Instytucje finansowe wobec potrzeb sektora

Instytucje finansowe
wobec potrzeb
sektora
energetycznego
0
Potrzeby inwestycyjne w sektorze
Po okresie głębokich zmian regulacyjnych, organizacyjnych i własnościowych, branża stoi w obliczu
nowego wyzwania, jakim jest realizacja ogromnych potrzeb inwestycyjnych sektora
• Unbundling
Podaż
• System obrotu prawami do emisji CO2
• Wspieranie kogeneracji i OZE
• Stan techniczny infrastruktury wytwórczej i
dystrybucyjnej
• Uwolnienie cen energii elektrycznej (bez taryfy G)
• Wymagania środowiskowe
• Rozwiązanie KDT
Popyt
• Konsolidacja sektora
• Rozwój gospodarczy kraju
• prywatyzacja PGE, Tauron, Enea
Moc zainstalowana (GW)
50
45
40
35
30
25
20
15
10
5
-
Aby osiągnąć planowaną na 2020r.
moc wytwórczą, konieczne będzie
wybudowanie nowych bloków
o łącznej mocy ok. 15 GW
w ciągu najbliższych 10 lat.
2010
Planowane
wyłączenia
(2011-2015)
Planowane
wyłączenia
(2016-2020)
2020
1
Wytwarzanie
Wybudowanie 15 GW nowych mocy wytwórczych może pochłonąć nawet 100 mld PLN
w ciągu najbliższych 10 lat. Kolejne kilkadziesiąt miliardów będzie związane z głęboką
modernizacją starych bloków.
W ciągu najbliższych kilkudziesięciu lat produkcja energii elektrycznej
w Polsce może być nadal zdominowana przez węgiel kamienny i brunatny.
Zastosowanie tych paliw będzie nadal znacznie tańsze (z wyjątkiem
energetyki jądrowej), nawet z uwzględnieniem kosztów środowiskowych.
Potencjał dla energetyki odnawialnej w Polsce jest zbyt mały,
aby znacząco wpływać na bilans paliwowy w elektroenergetyce.
Jednostki gazowe będą odgrywały niewielką rolę z uwagi na ograniczone
zasoby gazu krajowego do czasu odkrycia nowych złóż.
Alternatywą dla węgla może być energetyka jądrowa, ale dopiero w latach
2030-2040 i energetyka gazowa, o ile odkryte zostaną nowe złoża.
2
Pomimo „zielonej”
polityki UE,
w Polsce są raczej
ograniczone alternatywy
dla elektrowni opartych
o węgiel kamienny
i brunatny oraz
ewentualnie gaz ziemny
Przesył i dystrybucja
Cztery grupy energetyczne, będące właścicielami większości sieci dystrybucyjnych w kraju,
planują łącznie zainwestować w ten sektor niemal 30 mld PLN do 2020 r.
Do tego dochodzą jeszcze inwestycje w sieci przesyłowe planowane przez PSE Operator.
Promowanie
rozwoju połączeń
transgranicznych
w krajach UE
Zagrożenie
niedoboru mocy
krajowych
Zużycie
techniczne
Niska
przepustowość
istniejących
połączeń
transgranicznych
Wymiana
transgraniczna
energii
Ograniczenia
polityczne
i ekonomiczne
Dystrybucja
i przesył
w obrębie kraju
Brak
przystosowania
do odbioru mocy
ze źródeł
rozproszonych
Niska
efektywność
istniejących sieci
Wdrożenie
inteligentnych
sieci
3
Zaopatrzenie w energię
elektryczną w Polsce
jeszcze długo będzie
musiało opierać się
na krajowej produkcji
Skala inwestycji względem skali inwestującego
Kapitalizacja giełdowa firm energetycznych (mld EUR)
Ze względu na stosunkowo niedużą wartość polskich grup energetycznych realizacja
przez nie inwestycji o wielkości odpowiadającej potrzebom polskiej energetyki może
wymagać łączenia różnych źródeł finansowania zewnętrznego (np. rynek bankowy,
emisja akcji, emisja obligacji, partnerzy kapitałowi) i wewnętrznego (restrukturyzacja,
wyprzedaż części aktywów).
4
Ryzyko inwestycji w ocenie instytucji
finansujących
Przy pozyskiwaniu finansowania dłużnego banki wymagają przedstawienia przez spółki
szczegółowego modelu finansowego. Wyniki modelu zależą od przyjętych założeń,
z których każdy jest mniej lub bardziej przewidywalny
Założenia makroekonomiczne
- inflacja
- wzrost gospodarczy
- stopy procentowe
Założenia rynkowe
- ceny energii i paliw
- popyt i podaż
Założenia operacyjne
- wielkość produkcji
- wolumen zakupów paliw
- koszty stałe
Regulacje prawne
- przepisy środowiskowe
- systemy wsparcia dla „kolorowej” energii
- polityka przyznawania uprawnień do emisji CO2
- całościowa liberalizacja sprzedaży energii
- liberalizacja sektora gazowego
Regulacje prawne są tym elementem, który znacząco wpływa
na opłacalność inwestycji, i który jest najgorzej przewidywalny
dla spółek.
5
Otoczenie prawne i regulacyjne
Uwolnienie i ponowne
przywrócenie taryfy G
Pojawianie się
innych „kolorowych”
certyfikatów
Brak przepisów
w zakresie akcyzy
dla węgla i gazu
Projekt nowej Ustawy o
OZE, zmiany zasad
wsparcia
Brak aktualizacji prawa
atomowego
Obligo giełdowe
Rozwiązanie KDT
Niepewność co do
przydziału darmowych
uprawnień CO2
Niepewność co do
wprowadzenia nowych
standardów emisji
SO2 i Nox
6
Ciągłe zmiany
w otoczeniu
prawnym
i regulacyjnym
sektora
elektroenergetyki
nie budują
dobrego klimatu
dla inwestycji
Czy istnieje mniejsze zło?
Mixy głównie:
węglowe
Gazowe
Nuklearne Odnawialne
Ryzyko budowy i finansowania
+
+
++/+++
++/+++
Ryzyko zmienności cen paliwa
(eksploatacji)
+++
++/+++
+
+
Ryzyko zmiany cen uprawnień
do emisji
+++
++
+
+
Ryzyko polityczne dostaw
surowca
+
+++
+
+
Ryzyko budowy i stabilizacji
sieci
+
+
++
+++
Ryzyko postępu technicznego
+
+
+
++
Ryzyko akceptacji społecznej
+/++
+
+++
+
Ryzyko regulacyjne
+++
+++
+++
+++
Łącznie ryzyka:
14-15
14-15
14-15
14-15
Źródło: Mix energetyczny 2050. Analiza dla Polski. IBS i DE dla MG 2011
7
Aktualna strategia inwestycyjna PGE
EBITDA
2020F PGE
2035F PGE
12 mld zł (15mld zł w 2015r)
34 mld zł
Net debt/EBITDA 1,6x
2,3x
CAPEX śr./rok
9mld zł (2012-2020)
16 mld zł (2021-2035)
Moce
zainstalowane
15.8GW
21.3 GW
Węgiel brunatny
55%
33%
Węgiel kamienny 15%
11%
Gaz
15%
11%
OZE
11%
14%
Atom
0%
36%
8
„Project finance” – przyczyny trudności z
budowaniem modelu finansowego
• niepewność co do rozdziału darmowych uprawnień do emisji CO2,
• duża zależność rynkowych cen uprawnień do emisji CO2 od
•
•
•
•
•
doraźnych decyzji politycznych,
spodziewane wprowadzenie obowiązku stosowania we wszystkich
instalacjach węglowych bardzo dziś kosztownej technologii CCS
(wychwytywania i składowania CO2), co oznacza wzrost kosztu
samej inwestycji oraz – dodatkowo - obniżenie efektywności
energetycznej nowych bloków do poziomu instalacji poprzedniej
generacji,
niestabilność regulacji prawnych w obszarze energetyki,
niepewność co do kierunku działań Regulatora (URE), zwiększająca
w efekcie nieprzewidywalność cen.
Polityka Komisji UE
Brak KDT przy dużym ryzyku rynkowym (mix paliwowy, ceny paliw)
9
Finansowanie oparte na bilansie - zalety
• Relatywnie krótki czas: możliwość zamknięcia finansowania w ciągu
kilku miesięcy, nawet przy dużych kwotach.
• Atrakcyjna cena, niemożliwa do uzyskania przy finansowaniu
projektowym
• Łatwa dostępność, duża liczba banków zainteresowanych tego typu
finansowaniem
• Dużo prostsza niż w przypadku „project finance” struktura klauzul
umownych i wskaźników finansowych
10
Potencjalne negatywne konsekwencje
finansowania wyłącznie w oparciu o bilans
• Ryzyko niedopasowania potrzeb do oferowanych przez banki
•
•
•
•
terminów typowych dla takiego finansowania (3-5 lat)
Ryzyko refinansowania „rolowania” zadłużenia w okresie
zapadalności
Ryzyko pogorszenia ratingu w przypadku konieczności pełnego
wykorzystania dostępnych linii
Koszty prowizji za dostępność części limitów, które nigdy nie
zostaną wykorzystane.
Ryzyko niekontrolowanego „rozwodnienia” akcjonariatu w
przypadku konieczności zwiększenia kapitału dla zachowania
wskaźników
11
Alternatywa dla banków komercyjnych
• Emisje obligacji dedykowanych dla inwestorów na krajowym
rynku papierów dłużnych – potencjalni klienci to krajowe
fundusze i przedsiębiorstwa
• Euroemisje – emisje obligacji na rynku europejskim.
• Instytucje multilateralne - EBOiR i EBI oraz NIB
12
Co robić by zachować elastyczność
finansowania w długim horyzoncie czasowym?
• Zwiększanie elastyczności przedsiębiorstwa poprzez długofalowe
planowanie struktury zadłużenia i właściwie dobrany mix
finansowania z udziałem:
• Project finance
• Finansowania bilansowego
• Wykorzystaniem rynku dłużnego – obligacji krajowych i
Euroobligacji
• Zwiększania kapitału własnego
13
Wpływ zmian w prawie (kc art. 647-658) dla
inwestorów i wykonawców
• Wykonawcy otrzymali niezbywalne prawo żądania gwarancji
bankowej od inwestora
• Dla inwestora oznacza to konieczność zabezpieczenia limitów
na takie gwarancje w bankach
• Jeśli inwestor korzysta z kredytów bankowych, to niezbędne
linie gwarancyjne mogą zmniejszyć zdolność kredytową
inwestora i wpływać na ograniczenie zakresu inwestycji.
• Dobrym rozwiązaniem są zintegrowane linie kredytowogwarancyjne, gdzie inwestor może elastycznie zastępować
zobowiązanie gwarancyjne kredytem, w miarę uruchamiania
płatności dla wykonawcy objętego gwarancją.
14