ŚWIĘTO MARYNARKI WOJENNEJ – FINAŁ ŚWIĘTA MORZA

ŚWIĘTO MARYNARKI WOJENNEJ – FINAŁ ŚWIĘTA MORZA

28.VI.2015
ŚWIĘTO MARYNARKI WOJENNEJ – FINAŁ ŚWIĘTA MORZA
W niedzielę, 28 czerwca, przypada Święto Marynarki Wojennej, które zgodnie z tradycją jest finałem Święta Morza.
Obchodzone jest od prawie 90 lat i nierozerwalnie łączy się z historią polskiej obecności na Bałtyku.
Niedziela, 28 czerwca, to finał obchodów Święta Morza i jednocześnie Święto Marynarki Wojennej. Tego
dnia, o godzinie 08:00, załogi wszystkich okrętów Marynarki Wojennej podniosą wielką galę banderową.
Następnie, o godzinie 09:30, w Kościele Garnizonowym w Gdyni Oksywiu (ul. Śmidowicza) odprawiona
zostanie uroczysta Msza Święta w intencji Marynarki Wojennej, a po niej, o godzinie 10:45, złożone
zostaną wiązanki kwiatów przy pomniku głównym na Cmentarzu MW (Oksywie).
O godzinie 12:00 rozpoczną się główne uroczystości Święta MW przy Płycie Pomnika Marynarza
Polskiego w Gdyni (skwer Kościuszki). Odegrany zostanie „Hymn Państwowy” z jednoczesnym
podniesieniem flagi państwowej na maszt, a po odczytaniu rozkazu okolicznościowego Dowódcy
Garnizonu Gdynia z pokładu historycznego niszczyciela ORP „Błyskawica” oddany zostanie salut
świąteczny, czyli 21 strzałów armatnich. Uroczystość zakończy odegranie „Hymnu do Bałtyku” oraz
defilada Kompanii Reprezentacyjnej Marynarki Wojennej. Ostatnim punktem obchodów Święta MW
będzie koncert w wykonaniu Orkiestry Morskiego Oddziału Straży Granicznej z Gdańska, na placu przed
OM ORP „Błyskawica”.
W związku z obchodami Święta Marynarki Wojennej, w najbliższy weekend przy nabrzeżu skweru
Kościuszki w Gdyni zacumują i zostaną udostępnione bezpłatnie do zwiedzania dwa okręty. Jednostki:
ORP "Heweliusz" i ORP "Wigry" będzie można odwiedzić w sobotę i niedzielę tj. 26 i 27 czerwca w
godzinach 10:00 – 12:30 oraz 14:00 – 16:30.
Strona 1
Ponadto, w niedzielę (28 czerwca) będzie można bezpłatnie wejść na pokład okrętu – muzeum ORP
„Błyskawica”, w godzinach 10:00 – 12:30 oraz 14:00 – 16:30.
MARYNARKA WOJENNA
Specyfikę Marynarki Wojennej i jej rolę w systemie obronnym państwa bardzo trafnie opisał jeszcze w
1935 roku ambasador RP w Londynie, Edward Raczyński, który podczas położenia stępki pod budowę
ORP „Błyskawica”
powiedział następujące słowa:
"Polska jest jak wielkie drzewo, którego korona tkwi w Karpatach, ośrodkiem pnia jest Wisła, a korzenie
tkwią mocno w Bałtyku. Gdyby odciąć dostęp do morza – drzewo uschłoby, pozbawione korzeni. Dlatego
morze to jest źródłem egzystencji Polski, a jej flota bynajmniej nie jest narzędziem wojny, ale z jednej
strony strażniczką wolności morskiej, z drugiej – współpracowniczką innych marynarek na niwie
utrzymania pokoju, jak zorganizowana i oparta na prawie siła."
Po raz pierwszy polskie siły morskie odegrały ważną rolę w XV wieku. Polska flota kaperska, podczas
Wojny Trzynastoletniej z Zakonem Krzyżackim zablokowała wówczas Bałtyk i uniemożliwiła dostawy do
Królewca, zwyciężając flotę krzyżacką w bitwie na Zalewie Wiślanym (1463). Około 100 lat później, w 1568
roku Sejm powołał do życia Komisję Morską – pierwszy w Polsce i jeden z pierwszych w Europie organów
władzy państwa na morzu. Następnie, z początkiem XVII wieku Zygmunt III Waza zarządził tworzenie
królewskiej floty wojennej. Okręty były budowane w Gdańsku i Pucku. Decyzja ta była pierwszym
programem budowy okrętów wojennych. W 1625 roku król powołał do życia Komisję Okrętów
Królewskich. Dwa lata później, 28 listopada 1627 roku nasza flota odniosła zwycięstwo pod Oliwą nad
blokującą Gdańsk eskadrą szwedzką.
Niestety kolejne lata przyniosły regres w polityce morskiej. Brak decyzji Sejmu o dalszym finansowaniu
floty wymusił sprzedaż okrętów, a niedługo potem doszło do rozbiorów Polski. Próby odrodzenia floty
podejmowano podczas powstań narodowych. Niestety, upadek powstań zamknął okres nadziei na
utworzenie sił morskich, chociażby na obczyźnie.
Marynarka Wojenna, jako rodzaj Sił Zbrojnych, została odtworzona 28 listopada 1918 roku przez
marszałka Józefa Piłsudskiego, już 17 dni po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Rozwój floty
przerwał na krótko wybuch II wojny światowej. Polska MW przeniosła i odbudowała swoje struktury w
Wielkiej Brytanii i uczestniczyła w działaniach bojowych od chwili wypowiedzenia przez Aliantów wojny
hitlerowskim Niemcom. Na morskim teatrze II wojny światowej polskie okręty przepłynęły łącznie milion
dwieście tysięcy mil morskich, eskortowały 787 konwojów, przeprowadziły 1162 patrole i operacje
bojowe, zniszczyły 45 jednostek nieprzyjaciela i 20 samolotów.
Podczas działań bojowych zginęło 450 marynarzy. Po wojnie Marynarka Wojenna, chociaż w znacznym
stopniu oparta o sprzęt i wyposażenie produkcji b. ZSRR lub pochodzący z kontyngentu aliantów,
rozbudowywała flotę w oparciu o krajowy przemysł stoczniowy. Po przemianach przełomu lat 80-tych i
90-tych i zmianie polityki obronnej kraju Marynarka Wojenna zintensyfikowała współdziałanie z flotami
państw Sojuszu Północnoatlantyckiego. Po wejściu Polski do NATO współpraca międzynarodowa jest
stałym elementem kalendarza przedsięwzięć Marynarki Wojennej. Polskie okręty operują w Siłach
Odpowiedzi NATO, uczestniczą w ćwiczeniach i operacjach Sojuszu, w tym w jednej z najważniejszych
operacji morskich – misji antyterrorystycznej na M. Śródziemnym pod kryptonimem „Active Endeavour”.
Obecnie flota polska dysponuje ok. 40 okrętami bojowymi, 40 pomocniczymi jednostkami pływającymi
oraz kilkudziesięcioma samolotami i śmigłowcami.
Strona 2
Współczesna Marynarka Wojenna liczy ok. 8 tysięcy marynarzy. Główne jej siły to: dwie fregaty rakietowe,
jedna korweta zwalczania okrętów podwodnych, pięć okrętów podwodnych, trzy okręty rakietowe, okręt
dowodzenia siłami obrony przeciwminowej, pięć okrętów transportowo-minowych, trzy niszczyciele min,
kilkanaście trałowców, a także jednostki ratownicze i zabezpieczenia.
Operują one z baz morskich w Gdyni i Świnoujściu. Marynarka Wojenna dysponuje lotnictwem morskim
operującym z lotnisk w Gdyni Babich Dołach, Darłowie i Siemirowicach, w tym także lotnictwem
pokładowym startującym z pokładów fregat rakietowych. Komponent lotniczy Marynarki Wojennej to
przede wszystkim samoloty patrolowo-rozpoznawcze, śmigłowce zwalczania okrętów podwodnych,
ratownicze, a także lotnictwo transportowe. Wzdłuż polskiego wybrzeża rozlokowane są specjalistyczne
jednostki brzegowe, w tym jedna z najbardziej nowoczesnych w siłach zbrojnych Morska Jednostka
Rakietowa w Siemirowicach. Głównym ośrodkiem szkoleniowym jest Centrum Szkolenia MW w Ustce.
Rolę Marynarki Wojennej często postrzega się przez pryzmat obrony morskiej granicy państwa i
utrzymania panowania na polskich obszarach morskich.
Jednak to tylko część zadań, które MW wykonywałaby podczas kryzysu czy klasycznego konfliktu. Zadania
Marynarki Wojennej zarówno dzisiaj, jak i w przyszłości wiążą się bowiem głównie z zapewnieniem
bezpieczeństwa polskich interesów gospodarczych oraz z naszym wkładem w bezpieczeństwo
ekonomiczne Europy w ramach NATO, UE i innych porozumień międzynarodowych. Chodzi tutaj o
konieczność działań zarówno narodowych, jak i sojuszniczych, przede wszystkim w zakresie osłony
morskich szlaków komunikacyjnych, zwłaszcza tych, którymi transportowane są surowce strategiczne i
towary, monitoringu bezpieczeństwa żeglugi, operacji pokojowych, zwalczania terroryzmu oraz
wczesnego wykrywania symptomów zagrożeń od strony morza. Inaczej mówiąc bezpieczeństwo na
Bałtyku pozwala choćby na to, aby w polskich portach przeładowywano rocznie około 60 milionów ton
ładunków. Poprzez ciągłe szkolenie Marynarka Wojenna utrzymuje gotowość do reagowania wobec
zagrożeń mogących wystąpić na wodach terytorialnych, wyłącznej strefy ekonomicznej, czy wszędzie
tam, gdzie poruszają się jednostki transportu morskiego. MW jest także kluczową częścią krajowego
systemu ratowania życia na morzu SAR.
Bez Marynarki Wojennej nie byłoby polskich map morskich, czy innych pomocy nawigacyjnych, które
opracowuje Biuro Hydrograficzne MW. Siły Marynarki Wojennej pomagają także w ciągłym monitoringu
ekologicznym wód Bałtyku oraz wspierają akcje usuwania skutków klęsk żywiołowych. Specjalistyczne
okręty, nurkowie-minerzy oraz saperzy unieszkodliwiają niebezpieczne obiekty zalegające od II wojny
światowej na dnie Bałtyku oraz w strefie brzegowej.
MW prowadzi także akcje saperskie na akwenach śródlądowych, niejednokrotnie z dala od wybrzeża.
Święto Morza
Tradycja obchodów święta morza sięga przełomu XVIII i XIX wieku i wywodzi się z obrzędów kaszubskich.
Obrzędy te miały zawsze charakter ludowy, nigdy państwowy. Podkreślały jednak związek ludności
polskiej z morzem. Pomysł obchodów Święta Morza zrodził się w 1932 roku w Gdyni. Jego autorem był
Andrzej WACHOWIAK, członek gdyńskiego zarządu Ligi Morskiej i Kolonialnej, który zaproponował, aby
pod koniec czerwca każdego roku, uroczyście święcić kutry i łodzie rybackie. Inicjatywa Andrzeja
Wachowiaka, jak się później okazało, przerodziła się w obchodzone dorocznie uroczystości poświęcone
morzu. Przed wybuchem II wojny światowej Święto Morza lub inaczej Dni Morza, obchodzone były
ośmiokrotnie, przede wszystkim w Gdyni. W czasie wojny i okupacji tradycje obchodów kontynuowane
były w tajemnicy, a na okrętach polskiej Marynarki Wojennej niekiedy dni te przypadały na okres
Strona 3
wojennych zmagań na morzu. Po wojnie uroczystości odbywały się także w innych miastach polskiego
wybrzeża, m.in. w Szczecinie, Kołobrzegu, Słupsku, Ustce, Władysławowie, Świnoujściu i Sopocie.
kmdr ppor Radosław Pioch
Rzecznik Prasowy 3. Flotylli Okrętów
Strona 4