rentgenodiagnostyka - poradnik.cdr

Transkrypt

ZAK£AD DIAGNOSTYKI
OBRAZOWEJ
Informacje dla Pacjenta
Centrum Onkologii
Ziemi Lubelskiej
im. œw. Jana z Dukli
Lublin, 2013
Przygotowanie do badañ RTG
Informacje dla Pacjentów
Badania RTG s¹ przeprowadzane przy u¿yciu
promieniowania rentgenowskiego. Nie s¹ obojêtne
dla zdrowia, dlatego s¹ wykonywane w
uzasadnionych przypadkach i tylko na zlecenie
lekarza (konieczne skierowanie).
Kobiety w ci¹¿y powinny bezwzglêdnie informowaæ
personel o tym fakcie i jeœli to mo¿liwe, nie powinny
mieæ badañ RTG. Istnieje niewielkie ryzyko, ¿e
promieniowanie rtg mo¿e powodowaæ zaburzenia
rozwoju dziecka w ³onie matki.
RTG odcinka lêdŸwiowo-krzy¿owego krêgos³upa i
miednicy.
Badania RTG krêgos³upa lêdŸwiowo-krzy¿owego i
koœci miednicy jest jednym z nielicznych badañ
radiologicznych wymagaj¹cych odpowiedniego
przygotowania. Wynika to z faktu, ¿e uzyskanie
dok³adnego obrazu krêgos³upa lêdŸwiowego i koœci
miednicy nale¿y poprzedziæ usuniêciem z przewodu
pokarmowego gazów, a zw³aszcza mas ka³owych. W
dniu poprzedzaj¹cym badanie nale¿y spo¿ywaæ
jedynie pokarmy p³ynne i nie zawieraj¹ce b³onnika
tzn. unikaæ œwie¿ych warzyw i owoców, otrêbów,
kaszy, pieczywa. W pewnych przypadkach mo¿e
zaistnieæ koniecznoœæ powtórzenia badania po
przygotowaniu pacjenta œrodkiem odgazowuj¹cym.
Pozosta³e badania RTG nie wymagaj¹
przygotowania
2
Przygotowanie do MAMMOGRAFII
Mammografia jest przeprowadzana przy u¿yciu
promieniowania rentgenowskiego. Otrzymana
dawka promieniowania w nowoczesnych aparatach
mammograficznych jest niewielka. Nie jest jednak
obojêtna dla zdrowia, dlatego mammografia
powinna byæ wykonywana w uzasadnionych
przypadkach i tylko na zlecenie lekarza ( konieczne
skierowanie na badanie).
Bez skierowania mo¿na wykonywaæ wy³¹cznie
badania w zakresie badañ przesiewowych np.
mammografia dla kobiet w wieku od 50 do 69 lat w
ramach Programu Wczesnego Wykrywania Raka
Piersi.
Kobiety w ci¹¿y powinny bezwzglêdnie informowaæ
personel o tym fakcie i jeœli to mo¿liwe, nie powinny
mieæ wykonywanych badañ mammograficznych.
Istnieje niewielkie ryzyko, ¿e promieniowanie
rentgenowskie mo¿e powodowaæ zaburzenia
rozwoju dziecka w ³onie matki.
Przygotowanie do badania mammograficznego.
Badanie nie wymaga specjalnego przygotowania,
najlepiej wykonywaæ je miêdzy 5 a 12 dniem cyklu
miesi¹czkowego. W tym dniu nie powinno siê u¿ywaæ
dezodorantu, talku, balsamu ani kremu w okolicy
górnej po³owy cia³a.
Nale¿y poinformowaæ technika wykonuj¹cego
badanie o fakcie stosowania maœci leczniczych.
3
Przygotowanie do badañ USG
Badania USG s¹ przeprowadzane z wykorzystaniem
fal ultradŸwiêkowych i jak dot¹d nie wykazano
ubocznych skutków ich dzia³ania.
Ultrasonografia narz¹dów jamy brzusznej.
Na badanie nale¿y zg³osiæ siê na czczo, to znaczy w
dniu badania nic nie jeœæ ani nie piæ, nie paliæ
papierosów, nie ¿uæ gumy. Jeœli badanie ma odbyæ
siê w godzinach popo³udniowych dopuszczalne jest
spo¿ycie lekkiego œniadania, nie póŸniej jednak ni¿ 6
godzin przed badaniem. Na dzieñ przed badaniem
unikaæ produktów powoduj¹cych powstawanie
nadmiernej iloœci gazów, takich jak: napoje
gazowane, jab³ka, bita œmietana czy œwie¿e
pieczywo.
Nie przerywaæ przyjmowania leków (normalnie
za¿ywamy leki ).
Ultrasonografia narz¹du rodnego, przezpochwowa
(endovaginalna): badanie jest wykonywane z pustym
pêcherzem moczowym.
Pozosta³e badania USG nie wymagaj¹
przygotowania.
4
Przygotowanie do
TOMOGRAFII KOMPUTEROWEJ
Tomografia Komputerowa jest przeprowadzana przy u¿yciu
promieniowania rentgenowskiego. Nie jest obojêtna dla
zdrowia, dlatego jest wykonywana w uzasadnionych
przypadkach i tylko na zlecenie lekarza (konieczne
skierowanie).
Bez skierowania mo¿na wykonywaæ wy³¹cznie badania w
zakresie badañ przesiewowych np. tomografia klatki
piersiowej w ramach Programu Profilaktyki Raka P³uc.
Kobiety w ci¹¿y powinny bezwzglêdnie informowaæ personel
o tym fakcie i jeœli to mo¿liwe, nie powinny mieæ badañ
Tomografii Komputerowej. Istnieje ryzyko, ¿e promieniowanie
rentgenowskie mo¿e powodowaæ zaburzenia rozwoju
dziecka w ³onie matki.
Pacjentki karmi¹ce piersi¹ nie powinny karmiæ co najmniej
przez nastêpne 24 godziny po badaniu. Do badania nale¿y
zg³osiæ siê na czczo (oko³o 6 godzin od ostatniego posi³ku).
Nie przerywaæ przyjmowania leków (normalnie za¿ywamy
leki).
W niektórych przypadkach dla uzyskania odpowiedniego
diagnostycznie obrazu konieczne jest do¿ylne podanie
œrodka kontrastowego, który mo¿e wywo³aæ reakcje
alergiczn¹. Najczêstsze dzia³ania niepo¿¹dane to nudnoœci,
wymioty, uczucie gor¹ca, œwi¹d, zaczerwienienie skóry,
pokrzywka, bóle naczyniowe, chrypka, kaszel, kichanie,
niepokój, bóle brzucha lub klatki piersiowej, ko³atanie serca,
obrzêk twarzy, potliwoœæ.
Pacjenci leczeni z powodu chorób tarczycy musz¹
przedstawiæ aktualne wyniki badañ hormonów tarczycy. W
przypadku nieprawid³owych wyników badañ hormonalnych
konieczna jest konsultacja endokrynologiczna celem
zakwalifikowania lub wykluczenia do badania tomografii
komputerowej z u¿yciem jodowego œrodka cieniuj¹cego.
5
Przygotowanie do
REZONANSU MAGNETYCZNEGO
Na badanie pacjent powien zg³osiæ siê na czczo (min 5h bez
jedzenia i 3h bez picia), leki przyjmowane na sta³e nale¿y
przyj¹æ wed³ug zaleceñ lekarza. Badanie MRI jamy brzusznej i
miednicy mniejszej – pacjent powinien byæ bezwzglêdnie na
czczo. Nie zaleca siê badania u pajentek w okresie ci¹¿y
zw³aszcza w I trymestrze.
Badanie MRI piersi powinno byæ wykonane:

pomiêdzy 5 a 12 dniem cyklu miesi¹czkowego,
4-6 tygodni po biopsji grub¹ ig³¹,
6 miesiêcy po naœwietlaniu,
4-6 miesiêcy po zabiegach,
2 miesi¹ce po hormonoterapii zastêpczej.
Wykonanie badania u pacjentów nie wspó³pracuj¹cych
(chorzy niespokojni lub pobudzeni) wymaga obecnoœci
anastezologa.
Badanie MRI nie mo¿e byæ wykonane (przeciwskazania
bezwzglêdne)u chorych z:

wszczepionym elektrostymulatorem serca,
wszczepionymi neurostymulatorami,
klipsami naczyniowymi po operacjach têtniaków mózgu,
implantem œlimakowym,
metalicznym cia³em obcym w obrêbie ga³ki ocznej,
z okreœlonym rodzajem zastawek serca (wszystkie zastawki
wymagaj¹ sprawdzenia) – dokumentacja do wgl¹du,
urz¹dzeniem aktywowanym magnetycznie,
klaustrofobi¹.
6
Badania MRI mo¿na wykonaæ u pacjentów (przeciwskazania
wzglêdne) z wszczepionymi:

stentami w naczyniach wieñcowych i innych ni¿ wieñcowe
po up³ywie 8 tygodni od wszczepienia,
klipsami hemostatycznymi po up³ywie 6 tygodni od
operacji,
implantami ortopedycznymi po up³ywie 6 tygodni od
operacji, wymagane jest dostarczenie do pracowni
dokumentacji leczenia szpitalnego z okreœlonym typem
zastosowanego implantu, dat¹ jego produkcji oraz
materia³u z jakiego zosta³ wykonany
wk³adkami domacicznymi,
implantami dentystycznymi,
implantami soczewek.
W przypadku chorych onkologicznych zaleca siê z
wykonanie badania MR po up³ywie:

minimum 6 miesiêcy - radioterapia,
4 -6 miesiêcy - zabiegi operacyjne,
6 tygodni - biopsje,
3 miesi¹cy od zakoñczenia hormonoterapii.
Ze wzglêdu na ewentualnoœæ podania kontrastu podczas
badania nale¿y oznaczyæ poziom e-GFR – musi byæ w normie
(zgodnie z wytycznymi Komisji ds. Bezpieczeñstwa Stosowania
Œrodków Kontrastowych ESUR z wrzeœnia 2010).
Prosimy o dostarczenie w dniu badania historii choroby,
poprzednich badañ na p³ycie CD z badanym zakresem oraz
orygina³u skierowania.
7
Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej
im. œw. Jana z Dukli
ul. Dr K. Jaczewskiego 7, 20-090 Lublin
www.cozl.pl, e-mail:[email protected]
Tel. 81 747 75 11, fax 81 747 89 11