Budynek wysoki Kingdom Tower – konstrukcja i fundamenty
Transkrypt
Budynek wysoki Kingdom Tower – konstrukcja i fundamenty
Dr inż. JACEK WDOWICKI Dr inż. ELŻBIETA WDOWICKA Inż. JOANNA SZCZEPAŃSKA Wydział Politechniczny Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Kaliszu Budynek wysoki Kingdom Tower – konstrukcja i fundamenty W budownictwie wysokim trwa obecnie pościg za największą wysokością – pewnego rodzaju konkurencja na stworzenie projektu i zbudowanie najwyższego budynku świata. W najbliższych latach tytuł ten będzie nosił, po zrealizowaniu, wieżowiec Kingdom Tower, którego wysokość projektanci określają na 1000,0+ m [10015]. Budynek ten, nazywany także Jeddah Tower, ma być punktem centralnym i pierwszym etapem projektowanego Królewskiego Miasta w Jeddah, w Arabii Saudyjskiej. Kluczowe wyzwania podczas projektowania tego wieżowca obejmowały: ustalenie obciążeń wiatrowych odpowiadających jego lokalizacji i wysokości, opracowanie kształtu budynku, który umożliwi zminimalizowanie wpływu wiatru, przy jednoczesnej optymalizacji jego układu konstrukcyjnego, a także zaprojektowanie fundamentów umożliwiających przeniesienie bardzo dużych obciążeń i ograniczenie nierównomiernych osiadań. Budynek opiera się na trójskrzydłowej podstawie w kształcie litery Y. Zwężające się ku górze skrzydła tworzą aerodynamiczny kształt, który minimalizuje wzbudzenia na skutek odrywania się wirów, zapewniając jednocześnie maksymalne wymiary u podstawy budynku, wystarczające do zapewnienia przeniesienia momentu wywracającego [Smi12]. Realizację rozpoczęto w roku 2013, a zakończenie inwestycji zaplanowano na rok 2018, chociaż obecnie przewiduje się, że będzie to rok 2019 lub 2020. Informacje ogólne Królewskie Miasto (The Kingdom City) jest projektowane na wybrzeżu Morza Czerwonego w Arabii Saudyjskiej, przy zatoce Sharm Obhur, około 20 km na północ od centralnej dzielnicy biznesowej w Jeddah. Obejmuje obszar ponad 5,3 mln m2, na którym mają powstać obiekty biurowe, mieszkaniowe, edukacyjne, rozrywkowe i hotelowe (rys. 1). Niektóre publikacje podają wysokość Kingdom Tower jako 1007 m, np. [Paw13, 1 11]. Smukłość budynku, określona jako stosunek wysokości do wymiaru u podstawy, wynosi około 10:1 (rys. 2). Rys. 1. Projekt Kingdom City z najwyższym budynkiem Kingdom Tower [Al -12] Projekt architektoniczny powstał w biurze Adrian Smith and Gordon Gill Architecture [Kin11], natomiast projekt konstrukcyjny w firmie Thornton Tomasetti [12]. Rys. 2. Kingdom Tower, Jeddah, Arabia Saudyjska [Kin11] Już na wczesnym etapie projektu stało się jasne, że układ konstrukcyjny pierwszego tak wysokiego budynku, o tak małej powierzchni, powinien nawiązywać do 2 schematu konstrukcji ukończonego niedawno z sukcesem budynku Burj Khalifa w Dubaju [Sin14c]. Rozwój tej koncepcji można prześledzić, poczynając od układu konstrukcyjnego wieży Canadian National Tower w Toronto, ukończonej w 1976 r., przez Burj Khalifa w Dubaju (2010 r), aż po Kingdom Tower (rys. 3). Rys. 3. Porównanie układów ścian konstrukcyjnychu podstawy: Canadian National Tower, Burj Khalifa oraz Kingdom Tower [Sin14c] Każda z wymienionych konstrukcji opiera się na trzech „nogach”. Elementy ścienne tworzą serię zamkniętych komórek, które rozciągają się prawie do skraju wieży, tworząc w ten sposób konstrukcję, która ma wymaganą wytrzymałość i sztywność na obciążenia pionowe, poziome i moment skręcający. Ten system szczególnie nadaje się do wykorzystania w naturalny w budynkach sposób tworzy z pomieszczeniami odrębne przestrzenie mieszkalnymi, ponieważ ograniczone ścianami konstrukcyjnymi, bez długich belek stropowych. Budynek Kingdom Tower ma mieć 167 nadziemnych kondygnacji mieszkalnych i dwie kondygnacje podziemne [13]. W budynku zaplanowano przestrzeń biurową, luksusowy hotel i apartamenty, a także taras widokowy. Opis konstrukcji budynku Ściany konstrukcyjne i stropy budynku będą wykonane ze zbrojonego betonu. Układ ścian obejmuje trójkątny trzon w centrum budynku, ściany podłużne trzech skrzydeł i krótkie ściany żebrowe, które są do nich prostopadłe (rys. 4). Ściany są połączone ze sobą nadprożami. Wysokość typowych nadproży wynosi 1,5 lub 1,6 m. Najbardziej wytężone i istotne są ściany na końcach trzech skrzydeł, znajdujące się w sąsiedztwie schodów ewakuacyjnych. Grubość ścian na końcach skrzydeł zmienia się od 1200 mm u podstawy budynku do 600 mm w iglicy [Sin14c]. Tylko te trzy ściany w Kingdom Tower są nachylone do pionu, każda pod nieco innym, ale stałym kątem (3,0°; 3,3° i 3,6°). Ponieważ ściany ograniczające skrzydła budynku są 3 nachylone pod różnymi kątami, każde skrzydło wieży zmniejsza się w innym tempie i kończy się na innej wysokości, składając się na niesymetryczną trzyczęściową iglicę. Wszystkie pozostałe ściany w budynku są pionowe i zanikają wzdłuż wysokości budynku, w miarę jak ściany końcowe zbliżają się do centralnego trójkątnego trzonu. Rys. 4. Widok układu konstrukcyjnego w dolnej części Kingdom Tower [Sin14b] Pary ścian podłużnych w każdym skrzydle budynku wyznaczają obszar publicznych korytarzy, prowadzących z centralnego trzonu do jednostek biurowych i mieszkalnych w skrzydłach. Tak zwane ściany żebrowe, umieszczone prostopadle do ścian korytarzowych, zapewniają sztywność i stabilność układu. Ściany centralnego trójkątnego trzonu zapewniają nośność na skręcanie oraz sztywność całego układu konstrukcyjnego, tworząc jednocześnie miejsce na wszystkie szyby windowe od fundamentów aż do najwyższego poziomu budynku (rys. 5). Rys. 5. Rzut typowej dolnej kondygnacji budynku [Sin14b] Ściany są połączone żelbetowymi płytami stropowymi grubości 250 mm. Wysokość kondygnacji wynosi 4,0 m. 4 Przestrzenna forma wieżowca jest oparta na planie litery Y, o elewacjach w kształcie ciągłych gładkich powierzchni, zbieżnych ku górze. Projektanci precyzyjnie zharmonizowali układ konstrukcyjny w celu uniknięcia konieczności stosowania outriggerów i kratownic obwodowych, wymaganych w rozwiązaniach poprzednich bardzo wysokich budynków [Wei15b]. Przekrój pionowy budynku przedstawiono na rys. 6. Rys. 6. Przekrój pionowy budynku Kingdom Tower [14]: 1 - stalowa iglica (powyżej poziomu 240, rzędne 962 -1006 m), 2 - żelbetowa iglica (poziomy 167-240, rzędne 670-962 m), 3 - połączenie iglicy z zasadniczą częścią budynku (poziomy 167-168, rzędne 670-674 m), 4 - żelbetowe płyty stropowe, 5 ściany korytarzowe, żebrowe i końcowe, 6 – centralny trzon; górna powierzchnia płyty fundamentowej znajduje się na rzędnej -7.575 m 5 Wszystkie obciążenia od sił ciężkości oraz poziomych oddziaływań sejsmicznych i wiatrowych są przenoszone przez opisany układ ścian ze zbrojonego betonu wysokiej wytrzymałości, zmiennej wzdłuż wysokości budynku (tablica). Zróżnicowanie wytrzymałości betonu ścian i nadproży w Kingdom Tower [14] Przedział Kondygnacje Rzędne [m] 1 2 3 B2 – 99 100 – 167 168 – 250 < 398 398 – 670 670 – 1000 Wytrzymałość betonu [MPa] 85 75 65 Moduł Younga betonu [GPa] 43,3 40,7 37,9 Po dniach 90 56 56 Przewidziano pręty zbrojeniowe ze stali o wytrzymałości 520 MPa do wysokości kondygnacji 60 oraz 420 MPa - wyżej. Ustrój nośny budynku jest w całości zaprojektowany z formowanych na miejscu budowy ścian z betonu zbrojonego, połączonych belkami nadprożowymi i żelbetowymi płytami stropowymi (rys. 7). Rys. 7. Połączenie płyt stropowych ze ścianami [Sin14c]: 1 – grubość ściany zewnętrznej, 2 – płyty osłonowe, 3 – strop, 4 – łącznik mechaniczny, 5 – oparcie płyty stropowej, 6 – grubość ściany wewnętrznej W celu uzyskania ustroju monolitycznego zastosowano system form przestawnych firmy Doka, który umożliwia wykonanie tego rodzaju konstrukcji w miejscu budowy (rys. 8). Do zbudowania Kingdom Tower przewidziano około 80 tys. t stali oraz ponad 500 tys. m3 betonu. Na poziomie kondygnacji 157 zaprojektowano taras widokowy o konstrukcji stalowej (rys. 9). Początkowo miał on być lądowiskiem dla helikopterów, jednak po analizach uznano ten pomysł za niepraktyczny. Taras będzie się znajdował na wysokości około 630 m, co sprawia, że będzie on najwyżej położonym punktem widokowym na świecie [Wei15b]. 6 Rys. 8. Realizacja konstrukcji Kingdom Tower – stan 21 marca 2016 [14] Rys. 9. Wizualizacja najwyżej położonego tarasu widokowego [Kin11] Fundamenty Z powodu wysokości i znacznego ciężaru budynku oraz faktu, że budynek został zaprojektowany w nowej części Jeddah, należało przeprowadzić wiercenia geologiczne w celu ustalenia gruntowo-wodnych warunków podłoża. Na placu budowy wykonano odwierty, w tym trzy do głębokości 120 m, trzy do 150 m i jeden – w centrum wieży – 7 do 200 m. Dodatkowo wykonano siedem obserwacyjnych studni poziomu wody gruntowej. Następnie przeprowadzono badania laboratoryjne, w tym badania ciśnienia, przepuszczalności i porowatości, próby ściskania oraz badania w aparacie trójosiowego ściskania [Lev15, Poe14]. Podłoże w miejscu posadowienia wieżowca składa się ogólnie z cienkiej warstwy piasku pylastego, pokrywającej wapień pochodzenia koralowcowego, zalegający do głębokości około 50 m, następnie z kolejnych warstw żwiru i słabego zlepieńca oraz słabo skonsolidowanego piaskowca z wtrąceniami zlepieńca i żwiru do głębokości około 90–110 m. Poniżej tej głębokości, aż do maksymalnej 200 m, znajduje się warstwa bardziej odpowiedniego piaskowca. Poziom wody gruntowej został zmierzony i jest na poziomie Morza Czerwonego. System fundamentów Kingdom Tower składa się z 226 pali wierconych średnicy 1,5 m oraz 44 pali średnicy 1,8 m, połączonych ze sobą ciągłą płytą fundamentową (rys. 10). Rys. 10. Trójwymiarowy model fundamentów Kingdom Tower: pale wiercone i płyta fundamentowa [Lev15]: EL – długość pali, D – średnica pali wierconych [m] Przestrzeń między palami jest równa 2,5-krotności ich średnicy. Płyta fundamentowa w obszarze centralnym ma grubość 4,5 m, zwiększającą się do 5 m na końcu ścian skrzydłowych. Długość pali wynosi od 45 m w skrzydłach do 105 m w centrum obiektu [Poe14]. Powierzchnia rzutu płyty fundamentowej ma około 3720 m², przy czym odległość od centrum do krawędzi skrzydła jest równa prawie 8 60 m. Płyta fundamentowa może być podzielona na cztery strefy o zbliżonej powierzchni, odpowiednio pod trzema skrzydłami i centralnym trzonem [Poe14]. Przystępując do projektowania fundamentów oszacowano masę konstrukcji na 860 tys. t (część centralna 260 tys. t i trzy skrzydła: 190, 200 i 210 tys. t). Z początkowych analiz podatności fundamentów wynikała silna koncentracja naprężeń w ścianach nośnych konstrukcji budynku. Pełna analiza systemu fundamentowania wymagała dużo bardziej szczegółowej oceny zintegrowanego systemu pale – płyta fundamentowa. W celu oszacowania osiadań płyty fundamentowej, przeprowadzono trójwymiarową analizę metodą elementów skończonych, z uwzględnieniem geometrii fundamentów, właściwości podłoża oraz warunków obciążeń (rys.11). Analiza ta została wykonana za pomocą programu Midas GTS. Rys. 11. Przekrój modelu fundamentu i podłoża oraz parametry podłoża wykorzystane podczas analizy [Lev15] Podczas projektowania fundamentów zastosowano iteracyjną procedurę, która wymagała ścisłej współpracy inżynierów projektujących konstrukcję budynku z inżynierami projektującymi fundamenty z firmy Langan. Procedura miała na celu uzyskanie zbieżności wyników modelu fundamentu i podłoża w systemie Midas GTS z wynikami modelu konstrukcji budynku w systemie ETABS, dotyczącymi wartości i rozkładu osiadań oraz obciążeń pali i ścian. Obliczenia były przeprowadzane wielokrotnie, do momentu gdy osiadania w przypadku obu modeli różniły się mniej niż 5 mm, a obciążenia pali mniej niż 2 MN [Lev15, Poe14]. Analiza osiadań płyty fundamentowej wykazała osiadanie o maksymalnej wartości prawie 110 mm w centrum jednego ze skrzydeł, około 100 mm w centrum 9 płyty i malejące do około 90 mm na krawędziach skrzydeł wieży. Różnica osiadania między centrum a krawędziami płyty fundamentowej nie przekracza 20 mm (rys. 12). Rys. 12. Oszacowanie osiadań płyty fundamentowej w mm [Poe14] Oszacowane obciążenia głowicy pali średnicy 1,5 m zmieniają się od 18 do 29 MN, a pali średnicy 1,8 m – odpowiednio od 24 do 38 MN (rys. 13). Rys. 13. Oszacowanie obciążeń głowicy pali w Kingdom Tower [MN] [Poe14] Podczas projektowania fundamentów wykonano także badania statyczne sześciu rzeczywistych pali z wykorzystaniem komory Ostenberga, znanej pod nazwą O–cell [Lev15]. Obciążenie wiatrem oraz ocena aktywności sejsmicznej Ustalenie obciążeń wiatrowych może mieć kluczowe znaczenie przy projektowaniu układu konstrukcyjnego każdej wysokiej budowli. W miejscu usytuowania Kingdom Tower nad wybrzeżem Morza Czerwonego występują silne wiatry. Opierając się na badaniach klimatycznych, opracowanych przez konsultującą projekt firmę Rowan William Davies & Irwin Inc. (RWDI), wykonującą badania tego 10 rodzaju budynków w tunelu aerodynamicznym, ustalono podstawową wartość prędkości wiatru jako 34,8 m/s. Jednak prędkość ta według norm budowlanych w Arabii Saudyjskiej wynosi 42,2 m/s i wszystkie obliczenia nośności wieżowca były przeprowadzone z uwzględnieniem obciążeń wiatru, ustalonych na podstawie badań w tunelu aerodynamicznym, zwiększonych w celu zachowania tej wartości normowej [Sin14c]. Ze względu na ekstremalną wysokość projektowanej budowli, określenie profilu prędkości wiatru wymagało przeprowadzenia specjalnych badań przez zespół projektowy. Można wyróżnić trzy ogólne składniki szczegółowych analiz środowiska wiatrowego. Pierwszy stanowił przegląd historycznych powierzchniowych pomiarów wiatru, wykonanych na położonym w pobliżu Międzynarodowym Lotnisku Króla Abdulaziza w latach 1983–2010. Dane te korygowano, wykorzystując informacje o chropowatości terenu i ekspozycji poszczególnych anemometrów w porcie lotniczym. W drugiej metodzie wykorzystano dane zebrane również z Międzynarodowego Lotniska przy wykorzystaniu balonu, co pozwoliło uzyskać informacje dotyczące rzeczywistego profilu wiatru. Jako trzeci składnik zastosowano nowoczesny model numeryczny WRF (Weather Research and Forecast Model), zaprojektowany do symulowania stanu pogody. Podczas procesu projektowania prowadzono kilka prób w tunelu aerodynamicznym. Początkowo badano model w skali 1:800, a następnie model całego budynku w skali 1:600 (rys. 14) oraz model samej iglicy w skali 1:400. Rys. 14. Badania modelu Kingdom Tower w tunelu aerodynamicznym [15] Wartość projektowej siły ścinającej u podstawy na skutek działania wiatru wynosi 104 MN, a moment wywracający jest równy 43 000 MN·m [Sin14c]. Oszacowane okresy drgań własnych budynku wynoszą 12 i 11 s, odpowiednio 11 w przypadku dwóch pierwszych, translacyjnych postaci drgań oraz 6 s w przypadku postaci trzeciej, skrętnej [Sin14c]. Postacie drgań translacyjnych konstrukcji mają kształt podobny, jak w przypadku pionowego wspornika, ale wykazują nieliniowe wzmocnienie w górnej części iglicy budynku. Przewidywane okresy drgań własnych wskazują na dużą sztywność konstrukcji tej ekstremalnie wysokiej wieży, szczególnie dlatego, że jest ona dosyć masywna w porównaniu do innych super wysokich budowli. Wyższe postacie drgań zostały w pełni uwzględnione podczas badań w tunelu aerodynamicznym. Wyniki tych badań wykazały, że konstrukcja wieży jest bardzo odporna na działanie niekorzystnych wiatrów. Na podstawie oszacowanych ruchów budynku na skutek działania wiatru nie było konieczne dodatkowe tłumienie, ponieważ mieszczą one się w granicy komfortu przyszłych mieszkańców. Mimo, że iglica nie jest przeznaczona do zamieszkania, ze względu na oszacowane zbyt duże przyspieszenia na szczycie zaprojektowano pomocniczy dwustopniowy tłumik, który może zredukować ruchy iglicy o około 30% [Sin14c]. Jeddah to miasto leżące w regionie o małej do umiarkowanej aktywności sejsmicznej. Główna linia uskoku znajduje się w centrum Morza Czerwonego. Przeprowadzono pełną analizę ryzyka sejsmicznego, biorąc pod uwagę zarówno bliskie, jak i dalekie źródła wymuszeń sejsmicznych, co pozwoliło na opracowanie specyficznych w danej lokalizacji projektowych przyspieszeniowych spektrów odpowiedzi, do porównania z wymaganiami SBC (Saudi Building Code). Podczas projektowania budynku były rozważane zarówno spektra odpowiedzi określone w przypadku danego obszaru, jak i ustalone na podstawie norm [Sin14c]. Pomimo tego, że w tym przypadku działanie wiatru dominuje nad wpływami sejsmicznymi przy projektowaniu budynku jako całości [Sin14c], konieczne było uwzględnienie oddziaływań sejsmicznych przy projektowaniu pewnych wrażliwych obszarów budynku, takich jak konstrukcja iglicy. Analizę obliczeniową konstrukcji budynku wykonano przy zastosowaniu programu metody elementów skończonych: ETABS (CSI). Budynek był także modelowany przy wykorzystaniu systemów Midas, Strand7 oraz Abaqus [Sin14b]. Uwagi końcowe W artykule przedstawiono założenia, lokalizację oraz opis konstrukcji i fundamentów wznoszonego obecnie najwyższego budynku na świecie – Kingdom Tower. Układ konstrukcyjny został oparty na schemacie zbliżonym do zastosowanego w budynku Burj Khalifa, który oddano do użytku w 2010 r. Podczas projektowania Kingdom Tower starano się zachować wizję architektoniczną, biorąc przy tym pod 12 uwagę możliwość efektywnej realizacji. Budynek opiera się na trójskrzydłowej podstawie. Zwężające się ku górze skrzydła tworzą aerodynamiczny kształt, zapewniający zmniejszenie obciążeń konstrukcji na skutek działania wiatru. Ważnym aspektem analizy projektowej budynku było ustalenie obciążenia wiatrem. Model Kingdom Tower, w skali 1:600, został poddany próbie w tunelu aerodynamicznym. Budynek zaprojektowano na podstawie obciążeń ustalonych podczas badań, zwiększonych w celu zachowania podstawowej prędkości wiatru zgodnej z obowiązującą w tym rejonie normą. Stwierdzono, że konstrukcja budynku jest wystarczająco sztywna i odporna na działanie niekorzystnych wiatrów. Innym kluczowym wyzwaniem podczas projektowania budynku było zaprojektowanie posadowienia w postaci pali wierconych zwieńczonych płytą fundamentową, umożliwiającego przeniesienie bardzo dużych obciążeń i ograniczenie nierównomiernych osiadań. Rozwiązanie tego zadania wymagało współpracy inżynierów projektujących fundament z projektantami konstrukcji budynku. PIŚMIENNICTWO [Al-12] Al Maiman T.: Kingdom Tower: A New Icon for Saudi Arabia, CTBUH Shanghai Congress 2012 – Asia Ascending: Age of the Sustainable Skycraper City, 2012. [Kin11] Kingdom Tower, Jeddah, Saudi Arabia, Informacja biura projektów "Adrian Smith + Gordon Gill Architecture", 2011. [Lev15] Leventis G., Poeppel A., Syngros K.: From Supertall to Megatall: Analysis and Design of the Kingdom Tower Piled Raft. In: The Middle East: A Selection of Written Works on Iconic Towers and Global Place-Making, CTBUH Conf., 2015. [Paw13] Pawłowski A.Z., Cała I.: Budynki wysokie, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2013. [Poe14] Poeppel A.R.: Soil-Foundation-Superstructure Interaction for the Tallest Tower in the World: The Kingdom Tower, ASCE 27th Central PA Geotechnical Conference, Hershey, PA, 2014. [Sin14c] Sinn R., Weismantle P.: Kingdom Tower, Chapter 8 in: Tall and Supertall Buildings: Planning and Design, Tamboli A., Ed, McGraw-Hill Professional, 2014. [Sin14b] Sinn R.: Analysis and Design of the 1 Kilometer Tall Kingdom Tower, Reunión del Concreto 2014, Cartagena de Indias, Colombia, 2014. 13 [Smi12] Smith A.: From Jin Mao to Kingdom: Search for an Asian Supertall Vernacular, CTBUH Shanghai Congress – Asia Ascending: Age of the Sustainable Skycraper City, 2012. [Wei15b] Weismantle P., Stochetti A.: Case Study: Kingdom Tower, Jeddah. In: The Middle East: A Selection of Written Works on Iconic Towers and Global Place-Making, CTBUH Conf., 2015. [10015] Wood A., Ed.: 100 of the World's Tallest Buildings, Council on Tall Buildings and Urban Habitat (CTBUH) with The Images Publishing Group Pty Ltd, 2015. Strony internetowe [11] http://kingdomtowerskyscraper.com (20.03.2016 r.). Oficjalna strona internetowa Kingdom Tower [12] http://www.thorntontomasetti.com/projects/jeddah_tower/ (20.03.2016 r.). Strona firmy Thornton Tomasetti projektującej konstrukcję. [13] http://www.skyscrapercenter.com/building/jeddah-tower/2 (20.03.2016 r.). Informacje o Jeddah Tower na stronie CTBUH Skyscraper Center. [14] http://www.supertalls.fr/kingdom tower.htm (21.03.2016 r.). Strona internetowa SUPERTALLS we Francji. [15] http://m.guelphmercury.com/news-story/2748122-locally-based-engineering-firmgets-wind-of-another-very-tall-building (25.11.2015 r.). Strona internetowa GuelphMercury.com WDOWICKI J., WDOWICKA E., SZCZEPAŃSKA J.: Budynek wysoki Kingdom Tower – konstrukcja i fundamenty. Opisano budowany w Jeddah (Arabia Saudyjska) budynek Kingdom Tower, który po ukończeniu budowy będzie najwyższym budynkiem świata. Przedstawiono konstrukcję usztywniającą budynku i jego fundamenty. Poruszono problematykę obciążeń budynku, w tym obciążenia wiatrem i obciążeń sejsmicznych. WDOWICKI J., WDOWICKA E., SZCZEPAŃSKA J.: Kingdom Tower skyscraper – structural system and foundations. There is described the Kingdom Tower, currently being realised in Jeddah (Saudi Arabia), which will be the world’s tallest building upon completion. The structural system and foundations are presented. Wind engineering aspects and seismic considerations are also included. 14