Jak się uczą młodzi ludzie? Rynek pracy stawia wysokie wymagania

Jak się uczą młodzi ludzie?
Rynek pracy stawia wysokie wymagania absolwentom uczelni wyższych, którzy rozpoczynają
karierę zawodową. Pracodawcy często oczekują od nich nie tylko wiedzy zdobytej podczas
studiów, ale także określonych kwalifikacji zawodowych. W jaki sposób młodzi ludzie
uzupełniają swoje umiejętności? Sprawdziliśmy gdzie, kiedy i w jaki sposób absolwenci
uczelni wyższych dokształcają się oraz jakie są ich preferencje w odniesieniu do materiałów
edukacyjnych.
Zespół projektu „Łamigłówki dla Nomada - metoda uczenia przez całe życie na miarę XXI wieku”
realizowanego przez Polsko-Japońską Wyższą Szkołę Technik Komputerowych, udostępnił trzy
kursy o zróżnicowanej tematyce i poziomie trudności ponad 230 osobom – absolwentom
kierunków humanistyczno-społecznych, w wieku do 34 lat. Żeby umożliwić uczestnikom testu
elastyczność doboru miejsca i czasu nauczania, kursy zostały dostosowane do urządzeń
mobilnych tj. tabletów, telefonów komórkowych, a ich forma – kursy zdalne bez moderatora –
pozwalała na dowolny czas uczestniczenia w nauce.
- Po każdym kursie uczestnicy testów wypełniali ankietę, dzięki czemu mieliśmy okazję sprawdzić
w jaki sposób młodzi ludzie podejmują naukę. Respondentów pytaliśmy m.in. o częstotliwość
korzystania z kursu w określonych miejscach lub sesjach czasowych o określonej długości oraz
urządzenia, których używali. Pytaliśmy również, czy nasze kursy pozwalają na efektywne
zdobywanie wiedzy w wybranych przez użytkownika miejscach – np. w środkach komunikacji
miejskiej, miejscach rozrywki i rekreacji, pracy, itp. – mówi Anna Muniak, kierownik projektu,
Polsko-Japońska Wyższa Szkoła Technik Komputerowych.
Kursy spotkały się z bardzo życzliwym przyjęciem przez testujących je użytkowników.
Zastosowana w nich metodyka wspierająca uczenie się w niekoniecznie komfortowych
warunkach została pozytywnie oceniona przez wszystkich kursantów. Na podstawie badań
możemy jednak stwierdzić, że rozkwit tej metody i pełne wykorzystanie jej potencjału jest
jeszcze przed nami - nauczanie nomadyczne tj. w ruchu, w chwilach wolnych pomiędzy innymi
zajęciami, wciąż jest dość marginalne. Użytkownicy najczęściej deklarowali uczestniczenie w
kursach w domu.
Nauczanie zdalne tradycyjne
Aż 207 osób (89% respondentów) zadeklarowało, że najczęściej (zawsze lub bardzo często)
uczyli się w domu. Najbardziej preferowane przez uczestników kursów były długie sesje (46-90
minut), na co najprawdopodobniej miał wpływ preferowany stacjonarny tryb nauki. Dzięki
możliwości ustalania samemu czasu realizacji kursu, uczestnicy mogli poświęcić więcej uwagi i
czasu zagadnieniom, które sprawiały największe trudności. Nie będzie niespodzianką, że w
domu zdecydowana większość użytkowników najczęściej korzystała z kursów na urządzeniach
typu laptop, notebook i netbook – aż 82% kursantów korzystało z nich bardzo często lub
zazwyczaj. Narzędziami mobilnymi w domu kursanci posługiwali się raczej doraźnie, gdy mieli
czas na naukę, ale miejsce nie sprzyjało przenoszeniu dużych sprzętów – ze smartfonów
korzystało 7%, a z tabletów 3% użytkowników.
Nauczanie zdalne nomadyczne
Doświadczenia w korzystaniu z kursów w innych miejscach, choć skromne w porównaniu z
użytkowaniem domowym pozwalają na stwierdzenie, że ten typ nauki jest również oceniany
pozytywnie i ma szansę na rozwój w przyszłości. Spośród badanych, 20% uczyło się w sposób
nomadyczny – w środkach transportu, miejscach kojarzonych zwykle z rozrywką (parkach,
pubach), czy nawet w pracy. – Zapytaliśmy również tych z naszych respondentów, którzy
korzystali z kursów poza domem, o ocenę efektywności i przydatności kursów zdalnych.
Zastanawialiśmy się, czy liczba bodźców zewnętrznych, ograniczenia w dostępie do sieci czy też
związane z wielkością ekranu nie będą zbyt dużymi przeszkodami w przyswajaniu wiedzy poza
domem z wykorzystaniem urządzeń mobilnych – mówi Anna Muniak.
Spośród osób deklarujących korzystanie z kursów poza domem, 22% najczęściej uczyło się w
miejscu pracy. 17% spośród nich uznało, że nauka w pracy jest wygodna, a 11% że trudna. W
tym przypadku na stopień trudności mogły mieć wpływ elementy nie związane bezpośrednio z
kursem np. konieczność łączenia nauki z obowiązkami zawodowymi. Dlatego osoby te
najczęściej podkreślały konieczność stworzenia opcji bieżącego zapisu materiału, na którym
zakończono naukę.
Aż jedna czwarta respondentów, która miała doświadczenia w przyswajaniu wiedzy w sposób
nomadyczny oceniła, że wygodnie korzysta im się z platformy w miejscach wypoczynku,
rekreacji i rozrywki. Mimo, że najwygodniej respondentom uczy się w miejscach o małej liczbie
bodźców zewnętrznych, nie rezygnowali oni z korzystania z kursów np. w środkach transportu
(6,5% uczestników kursu) lub miejscu nauki (13% uczestników kursu).
Na podstawie odpowiedzi respondentów sformułowanych zostało szereg zaleceń dotyczących
materiałów przeznaczonych do nauczania nomadycznego.
Multimedia
W dobie dużego nasycenia grafikami i innymi środkami audiowizualnymi szczególnie ważne są
opinie respondentów na temat wymaganego stopnia częstotliwości i rodzaju multimediów
umieszczanych w materiałach edukacyjnych.
Większości respondentów pozytywnie oceniła dużą liczbę multimediów, jednocześnie zwracając
uwagę że np. filmy i materiały dźwiękowe muszą być na tyle krótkie, by móc je oglądać bez
przerw w różnych okolicznościach oraz muszą nieść konkretną “wartość dydaktyczną”. Grafiki i
animacje o funkcji wyłącznie zwiększającej atrakcyjność wizualną zostały uznane za
niepotrzebne “rozpraszacze”.
“Porcjowanie wiedzy”
Nie ma jednoznacznej recepty na podział materiału dydaktycznego. Optymalna długość sesji
zależy od liczby bodźców zewnętrznych i miejsca korzystania z kursu. Osoby uczące się w
komunikacji miejskiej najczęściej przyswajały wiedzę w krótkich od 16-to do 30-minutowych
sesjach. W pozostałych miejscach sesje trwały zwykle 31-45 minut (42% badanych).
60% wszystkich respondentów wskazało, że sposób “porcjowania wiedzy” zastosowany w
badanych kursach tj. podział materiału na lekcje trwające maksymalnie 45 minut z czytelnym
podziałem na ekrany i możliwością powrotu do konkretnego fragmentu wiedzy, pozytywnie
wpływa na przydatność i efektywność kursów.
Antidotum na rozpraszające bodźce zewnętrzne
Kursanci docenili możliwość korzystania z kursu w dowolnie wybranych przez siebie miejscach.
Za najbardziej pomocne w nauce wskazali takie cechy kursu jak: łatwo przyswajalny sposób
przekazywania wiedzy i czytelny, przejrzysty interfejs platformy. Ta ostatnia, zdaniem
respondentów wyróżnia się spośród innych tego typu rozwiązań minimalistyczną i elegancką
szatą graficzną oraz czytelnością.
Nomadyczny styl nauczania rozwiązaniem na miarę XXI wieku
Pomimo przyzwyczajeń związanych z uczeniem się w domu, młodym ludziom podobało się
elastyczne podejście do nauki. Ankietowani wysoko ocenili wygodę korzystania z kursów w
wielu miejscach poza domem. Zdawalność na poziomie 80% zarówno w grupie uczącej się w
domu, jak i tej która preferowała nomadyczny styl nauki, pozwala ocenić, że efektywność
nauczania jest porównywalna. Możliwość łączenia edukacji z codziennymi obowiązkami, bez
wychodzenia z domu lub wykorzystywanie wolnych chwil takich jak dojazdy, została wysoko
oceniona przez kursantów. Opinie na ten temat zbierane były zarówno w pytaniach
zamkniętych, jak i w komentarzach, gdzie mogli wyrazić swoją opinię na temat platformy.
Komentarze domatorów – “Cały kurs przerobiłem w domu popijając pyszną herbatkę” zderzały
się z opiniami nomadów – “Mogę rozwiązywać zadania kiedy chcę i gdzie chcę:) I to jest dla
mnie duży plus”. – Będziemy obserwować czy w przyszłości rozwój urządzeń mobilnych i coraz
lepsze dopasowanie materiałów edukacyjnych, zwiększy możliwości i liczbę osób uczących się „w
ruchu” – informuje Anna Muniak.