ROCZNIK 2010
Transkrypt
ROCZNIK 2010
Barwniki, Środki Pomocnicze 2010 Numer 1 1. „Eriofast - reaktywne barwniki do barwienia poliamidu” (Eriofast - reactive dyes for polyamides). M. Kucharska, Ł. Wyrębska, S. Gosławski, A. Kwiecień, s. 5-11. 2. „Rozwój środków barwiących dla włókiennictwa w minionym 25-leciu” (Development of colouring matters for textile industry during last 25 years). W. Czajkowski, s. 12-22. 3. „Badanie składu preparatów przeznaczonych do barwienia jajek” (Testing of dyes-compositions assigned to coloring eggs). A. Pietrzak, J. Jagiełło, M. Krępska, s. 23-28. 4. „Agregacja barwników anionowych w roztworach” (The aggregation of the anionic dyes in aqueous solutions). K. Blus, s. 29-39. 5. “Nowoczesne polimeryczne środki bakteriobójcze” (The aggregation of the anionic dyes in aqueous solutions). A. Kwiecień, T. Górecki, s. 40-47. 1. Eriofast - reaktywne barwniki do barwienia poliamidu Eriofast - reactive dyes for polyamides Marta Kucharska Łucja Wyrębska Stanisława Gosławski Anna Kwiecień Instytut Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników w Toruniu Oddział Zamiejscowy Barwników i Produktów Organicznych, ul. Chemików 2/4, 95-100 Zgierz, [email protected] Streszczenie Pojawienie się na rynku nowych reaktywnych barwników do barwienia włókna poliamidowego o bardzo dobrych właściwościach użytkowych i nieznanej strukturze chemicznej wzbudziło zainteresowanie producentów wyrobów włókienniczych i ośrodków naukowo-badawczych. W Instytucie Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników O/Z Barwników i Produktów Organicznych przeprowadzono badania zmierzające do określenia struktury tych barwników. W artykule przedstawiono wyniki analizy konstytucyjnej trzech barwników: Eriofast Yellow R, Eriofast Red 2B i Eriofast Black M. Barwniki, Środki Pomocnicze 2010 Abstract Appearance on market a new reactive dyes (Eriofast) for polyamide aroused interest of textile products producers and research centers, including Institute for Engineering of Polymer Materials and Dyes Department of Dyes and Organie Products. In article the findings of constitutional analysis of three reactive dyes: Eriofast Yellow R, Eriofast Red 2B and Eriofast Black M are presented. 1 (2010) 5-11 2. Rozwój środków barwiących dla włókiennictwa w minionym 25-leciu Development of colouring matters for textile industry during last 25 years Wojciech Czajkowski Politechnika Łódzka Instytut Technologii Polimerów i Barwników, 90-924 Łódź, ul. Stefanowskiego 12/16, [email protected] Streszczenie W artykule omówiono rozwój syntetycznych środków barwiących w ciągu ostatnich 25-ciu lat. Szczególną uwagą zwrócono na wpływ nowych aspektów aplikacyjnych, takich jak ekologia i toksykologia, na budową i właściwości najważniejszych grup barwników syntetycznych używanych w przemyśle włókienniczym. Abstract This review discusses progress on synthetic colouring matters during past 25 years. Special attention was directed towards influence of new application technologies as well as ecological and toxicological aspects of dyes applications on the structure and properties of the most important groups of synthetic dyes used in textile industry. 1 (2010) 12-22 3. Badanie składu preparatów przeznaczonych do barwienia jajek Testing of dyes-compositions assigned to coloring eggs Agnieszka Pietrzak Jolanta Jagiełło Małgorzata Krępska Instytut Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników w Toruniu Oddział Zamiejscowy Barwników i Produktów Organicznych, ul. Chemików 2/4, 95-100 Zgierz, [email protected] Barwniki, Środki Pomocnicze 2010 Streszczenie Przebadano 9 zestawów barwników do barwienia jaj, oferowanych na rynku polskim. Stosując dostępne metody chromatografii cienkowarstwowej i bibułowej zidentyfikowano, jakie barwniki wchodzą w ich skład. Abstract This article presents researches of nine dye-compositions for coloring eggs, which can be purches on polish market. According to available methods of chromatography (thin-layer chromatography and paper chromatography) dyes are identified. 1 (2010) 23-28 4. Agregacja barwników anionowych w roztworach The aggregation of the anionic dyes in aqueous solutions Kazimierz Blus Instytut Technologii Polimerów i Barwników Politechniki Łódzkiej, ul. Stefanowskiego 12/16, 90-924 Łódź, [email protected] Streszczenie Rozpuszczone w wodzie jony barwników tworzą większe skupiska, tzw. agregaty. O wielkości agregatów decyduje budowa cząsteczki barwnika oraz liczba grup sulfonowych znajdujących się w cząsteczce barwnika. Zwiększenie ilości grup sulfonowych w cząsteczce barwnika powoduje zmniejszenie wielkości agregatów lub zapobiega ich tworzeniu się. Elektrolity znajdujące się w roztworze powodują wzrost agregacji. Wzrost stężenia barwnika w roztworze powoduje wzrost wielkości agregatów. Ze wzrostem temperatury roztworu następuje rozbicie agregatów. Podobnie działają związki powierzchniowoczynne i substancje hydrofobowe. Agregacja barwników wpływa na ich procesy aplikacji na włókna. Barwniki tworzące stabilne agregaty w kąpielach farbiarskich barwią włókna nierównomiernie. Abstract Dyes often exist in aqueous solution as aggregates of several molecules or ions rather than individual moieties. About size of aggregates decides structure of molecule of dye and quantity of sulphonic groups in molecule. Increasing of sulphonic groups in molecule of dye reduces largeness of aggregates or prevents existence of aggregates. Electrolytes, higher concetration of dye in solution cause inerease of aggregation. With increasing temperature of solution of dye follows decomposition of aggregates. Surfactants and leveling agents act in the same way. Aggregation dyes in solution have influence on quality of dyeing. Dyes existing in stability aggregates in dyebaths give unequal colour. 1 (2010) 29-39 Barwniki, Środki Pomocnicze 2010 5. Nowoczesne polimeryczne środki bakteriobójcze Novel polymeric antibacterial compounds Anna Kwiecień Tomasz Górecki Instytut Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników w Toruniu Oddział Zamiejscowy Barwników i Produktów Organicznych, 95-100 Zgierz, ul. Chemików 2/4, [email protected] Streszczenie W organizmie człowieka występują naturalne peptydy chroniące przed bakteriami. Po przebadaniu ich budowy i sposobu działania rozpoczęto badania prowadzące do syntezy związków, które mają naśladować te cząsteczki, tj. budową i działanie tych peptydów. W artykule opisano główne grupy tych substancji oraz przedstawiono sposoby ich badania i zakres wykorzystania. Abstract In human body there are natural peptids which role is to protect against bacteria. After testing their structure and mode of action the researches was made to synthesis compound which can mimic natural peptids - their constitution and mode of action. In this article was depicted main group of this compounds. Here is also presented test methods and range of use this substances. 1 (2010) 40-47 Barwniki, Środki Pomocnicze 2010 Numer 2 1. „Eriofast - reaktywne barwniki do poliamidu (cześć II)” (Eriofast - reactive dyes for polyamides (part II)). M. Kucharska, Ł. Wyrębska, S. Gosławski, A. Kwiecień, s. 53-65. 2. „Rozpuszczalne barwniki diperymidynowe” (Soluble diperimidine dyes). Z. Niewiadomski, K. Wojciechowski, A. Szymczak, s. 66-78. 3. „Środki antybakteryjne stosowane na bawełnę” (Determination of dimethyl fumarate. Part 2: Research findings). A. Kwiecień, T. Górecki s. 79-87. 4. „Oznaczenie fumaranu dimetylu metodą chromatografii gazowej z detektorem masowym. Część II: Wyniki badań” (Determination of dimethyl fumarate. Part 2: Research findings). J. Jagiełło, M. Lasoń-Rydel, s. 88-94. 1. Eriofast - reaktywne barwniki do poliamidu (cześć II) Eriofast - reactive dyes for polyamides (part II) Marta Kucharska Łucja Wyrębska Stanisława Gosławski Anna Kwiecień Instytut Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników w Toruniu Oddział Zamiejscowy Barwników i Produktów Organicznych, ul. Chemików 2/4, 95-100 Zgierz, [email protected] Streszczenie Pojawienie się na rynku nowych reaktywnych barwników do barwienia włókna poliamidowego o bardzo dobrych właściwościach użytkowych i nieznanej strukturze chemicznej wzbudziło zainteresowanie producentów wyrobów włókienniczych i ośrodków naukowo-badawczych. W Instytucie Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników o/z Barwników i Produktów Organicznych przeprowadzono badania zmierzające do określenia struktury tych barwników. W artykule przedstawiono metody syntezy odpowiedników trzech barwników z palety Eriofast: Yellow R, Red 2B i Black M oraz analizę porównawczą ich właściwości aplikacyjnych. Abstract Appearance on market a new reactive dyes (Eriofast) for polyamide aroused interest of textile products producers and research centers, including Institute for Engineering of Polymer Materials and Dyes Department of Dyes and Organie Products. In article the findings of synthesis and comparative assessment of Barwniki, Środki Pomocnicze 2010 spectroscopic and applied properties of three reactive dyes: Eriofast Yellow R, Eriofast Red 2B and Eriofast Black M are presented. 2 (2010) 53-65 2. Rozpuszczalne barwniki diperymidynowe Soluble diperimidine dyes Zbigniew Niewiadomski Krzysztof Wojciechowski Agnieszka Szymczak Instytut Technologii Polimerów i Barwników Politechniki Łódzkiej, ul. Stefanowskiego 12/16, 90-924 Łódź Streszczenie Przeprowadzono próby modyfikacji pigmentów diperymidynowych w związki rozpuszczalne w wodzie, przez wprowadzenie do cząsteczki pigmentu grup sulfonowych. Tak otrzymane rozpuszczalne barwniki zaaplikowano na różne rodzaje włókien (bawełna, wełna, poliamid). Pigmenty diperymidynowe otrzymano w reakcji 1,8-nąftylenodiaminy z dibezwodnikami kwasów: benzeno-l,2,4,5tetrakarboksylowego (piromelitowego) I, naftaleno-l,4,5,8-tetrakarboksylowego II i peryleno-3,4,9,10-tetrakarboksylowego III. Dla każdego z pigmentów opracowano optymalne warunki sulfonowania i oznaczono średnią ilość grup sulfonowych w każdej cząsteczce barwnika. Abstract Attempts of modification of diperimidine pigments, trough incorporation of sulfonic groups to pigment molecule, into compounds soluble in water were carried out. Such obtained soluble dyes were applicated on various fibers as cotton, wool and polyamide. Diperimidine pigments were obtained in reaction of 1,8naphthalenediamine with dianhydrides of acids: benzene-1,2,3,4-tetracarboxylic (pyromellitic acid) I, naphthalene-1,4,5,8-tetracarboxylic II and perylene-3,4,9,10tetracarboxylic III. For each pigment optimal conditions of sulfonation were worked out and also medium amount of sulfonic groups in each dye molecule was determined. 2 (2010) 66-78 Barwniki, Środki Pomocnicze 2010 3. Środki antybakteryjne stosowane na bawełnę Antibacterial compounds for cotton Anna Kwiecień Tomasz Górecki Instytut Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników w Toruniu Oddział Zamiejscowy Barwników i Produktów Organicznych, 95-100 Zgierz, ul. Chemików 2/4, [email protected] Streszczenie Obróbka antybakteryjna ma duże znaczenie nie tylko z punktu widzenia ochrony zdrowia użytkowników, poprzez zapewnienie odpowiedniego poziomu higieny, ale także dla zapobiegania dekoloryzacji i degradacji wyrobów. W artykule i najważniejsze grupy związków chemicznych stosowanych w tego modyfikacji włókien bawełnianych. Abstract Antibacterial treatment has a great weight both in user's health saving, and in textiles decolourisation and degradation preventing. In this article are described main groups of chemical compounds employed in such modification of cotton fibers. 2 (2010) 79-87 4. Oznaczenie fumaranu dimetylu metodą chromatografii gazowej z detektorem masowym. Część II: Wyniki badań Determination of dimethyl fumarate. Part 2: Research findings Jolanta Jagiełło Magdalena Lasoń - Rydel Instytut Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników w Toruniu, Oddział Zamiejscowy Barwników i Produktów Organicznych w Zgierzu, ul. Chemików 2/4, 95-100 Zgierz, e-mail:[email protected] Streszczenie Konsumenci przywykli już do widoku białych saszetek z czarnym napisem "do not eat" powszechnie obecnych w pudełkach z butami, torbach, wyrobach ze skóry i innych akcesoriach użytku codziennego. Wnętrze tych białych torebeczek zwykle wypełniają "pochłaniacze wilgoci" (żel krzemionkowy) powszechnie stosowane celem zabezpieczenia długo transportowanych lub długo przechowywanych towarów przed rozwojem pleśni. Jednakże oprócz żelu krzemionkowego, niektórzy producenci dodają również fumaran dimetylu. Fumaran dimetylu jest biocydem, Barwniki, Środki Pomocnicze 2010 który w trakcie stosowania jako "pochłaniacz wilgoci" negatywnie zadziałał na konsumentów na terenie UE. W świetle tych wydarzeń niezbędne jest opracowanie metodyki oznaczania tej substancji w wyrobach rynkowych. Abstract Consumer have become familiar with the presence of white sachets with dark label "do not eat" which are included in most consumer goods such as shoes, handbags and leather products . Most these sachets usually contain "anti-mould agents" which are widely used in order to avoid deterioration of products by mould during the storage and long transport. Most chemical substances which are used as "anti-mould agents" are chemically and biologically inert. Dimethyl fumarate is a fungicide which has been found to act as extreme sensitizer during use it as a "anti-mould agent" by costumers in UE. Including this facts it is very important to develop analytical methodology in order to determine this substance in consumer goods. 2 (2010) 88-94 Barwniki, Środki Pomocnicze 2010 Numer 3 1. „Nowa droga syntezy barwników fluorescencyjnych typu "Dapoxyl". Część I: Przegląd literatury” (A new way of synthesis of the fluorescent dyes type "Dapoxyl". Part I: An overview). Ł. Wyrębska, T. Górecki, s. 101-116. 2. „Występowanie i oznaczanie zawartości akrylamidu w żywności” (Occurrence and determination of acrylamide in foods). I. Kijewska, M. Kucharska, s. 117126. 3. „Inaktywacja enzymów oksydoredukcyjnych sposobem na zmniejszenie zabarwienia syropu z buraka cukrowego” (Inactivation of oxidoreductases as a method for increasing the color of sugar beet syrup). W. Konka, M. Kucharska, J. Grabka, s. 129-139. 1. Nowa droga syntezy barwników fluorescencyjnych typu "Dapoxyl". Część I: Przegląd literatury A new way of synthesis of the fluorescent dyes type "Dapoxyl". Part I: An overview Łucja Wyrębska Tomasz Górecki Instytut Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników w Toruniu Oddział Zamiejscowy Barwników i Produktów Organicznych, 95-100 Zgierz, ul. Chemików 2/4. Streszczenie W artykule omówiono podstawy teoretyczne dotyczące otrzymywania barwników fluorescencyjnych typu ,,Dapoxyl", wraz z syntezą półproduktów. Przedstawiono ich właściwości fizykochemiczne, a także opisano potencjalne zastosowania tych barwników. Abstract In this article are presented literature discuss relative to obtaining fluorescent dyes type ,,Dapoxyl", including synthesis of semiproducts. Here is also described physicochemical properties and potential applications of this dyes. 3 (2010) 101-116 Barwniki, Środki Pomocnicze 2010 2. Występowanie i oznaczanie zawartości akrylamidu w żywności Occurrence and determination of acrylamide in foods Ilona Kijewska Marta Kucharska Instytut Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników w Toruniu Oddział Zamiejscowy Barwników i Produktów Organicznych, 95-100 Zgierz, ul. Chemików 2/4, [email protected] Streszczenie Na początku 2002 roku Szwedzka Agencja Rządowa i Uniwersytet w Sztokholmie ogłosili wspólnie, że bogate w węglowodany produkty spożywcze, które są przetwarzane, pieczone lub smażone w wysokiej temperaturze zawierają stosunkowo wysoki poziom akrylamidu. Długotrwała ekspozycja organizmu na akrylamid może powodować uszkodzenia układu nerwowego, jak również przyczynia się do wystąpienia nowotworów. Związek ten można znaleźć w wielu produktach, m.in. w frytkach, chipsach, ciastach, ciastkach, pieczywie, krakersach, płatkach śniadaniowych, kawie. Obecny w żywności akrylamid powstaje głównie w wyniku reakcji Maillarda. Analizy wykonywane techniką chromatografii gazowej z detektorem masowym (GC-MS) oraz chromatografii cieczowej z tandemowym spektrometrem mas (LC-MS/MS) zostały uznane za najbardziej użyteczne metody oznaczania akrylamidu. Abstract In early 2002 Swedish National Food Administration (SNFA) and University of Stockholm together announced that certain carbohydrate-rich foods that are processed, baked or fried at high temperatures contain relatively high level of acrylamide. Long-term exposure to acrylamide can cause neurological damage as well as contribute to the occurrence of cancer. This compound can be found in many products, including: chips, crisps, cakes, cookies, bread, crackers, breakfast cereals, and coffee. The major mechanism pathway for the formation of acrylamide in food is via the Maillard reaction. Gas chromatography mass spectrometry (GC-MS) and liquid chromatography with tandem mass spectrometry (LC-MS/MS) analysis are both acknowledge as the major useful methods for acrylamide determination. 3 (2010) 117-126 Barwniki, Środki Pomocnicze 2010 3. Inaktywacja enzymów oksydoredukcyjnych sposobem na zmniejszenie zabarwienia syropu z buraka cukrowego Inactivation of oxidoreductases as a method for increasing the color of sugar beet syrup Weronika Konka* Marta Kucharska Jan Grabka* *Instytut Chemicznej Technologii Żywności Politechniki Łódzkiej, ul. B. Stefanowskiego 4/10, 90-924 Łódź, [email protected] Streszczenie W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczących wpływu temperatury i czasu na aktywność oksydazy o-difenolowej, naturalnie występującej w buraku cukrowym. W celu wyznaczenia optymalnej temperatury i czasu inaktywacji enzymu, krajanką buraczaną poddano działaniu gorących mediów: pary wodnej oraz gorącej wody. Z krajanki poddanej obróbce termicznej, wyekstrahowano sok surowy i porównano barwę uzyskanych soków w zależności od stopnia aktywności enzymatycznej oksydazy o-difenolowej. Najskuteczniej inaktywowano enzym blanszując krajankę buraczaną w temperaturze 115°C w czasie 15 minut, a wyekstrahowany z tej próby sok odznaczał się najjaśniejszą barwą. Badania potwierdziły zależność stopnia aktywności enzymu od temperatury i czasu oraz wpływ aktywności oksydazy o-difenolowej na intensywność barwy uzyskanych po ekstrakcji soków. Dzięki temu uzasadnionym jest prowadzenie dalszych badań na większą skalę w tym właśnie zakresie. Abstract Results of studies on the effect of temperature and time on the activity of o-diphenol oxidase which occurs naturally in sugar beet are presented in the paper. To determine optimum temperature and enzyme inactivation time cossettes were subjected to thermal treatment with hot water vapor and water. After the thermal treatment, raw juice was extracted from the cossettes and color of the obtained juices was compared depending on the enzymatic activity of o-diphenol oxidase. The most efficient enzyme inactivation in the experiments appeared to be the one carried out at 115°C for 15 minutes. Juice extracted in these conditions had the brightest color. The experiments confirmed dependence of the enzyme activity on temperature and time and the effect of o-diphenol oxidase on color intensity of the extracted juices. This gives good reason for further studies on a bigger scale in this area. 3 (2010) 129-139 Barwniki, Środki Pomocnicze 2010 Numer 4 1. „Oczyszczanie ścieków barwnych w oczyszczalniach hydrofitowych” (The use of constructed wetland for dye-rich wastewater treatment). D. Olejnik, K. Wojciechowski, s. 151-157. 2. „Barwniki syntenowe jako absorbery UV” (Disperse dyes as UV - absorbers). K. Krysiak, s. 158-168. 3. „Barwniki naturalne stosowane do barwienia żywności” (Natural colorants apply to food colouring). M. Krępska s. 169-174. 4. „Polimeryczne materiały elektrofunkcjonalne” (Polymeric electrofunctional materials). T. Górecki, A. Kwiecień, s. 175-181. 5. „Nowa droga syntezy barwników fluorescencyjnych typu "Dapoxyl". Część II: Badania laboratoryjne” (A new way of synthesis of the fluorescent dyes type "Dapoxyl". Part II: Laboratory tests). Ł. Wyrębska, T. Górecki, s. 182-188. 6. „Biologiczne rozpady barwników azowych” (Biodegradation of azo dyes). A. Kamińska, K. Wojciechowski, s. 189-199. 7. „Zastosowanie techniki HPLC w analizie syntetycznych barwników spożywczych w żywności” (Use of HPLC technique for analysis of synthetic food dyes). M. Kucharska, I. Kijewska, J. Grabka, s. 200-208. 1. Oczyszczanie ścieków barwnych w oczyszczalniach hydrofitowych The use of constructed wetland for dye-rich wastewater treatment Dorota Olejnik Krzysztof Wojciechowski Politechnika Łódzka, Instytut [email protected] Inżynierii Środowiska, AL Politechniki 6, 90-924 Łódź, Streszczenie The survey of constructed wetlands for treatment of dye-rich wastewater is presented in this paper. Abstract W artykule przedstawiono aktualny przegląd literatury związanej z wykorzystaniem oczyszczalni roślinnych różnego typu do usuwania barwników ze ścieków włókienniczych. 4 (2010) 151-157 Barwniki, Środki Pomocnicze 2010 2. Barwniki syntenowe jako absorbery UV Disperse dyes as UV - absorbers Krzysztof Krysiak Instytut Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników w Toruniu Oddział Zamiejscowy Barwników i Produktów Organicznych, 95-100 Zgierz, ul. Chemików 2/4. Streszczenie Celem podjętych w pracy badań było sprawdzenie, czy barwniki stosowane zwyczajowo do nadania wyrobom włókienniczym estetycznego wyglądu, mogą na tyle poprawić ich właściwości barierowe wobec szkodliwego promieniowania UV, że wyrób można by klasyfikować jako ochronny. Wybór klasy badanych barwników (monoazowe barwniki zawiesinowe - pochodne p-amino-p-nitroazobenzenu) i polimeru włóknotwórczego (poliamid) pozwalał założyć, że barwniki te tworzą we włóknie roztwór stały. Potwierdzono, że zdolność barwnika do powiększania barierowości tekstyliów w obszarze UV zależy przede wszystkim od budowy chemicznej barwnika i polimeru włóknotwórczego. Abstract The objective of the research was to test out whether dyes, usually applied in order to bestow esthetic look of the textiles, can improve their barrier properties against harmful UV radiation, in a way that the product could be considered as UV protective. The choice of the class of investigated dyes (monoazo disperse dyesderivative of p-amino-p -nitroazobenzene) and fiberformating polymer (polyamid) allowed to assume that those dyes create a solid solution inside the fiber. It was confirmed that the ability of dyes to increase the barrier properties of the textiles in UV zone, first of all depends on chemical structure of the dye. 4 (2010) 158-168 3. Barwniki naturalne stosowane do barwienia żywności Natural colorants apply to food colouring Małgorzata Krępska Instytut Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników w Toruniu Oddział Zamiejscowy Barwników i Produktów Organicznych, 95-100 Zgierz, ul. Chemików 2/4. Streszczenie Do barwienia żywności obecnie wciąż jeszcze najczęściej stosowane są barwniki syntetyczne. Jednak w wyniku najnowszych badań dotyczących alergenności i wpływu barwników syntetycznych na wzrost nadpobudliwości u dzieci (ADHD), wzrasta ilość produktów barwionych barwnikami naturalnymi. Barwniki naturalne są w większości przypadków mało szkodliwe dla organizmu człowieka, jednak ich Barwniki, Środki Pomocnicze 2010 stosowanie do barwienia produktów spożywczych jest bardziej skomplikowane. W artykule tym przedstawione są grupy barwników naturalnych, które najczęściej stosuje się do barwienia żywności, oraz ich właściwości i warunki, w jakich muszą być losowane dla uzyskania optymalnego efektu barwienia i atrakcyjności wybarwionego produktu. Abstract Synthetic colorants are still the most applied group of food colorants but results of present research show that these colorants can caused allergy and have influence on increase of children hyperactivity disorder. So natural colorants are used more often now. Natural colorants are less harmful than synthetic colorants, but using of these is more complicated. This article present the most applied group of natural dyes to food colouring, their chemical properties and conditions of use to get optimal colouring effect and attractiveness for customers. 4 (2010) 175-181 4. Polimeryczne materiały elektrofunkcjonalne Polymeric electrofunctional materials Tomasz Górecki Anna Kwiecień Instytut Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników w Toruniu Oddział Zamiejscowy Barwników i Produktów Organicznych, 95-100 Zgierz, ul. Chemików 2/4, [email protected] Streszczenie W artykule przedstawiono struktury i mechanizm działania podstawowych polimerów przewodzących. Omówiono także ich zastosowania, m.in. w dziedzinie elektrochromii i antystatyki. Zaprezentowano również przegląd innych, niepolimerowych dodatków antystatycznych. Abstract In this article are described structures and mode of action of basic conducting polymers. Here is also presented their applications, e.g. in the electrochromy and antistatic fields. It was also reported review of other, nonpolymeric antistatic compounds. 4 (2010) 182-188 Barwniki, Środki Pomocnicze 2010 5. Nowa droga syntezy barwników fluorescencyjnych typu "Dapoxyl". Część II: Badania laboratoryjne A new way of synthesis of the fluorescent dyes type "Dapoxyl". Part II: Laboratory tests Łucja Wyrębska Tomasz Górecki Instytut Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników w Toruniu Oddział Zamiejscowy Barwników i Produktów Organicznych, 95-100 Zgierz, ul. Chemików 2/4. Streszczenie W artykule przedstawiono opis prac laboratoryjnych poświęconych syntezie barwnika fluorescencyjnego z grupy tzw. ,,Dapoxyli". W opracowaniu zaprezentowano ponadto otrzymywanie niezbędnych do tego celu półproduktów, wraz z analizami międzyoperacyjnymi. Abstract In this article are presented laboratory tests on the synthesis of fluorescent dye from the ,,Dapoxyl" group. Synthesis of necessary intermediates, together with interoperation analysis was described too. 4 (2010) 182-188 6. Biologiczne rozpady barwników azowych Biodegradation of azo dyes Anna Kamińska Krzysztof Wojciechowski Instytut Inżynierii Środowiska Politechniki Łódzkiej, al. Politechniki 6, 90-924 Łódź Streszczenie Barwniki azowe ze względu na swoją ksenobiotyczną naturę są generalnie odporne na biodegradację i mogą stanowić zagrożenie dla środowiska. Istnieją jednak mikroorganizmy zdolne do dekoloryzacji barwników azowych. W artykule omówiono proces biologicznego rozpadu barwników azowych w warunkach beztlenowych i tlenowych. Abstract Due to their xenobiotic nature, azo dyes are generally recalcitrant to biodegradation and may be a threat to environment. However, some microbes are able to decolorization of azo dyes This article describes biodegradation process of azo dyes in anaerobic/aerobic conditions. Barwniki, Środki Pomocnicze 2010 4 (2010) 189-199 7. Zastosowanie techniki HPLC w analizie syntetycznych barwników spożywczych w żywności Use of HPLC technique for analysis of synthetic food dyes Marta Kucharska Ilona Kijewska Instytut Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników w Toruniu, Oddział Zamiejscowy Barwników i Produktów Organicznych, ul. Chemików 2/4, 95-100 Zgierz, e-mail: [email protected] Jan Grabka Instytut Chemicznej Technologii Żywności Politechniki Łódzkiej, ul. B. Stefanowskiego 4/10, 90-924 Łódź, e-mail: [email protected] Streszczenie Celem niniejszej pracy było przedstawienie metod analizy syntetycznych barwników spożywczych techniką wysokosprawnej chromatografii cieczowej (HPLC). Opisano chromatografię par jonowych (HPLC IP) i odwróconych faz (RP HPLC) oraz wysokosprawną chromatografię jonową (HPIC). Abstract The aim of this work was presentation of high performance liquid chromatography technique for analyses of synthetic food dyes. Described following techniques:, ionpair chromatography (HPLC IP), reversed phase chromatography (RP HPLC) and high performance ion chromatography. 4 (2010) 200-208