Edukacja dzieci z niepełnosprawnościami

Uczeń z niepełnosprawnością
w systemie oświaty –
regulacje prawne
Izabela Wisła
Patronat honorowy
Kraków 13.10.2014 r.
Obowiązujące przepisy prawa

Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z
2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.)

Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych, sporządzona w
Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r. (Dz. U. 2012 poz. 1169)

Akty wykonawcze
Akty wykonawcze:

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 października 2013 r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz
kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 czerwca 2012 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania
przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowywania i opieki dla
dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w specjalnych przedszkolach, szkołach i oddziałach oraz w ośrodkach

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla
dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologicznopedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 lutego 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologicznopedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 września 2008 r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające
w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 sierpnia 2014 r. w sprawie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania
przedszkolnego dzieci i indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania
uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 grudnia 2012 r. w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla
jednostek samorządu terytorialnego w roku 2013
Kim jest uczeń niepełnosprawny w
systemie oświaty?
W systemie oświaty za niepełnosprawne uznaje się dzieci i młodzież:

niesłyszące

słabosłyszące

niewidome

słabowidzące

z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją

z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim

z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym

z autyzmem, w tym z Zespołem Aspergera

z niepełnosprawnościami sprzężonymi, gdy u dziecka występuje więcej niż jedna z
powyższych przyczyn, z których każda osobno kwalifikuje je do uzyskania orzeczenia o
potrzebie kształcenia specjalnego

z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim
Prawo oświatowe

Zapewnia możliwość nieodpłatnego korzystania z zajęć wczesnego
wspomagania rozwoju od momentu wykrycia niepełnosprawności

Umożliwia dziecku z niepełnosprawnością edukację w placówkach
ogólnodostępnych, integracyjnych, specjalnych

Stawia dzieci z niepełnosprawnościami w uprzywilejowanej pozycji w procesie
rekrutacji do przedszkoli

Zabezpiecza potrzeby dzieci z niepełnosprawnościami
Wczesne wspomaganie rozwoju (WWR)

WWR przysługuje dzieciom od momentu wykrycia niepełnosprawności do czasu
rozpoczęcia nauki w 1. klasie szkoły podstawowej

Udział w zajęciach jest bezpłatny

Odbywa się na podstawie opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju

Opinia wydawana jest przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną

4-8 godzin zajęć miesięcznie

jest finansowane z budżetu państwa, nie ze środków własnych jednostek
samorządu lokalnego

Art. 71b ust. 2a ustawy o systemie oświaty,

Rozporządzenie z dnia 11 października 2013 r. w sprawie organizowania
wczesnego wspomagania rozwoju
Decyzja dotycząca formy kształcenia
należy wyłącznie do rodziców

Art. 48. Konstytucji RP
„1. Rodzice mają prawo do wychowania dzieci zgodnie z własnymi
przekonaniami(…).
2. Ograniczenie lub pozbawienie praw rodzicielskich może nastąpić tylko w
przypadkach określonych w ustawie i tylko na podstawie prawomocnego
orzeczenia sądu.”

Art. 70. Konstytucji RP
„1. Każdy ma prawo do nauki. Nauka do 18 roku życia jest obowiązkowa. Sposób
wykonywania obowiązku szkolnego określa ustawa.”
Decyzja do formy kształcenia a prawo
oświatowe

Art.1 ust. 5 i 5a ustawy o systemie oświaty:
„ System oświaty zapewnia w szczególności: (..)
5) możliwość pobierania nauki we wszystkich typach szkół przez dzieci i młodzież
niepełnosprawną oraz niedostosowaną społecznie, zgodnie z indywidualnymi
potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi oraz predyspozycjami;
5a) opiekę nad uczniami niepełnosprawnymi przez umożliwianie realizowania
zindywidualizowanego procesu kształcenia, form i programów nauczania oraz zajęć
rewalidacyjnych;”

Art. 71b ust. 5a ustawy o systemie oświaty
„Jeżeli orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego zaleca kształcenie dziecka
odpowiednio w przedszkolu specjalnym albo w przedszkolu, szkole podstawowej lub
gimnazjum, ogólnodostępnych lub integracyjnych, odpowiednią formę kształcenia, na
wniosek rodziców, zapewnia jednostka samorządu terytorialnego właściwa ze
względu na miejsce zamieszkania dziecka, do której zadań własnych należy
prowadzenie przedszkoli lub szkół.”

Par. 18 pkt. 1 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18
września 2008 w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły
orzekające działające w publicznych poradniach psychologicznopedagogicznych:
„Na wniosek rodziców (prawnych opiekunów) dziecka posiadającego
orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, starosta lub jednostka
samorządu terytorialnego, o których mowa w art. 71b ust. 5 i 5a ustawy z dnia 7
września 1991 r. o systemie oświaty, zapewnia dziecku formę kształcenia
zalecaną w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego”.
Konwencja ONZ – art. 24
„Państwa Strony uznają prawo osób niepełnosprawnych do edukacji. (…)
Realizując to prawo, Państwa Strony zapewnią, że:
(a) osoby niepełnosprawne nie będą wykluczane z powszechnego systemu
edukacji ze względu na niepełnosprawność, a także, że dzieci
niepełnosprawne nie będą wykluczane z bezpłatnej i obowiązkowej nauki
w szkole podstawowej lub z nauczania na poziomie średnim,
(b) osoby niepełnosprawne będą korzystać z włączającego, bezpłatnego
nauczania obowiązkowego wysokiej jakości, na poziomie podstawowym i
średnim, na zasadzie równości z innymi osobami, w społecznościach, w
których żyją(…)”
Wybór szkoły rejonowej
Do klasy pierwszej publicznej szkoły podstawowej i do klasy pierwszej
publicznego gimnazjum, którym ustalono obwód, dzieci i młodzież zamieszkałe
w tym obwodzie przyjmuje się z urzędu.
Art. 20a. Ust. 5 ustawy o systemie oświaty
O przyjęciu dziecka do publicznego przedszkola oraz dzieci, młodzieży i osób
pełnoletnich do publicznych szkół wszystkich typów w trakcie roku szkolnego, w
tym do klas pierwszych, decyduje dyrektor, z wyjątkiem przypadków przyjęcia
dzieci i młodzieży zamieszkałych w obwodzie publicznej szkoły podstawowej
i publicznego gimnazjum, którzy są przyjmowani z urzędu.
Art. 20a ust 2 ustawy o systemie oświaty
Kto odpowiada za zapewnienie wybranej
przez rodzica formy kształcenia?

Na poziomie wychowania przedszkolnego (w formie ogólnodostępnej,
integracyjnej, specjalnej) – gmina.

Na poziomie szkoły podstawowej i gimnazjum za edukację
ogólnodostępną i integracyjną odpowiada gmina.

Art.5 ust. 5 ustawy o systemie oświaty

Na poziomie szkoły podstawowej i gimnazjum za edukację specjalnąpowiat

Na poziomie szkoły ponadgimnazjalnej –powiat (wyjątek szkoły
regionalne i artystyczne).

Art. 5 ust. 5a ustawy o systemie oświaty
Nowe zasady rekrutacji do przedszkoli
„1. Do publicznego przedszkola lub publicznej innej formy wychowania przedszkolnego
przyjmuje się kandydatów zamieszkałych na obszarze danej gminy.
2. W przypadku większej liczby kandydatów (…) na pierwszym etapie postępowania
rekrutacyjnego są brane pod uwagę łącznie następujące kryteria:
1) wielodzietność rodziny kandydata;
2) niepełnosprawność kandydata;
3) niepełnosprawność jednego z rodziców kandydata;
4) niepełnosprawność obojga rodziców kandydata;
5) niepełnosprawność rodzeństwa kandydata;
6) samotne wychowywanie kandydata w rodzinie;
7) objęcie kandydata pieczą zastępczą.”
Art. 20c. Ustawy o systemie oświaty
Dokumenty potwierdzające niepełnosprawność
na etapie rekrutacji?
„Do wniosku załącza się( …)
b) orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na
niepełnosprawność, orzeczenie o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności lub orzeczenie równoważne w rozumieniu przepisów
ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej
oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych”
Art.20t ust. 2 pkt.1 lit. b ustawy o systemie oświaty
Odraczanie obowiązku szkolnego

Jeśli dziecko nie wykazuje gotowości szkolnej, rodzice mogą wystąpić z
wnioskiem o odroczenie o rok obowiązku szkolnego. Decyzję o
odroczeniu podejmuje dyrektor publicznej szkoły podstawowej, w
obwodzie której dziecko mieszka, po zasięgnięciu opinii poradni
psychologiczno-pedagogicznej.

Od 1 września 2014 r. dzieci niepełnosprawne mogą być odroczone do 8
roku życia

Art. 16 ust. 3 i 4 Ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty
Orzeczenie o potrzebie kształcenia
specjalnego
Dla kogo? „Kształceniem specjalnym obejmuje się dzieci i młodzież (…) wymagające stosowania specjalnej
organizacji nauki i metod pracy. (…)
W zależności od rodzaju niepełnosprawności, w tym stopnia upośledzenia umysłowego, dzieciom i młodzieży,
o których mowa w ust. 1, organizuje się kształcenie i wychowanie, które stosownie do potrzeb umożliwia
naukę w dostępnym dla nich zakresie, usprawnianie zaburzonych funkcji, rewalidację i resocjalizację
oraz zapewnia specjalistyczną pomoc i opiekę.”

Art. 71b ust. 1 i 3 ustawy o systemie oświaty
Gdzie? Orzeczenia wydają poradnie psychologiczno-pedagogiczne
Po co? Orzeczenia określa zalecane:

„warunki realizacji potrzeb edukacyjnych, formy stymulacji, rewalidacji, terapii, usprawniania,
rozwijania potencjalnych możliwości i mocnych stron dziecka oraz inne formy pomocy
psychologiczno--pedagogicznej;

najkorzystniejsze dla dziecka formy kształcenia,
Czy można je zmienić? Nowe orzeczenie może być wydane z powodu: zmiany okoliczności
stanowiących podstawę wydania poprzedniego, potrzeby zmiany zaleceń, potrzeby zmiany okresu na jaki
zostało wydane orzeczenie.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 września 2008 r. w sprawie orzeczeń i opinii
wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych
Realizacja specjalnych potrzeb edukacyjnych
Przedszkola, szkoły ogólnodostępne, integracyjne, z oddziałami integracyjnymi,
specjalne mają obowiązek zapewnić:
„1) realizację zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego;
2) odpowiednie, ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz
możliwości psychofizyczne uczniów, warunki do nauki, sprzęt specjalistyczny i środki
dydaktyczne;
3) zajęcia specjalistyczne, o których mowa w przepisach w sprawie zasad udzielania i
organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach,
szkołach i placówkach;
4) inne zajęcia odpowiednie ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i
edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne uczniów, w szczególności zajęcia
rewalidacyjne, resocjalizacyjne i socjoterapeutyczne;
5) przygotowanie uczniów do samodzielności w życiu dorosłym.”

Par. 4 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie
warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych
oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub
integracyjnych, …
Indywidualny Program Edukacyjno Terapeutyczny (IPET)

Ma być przygotowany w ciągu 30 dni od dostarczenia orzeczenia lub w ciągu 30 dni
przez upływem okresu ważności starego programu

Ma uwzględniać zalecenia zawarte w orzeczeniu

Określa zakres i sposób dostosowania wymagań edukacyjnych, metody i formy
pracy, działania o charakterze rewalidacyjnym, formy, okres i wymiar pomocy
psychologiczno-pedagogicznej

Rodzice mają prawo na wniosek otrzymać kopię programu, mogą uczestniczyć w
opracowaniu i modyfikacji programu, na wniosek rodziców w spotkaniach zespołu
opracowującego program może uczestniczyć lekarz lub specjalista znający
dziecko

Art.5 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie
warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży
niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach
ogólnodostępnych lub integracyjnych
Konwencja ONZ – art. 24
„Państwa Strony zapewnią, że: (…)
c) wprowadzane będą racjonalne usprawnienia, zgodnie z
indywidualnymi potrzebami,
(d) osoby niepełnosprawne będą uzyskiwać niezbędne wsparcie,
w ramach powszechnego systemu edukacji, celem ułatwienia ich
skutecznej edukacji,
(e) stosowane będą skuteczne środki zindywidualizowanego
wsparcia w środowisku, które maksymalizuje rozwój edukacyjny i
społeczny, zgodnie z celem pełnego włączenia”
Rewalidacja ???

2 godziny tygodniowo dla uczniów niepełnosprawnych w oddziałach
ogólnodostępnych i integracyjnych i 10 godzin w oddziałach specjalnych

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych
planów nauczania w szkołach publicznych

Brak definicji rewalidacji w systemie oświaty

„Usprawnianie zaburzonych funkcji rozwojowych i intelektualnych, mające na
celu przywrócenie człowiekowi niepełnosprawnemu możliwie pełnej sprawności”

jednak co to znaczy w placówce oświatowej?
Pomoc psychologiczno-pedagogiczna

Rozpoznawanie i zaspokajanie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych ucznia
wynikających m.in. z niepełnosprawności

Może być udzielana na wniosek rodzica

Jest udzielana w trakcie bieżącej pracy z uczniem oraz w formach określonych w
rozporządzeniu m.in. w formie zajęć:

zajęć dydaktyczno-wyrównawczych;

zajęć specjalistycznych: korekcyjno-kompensacyjnych, logopedycznych,
socjoterapeutycznych oraz innych zajęć o charakterze terapeutycznym;

Zajęcia dydaktyczno-wyrównawczych- 45 min, a zajęcia specjalistyczne – 60 minut. W
uzasadnionych przypadkach w czasie krótszym, ale z zachowaniem ustalonego łącznego tygodniowego
czasu tych zajęć.

Wymiar godzin ustala dyrektor szkoły

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i
organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach
Indywidualne wsparcie w szkole
W prawie oświatowym nie ma funkcji asystenta / cienia

Nauczyciel wspomagający:

Zatrudnia się w oddziałach integracyjnych w celu współorganizowani kształcenia
integracyjnego

Można zatrudnić w oddziałach ogólnodostępnych za zgodą organu prowadzącego w celu
współorganizowania kształcenia uczniów niepełnosprawnych
Par. 6 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania
kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w
przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych

Pomoc nauczyciela:

W szkołach i oddziałach specjalnych dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu
umiarkowanych i znacznym, z niepełnosprawnością ruchową, z autyzmem i
niepełnosprawnościami sprzężonymi na etapie szkoły podstawowej i gimnazjum (w
uzasadnionych przypadkach)

W szkołach i oddziałach integracyjnych (w uzasadnionych przypadkach)
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego
przedszkola oraz publicznych szkół
OCENIANIE UCZNIÓW Z ORZECZENIEM O
POTRZEBIE KSZTAŁCENIA SPECJALNEGO

Dzieci z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego mogą być zwolnione z nauki
niektórych przedmiotów ze względu na swoją niepełnosprawność.

Z nauki drugiego języka- uczniów z wadą słuchu, z głęboką dysleksją rozwojową,
afazją, z niepełnosprawnościami sprzężonymi lub autyzmem, w tym z zespołem
Aspergera- na podstawie orzeczenia

Z zajęć wychowania fizycznego, zajęć komputerowych, informatyki lub technologii
informacyjnej- na podstawie opinii lekarza

Przy ustalaniu oceny z wychowania fizycznego, techniki, plastyki i muzyki należy wziąć
pod uwagę wysiłek ucznia

Przy ustaleniu oceny z zachowania należy brać pod uwagę wpływ na postępowanie ucznia
stwierdzonych u niego zaburzeń lub odchyleń, opisanych w orzeczeniu

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i
sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania
sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562, z późn. zm.)
DOSTOSOWANIE WARUNKÓW PRZEPROWADZANIA
SPRAWDZIANÓW I EGZAMINÓW DO MOŻLIWOŚĆ I
POTRZEB UCZNIÓW

Aby uczeń z orzeczeniem mógł skorzystać z dostosowań, dyrektor szkoły
musi uzyskać od rodziców oświadczenie, w którym rodzice deklarują chęć
skorzystania z dostosowań.

Wszystkie informacje na temat warunków dostosowań, znajdują się na
stronach internetowych Centralnej Komisji Egzaminacyjnej
http://cke.edu.pl/

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie
warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz
przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz.
562, z późn. zm.)
Nauczanie indywidualne (NI) i roczne
indywidualne przygotowanie przedszkolne

Na podstawie Orzeczenia o Potrzebie Nauczania Indywidualnego z poradni
psychologiczno-pedagogicznej

Tylko rodzic może wystąpić z wnioskiem o wydanie takiego orzeczenia, do którego musi
dołączyć zaświadczenie od lekarza

Szkoła nie może wysłać ucznia na nauczanie indywidualne!

NI może być realizowane w domu lub w szkole (jeśli szkoła dysponuje pomieszczeniem)

Dziecko powinno mieć możliwość uczestniczenia w zajęciach rozwijających uzdolnienia,
zainteresowania, uroczystościach i imprezach

Na wniosek rodzica i zaświadczenie lekarskiego można zrezygnować z NI
Tygodniowy wymiar nauczania
indywidualnego

4-6 godzin dla przedszkola

6-8 godzin dla klas I-III

8-10 godzin dla klas IV-VI

10-12 godzin dla gimnazjum

12-16 godzin dla szkół ponadgimnazjalnych
Zajęcia rewalidacyjne, terapie, pomoc psychologiczno-pedagogiczna nie
zaliczają się do ustalonych limitów godzin.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 sierpnia 2014 r. w sprawie
indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego dzieci i
indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży
Dzieci i młodzież z upośledzeniem
umysłowym w stopniu głębokim

Orzeczenie o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych

Od początku roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym kończą 3 lata, do
końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym kończą 25 lat

Opracowuje się indywidualny program zajęć

Mogą mieć organizowane zajęcia zespołowe (2-4 osób) lub indywidualne

Min wymiar:

20 godz./tydzień – zajęcia zbiorowe

10 godz./ tydzień – zajęcia indywidualne

Godzina zajęć trwa 60 min

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 kwietnia 2013 r. w sprawie
warunków i sposobu organizowania zajęć rewalidacyjno-wychowawczych dla dzieci i
młodzieży z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim
Dowóz do placówki oświatowej lub zwrot
kosztów
Komu przysługuje?

wszystkim dzieciom i młodzieży niepełnosprawnej, uczęszczającym do „zerówek”,
do szkół podstawowych i gimnazjów

uczniom szkół ponadgimnazjalnych z niepełnosprawnością ruchową, upośledzeniem
umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym do ukończenia 21 roku życia

dzieciom młodzieży upośledzonej umysłowo w stopniu głębokim, a także dzieciom i
młodzieży z upośledzeniem umysłowym z niepełnosprawnościami sprzężonymi- do
ukończenia 25 roku życia
Gdzie? Do najbliższej placówki (także niepublicznej), która prowadzi kształcenie w
formie wybranej przez rodziców i może zapewnić realizację zaleceń z orzeczenia
Kto realizuje obowiązek? Gmina, w której mieszka dziecko
Zwrot kosztów? Jest możliwy na podstawie umowy z władzami gminy, jeżeli dowożenie
i opiekę zapewniają rodzice
Art.17, ust. 3a Ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty
Finansowanie edukacji dzieci z
niepełnosprawnością
System oświaty finansowany jest za pomocą części oświatowej subwencji ogólnej,
naliczanej dla każdej jednostki samorządu terytorialnego w oparciu o algorytm
zamieszczony we właściwym rozporządzeniu

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 grudnia 2013 r.w sprawie sposobu
podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w
roku 2014
Podczas obliczania wysokości subwencji dla danego samorządu bierze się pod uwagę
uczniów niepełnosprawnych zgłoszonych do SIO :

Na ucznia niepełnosprawnego kwota bazowa subwencji jest uzupełniona dodatkowo o
kwotę, która zależy od rodzaju niepełnosprawności- na podstawie orzeczenia o
potrzebie kształcenia specjalnego przedstawionego przez danego ucznia.

Kwota uzupełniająca stanowi od 1,4- do 9,5-krotności kwoty bazowej przeznaczonej na
ucznia.
Finansowanie edukacji dzieci z
niepełnosprawnością
SZKOŁY
P4 = upośledzenie umysłowe w stopniu
lekkim, niedostosowanie społeczne,
zaburzenia zachowania, zagrożenie
uzależnieniem, niedostosowaniem
społecznym, z chorobami przewlekłymi
P5 = niewidomi, słabowidzący,
niepełnosprawni ruchowo, w tym z afazją,
zaburzenia psychiczne
P6 = niesłyszący i słabosłyszący,
upośledzenie umysłowe w stopniu
umiarkowanym lub znacznym
P7 = upośledzenie umysłowe w stopniu
głębokim, niepełnosprawności sprzężone
oraz autyzm, w tym zespół Aspergera
PRZEDSZKOLA
P34 = niesłyszący, słabosłyszący, niewidomi,
słabowidzący, z niepełnosprawnością
ruchową w tym z afazją, z upośledzeniem
umysłowym
P42 = niepełnosprawności sprzężone oraz
autyzm, w tym zespół Aspergera,
wychowankowie OREW
Teoria vs. Praktyka
Dlaczego system nie zawsze działa?

Nie przestrzeganie przepisów!

Niejednoznaczność przepisów i interpretowanie ich na niekorzyść dzieci niepełnosprawnych,
np.:



Jakie dokumenty potwierdzają niepełnosprawność podczas rekrutacji?
Kto decyduje, o sposobie zapewnienia transportu lub zwrotu kosztów dowozu?
Co robić na rewalidacji?

Czynnik ludzki:

nie informowanie o możliwościach, przepisach, procedurach

odmawianie przyjęcia wniosków!

nie umieszczanie zaleceń, których szkoła nie może zrealizować

niechęć do podjęcia działań (po co wnioskować? po co zatrudniać?) i zniechęcanie
rodziców (ta szkoła nie jest dla dziecka, lepiej mu będzie na NI, rodzice pozostałych dzieci
będą niezadowoleni….)

niezrozumienie (odmowa wsparcia, dostępu do informacji, przedstawianie rodzica jako
roszczeniowego), wydawanie decyzji w oparciu o niewłaściwe przepisy

Do 2015 r. kwoty uzupełniające wchodzące w skład subwencji nie musiały być
przekazane na specjalne potrzeby dziecka

„O przeznaczeniu środków otrzymanych z tytułu subwencji ogólnej
decyduje organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego”

Art. 7 ust. 3 ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek
samorządu terytorialnego
2015 rok - Ustawa okołobudżetowa

„W roku 2015 na realizację zadań wymagających stosowania specjalnej
organizacji nauki i metod pracy dla dzieci i młodzieży jednostka samorządu
terytorialnego przeznacza środki w wysokości nie mniejszej niż wynikająca z
podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu
terytorialnego, określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 28 ust.
6 ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu
terytorialnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 1115, 1574 i 1644), w zakresie tych
zadań.”

Art. 32 Ustawy z dnia 5 grudnia 2014 r. o zmianie niektórych ustaw w
związku z realizacją ustawy budżetowej
Możliwe działania:

Niewłaściwe orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego:
Odwołanie od orzeczenia do kuratorium oświaty za pośrednictwem poradni, która wydała
orzeczenie

Rekrutacja:
Wniosek o sporządzenie uzasadnienia odwołanie do dyrektora od rozstrzygnięcia komisji
rekrutacyjnej skarga do sądu administracyjnego

Brak realizacji zaleceń z orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego:
Skarga do kuratorium oświaty

Praktyki dyskryminacyjne: (uczeń niepełnosprawny nie może przychodzić do szkoły, jeśli przypisany
dla niego nauczyciel wspomagający jest na zwolnieniu, oby długo nie chorował!)
Skarga do Rzecznika Praw Obywatelskich

Brak dowozu
Wezwanie do usunięcia naruszenia prawa skarga do sądu administracyjnego
Pamiętajmy:
Art. 7 Konwencji o Prawach Osób Niepełnosprawnych
„We
wszelkich podejmowanych
działaniach mających związek z dziećmi
niepełnosprawnymi, nadrzędnym
priorytetem będzie dobro dzieci”
Dziękuję za uwagę !
www.pomocdlarodzicow.pl
Telefoniczny punkt konsultacyjny
czynny od poniedziałku do piątku
w godzinach 9.00 – 12.00
12 3506362