Wstępna analiza ekonomiczna
Transkrypt
Wstępna analiza ekonomiczna
SRK Consulting (UK) Limited 5th Floor Churchill House 17 Churchill Way City and County of Cardiff CF10 2HH, Wales United Kingdom E-mail: [email protected] URL: www.srk.co.uk Tel: + 44 (0) 2920 348 150 Fax: + 44 (0) 2920 348 199 RAPORT TECHNICZNY OPRACOWANY ZGODNIE Z WYMAGANIAMI INSTRUMENTU KRAJOWEGO 43-101 DOTYCZĄCY WSTĘPNEJ OCENY TECHNICZNO-EKONOMICZNEJ PROJEKTU OLZA (ZŁOŻA Zn-Pb) W POLSCE 1 1.1 STRESZCZENIE DLA KIEROWNICTWA Ogólne informacje o Projekcie – kluczowe dane i wyniki Projekt Olza, obejmujący złoża rud cynku i ołowiu (określany w dalszej części Raportu, jako Projekt Olza lub po prostu Projekt), jest zaawansowanym projektem rozpoznawania złóż kopalin, zlokalizowanym na obszarze Górnego Śląska (południowo-zachodnia Polska). Projekt jest w 100% kontrolowany przez Rathdowney Resources Inc. (“RTH”, w dalszej części Raportu określany również mianem Klienta lub Firmy), spółkę notowaną na giełdzie kanadyjskiej. Złoże reprezentuje płytko zlokalizowaną mineralizację typu MVT (Mississipi Valley) o stylu przypominającym znane, światowe złoża typu MVT opisywane w licznych publikacjach, których najważniejsze przykłady obejmują Lisheen i Navan (Irlandia), Pine Point (Kanada), TriState/Joplin i Viburnum/Buick (USA). Obszar projektu obejmuje trzy sąsiadujące obszary koncesyjne (koncesje), o łącznej powierzchni 152,65 km2. Niniejszy Raport Techniczny stanowi Wstępną Ocenę Techniczno-Ekonomiczną (WOTE) i został opracowany przez SRK Consulting (UK), natomiast aspekty dotyczące metalurgii i wzbogacania kopalin objęte zakresem WOTE opracowała spółka Melis Engineering Ltd. Kluczowe dane i wyniki WOTE, przedstawione w dalszej części, wyrażone zostały w dolarach USA (USD). • • • • • Wyniki analiza ekonomiczna przed opodatkowaniem wskazuje na wysokość Wewnętrznej Stopy Zwrotu (IRR) wynoszącą 36%. Wartość bieżąca netto (NPV) przed opodatkowaniem wynosi 221 mln USD, przy stopie dyskontowej 8%. IRR po opodatkowaniu wynosi 30%, przy okresie zwrotu wynoszącym 2,4 roku. Wysokość NPV po opodatkowaniu wynosi 170 mln USD przy stopie dyskontowej 8%. Szacunkowa wysokość kapitału początkowego wynosi 227 mln USD, podczas gdy wydatki inwestycyjne szacuje się na 51,1 mln USD. Produkcja wysokiej jakości, czystych indywidualnych koncentratów cynku i ołowiu: 56% Zn, o niskiej zawartości Fe i Mg, oraz 70% Pb. Wyniki zakrojonych na szeroką skalę wierceń archiwalnych i archiwalne szacunki C1/C2 wskazują na znakomity potencjał powiększenia zasobów (Rozdział 1.6.2)). Registered Address: 21 Gold Tops, City and County of Newport, NP20 4PG, Wales, United Kingdom. SRK Consulting (UK) Limited Reg No 01575403 (England and Wales) Group Offices: Africa Asia Australia Europe North America South America SRK Consulting Raport WOTE dla Projektu Olza 1.1.1 Kluczowe wskaźniki Tabele od 1-1 do 1-6 zawierają podsumowanie kluczowych wskaźników dla Projektu Olza. Tabela 1-1: Zależność wielkości zasobów w kat. „inferred” od zawartości granicznej Zn w Projekcie Olza na dzień 16.06.2014 (źródło: Rathdowney) Zaw. Tonaż Zn Pb Zn+Pb Zawartość Zn Zawartość Pb gran. (Mt) (%) (%) (%) (Mlb) (Mlb) Zn% 2,0 24,4 5,53 1,49 7,02 2 975 802 3,0 18,8 6,43 1,59 8,02 2 660 658 4,0 14,1 7,42 1,70 9,12 2 304 528 5,0 10,4 8,44 1,81 10,25 1 944 417 UWAGA:1. Zawartość metalu w oparciu o 100% odzysku. 2. Zasoby kopaliny, które nie stanowią zasobów eksploatacyjnych, nie posiadają wykazanej rentowności. Tabela 1-2: Podsumowanie Wartości charaktertyzujące kopalinę w programie eksploatacji zawartym w WOTE przy zawartości granicznej wynoszącej 3,1% cynku ekwiwalentnego („ZnEQ”) Tonaż (kt) Zn Pb Metal. Metal. (kt) (kt) ZnEQ Metal. (kt) Wartości charakteryzujące 17580 850 260 1120 kopalinę UWAGA:1. Zawartość metalu w oparciu o 100% odzysku. Cynk Ołów – -zawart. zawart. (%Zn) (% Pb) 4,84% 1,48% Cynk - zawart. (%ZnEQ) 6,37% 2. Ceny metali zastosowane do obliczenia zawartości cynku ekwiwalentnego (ZnEQ) – por. Rozdział 16.6. 3. Zasoby kopaliny, które nie stanowią zasobów eksploatacyjnych, nie posiadają wykazanej rentowności. 4. Zasoby kopaliny dostępne do planowania harmonogramu wydobycia (zubożone). Tabela 1-3: Podsumowanie ekonomiczne WOTE Parametr Wskaźniki przed opodatkowaniem Obrót gotówkowy przed opodatkowaniem IRR przed opodatkowaniem NPV przed opodatkowaniem (stopa dyskontowa 8%) Wskaźniki po opodatkowaniu Obrót gotówkowy netto IRR NPV (stopa dyskontowa 8%) Okres zwrotu Jednostki Wartość (mln USD) (%) (mln USD) 408 36% 221 (mln USD) (%) (mln USD) (lata) 330 30% 170 2,4 U6121_Olza PEA_Master_Final.docx Maj 2015 strona 2 z 303 SRK Consulting Raport WOTE dla Projektu Olza Tabela 1-4: Podsumowanie kosztów operacyjnych dla okresu eksploatacji kopalni Opis Jednostki Wartość Wydobycie USD/t 26,88 Kruszenie USD/t 11,46 Ochrona środowiska/obiekt USD/t 5,15 gospodarki odpadami Koszty ogólne i administracyjne USD/t 3,93 PODSUMA, na terenie USD/t 47,42 Poza terenem USD/t 22,47 CAŁKOWITE KOSZTY USD/t 69,88 OPERACYJNE Uwagi: 1. Koszty przedstawiono na tonę wzbogaconej kopaliny. 2. Całkowite koszty na terenie obejmują wydobycie, kruszenie oraz koszty infrastruktury niezbędne do wytworzenia koncentratu. 3. Całkowite koszty poza terenem obejmują opłaty hutnicze/rafinacyjne, transport, przemieszczanie oraz koszt frachtu. 4. Kwoty mogą się nie sumować ze względu na zaokrąglenia. Tabela 1-5: Okres eksploatacji kopalni - podsumowanie Opis Jednostki Wartość Ruda surowa wydobyta / nadawa (kt) 16 105 młyna Zawartość cynku (%) 4,98% Zawartość ołowiu (%) 1,50% Ogólny odzysk w procesie Cynk (%) 89,0% Ołów (%) 88,5% Koncentrat cynku (kt w stanie 1 275 suchym) Odzyskany cynk (Mlb) 1 574 Płatny cynk (Mlb) 1 338 Koncentrat ołowiu (kt w stanie 307 suchym) Odzyskany ołów (Mlb) 473 Płatny ołów (Mlb) 449 Podsumowanie kosztów kapitałowych dla okresu eksploatacji kopalni Jednostki Początkowy Inwestycyjny Całk. w okr. ekspl. kop. Wydobycie (mln USD) 82,3 36,6 118,9 Przetwarzanie (mln USD) 59,7 59,7 Obiekty składowania odpadów i (mln USD) 33,1 14,5 47,6 oczyszczania wody Obiekty powierzchniowe (mln USD) 15,7 15,7 Zapasy buforowe (mln USD) 23,1 23,1 Projektowanie techniczne oraz (mln USD) 13,1 13,1 zarządzanie dostawami i budową instalacji (EPCM) Suma częściowa (mln USD) 227 51,1 278,1 Środki na zabezpieczenie (mln USD) 6,8 4,5 11,3 rekultywacji KAPITAŁ CAŁKOWITY (mln USD) 233,8 55,6 289,4 Tabela 1-6: Opis UWAGA: Do procesu przetwarzania zastosowano trzydziestoprocentowy zapas buforowy oraz kwotę piętnastu procent przeznaczoną na projektowanie techniczne oraz zarządzanie dostawami i budową instalacji (EPCM). U6121_Olza PEA_Master_Final.docx Maj 2015 strona 3 z 303 SRK Consulting 1.2 Raport WOTE dla Projektu Olza Wstęp Niniejszy Raport Techniczny stanowi WOTE dla Projektu Olza (złoża rud Zn-Pb) i został przygotowany przez firmę SRK Consulting. Terminem faktycznym dla danych użytych w WOTE jest 31.12.2014. Raport obejmuje ponadto audyt zasobów kopalin w Projekcie Olza na dzień 16.06.2014. Firma Rathdowney jest świadoma zmian w polskim Prawie Geologicznym i Górniczym (1.01.2015) i zmiany w ustawie zostaną uwzględnione w przyszłych pracach w ramach Projektu. W treści niniejszego Raportu, nazwa RTH może również odnosić się do przedsiębiorstwa zależnego, kontrolowanego w całości Rathdowney Luxemburg S.A.R.L. lub Rathdowney Polska Sp. z o.o., będącej spółką w całości kontrolowaną przez Rathdowney Luxemburg. Wkład Rathdowney obejmował również udział osób z firmy Hunter Dickinson Services Inc. („HDSI”) z Vancouver BC w Kanadzie. RTH i HDSI są związane z Hunter Dickinson Inc., będącą firmą prywatną. Wszystkie zagadnienia dotyczące metalurgii i wzbogacania, zaprezentowane w WOTE, opracowała firma Melis z Saskatoon (Saskatchewan, Kanada). Raport Techniczny sporządzono zgodnie z wymaganiami Krajowego Instrumentu 43-101, „Standardy informacyjne dla projektów związanych z kopalinami”, kanadyjskiego organu regulacji giełd (Canadian Securities Administrators („CSA”) dla zamieszczenia w prowadzonym przez CSA Systemie do analizy i wyszukiwania dokumentów elektronicznych (SEDAR). WOTE opracowano dla zasobów kopaliny (ang. Mineral Resources), a nie dla zasobów eksploatacyjnych (ang. Mineral Reserves). Zasoby kopaliny, które nie stanowią zasobów eksploatacyjnych, nie posiadają wykazanej rentowności. Zgodnie ze swą naturą, WOTE ma charakter wstępny. Dotyczy zasobów do kategorii „inferred”, uważanych za zbyt teoretyczne z geologicznego punktu widzenia, aby można w stosunku do nich zastosować kryteria ekonomiczne umożliwiające sklasyfikowanie ich, jako zasobów eksploatacyjnych. Nie ma pewności, że postanowienia WOTE zostaną urzeczywistnione. 1.3 Poleganie na innych specjalistach Przy opracowywaniu Raportu, autorzy dokonali przeglądu i analizy danych przedstawionych przez Rathdowney i inne podmioty, uzupełnionych bezpośrednimi badaniami terenowymi. Żadna z Wykwalifikowanych Osób z firmy SRK Consulting nie prowadziła bezpośrednich prac rozpoznawczych, nie wykonywała odwiertów, nie pobierała próbek ani nie wykonywała analiz zawartości dla jakichkolwiek materiałów z terenu Projektu. Mapy i niektóre inne ilustracje w niniejszym Raporcie zostały przygotowane przez Rathdowney i jej firmy zależne chyba, że podano inaczej. W kwestii zagadnień hydrogeologicznych poruszonych w WOTE, firma SRK Consulting korzystała z pomocy miejscowego hydrogeologa, Dr. Mariusza Czopa z AGH w Krakowie. Większość danych hydrogeologicznych wykorzystanych w Raporcie została zebrana i przekazana SRK Consulting przez Dr. Czopa i zespół Rathdowney. Rozważania dotyczące polskiego Prawa Geologicznego i Górniczego ujęte w Raporcie, opracowały firmy DLA Piper Wiater sp.k. i Norton Rose Piotr Strawa & Partners z Warszawy, będący doradcami prawnymi Rathdowney Polska. Polska ustawa Prawo Geologiczne i Górnicze weszła w życie 1 stycznia 2012 r.. Wykwalifikowana Osoba polega na piśmie od p. Trevora Thomasa, Sekretarza RTH, dotyczącego koncesji na poszukiwania kopalin i pozwoleń środowiskowych. Kwestie te omówiono w Rozdziale 4. Raportu. Raport rynkowy został opracowany przez p. Johna Shawa (styczeń 2013) dla Rathdowney, w celu oceny możliwości zbytu koncentratów cynku o niskiej zawartości żelaza wytworzonych na terenie Projektu Olza. Pan Shaw posiada trzydziestoletnie doświadczenie w branży metali, i specjalizuje się w surowcach do produkcji metali nieżelaznych. Posiada rozległą wiedzę na U6121_Olza PEA_Master_Final.docx Maj 2015 strona 4 z 303 SRK Consulting Raport WOTE dla Projektu Olza temat obrotu międzynarodowego i przepływu surowców od producentów do użytkowników, w tym o tworzeniu długoterminowych i ramowych umów, zarządzaniu ryzykiem i logistyce. Uzupełniający materiał referencyjny został pozyskany przez Rathdowney od firm Base Metals Marketing Services Ltd., Morgan Stanley, oraz Bloomberg Intelligence w celu aktualizacji przeglądy rynkowego opracowanego przez p. Shawa. 1.4 Teren Projektu 1.4.1 Lokalizacja Obszar Projektu Olza znajduje się w obrębie górniczego regionu górnośląskiego (płd.-zach. Polska; Rys. 1-1). Obszar Projektu obejmuje trzy sąsiadujące obszary koncesji (koncesje) udzielonych na poszukiwania i rozpoznawania złóż rud cynku i ołowiu. Koncesje Zawiercie, Rokitno i Chechło są położone ok. 60 km na północny-zachód od Krakowa (południowa Polska) i obejmują łączną powierzchnię 152,65 km2. Wszystkie trzy koncesje zostały pierwotnie udzielone na okres pięciu lat: Rokitno – od maja 2010, Zawiercie - od czerwca 2012, Chechło – od września 2012. W dniu 21 listopada 2014, wszystkie trzy koncesje zostały przedłużone o pięć lat tak, więc okres ich ważności wynosi 10 lat od początkowej daty udzielenia. Koszty ubezpieczenia koncesji poniosła spółka Rathdowney, która posiada wszystkie niezbędne pozwolenia na prowadzenie działalności rozpoznawczej. Rathdowney nie posiada żadnego tytułu własności w obrębie obszaru Projektu Olza. Zawiercie POLSKA WARSZAWA Kopalnie istniejące Obszar złóż rud Zn-Pb na Górnym Śląsku Granice złóż historycznych Koncesje na rozpoznawanie Rathdowney PROJEKT OLZA Rodaki-Rokitno Szlacheckie Linie kolejowe Drogi Linie energetyczne Kopalnia Pomorzany Huta ZGH Bolesław Rys. 1-1: 1.4.2 Olkusz Kopalnia Olkusz Lokalizacja Projektu Olza Prawo dotyczące rozpoznawania i eksploatacji złóż kopalin Kwestie zgodności z polską ustawą Prawo Geologiczne i Górnicze, jak również udzielaniem koncesji, zajmuje się Departament Geologii i Koncesji Geologicznych w Ministerstwie Środowiska, w Warszawie. Większość zasobów kopalin w Polsce stanowi własność Skarbu U6121_Olza PEA_Master_Final.docx Maj 2015 strona 5 z 303 SRK Consulting Raport WOTE dla Projektu Olza Państwa. Rudy metali znajdują się w kategorii kopalin podstawowych i są klasyfikowane w grupie własność górnicza, co oznacza, że własność praw do kopaliny nie jest związana z jakimikolwiek prawami do powierzchni terenu. Przepisy przewidują koncesje na poszukiwanie i/lub rozpoznawanie złóż kopalin, jak też koncesje na wydobywanie kopalin. Posiadacz koncesji na rozpoznawanie złóż kopalin ma wyłączne prawo do złożenia wniosku o wydanie koncesji na wydobywanie kopalin, pod warunkiem, iż posiadacz koncesji na rozpoznawanie: 1. opracuje Dokumentację Geologiczną dla Ministerstwa Środowiska, w której przedstawi podsumowanie i interpretację prac geologicznych dokumentujących granice złoża oraz zasoby, 2. współpracuje z władzami samorządowymi (gminami) w celu zapewnienia, że budowa jest zgodna z zapisami miejscowego planu zagospodarowania terenu, 3. przygotuje Raport Oceny Oddziaływania na Środowisko (OOŚ) opisujący potencjalny wpływ na środowisko, 4. opracuje plan udostępnienia złoża, do poziomu umożliwiającego eksploatację oraz dołączy opis projektu zawierający plan kopalni i udostępnienia złoża, przedstawiający racjonalny sposób udostępnienia złoża opisanego w Dokumentacji Geologicznej; oraz 5. złoży wniosek o wydanie koncesji na wydobycie kopaliny, zawierający wszystkie dokumenty opracowane w ramach wyżej wymienionych etapów. Oprócz złożenia wniosku o wydanie koncesji na wydobywanie kopaliny, wnioskodawca ma obowiązek zawarcia ze Skarbem Państwa umowy o użytkowanie górnicze, określającej prawa i obowiązki obu stron. Najważniejszą częścią koncesji na poszukiwania/rozpoznawanie złóż kopalin jest Projekt Robót Geologicznych, przedstawiający w szczegółowy sposób planowany program prac poszukiwawczo-rozpoznawczych. W przypadku, gdy do realizacji robót niezbędne jest skorzystanie z terenu stanowiącego własność innego podmiotu, posiadacz koncesji ma prawo wstępu, pod warunkiem wypłaty odszkodowania dla tego podmiotu. Udzielenie koncesji na wydobywanie kopalin (koncesji górniczych) wymaga zgody Ministerstwa Środowiska i Ministerstwa Gospodarki, jak też władz samorządowych. Posiadacz koncesji na wydobywanie kopalin ma obowiązek zabezpieczenia środków na rekultywację terenów po zamknięciu kopalni. 1.4.3 Opłaty koncesyjne i opłaty za prawo eksploatacji górniczej Posiadacz koncesji na poszukiwania i rozpoznawanie złóż kopalin jest zobowiązany do wnoszenia opłat za kilometr kwadratowy powierzchni obszaru koncesyjnego przez cały okres, na jaki udzielona została koncesja. Dokładną wielkość opłaty, daty płatności oraz sposób wnoszenia opłaty określa dokument koncesyjny. Podsumowanie opłat z tytułu koncesji będących w posiadaniu Rathdowney przedstawia Tabela 1-7. U6121_Olza PEA_Master_Final.docx Maj 2015 strona 6 z 303 SRK Consulting Olza PEA Report Tabela 1-7: Zestawienie opłat koncesyjnych (PLN) Opis koncesji 2014* 2015 2016 2017 2018 2019 10 334 72 339 72 339 113 675 113 675 113 675 12 421 86 947 86 947 136 631 136 631 136 631 11 353 20 000 20 000 79 471 79 471 Suma (PLN) 34 108 179 286 179 286 329 777 Suma (CAD) 11 256 59 164 59 164 108 827 Zawiercie (Koncesja nr 34/2010/p) Rokitno (Koncesja nr 26/2010/p) Chechło (Koncesja nr 27/2012/p) 2020 2021 124 883 124 883 124 883 329 777 375 189 124 883 124 883 108 827 123 812 41 211 41 211 *Płatność jednorazowa za przedłużenie ważności koncesji o pięć lat. U6121_Olza PEA_Master_Final.docx May 2015 strona 7 z 303 SRK Consulting Raport WOTE – Projekt Olza Sześćdziesiąt procent (60%) opłat koncesyjnych i opłat z tytułu użytkowania górniczego wpłacana jest na rzecz samorządu lokalnego, podczas gdy 40% do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Posiadacz koncesji ma ponadto obowiązek wniesienia do Skarbu Państwa opłaty za korzystanie z archiwalnych informacji geologicznych (np. dane z wierceń historycznych) znajdujących się w Państwowym Archiwum Geologicznym (opłaty te zostały przez Rathdowney wniesione). Opłaty z tytułu użytkowania górniczego dla poszczególnych surowców są obecnie określone w treści Prawa Geologicznego i Górniczego. W roku 2012, opłaty z tytułu użytkowania górniczego dla rud cynku i ołowiu ustalono w wysokości 1,12 PLN (0,34 CAD) za tonę metryczną rudy. W Polsce obowiązuje również podatek od dochodowy od przedsiębiorstw, ustanowiony obecnie na poziomie 19%. 1.4.1 Zagadnienia ochrony środowiska Granice koncesji wyznaczone zostały zasadniczo w sposób minimalizujący obecność terenów miejskich w obrębie koncesji. Pewne, ograniczone obszary zabudowy podmiejskiej i „wstęgi” zabudowy występują wzdłuż dróg w obrębie niektórych terenów koncesyjnych. Na obszarze projektu, którego dotyczy WOTE, nie znajdują się żadne rezerwaty przyrody ani parki. W 2010 r., Rathdowney zamówiła wykonanie studium hydrologicznego (Schlumberger, 2010), w celu oceny danych hydrogeologicznych i uzyskania informacji pozwalających na upewnienie się, że program wierceń nie wpłynie na zasoby wód podziemnych. Przeprowadzono wstępną analizę warunków hydrogeologicznego w rejonie Zawiercia. Firma Rathdowney nawiązała współpracę z Dr. Mariuszem Czopem z AGH w Krakowie i zaangażowała specjalistów z dziedziny hydrogeologii, którzy świadczą firmie stałe usługi doradcze w celu zapewnienia ochrony zasobów wód podziemnych. Złoża rud cynku i ołowiu na obszarze Projektu Olza znajdują się głównie w skałach węglanowych triasu. Warstwa wodonośna w obrębie węglanowych osadów triasu stanowi również źródło wód podziemnych wykorzystywanych do zaopatrzenia przemysłu, rolnictwa i gospodarstw domowych. 1.5 Położenie i zasoby lokalne 1.5.1 Lokalizacja Obszar Projektu Olza jest zlokalizowany na Nizinie Północnoeuropejskiej, będącej stosunkowo płaskim terenem o średniej wysokości 300 do 350 m n.p.m. Na obszarze Projektu, znajduje się teren o wielkości odpowiedniej do lokalizacji potencjalnych obiektów powierzchniowych dla proponowanej kopalni podziemnej oraz infrastruktury wzbogacania rudy. Działania rozpoznawcze i wydobywcze można prowadzić przez cały rok. 1.5.2 Dostęp Obszar Projektu Olza jest połączony znakomitą siecią dróg z głównymi ośrodkami: Krakowem (750 000 mieszkańców) i aglomeracją Katowic (2 750 000 mieszkańców). Czas dojazdu do każdego z tych miast wynosi około godziny. Oba ośrodki miejskie są położone przy głównych liniach kolejowych, łączących je ze stolicą Polski, Warszawą, i są obsługiwane przez międzynarodowe porty lotnicze. Na obrzeżach obszarów koncesyjnych znajduje się kilka małych miast. Najważniejszym miastem w pobliżu obszaru Projektu Olza jest Zawiercie, centrum przemysłu położone przy głównym szlaku kolejowym Gdańsk-Warszawa-Wiedeń, zapewniającym dostęp do portów Bałtyku i najważniejszych ośrodków przemysłowych Europy. Biuro Projektu Olza znajduje się w przemysłowym mieście Olkuszu (38 000 mieszkańców) – Rys. 1-1. W obrębie obszaru Projektu, dojazd zapewniają drogi bite i gruntowe drogi rolnicze i leśne. Dojazd jest możliwy przez cały rok. U6121_Olza PEA_Master_Final.docx Maj 2015 strona 8 z 303 SRK Consulting 1.5.3 Raport WOTE – Projekt Olza Infrastruktura Lokalna infrastruktura jest dobrze rozwinięta (Rys. 1-2). Zaopatrzenie w energię elektryczną i wodę zapewniają miejscowe sieci, a przez obszary koncesyjne przebiegają liczne linie wysokiego napięcia. Linia kolejowa Warszawa-Wiedeń łączy obszar Projektu z portami Morza Bałtyckiego, zapewniając łatwość transportu materiałów na teren Projektu lub wysyłkę koncentratu do odbiorców światowych. Linia kolejowa łączy również obszar Projektu z zakładem wzbogacania i hutnictwa rud cynku i ołowiu (ZGH Bolesław), zlokalizowanym w Bolesławiu, 25 km na południe. LEGENDA Granice koncesji Lokalizacja Projektu Istniejąca infrastruktura Gazociąg Rurociąg O2 Linie energetyczne Linie kolejowe Drogi Rzeki Proponowana infrastruktura Proponowana linia kolejowa do huty ZGH Bolesław Styczeń 2015 U6121 Infrastruktura regionalna - Projekt Olza Rysunek 1-2: Infrastruktura regionalna – Projekt Olza 1.5.4 Zasoby lokalne W regionie jest kilka historycznych kopalni rud cynku i ołowiu, w których przez wiele lat trwała (lub trwa nadal) eksploatacja, są to: Bolesław (eksploatacja od 1945 do 1996 r.), Olkusz (eksploatacja od 1968 do 2013 r.), Trzebionka (eksploatacja od 1962 do 2008 r.), oraz Pomorzany (eksploatacja od 1974 r. do chwili obecnej). Wcześniejsze szacunki wielkości zasobów złóż były zaniżane. Według kompilacji danych z rocznych raportów Państwowego Instytutu Geologicznego (PGI) wykonanej przez Rathdowney, produkcja wielkiej, podziemnej kopalni cynku i ołowiu Pomorzany wyniosła 90 Mt, w porównaniu z początkowymi szacunkami wskazującymi na złoże wielkości 51 Mt (www.geoportal.pl). Ze względu na bliską odległość od historycznych centrów górniczych Górnego Śląska (w tym kompleksów hutnictwa cynku i ołowiu Bolesław i Pomorzany), Projekt Olza ma dostęp do dobrze rozwiniętej infrastruktury, zasobów nowoczesnej wiedzy górniczej i wykwalifikowanej siły roboczej. Pomorzany, jedyna czynna obecnie kopalnia, jest źródłem surowca dla miejscowej rafinerii cynku. Według przewidywań, jej zasoby ulegną wyczerpaniu w roku 2016. 1.5.5 Zagadnienia demograficzno-administracyjne Koncesje na poszukiwania Zawiercie, Rokitno, and Chechło mieszczą się w obrębie pięciu gmin: Poręba, Zawiercie, Ogrodzieniec, Łazy i Klucze. Obszar koncesji na poszukiwania Zawiercie leży w obrębie czterech gmin: Zawiercie, Poręba, Ogrodzieniec i Łazy, z których Zawiercie i Poręba zajmują największą powierzchnię. Obszar koncesji Rokitno jest położony U6121_Olza PEA_Master_Final.docx Maj 2015 strona 9 z 303 SRK Consulting Raport WOTE – Projekt Olza na terenie gmin Łazy i Ogrodzieniec. Obszar koncesji Chechło leży na terenie trzech gmin – Klucze, Ogrodzieniec i Łazy, a największy obszar zajmuje gmina Klucze. Gminy Poręba, Zawiercie, Ogrodzieniec i Łazy należą do Województwa Śląskiego, natomiast Gmina Klucze jest częścią Woj. Małopolskiego. 1.6 Historia Występowanie kopalin w regionie było znane już w XII wieku, a wydobywanie znacznych ilości rud rozpoczęło się od eksploatacji płytko zalegających złóż siarczkowych rud cynku i ołowiu. Mineralizacja na obszarze Projektu Olza pozostaje nadal nieudostępnionym dużym złożem w tym regionie. Podziemne kopalnie cynku i ołowiu Olkusz i Pomorzany, zlokalizowane w pobliżu obszaru Projektu Olza, które zostały otwarte odpowiednio w roku 1968 i 1974, prowadziły wydobycie złóż na głębokości od 60 do 150 m po powierzchnią terenu. 1.6.1 Wiercenia historyczne Od lat 1950., liczne, polskie podmioty państwowe prowadziły poszukiwania i rozpoznawanie rud cynku i ołowiu na obszarze dzisiejszego Projektu Olza, wykonując w tym czasie wiercenia o łącznej długości 180 000 m za pomocą metod stosowanych w czasach b. ZSRR. Do czasu przyznania koncesji na rozpoznawanie złóż dla Rathdowney, złoża rud cynku i ołowiu na tym terenie nie były przedmiotem nowoczesnych badań prowadzonych przez firmy sektora prywatnego. Pracownicy Rathdowney i konsultanci przeprowadzili zakrojone na szeroką skalę badania w archiwach polskich instytucji państwowych. Dokumenty, do których uzyskano dostęp w tych zbiorach, skanowano w miarę możliwości, co stanowiło pierwszy krok w procesie kompilacji danych dla Projektu. Do podsumowania informacji z wierceń historycznych (przed 2011 r.) użyto, przede wszystkim, danych z archiwów PGI oraz raportu opracowanego w 2010 roku zgodnie z wymaganiami Instrumentu Krajowego 43-101 przez firmę CSA Global (CSAG). Firma Rathdowney przeprowadziła ponadto walidację danych (proces walidacji opisano w Rozdziale 12). 1.6.2 Historyczne szacunki tonażu i jakości rudy Historyczne szacunki tonażu i jakości rudy opracowywane były przez PGI dla złóż Zn-Pb na terenie obecnego Projektu Olza przy różnych okazjach, za pomocą systemu klasyfikacji złóż surowców stosowanego w krajach dawnego bloku wschodniego. Złoża te określano historycznymi nazwami: Zawiercie I i II, Rodaki-Rokitno Szlacheckie, Chechło i Marciszów (zasięg historyczny złóż przedstawiono na Rys. 1-1). Szacunki historyczne opracowano zasadniczo z użyciem tych samych danych źródłowych, ale przy zastosowaniu różnych parametrów ekonomicznych i metod szacowania obowiązujących w danym okresie. Wyniki historycznych oszacowań dla złóż Zawiercie podsumowano w Tabeli 1-8, a dalsze informacje zawarto w Rozdziale 6. Porównanie rosyjskiej/polskiej terminologii klasyfikacji ze stosowaną przez Kanadyjski Instytut Górnictwa, Metalurgii i Ropy Naftowej (CIM) przedstawia Rys. 1-3. U6121_Olza PEA_Master_Final.docx Maj 2015 strona 10 z 303 SRK Consulting Raport WOTE – Projekt Olza Measured Indicated Inferred Unclassified Uwaga: kat. A, B, C1 and C2 mogą również stanowić zasoby eksploatacyjne Rys. 1-3 Tabela 1-8: Złoże Zawiercie I Zawiercie II Rok 2008 1994 1990 1977 1975 2008 1992 1990 1975 Porównanie polskiej terminologii zasobów sprzed roku 2000 z definicjami CIM (CSAG 2010, wg Henley, 2004) Historyczne szacunki dla obszaru Zawiercie, wg PGI Liczba otw. Liczba metrów odwierc. Okres wierceń 510 nieznana Większość przed 1975 r. 240 nieznana Większość przed 1975 r. Kategoria Mt % Zn % Pb C-1 + C-2 C-1 C-1 C-1 C-2 C-2 C-2 C-2 C-2/D 17,0 16,3 34,5 24,7 34,5 2,9 35,5 42,6 21,0 5,80 6,00 4,92 4,27 4,92 6,98 2,07 2,56 2,26 2,32 2,50 1,98 1,58 1,98 2,48 2,05 2,99 2,96 Dawniejsze programy wierceń oraz różne oszacowania historyczne realizowane przez PGI potwierdzają obecność rozległej mineralizacji w obrębie koncesji na poszukiwania Zawiercie. Znaczne zróżnicowanie tych szacunków jest odzwierciedleniem różnic stosowanych parametrów. Te historyczne szacunki nie były przedmiotem klasyfikacji przez Wykwalifikowaną Osobę, jako bieżące zasoby kopaliny, a Firma Rathdowney nie traktuje ich, jako aktualnych zasobów mineralnych. Wyniki najnowszych wierceń oraz prac wykonanych przez Rathdowney na terenach koncesji Zawiercie i Rokitno wykazują bardzo dobrą korelację z wynikami wierceń historycznych i historycznych szacunków wykonanych przez PGI na terenach obecnych złóż kopalin. 1.7 Budowa geologiczna i mineralizacja 1.7.1 Budowa geologiczna regionu Obszar Projektu Olza jest położony w obrębie Województwa Śląskiego, w pobliżu strefy dyslokacyjnej Kraków-Myszków oraz waryscyjskiej (węglowej) niecki górnośląskiej. Złoża cynku i ołowiu na Górnym Śląsku znajdują się głównie w skałach dolomitowych wapienia muszlowego (środkowy trias), ale lokalnie mineralizacja Zn i Pb występuje w starszych skałach, np. w wapieniach i dolomitach wieku dewońskiego. W południowo-zachodniej części województwa, macierzyste skały triasowe leżą na górnokarbońskich osadach węglonośnych. Jednakże, w północno-wschodniej części województwa, gdzie zlokalizowany jest Projekt Olza, skały triasowe w sposób transgresywny przykrywają erozyjną powierzchnię kopalną dolnego karbonu i dewońskie utwory węglanowe, ale brak jest tam warstw permokarbońskich. Poniżej tej sekwencji zalegają dolnopaleoziczne serie skał osadowych, metamorficznych i magmowych, tworzące mocno sfałdowane podłoże waryscyjskokaledońskie. U6121_Olza PEA_Master_Final.docx Maj 2015 strona 11 z 303 SRK Consulting Raport WOTE – Projekt Olza Ważnym czynnikiem wpływającym na obecność mineralizacji w zasadniczo płasko zalegających skałach mezozoicznych na obszarze Górnego Śląska jest występowanie systemów niemal pionowych uskoków ekstensyjnych. Uskoki te, uważane za wynik reaktywacji we wczesnej kredzie starszych struktur w podłożu kaledońskim o złożonej budowie geologicznej, mogły stanowić drogi transportu roztworów mineralizujących. 1.7.2 Lokalna budowa geologiczna Większość mineralizacji Zn-Pb w tym regionie występuje w obrębie dolomitów kruszconośnych (”DK”1)) (miąższość 30 – 80 m), stanowiących strefę epigenetycznych przemian hydrotermalnych, która pokrywa się zasadniczo z warstwami wapienia muszlowego (środkowy trias) i odróżnia od wcześniejszej, regionalnej diagenetycznej dolomityzacji. Chociaż ta strefa dolomityzacji ogranicza się głównie do warstw w obrębie formacji dolnego wapienia muszlowego, to miejscami rozciąga się również na niżej zalegające węglanowe serie dewońskie oraz nadległe dolomity środkowego i górnego wapienia muszlowego. 1.7.3 Mineralizacja Złoża rud Zn-Pb występują głównie w formie pseudo-pokładów i gniazd, jako pseudomorfozy, wypełnienie pustek krasowych oraz mineralizacja brekcji. Miąższość złóż pseudo-pokładowych jest zmienna, i może wynosić do około 10 metrów. Pozioma rozciągłość pojedynczych gniazd lub soczew jest również zmienna, i wynosi najczęściej kilkaset metrów. Rzadko występuje mineralizacja w formie kominów brekcjowych i żył. W składzie mineralnym złóż dominuje sfaleryt i galena, którym towarzyszy markasyt i w mniejszych ilościach kalcyt, dolomit i miejscami baryt. Srebro jest związane głównie ze sfalerytem. 1.7.4 Typ złoża Mineralizacja złóż na obszarze Projektu Olza bardzo dobrze odpowiada modelowi MVT w odniesieniu do budowy geologicznej, litologii, struktur mineralizacji i głównych minerałów, 1.8 Rozpoznawanie Ze względu na brak odsłonięć okruszcowanych skał na terenie koncesji Rokitno i Zawiercie, większość prac wykonywanych do tej pory przez Rathdowney obejmowała wiercenia rdzeniowane. W dwóch obszarach, na terenie koncesjo Rokitno i Zawiercie, przeprowadzono lokalne badania geofizyczne metodą polaryzacji wzbudzonej / elektrooporową. Metody te nie okazały się przydatne, częściowo ze względu na powszechnie występujące zakłócenia elektryczne spowodowane działalnością człowieka na terenie koncesji, jak też z powodu nieprzewodzącego charakteru mineralizacji, w której dominuje sfaleryt. Podstawowe modelowanie efektu grawitacyjnego zostało przeprowadzone w celu zlokalizowania pionowych kominów brekcjowych na terenie koncesji Chechło. Wyniki wskazywały, iż anomalie byłyby bardzo słabo widoczne, i nie sugerowały zbytniej przydatności tej metody do prac rozpoznawczych. W odniesieniu do przyszłych prac rozpoznawczych, należy stwierdzić, że systemy mineralizacji typu MVT wymagają zwykle gęstszej siatki wierceń niż stosowana na większości terenu Projektu. Istnieją liczne obszary znanego występowania mineralizacji (wskazanych wierceniami historycznymi), które nie były badane przez Rathdowney, a historyczne niedoszacowanie zasobów Kopalni Pomorzany oparte na wynikach programu wierceń powierzchniowych realizowanego przed rozpoczęciem wydobycia w porównaniu z wielkością eksploatacji (Retman, 2006; Wnuk, 1999) wskazuje, że generalnie obszar Projektu nie został wciąż zbadany wystarczającym programem wierceń. 1.8.1 Wiercenia Przedstawiony program wierceń realizowany był przez Rathdowney od czerwca 2011 r. do lutego 2013 r.. Wiercenia prowadzono na terenach koncesji Zawiercie, Rokitno i Chechło. U6121_Olza PEA_Master_Final.docx Maj 2015 strona 12 z 303 SRK Consulting Raport WOTE – Projekt Olza Program wierceń miał za zadanie potwierdzić i poszerzyć zasięg znanych złóż rud Zn-Pb oraz umożliwić określenie zasobów kopaliny według wytycznych CIM i Instrumentu Krajowego 43-101, zgodnie z przepisami dotyczącymi papierów wartościowych spółek notowanych na giełdzie kanadyjskiej. Program spełnił założone cele. Wstępnie określony trend mineralizacji na obszarze koncesji Rokitno i Zawiercie ma kształt linii krzywej. Długość korytarza mineralizacji wynosi około 10 km, a szerokość do 1 km. Znaczące koncentracje cynku i ołowiu występują zasadniczo w obrębie niemal poziomo zalegającej serii dolomitów kruszconośnych (DK), głównie na głębokościach of 70 do 220 m pod powierzchnią terenu. Niemal cała napotkana mineralizacja zawiera świeże minerały siarczkowe, o stosunkowo niewielkim stopniu miejscowego utlenienia. Wiercenia zrealizowane przez Rathdowney obejmowały 225 otworów rdzeniowanych, o całkowitej długości 28 813 m, i zostały wykonane z zastosowaniem techniki wierceń wrzutowych. Najmniejszą średnicą rdzenia był rozmiar NQ (średnica rdzenia 47,6 mm), a ponad połowę długości odwiercono z użyciem rozmiaru HQ (średnica 63,5 mm). Najgłębszy otwór miał 326 m głębokości, a średnia głębokość otworów wykonanych w ramach programu wynosiła 128 m. Wszystkie otwory, za wyjątkiem czterech, odwiercono pionowo, a otwory od OLZ-201 do OLZ-204 odwiercono pod kątem -60° przy azymutach z zakresu od 065° do 086°. Średni uzysk rdzenia wynosił 87,5%. Obróbkę rdzenia wykonywał personel geologiczny Rathdowney na terenie Projektu, w pobliżu miejscowości Rokitno. Obiekt rdzeniowni i standaryzowane procedury obróbki spełniały wymagania najlepszej praktyki branżowej. Personel Rathdowney przeprowadził liczne pomiary gęstości rdzenia. Próbki rdzenia były suszone na powietrzu przez noc lub dłużej, następnie ważone w powietrzu i szczelnie owijane w folię przed ich zważeniem w wodzie. Obiekt rdzeniowni i stosowane procedury były przedmiotem oceny w niezależnym raporcie technicznym opracowanym dla Rathdowney w roku 2012. Zgodnie z informacjami CAM (2012), „obróbka była realizowana z zastosowaniem standaryzowanych procedur, dla których opracowano pisemne instrukcje, w sposób zgodny z wymaganiami branżowymi”. 1.9 Pobieranie i analiza próbek W trakcie realizacji programów badawczych w latach 2011, 2012 i 2013, firma Rathdowney pobrała 7108 próbek do analizy z 5032 m rdzenia. Rdzeń przechowywano w skrzyniach na terenie wiertni, a następnie przewożono samochodem firmowym do zabezpieczonego budynku rdzeniowni Rathdowney w miejscowości Rokitno, gdzie rdzeń był profilowany przez personel geologiczny. Na terenie obiektu wykonywano również profilowanie geotechniczne, pomiary gęstości, fotografie rdzenia i opróbowanie. Przygotowanie i analiza chemiczna próbek została wykonana w laboratorium OMAC Laboratories Ltd. W Irlandii, posiadającym akredytację ISO/IEC17025 i całkowicie niezależnym od Rathdowney. Poddane mineralizacji próbki analizowano na zawartość Zn, Pb i Ag (zastosowano roztwarzanie w mieszaninie kwasów i pomiar za pomocą metody ICP-AES (spektrometria atomowa emisyjna ze wzbudzeniem w plazmie sprzężonej indukcyjnie). Wszystkie próbki skały macierzystej i próbki okruszcowane były również poddawane analizie na zawartość Zn, Pb i Ag metodą ICP-AES po roztworzeniu w mieszaninie czterech kwasów (HF-HclO4-HNO3- HCl). Wielopierwiastkowe analizy obejmowały 33 pierwiastki chemiczne, lub 45 pierwiastków dla próbek skał okruszcowanych i płonnych. Firma RTH stosowała program QAQC, zapewnienia i kontroli jakości, zgodny z zasadami najlepszej praktyki branżowej, który był bardziej rygorystyczny niż programy QAQC zaangażowanych laboratoriów. Rdzenie z wierceń historycznych poddano analizie zawartości cynku i ołowiu, natomiast w rdzeniach z wierceń Rathdowney zbadano zawartości cynku, ołowiu, srebra oraz standardowego zestawu pierwiastków chemicznych. U6121_Olza PEA_Master_Final.docx Maj 2015 strona 13 z 303 SRK Consulting Raport WOTE – Projekt Olza Analiza 3115 badanych interwałów z wierceń Rathdowney z obszaru Projektu Olza, zawierających wykrywalne ilości Ag, wskazuje na dodatnią korelację zawartości Ag i Zn. Statystycznie, 845 próbek pobranych przez Rathdowney zawierających >2% Zn posiada wartość mediany i zawartość średnią, odpowiednio 12,9 ppm i 23,8 ppm Ag, jednakże liczba dostępnych oznaczeń jest zbyt mała, aby prawidłowo oszacować zawartość srebra dla całego obszaru złożowego. Firma SRK Consulting uważa, iż analizy są w wystarczająco reprezentatywne i dokładne, aby można było je wykorzystać do oszacowania zasobów. 1.10 Weryfikacja danych Elementem o kluczowym znaczeniu dla Projektu Olza jest istnienie ponad 1600 historycznych otworów rdzeniowanych wykonanych na obszarze Projektu. Dla znacznej większości tych otworów dostępne są dane o lokalizacji i oznaczenia metali, a część rdzeni pochodzących z tych otworów (39 otworów obejmujących 22 otwory zawierające przedziały o wysokim stopniu mineralizacji) jest przechowywana w państwowych magazynach rdzeni. Firma Rathdowney przeprowadziła kompleksową identyfikację, oraz pozyskała i dokonała digitalizacji danych z wierceń historycznych. Czynności te obejmowały pozyskanie i transkrypcję zapisów historycznych, ponowne pomiary geodezyjne miejsc wiercenia, wprowadzania danych cyfrowych oraz walidację danych. Wynikiem było zarejestrowanie 1679 historycznych otworów wiertniczych, a dla 1055 spośród nich istniały dane o lokalizacji i oznaczenia chemiczne. Wartość historycznych danych dla celów szacowania zasobów oceniono z trzech punktów widzenia. Dokładność lokalizacji przestrzennej historycznych otworów wiertniczych zweryfikowano poprzez odnalezienie w terenie i pomiar geodezyjny świadków; transkrypcja danych z postaci papierowej do cyfrowej została zweryfikowana za pomocą metody podwójnych zapisów; natomiast prawidłowość historycznych oznaczeń poddano weryfikacji za pomocą interpolacji blokowej w obszarze wspólnym, stosując dane wiertnicze „tylko historyczne”, a następnie „tylko pozyskane przez Rathdowney” i porównując wyniki. Firma CAM również zrealizowała program weryfikacji danych w związku z wstępnym szacowaniem zasobów kopaliny, wykonanym dla potrzeb Projektu w roku 2012. Na podstawie tych trzech zakresów oceny, stwierdzono, że dane historyczne są spójne i wystarczająco dokładne dla celów włączenia ich do szacunków zasobów „inferred”. 1.11 Podsumowanie zagadnień metalurgicznych Pierwszy etap badań metalurgicznych w ramach projektu Olza został przeprowadzony w SGS Minerals Services UK Ltd, z siedzibą w pobliżu Truro w Kornwalii, UK pod kierunkiem firmy Melis. Prace obejmowały przygotowanie i analizy zbiorczego materiału badawczego, składu mineralnego (szybka ocena składu), badania rozdrabniania, badania rozdziału w cieczach ciężkich i grawitacyjnego, badania flotacji wstępnej i głównej w układzie otwartym, badania flotacji w układzie zamkniętym, analizy koncentratu oraz wstępne analizy fizyko-chemiczne odpadów poflotacyjnych. Przygotowano i poddano badaniom pojedynczą próbkę zbiorczą, którą sporządzono z fragmentów rdzenia wybranych przez geologów Rathdowney, pochodzących z 25 otworów wiertniczych reprezentujących różne style mineralizacji na obszarze projektu Olza w proporcjach odzwierciedlających ich występowanie na terenie dokumentowanych zasobów. Średnia zawartość metali w zbiorczej próbce badawczej wynosiła 6,1% Zn i 1,4% Pb, przy sumarycznej zawartości 7,5% Zn+Pb. Cześć próbki zbiorczej została poddana badaniu indeksu pracy Bonda, a uzyskana wartość indeksu pracy dla młyna kulowego wyniosła 10,6 kWh/t, co oznacza, iż kruszce z terenu Projektu Olza są stosunkowo miękkie. Program badań wstępnych wykazał, że mineralizacja obszaru Projektu Olza ulegała odpowiedniemu wzbogaceniu w standardowych warunkach flotacji, bez jakiegokolwiek U6121_Olza PEA_Master_Final.docx Maj 2015 strona 14 z 303 SRK Consulting Raport WOTE – Projekt Olza uszlachetniania przed procesem flotacji. Wyniki programu badawczego wykorzystano do opracowania części WOTE dla Projektu Olza dotyczącej przetwarzania rudy. Badanie flotacji wstępnej materiału po mieleniu wykazało, że materiał zmielony K80 o wielkości ziarna 90 µm (80% ziaren przechodzących) pozwoliłby na osiągnięcie maksymalnej wydajności procesu metalurgicznego. Badanie próbki zbiorczej w cyklu zamkniętym pozwoliło na osiągnięcie stopnia oczekiwanego odzysku cynku 92% do koncentratu cynku o zawartości 58% Zn. Oczekiwana zawartość żelaza w koncentracie cynku jest niska i wynosi poniżej 0,5% Fe. Oczekiwany stopień odzysku ołowiu wynosi 90% ołowiu do koncentratu ołowiu o zawartości 70% Pb. Wyniki badania w cyklu zamkniętym, przedstawione w Rozdziale 13 niniejszego Raportu, zostały skorygowane w celu odzwierciedlenia w WOTE zawartości cynku i ołowiu w okresie eksploatacji kopalni na terenie złóż Projektu Olza, wynoszących 4,98% Zn i 1,50% Pb. Docelowe poziomy odzysku dla tej oczekiwanej zawartości w nadawie młyna wynoszą 89% odzysku cynku do koncentratu cynku zawierającego 56% Zn, oraz 88,5% odzysku ołowiu do koncentratu ołowiu zawierającego 70% Pb. 1.12 Oszacowanie zasobów kopaliny Oszacowanie zasobów kopaliny dla Projektu Olza zostało wykonane przez p. Davida Gaunta, Profesjonalnego Geologa z firmy HDSI, a następnie poddane audytowi przez Wykwalifikowaną Osobę, Dr Lucy Roberts MAusIMM (CP) z firmy SRK Consulting. Dr Roberts jest niezależną Wykwalifikowaną Osobą, wg definicji Instrumentu Krajowego 43101, w odniesieniu do szacowania zasobów kopalin zawartych w niniejszym Raporcie Technicznym. Firma SRK Consulting przeprowadziła audyt dostarczonego modelu i danych uzupełniających, oraz przeprowadziła dyskusję metod zastosowanych do opracowania modelu z firmą HDSI. SRK Consulting uważa je za odpowiednie dla stylu mineralizacji Zn-Pb, charakteryzującego złoża kopalin na obszarze Projektu Olza. Wykwalifikowana Osoba przyjmuje pełną odpowiedzialność za przedstawione poniżej oszacowanie zasobów kopaliny. Aktualne oszacowanie zasobów kopaliny, poddane audytowi przez SRK Consulting, oparto na wynikach wszystkich istotnych wierceń, w tym z otworów wiertniczych wykonanych przez Rathdowney od maja 2012 r., efektywnej daty poprzedniego oszacowania zasobów, oraz na wynikach z dostępnych otworów historycznych, z których rdzenie pobierały podmioty wcześniej realizujące wiercenia. Od maja 2012 r., przybyło 2801 dodatkowych oznaczeń zawartości metali w 71 otworach dodanych do bazy danych. Oszacowanie wykonano z wykorzystaniem metody interpolacji odwrotnych kwadratów odległości (ID2) zawartości metali i gęstości nasypowej do bloków ograniczonych trójwymiarowym modelem (3D) strefy okruszcowanej. Strategie poszukiwania i klasyfikowania zasobów kopaliny oparto na analizie ciągłości interwałów mineralizacji. Oszacowanie zasobów kopaliny jest prezentowane zgodnie z Normami Definicji CIM dla Zasobów Kopalin (10 maja, 2014 r.) wg wymagań Instrumentu Krajowego 43-101. Zasoby kopaliny na obszarze Projektu Olza oszacowano z wykorzystaniem danych analitycznych z programu wierceń zrealizowanego przez Rathdowney oraz kilka podmiotów wykonujących wiercenia historyczne (przed rokiem 2000). Do celów oszacowania użyto danych z 1016 otworów wiertniczych. Stworzono nieobrócony model blokowy z wykorzystaniem wszystkich istotnych danych, który został ograniczony ramą warstwy okruszcowanej. Blok macierzysty miał wymiary 25 x 25 x 1 m, podczas gdy blok niższego rzędu miał wymiary 12,5 x 12,5 m x 0,5 m. Strop i spąg warstwy okruszcowania przedstawiono z zastosowaniem progu równego 0,5% Zn + Pb, a otrzymana bryła została użyta, jako twarda granica do oszacowania zasobów. Wartości gęstości nasypowej, zawartości Zn i Pb wyinterpolowano do bloków, stosując ID2 jako estymator najlepiej charakteryzujący mineralizację obszaru Projektu Olza. Interpolację przeprowadzono jednym przejściem, stosując elipsę poszukiwania o promieniu 150 m w U6121_Olza PEA_Master_Final.docx Maj 2015 strona 15 z 303 SRK Consulting Raport WOTE – Projekt Olza głównych i pobocznych osiach, zgodnie z zakresami modelowania z wariogramu. Przy przeprowadzaniu interpolacji, do ujawniania obecności mineralizacji wykorzystano powierzchnie spągu i stropu. Zn i Pb interpolowano z użyciem, co najmniej trzech próbek z minimum dwóch otworów wiertniczych. Pomiary gęstości nasypowej oszacowano dla bloków stosując podejście analogiczne, jak w przypadku zawartości metali, ale przy promieniu poszukiwania zwiększonym do 175 m, oraz dla tylko jednego punktu danych niezbędnego do oszacowania bloku, co miało na celu zapewnienie, że dla wszystkich bloków z oszacowaną zawartością metali, była również dostępna wartość gęstości nasypowej. Analiza geostatystyczna danych dla Zn i Pb w Projekcie Olza umożliwia przypisanie kategorii „inferred” do bloków oszacowanych na podstawie próbek zlokalizowanych w średniej odległości 130 m lub mniejszej. Ze względu na niepewność przestrzenną związaną z lokalizacjami punktów wierceń historycznych, kategoria ta została przypisana do całej bazy zasobów. Zasięg modelu blokowego przedstawiono na Rysunku 1-4. W tabeli zasobów użyto minimalnej wartości granicznej 2% Zn, zgodnie z opisem w Rozdziale 14.10. Wyniki oszacowania dla szeregu wartości granicznych przedstawiono poniżej w Tabeli 1-9. Efektywną datą przedstawienia zasobów kopaliny jest 16 lipca, 2014 r.. Tabela 1-9: Zaw. Gran. Zn% 2,0 3,0 4,0 5,0 UWAGA: Zależność wielkości zasobów w kat. „inferred” od zawartości granicznej Zn w Projekcie Olza (źródło: Rathdowney) Tonaż (Mt) Zn (%) Pb (%) Zn+Pb (%) 24,4 18,8 14,1 10,4 5,53 6,43 7,42 8,44 1,49 1,59 1,70 1,81 7,02 8,02 9,12 1,25 Zawartość Zn Zawartość Pb (Mlb) (Mlb) 2 975 2 660 2 304 1 944 802 658 528 417 1. Zawartość metalu w oparciu o 100% odzysku. 2. Zasoby kopaliny, które nie stanowią zasobów eksploatacyjnych, nie posiadają wykazanej rentowności. U6121_Olza PEA_Master_Final.docx Maj 2015 strona 16 z 303 SRK Consulting Rys. 1-4: Raport WOTE – Projekt Olza Zasięg bloków w obrębie aktualnego obszaru oszacowania zasobów kopaliny dla zawartości granicznej 2% Zn Bloki złoża, w których oszacowano parametry (punkty o różnych kolorach), wiercenia (białe punkty), zasięg zasobów w kat. „inferred” (niebieskie wieloboki), zasięg modelu blokowego (kolor czerwony) i granice koncesji (kolor szary). Wykwalifikowana Osoba przeprowadziła audyt Sprawozdań dot. Zasobów Kopaliny dla złóż obszaru Projektu Olza i nie dokonała żadnych korekt. Dlatego też, poddane audytowi Sprawozdanie dot. Zasobów Kopaliny jest zgodne ze Sprawozdaniem dot. Zasobów Kopaliny opracowanym przez HDS dla zawartości granicznej 2% Zn. Sprawozdanie dot. Zasobów Kopaliny opracowane przez firmę SRK Consulting dla złóż obszaru projektu Olza przedstawiono w Tabeli 1-10. U6121_Olza PEA_Master_Final.docx Maj 2015 strona 17 z 303 SRK Consulting Tabela 1-10: Kategoria „Inferred” SUMA Raport WOTE – Projekt Olza Sprawozdanie dot. Zasobów Kopaliny dla obszaru Projektu Olza poddane audytowi SRK, powyżej zawartości granicznej 2% Zn, zaktualizowane na dzień 11.02.2015 Zawartość Zawartość Zawartość Tonaż Ilość cynku Ilość ołowiu cynku ołowiu łączna (Mt) Zn (%) Pb (%) Zn+Pb (%) (Mlb) (Mlb) 24,4 5,53 1,49 7,02 2 975 802 24,4 5,53 1,49 7,02 2 975 802 Uwagi: 1. Zasoby („mineral resources”) nie są to zasoby eksploatacyjne („mineral reserves”). Zasoby kopaliny, które nie zostały przekształcone na zasoby eksploatacyjne, nie posiadają wykazanej rentowności. 2. Firmy SRK i HDSI nie posiadają wiedzy na temat jakichkolwiek czynników (związanych z ochroną środowiska, uzyskiwaniem pozwoleń, kwestiami prawnymi, tytułem własności, zagadnieniami podatkowymi, społeczno-ekonomicznymi, handlowymi, politycznymi lub innych związanych z tematem czynników), które miały znaczący wpływ na oszacowanie zasobów kopaliny dla Projektu Olza (złoża rud Zn-Pb). 3. Zasoby mineralne zostały zaktualizowane na dzień 11 lutego, 2015 r.. 4. Dr Lucy Roberts MAusIMM (CP), spełnia warunki dla Wykwalifikowanej Osoby wg definicji Instrumentu Krajowego 43-101. Jako Wykwalifikowana Osoba w zakresie Szacowania Zasobów Kopalin (Rozdział 14), p. Roberts wykonała audyt danych, założeń i metodologii użytych do oszacowania zasobów, oraz zakwalifikowała zasoby mineralne obszaru Projektu Olza (złoża rud Zn-Pb) zgodnie z „Normami definicji CIM dla zasobów i zasobów eksploatacyjnych kopalin (ze zmianami z maja, 2014)”. 5. Dr Chris Bonson, Geolog Europejski, Główny Konsultant (Geologia Strukturalna), w SRK Consulting (UK) Ltd, Wykwalifikowana Osoba wg Instrumentu Krajowego 43-101. Dr Bonson dokonał przeglądu i weryfikacji informacji o sytuacji geologicznej i mineralizacji, danych na temat typu złoża, prac rozpoznawczych i wiertniczych, przygotowania próbek, ich zabezpieczenia i analizy; dokonał również weryfikacji danych dla Projektu Olza (złoża rud Zn-Pb) i wizytował obszar Projektu w styczniu 2015 r.. Pan Bonson pełni rolę Wykwalifikowanej Osoby dla odpowiednich rozdziałów niniejszego Raportu (Rozdziały od 7 do 13). 1.13 Oszacowanie zasobów eksploatacyjnych kopaliny („mineral reserves”) 1.14 Metody wydobycia Nie występują zasoby eksploatacyjne kopaliny („mineral reserves”). 1.14.1 Wstęp Podejście proponowane w WOTE zakłada eksploatację złóż rud Zb-Pb obszaru Projektu Olza przy docelowej wielkości 6000 ton na dobę (t/d), czyli 2,16 milionów ton rocznie (Mt/r) za zastosowaniem różnych wariantów wydobycia systemem komorowo-filarowym i podsadzki niezestalanej z gruboziarnistego pisaku. Wybór metody eksploatacji w wielkość wydobycia określono za pomocą studiów różnych wariantów, które stosowano do określenia odpowiedniej ekonomii skali. Dla celu oszacowania wydobycia w WOTE, zmodyfikowano zasoby kopaliny w kat. „inferred”, aby ująć szacunki zubożenia i odzysku. Zlokalizowane w promieniu 30 km od obszaru Projektu Olza, kopalnie rud cynku i ołowiu Pomorzany, Olkusz i Klucze pozwalają uzyskać cenne informacje o metodach wydobycia (w tym o sposobach podsadzania i odwadniania wyrobisk), które mogą być odpowiednie dla przyszłej kopalni. 1.14.2 Zagadnienia geotechniczne W strukturze złoża występują serie utworów nieskonsolidowanych oraz skał twardych, definiowane za pomocą wieku i własności fizycznych. Najważniejszymi jednostkami są: • • Czwartorzęd (nieskonsolidowane utwory powierzchniowe), Skały wieku od syluru po kredę. U6121_Olza PEA_Master_Final.docx Maj 2015 strona 18 z 303 SRK Consulting Raport WOTE – Projekt Olza Budowa geologiczna i styl mineralizacji obszaru Projektu Olza jest opisywany, jako złoże typu MVT (Missisipi Valley), obejmujące niemal poziome warstwy węglanowych osadów morskich występujących również na terenach sąsiednich Górnego Śląska (choć o innym wieku osadów), przypominających morskie serie węglanowe złóż Lisheen, Galmoy i Navan w Irlandii, złoże Pine Point w Kanadzie oraz złoża Tri-State/Joplin i Viburnum/Buick w USA. Model budowy geologicznej 3D, opracowany przez firmę SRK Consulting dla zobrazowania kierunków mineralizacji i zróżnicowania przestrzennego rozpoznania złoża wierceniami, wskazuje na niemal poziome do lekko nachylonego zaleganie stref mineralizacji (kąt upadu ±15°) oraz stratyfikowane na głębokościach od 80 do 140 m pod powierzchnią terenu. W niektórych częściach strefy mineralizacji, kąt upadu wzrasta do 40°. Kąt upadu stref mineralizacji zostanie uwzględniony przy okazji dokładnej oceny odpowiednich metod wydobycia. Minimalna wysokość eksploatacji, przyjęta w WOTE, wynosi 2 m, co wynika z wysokości roboczej niskoprofilowych urządzeń wydobywczych. Zgodnie z aktualnym modelem złoża, spodziewana, średnia wysokość wyrobisk eksploatacyjnych wyniesie od 3,5 do 5 m, choć w pewnych obszarach wysokość komór może sięgać do 10 m. Trzy osobne strefy geotechniczne niezbędne do analizy warunków pod ziemią są definiowane, jako strop (wisząca strefa) ciała rudnego, strefa mineralizacji oraz utwory podścielające. W celu utworzenia tych stref, zdefiniowano powierzchnię 15 m nad i pod strefą mineralizacji, aby oczyścić zbiór danych. Wnioski z interpretacji, analizy i prezentacji danych są następujące: • Morfologia i geometria wskazuje na to, iż miąższość strefy eksploatacji jest zasadniczo największa w centrum strefy mineralizacji. • Występuje zróżnicowanie geometrii, kąta upadu i miąższości stref mineralizacji. • Przy głębokości występowania mineralizacji wynoszącej 80 m, dopuszczalny jest przejściowo stosunek szerokości do wysokości (S/W) filara ochronnego wynoszący 1:1 do utrzymania stabilności filara, na co wskazuje dopuszczalna wielkość współczynnika bezpieczeństwa filara wynosząca 1,3 przy zastosowaniu podsadzki piaskowej do osiągnięcia długoterminowej stabilności, w celu zmniejszenia zagrożenia zapadaniem się powierzchni terenu. Analizę wykonano dla wysokości filarów 2, 5 i 10 m. • Przy głębokości występowania mineralizacji wynoszącej 140 m, dopuszczalny jest przejściowo stosunek szerokości do wysokości (S/W) filara ochronnego wynoszący 1,4 do utrzymania stabilności filara, przy zastosowaniu podsadzki piaskowej do osiągnięcia długoterminowej stabilności, w celu zmniejszenia zagrożenia zapadaniem się powierzchni terenu. W celu dokładniejszego określenia wartości stosunku niezbędna jest większa wiedza na temat masywu skalnego. • Współczynniki wydobycia są uzależnione od wysokości komór eksploatacyjnych oraz głębokości pod powierzchnią terenu. 1.14.3 Zagadnienia hydrogeologiczne Projekt Olza jest zlokalizowany na obszarze, gdzie zaopatrzenie w wodę jest oparte głównie o zasoby wód podziemnych. Na tym obszarze istnieją liczne ujęcia wydobywające duże ilości wód podziemnych, z których część jest wykorzystywana, jako woda pitna, podczas gdy większość znajduje zastosowanie do celów przemysłowych. Na tym obszarze zidentyfikowano cztery piętra wodonośne: czwartorzędowe, jurajskie, triasowe i dewońskie, zlokalizowane poniżej piętra triasowego. Firma Schlumberger Water Services („SWS”), w swoim raporcie pt. „Koncepcja modelu hydrogeologicznego dla obszaru złoża rud Zn-Pb Zawiercie” (2010) nawiązuje do szeregu studiów wykonanych w latach 1970 – 1973, w celu scharakteryzowania warunków hydrogeologicznych złoża określanego historycznie nazwą Zawiercie I (lokalizacja złoża: zob. U6121_Olza PEA_Master_Final.docx Maj 2015 strona 19 z 303 SRK Consulting Raport WOTE – Projekt Olza Rys. 1-1). Zgromadzone dane są najprawdopodobniej w posiadaniu Katedry Hydrogeologii i Geologii Inżynierskiej AGH w Krakowie. 1.14.4 Metody wydobycia Metody eksploatacji podziemnej proponowane dla Projektu Olza wybrano w oparciu o miąższość i kąt upadu stref mineralizacji (Tab. 1-11). Wszystkie proponowane metody są adaptacją systemu komorowo-filarowego, dostosowanego do różnych miąższości i upadów. Osobne studia poświęcono zagadnieniom podsadzania wyrobisk i transportu materiałów dla celów WOTE Projektu Olza. Podsadzka z czystego piasku będzie transportowana hydraulicznie do wyeksploatowanych komór, aby zapobiec zapadaniu się powierzchni ziemi. Wybór urządzeń oparto o wymagania eksploatacyjne i wymiary komór. Typowe maszyny wiercąco-kotwiące, ładowarki oraz samochody transportowe dobrano dla obszarów kopalni, w których miąższość będzie przekraczać 3,5 m, natomiast maszyny niskoprofilowe przyjęto dla obszarów o miąższości poniżej 3,5 m. Tabela 1-11: Zestawienie metod wydobycia Charakterystyka złoża Zakres Miąższość Metody wydobycia upadu Min. Maks. (stopnie) (m) (m) Klasyczny system 2 15 0 do 15° komorowo-filarowy Komorowo-filarowy – 2 5 15 do 30° schodowy Komorowo-filarowy – z 15 30 20 do 55° filarem oporowym 1.14.5 Dostęp i projekt części podziemnej W celu łatwiejszego dostępu do części podziemnej i skrócenia harmonogramu realizacji, zbudowane zostaną dwie upadowe. Upadowa będzie wykonywana z terenu proponowanego obiektu wzbogacania i będzie przecinać główną sztolnię transportową. Upadowa ta, oznaczona symbolem CD1, będzie miała szerokość wystarczającą do pomieszczenia przenośnika podobnego, jak stosowany w kop. Lisheen (Irlandia) lub kop. Chelopech (Bułgaria). Druga upadowa, TD1, będzie wykonana w pobliżu głównej części określonego aktualnie złoża. Druga upadowa posłuży do transportu ludzi, sprzętu i materiału, aby przyspieszyć udostępnienie złoża. Projekt koncepcyjny sztolni transportowych, zakłada umiejscowienie sztolni o przekroju 25 m2 (5 m szerok. X 5 m wys.) pomiędzy przekrojami filarów (Rys. 1-5). Na Rysunku 1-6 przedstawiono układ komór i filarów zgodny z wielkością eksploatacji wynikającą z analizy geotechnicznej. U6121_Olza PEA_Master_Final.docx Maj 2015 strona 20 z 303 SRK Consulting Raport WOTE – Projekt Olza Strefa 0 Strefa 0 Strefa 3 Kruszarka podziemna Upadowa z przenośnikiem (CD1) Upadowa (TD1) Rys. 1-5: Koncepcyjny projekt dostępu komorami dla Stref 0, 2, 3, 4 i Strefy 5 komory wys. od 2 do 3,5 m komory wys. od 3,5 do 8 m komory wys. 8 m+ Rys. 1-6: Koncepcyjny projekt układu komór i filarów dla Projektu Olza U6121_Olza PEA_Master_Final.docx Maj 2015 strona 21 z 303 SRK Consulting Raport WOTE – Projekt Olza 1.14.6 Podsadzka Analiza porównawcza przeprowadzona dla materiału podsadzkowego w postaci zestalonych odpadów wydobywczych, pokazuje, iż najbardziej ekonomicznym rozwiązaniem będzie podsadzka z czystego piasku. Podsadzka z nieskonsolidowanego, czystego piasku (poddanego przesianiu na powierzchni) będzie umieszczana w wyeksploatowanych komorach za pomocą układu hydraulicznego. Podsadzka piaskowa będzie umieszczana pomiędzy filarami skalnymi i tamami drewnianymi, i powinna wypełniać stosunkowo ściśle tył komór. Jest to metoda podobna do stosowanej w kop. Pomorzany należącej do ZGH Bolesław, znajdującej się w odległości 25 km od obszaru Projektu Olza. Wraz z postępem prac projektowych, opracowany zostanie model geotechniczny, mający na celu optymalizację wydobycia zasobów kopaliny poprzez zastosowanie materiału podsadzkowego. 1.14.7 Urządzenia, personel i usługi wydobywcze 1.14.7.1 Zaangażowanie wykonawców Wstępny etap podziemnych robót udostępniających zostanie wykonany przez odpowiednie firmy wykonawcze, aby zapewnić niezbędny sprzęt i umiejętności w celu realizacji wymaganego harmonogramu. Wykonawca(y) rozpoczną wykonywanie osobnych wkopów dla upadowej mieszczącej przenośnik (CD1) oraz upadowej do transportu ludzi i materiałów (TD1) w Roku-2 (minus 2, tzn. dwa lata przed rozpoczęciem wydobycia), a następnie wykonają upadowe, przekopy poprzeczne oraz szyby wentylacyjne na powierzchnię. Zakres prac wykonawcy będzie ponadto obejmować wykonanie i zabudowę kruszarki podziemnej i podziemnego systemu przenośników. Wszelkie pozostałe prace udostępniające i eksploatacyjne zostaną wykonane przez personel górniczy Właściciela. Dla potrzeb oszacowania kosztów w ramach WOTE przyjęto założenie, iż wykonawca zapewni własny sprzęt, materiały eksploatacyjne, personel i kierownictwo, a związane z tym koszty włączono ujęto w stawkach wykonawcy i kosztach mobilizacji w modelowaniu ekonomicznym. 1.14.7.2 Urządzenia górnicze Urządzenia niezbędne do prowadzenia działalności górniczej w ramach Projektu Olza, wybrano dla potrzeb WOTE w oparciu o doświadczenie praktyczne wykonywania robót w podobnych warunkach eksploatacji oraz zgodnie z praktyką stosowaną obecnie na terenach sąsiednich. Na Rys. 1-7 i 1-8 przedstawiono szacunki kosztów dla okresu roku dla głównych urządzeń załadunku, transportu, udostępniania i wydobycia, niezbędnych do osiągnięcia wielkości wydobycia wynoszącej 2,16 Mt/r. U6121_Olza PEA_Master_Final.docx Maj 2015 strona 22 z 303 SRK Consulting Raport WOTE – Projekt Olza Liczba urządzeń każdego rodzaju; TKM (mln) Urządzenia załadowcze i transportowe w poszczeg. latach Urządzenia transportu i załadunku w poszczeg. latach LATA Ciężarówki (40t) Rys. 1-7: Ładowarki (14t) Ładowarki niskoprof. (9t) TKM (mln) Urządzenie załadowcze i transportowe w poszczególnych latach Liczba urządzeń Tonaż rudy surowej I odpadów (Mt) Urządzenia wiercąco-kotwiące w poszczeg. latach LATA Rys. 1-8: Urządzenie wierc.-kotwiące Urz. wiercąco-kotw. (niskoprofil.) Urządzenie kotwiące Wóz kotwiący (niskoprofil.) Tonaż rudy surowej (Mt) Tonaż odpadów (Mt) Urządzenia wiercąco-kotwiące w poszczególnych latach U6121_Olza PEA_Master_Final.docx Maj 2015 strona 23 z 303 SRK Consulting Raport WOTE – Projekt Olza 1.14.7.3 Personel kopalni i zakładu przeróbczego Wymagania w zakresie personelu kierowniczego i roboczego dla podziemnej eksploatacji górniczej 6000 t/d (2,16 Mt/r) w ramach Projektu Olza określono w oparciu o standardowe wymagania poziomów ilościowych personelu kierowniczego i zawodowego dla kopalni o tej wielkości, pracującej w systemie 3 zmian 8-godzinnych, 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu. Ilość pracowników obsługi, operatorów maszyn i pracowników fizycznych ustalono w oparciu o szacunki dotyczące urządzeń dla poszczególnych lat. Poziomy wynagrodzenia określono w oparciu o dane dla kopalń działających obecnie w Polsce. Większość stanowisk pracy pod ziemią jest realizowana w oparciu o cztery kolejne zespoły pracujące w systemie 3zmianowym, przy 24 godzinnej rotacji i tygodniu pracy wynoszącym maksymalnie 40 godzin, podczas gdy większość personelu kierowniczego i dozoru pracuje tylko na zmianie dziennej. Rys. 1-9 przedstawia oszacowanie dla poszczególnych lat ogólnych potrzeb w zakresie personelu dla eksploatacji podziemnej oraz obiektów wzbogacania i wydobycia rudy surowej. Tonaż rudy surowej (Mt) Personel kopalni i zakł. przeróbczego Potrzeby w zakresie personelu kopalni i zakł. przeróbczego LATA Personel górniczy Personel zakł. przeróbcz. Personel serwisowy (wydobycie) Personel serwisowy (zakl. przer.) Personel laborat. zakł. przer. Personel kopalni Tonaż rudy surowej (Mt) Rys. 1-9: Potrzeby w zakresie personelu kopalni i zakładu wzbogacania w poszczególnych latach 1.14.7.4 Personel zagraniczny W celu zapewnienia stosowania w kopalni najlepszych praktyk, firka SRK Consulting włączyła pewną liczbę personelu zagranicznego na kilku kluczowych stanowiskach kierowniczych. Polityka i filozofia korporacyjna Rathdowney obejmuje wyszkolenie miejscowych pracowników tak, aby mogli posiąść niezbędne umiejętności i doświadczenie potrzebne do objęcia z czasem tych kluczowych stanowisk kierowniczych. 1.14.8 Wentylacja Wymagania wentylacji dla kopalń podziemnych są określane rokrocznie, w oparciu o harmonogram wydobycia i oszacowanie urządzeń napędzanych silnikami wysokoprężnymi. Po realizacji wkopów w Roku -2, budowa upadowych CD1 i TD1 z powierzchni rozpocznie się w Roku -1 (minus 1), jak przedstawiono na Rys. 1-10. TD1 będzie pełnić rolę wlotu świeżego powietrza w początkowej fazie eksploatacji, a upadowa CD1 będzie pełnić rolę wylotu w czasie pracy kruszarki i przenośnika. Całkowite zapotrzebowanie na świeże powietrze pod ziemią, przy wydobyciu wynoszącym 2,16 Mt/r, jest szacowane na 290 m3/s; ilość ta jest dzielona na część północną i południową U6121_Olza PEA_Master_Final.docx Maj 2015 strona 24 z 303 SRK Consulting Raport WOTE – Projekt Olza kopalni, w których można prowadzić wydobycie niezależnie z użyciem własnych systemów wentylacji. Potrzebną ilość świeżego powietrza oszacowano na 0,04 m3/s na kW mocy silnika wysokoprężnego na podstawie informacji z umów górniczych w Polsce. Wentylacja w kopalniach prowadzących wydobycie systemem komorowo-filarowym wymaga rozwiązań nakierowanych na minimalizację strat powietrza uciekającego do obszarów wyeksploatowanych komór. Planowane stosowanie podsadzki z piasku może potencjalnie zmniejszyć straty powietrza i poprawić efektywność systemu wentylacyjnego. Projektowane szyby wentylacyjne przedstawiono w południowej (VRS1 do VRS3) i północnej (VRN1 do VRN7) części projektowanej kopalni. PÓŁNOC Rys. 1-10: Rzut poziomy obszaru podziemnej eksploatacji Projektu Olza z zaznaczonymi szybami wentylacyjnymi 1.14.9 Odwodnienie kopalni Firma SRK Consulting wykonała niezależne oszacowanie wielkości potencjalnych dopływów wód podziemnych do projektowanej kopalni będącej przedmiotem rozważań WOTE. Otrzymane oszacowanie należy rozpatrywać w kontekście bieżącego poziomu zaawansowania Projektu. Projekt znajduje się na etapie opracowania WOTE, stąd też dostępna jest bardzo ograniczona ilość danych. Modelowanie wód podziemnych i oszacowanie dopływu do kopalni planowanej w WOTE w ramach Projektu Olza oparto o doświadczenia z innych projektów, ale wykorzystano, jako wskazówki wiedzę na temat obszaru kopalni Projektu Olza w porównaniu z warunkami hydrogeologicznymi występującymi w najbliżej położonych działających i nieczynnych kopalniach oraz występującymi tam wielkościami dopływu wód. Firma SRK Consulting odbyła spotkanie z Dr. Czopem, hydrogeologiem z AGH w Krakowie, w celu omówienia warunków hydrogeologicznych planowanej kopalni oraz kopalń istniejących w pobliżu. Dyskusja potwierdziła istnienie pewnych znaczących różnic. Należy podkreślić, że planowana w ramach Projektu Olza kopalnia jest odizolowana od serii U6121_Olza PEA_Master_Final.docx Maj 2015 strona 25 z 303 SRK Consulting Raport WOTE – Projekt Olza czwartorzędowej i wód powierzchniowych warstwą iłów wieku triasowego, znanych pod lokalną nazwą warstwy iłów kajpru. Dane z bazy wyników wierceń wskazują, iż warstwa iłów kajpru jest obecna pod serią utworów jury na większej części obszaru Projektu. Jest to znaczna różnica w stosunku do pozostałych kopalń tego regionu. Ocenia się, że w kopalni na obszarze Projektu Olza dopływ wody byłby mniejszy. W dalszych etapach Projektu, podjęte zostaną dodatkowe prace w celu rozpoznania warunków hydrogeologicznych. Na obecnym etapie, nie przewiduje się aktywnego odwadniania przed rozpoczęciem wydobycia. Zastosowane zostaną pasywne systemy służące zmianie kierunku cieków powierzchniowych, zanim woda mogłaby dotrzeć do obiektów (i systemy odprowadzenia wody poza teren). Wody podziemne będą wypompowywane na powierzchnię w celu wykorzystania, jako wody uzupełniające w młynie lub oczyszczane (w razie potrzeby) w celu odprowadzenia do środowiska. 1.14.10 Charakterystyka ilościowa kopaliny i harmonogram Proces optymalizacji wielkości komór przeprowadzono dla wartości granicznej 3,1 % ZnEQ, który następnie został użyty do optymalizacji harmonogramu wydobycia kopalni. Dostępny surowiec wydobyty bezpośrednio z kopalni zestawiono dla szeregu miąższości komór w Tab. 1-12. Tabela 1-12: Wysokość komory Wartości charakterystyczne kopaliny w programie eksploatacji WOTE przy zawartości granicznej wynoszącej 3,1% ekwiwalentnego cynku („ZnEQ”) Tonaż (kt) Zn Pb Metal. Metal. (kt) (kt) 2 do 3,5 m 8 620 400 130 3,5 do 8 m 6 500 330 100 8 m+ 2 460 120 30 Charakterystyka 17 580 850 260 ilościowa kopaliny UWAGA:1. Zawartość metalu w oparciu o 100% odzysku. 540 440 150 Zawart ość cynku (%Zn) 4,64% 5,08% 4,88% 1 120 4,84% ZnEQ Metal. (kt) Zawart ość Pb (% Pb) Zawartość cynku (%ZnEQ) 1,51% 1,54% 1,22% 6,26% 6,77% 6,10% 1,48% 6,37% 2. Ceny metali zastosowane do obliczenia zawartości ekwiwalentnej cynku (ZnEQ) – por. Rozdział 16.6. 3. Zasoby kopaliny, które nie stanowią zasobów eksploatacyjnych, nie posiadają wykazanej rentowności. 4. Zasoby kopaliny dostępne do planowania harmonogramu wydobycia (zubożone). Harmonogram wydobycia dla Projektu Olza przedstawia Tabela 1-13. Tabela 1-14 zawiera dane wydobycia dla każdej z metod eksploatacji w okresie działania kopalni. W odniesieniu do harmonogramu wydobycia, SRK Consulting zauważa, że: poziom rocznego wydobycia 2,16 Mt/r jest możliwy do osiągnięcia, możliwe jest osiąganie jakości rudy 6% ZnEQ dostarczanej do zakładu wzbogacania w ciągu pierwszych pięciu lat eksploatacji kopalni, • dla zasobów określonych wg zasad Instrumentu Krajowego 43-101 w Strefach 0, 2, 3, 4 i 5, prognozowany okres eksploatacji kopalni wynosi osiem lat, z okresem poprzedzającym wydobycie wynoszącym dwa lata, • przyjmując oczekiwaną wydajność maszyn niskoprofilowych i sprzętu konwencjonalnego, SRK Consulting przewiduje, że ilość stosowanych maszyn niskoprofilowych będzie większa niż urządzeń konwencjonalnych, • przyszła eksploatacja kopalni będzie wymagać udostępnienia do wydobycia wielu aktywnych stref, oraz • nie wydaje się występować prosta korelacja między miąższością i jakością rudy, co wymagałoby selektywnej eksploatacji stref o większej miąższości. • • U6121_Olza PEA_Master_Final.docx Maj 2015 strona 26 z 303 SRK Consulting Tabela 1-13: Raport WOTE – Projekt Olza Harmonogram wydobycia kopalni podziemnej w Projekcie Olza Całk. czas ekspl. Rok -1 Rok 1 Rok 2 Rok 3 Rok 4 Rok 5 Rok 6 Rok 7 Rok 8 Roboty udostępniające - tony 961,601 190,640 242,613 257,530 79,762 79,700 79,577 31,778 - - Roboty udostępniające - metry Opis 17,188 3,390 4,310 4,591 1,439 1,443 1,439 577 - - Roboty udostępniające - jakość rudy Pb (%) 0.24% 0.00% 0.36% 0.35% 0.34% 0.19% 0.05% 0.12% - - Roboty udostępniające - jakość rudy Zn (%) Roboty udostępniające - jakość rudy Zn EQ (%) 0.64% 0.06% 1.11% 0.96% 0.45% 0.33% 0.23% 0.04% - - 0.89% 0.06% 1.50% 1.33% 0.81% 0.54% 0.28% 0.17% - - Wydobycie całkowite - tony Wydobycie całkowite – jakość rudy ołowiu (%) Wydobycie całkowite – jakość rudy cynku (%) Wydobycie całkowite – jakość rudy cynku EQ (%) 16,646,573 1,500,000 2,160,000 2,160,000 2,160,000 2,160,000 2,160,000 2,160,000 1,645,078 1.50% 1.44% 1.49% 2.29% 2.06% 1.36% 1.07% 1.03% 1.20% 4.98% 6.14% 6.04% 5.36% 4.59% 4.10% 3.83% 5.67% 4.35% 6.58% 7.66% 7.62% 7.78% 6.78% 5.54% 4.97% 6.76% 5.63% Tabela 1-14: Zestawienie wydobycia wg metody eksploatacji Opis Mas. K-F – wydobycie w tonach Całk. czas ekspl. kopalni 2 162 347 Rok Year-1 - Rok 1 Rok 2 Rok 3 Rok 4 Rok 5 Rok 6 Rok 7 Rok 8 167 945 607 615 540 169 615 329 96 577 134 712 - - Mas. K-F – jakość rudy ołowiu (%) 1,44% - 1,47% 0,87% 1,91% 1,33% 3,37% 1,21% - - Mas. K-F – jakość rudy cynku (%) 4,96% - 4,84% 5,46% 5,78% 4,26% 4.01% 3,44% - - Mas. K-F – jakość rudy cynku EQ (%ZnEQ) 6,49% - 6,40% 6,39% 7,81% 5,67% 7,59% 4,72% - - Poj. K-F – wydobycie w tonach 6 067 212 - 557 302 683 304 654 741 690 634 888 674 867 857 1 004 880 719 820 Poj. K-F – jakość rudy ołowiu (%) 1,54% - 1,58% 1,33% 2,06% 2,66% 1,07% 1,28% 1,39% 1,25% Poj. K-F – jakość rudy cynku (%) 5,22% - 5,91% 6,80% 5,88% 4,84% 4,40% 4,58% 5,51% 4,35% Poj. K-F – jakość rudy cynku EQ (%ZnEQ) 6,85% - 7,59% 8,21% 8,06% 7,66% 5,53% 5,94% 6,98% 5,67% K-F niskoprofilowe – wydobycie w tonach 7 875 519 - 774 753 869 081 965 090 854 037 1 174 749 1 157 431 1 155 120 925 258 K-F niskoprofilowe – jakość rudy ołowiu (%) 1,50% - 1,33% 2,06% 2,65% 2,11% 1,41% 0,90% 0,73% 1,17% K-F niskoprofilowe – jakość rudy cynku (%) K-F niskoprofilowe – jakość rudy cynku EQ (%ZnEQ) 4,81% - 6,58% 5,84% 4,77% 4,63% 3,88% 3,31% 5,81% 4,35% 6,39% - 7,99% 8,02% 7,58% 6,86% 5,37% 4,27% 6,58% 5,59% U6121_Olza PEA_Master_Final.docx Maj 2015 strona 27 z 303 SRK Consulting 1.15 Raport WOTE – Projekt Olza Metody odzysku Przeprowadzone do tej pory testy metalurgiczne wykazały, że mineralizacja występująca na terenie Projektu Olza nadaje się do wzbogacania za pomocą typowych metod odzysku cynku i ołowiu. Mielenie w młynie półautogenicznym (SAG) i młynie kulowym, po którym następuje etap standardowej flotacji pozwala uzyskać handlowej jakości koncentraty cynku i ołowiu o niskiej zawartości żelaza, stanowiące surowiec wysyłany do hut. W oparciu o wstępne testy metalurgiczne ustalono, iż nadawa młyna będzie poddawana mieleniu do frakcji, której 80% przechodzi przez sito 90 µm, i będzie poddawana najpierw flotacji ołowiu w warunkach obojętnego pH, z zastosowaniem jednostopniowego oczyszczania, co pozwoli na otrzymanie koncentratu o 70% zawartości Pb. Odpady po flotacji ołowiu zostaną poddane flotacji cynku w podwyższonym pH, przy zastosowaniu jednostopniowego oczyszczania, po którym otrzymamy koncentrat zawierający 56% Zn. Ze względu na jakość koncentratu cynku uzyskanego w testach w cyklu zamkniętym (niska zawartość żelaza (<0,5% Fe) i magnezu (<2% Mg)), w cyklu procesu nie ujęto ługowania kwasem koncentratu cynku. Osady poprocesowe będą deponowane na składowisku odpadów poflotacyjnych, a odzyskane stamtąd wody będą zawracane do procesu mielenia. Opracowany dla potrzeb WOTE, schemat blokowy procesu zaprezentowano na Rys. 1-11. U6121_Olza PEA_Master_Final.docx Maj 2015 strona 28 z 303 SRK Consulting Raport WOTE – Projekt Olza MŁYN - CYKLON RUDA SUROWA Z PODZIEMNEJ KRUSZARKI SZCZĘKOWEJ ZWAŁOWISKO RUDY SUROWEJ (10 000 T) ZSYP NADAWY MŁYNA PRZENOŚNIK NADAWY MŁYNA SAG MŁYN SAG MŁYN KULOWY PRZESIEWACZ MATERIAŁU Z MŁYNA SAG ZAGĘSZCZACZ KONCENTRATU OŁOWIU FLOTACJA OŁOWIU KOMORY FLOTACJI WSTĘPNEJ (6) FLOTACJA GŁÓWNA FILTR CIŚNIENIOWY OŁOWIU FLOTACJA CZYSZCZĄCA DO MIEJSCA WYŁADUNKU KONCENTRATU OŁOWIU FLOTACJA CYNKU DO MIEJSCA WYŁADUNKU KONCENTRATU CYNKU Rys. 1-11: WODY NADOSADOWE ODPADÓW ZAWRACANE DO PROCESU TECHNOLOGICZNEGO MŁYNA OBIEKT GOSPODARKI ODPADAMI Ogólny schemat blokowy procesu U6121_Olza PEA_Master_Final.docx Maj 2015 strona 29 z 303 SRK Consulting Raport WOTE Projekt Olza 1.15.1 Wielkość odzysku i jakość koncentratu Wyniki badania w cyklu zamkniętym (przedstawione w Rozdziale 13), zostały skorygowane w celu odzwierciedlenia w WOTE zawartości cynku i ołowiu w rudzie wydobytej na terenie złóż Projektu Olza, wynoszących 4,98% Zn i 1,50% Pb. Docelowe wartości odzysku i jakość koncentratu w tym materiale mającym stanowić nadawę młyna zestawiono w Tab. 1-15 poniżej. Tab. 1-15: Wt % 7,9 Docelowe wartości odzysku i jakości koncentratu (dla zawartości w rudzie wynoszącej 4,98% Zn i 1,50% Pb) Koncentrat cynku Jakość Odzysk (%) % Zn % Pb Zn 56 0,6 89,0 Wt % 1,9 Koncentrat ołowiu Jakość Odzysk (%) % Zn % Pb Pb 1,1 70 88,5 Przy założeniu wydajności młyna 2,16 Mt/r, osiągnięta zostanie szacowana wielkość produkcji, wynosząca: 171000 t/r koncentratu cynku i 41000 t/r koncentratu ołowiu. Odwadnianie koncentratu w prasach pozwoli na obniżenie wilgotności do mniej niż 10% przed wysyłką do huty. 1.16 Infrastruktura Projektu Schematy ogólne następujących elementów koncepcji zakładu dla Projektu Olza: • • • Schemat koncepcyjny infrastruktury powierzchniowej i podziemnej Projektu Olza (Rys. 1-12); Schemat ogólnego rozplanowania terenu zakładu - infrastruktura powierzchniowa i obiekty wzbogacania (Rys. 1-13), oraz Schemat operacji logistycznych kolejowego transportu koncentratu (Rys. 1-14). Przedstawione schematy opracowano na podstawie przeprowadzono jednoczasowo z przygotowaniem WOTE. U6121_Olza PEA_Master_Final.docx studiów wariantowych, które Maj 2015 strona 30 z 303 SRK Consulting Raport WOTE Projekt Olza LEGENDA Strefy wydobycia Plan terenu zakładu Obiekt składowania odpadów Upadowa Szyb wentylacyjny Kopalnia podziemna Przenośnik powierzchniowy Istniejące drogi główne Istniejące linie kolejowe Drogi transportowe Droga dojazdowa Drogi serwisowe Koncesja Rys. 1-12: Schemat koncepcyjny infrastruktury powierzchniowej i podziemnej Projektu Olza LEGENDA Istniejące drogi główne Droga dojazdowa Drogi serwisowe Istniejące linie kolejowe Istniejące linie energetyczne Przenośnik powierzchniowy Przenośniki FEBRUARY 2015 Plan infrastruktury powierzchniowej i obiektów technologicznych Projektu Olza Rys. 1-13: Schemat ogólnego rozplanowania terenu zakładu - infrastruktura powierzchniowa i obiekty wzbogacania U6121_Olza PEA_Master_Final.docx Maj 2015 strona 31 z 303 SRK Consulting Raport WOTE Projekt Olza LEGENDA Lokalizacja projektu Linie kolejowe Rys.-14-1: Schemat operacji logistycznych kolejowego transportu koncentratu 1.16.1 Infrastruktura powierzchniowa 1.16.1.1 Zasilanie energią elektryczną Energia elektryczna dla potrzeb Projektu Olza będzie pochodzić z lokalnej sieci energetycznej (napięcie 15 kV), której istniejąca infrastruktura znajduje się w bliskiej odległości od planowanego terenu zakładu wzbogacania. Całkowita moc zainstalowana zakładu wzbogacania wynosi 10 710 kW (wraz z urządzeniami rezerwowymi), moc szczytowa wynosi 8627 kW, a średnie obciążenie robocze jest szacowane na 6471 kW. Kopalnia podziemna będzie potrzebować 2350 kW mocy zainstalowanej, a jej moc szczytowa jest szacowana na 1947 kW, podczas gdy średnie obciążenie robocze wynosi 1775 kW w okresie 8 lat pracy kopalni. 1.16.1.2 Obiekt gospodarki odpadami SRK Consulting przyjęła do rozważań obiekt pełnej gospodarki odpadami poflotacyjnymi, przeznaczony do zdeponowania 11,6 Mm3 niezagęszczonych osadów poflotacyjnych, co odpowiada rocznej produkcji 2,0 Mt/r w okresie pracy kopalni. Do obwałowań tam zastosowano metodę nadbudowy, która pozwala obniżyć zapotrzebowanie na dostarczany z zewnątrz materiał i związane z tym koszty. Jedynym materiałem wymagającym dowiezienia z zewnątrz, jest materiał na początkową konstrukcję tamy, której wielkość będzie wystarczająca na dwa pierwsze lata produkcji. SRK Consulting proponuje zastosowanie konstrukcji komór hydraulicznych dla pozostałych wałów tak, aby kolejne wały były budowane z grubej frakcji odpadów poflotacyjnych. Ostateczna forma terenu będzie wymagać 4-metrowej wysokości poniesień, które będą budowane równolegle z deponowaniem odpadów poflotacyjnych. Przed wybudowaniem obwałowania, nienadający się do zastosowania materiał nadkładu w obrębie lokalizacji tamy początkowej i ostatecznego obrysu obwałowania zostanie usunięty. W celu wyeliminowania jakichkolwiek przecieków ze składowiska odpadów poflotacyjnych, pod całym składowiskiem zostanie ułożona warstwa uszczelniająca. Na obwodzie składowiska U6121_Olza PEA_Master_Final.docx Maj 2015 strona 32 z 303 SRK Consulting Raport WOTE Projekt Olza niezbędne będzie wykonanie rowów odcinających i przekierowujących, w celu zmiany kierunku niewielkich cieków wodnych, przepływających częściowo przez obszar. Zgodnie z zasadami najlepszej praktyki, projekt składowiska będzie uwzględniał piezometry monitorujące spełnienie wymogów ochrony środowiska. 1.16.1.3 Zaopatrzenie w wodę i stacja oczyszczania Przyjęto założenie, iż wszelkie wody stykające się z procesem będą wymagać pewnego oczyszczenia, aby spełnić kryteria dla wód zrzucanych do środowiska. Zakłada się, że stężenia siarczanów spełniają takie kryteria. Przyjęto również założenie, że wody, które nie miały styczności z procesem, a pochodzą z odwadniania kopalni nadają się do bezpośredniego zrzutu do odbiornika i nie wymagają żadnego oczyszczania. Z tego względu należy w przyszłych projektach przestrzegać rozdziału wód stykających się i niestykających się z procesem, aby zminimalizować potrzeby w zakresie oczyszczania. 1.16.1.4 Infrastruktura transportu koncentratu Koncentrat wyprodukowany na terenie Projektu Olza będzie ładowany w obiekcie magazynowania zakładu wzbogacania za pomocą przenośnika na wagony kolejowe na bocznicy i przewożony do hut. Istnieje wiele opcji transportu koncentratów z terenu Projektu Olza, koleją do zakładów hutniczych lub portów bałtyckich, w celu transportu statkami do hut, jak przedstawiono na mapie infrastruktury kolejowej: Rys. 1-14. 1.16.2 Infrastruktura podziemna 1.16.2.1 Kruszarka podziemna System transportu rudy w obiekcie Projektu Olza obejmuje transport wywrotkami (40 t) z komór eksploatacyjnych z rozładunkiem w jednym lub dwóch punktach wjazdu (północny i południowy) do podziemnej, szczękowej kruszarki wstępnej (1200 x 1600 mm) na poziomie 270 m, z której materiał zrzucany jest do zasobnika rudy pokruszonej (400 t). Kruszarka będzie zasilana z zasobnika rudy surowej umieszczonego pod przesiewaczem rusztowym (800 x 800 mm). 1.16.2.2 Przenośnik do zakładu wzbogacania Podziemny przenośnik zostanie zainstalowany w korytarzu o wymiarach 5,0 m szerokości na 4,0 m wysokości, co umożliwi dostęp dla lekkich środków transportu i konserwacji przenośnika. Planowana szerokość przenośnika wynosi 1250 mm; jego trasa będzie się biec od kruszarki podziemnej, przez upadową CD1 i dalej na powierzchni do zwałowiska rudy surowej w zakładzie wzbogacania. 1.16.2.3 Instalacja odwadniania Instalacja odwadniania została poddana dokładnej analizie w celu zaproponowania metod dla etapu wstępnego eksploatacji oraz oszacowania kosztów. Zgodnie z wstępnymi oszacowaniami, dopływ wody do kopalni planowanej w ramach Projektu Olza w okresie eksploatacji kopalni wynosi do 115 m3/min (1917 l/s), co jest ilością znaczną w odniesieniu do odwadniania podziemnego, ale jednocześnie niższą niż 200 m3/min, którą obecnie mamy do czynienia w Kopalni Pomorzany. Dla celów WOTE, przyjęto założenie, że 30% wypompowywanych wód kopalnianych będą to wody mające kontakt z procesem i z tego względu wymagające oczyszczania. W ramach trwającego obecnie programu badań rozpoznawczych, gromadzone są dane geotechniczne i hydrogeologiczne, które zostaną użyte do bardziej precyzyjnego określenia kwestii odwadniania i gospodarowania wodą w ramach przyszłych studiów szczegółowych. W oparciu o rozkład stref mineralizacji i w związku z prognozowanym, znacznym dopływem wód, firma SRK Consulting zaproponowała umieszczenie dwóch niezależnych stacji pomp, jednej na północy („PSN1”) i drugiej na południu („PSS1”), jak przedstawiono na Rys. 1-15. Po opracowaniu w bardziej szczegółowym stopniu projektu i harmonogramu eksploatacji kopalni, zostanie przygotowany plan zarządzania ryzykiem powodziowym. U6121_Olza PEA_Master_Final.docx Maj 2015 strona 33 z 303 SRK Consulting Raport WOTE Projekt Olza Stacja pomp – północna Upadowa z przenośnikiem (CD1) Stacja pomp południowa Upadowa (TD1) Rys. 1-15: Lokalizacja obiektów podziemnych i wstępne rozmieszczenie stacji pomp na terenie Projektu Olza 1.16.2.4 Inne Inne, niezbędne elementy infrastruktury podziemnej będą obejmować sieć zasilania i podstacje, komory remontowe i paliwowe, magazyny materiałów wybuchowych, komory bezpieczeństwa i wypoczynkowe. 1.17 Badania rynku i kontrakty Testy metalurgiczne wykonano w ograniczonym zakresie dla próbek skał okruszcowanych z terenu Projektu Olza, przekazanych do badań SGS Mineral Services UK Ltd. Przeprowadzone do tej pory testy wykazały, że w ramach Projektu Olza uzyskiwany będzie koncentrat o zawartości około 56% Zn. Oczekiwana jest bardzo niska zawartość żelaza (poniżej 0,5% Fe), co pozwala na zakwalifikowanie koncentratu, jako „nisko-żelazowego”, nadającego się do przetwarzania w hutach produkujących cynk elektrolityczny, wykorzystujących technologię prażenia, ługowania i elektrolizy. Specjaliści realizujący projekt Olza skontaktowali się z szeregiem firm hutniczych, a przeprowadzone dyskusje pozwoliły określić poziom zainteresowania zakupem koncentratu wyprodukowanego w zakładzie projektu Olza na podstawie umów długoterminowych. Kluczowe dane z analiz koncentratów ołowiu i cynku, przygotowanych, jako próbki zbiorcze z poszczególnych koncentratów z sześciu cykli testu w układzie zamkniętym zestawiono w Tabeli 1-16. U6121_Olza PEA_Master_Final.docx Maj 2015 strona 34 z 303 SRK Consulting Raport WOTE Projekt Olza Tabela 1-16: Testy metalurgiczne dla Projektu Olza – Oznaczenia pierwiastków chemicznych w koncentratach ołowiu i cynku (układ zamknięty) Pierwiaste Jedn Koncentrat Koncentrat k ostka ołowiu cynku Cu % 0,023 0,034 Pb % 81,4(1) 0,6 Zn % 0,92 60,1(1) As % 0,09 0,009 Cd % 0,0116 0,5527 Ni % 0,001 0,001 Co % <0,001 <0,001 Mn % 0,294 0,777 Bi % <0,0001 <0,0001 Sb % 0,0908 0,0043 Hg % 0,0001 0,0002 Se % 0,0001 <0,0001 SiO2 % 0,35 0,59 Al % 0,05 0,05 Fe % 1,2 0,57 MgO % 0,61 1,36 Ca % 0,85 1,53 Re % <0,01 <0,01 P % 0,01 0,01 Cl % 0,13 0,11 F % <0,01 <0,01 Sn % 0,02 0,02 In % <0,01 <0,01 S(całk.) % 14,9 31,8 Au g/t 0,04 0,02 Ag g/t 53 166 Pt g/t <0,01 <0,01 Pd g/t <0,01 <0,01 Rh g/t <0,01 <0,01 Analiza granulometryczna (% wag. ziaren przechodzących) 409 µm 100 100 222 µm 99,4 99 141 µm 96,7 91,3 76 µm 85,3 68,1 41 µm 55,7 39,7 36 µm 47,9 34 22 µm 28,9 21,4 17 µm 21 16,2 12 µm 16 12,5 8 µm 11,6 8,3 6 µm 9,5 6,2 4 µm 7,8 4,6 1 µm 2,3 1,6 (1) Oznaczone zawartości ołowiu i cynku stanowią rzeczywiste zawartości w koncentracie uzyskanym w cyklu zamkniętym; oczekiwane zawartości cynki i ołowiu, użyte w WOTE wynoszą odpowiednio 70% Pb i 56% Zn. W Polsce, przemysł produkcji cynku i ołowiu koncentruje się wokół kompleksu wytopu i rafinacji cynku ZGH „Bolesław”, obejmującego Hutę Cynku „Miasteczko Śląskie”, będącego jedynym kompleksem hutniczym w Północnej Europie, wykorzystującym technologię ISP (Imperial Smelting Process) do przetwarzania zmieszanych koncentratów ołowiu i cynku, określanych powszechnie mianem koncentratów kolektywnych. Zakład hutniczy ZGH U6121_Olza PEA_Master_Final.docx Maj 2015 strona 35 z 303 SRK Consulting Raport WOTE Projekt Olza „Bolesław” jest położony w pobliżu Bukowna, ok. 25 km na południe od terenu Projektu Olza. Obecnie, większość koncentratu dostarczanego do ZGH „Bolesław” pochodzi z Kopalni Pomorzany. Ze względu na zbliżający się czas zakończenia eksploatacji w Kopalni Pomorzany, koncentraty z terenu Projektu Olza stanowią potencjalne źródło surowca dla huty. Duża część obecnych nadwyżek koncentratu cynku znajduje się w Chinach. Początek deficytów w produkcji jest oczekiwany w 2016 i 2017 roku, i mogą one trwać kilka lat. Jego przyczyną jest zamknięcie kilku dużych zakładów produkujących cynk, jak Century, Lisheen, Skorpion i Bracemac-McC (wielkość produkcji rocznej 1,3 do 1,5 Mt koncentratu). Jedynym dużym, wdrażanym obecnie projektem jest Projekt Gamsberg, realizowany przez firmę Vedanta, którego produkcja (początek w latach 2018 – 2019) jest szacowana na 250 kt/r. Oczekuje się, że ta poprawa warunków rynkowych w połączeniu z ożywieniem gospodarek europejskich może być na tyle znacząca, aby uruchomić plany ekspansji kilku zakładów hutniczych w Europie, co przyniosłoby dalszy wzrost zapotrzebowania na koncentrat w tym regionie. Dostawa koncentratów z Polski do hut w Europie i innych regionach świata może być w prosty sposób realizowana dzięki dobrej sieci kolei i połączeń morskich przez porty w Gdańsku i Szczecinie do dużych portów w Antwerpii (Belgia) i Aviles (Hiszpania) lub do zakładów hutniczych firmy Boliden w Odda (Norwegia) i Kokkola (Finlandia). W chwili obecnej nie istnieją podpisane, ani też nie są negocjowane umowy dotyczące sprzedaży koncentratu z terenu Projektu Olza, chociaż, jak wspomniano wcześniej, rozmowy prowadzone przez firmę Rathdowney wskazywały na zainteresowanie przyszłym koncentratem cynku i ołowiu o niskiej zawartości żelaza produkowanych w ramach Projektu Olza. 1.18 Pozwolenia środowiskowe, konsultacje społeczne i zarządzanie środowiskiem Tereny koncesji Zawiercie i Rokitno są położone na Wyżynie Małopolskiej, stanowiącej część przedgórza łańcuchów górskich na południu (Sudety, Karpaty). Obszary złożowe znajdują się w pobliżu źródeł dwóch dużych rzek: Wisły i Czarnej Przemszy. Czarna Przemsza jest uważana za jedną z najbardziej zanieczyszczonych rzek Polski (Aleksander et al., 2003), a przyczyną tego stanu są zrzuty zanieczyszczeń z otaczających terenów przemysłowych. Teren Projektu leży w obrębie wyższej części zlewni wód podziemnych, w pobliżu działu wód podziemnych na północny-zachód od Zawiercia. Większość siedlisk w obrębie obszarów koncesyjnych została w znacznym stopniu zaburzona przez rozwój budownictwa, rolnictwa i przemysłu. Obszary chronione w szerszym regionie Zawiercia obejmują Park Krajobrazowy Orlich Gniazd oraz Ostoję Środkowojurajską. Żadne obszary chronione nie znajdują się w obrębie obecnych planów rozwoju, ale istnienie tych obszarów będzie wymagać uwzględnienia w czasie procedury uzyskiwania odpowiednich pozwoleń. Firma SRK Consulting nie uważa obecności tych parków za czynnik ograniczający rozwój Projektu Olza. Region ma długą historię górnictwa i przemysłu. Istnieją dowody zanieczyszczenia środowiska w rejonie Olkusza, na południe od obecnego obszaru złożowego, obejmującego szczególnie gleby i wody podziemne, które jest związane z nieprawidłowym zarządzaniem środowiskiem w czasach dawniejszych (Atkins, 2011). Rathdowney posiada dobre zrozumienie procesu uzyskiwania pozwoleń w Polsce i związanych z tym wymagań. Już na wczesnym etapie, firma Rathdowney zgromadziła informacje o potencjalnych problemach środowiskowych i społecznych, i przyjęła, jako swoje priorytety kwestie wody i ekologii. Uznając takie priorytety, firma Rathdowney podjęła w 2013 roku zadanie gromadzenia danych hydrogeologicznych i ekologicznych. Firma pozyskała dostępne publicznie wtórne dane źródłowe o środowisku i aspektach społecznych regionu, a także rozpoczęła w 2013 roku gromadzenie danych o stanie wyjściowym. Ponadto, firma Rathdowney zamówiła wykonanie studium hydrogeologicznego, U6121_Olza PEA_Master_Final.docx Maj 2015 strona 36 z 303 SRK Consulting Raport WOTE Projekt Olza obejmującego badanie w cyklu kwartalnym wielkości przepływu w 24 źródłach i 40 punktach na ciekach powierzchniowych, kwartalne pomiary monitoringowe poziomu wody w 124 studniach, oraz pobieranie próbek do badań jakości wody w cyklu sześcio-miesięcznym z 145 punktów reprezentujących wody powierzchniowe i podziemne. Gromadzone w ten sposób dane służą do opracowania koncepcji modelu hydrogeologicznego, w celu oceny potencjalnego wpływu podziemnej działalności górniczej na środowisko wód podziemnych. W roku 2014, firma Rathdowney rozpoczęła realizację studium ekologicznego na obszarze 250 km2, które obejmuje inwentaryzację flory i siedmiu grup fauny ziemnej i wodnej, jak też sporządzenie map obszarów Natura 2000 położonych w sąsiedztwie złoża. Publicznie dostępne wtórne dane na temat klimatu, jakości gleb i powietrza zostaną wykorzystane przez firmę do przygotowania studiów stanu obecnego środowiska dla potrzeb OOŚ. W swoich pracach nad rozpoznawaniem złóż, Rathdowney kieruje się Zasadami Odpowiedzialnego Gospodarowania Zasobami Mineralnymi, które obejmują kwestie BHP, zaangażowanie interesariuszy, rozwój relacji ze społecznością lokalną, zagadnienia ochrony środowiska i interesów społecznych, użytkowanie zasobów, prawa człowieka i warunki pracy. Obejmują one ponadto, współpracę ze społecznościami lokalnymi przy realizacji inicjatyw rozwojowych oraz zasadę korzystania z miejscowych usługodawców. Dotychczas, przeznaczono ponad 7 milionów USD na rozwój społeczności lokalnej i związane z nim dobra i usługi. Działania prośrodowiskowe i społeczne w ramach Projektu Olza znajdują się na pierwszym miejscu wśród obowiązków członków zespołu projektowego, kierowanego przez Managera ds. Relacji Społecznych i Środowiska. Przed rozpoczęciem wierceń, firma Rathdowney przeprowadza badania hydrologiczne w celu identyfikacji źródeł, wód powierzchniowych i studni ujmujących wody w promieniu 250 m od otworu wiertniczego. W każdej lokalizacji, wykonywane są badania jakości i ilości wód, oraz określane są potencjalne lub historyczne źródła zanieczyszczeń. Na wiertniach prowadzone są pomiary hałasu, a Firma posiada plan postępowania na wypadek awarii, plan likwidacji wycieków oraz politykę zatrudnienia personelu lokalnego. Na każdej wiertni wykonywana jest dokumentacja fotograficzna przed ingerencją i po doprowadzeniu terenu do stanu wcześniejszego. Współpraca z właścicielami terenów w czasie prac rozpoznawczych doprowadziła do podpisania porozumień z każdym z właścicieli, określających warunki dostępu do każdego otworu wiertniczego. Prace wiertnicze zaplanowano w sposób ograniczający do minimum zakłócenia dla właścicieli terenów. Miejsca zaburzeń powierzchni terenu zostały poddane rekultywacji w porozumieniu z właścicielami terenów i zgodnie z zasadami rekultywacji stosowanymi przez Rathdowney. Ponadto, firma Rathdowney wdrożyła w życie dobrze zaplanowaną, kompleksowa strategię zaangażowania interesariuszy w Projekt Olza, opartą o Plan Zaangażowania Interesariuszy. Plan Zaangażowania Interesariuszy dokumentuje wyniki kompleksowych działań mających na celu określenie i analizę kręgu interesariuszy, podsumowanie zrealizowanych dotychczas działań, a ponadto prezentuje planowane w przyszłości działania mające na celu zaangażowanie społeczności lokalnych i metody komunikacji stosowane w kontaktach z każdym z interesariuszy. Zespół odpowiedzialny za relacje społeczne w ramach Projektu Olza działa w oparciu o dostępne dla wszystkich osób biuro zlokalizowane w Zawierciu. Do zadań zespołu należy planowanie, prowadzenie i dokumentowanie wydarzeń związanych z rozwijaniem zaangażowania społecznego, które obejmują spotkania indywidualne, sesje informacyjne i „drzwi otwarte”, wizyty w terenie, prezentacje, tworzenie materiałów pisemnych (takich jak broszury informacyjne, biuletyny) oraz prowadzenie strony internetowej Projektu. Wydarzenia związane z relacjami z interesariuszami oraz zobowiązania podejmowane w ramach Projektu są odnotowywane w bazie danych interesariuszy. U6121_Olza PEA_Master_Final.docx Maj 2015 strona 37 z 303 SRK Consulting Raport WOTE Projekt Olza Poczynając od roku 2010, firma Rathdowney zorganizowała ponad 2000 spotkań z interesariuszami, w tym 600 spotkań z właścicielami terenów, w celu uzyskania dostępu dla wierceń, 700 spotkań z członkami społeczności lokalnych (w tej liczbie są ujęte spotkania publiczne (35) oraz wizyty „od drzwi do drzwi” mające na celu uzyskanie dostępu do zgromadzonych danych dla programu badań hydrologicznych) oraz 700 spotkań z kluczowymi interesariuszami, takimi jak organy ustawodawcze. Firma Rathdowney rozwinęła konstruktywne relacje z interesariuszami poprzez regularne informowanie o postępach i potencjalnych przyszłych działaniach. Najważniejsze kwestie, podniesione do tej pory przez interesariuszy, dotyczyły przede wszystkim miejsc pracy, potencjalnego wpływu na dostępność zasobów i jakość wód podziemnych oraz zdrowie mieszkańców. Pozostałe obawy wyrażane przez interesariuszy obejmowały między innymi zakłócenie wiejskiego trybu życia oraz zagadnienia korzyści społecznych dla populacji zamieszkującej najbliższe sąsiedztwo obszaru Projektu. Firma SRK Consulting określiła szereg zagadnień środowiskowych i społecznych, które wymagać będą uwzględnienia na przyszłych etapach realizacji Projektu. Firma Rathdowney ma świadomość tych zagadnień i jest w trakcie opracowania różnych metod podejścia do ich rozwiązania i zarządzania ich potencjalnym wzajemnym oddziaływaniem na Projekt. Biorąc pod uwagę wdrożenie odpowiednich działań zaradczych i proaktywny sposób zarządzania przez firmę Rathdowney, zagadnienia te nie stanowią poważnych problemów dla Projektu. 1.19 Kapitał i koszty operacyjne Zestawienie kosztów operacyjnych i wydatków kapitałowych wg oszacowania dla potrzeb WOTE zawarto, odpowiednio w Tab. 1-17 i 1-18. Zdaniem SRK Consulting, stopień dokładności oszacowań jest odpowiedni dla celów WOTE. Tabela 1-17: Podsumowanie kosztów operacyjnych dla okresu eksploatacji kopalni Opis Wydobycie Robocizna Materiały eksploatacyjne – roboty wiertnicze/strzałowe Materiały eksploatacyjne – załadunek/transport Obsługa i konserwacja Różne Przeróbka Robocizna Materiały eksploatacyjne Zasilanie Obsługa i konserwacja Podsadzka/ZGO Odwodnienie Oczyszczanie wody Koszty ogólne i administracyjne Tantiemy Suma część., na terenie Proj. Koszty opłat hutniczych/rafinacyjnych Koszty frachtu (FOB huta) Suma część., poza terenem Proj. CAŁKOWITE KOSZTY OPERACYJNE Jednostki (na tonę przetworzoną) (USD/t) (USD/t) Wartość 26,88 8,55 (USD/t) 8,04 (USD/t) 5,70 (USD/t) (USD/t) (USD/t) (USD/t) (USD/t) (USD/t) (USD/t) (USD/t) (USD/t) (USD/t) (USD/t) (USD/t) (USD/t) 3,16 1,44 11,46 1,33 7,54 2,05 0,54 2,72 1,11 1,32 3,50 0,43 47,42 (USD/t) 22,01 (USD/t) (USD/t) 0,46 22,47 (USD/t) 69,88 UWAGA: Kwoty mogą się nie sumować ze względu na zaokrąglenia. U6121_Olza PEA_Master_Final.docx Maj 2015 strona 38 z 303 SRK Consulting Tabela 1-18: Raport WOTE Projekt Olza Podsumowanie kosztów kapitałowych dla okresu eksploatacji kopalni Opis Jednostki Początkowy Inwestycyjny Wydobycie Przetwarzanie Obiekty składowania odpadów kopalnianych i oczyszczania wody Obiekty powierzchniowe Zapasy buforowe Projektowanie techniczne oraz zarządzanie dostawami i budową instalacji (EPCM) Suma częściowa Zabezpieczenie rekultywacji KAPITAŁ CAŁKOWITY (mln USD) (mln USD) 82,3 59,7 36,6 - Całk. w okr. ekspl. kop. 118,9 59,7 (mln USD) 33,1 14,5 47,6 (mln USD) (mln USD) 15,7 23,1 - 15,7 23,1 (mln USD) 13,1 - 13,1 (mln USD) (mln USD) (mln USD) 227 6,8 233,8 51,1 4,5 55,6 278,1 11,3 289,4 UWAGA: Do procesu przetwarzania zastosowano trzydziestoprocentowy zapas buforowy oraz kwotę piętnastu procent przeznaczoną na projektowanie techniczne oraz zarządzanie dostawami i budową instalacji (EPCM). 1.20 Podsumowanie analizy ekonomicznej Z analizy ekonomicznej Projektu, wykonanej dla potrzeb WOTE wynika, że Projekt ma dodatnią marżę zysku, wewnętrzna stopa zwrotu (IRR) wynosi 30%, a okres zwrotu nakładów inwestycyjnych wynosi 2,4 roku. Okres trwania Projektu, którego długość oceniono na podstawie aktualnych szacunków zasobów na 8 lat, związany będzie z sumą zysków netto wynoszącą 330 mln USD oraz NPV na poziomie 170 mln USD. Zgodnie ze swą naturą, WOTE ma charakter wstępny. Dotyczy zasobów do kategorii „inferred”, uważanych za zbyt teoretyczne z geologicznego punktu widzenia, aby można w stosunku do nich zastosować kryteria ekonomiczne umożliwiające sklasyfikowanie ich, jako zasobów eksploatacyjnych. Nie ma pewności, że WOTE zostanie urzeczywistniona. Ceny surowców zastosowane w modelu obrotów gotówkowych stanowią medianę prognoz analityków, jak przedstawiono w Tabeli 22-1 (pieniądz gotówkowy). Dla potrzeb WOTE, przyjęto cenę Zn na poziomie 1,10 USD/lb w pierwszych dwóch latach eksploatacji i 1,00 USD/lb w perspektywie długoterminowej. Ceny Pb przyjęto zgodnie z prognozami analityków na poziomie 1,09 USD/lb w pierwszym roku, 1,00 USD/lb w drugim roku i 0,95 USD/lb w perspektywie długoterminowej. Zestawione poniżej wskaźniki finansowe wskazują, iż Projekt Olza posiada dobry potencjał ekonomiczny i gwarantuje ciągły rozwój. Tabela 1-19: Podsumowanie ekonomiczne WOTE Parametr Wskaźniki przed opodatkowaniem Obrót gotówkowy przed opodatkowaniem IRR przed opodatkowaniem NPV przed opodatkowaniem (stopa dyskontowa 8%) Wskaźniki po opodatkowaniu Obrót gotówkowy netto IRR NPV (stopa dyskontowa 8%) Okres zwrotu Jednostki Wartość (mln USD) 408 (%) (mln USD) 36% 221 (mln USD) (%) (mln USD) (lata) 330 30% 170 2,4 U6121_Olza PEA_Master_Final.docx Maj 2015 strona 39 z 303 SRK Consulting 1.21 Raport WOTE Projekt Olza Interpretacje i wnioski 1.21.1 Zasoby kopaliny Oszacowanie wielkości zasobów kopaliny zostało poddane przeglądowi i audytowi przez firmę SRK Consulting, która w dniu 11.02.2015 stwierdziła, że szacowanie zasobów kopaliny przeprowadzono zgodnie ze standardami i definicjami CIM dla oszacowań zasobów, oraz że Rathdowney może korzystać z tego oszacowania, jako podstawy do dalszych prac rozpoznawczych i ocen ekonomicznych Projektu Olza. 1.21.2 Potencjał rozpoznawczy Opierając się o dane z wierceń historycznych, wykonanych przez Państwowy Instytut Geologiczny, oraz o prace własne, Rathdowney uważa, iż na terenie objętym Projektem Olza istnieje duży potencjał wyznaczenia dodatkowych zasobów kopaliny, spełniających kryteria definicji CIM. 1.21.3 Przyszłe wydobycie W odniesieniu do eksploatacji złoża Olza metodami podziemnymi, firma SRK Consulting stwierdza, że: system eksploatacji komorowo-filarowy jest odpowiednią metodą wydobycia, proponowane są dwie drogi dostępu: upadowa do transportu ludzi i materiałów oraz upadowa mieszcząca przenośnik, • dwie floty maszyn będą niezbędne w celu eksploatacji komór o wysokości od 2 do 30 metrów: standardowe maszyny wiercąco-kotwiące oraz ładowarki i urządzenia niskoprofilowe, • urobek będzie ładowany na ciężarówki i przewożony do podziemnej kruszarki, a następnie transportowany upadową z przenośnikiem do zakładu przeróbki, • przyjmując proponowany sposób udostępnienia złoża i sekwencję wydobycia, roczna wielkość wydobycia 2,16 Mt/r jest możliwa do osiągnięcia, oraz • możliwe jest osiąganie jakości rudy 6% ZnEQ w ciągu pierwszych pięciu lat eksploatacji kopalni. Sugerowane metody wydobycia i urządzenia są standardowo stosowane w tym regionie i na szerszą skalę w Polsce. Dostępny jest wykwalifikowany personel, który może zarządzać i realizować Projekt na miejscu. • • Największe wyzwania stojące przed eksploatacją w ramach projektu Olza to zrozumienie warunków wodnych (wody podziemne i powierzchniowe) przed rozpoczęciem prac udostępniających i wydobywczych, aby można było poczynić odpowiednie przygotowania w celu opanowania potencjalnych problemów. Badania na terenie Projektu przeprowadzono do tej pory jedynie w ograniczonym zakresie, ale w skali regionu dostępnych jest wiele informacji. Niezbędne jest zgromadzenie większej liczby danych i przeprowadzenie szczegółowej analizy. Odwodnienie kopalni będzie wymagać ponoszenia kosztów w długim okresie czasu i należy podjąć wysiłki w celu zaprojektowania wydajnego systemu odwodnienia o niskich kosztach eksploatacyjnych. Rozwiązania obejmujące zatrzymanie dopływu wód u źródła wymagają dobrego zrozumienia i wdrożenia. 1.21.4 Metalurgia i przeróbka kopaliny Pierwszy etap testów metalurgicznych wykazał, że mineralizacja występująca na terenie Projektu Olza nadaje się do wzbogacania za pomocą typowych metod odzysku cynku i ołowiu, bez wzbogacania wstępnego. W oparciu o wstępne testy metalurgiczne stwierdzono, że nadawa młyna będzie mielona do osiągnięcia granulacji 80% ziaren przechodzących przez sito 90 µm i poddawana flotacji przy naturalnym pH. Jeden, ewentualnie dwa etapy oczyszczania zostaną zastosowane dla osiągnięcia koncentratu zawierającego 70% Pb. U6121_Olza PEA_Master_Final.docx Maj 2015 strona 40 z 303 SRK Consulting Raport WOTE Projekt Olza Odpady po flotacji ołowiu zostaną poddane flotacji cynku w pH 11,5. Jedno, lub ewentualnie dwustopniowe oczyszczanie zostanie zastosowane dla uzyskania koncentratu zawierającego 56% Zn. W miarę zaawansowania prac w ramach Projektu, można przeprowadzić badania rozdziału grubszej frakcji nadawy (25 do 50 mm) w cieczach ciężkich, w celu określenia, czy grubsza frakcja dolomitu/wapienia może zostać odrzucona, co jest praktykowane w innych złożach typu MVT i stosowane w koncentratorze pobliskiej Kopalni Olkusz-Pomorzany. W celu potwierdzenia wymagań procesu przeróbki i oczekiwanych poziomów odzysku dla mineralizacji z terenu Projektu Olza, niezbędne będzie wykonanie badań próbek złożonych z materiału pochodzącego z różnych części złoża i badania próbki zbiorczej w instalacji pilotażowej. 1.21.5 Realizacja projektu Obszar wokół terenów koncesyjnych nadaje się dla potrzeb nowoczesnego górnictwa i przeróbki kopalin w skali przemysłowej, ponieważ posiada dobrze rozwiniętą infrastrukturę oraz dostępny wykwalikowany personel górniczy. W odległości zaledwie kilkudziesięciu kilometrów od terenów koncesji Rathdowney działa kopalnia rud cynku i ołowiu oraz huta Zn-Pb. Zagadnienia społeczne i środowiskowe są dobrze rozumiane i zostaną podjęte w miarę postępów realizacji Projektu. Zagadnienia te obejmują zagospodarowanie terenu, rozwój infrastruktury Projektu w gęsto zaludnionym i gęsto zabudowanym terenie, zachowanie jakości wód podziemnych i bliskość obszarów ochrony przyrody. Firma Rathdowney podjęła badania wszystkich tych aspektów, z których żaden nie musi wykluczać prowadzenia działalności górniczej. 1.22 Zalecenia 1.22.1 Wstęp W oparciu o prace wykonane w ramach WOTE dla Projektu Olza, firma SRK Consulting zaleca kontynuowanie Projektu do etapu studium wykonalności, przy wykorzystaniu WOTE, jako podstawy do uszczegółowienia i optymalizacji podejścia. Wyszczególnione w dalszych rozdziałach badania i prace techniczne są niezbędne dla osiągnięcia odpowiedniego poziomu pewności, pozwalającego na rozwijanie Projektu aż do etapu możliwego udostępnienia złoża. Dodatkowe prace obejmą kontynuację prac rozpoznawczych, badania geotechniczne i hydrogeologiczne, określenie stanu wyjściowego środowiska, studia socjoekonomiczne i inżynierskie dla potrzeb oceny oddziaływania na środowisko, kompilację rozwoju projektu i ocenę Projektu. 1.22.2 Prace rozpoznawcze i zasoby kopaliny Osiągnięcie dalszych postępów w Projekcie wymaga prac nakierowanych na dostarczenie dodatkowych zasobów kopaliny w kategorii wyższej niż kategoria „inferred”: 1. Określenie kryteriów geologicznych i geostatystycznych dla zdefiniowania kategorii zasobów „indicated” i „measured” dla Projektu Olza. 2. Podniesienie klasyfikacji zasobów w kategorii „inferred” w obecnym obszarze złożowym do wyższych kategorii. 3. Określenie dodatkowych zasobów na obszarach zidentyfikowanych dzięki pozytywnym wynikom wierceń historycznych, na których firma Rathdowney nie prowadziła dotychczas wierceń. 4. Uwzględnienie srebra w przyszłych oszacowaniach zasobów kopalin. 5. Wdrożenie w życie zaleceń przedstawionych poniżej w czasie realizacji programu wierceń. U6121_Olza PEA_Master_Final.docx Maj 2015 strona 41 z 303 SRK Consulting Raport WOTE Projekt Olza a. Pomiary rezydualnej zawartości wody w suszonych na powietrzu próbkach rdzenia, gdy dokonywany jest pomiar gęstości nasypowej, za pomocą programu badań 50 okruszcowanych próbek rdzenia suszonych w piecu. b. Dalsze studia nad trendami geograficznymi podwyższonej zawartości srebra. c. Poszukiwanie dodatkowych zasobów kopalin za pomocą programu wierceń na terenach zawierających znaną mineralizację za pomocą rzadkiej siatki otworów. 1.22.3 Wydobycie Rozwój zagadnień związanych z wydobyciem kopaliny w ramach Projektu Olza wymaga rozważenia następujących kwestii: 1. Pozyskanie dokładniejszych danych geotechnicznych dla różnych rodzajów skał, w celu określenia tempa eksploatacji i wymagań dotyczących filarów dla różnych obszarów złoża. 2. Określenie wymagań wzmocnienia podłoża gruntowego (cementacja pod ciśnieniem / zamrażanie) wkopu, oraz wymagań dotyczących dostępu głębinowego i szybów wentylacyjnych. 3. W miarę gromadzenia danych z dalszych prac rozpoznawczych na temat aspektów geotechnicznych i hydrogeologicznych Projektu, niezbędne będą dalsze szczegółowe prace na planowaniem kopalni, mające na celu określenie możliwości zwiększenia stopnia eksploatacji komór. W odniesieniu do umieszczania pod ziemią metodą hydrauliczną podsadzki z odpadów górniczych, firma SRK Consulting zaleca wykonanie następujących prac w ramach dalszych studiów prowadzonych przez Rathdowney: 1. Wykonanie projektu kopalni i schematu wydobycia w stopniu wystarczająco szczegółowym dla określenia dostatecznie precyzyjnie wymagań w zakresie rurociągów i tam. 2. Określenie lokalizacji podsadzkowni. 3. Niezbędne jest potwierdzenie źródła, ilości i kosztów piasku do podsadzania wyrobisk ze złóż lokalnych. 4. Kontynuacja szczegółowego projektowania podziemnych i systemu odwodnienia. koncepcji tam w wyrobiskach 1.22.4 Przeróbka kopaliny Przy kolejnym etapie studiów w ramach projektu, uwzględnienia wymagają następujące zalecenia dotyczące procesu przeróbki: 1. Wykonanie dodatkowych wierceń w celu pozyskania próbek z różnych części złoża do przeprowadzenia testów metalurgicznych w ramach uzupełniającego programu badań. 2. Przeprowadzenie badań rozdziału w cieczach ciężkich, próbek grubej (25 do 50 mm) frakcji, w celu potwierdzenia wyników wskazujących, iż odrzucenie wapienia dolomitycznego nie jest wskazane w przypadku mineralizacji terenu Projektu Olza, jeśli uwzględnimy potencjalne straty cynku i srebra wraz z odrzuceniem wapienia. 3. Badania próbki zbiorczej przygotowanej z próbek złożonych z materiału pochodzącego z różnych części złoża, w celu zoptymalizowania warunków flotacji i dodatku reagentów, w celu potwierdzenia optymalnej wielkości frakcji zmielonej. 4. Wykonanie badań zdolności przemiałowej i testy w układzie zamkniętym próbek zbiorczych ze wszystkich części złoża, w celu kwantyfikacji charakterystyki przemiału pół-autogenicznego, kwantyfikacji potencjalnego zróżnicowania zdolności U6121_Olza PEA_Master_Final.docx Maj 2015 strona 42 z 303 SRK Consulting Raport WOTE Projekt Olza przemiałowej oraz zróżnicowania w zakresie odzysku w procesie metalurgicznym i jakości koncentratu. 5. Przeprowadzenie testów w instalacji pilotażowej reprezentatywnych typów nadawy młyna, w celu zbadania procesu selektywnej flotacji w warunkach stanu ustalonego. 6. Przeprowadzenie dalszych studiów dla określenia możliwości sprzedaży koncentratu ołowiu i cynku, na które pozytywny wpływ może mieć niska zawartość żelaza. 1.22.5 Gospodarka odpadami Niezbędna jest realizacja programu wierceń geotechnicznych, w celu potwierdzenia warunków posadowienia obiektu gospodarki odpadami poflotacyjnymi, którego wyniki potrzebne są do podjęcia dalszego, szczegółowego projektowania. Prace powinny być kontynuowane, aby zapewnić uwzględnienie czynników społecznych i środowiskowych. konieczne uszczegółowienie i Scenariusz likwidacji zakładu wymaga opracowania na etapie opracowania studium wykonalności dla Projektu i wiąże się z bardziej wszechstronnym pozyskaniem danych i ich analizą. 1.22.6 Gospodarka wodna i zalecenia dotyczące oczyszczania Studia dotyczące gospodarki wodnej i oczyszczania wód powinny obejmować: 1. Badania nad jakością wód niestykających się z procesem i wód mających potencjalnie kontakt z procesem technologicznym – badania takie wskażą potrzebę oczyszczania wód. 2. Dalsze rozwijanie strategii odwadniania, w celu promowania odzysku wód niemających kontaktu z procesem technologicznym, i minimalizację ilości wód mających z nim kontakt. 3. Należy kontynuować analizę hydrogeologiczną dla Projektu Olza, która obejmie również opracowanie odpowiednio szczegółowego bilansu wód, obejmującego wszystkie aspekty dotyczące wydobycia, przeróbki i odpadów. 1.23 Zalecenia ogólne Firma SRK Consulting przedstawia następujące ogólne zalecenia dla kontynuacji Projektu Olza: 1. Poprawienie dokładności szacunku kosztów poprzez pozyskanie dalszych ofert od dostawców i wykonawców. 2. Opracowanie planu realizacji Projektu. 3. Przeprowadzenie dalszych studiów nad polskimi regulacjami prawnymi dotyczącymi aspektów technicznych Projektu (np. wentylacji). 4. 1.23.1 Koszty wdrożenia zaleceń Tabela 1-20 przedstawia rozbicie szacunku kosztów zalecanych prac niezbędnych do opracowania studium wykonalności dla Projektu Olza przy obecnym stanie wiedzy na temat stopnia rozpoznania, badań i analiz wymaganych dla uzyskania odpowiedniej pewności w odniesieniu do dokładności i jakości prac mających na celu podjęcie decyzji o dalszej kontynuacji Projektu oraz uzyskanie pewności na temat użytych danych. Koszty tych działań nie były uwzględnione w podsumowaniu analizy ekonomicznej w Rozdziale 1.21 i 22. Elementy Fazy I programu obejmują: U6121_Olza PEA_Master_Final.docx Maj 2015 strona 43 z 303 SRK Consulting Raport WOTE Projekt Olza • Kontynuację pozyskiwania pozwoleń, zgodnie z opisem zawartym w Rozdziale 1.4.2 i 4.3, współpracę z samorządami lokalnymi w celu wprowadzenia zmian do planów zagospodarowania przestrzennego dla terenów planowanych do objęcia proponowanym zasięgiem realizacji Projektu. • Opracowanie i złożenie „Programu udostępnienia złoża”. • Gromadzenie danych o stanie wyjściowym środowiska będzie kontynuowane, nastąpi opracowanie i złożenie Raportu OOŚ. • Wiercenia mające na celu zmianę klasyfikacji obecnych zasobów w kategorii „inferred” na „indicated”, oraz wsparcie gromadzenia informacji dla studiów inżynierskich. • Kontynuacja inżynierskich prac projektowych z naciskiem na lepsze zrozumienie kwestii geotechnicznych, hydrologicznych i metalurgicznych, w celu optymalizacji projektu i opracowania tymczasowego raportu technicznego. Faza II objęłaby: • Złożenie wniosku o wydanie koncesji na eksploatację i zatwierdzenie koncesji. • Kontynuacja gromadzenia danych o wyjściowym stanie środowiska. • Opracowanie studium wykonalności. Tabela 1-20: Rozbicie kosztów wdrożenia zaleceń Opis Uzyskanie pozwoleń Prace nad określeniem wyjściowego stanu środowiska Wiercenia Projektowanie Koszty ogólne i administracyjne Suma Faza I (mln USD) 0,90 Faza II (mln USD) 0,74 1,20 1,00 9,53 1,75 2,40 15,78 4,88 2,57 9,19 U6121_Olza PEA_Master_Final.docx Maj 2015 strona 44 z 303