Wieczerza Pańska i jej obchodzenie przez chrześcijan

Wieczerza Pańska i obchodzenie jej przez chrześcijan
Wokół bardzo istotnego tematu jakim jest obchodzenie Wieczerzy Pańskiej nagromadziło się
wiele nieporozumień, w tym bardzo poważnych zagrożeń (o czym więcej w materiale „Inny
Jezus” oraz opracowaniu „Co oznacza karmienie się ciałem i krwią Chrystusa?”). Niniejsze
opracowanie ma na celu przybliżenie tematu obchodzenia Wieczerzy Pańskiej nakazane przez
Słowo Boże.
Na wstępie zauważmy, że Wieczerza Pańska to pamiątka:
„23 Ja bowiem otrzymałem od Pana to, co wam przekazałem, że Pan Jezus tej nocy, której
został wydany, wziął chleb;
24 A gdy złożył dziękczynienie, połamał i powiedział: Bierzcie i jedzcie, to jest moje ciało,
które za was jest łamane. Czyńcie to na moją pamiątkę.” (1 Kor. 11:23-24)
podobnie mowa jest również o winie:
„Podobnie po wieczerzy wziął też kielich, mówiąc: Ten kielich to nowy testament w mojej
krwi. Czyńcie to, ilekroć będziecie pić, na moją pamiątkę.” (1 Kor. 11:25)
Pamiątka to czas na myślenie i pamiętanie o tym, co zrobił dla Jezus Chrystus. Nie ma w tym
nic mistycznego ani magicznego. Nie zmazuje to grzechów, ale pomaga nam pamiętać –
podobnie, jak tablice pamiątkowe po zmarłych bohaterach pomagają nam o nich pamiętać.
Biblia wyraźnie wskazuje nam, że mamy pamiętać o śmierci Chrystusa, o Jego ciele i o Jego
krwi, o cenie, która została zapłacona, zgodnie z:
„Ilekroć bowiem będziecie jedli ten chleb i pili ten kielich, śmierć Pana zwiastujecie, aż
przyjdzie.” (1 Kor. 11:26)
Czynimy to, aby pamiętać o Jego poświęceniu, o Jego ofierze za nas, o ciele Pana Jezusa,
które wydał on na śmierć za grzechy tych, którzy w Niego uwierzą, zgodnie z:
„Wziął też chleb, złożył dziękczynienie, połamał i dał im, mówiąc: To jest moje ciało, które
jest za was dane. To czyńcie na moją pamiątkę.” (Łk. 22:19)
oraz
„24 A zostają usprawiedliwieni darmo, z jego łaski, przez odkupienie, które jest w Jezusie
Chrystusie.
25 Jego to Bóg ustanowił przebłaganiem przez wiarę w jego krew (…)” (Rz. 3:24-25)
Kiedy bierzemy udział w pamiątce myślimy o ciele, które było męczone za nas na krzyżu, o
krwi, która została przelana. O ubiczowaniu, które spotkało Jezusa Chrystusa. Ówcześnie
bicze miały metalowe części, które wrzynały się w ciało i rozrywały je. Bolało to podobno tak
bardzo, że niektórzy ludzie w czasie biczowania odgryzali sobie z bólu języki.
Gdy pamiętamy ofiarę Jezusa Chrystusa myślimy o tym. Myślimy również o tym, jak był
przybijany do krzyża. Jak wbijano gwoździe w żywe ciało, najprawdopodobniej w
nadgarstek, aby mógł utrzymać wagę człowieka na krzyżu i nie ulec rozerwaniu. Jest tam
1
węzeł nerwów, którego przebicie powoduje dodatkowy ból. Następnie myślimy o krzyżu,
który jest stawiany i wiszącym na nim ciele.
Następnie pijąc wino myślimy o Jego przelanej krwi. O koronie z cierni, która została
wciśnięta na Jego głowę i krwi, która zalała mu twarz, o plecach, które są zakrwawione po
ubiczowaniu, także o rzymskim żołnierzu przebijającym bok Chrystusa włócznią, zgodnie z:
„Lecz jeden z żołnierzy przebił włócznią jego bok i natychmiast wypłynęła krew i woda.”
(J 19:34)
Pomaga to doceniać wielkość tej ofiary i wytrwać w próbach wiary, gdy różne cierpienia stają
się naszym udziałem – jeśli Pan Jezus umarł za mnie, to moje życie powinno być wyrazem
wdzięczności i wierności Słowu Bożemu.
Pan Jezus powiedział, aby to czynić na Jego pamiątkę. Można by zadać pytanie, dlaczego tak
ważnym jest, abyśmy to czynili? Otóż jest to przypominanie zwycięstwa Pana Jezusa nad
szatanem i siłami ciemności, zgodnie z:
„14 Wymazał obciążający nas wykaz zawarty w ustawach, który był przeciwko nam, i usunął
go z drogi, przybiwszy do krzyża;
15 I rozbroiwszy zwierzchności i władze, jawnie wystawił je na pokaz, gdy przez niego
odniósł triumf nad nimi.” (Kol. 2:14-15)
oraz
„To bowiem jest moja krew nowego testamentu, która wylewa się za wielu na przebaczenie
grzechów.” (Mt. 26:28)
Wieczerza Pańska przypomina to, co jest podstawą wiary chrześcijańskiej – że Pan Jezus
złożył zastępczą ofiarę za wszystkich wierzących w Niego i że wszystkie diabelskie
oskarżenia, jakie przeciwnik mógłby podnosić przeciwko wierzącym w Pana Jezusa są
bezzasadne – bo ich kara została zapłacona w pełni, na krzyżu (mówimy tu o wierze żywej,
która przejawia się w bogobojnym życiu, a nie o pustych deklaracjach). To właśnie jest znak
rozpoznawczy chrześcijan, który przypomina największe zwycięstwo nad szatanem, ofiarę,
która prawdziwie daje wolność. Bez krwi Pana Jezusa, niewinnego, który umarł za winnych,
nie byłoby żadnego odpuszczenia, zgodnie z:
„W którym mamy odkupienie przez jego krew, przebaczenie grzechów, według bogactwa jego
łaski.” (Efez. 1:7)
Wieczerza Pańska jest właśnie ogłaszaniem tej śmierci światu, zgodnie z:
„Ilekroć bowiem będziecie jedli ten chleb i pili ten kielich, śmierć Pana zwiastujecie, aż
przyjdzie.” (1 Kor. 11:26)
Jest to tak ważne właśnie dlatego, aby wierzący w Pana Jezusa nie zapomnieli, co jest
podstawą ich wiary – że zastępcza ofiara Pana Jezusa na krzyżu, za grzechy wierzących w
Niego1, jest odkupieniem przed Bogiem i otwarciem drogi do życia wiecznego w niebie.
1
Pan Jezus umarł za grzechy wierzących w Niego, w tym apostołów, a nie za grzech Adama zwany przez
kościół rzymski „grzechem pierworodnym”, zgodnie z:
2
Dodatkowo Wieczerza Pańska jest wspólnotą:
„Kielich błogosławieństwa, który błogosławimy, czy nie jest wspólnotą krwi Chrystusa?
Chleb, który łamiemy, czy nie jest wspólnotą ciała Chrystusa?” (1 Kor. 10:16)
Na łamanie chleba spotykali się wierzący opisani m.in. w Dziejach Apostolskich, jest to
wspólnota wierzących w Pana Jezusa i pamiętających o śmierci i męce Pańskiej. Wieczerza
Pańska była obchodzona często. Wskazanym jest, że „trwali w łamaniu chleba”, zgodnie z:
„Trwali oni w nauce apostołów, w społeczności, w łamaniu chleba i w modlitwach.” (Dz.
2:42)
Oznacza to raczej częste obchodzenie Wieczerzy Pańskiej (podobnie jak trwanie modlitwie).
Nigdzie w Biblii nie ma wskazanych żadnych konkretnych dat dla obchodzenia Wieczerzy
Pańskiej, choć w jednym z fragmentów wskazanym jest, że Wieczerzę Pańską obchodzono w
niedzielę (a dokładnie w sobotę po zachodzie słońca, gdyż zgodnie z żydowskim zwyczajem
nowy dzień liczył się od zachodu słońca, a nie od wschodu, co wyraźnie widać w tym
fragmencie – nazajutrz, czyli rano w niedzielę, apostoł Paweł wyjechał już w podróż,
wspomniany fragment to Dzieje Ap. 20:7-112). Jednocześnie mogło być to również częściej,
w inne dni, gdyż spotykali się codziennie:
„42 Trwali oni w nauce apostołów, w społeczności, w łamaniu chleba i w modlitwach.
43 I strach ogarnął każdą duszę, gdyż wiele znaków i cudów działo się przez apostołów.
44 A wszyscy, którzy uwierzyli, byli razem i wszystko mieli wspólne.
45 Sprzedawali posiadłości i dobra i rozdzielali je wszystkim według potrzeb.
46 Każdego dnia trwali zgodnie w świątyni, a łamiąc chleb po domach, przyjmowali pokarm
z radością i w prostocie serca” (Dz. 2:42-46)
Wieczerza Pańska powinna stąd być obchodzona być przez wierzących w Pana Jezusa często,
choć bez konkretnego warunku co do jej częstości lub określonego dnia.
Nieporozumienia związane z Wieczerzą Pańską:
1. Domniemanie, że chleb i wino stają się dosłownie ciałem i krwią Chrystusa
Jest to koncepcja głoszona przez Kościół Rzymsko-Katolicki, w myśl której w czasie każdego
nabożeństwa ponawiana jest ofiara Chrystusa. Jednak Słowo Boże mówi, że:
„Tak też Chrystus raz ofiarowany na zgładzenie grzechów wielu, drugi raz ukaże się bez
grzechu tym, którzy go oczekują dla zbawienia” (Hebr. 9:28)
„Najpierw bowiem przekazałem wam to, co i ja otrzymałem, że Chrystus umarł za nasze grzechy, zgodnie z
Pismem” (1 Kor. 15:3)
2
„7 A pierwszego dnia po szabacie, gdy uczniowie zebrali się na łamanie chleba, Paweł, który miał nazajutrz
odjechać, przemawiał do nich i przeciągnął mowę aż do północy.
8 A w sali na piętrze, w której byli zebrani, paliło się wiele lamp.
9 Pewien młodzieniec, imieniem Eutych, siedział w oknie pogrążony w głębokim śnie. Kiedy Paweł długo
przemawiał, zmorzony snem spadł z trzeciego piętra na dół. Gdy go podniesiono, był martwy.
10 Paweł zszedł na dół, przypadł do niego, objął go i powiedział: Nie bójcie się, bo jest w nim życie.
11 Wrócił na górę, łamał chleb i jadł, a głosił im długo, aż do świtu. Potem ruszył w drogę.” (Dz. 20:7-11)
3
oraz
„12 Lecz ten, gdy złożył jedną ofiarę za grzechy na zawsze, zasiadł po prawicy Boga;
13 Oczekując odtąd, aż jego nieprzyjaciele będą położeni jako podnóżek pod jego stopy.
14 Jedną bowiem ofiarą uczynił doskonałymi na zawsze tych, którzy są uświęceni.”
(Hebr. 10:12-14)
2. Twierdzenie, że udział w Wieczerzy Pańskiej pozwala na odpuszczenie grzechów
To również jest koncepcja głoszona przez kościół rzymski, w myśl której ta ponowna ofiara
ponownie spłaca cenę za grzechy wierzących. Kościół rzymski uważa, że udział w takiej
ceremonii powoduje, że Bóg odpuszcza ludziom grzechy. Nie tylko nie ma to potwierdzenia
w Słowie Bożym, ale jest wyraźnie to sprzeczne z naukami Biblii, zgodnie z:
„7 A jeśli chodzimy w światłości, tak jak on jest w światłości, mamy społeczność między sobą,
a krew Jezusa Chrystusa, jego Syna, oczyszcza nas z wszelkiego grzechu.
8 Jeśli mówimy, że nie mamy grzechu, sami siebie zwodzimy i nie ma w nas prawdy.
9 Jeśli wyznajemy nasze grzechy, Bóg jest wierny i sprawiedliwy, aby nam przebaczyć
grzechy i oczyścić nas z wszelkiej nieprawości." (1 J 1:7-9)
Grzechy odpuszczane są gdy chodzimy w świetle, czyli badamy naszego postępowanie przez
pryzmat Słowa Bożego oraz gdy wyznajemy grzechy – a nie w trakcie Wieczerzy Pańskiej.
3. Branie udziału w wieczerzy Pańskiej, ale bez rozróżniania ciała Chrystusa
Jest to branie udziału w Wieczerzy Pańskiej, spożywanie chleba i wina, bez skupienia na tym,
co one reprezentują – bez wspominania ofiary ciała i krwi Pana Jezusa. Takie podejście miało
miejsce w Koryncie, zamiast spożywać Wieczerzę Pańską spożywano tam zwykły posiłek.
Wskazał to wyraźnie apostoł Paweł:
„20 Gdy więc się zbieracie, nie jest to spożywanie wieczerzy Pańskiej.
21 Każdy bowiem najpierw je własną wieczerzę i jeden jest głodny, a drugi pijany.
22 Czyż nie macie domów, aby jeść i pić? Albo czy gardzicie kościołem Bożym i zawstydzacie
tych, którzy nic nie mają?” (1 Kor. 11:20-22)
Jednocześnie ap. Paweł zaznaczył, że w Koryncie spożywali wieczerzę Pańską „niegodnie”:
„Dlatego też kto je ten chleb albo pije ten kielich Pański niegodnie, będzie winny ciała i
krwi Pana.” (1 Kor. 11:27)
Jest to traktowanie Wieczerzy Pańskiej lekceważąco, bez wspominania ważności tej ofiary.
Ten, kto tak czyni, będzie pił i jadł własny sąd, zgodnie z:
„Kto bowiem je i pije niegodnie, sąd własny je i pije, nie rozróżniając ciała Pańskiego.”
(1 Kor. 11:29)
Warto zauważyć, że chodzi tu o NIEGODNE SPOŻYWANIE, a nie o to, czy dana osoba jest
„godna” spożywania Wieczerzy Pańskiej – gdyż nikt z ludzi nie byłby godny jej spożywania.
4
Niektórzy chrześcijanie niestety czasem nie biorą udziału w Wieczerzy Pańskiej, bo czują się
„niegodni”, np. z powodu braku pogodzenia się z osobą, z którą pozostają w konflikcie itd.
Choć na postawie innych wersetów wiemy, że należy dążyć do uświęcenia (w tym do zgody z
innymi ludźmi), to zauważmy nie ma to związku z Wieczerzą Pańską, bo każdy z ludzi jest
grzeszny i nikt nie byłby w takiej sytuacji godny jest spożywania (a w skrajnych przypadkach,
np. świadomego pozostawania w grzechu, osoba taka powinna być usunięta ze wspólnoty
wierzących i wtedy nie brałaby ona wtedy udziału w Wieczerzy Pańskiej, która z założenia
jest odbywana we wspólnocie wierzących w Pana Jezusa).
Wyraźnie chodzi tu o sposób spożywania – czy jest to zwykły posiłek, czy też pamiętamy i
wspominamy to, co uczynił Pan Jezus. Jeśli to jest czynione, to jest to godne spożywanie
Wieczerzy Pańskiej. A nie po prostu jedzenie, jak w przypadku Koryntian (1 Kor. 11:20-22),
których umysły nie były przy tym skoncentrowane na wspominaniu ofiary Chrystusa.
To ważne, abyśmy w czasie Wieczerzy Pańskiej byli skoncentrowani na wspominaniu ofiary
Chrystusa, a nie na innych sprawach. Dlatego właśnie mamy badać samych siebie, aby mieć
pewność, że nie czynimy tego niegodnie, czyli np. w sposób bezmyślny lub lekceważący
wobec zbawczej ofiary Pana Jezusa. Nie mówiąc już o obrzędach, które są zaprzeczeniem
biblijnego wzoru Wieczerzy Pańskiej, np. rzekomego powtarzania ofiary Pana Jezusa, co jest
bluźnierstwem, zaprzeczeniem doskonałości tej ofiary i jawnym zignorowaniem wielu
wersetów (np. Hebr. 10:12-14).
Umywanie nóg jako część Wieczerzy Pańskiej
W czasie Ostatniej Wieczerzy wraz z nakazem łamania chleba i picia wina na pamiątkę ofiary
Pana Jezusa, aby ogłaszać w ten sposób Jego odkupieńczą śmierć, Pan Jezus nakazał również,
aby wierzący w Niego umywali sobie nawzajem nogi, zgodnie z:
„3 Jezus, wiedząc, że Ojciec dał wszystko w jego ręce i że od Boga wyszedł, i do Boga idzie;
4 Wstał od wieczerzy i złożył szaty, a wziąwszy płócienny ręcznik, przepasał się.
5 Potem nalał wody do miednicy i zaczął myć nogi uczniom, i wycierać ręcznikiem, którym
był przepasany.
6 I podszedł do Szymona Piotra, a on powiedział do niego: Panie, ty chcesz mi umyć nogi?
7 Jezus mu odpowiedział: Tego, co ja czynię, ty teraz nie rozumiesz, ale potem zrozumiesz.
8 Piotr mu powiedział: Nigdy nie będziesz mył moich nóg. Jezus mu odpowiedział: Jeśli cię
nie umyję, nie będziesz miał działu ze mną.
9 Wtedy Szymon Piotr powiedział do niego: Panie, nie tylko moje nogi, ale i ręce, i głowę.
10 Jezus mu odpowiedział: Kto jest umyty, potrzebuje umyć tylko nogi, bo cały jest czysty. I
wy jesteście czyści, lecz nie wszyscy.
11 Wiedział bowiem, kto ma go wydać, dlatego powiedział: Nie wszyscy jesteście czyści.
12 Gdy więc umył im nogi i wziął swoje szaty, usiadłszy znowu za stołem, powiedział do nich:
Czy rozumiecie, co wam uczyniłem?
13 Wy nazywacie mnie Nauczycielem i Panem i dobrze mówicie, bo nim jestem.
14 Jeśli więc ja, Pan i Nauczyciel, umyłem wam nogi i wy powinniście sobie nawzajem myć
nogi.
15 Dałem wam bowiem przykład, abyście i wy czynili tak, jak ja wam uczyniłem.
16 Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Sługa nie jest większy od swego pana ani posłaniec
nie jest większy od tego, który go posłał.
17 Jeśli to wiecie, będziecie błogosławieni, gdy tak uczynicie.” (J 13:3-17)
5
Niestety, zwyczaj ten obecnie jest bardzo rzadko praktykowany, z różnymi uzasadnieniami,
jak np. wskazywanie, że chodziło tu bardziej o pokorę, o stan umysłu i serca itd. Jednak Pan
Jezus wyraźnie powiedział, że choć Jego uczniowie mogą nie rozumieć tego, co On nakazał
im czynić, to po prostu mają to robić – tak, jak uczynił to Pan Jezus (zamoczenie stóp wodą i
osuszenie ich), a będą błogosławieni, zgodnie z:
„6 I podszedł do Szymona Piotra, a on powiedział do niego: Panie, ty chcesz mi umyć nogi?
7 Jezus mu odpowiedział: Tego, co ja czynię, ty teraz nie rozumiesz, ale potem zrozumiesz.
(…)
15 Dałem wam bowiem przykład, abyście i wy czynili tak, jak ja wam uczyniłem.
(…)
17 Jeśli to wiecie, będziecie błogosławieni, gdy tak uczynicie.” (J 13:6-7,15,17)
Boże błogosławieństwo zostało obiecane tym, którzy postępują zgodnie z wzorem ukazanym
przez Pana Jezusa – bez odwoływania się do ludzkich uzasadnień, które w praktyce anulują
nakaz samego Pana Jezusa. Słowo Boże potwierdza również, że umywanie nóg było wzorem
dobrego postępowania wśród wierzących:
„9 Do wdów niech będzie zaliczona taka, która nie ma mniej niż sześćdziesiąt lat, była żoną
jednego męża;
10 Znana z dobrych uczynków, jeśli wychowała dzieci, jeśli udzielała gościny, jeśli obmywała
nogi świętym, jeśli wspomagała utrapionych, jeśli wykonywała każdy dobry uczynek.”
(1 Tym. 5:9-10)
Podsumowując:
Wieczerza Pańska jest pamiątką ofiary Pana Jezusa na krzyżu i ogłaszaniem światu Jego
odkupieńczej śmierci za grzechy tych, którzy w Niego uwierzą. Jest to wspólnota wierzących
w Jezusa Chrystusa, którzy zbawieni są właśnie przez żywą wiarę tę ofiarę, która zmazuje ich
grzechy. Należy obchodzić ją często, choć Słowo Boże nie nakazuje określonej częstości ani
dnia jej obchodzenia. W Wieczerzy Pańskiej należy uczestniczyć świadomie, rozróżniając
ciało i krew Chrystusa, które są upamiętniane, czyli myśląc o tym, co wydarzyło się na krzyżu
ok. 2000 lat temu – rozważając tę cenną ofiarę, która jako jedyna ma przed Bogiem moc
zmyć grzechy ludzi. Elementem Wieczerzy Pańskiej, nakazanym przez Pana Jezusa łącznie z
łamaniem chleba i picia wina, powinno być umywanie sobie nawzajem nóg przez osoby
biorące w niej udział – w sposób wskazany przez Pana Jezusa, czyli z zamoczeniem stóp
wodą i osuszeniem ich, a nie w przenośni.
Autor:
Krzysztof Borawski, 22.08.2016 r.
Jelenia Góra
Cytaty biblijne z Nowego Testamentu pochodzą z:
Pismo Święte Nowy Testament, Fundacja Wrota Nadziei, Toruń 2009
6