Komentarz do przepisów rozdziału 16 ustawy o Służbie Więziennej

Transkrypt

Komentarz do przepisów rozdziału 16
ustawy o Służbie Więziennej
UMUNDUROWANIE i WYPOSAŻENIE POLOWE
Maciej Okrasa
Centralny Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej
Kalisz 2014
2
Tak jak kaptur nie czyni mnichem, tak mundur nie
tworzy funkcjonariusza,
lecz pomaga mu nim być.
Wszystkim zainteresowanym polecam komentarz
do przepisów dotyczących umundurowania zawartych w ustawie o Służbie Więziennej i przepisach wydanych na jej podstawie.
Ilekroć w komentarzu mowa jest o:
− ustawie, jest to ustawa z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej (Dz. U. z 2014 r. poz. 1415
z późn. zm.),
− r.s.u., jest to rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia z dnia 7 lutego 2011 r. w sprawie umundurowania funkcjonariuszy Służby Więziennej (Dz. U. poz. 156),
− r.s.r., jest to rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia z dnia 9 lutego 2011 r. w sprawie równoważ nika pieniężnego w zamian za umundurowanie oraz za czyszczenie chemiczne umundurowania dla funkcjonariuszy Służby Więziennej (Dz. U. poz. 157).
Stan prawny na dzień 4 grudnia 2014 r.
ROZDZIAŁ 1
Regulacje wynikające z ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej
(Dz. U. z 2014 r. poz. 173 z późn. zm.)
Art. 1. Służba Więzienna jest umundurowaną i uzbrojoną formacją apolityczną podległą Ministrowi Sprawiedliwości, posiadającą własną strukturę organizacyjną.
1. Już pierwszy artykuł ustawy pragmatycznej wskazuje, iż jedną z podstawowych cech Służby
Więziennej jest jej umundurowanie. Od początku powołania Straży Więziennej, a później Służby Więziennej, była to formacja umundurowana. Podobnie jest w innych państwach europejskich, choć zakres osób uprawnionych do noszenia umundurowania nie jest wszędzie jednakowy i nie dotyczy wszystkich osób zatrudnionych w więziennictwie. Szczególnie w krajach Europy Zachodniej dominuje model cywilnej służby i umundurowanymi służbami odpowiedzialnymi
za bezpieczeństwo w jednostce.
2. Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 21 grudnia 1978 r. o odznakach i mundurach (Dz.U. nr 31
poz. 130 z późn. zm.) mundurem jest ubiór lub jego części służące oznaczeniu przynależności
do określonej jednostki organizacyjnej lub wykonywania określonych funkcji albo służby. W tym
rozumieniu pojęcie mundur dotyczy nie tylko formacji zwyczajowo nazywanych jako „mundurowe” – Wojsko, Policja, Państwowa Straż Pożarna itd., ale również inne jednostki organizacyjne
występujące w jednolitych strojach takie jak Straż Miejska, Służba Ochrony Kolei, kierowców
komunikacji miejskiej, itd. Można uznać, że osoby duchowne noszą ubiór, który choć nie jest
nazywany mundurem wypełnia jego cechy.
3. Funkcje umundurowania funkcjonariusza SW:
− Mundur identyfikuje funkcjonariusza.
Funkcjonariusz noszący mundur wyróżnia się ubiorem od innych osób przebywających na
terenie jednostki penitencjarnej, np. osadzonych, pracowników, interesantów, obcych kontrahentów i dostawców. Oczywiście najistotniejszą właściwością jest odróżnienie funkcjonariuszy od osadzonych. Prawidłowa ocena statusu osoby poruszającej się na terenie zakładu karnego lub aresztu śledczego, a także w czasie konwojowania osadzonych poza jednostką, wpływa na prawidłowość postępowania organów wobec tej osoby. Ponadto umundurowanie noszone przez funkcjonariusza występującego poza jednostką w roli oficjalnego
przedstawiciela wskazuje na Służbę Więzienną jako formację reprezentowaną przez niego.
Szymon Starowolski, polski historyk i pisarz epoki baroku, w swym dziele poświęconym
wojskowości polskiej „Institutorum Rei Militaris Libri VIII...”, Cracoviae 1640 tak określił
funkcje munduru: „My Sarmaci zwykliśmy od dawna ubierać zarówno pieszych jak i konnych w jeden kolor. Również i najemnych, których wybierano z Niemiec lub z Węgier,
przede wszystkim pieszych lub lekką jazdę [...] nie tylko w celu odróżnienia od nieprzyja ciół,
lecz
także
w celu zastraszenia oczu przeciwnika oraz łatwiejszego zniesienia surowości niepogody”.
Myśl ta zachowała pełną aktualność również wobec funkcjonariuszy SW.
− Mundur stanowi nośnik informacji o posiadanych przez funkcjonariusza kompetencjach,
kwalifikacjach oraz stopniu służbowym.
Na pagonach mundurów, kurtek i płaszczy oraz otokach czapek nosi się oznaki posiadane-
go stopnia służbowego. Mundur wskazuje zatem na przynależność do odpowiedniego korpusu stopni służbowych (szeregowych, podoficerów, chorążych lub oficerów) przez co pośrednio określa posiadane kwalifikacje ogólne i zawodowe. Ponadto noszony na mundurze
identyfikator imienny lub numeryczny ustala tożsamość funkcjonariusza bądź jednostki
w której pełni on służbę.
− Mundur ochrania funkcjonariusza.
Mundur powinien chronić funkcjonariusza przed skutkami agresji fizycznej osób trzecich –
w szczególności osadzonych, a co najmniej łagodzić ich skutki. Funkcję tą najlepiej wypełnia wyposażenie polowe oraz ubiór taktyczny posiadany przez uczestników grup interwencyjnych. Z tych powodów funkcjonariusze działów ochrony jako najbardziej narażeni na
agresję osób pozbawionych wolności, są obligatoryjnie uprawnieni do posiadania wyposażenia polowego. Ponadto mundur powinien skutecznie zabezpieczać funkcjonariusza przed
negatywnym wpływem czynników szkodliwych występujących w miejscu pełnienia służby, a
w szczególności przed wpływem warunków atmosferycznych, zarówno niskich jak i wysokich temperatur oraz opadów atmosferycznych. Z tych powodów wśród norm należności
znajduje się zarówno umundurowanie letnie, jak i zimowe dostosowane do warunków panujących w poszczególnych porach roku.
− Mundur buduje wspólnotę grupy zawodowej poprzez jednolity wygląd formacji.
Mundur pozwala w większym stopniu funkcjonariuszom SW identyfikować się z formacją,
w której pełnią służbę. Jednolitość wyglądu daje poczucie przynależności do grupy zawodowej, której członkowie – choć zajmując różne stanowiska służbowe – wspólnie realizują
ważne i jednolite zadania na rzecz wymiaru sprawiedliwości i bezpieczeństwa państwa.
− Mundur wskazuje na funkcjonariusza publicznego.
Mundur, a w szczególności noszone na nim symbole państwowe i służbowe (godło, oznaki
służby) wskazują, że osoba nosząca mundur jest funkcjonariuszem publicznym i w imieniu
państwa pełni funkcje publiczne. Osoba taka podlega ochronie prawnej przewidzianej dla
funkcjonariuszy publicznych.
4. Fakt, że Służba Więzienna jest formacją umundurowaną nie oznacza, że wszystkie osoby realizujące zadania na rzecz służby występują w umundurowaniu. Podstawowe zadania Służby
Więziennej wykonywane są w najszerszym zakresie przez funkcjonariuszy. Z tych powodów
tylko oni posiadają prawo i obowiązek noszenia umundurowania. Prawa do umundurowania
nie mają zatem pracownicy zatrudnieni w jednostkach organizacyjnych, jak również inne osoby
realizujące zadania na rzecz służby na podstawie stosunku pracy lub umów cywilnoprawnych.
5. Pojęcie umundurowania występuje w dwojakim znaczeniu. W szerokim – obejmuje umundurowanie służbowe, umundurowanie wyjściowe oraz wyposażenie polowe. Znaczenie węższe dotyczy wyłącznie umundurowania służbowego i umundurowania wyjściowego. W szerokim znaczeniu termin „mundur” użyty został w komentowanym art. 1 ustawy oraz w art. 103 – 106
ustawy w przedmiocie zwrotu kosztów szkolenia przez funkcjonariuszy, których stosunek służbowy ustał przed upływem 5 lat od chwili zakończenia kursu przygotowawczego i szkolenia zawodowego. Podobne znaczenie terminu „umundurowanie” przyjmuje nazwa rozporządzenia
Ministra Sprawiedliwości z dnia 7 lutego 2011 r. w sprawie umundurowania funkcjonariuszy
Służby Więziennej (Dz. U. nr 31 poz. 156). Mimo,że w tytule rozporządzenia użyto pojęcie
umundurowanie to jednak jego treść odnosi się nie tylko do umundurowania służbowego i wyjściowego, ale również do wyposażenia polowego.
Przepisy ustawy, jak i wydanych na jej podstawie rozporządzeń, częściej jednak posługują się
terminem „umundurowanie” w znaczeniu węższym. Nazwa rozdziału 16 ustawy regulującego
problematykę mundurową w brzmieniu „Umundurowanie i wyposażenie polowe funkcjonariuszy” rozdziela pojęcia „umundurowanie” i „wyposażenie polowe”. W tym znaczeniu „mundur”
obejmuje jedynie mundur służbowy i wyjściowy, pozostawiając poza znaczeniem tego terminu
pojęcie „wyposażenie polowe”. Konsekwentnie wszystkie przepisy tego rozdziału, jak i przepisy
rozporządzenia, używają pojęcia „umundurowanie” w wąskim znaczeniu. W znaczeniu potocznym, używając języka powszechnego, nie odnosząc się do wskazanych norm prawa, termin
„mundur” najczęściej oznacza każdą formę stroju służbowego – zarówno umundurowanie służbowe, wyjściowe, jak i wyposażenie polowe. Dla uniknięcia błędów i zachowania jednoznaczności przekazu wskazane jest zatem doprecyzowywanie w wypowiedziach, poleceniach służ-
bowych, przepisach wewnętrznych itp., o jaki rodzaj ubioru służbowego autorowi chodzi, jeśli
oczywiście nie wynika to z kontekstu lub wyraźnie przytoczonego przepisu prawa.
Art. 154. 1. Funkcjonariusz jest obowiązany do noszenia w czasie służby: przepisowego umundurowania, wyposażenia polowego, dystynkcji, odznak, oznak służby
i znaków identyfikacyjnych.
2. Umundurowanie, wyposażenie polowe, oznaki służby, dystynkcje i znaki identyfikacyjne mogą być noszone wyłącznie przez funkcjonariuszy.
3. Minister Sprawiedliwości może określić, w drodze rozporządzenia, stanowiska
służbowe, na których funkcjonariusze w czasie wykonywania zadań służbowych nie
mają obowiązku noszenia umundurowania i wyposażenia polowego, uwzględniając
miejsce pełnienia służby oraz specyfikę wykonywanych zadań służbowych.
1. Komentowany przepis nakłada na funkcjonariusza jeden z podstawowych obowiązków, jakim
jest noszenie w czasie służby: przepisowego umundurowania, wyposażenia polowego, dystynkcji, odznak, oznak służby i znaków identyfikacyjnych. Mimo że obowiązki i prawa funkcjonariusza zawarte są szerzej w rozdziale 17 ustawy, ustawodawca uznał za właściwe umieszczenie normy dotyczącej obowiązku noszenia umundurowania w merytorycznym rozdziale poświęconym przepisom regulującym problematykę umundurowania funkcjonariuszy SW.
2. Za „przepisowe umundurowanie, wyposażenie polowe, dystynkcje, odznaki, oznaki służby
i znaki identyfikacyjne” należy uznać noszenie i użytkowanie przez funkcjonariuszy tylko tych
przedmiotów wykonanych zgodnie z wymogami przepisów ustawy, a w szczególności rozporządzenia w sprawie umundurowania, które szczegółowo określa wzory umundurowania,
oznak służby, dystynkcji, wzory wyposażenia polowego oraz wzory znaków identyfikacyjnych.
Należy zauważyć, że zgodnie z przepisami intertemporalnymi r.s.u. do czasu wyczerpania zapasów magazynowych, nie później niż do końca 2014 r. dopuszczone jest użytkowanie umundurowania i wyposażenia polowego, wprowadzonych do użytku na podstawie wcześniej obowiązujących przepisów.
3. Zgodnie z zasadą a contrario, za umundurowanie niezgodne z wymogami należy uznać przedmioty:
− wykonane w oparciu o nieaktualne przepisy prawa np. starych wzorów,
− wykonane w sposób niewłaściwy, niedbały itp.,
− które choć odpowiadają obowiązującym wzorom, ale są nieestetyczne, noszone w sposób
niewłaściwy, niezgodnie z okresami i porami roku, łączone w sposób nieuprawniony z wyposażeniem polowym, ubiorem cywilnym lub z przedmiotami naruszającymi powagę munduru.
Funkcjonariusz również nie dopełni obowiązku wynikającego z niniejszego artykułu ustawy, jeśli będzie użytkował umundurowanie niewłaściwych rozmiarów, umundurowanie niekompletne
lub nosił niewłaściwe oznaki służby, odznaki, dystynkcje i znaki identyfikacyjne.
4. Niedopełnienie obowiązku noszenia przepisowego umundurowania może stanowić naruszenie
dyscypliny służbowej, za które funkcjonariusz będzie ponosił odpowiedzialność dyscyplinarną
na zasadach określonych w rozdziale 21 ustawy.
5. Prawo do noszenia umundurowania dotyczy wyłącznie funkcjonariuszy SW. Treść § 13 rozporządzenia w sprawie umundurowania dopuszcza możliwość użytkowania umundurowania
przez byłych funkcjonariuszy, którzy przeszli na zaopatrzenie emerytalne lub rentowe i pozostają
w stanie spoczynku. Oczywiście sytuacje takie dotyczyć będą incydentalnych i szczególnych
okoliczności, np.: uroczystości z okazji świąt państwowych lub służbowych. Naruszeniem ustawy będzie zatem użytkowanie umundurowania lub wyposażenia polowego przez inne nieuprawnione osoby. Trzeba mieć na uwadze, iż zgodnie z art 61 § 1 ustawy z dnia 20 maja
1971 r. Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2013 r. poz. 482 z późn. zm.) znamiona wykroczenia wyczerpuje noszenie odznaczenia, odznaki, stroju lub munduru przez osobę, która nie ma do
tego prawa.
6. Trzeba zważyć,że obowiązek oraz prawo noszenia umundurowania przez funkcjonariusza do-
tyczy wyłącznie sytuacji związanych z wykonywaniem obowiązków służbowych lub reprezentowaniem służby na zewnątrz. Poza nielicznymi okolicznościami np.: w czasie indywidualnego
uczestnictwa w uroczystościach religijnych, funkcjonariusz nie powinien występować w mundurze lub wyposażeniu polowym w czasie wolnym od zadań służbowych.
Za naganne należy uznać przekazywanie przez funkcjonariusza przedmiotów umundurowania
lub wyposażenia polowego (nie pozbawionego cech umundurowania) do użytku osobom trzecim, choćby stanowiły własność funkcjonariusza. Przypadki użytkowania umundurowania przez
osoby nieuprawnione, może doprowadzić do naruszenia powagi munduru, godzić w dobre imię
służby, a w skrajnych przypadkach mundur może być wykorzystany przez osoby nieuprawnione bezpośrednio godząc w bezpieczeństwo jednostki.
7. Norma zawarta w ust. 3 omawianego artykułu stanowi delegację dla Ministra Sprawiedliwości
do fakultatywnego wydania rozporządzenia, w którym ze względu na miejsce pełnionej służby
lub specyfikę wykonywanych zadań, obowiązek noszenia umundurowania zostanie ograniczony. Do chwili obecnej rozporządzenie nie zostało wydane. Brak przepisu stanowi istotne utrudnienie dla wielu funkcjonariuszy. Szczególnie w służbie zdrowia, w pracy terapeutycznej, penitencjarnej, a także w innych okolicznościach bywają sytuacje, w których występowanie funkcjonariuszy w umundurowaniu może być mało uzasadnione.
8. W dniu 1 września 2010 r. Dyrektor Generalny SW wydał zarządzenie nr 58/2010 w sprawie
określenia rodzajów zadań służbowych, w trakcie wykonywania których funkcjonariusze Służby
Więziennej nie mają obowiązku występowania w umundurowaniu lub wyposażeniu specjalnym.
Zgodnie z zarządzeniem zwolnienie z obowiązku noszenia umundurowania lub wyposażenia
polowego dotyczy funkcjonariuszy wykonujących zadania w trakcie:
− prowadzenia zajęć penitencjarnych, terapeutycznych, diagnostycznych lub psychologicznych w bezpośrednim kontakcie z osadzonym lub w trakcie wykonywania czynności kontrolnych w stosunku do funkcjonariuszy realizujących te czynności,
− wykonywania zadań związanych z ochroną zdrowia osadzonych,
− prowadzenia prac, robót i czynności specjalistycznych wymagających według odrębnych
przepisów stosowania odzieży roboczej lub ochronnej,
− służbowego wyjazdu za granicę, chyba że przełożony delegujący funkcjonariusza określi
czynności, których wykonywanie wymaga występowania w umundurowaniu lub wyposażeniu specjalnym,
− podczas wykonywania czynności służbowych przed urzędami i organami cywilnymi.
Podstawą wydania powyższego zarządzenia był art.11 ust. 1 pkt 11 ustawy.
9. Spoczywający na funkcjonariuszu SW obowiązek noszenia umundurowania ma decydujący
wpływ na zastosowanie zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych wartości wydanego nieodpłatnie umundurowania i wypłaconego równoważnika w zamian za umundurowanie (zob. § 3 r.s.r. teza 7).
Art. 155. 1. Funkcjonariusz otrzymuje bezpłatne umundurowanie oraz wyposażenie
polowe dla poszczególnych rodzajów służby.
2. Uprawnienie do umundurowania w ramach należności mundurowej realizuje się
w następujących formach:
1) gotowych składników umundurowania;
2) tkanin ze zwrotem kosztów szycia i dodatków krawieckich;
3) równowartości pieniężnej;
4) wypłaty równoważnika pieniężnego.
3. Funkcjonariusz mianowany na stałe nabywa na własność otrzymane składniki
umundurowania.
4. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia:
1) szczegółowy tryb realizacji uprawnień funkcjonariuszy w służbie stałej i przygotowawczej do umundurowania i wyposażenia polowego oraz sposób ustalania okresów użytkowania i używalności przedmiotów mundurowych i wyposażenia polowego będących w użytkowaniu i częstotliwość ustalania stanu jakościowego posiadanego przez funkcjonariusza umundurowania i wyposażenia polowego, z uwzględnie-
niem:
a) funkcjonariuszy uprawnionych do wyposażenia polowego, pełniących służbę
w działach ochrony jednostek organizacyjnych, uczestników szkolenia wstępnego i
zawodowego oraz zasad przydziału takiego wyposażenia pozostałym funkcjonariuszom,
b) warunków wydawania umundurowania funkcjonariuszom w służbie przygotowawczej, warunków wydawania umundurowania używanego i wyposażenia polowego używanego, warunków ponownego wydawania umundurowania i wyposażenia
polowego w przypadkach ich utraty z przyczyn niezawinionych przez funkcjonariuszy,
c) warunków zwrotu przez funkcjonariuszy wyposażenia polowego i umundurowania,
d) formy realizacji uprawnień funkcjonariuszy do umundurowania i wyposażenia polowego, w szczególności w postaci gotowych składników umundurowania, tkanin ze
zwrotem kosztów szycia i dodatków krawieckich, równowartości pieniężnej za niepobrane składniki umundurowania, formy zwrotu przez funkcjonariuszy przedmiotów wyposażenia polowego i umundurowania lub ich wartości pieniężnej odpowiadającej stopniowi naturalnego zużycia;
2) wzory umundurowania, oznaki służby i dystynkcje funkcjonariuszy oraz wzory
wyposażenia polowego, z uwzględnieniem podziału na umundurowanie letnie i zimowe oraz służbowe i wyjściowe, kroju i barwy składników umundurowania i wyposażenia polowego, wzorów oznak służby i dystynkcji na poszczególnych składnikach oraz wzorów znaków identyfikacyjnych;
3) warunki i sposób noszenia umundurowania i wyposażenia polowego oraz orderów, odznaczeń, medali, odznak i znaków identyfikacyjnych, z uwzględnieniem okresów noszenia umundurowania letniego i zimowego, w których funkcjonariusze noszą umundurowanie wyjściowe, sposobu noszenia poszczególnych składników
umundurowania i wyposażenia polowego, umiejscowienia oznak służby i dystynkcji
oraz znaków identyfikacyjnych na składnikach umundurowania i wyposażenia polowego oraz ze wskazaniem miejsca i kolejności noszenia orderów, odznaczeń, medali i ich baretek;
4) normy umundurowania dla funkcjonariuszy w służbie stałej i służbie przygoto wawczej, formy ich realizacji oraz ilości i okresy używalności przedmiotów umundu rowania i wyposażenia polowego określonych w tych normach, które podlegają
zwrotowi, z podziałem na:
a) normy umundurowania dla funkcjonariuszy mężczyzn i kobiet,
b) normy uzupełniające dla funkcjonariuszy, którym nadano wyższy stopień Służby
Więziennej,
c) normy wydawanych materiałów w zamian za gotowe umundurowanie,
d) normy wyposażenia polowego funkcjonariuszy,
e) dodatkowe normy dla uczestników szkolenia wstępnego i zawodowego,
f) dodatkowe normy dla kompanii honorowej Służby Więziennej oraz dowódcy uroczystości, dowódcy kompanii honorowej i pocztu sztandarowego,
g) dodatkowe normy dla przewodników psów, drużyn strzeleckich i drużyn przeciwpożarowych
- z uwzględnieniem rodzaju wykonywanych zadań i zajmowanych stanowisk służbowych.
1. Realizacja obowiązku posiadania i noszenia odpowiedniego umundurowania zobowiązuje służbę do zaopatrzenia funkcjonariuszy w należności mundurowe. Art. 157 ustawy nakłada na
służbę obowiązek nieodpłatnego dostarczenia funkcjonariuszom umundurowania i wyposażenia polowego spełniających wymagania obowiązujących przepisów. Funkcjonariusz bezpłatnie
otrzymuje tzw. pierwszą należność mundurową niezależnie od formy jej realizacji (wydanie gotowego składnika, wydanie materiału na jego wykonanie wraz z dodatkami krawieckimi i zwro-
2.
3.
4.
5.
6.
tem kosztów szycia, a także wypłata równowartości pieniężnej). W przypadku, gdy funkcjonariusz z powierzonego materiału we własnym zakresie szyje odpowiedni mundur, wówczas jednostka zwraca mu również koszty szycia w pełnej wysokości. W ciągu kolejnych lat pełnionej
służby funkcjonariusz ma obowiązek uzupełniać brakujące lub zużyte przedmioty umundurowania w drodze ich zakupu.
Wyposażenie polowe przez cały okres pełnionej służby jest wydawane nieodpłatnie w formie
gotowych składników.
Obowiązek zapewnienia funkcjonariuszom umundurowania w podstawowym zakresie powstaje
z dniem przyjęcia funkcjonariusza do służby. Do kolejnych przedmiotów funkcjonariusz nabywa
prawo z dniem mianowania do służby stałej, mianowania na wyższy stopień przy zmianie korpusu stopni służbowych SW,a także mianowania na stopień majora SW lub generała SW.
Prawo do wyposażenia polowego powstaje z dniem mianowania na dane stanowisko lub powierzenia funkcjonariuszowi wykonywania określonego rodzaju zadań służbowych, do realizacji których konieczne jest posiadanie wyposażenia.
Należności do umundurowania służbowego i wyjściowego mogą być realizowane w jednej
z czterech form: wydania gotowych składników umundurowania, wydania tkanin wraz ze zwrotem kosztów szycia i dodatków krawieckich, wypłaty równowartości pieniężnej i wypłaty równoważnika pieniężnego. Trzy pierwsze formy dotyczą realizacji tzw. pierwszej należności, którą
funkcjonariusze otrzymują nieodpłatnie. Należy dążyć do jak największego udziału wydawania
gotowych składników umundurowania jako podstawowej formy w realizacji prawa do umundurowania. Równoważnik pieniężny jest wypłacany corocznie w kolejnych latach służby funkcjonariusza. Celem wypłaty równoważnika jest zakup nowych przedmiotów, które uległy zniszczeniu w czasie służby funkcjonariusza (niezależnie od tego czy zostały zrealizowane w formie
przedmiotu gotowego czy też równowartości pieniężnej) lub zostały wprowadzone do norm
mundurowych później niż powstała wobec funkcjonariusza pierwsza należność, wobec czego
funkcjonariusz nie mógł ich otrzymać w naturze.
Składniki umundurowania są własnością funkcjonariusza w służbie stałej. Prawo własności dotyczy wszystkich przedmiotów, również takich, których okres używalności jest dłuższy niż staż
funkcjonariusza w Służbie Więziennej. W konsekwencji powyższego unormowania, w przypadku ustania stosunku służbowego, funkcjonariusz służby stałej nie zwraca pobranych przedmiotów umundurowania do magazynu, a także nie zwraca ich równowartości pieniężnej.
Funkcjonariusz w służbie przygotowawczej staje się właścicielem przedmiotów umundurowania po upływie okresu ich używalności.
Przepisy ust. 4 zawierają kompetencję prawodawczą do stanowienia (wydania) przez Ministra
Sprawiedliwości rozporządzenia wykonawczego dotyczącego zasad zaopatrywania funkcjonariuszy w umundurowanie, wyposażenie specjalne, rozliczenia z tych przedmiotów w przypadku
utraty uprawnienia, przeprowadzania apelu mundurowego.
Art. 156. 1. W zamian za umundurowanie i czyszczenie chemiczne umundurowania
funkcjonariusz otrzymuje równoważnik pieniężny.
2. Minister Sprawiedliwości, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych, określi, w drodze rozporządzenia, wysokość, szczegółowy
tryb otrzymywania i zwrotu oraz przypadki zawieszania i wznawiania wypłaty równoważnika pieniężnego w zamian za umundurowanie oraz wysokość równoważnika
pieniężnego za czyszczenie chemiczne umundurowania dla funkcjonariuszy w służbie stałej i przygotowawczej, uwzględniając w szczególności wysokość równoważnika pieniężnego w zamian za umundurowanie dla poszczególnych stopni Służby
Więziennej i należnych norm umundurowania oraz wysokość równoważnika pieniężnego za czyszczenie chemiczne.
1. Wypłata równoważnika za umundurowanie stanowi jedną z form realizacji należności mundurowych. Wypłata odbywa się raz w roku. Wysokość przysługującego równoważnika jest pochodną ilości przysługujących funkcjonariuszowi przedmiotów mundurowych, cen tych przedmiotów
oraz okresów ich używalności. Im więcej przysługuje funkcjonariuszowi przedmiotów, im wyższa jest ich cena i krótszy okres używalności wówczas wysokość równoważnika wzrasta. Kwo-
ta równoważnika będzie zatem inna dla funkcjonariuszy kobiet i mężczyzn, dla funkcjonariuszy
w służbie stałej i przygotowawczej, dla funkcjonariuszy przynależnych do różnych korpusów
stopni służbowych.
2. Funkcjonariusz jest zobowiązany nie tylko posiadać przepisowe umundurowanie, ale jednocześnie musi ono zachować wymagania estetyczne. W tym celu wraz z równoważnikiem za umundurowanie funkcjonariusz otrzymuje równoważnik za jego chemiczne czyszczenie. Kwota równoważnika za czyszczenie – podobnie jak za umundurowanie jest różna dla funkcjonariuszy
służby przygotowawczej i służby stałej, co wynika z różnej ilości przedmiotów umundurowania
przysługujących obu grupom funkcjonariuszy. Równoważnik przeznaczony jest na chemiczne
czyszczenie umundurowania nie tylko w dosłownym tego znaczeniu, ale również na pranie
odzieży w warunkach domowych, bądź na zakup środków do konserwacji tkanin lub obuwia.
Kwota równoważnika ustalona jest ryczałtowo i jest niezależna od faktycznie poniesionych
przez funkcjonariusza kosztów czyszczenia umundurowania. Równoważnik nie jest przeznaczony na pokrycie pełnych kosztów czyszczenia i konserwacji wyposażenia polowego.
3. Kwoty wypłaconego funkcjonariuszowi równoważnika za umundurowanie oraz równoważnika
za czyszczenie są zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
4. Przepisy ust. 2 omawianego artykułu stanowią delegację dla Ministra Sprawiedliwości do wypadania rozporządzenia wykonawczego w sprawie wypłaty równoważnika pieniężnego za
umundurowanie i czyszczenie chemiczne.
Art. 226. 1. Roszczenia z tytułu prawa do uposażenia i innych świadczeń oraz należności pieniężnych ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne.
2. Roszczenie z tytułu prawa do pierwszej należności mundurowej wydawanej funkcjonariuszowi w naturze ulega przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym
roszczenie stało się wymagalne.
3. Przełożony właściwy do rozpatrywania roszczeń może nie uwzględnić przedawnienia, jeżeli opóźnienie w dochodzeniu roszczenia jest usprawiedliwione wyjątkowymi okolicznościami.
4. Bieg przedawnienia roszczenia z tytułu uposażenia i innych świadczeń oraz należności pieniężnych przerywa:
1) każda czynność przed przełożonym właściwym do rozpatrywania roszczeń, podjęta bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia roszczenia;
2) uznanie roszczenia.
1. Przepisy art 226 ustawy ustanawiają instytucję przedawnienia należności przysługujących
funkcjonariuszom Służby Więziennej. Przedawnienie stanowi okoliczność odnoszącą się do
upływu czasu, po upływie którego zaspokojenie roszczeń przez funkcjonariusza staje się nieskuteczne. Ma służyć stabilizacji zakresu realizacji przysługujących funkcjonariuszowi należności poprzez ograniczenie po upływie czasu możliwości ich dochodzenia.
2. Rozróżnia się dwa zakresy przedawnienia, tj. przedawnienie odnoszące się do uposażenia i innych świadczeń i należności pieniężnych oraz przedawnienie odnoszące się należności mundurowych wydawanych w naturze. Okresy przedawnienia w obu przypadkach są takie same i
wynoszą trzy lata od dnia, gdy roszczenie stało się wymagalne, jednak różne są okoliczności
ustanawiające przedawnienie.
3. Zgodnie z treścią ust. 4 każda czynność przed przełożonym właściwym do rozpatrywania roszczeń, podjęta bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia roszczeń oraz
uznanie roszczenia obligatoryjnie przerwa bieg przedawnienia, ale tylko w zakresie odnoszącym się do przedawnienia uposażenia i innych świadczeń i należności pieniężnych. Powyższe
czynności nie przerywają jednak przedawnienia należności mundurowych. Stan taki wydaje się
dość kłopotliwy i w wielu przypadkach rodzący niepotrzebny formalizm. Wniosek funkcjonariusza do kierownika jednostki, która nie zrealizowała przysługujących mu należności mundurowych, o podjęcie działań zmierzających do realizacji jego prawa do umundurowania automatycznie nie przerywa okresu przedawnienia. Przerwanie biegu okresu przedawnienia wymaga
każdorazowo decyzji kierownika jednostki o czym stanowi przepis ust. 3. Musi to być jednak
następstwem zaistnienia szczególnych okoliczności, które kierownik jednostki może uwzględnić, rozstrzygając o przerwaniu biegu przedawnienia. Przełożony powinien nie uwzględnić
przedawnienia, jeśli realizacja należności mundurowych opóźnia się ze względu na wyjątkowe
okoliczności, w szczególności takie za które funkcjonariusz nie ponosi odpowiedzialności, np.:
brak w magazynie przedmiotu w rozmiarach zapewniających właściwy wygląd funkcjonariusza,
długotrwała absencja chorobowa funkcjonariusza, oddelegowanie do czasowego pełnienia
służby w innej jednostce itp. Funkcjonariusz powinien uzasadnić powody niepobrania przedmiotów. Przeszkody w braku realizacji należności nie powinny mieć epizodycznego charakteru,
a rozciągać się w dłuższym czasie trzyletniego okresu przedawnienia. Przełożony wyrażając
zgodę na nieuwzględnienie przedawnienia powinien ustanowić nowy termin realizacji należności. W przypadku ponownych (dalszych) obiektywnych trudności w realizacji należności powinien wyznaczyć nowy termin realizacji należności.
4. Do kategorii pierwszej należności mundurowej realizowanej w naturze nie zaliczają się wypłacane równoważniki pieniężne za umundurowanie i za jego chemiczne czyszczenie. Przedawnienie obu równoważników pieniężnych następuje na zasadach właściwych dla przedawnienia
uposażenia i innych świadczeń oraz należności pieniężnych.
5. Przełożonym właściwym do rozpatrywania roszczeń jest kierownik jednostki, w której funkcjonariusz pełni służbę.
6. Bieg trzyletniego terminu przedawnienia liczy się od dnia gdy roszczenie stało się wymagalne
Roszczenie to staje wymagalne z dniem, w którym funkcjonariusz nabywa prawo do przedmiotów umundurowania. Prawo to powstaje w dniu:
− przyjęcia do służby – w zakresie przedmiotów przysługujących funkcjonariuszom służby
przygotowawczej,
− mianowania do służby stałej – w zakresie przedmiotów przysługujących funkcjonariuszom
służby stałej, a wcześniej nienależnych funkcjonariuszom w służbie przygotowawczej,
− nadania wyższego stopnia służbowego przy zmianie korpusu – w zakresie sznura galowego,
− nadania wyższego stopnia przy zmianie korpusu na oficerski – (oprócz sznura galowego)
w zakresie pasa głównego właściwego dla oficerów oraz czapki służbowej i wyjściowej
z jednym galonem na daszku,
− nadania stopnia majora SW – w zakresie czapki służbowej i wyjściowej z dwoma galonami
na daszku,
− nadania stopnia generała SW – w zakresie sznura galowego, munduru wyjściowego
z spodniami/spódnicą z lampasem, munduru służbowego zimowego i letniego z bryczesami, spodni/spódnicy z lampasami, butów z cholewami i prawideł.
ROZDZIAŁ 2
Regulacje wynikające z rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 7 lutego 2011 r. w sprawie umundurowania funkcjonariuszy Służby Więziennej
(Dz. U. poz. 156)
§ 1. Rozporządzenie określa:
1) szczegółowy tryb realizacji uprawnień funkcjonariuszy Służby Więziennej, zwanych dalej „funkcjonariuszami”, w służbie stałej i przygotowawczej do umundurowania i wyposażenia polowego oraz sposób ustalania okresów użytkowania i używalności przedmiotów mundurowych i wyposażenia polowego będących w użytkowaniu i częstotliwość ustalania stanu jakościowego posiadanego przez funkcjonariuszy umundurowania i wyposażenia polowego;
2) wzory umundurowania, oznaki służby i dystynkcje funkcjonariuszy oraz wzory
wyposażenia polowego;
3) warunki i sposób noszenia umundurowania i wyposażenia polowego oraz orderów, odznaczeń, medali, odznak i znaków identyfikacyjnych;
4) normy umundurowania dla funkcjonariuszy w służbie stałej i służbie przygoto wawczej, formy ich realizacji oraz ilości i okresy używalności przedmiotów umundu rowania i wyposażenia polowego określonych w tych normach, które podlegają
zwrotowi.
Treść § 1 komentowanego przepisu określa zakres regulacji rozporządzenia w sprawie umundurowania funkcjonariuszy Służby Więziennej, (dalej r.s.u.) i stanowi zwięzłe oraz syntetyczne powtórzenie delegacji do wydania przepisu wykonawczego zawartej w art. 155 ust. 4 ustawy.
§ 2. 1. Prawo do umundurowania w formie:
1) gotowych składników umundurowania,
2) tkanin, ze zwrotem kosztów szycia i dodatków krawieckich,
3) równowartości pieniężnej
- funkcjonariusz nabywa z dniem pierwszego mianowania na stanowisko służbowe
w służbie przygotowawczej, mianowania do służby stałej, nadania wyższego stopnia
Służby Więziennej, zwanego dalej „stopniem”, przy zmianie korpusu oraz z dniem
nadania stopnia majora Służby Więziennej lub generała Służby Więziennej.
2. Funkcjonariusz, któremu nadano wyższy stopień przy zmianie korpusu, oraz
funkcjonariusz, któremu nadano stopień generała Służby Więziennej, otrzymuje z
zaliczeniem okresu używalności od dnia nadania tego stopnia sznur galowy, odpowiedni dla danego stopnia.
3. Funkcjonariusz, któremu nadano wyższy stopień przy zmianie korpusu na oficerski, oraz funkcjonariusz, któremu nadano stopień majora Służby Więziennej, otrzymuje z zaliczeniem okresu używalności od dnia nadania tego stopnia czapkę służbową i wyjściową.
4. Funkcjonariusz, któremu nadano wyższy stopień przy zmianie korpusu na oficerski, otrzymuje z zaliczeniem okresu używalności od dnia nadania tego stopnia pas
główny skórzany, odpowiedni dla korpusu oficerskiego Służby Więziennej.
5. Funkcjonariusz, z chwilą skierowania do odbycia szkolenia zawodowego, otrzymuje przedmioty umundurowania wynikające ze zmiany korpusu, zgodnie z ust. 2-4.
6. Funkcjonariusz, który ze względu na budowę ciała nie może dopasować gotowych składników umundurowania, otrzymuje w zamian za odpowiedni składnik
umundurowania: tkaninę, oznaki służby odpowiednie dla danego przedmiotu mundurowego oraz zwrot kosztów szycia wraz z dodatkami krawieckimi. Normy materiałów na szycie umundurowania określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.
7. Zamiast przydziału składników umundurowania, w przypadku, o którym mowa
w ust. 1, funkcjonariuszowi można wypłacić, na jego pisemny wniosek, ich równowartość pieniężną liczoną według cen obowiązujących w dniu powstania uprawnienia do umundurowania.
1. Zaopatrzenie funkcjonariuszy w umundurowanie odbywa się w dwóch etapach. Pierwszy dotyczy nieodpłatnego wydania pierwszej należności mundurowej. Drugi obejmuje coroczną wypłatę równoważnika pieniężnego zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z
dnia 9 lutego 2011r w sprawie równoważnika pieniężnego w sprawie równoważnika pieniężnego w zamian za umundurowanie oraz za czyszczenie chemiczne umundurowania dla funkcjonariuszy Służby Więziennej (Dz. U. poz. 157) . Każdy funkcjonariusz z dniem przyjęcia do służby, mianowania do służby stałej, nadania wyższego stopnia Służby Więziennej przy zmianie
korpusu oraz z dniem nadania stopnia majora Służby Więziennej lub generała Służby Więziennej nabywa prawo do grupy lub pojedynczych przedmiotów umundurowania według przysługujących norm należności.
Funkcjonariusz nabywa prawo do niżej wymienionych przedmiotów umundurowania.
− w dniu przyjęcia do Służby Więziennej mianowany na funkcjonariusza w służbie przygotowawczej (dwie tabele poniżej, normy dla mężczyzn i dla kobiet)
Normy umundurowania dla funkcjonariuszy w służbie przygotowawczej – mężczyzn
Lp.
Nazwa przedmiotu
1
2
Jednostka miary
Ilość
Okres używalności
w latach
Uwagi
6
3
4
5
1
Czapka wyjściowa
szt.
1
4
2
Czapka służbowa
szt.
1
4
3
Nauszniki do czapki zimowej
szt.
1
2
4
Kurtka całoroczna
szt.
1
4
5
Dystynkcje do kurtki całorocznej
kpl.
1
4
6
Mundur służbowy zimowy*
kpl.
1
2
7
Spodnie letnie męskie*
szt.
1
2
8
Krawat
szt.
1
1
9
Szalik zimowy
nie podlega zwrotowi w
naturze
szt.
1
3
10 Sweter
szt.
1
3
11 Dystynkcje do swetra
kpl.
1
3
12 Rękawiczki zimowe męskie
para
1
3
nie podlegają zwrotowi w
naturze
13 Koszula służbowa letnia
szt.
1
1
naturze
14 Dystynkcje do koszuli letniej
kpl.
1
1
15 Koszula służbowa
szt.
1
1
16 Dystynkcje do koszuli służbowej
kpl.
1
1
17 Podkoszulek
szt.
2
1
naturze
18 Skarpety letnie
para
3
1
naturze
19 Skarpety zimowe
para
2
1
naturze
20 Spinka do krawata
szt.
1
1
naturze
21 Ubranie treningowe
kpl.
1
2
naturze
22 Półbuty służbowe męskie
para
1
1
naturze
23 Pas główny skórzany
szt.
1
6
24 Pasek do spodni
szt.
1
25 Oznaki służby
kpl.
zgodnie z przepisami w sprawie umundurowania
26 Dystynkcje**
kpl.
naturze
7
* Stosownie do przepisów rozporządzenia - w zamian za gotową konfekcję można wydać tkaninę w metrażu.
** Tylko w postaci równowartości pieniężnej.
Normy umundurowania dla funkcjonariuszy w służbie przygotowawczej – kobiet
Lp.
Nazwa przedmiotu
1
2
Jednostka miary
Ilość
Okres używalności
w latach
Uwagi
6
3
4
5
1
Czapka wyjściowa
szt.
1
4
2
Czapka służbowa
szt.
1
4
3
szt.
1
2
4
Kurtka całoroczna
szt.
1
4
5
kpl.
1
4
6
kpl.
1
2
naturze
7
Spódnica letnia*
szt.
1
2
naturze
8
Krawat
szt.
1
1
naturze
9
Apaszka do koszuli
szt.
1
1
naturze
10 Szalik zimowy
szt.
1
3
11 Sweter
szt.
1
3
kpl.
1
3
13 Rękawiczki zimowe damskie
para
1
3
naturze
szt.
1
1
naturze
kpl.
1
1
szt.
1
1
kpl.
1
1
18 Podkoszulek
szt.
2
1
naturze
19 Rajstopy w kolorze cielistym**
szt.
4
1
naturze
szt.
1
1
naturze
kpl.
1
2
naturze
22 Półbuty wyjściowe/służbowe, damskie
para
1
1
naturze
szt.
1
6
24 Pasek do spódnicy/spodni
szt.
1
25 Oznaki służby
kpl.
26 Dystynkcje**
kpl.
naturze
7
− w dniu mianowania do służby stałej funkcjonariusz nabywa prawo do dodatkowych norm
należności (patrz dwie tabele poniżej dla mężczyzn i dla kobiet).
Trzeba mieć na uwadze, iż zgodnie z treścią § 38 ust. 3 r.s.u. umundurowanie wydane
funkcjonariuszowi w okresie służby przygotowawczej, po mianowaniu do służby stałej, jest
zaliczane na poczet bieżącej należności. Przepis ten oznacza, że funkcjonariusz z dniem
mianowania do służby stałej nabywa prawo tylko do tych przedmiotów, które nie występowały w należnościach przysługujących funkcjonariuszom w służbie przygotowawczej.
Normy umundurowania dla funkcjonariuszy w służbie stałej – mężczyzn
Lp.
Nazwa przedmiotu
1
2
Jednostka miary
Ilość
Okres używalności w
latach
3
4
5
1
Czapka wyjściowa
szt.
1
4
2
Czapka służbowa
szt.
1
4
3
szt.
1
2
4
Płaszcz wyjściowy zimowy*
szt.
1
5
5
Płaszcz wyjściowy letni*
szt.
1
5
6
Kurtka całoroczna
szt.
1
4
7
kpl
1
4
8
Mundur wyjściowy*
kpl.
1
3
9
kpl.
1
2
10 Mundur służbowy letni*
kpl.
1
3
11 Wiatrówka letnia*
szt.
1
3
12 Dystynkcje do wiatrówki letniej
kpl.
1
3
13 Spodnie letnie męskie*
szt.
1
2
14 Krawat
szt.
1
1
15 Szalik zimowy
szt.
1
3
16 Szalik letni
szt.
1
3
17 Sweter
szt.
1
3
kpl.
1
3
19 Rękawiczki zimowe męskie
para
1
3
20 Rękawiczki letnie męskie
para
1
4
szt.
1
1
kpl.
1
1
23 Koszula wyjściowa**
szt.
1
2
24 Spinki do koszuli
para
1
2
25 Koszula wyjściowa letnia**
szt.
1
1
26 Dystynkcje do koszuli wyjściowej letniej
kpl.
1
1
szt.
1
1
kpl.
1
1
kpl.
1
2
30 Podkoszulek
szt.
2
1
31 Skarpety letnie
para
3
1
32 Skarpety zimowe
para
2
1
33 Ręcznik frotté**
szt.
1
1
szt.
1
1
35 Półbuty wyjściowe męskie
para
1
2
36 Półbuty służbowe męskie
para
1
1
37 Obuwie treningowe skórzane**
para
1
2
szt.
1
6
39 Pasek do spodni
szt.
1
7
40 Teczka
szt.
1
5
41 Sznur galowy
szt.
1
7
42 Pokrowce do umundurowania wyjściowego
szt.
2
3
43 Oznaki służby
kpl.
44 Dystynkcje**
kpl.
Normy umundurowania dla funkcjonariuszy w służbie stałej – kobiet
Lp.
Nazwa przedmiotu
1
2
Jednostka miary
Ilość
Okres używalności w
latach
3
4
5
1
Czapka wyjściowa
szt.
1
4
2
Czapka służbowa
szt.
1
4
3
szt.
1
2
4
Płaszcz wyjściowy zimowy*
szt.
1
5
5
Płaszcz wyjściowy letni*
szt.
1
5
6
Kurtka całoroczna
szt.
1
4
7
kpl.
1
4
8
Mundur wyjściowy*
kpl.
1
3
9
kpl.
1
2
10
Mundur służbowy letni*
kpl.
1
3
11
Wiatrówka letnia*
szt.
1
3
12
Dystynkcje do wiatrówki letniej
kpl.
1
3
13
Spódnica letnia*
szt.
1
2
14
Spodnie damskie zimowe*
szt.
1
3
15
Spodnie damskie letnie*
szt.
1
2
16
Krawat
szt.
1
1
17
Apaszka do koszuli
szt.
1
1
18
Szalik zimowy
szt.
1
3
19
Szalik letni
szt.
1
3
20
Sweter
szt.
1
3
21
Dystynkcje do swetra
kpl.
1
3
22
Rękawiczki zimowe damskie
para
1
3
23
Rękawiczki letnie damskie
para
1
4
24
Koszula służbowa letnia
szt.
1
1
25
Dystynkcje do koszuli letniej
kpl.
1
1
26
Koszula wyjściowa**
szt.
1
2
27
Spinki do koszuli
para
1
2
28
Koszula wyjściowa letnia**
szt.
1
1
29
Dystynkcje do koszuli wyjściowej letniej
kpl.
1
1
30
Koszula służbowa
szt.
1
1
31
Dystynkcje do koszuli służbowej
kpl.
1
1
32
Podkoszulek
szt.
2
1
33
Ubranie treningowe
kpl.
1
2
34
Rajstopy w kolorze cielistym**
szt.
4
1
35
Ręcznik frotté**
szt.
1
1
36
Spinka do krawata
szt.
1
1
37
Półbuty wyjściowe/służbowe, damskie
para
1
1
38
Buty typu oficerki damskie
para
1
3
39
Obuwie treningowe skórzane**
para
1
2
40
Pas główny skórzany
szt.
1
6
41
Pasek do spódnicy/spodni
szt.
1
7
42
Teczka
szt.
1
5
43
Sznur galowy
szt.
1
7
44
Pokrowce do umundurowania wyjściowego
szt
2
3
45
Oznaki służby
kpl.
zgodnie z przepisami w sprawie
umundurowania
46
Dystynkcje**
kpl.
umundurowania
− w dniu nadania wyższego stopnia służbowego przy zmianie korpusu tj w dniu mianowania
na stopień kaprala SW, młodszego chorążego SW i podporucznika SW – funkcjonariusz
nabywa prawo do sznura galowego,
− w dniu nadania wyższego stopnia przy zmianie korpusu na oficerski – funkcjonariusz nabywa prawo do pasa głównego odpowiedniego dla oficerów oraz czapki służbowej i wyjściowej z jednym galonem na daszku,
− w dniu nadania stopnia majora SW – funkcjonariusz nabywa prawo do czapki służbowej
i wyjściowej z dwoma galonami na daszku,
− w dniu nadania stopnia generała SW – funkcjonariusz nabywa prawo do sznura galowego,
munduru wyjściowego ze spodniami/spódnicą z lampasem, munduru służbowego zimowego i letniego z bryczesami, spodni/spódnicy z lampasami, butów z cholewami i prawideł.
2. Pierwsza należność może być realizowana w formie:
− gotowego składnika umundurowania,
− wydanych tkanin, ze zwrotem kosztów szycia i dodatków krawieckich,
− równowartości pieniężnej.
3. Realizacja pierwszej należności w formie gotowego składnika odbywa się w wyznaczonych
okręgowych składnicach mundurowych (magazynach mundurowych, zorganizowanych najczę-
4.
5.
6.
7.
ściej w miejscowościach, w których znajduje się siedziba OISW). Funkcjonariusz otrzymuje należność wykonaną przez wyspecjalizowanego producenta przedmiotów umundurowania. Pobranie gotowego składnika umundurowania powinno stanowić podstawową formę realizacji
pierwszej należności. Przedmiot pobrany w magazynie gwarantuje odpowiednią jakość, wykonany jest z właściwego materiału zgodnie z zatwierdzonym wzorem. Funkcjonariusz wydający
przedmioty (magazynier), a w szczególności funkcjonariusz pobierający ten przedmiot, muszą
w szczególności zwrócić uwagę na właściwy dobór i adekwatność rozmiaru przedmiotu do sylwetki funkcjonariusza. Niewiele jest przedmiotów wykonanych w jednym rozmiarze czyli odpowiednich dla każdego funkcjonariusza np.: spinka do krawata, oznaki służby, dystynkcje. Większość przedmiotów mundurowych stanowią przedmioty wykonane w różnych rozmiarach. Tylko
dobranie odpowiedniego rozmiaru gwarantować może właściwy i zgodny z przepisami wygląd
użytkownika umundurowania.
Możliwość realizacji należności mundurowej w drugiej formie, tj. wydanych tkanin wraz ze
zwrotem kosztów szycia i dodatków krawieckich, może obejmować wybrane i wskazane
w r.s.u. przedmioty. Forma ta może dotyczyć wykonania płaszcza wyjściowego zimowego,
płaszcza wyjściowego letniego, munduru wyjściowego, munduru służbowego letniego, munduru służbowego zimowego, wiatrówki letniej, spodni letnich męskich, a dla kobiet ponadto
spódnicy letniej, spodni damskich zimowych i spodni damskich letnich. Również dodatkowe
normy dla generała SW mogą być wykonywane z powierzonej tkaniny. Mundur wyjściowy i
służbowy zimowy wykonuje się z gabardyny, mundur służbowy letni – z tropiku, a wiatrówkę
letnią, spodnie i spódnicę letnią – z letniej gabardyny. Szycie przedmiotów przez funkcjonariuszy mężczyzn jest fakultatywne. Większość mężczyzn może i powinno pobrać przedmioty
umundurowania w formie gotowych składników. Funkcjonariusz mężczyzna będzie jednak musiał uszyć przedmiot umundurowania, jeżeli ze względu na jego brak lub brak właściwego rozmiaru nie otrzyma właściwego przedmiotu gotowego w składnicy mundurowej. Funkcjonariusz
kobieta, z uwagi na to, że składnice mundurowe nie dystrybuują dla kobiet ww przedmiotów w
damskim fasonie , musi obligatoryjnie uszyć powyższe przedmioty. Funkcjonariusz w magazynie mundurowym nieodpłatnie otrzymuje tkaninę w ilości niezbędnej na uszycie przedmiotu wg
norm zawartych w załączniku nr 1 do r.s.u. wraz z oznakami służby.
Po wykonaniu usługi krawieckiej i przedłożeniu faktury (rachunku) funkcjonariusz otrzymuje
zwrot kosztów szycia i dodatków krawieckich. Koszty te nie są limitowane. Nie oznacza to jednak, że mogą być dowolne, odbiegające od cen usług o podobnym charakterze w danym rejonie. Funkcjonariusz szyjący przedmiot musi dochować dużej staranności w wyborze zakładu
krawieckiego, a w dalszej kolejności postawić usługodawcy wysokie wymagania, tak aby uszyte przedmioty mundurowe odpowiadały obowiązującym wzorom.
Kolejną formą realizacji pierwszej należności mundurowej jest wypłata równowartości pieniężnej. Wypłata może dotyczyć trzech sytuacji:
1) gdy zgodnie z treścią r.s.u. uprawnienie do części przedmiotów realizowane jest wyłącznie
w formie pieniężnej, np. do koszuli wyjściowej, koszuli wyjściowej letniej, ręcznika frotte,
obuwia treningowego skórzanego, dystynkcji (poza dystynkcjami dla szeregowego), rajstop
w kolorze cielistym oraz butów z cholewami. Wymienione przedmioty mogą być realizowane jedynie w formie pieniężnej,
2) niezrealizowania należności mundurowych przez funkcjonariusza w służbie stałej do czasu
ustania jego stosunku służbowego,
3) za zgodą kierownika jednostki w innych szczególnie uzasadnionych okolicznościach, np.:
wcześniejsze uzyskanie przez funkcjonariusza przedmiotu z innych źródeł wykraczających
poza służbowy systemem dystrybucji.
Trzeba pamiętać, że funkcjonariusz jest zobowiązany posiadać przepisowe umundurowanie,
dlatego wypłata równowartości pieniężnej nie może doprowadzić do ominięcia ww obowiązku
i braków poszczególnych przedmiotów.
Wypłata równowartości następuje na wniosek zainteresowanego funkcjonariusza. Należy
uznać, że wymaganie zgody na wypłatę równowartości pieniężnej w zamian za przedmioty realizowane wyłącznie w tej formie – o której mowa w pkt 1 jest mało zasadne. Wypłata równowartości następuje według cen obowiązujących w dniu powstania należności (zob. teza 2).
Funkcjonariusz po zakwalifikowaniu na szkolenie zawodowe przewidziane dla podoficerów,
chorążych lub oficerów otrzymuje przed rozpoczęciem szkolenia sznur galowy, a w przypadku
szkolenia dla oficerów również pas główny, czapkę służbową i czapkę wyjściową (z galonem
na daszku). Przedmioty wydawane są zanim funkcjonariusz uzyska do nich prawo. Prawo do
tych przedmiotów będzie przysługiwało w dniu pozytywnego ukończenia szkolenia i mianowania odpowiednio na pierwszy stopień podoficerski, chorążych i oficerski. Powodem wcześniejszego wydania ww przedmiotów jest zapewnienie absolwentom szkolenia jednolitego wyglądu
podczas uroczystego zakończenia szkolenia i promocji. Okres używalności tych przedmiotów
liczony jest jednak od dnia nabycia uprawnienia.
§ 3. 1. Wyposażenie polowe otrzymuje funkcjonariusz:
1) pełniący służbę w działach ochrony jednostek organizacyjnych Służby Więziennej;
2) wchodzący w skład grupy interwencyjnej;
3) będący uczestnikiem szkolenia wstępnego i zawodowego;
4) wyznaczony do drużyny strzeleckiej lub drużyny przeciwpożarowej oraz przewodnik psa.
2. Kierownik jednostki organizacyjnej Służby Więziennej, zwany dalej „kierownikiem
jednostki organizacyjnej”, może dopuścić do użytkowania przez funkcjonariusza, innego niż wymieniony w ust. 1, wyposażenia polowego, jeżeli jest to uzasadnione
warunkami wykonywania zadań służbowych lub rodzajem szkolenia specjalistycznego.
3. Uprawnienie do wyposażenia polowego realizuje się w formie przydziału gotowych składników.
1. Wyposażenie polowe - potocznie, (choć niezgodnie z obowiązującymi normami prawnymi - nazywane: wyposażenie specjalne, ćwiczebne, moro, drelichowe itd) jest drugim obok umundurowania rodzajem ubioru służbowego. Przedmioty wchodzące w skład wyposażenia polowego
noszone są przez funkcjonariuszy w trakcie wykonywania szczególnie złożonych zadań służbowych podczas których wymagana jest duża aktywność ruchowa i sprawność fizyczna, a także gdy funkcjonariusz jest szczególnie narażony na zagrożenie od osób trzecich.
2. Prawo do wyposażenia polowego w odróżnieniu od prawa do umundurowania nie ma charakteru powszechnego i nie przysługuje wszystkim funkcjonariuszom. Przedmioty wyposażenia
polowego otrzymuje funkcjonariusz: pełniący służbę w działach ochrony jednostek organizacyjnych Służby Więziennej, wchodzący w skład grupy interwencyjnej, będący uczestnikiem szkolenia wstępnego i zawodowego, wyznaczony do drużyny strzeleckiej lub drużyny przeciwpożarowej oraz przewodnik psa służbowego.
3. Funkcjonariusze działu ochrony w najszerszym zakresie są odpowiedzialni za zapewnienie
w zakładach karnych i aresztach śledczych porządku i bezpieczeństwa oraz realizację zadań
obronnych. Właściwa realizacja tych obowiązków wymaga posiadania wyposażenia polowego.
Szczególne znaczenie ma dysponowanie wyposażeniem polowym przez funkcjonariuszy grup
interwencyjnych SW. Etatowe grupy interwencyjne w realiach więziennych mają przeciwdziałać
zagrożeniu bezpieczeństwa jednostki w najbardziej ekstremalnych przejawach nieporządku
i nieposłuszeństwa osób pozbawionych wolności. Ułatwić realizację tych trudnych obowiązków
i zadań ma pomóc dysponowanie wyposażeniem polowym, a w szczególności przedmiotami
o charakterze taktycznym.
Normy wyposażenia polowego dla funkcjonariuszy Służby Więziennej
Lp.
Nazwa przedmiotu
Jednostka miary
Ilość
Minimalny okres
używalności w
Uwagi
latach
1
2
3
4
5
1
Czapka polowa
szt.
1
4
2
Czapka polowa ocieplana
szt.
1
3
3
Kurtka munduru polowego
szt.
1
4
4
Kamizelka taktyczna polowa***
szt.
1
2
5
Spodnie polowe
szt.
2
4
6
Kurtka polowa
szt.
1
5
7
Ocieplacz polowy
szt.
1
4
8
Trzewiki polowe
para
1
2
9
Pas parciany
szt.
2
4
10
Peleryna
szt.
1
4
11
Kominiarka*
szt.
1
do zużycia
12
Dystynkcje
kpl.
3
do zużycia
13
Umundurowanie taktyczne**
kpl.
3
2
14
Rękawice taktyczne letnie**
para
1
1
15
Rękawice taktyczne zimowe**
para
1
1
16
Czapka letnia do umundurowania taktycznego**
szt.
1
2
17
Czapka zimowa do umundurowania taktycznego**
szt.
1
3
18
Kominiarka do umundurowania taktycznego**
szt.
1
1
19
Półgolf do umundurowania taktycznego**
szt.
1
2
20
Buty taktyczne**
para
2
2
21
Kurtka taktyczna jesienno-zimowa**
szt.
1
2
6
nie podlegają zwrotowi w naturze
umundurowania
* Przedmiot wydawany funkcjonariuszom na czas interwencji przy likwidacji wypadków nadzwyczajnych, przy stosowaniu środków przymusu bezpośrednie go oraz na czas szkolenia.
** Przedmiot wydawany funkcjonariuszom wchodzącym w skład grupy interwencyjnej.
*** Przedmiot wydawany funkcjonariuszom wchodzącym w skład grupy interwencyjnej oraz funkcjonariuszom za zgodą kierownika jednostki organizacyjnej.
Prawo do wyposażenia polowego nieodzownie wiąże się z realizacją szkolenia wstępnego w części kursu przygotowawczego oraz szkolenia zawodowego. Słuchacze odbywający szkolenie w systemie skoszarowanym w Centralnym Ośrodku Szkolenia Służby Więziennej lub ośrodku szkolenia
SW lub ośrodku doskonalenia kadr SW ubrani są w wyposażenie polowe.
Normy wyposażenia polowego dla uczestników kursu wstępnego i szkolenia zawodowego
Lp.
Nazwa przedmiotu
1
2
Jednostka miary
Ilość
Minimalny okres
używalności w
latach
Uwagi
6
3
4
5
1
Czapka polowa
szt.
1
2
2
Czapka polowa ocieplana
szt.
1
2
3
Kurtka munduru polowego
szt.
1
2,5
4
Spodnie polowe
szt.
1
2,5
5
Kurtka polowa
szt.
1
4
6
Ocieplacz polowy
szt.
1
3
7
Trzewiki polowe
para
1
2
8
Ubranie szkolno-treningowe z torbą
kpl.
1
2
9
Peleryna
szt.
1
4
10
Torba polowa
szt.
1
4
11
Kominiarka*
szt.
1
do zużycia
12
Dystynkcje
kpl.
3
do zużycia
13
Buty zimowe antypoślizgowe**
para
1
3
14
Bielizna termoaktywna letnia**
kpl.
1
1
15
Bielizna termoaktywna zimowa**
kpl.
1
1
16
Skarpety termoaktywne letnie**
para
1
do zużycia
17
Skarpety termoaktywne zimowe**
para
1
do zużycia
18
Rękawice taktyczne letnie**
para
1
do zużycia
19
Rękawice taktyczne zimowe**
para
1
do zużycia
20
Podkoszulek z napisem odblaskowym
„INSTRUKTOR” **
szt.
1
1
21
Polar z napisem odblaskowym „INSTRUKTOR” **
szt.
1
2
22
Kombinezon treningowy czarny***
szt.
1
do zużycia
umundurowania
* Przedmiot wydawany funkcjonariuszom na czas interwencji przy likwidacji wypadków nadzwyczajnych, przy stosowaniu środków przymusu
bezpośredniego oraz na czas szkolenia.
** Dla wykładowców zespołu szkolenia strzeleckiego i technik interwencyjnych.
*** Dla wykładowców zespołu technik interwencyjnych.
Bez wyposażenia polowego nie może również obejść się przewodnik psa służbowego oraz funkcjonariusz wyznaczony do nieetatowej drużyny przeciwpożarowej lub strzeleckiej.
Norma wyposażenia polowego dla drużyn strzeleckich, drużyn przeciwpożarowych oraz przewodników psów służbowych
Lp.
Nazwa przedmiotu
Jednostka
miary
Ilość
Minimalny okres
używalności w latach
Okres używalności używanych
przedmiotów w latach
Uwagi
1
2
3
4
5
6
7
1
Czapka polowa*
szt.
1+1
4
umundurowania
2
Czapka polowa
ocieplana*
szt.
1+1
5
umundurowania
3
Kurtka munduru
polowego*
kpl.
1+1
4
umundurowania
4
Spodnie polowe*
para
2+1
4
umundurowania
5
Kurtka polowa*
szt.
1+1
5
umundurowania
6
Ocieplacz polowy*
szt.
1+1
4
umundurowania
7
Trzewiki polowe
para
1
3
8
Pas parciany
szt.
2
4
9
Plecak polowy**
szt.
1
3
10
Peleryna
szt.
1
4
11
Dystynkcje*
kpl.
3
do zużycia
naturze
* Jako drugi komplet z przeznaczeniem do ćwiczeń i treningów wydaje się w pierwszej kolejności wyposażenie polowe używane, posiadające wartość
użytkową.
** Tylko dla przewodników psów służbowych.
4. Posiadanie wyposażenia polowego przez wyżej wymienionych funkcjonariuszy nie oznacza, iż
przedmioty te są użytkowane według ich własnego uznania. Zarówno wobec funkcjonariuszy
działów ochrony, należących do grup interwencyjnych, do drużyn strzeleckich i przeciwpożarowych, będących przewodnikami psów służbowych dyrektor zakładu określa, w jakich okolicznościach i przy realizacji jakich zadań służbowych mogą oni występować w wyposażeniu polowym. Podobnie komendant COSSW, ośrodka szkolenia i ośrodka doskonalenia kadr rozstrzyga, kiedy słuchacz odbywający szkolenie ma obowiązek nosić wyposażenie polowe. Należy
bowiem pamiętać, że każdy z funkcjonariuszy posiada zarówno umundurowanie służbowe, jak
i wyjściowe, w których powinien wykonywać rozliczne czynności służbowe. Wydaje się, że pełnienie w jednostce podstawowej służby na oddziale mieszkalnym, na posterunku bramowego
w kontakcie z interesantami, a także składanie egzaminów lub uroczysta inauguracja lub zakończenie szkolenia, bardziej predestynuje do użytkowania umundurowanie służbowe lub wyjściowe niż wyposażenie polowe.
5. Poza przypadkami enumeratywnie wymienionymi w r.s.u. określającymi osoby uprawnione do
posiadania wyposażenia polowego, przedmioty te może za zgodą kierownika jednostki otrzymać również inny funkcjonariusz. Zgoda powinna być wyraźnie określona ze wskazaniem,
w jakich okolicznościach zainteresowany funkcjonariusz może występować w wyposażeniu polowym. Kierownik jednostki wydaje zgodę bądź na indywidualny wniosek funkcjonariusza, bądź
na podstawie wewnętrznego przepisu (zarządzenia) w przypadku, gdy potrzeba posiadania
wyposażenia polowego przez funkcjonariusza lub grupę funkcjonariuszy jest kierownikowi znana. Należy uznać, że wydawanie wyposażenia polowego innym funkcjonariuszom niż wymienionym w r.s.u. powinno należeć do wyjątku, a nie stanowić powszechnie stosowanej praktyki.
6. Funkcjonariusz który przestaje pełnić służbę w dziale ochrony, w grupie interwencyjnej SW,
w drużynie strzeleckiej, drużynie ppoż, przestaje być przewodnikiem psa służbowego bądź kończy szkolenie wstępne lub zawodowe, traci prawo do wyposażenia polowego i jest zobowiązany się z niego rozliczyć na zasadach określonych w r.s.u. Podobnie uprawnienie to wygasa w
przypadku funkcjonariusza posiadającego wyposażenie polowe na podstawie indywidualnej
zgody kierownika jednostki, jeśli ustaną okoliczności które leżały u podstaw jego wydania.
Obowiązek rozliczenia funkcjonariusza z wyposażenia polowego w przypadku wygaśnięcia
uprawnienia, spoczywa na służbach mundurowych jednostki w której funkcjonariusz pełni służbę.
7. Wyposażenie polowe wydawane jest uprawnionemu funkcjonariuszowi jedynie w formie przydziału gotowych składników. Brak jest możliwości wydania materiału, wypłaty równowartości
lub równoważnika pieniężnego. Nawet jeśli z przyczyn, za które odpowiada jednostka, funkcjonariusz nie otrzymał należnego mu wyposażenia polowego, świadczenia pieniężnego w zamian nie otrzyma.
§ 4. 1. Funkcjonariusz w służbie przygotowawczej, w przypadku zwolnienia ze służby na podstawie art. 96 ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej, zwanej dalej „ustawą”, lub wygaśnięcia stosunku służbowego na podstawie art. 97
ust. 1 pkt 2-8 ustawy, jest obowiązany zdać podlegające zwrotowi składniki umundurowania, których okres używalności nie upłynął, wymienione w załączniku nr 2 do
rozporządzenia.
2. Składniki umundurowania, które nie posiadają wartości użytkowej, nie podlegają
zwrotowi.
3. Za składniki umundurowania, które nie zostały zwrócone, a ich okres używalności
nie upłynął, funkcjonariusz, o którym mowa w ust. 1, jest obowiązany uiścić ich równowartość pieniężną za czas, jaki pozostał do końca okresu ich używalności, obliczoną według cen obowiązujących w dniu zwolnienia ze służby lub ustania stosunku służbowego.
4. W przypadku realizacji należności mundurowych w formie, o której mowa w § 2
ust. 1 pkt 2, funkcjonariusz, o którym mowa w ust. 1, jest obowiązany uiścić ich równowartość pieniężną za czas, jaki pozostał do końca okresu ich używalności, obliczoną według pełnych kosztów poniesionych na ich wykonanie.
1. Funkcjonariusz w służbie przygotowawczej – w odróżnieniu od funkcjonariusza w służbie stałej
– nie jest właścicielem przedmiotów umundurowania (zob. art 155 ustawy teza 5). Do czasu
mianowania na funkcjonariusza służby stałej lub do upływu okresu używalności, przedmioty
umundurowania pozostają własnością Skarbu Państwa. Konsekwencją powyższego unormowania jest obowiązek zwrotu przedmiotów umundurowania w sytuacji ustania stosunku służbowego funkcjonariusza służby przygotowawczej w następujących przypadkach: nieprzydatności
do służby stwierdzonej w opinii służbowej, pisemnego zgłoszenia wystąpienia ze służby, powołania do innej służby państwowej, likwidacji jednostki organizacyjnej lub jej reorganizacji połączonej ze zmniejszeniem obsady etatowej, jeżeli przeniesienie funkcjonariusza do innej jednostki organizacyjnej lub na niższe stanowisko służbowe nie jest możliwe, niewyrażenia zgody
na przeniesienie na niższe stanowisko w ww. przypadku oraz określonym w art. 85 ust. 2 ustawy, nieobecności w służbie spowodowanej chorobą, trwającej nieprzerwanie przez okres 12
miesięcy, upływu 12 miesięcznego okresu zawieszenia w czynnościach służbowych, dwukrotnego nieusprawiedliwionego niestawiennictwa na badanie lub obserwację, wyznaczonych
zgodnie z art. 111 ustawy chyba, że skierowanie do komisji lekarskiej nastąpiło na prośbę funkcjonariusza, prawomocnej odmowy wydania poświadczenia bezpieczeństwa osobowego w rozumieniu przepisów o ochronie informacji niejawnych, prawomocnego orzeczenia o wymierzeniu kary dyscyplinarnej wydalenia ze służby, skazania prawomocnym wyrokiem sądu na karę
pozbawienia wolności, jeżeli wykonanie tej kary nie zostało warunkowo zawieszone, skazania
prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub
umyślne przestępstwo skarbowe z oskarżenia publicznego lub umyślnie popełnione przestępstwo skarbowe; orzeczenia prawomocnym wyrokiem sądu środka karnego pozbawienia praw
publicznych lub środka karnego zakazu wykonywania zawodu funkcjonariusza Służby Więziennej, nieobecności w służbie przez okres powyżej 3 miesięcy z powodu tymczasowego aresztowania, zrzeczenia się obywatelstwa polskiego oraz porzucenia służby przez funkcjonariusza.
2. Obowiązek zwrotu dotyczy przedmiotów umundurowania, którym nie minął okres używalności
i nie należą do kategorii przedmiotów wyłączonych z możliwości zwrotu. Część przedmiotów,
np.: koszula służbowa, koszula służbowa letnia, skarpety, półbuty służbowe, podkoszulek,
ubranie treningowe itp. należą do przedmiotów na tyle osobistych, iż zwrot do magazynu w
celu ewentualnego wydania ich do użytkowania kolejnemu funkcjonariuszowi jest niemożliwy.
Warunkiem przyjęcia przedmiotów do magazynu jest zachowanie odpowiedniej wartości użytkowej. Możliwość zwrotu nie dotyczy przedmiotów zniszczonych i zużytych. Konsekwencją nieoddania przedmiotu umundurowania przez funkcjonariusza służby przygotowawczej, którego
ustaje stosunek służbowy, jest obowiązek zapłacenia przez niego równowartości pieniężnej.
3. Funkcjonariusz, który nie zwrócił przedmiotu do magazynu, niezależnie od powodu – czy jest
on zbyt zniszczony, czy też należy do grupy przedmiotów niepodlegających zwrotowi – musi
uiścić równowartość pieniężną za okres niezamortyzowany, tj. za czas, który pozostał od chwili
zwolnienia do końca okresu używalności, według cen obowiązujących w dniu ustania stosunku
służbowego.
Przykład 1) funkcjonariusz nie zwrócił do magazynu przedmiot o rocznym okresie używalności,
któremu pozostało do końca okresu używalności 6 miesięcy, wówczas jest on zobowiązany zapłacić równowartość pieniężna odpowiadająca 50% jego wartości naliczonej zgodnie z ceną
obowiązująca w dniu ustania stosunku służbowego
Przykład 2) funkcjonariusz został zwolniony ze Służby Więziennej po 18 miesiącach służby,
pozostając do końca służby funkcjonariuszem służby przygotowawczej. Rok przed zwolnieniem pobrał koszulę której okres używalności wynosi 12 miesięcy. Na dzień zwolnienia ze służby nie rozlicza się z pobranej koszuli, gdyż jej okres używalności się skończył.
4. Dla prawidłowego ustalenia niezamortyzowanej wartości przedmiotu umundurowania, konieczne jest właściwe obliczenie upływu okresu używalności przedmiotu, a w szczególności wyznaczenie momentu od którego rozpoczyna się liczenie tego okresu. Komentowane rozporządzenie, ani inny przepis prawa nie wskazuje tego momentu. Zgodnie ze stosowaną praktyką okres
używalności umundurowania rozpoczyna swój bieg w chwili pobrania przedmiotu. Stanowisko
takie wynika m.inn. z treści obowiązującego programu ewidencji umundurowania Mundur II.
Zatwierdzony przez Dyrektora Generalnego SW program stanowi w tym zakresie wykładnię
przepisów.
5. Obowiązek zwrotu dotyczy nie tylko przedmiotów, do których uprawnienie zostało zrealizowane
w formie wydanych gotowych składników umundurowania, ale również w formie wypłaconej
równowartości pieniężnej, jak i wydanego materiału wraz ze zwrotem kosztów szycia i zużytych
dodatków krawieckich. W tym ostatnim przypadku podstawą rozliczenia się z należności mundurowych jest pełna wartość kosztów wytworzenia przedmiotu, tj. wartość wydanego materiału,
jak i poniesiony koszt uszycia przedmiotu, jaki został zwrócony funkcjonariuszowi.
§ 5. Do oceny wartości użytkowej zwracanych przedmiotów umundurowania i wyposażenia polowego, którym nie minął okres używalności, kierownik jednostki organizacyjnej powołuje komisję.
1. Jednym z warunków zwrotu do magazynu przedmiotów umundurowania, jak i wyposażenia polowego, jest zachowanie przez przedmiot wartości użytkowej. Przeznaczeniem przedmiotów
umundurowania zwróconych do magazynu nie jest ich likwidacja, a wydanie funkcjonariuszom
nowo przyjętym do służby. Zwracany przedmiot będzie zachowywał wartość użytkową, jeżeli
zapewnia należytą jakość i tym samym zdolność do zachowania właściwego wyglądu funkcjonariusza, który taki przedmiot otrzyma.
2. Dla uniknięcia zarzutu subiektywnej oceny wartości (użytkowej) zwracanych przedmiotów
umundurowania oraz wyposażenia polowego kierownik jednostki jest zobowiązany powołać komisję. W skład komisji powinny wchodzić osoby kompetentne w szczególności wykazujące
znajomość obowiązujących przepisów mundurowych. W pracach komisji nie powinien uczestniczyć funkcjonariusz niegwarantujący bezstronności oceny umundurowania np.: sam zwraca
przedmioty umundurowania lub wyposażenia polowego bądź zwrot dotyczy osób mu bliskich.
Ostateczna ocena jakości umundurowania komisji decyduje o sposobie rozliczenia funkcjonariusza tj o tym czy funkcjonariusz zwróci przedmiot do magazynu, czy zapłaci równowartość
pieniężną.
§ 6. 1. Funkcjonariusz otrzymuje przedmioty umundurowania i wyposażenia polowe-
go z przeznaczeniem do użytkowania na czas określony w normach, zwany okresem
używalności.
2. Okres użytkowania przedmiotów umundurowania i wyposażenia polowego liczony jest od dnia wydania tych przedmiotów do użytku do czasu oceny wartości użyt kowej, o której mowa w § 5.
3. Okresy używalności oznak służby są równe okresom używalności umundurowania, do którego zostały wydane.
4. Przy ustalaniu okresów używalności i okresów użytkowania dokonuje się zaokrąglenia liczonego do pełnego, rozpoczętego miesiąca.
5. Okres używalności składników umundurowania oraz składników wyposażenia polowego ulega przedłużeniu o czas trwania urlopu bezpłatnego, urlopu wychowawczego oraz okresu zawieszenia w czynnościach służbowych trwającego dłużej niż
sześć miesięcy.
6. Tabele norm umundurowania i wyposażenia polowego dla funkcjonariuszy oraz
okresy używalności poszczególnych przedmiotów umundurowania i wyposażenia
polowego określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.
1. Komentowany przepis definiuje podstawowe pojęcia przepisów mundurowych: okres używalności i okres użytkowania umundurowania lub wyposażenia polowego. Okres używalności stanowi przewidywany okres, w którym przedmiot zachowuje wymaganą wartość użytkową i ciągle nadaje się do użytku. Okres ten został określony indywidualnie dla każdego przedmiotu
w tabelach stanowiących normy należności. Najkrótszy okres używalności przedmiotów umundurowania wynosi jeden rok, np. koszula służbowa, skarpety itd., a najdłuższy 7 lat, np. sznur
galowy. Okres używalności nie został podany dla należności oznak służby (w kształcie koła). W
tym przypadku okres używalności oznak jest tożsamy z okresem używalności przedmiotu
umundurowania, na którym nosi się te oznaki – płaszcz wyjściowy zimowy, mundur służbowy
letni, mundur służbowy zimowy oraz mundur wyjściowy.
2. Okres użytkowania stanowi czas faktycznego użytkowania przedmiotu mundurowego – od dnia
jego otrzymania do czasu zwrotu przedmiotu do magazynu.
3. Ustalanie okresów używalności i okresów użytkowania dokonuje się z zaokrągleniem do pełnego miesiąca. Jeżeli funkcjonariusz otrzyma przedmiot w połowie miesiąca, okres używalności
rozpocznie swój bieg pierwszego dnia tego miesiąca. Również okres użytkowania rozpocznie
się z pierwszym dniem tego miesiąca.
4. W pewnych przypadkach, gdy funkcjonariusz faktycznie nie wykonuje czynności służbowych,
następuje wydłużenie okresów używalności umundurowania i wyposażenia polowego. Sytuacja
taka wystąpi, gdy funkcjonariusz przebywa na urlopie bezpłatnym, wychowawczym oraz pozostaje w okresie zawieszenia w czynnościach służbowych w wymiarze powyżej 6 miesięcy. Jeśli
funkcjonariusz znajdzie się w takiej sytuacji, wówczas przedłużeniu ulegnie okres używalności
i użytkowania o czas trwania absencji w służbie. Bez znaczenia pozostają okoliczności czy odbywa się to w okresie jednego roku mundurowego, czy na przełomie dwóch (kilku) lat mundurowych.
Przykład 1) Funkcjonariusz przebywał na urlopie bezpłatnym w wymiarze 6 miesięcy. Okres
używalności i użytkowania umundurowania pozostaje bez zmian.
Przykład 2) Funkcjonariusz jest zawieszony w czynnościach służbowych przez okres 6,5 miesiąca – wówczas okresy używalności i użytkowania przedłużają się o 7 miesięcy.
§ 7. 1. Funkcjonariuszowi mogą być wydane składniki umundurowania i wyposażenia polowego uprzednio używane, po ocenie ich wartości użytkowej uwzględniającej
stopień zużycia za okres dotychczasowego ich użytkowania.
2. Okres używalności składników umundurowania, o których mowa w ust. 1, ustala
się jak dla nowych składników, a funkcjonariuszowi wypłaca się równowartość pieniężną w części odpowiadającej stopniowi zużycia za okres dotychczasowego ich
użytkowania, obliczoną według cen obowiązujących w dniu powstania należności.
3. Wydanie funkcjonariuszowi używanych składników umundurowania i wyposażenia polowego wymaga jego pisemnej zgody.
1. Zarówno przedmioty umundurowania, jak i wyposażenia polowego wydawane funkcjonariuszowi w magazynie co do zasady powinny być nowe, ale są jednak od tej reguły wyjątki. Komentowany przepis pozwala na wydanie umundurowania lub wyposażenia polowego, które było
wcześniej użytkowane przez innego funkcjonariusza. W przypadku umundurowania sytuacja
taka wystąpi w przypadku, gdy wskutek ustania stosunku służbowego funkcjonariusza w służbie przygotowawczej, zwróci on pobrane przedmioty umundurowania do magazynu. W odniesieniu do wyposażenia polowego zwrot tych przedmiotów do magazynu powinien mieć miejsce
zawsze, gdy wygaśnie uprawnienie do tych przedmiotów, a okres używalności przedmiotów
wyposażenia polowego się nie skończył , poza trzewikami polowymi (zob. § 9 r.s.u. teza 2).
2. Warunkiem ponownego wydania przedmiotów umundurowania i wyposażenia polowego jest
uzyskanie pisemnej zgody funkcjonariusza. Za przejaw nadmiernego formalizmu należy uznać
wymaganie uzyskania zgody na otrzymanie wcześniej używanego wyposażenia polowego.
3. Zwrócone do magazynu przedmioty umundurowania mogą być nieodpłatnie wydawane w ramach przysługującej pierwszej należności. Funkcjonariusz po wyrażeniu zgody otrzyma przedmiot, którego okres używalności odpowiada okresowi używalności nowego przedmiotu. Rekompensatą za dotychczasowe użytkowanie przedmiotu jest wypłata funkcjonariuszowi równowartości pieniężnej obliczonej za okres jego dotychczasowego użytkowania wg cen obowiązujących w dniu powstania należności.
§ 8. 1. Ponowne, nieodpłatne wydanie funkcjonariuszowi składników umundurowania lub wydanie wyposażenia polowego, przed upływem okresu ich używalności,
jest dopuszczalne w przypadku:
1) utraty lub zniszczenia składnika umundurowania lub wyposażenia polowego
w związku z zaistniałymi wypadkami losowymi podczas wykonywania obowiązków
służbowych;
2) utraty wartości użytkowej składnika umundurowania lub wyposażenia polowego
wskutek stwierdzonych wad produkcyjnych;
3) zaistnienia okoliczności, o których mowa w § 9 ust. 5, jeżeli występują przesłanki,
o których mowa w § 3 ust. 1 i 2.
2. Podstawą otrzymania nowych przedmiotów, o których mowa w ust. 1, jest pisemny wniosek funkcjonariusza zatwierdzony przez kierownika jednostki organizacyjnej, w której funkcjonariusz pełni służbę.
1. Przedmioty umundurowania funkcjonariusz otrzymuje nieodpłatnie przede wszystkim w przypadku, gdy stanowią pierwszą należność. Wyjątkowo, funkcjonariusz może otrzymać nieodpłatnie przedmioty umundurowania ponownie. Stanie się tak wówczas, gdy posiadane przedmioty uległy zniszczeniu przed upływem ich okresu używalności, w czasie lub w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych, w okolicznościach, za które funkcjonariusz nie ponosi
odpowiedzialności:
− w czasie wypadków losowych (napad na funkcjonariusza, zniszczenie w czasie akcji),
− wskutek istniejącej w przedmiocie wady produkcyjnej.
2. Zapis w opisanym drugim przypadku ma chronić funkcjonariusza przed skutkami otrzymania
przedmiotu wykonanego przez producenta w sposób niedbały lub niestaranny. Tryb postępowania wzorowany jest na przepisach zawarte w Kodeksie cywilnym odnoszących się do rękojmi za wady produktu. Okoliczność ta może mieć zastosowanie jedynie w przypadku wydania
przedmiotu umundurowania w naturze. Nie może być podstawą roszczenia w przypadku realizacji należności mundurowych przez funkcjonariusza, który otrzymał tkaninę i we własnym zakresie w wybranym zakładzie krawieckim uszył przedmiot umundurowania.
3. Podstawą nieodpłatnego wydania przedmiotu nie jest natomiast utrata cech użytkowych powstała wskutek zwykłego codziennego użytkowania przedmiotu i jego naturalnego stopniowe-
go zużycia.
4. Wyposażenie polowe zawsze wydawane jest nieodpłatnie. Opisane w komentowanym przepisie okoliczności stanowią podstawę nieobciążania funkcjonariusza za zniszczenie wcześniej
wydanych przedmiotów wyposażenia polowego, których okres używalności w chwili utraty lub
zniszczenia jeszcze nie minął.
5. W przypadku zaistnienia zdarzenia skutkującego zniszczeniem lub utratą przedmiotów, funkcjonariusz niezwłocznie powinien poinformować kierownika jednostki o przebiegu zdarzenia i
zakresie zniszczonych (utraconych) przedmiotów. Powyższą informację powinien uzupełnić
wnioskiem o wydanie nowych przedmiotów umundurowania lub wyposażenia polowego. Funkcjonariusz prowadzący służbę mundurową powinien na wniosku złożyć adnotację o tym czy
upłynął bądź nie upłynął okres używalności zniszczonych przedmiotów.
6. Powyższy przepis nie określa trybu postępowania ze zniszczonymi przedmiotami umundurowania, które nie stanowiły pierwszej należności mundurowej, a w kolejnych latach służby zostały zakupione przez funkcjonariusza i wskutek przedstawionych okolicznościach utraciły wartość użytkową. W takim przypadku funkcjonariusz powinien dochodzić roszczeń na zasadach
ogólnych np.; korzystając z rękojmi lub gwarancji udzielonej przez sprzedawcę rzeczy objętej
wadą, a w przypadku zniszczenia przedmiotu w wypadku pozostającym w związku z pełnioną
służbą – na zasadach określonych w przepisach bhp.
§ 9. 1. Funkcjonariusz pozostający w służbie, któremu wygasło uprawnienie do wyposażenia polowego, oraz funkcjonariusz, w przypadku ustania stosunku służbowego, jest obowiązany zwrócić podlegające zwrotowi wydane składniki wyposażenia
polowego, z uwzględnieniem ust. 3. Składniki wyposażenia polowego podlegające
zwrotowi określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.
2. Funkcjonariusz w służbie stałej zwolniony ze służby, na podstawie art. 96 ust. 2
pkt 1, 5, i 6 ustawy, lub któremu wygasł stosunek służbowy, na podstawie art. 97
ust. 1 pkt 2-8 ustawy, oraz funkcjonariusz w służbie przygotowawczej zwolniony ze
służby, na podstawie art. 96 ustawy, lub któremu wygasł stosunek służbowy, na
podstawie art. 97 ust. 1 pkt 2-8 ustawy, któremu wydano trzewiki polowe, których
okres używalności nie upłynął, jest obowiązany zwrócić równowartość pieniężną za
te trzewiki za czas, jaki pozostał do końca okresu używalności, obliczoną według
cen obowiązujących w dniu zwolnienia lub ustania stosunku służbowego.
3. Wyposażenie polowe, wydane na podstawie § 3 ust. 1 pkt 1 i 4 oraz ust. 2, z chwilą upływu okresu używalności staje się własnością funkcjonariusza.
4. Uczestnicy szkolenia wstępnego i zawodowego są obowiązani do zwrotu wszystkich wydanych przedmiotów, wymienionych w tabeli nr 7 załącznika nr 2 do rozporządzenia, z chwilą zakończenia tych szkoleń.
5. W przypadku utraty lub zniszczenia składników wyposażenia polowego, których
okres używalności nie upłynął, a nie zachodzi przesłanka, o której mowa w § 8 ust. 1
pkt 1 i 2, funkcjonariusz zwraca ich równowartość pieniężną za czas, jaki pozostał
do końca okresu używalności, nie mniej niż 10% ich wartości, obliczoną według cen
obowiązujących w dniu utraty składników.
1. Utrata prawa do posiadania wyposażenia polowego następuje z chwilą ustania stosunku służbowego lub zmiany stanowiska służbowego na takie na którym wyposażenie nie przysługuje.
Z chwilą utraty uprawnienia, funkcjonariusz jest zobowiązany zwrócić do magazynu pobrane
przedmioty wyposażenia polowego. Obowiązek ten nie dotyczy trzewików polowych, a także
przedmiotów, które przeszły na własność funkcjonariusza. Wyposażenie polowe staje się własnością funkcjonariusza po upływie jego okresu używalności. Okres używalności liczony jest
od dnia wydania przedmiotu i biegnie każdego dnia niezależnie czy w danym dniu funkcjonariusz pełnił służbę w wyposażeniu polowym. Jeśli okres używalności się nie skończył, a funkcjonariusz nie zwrócił przedmiotu do magazynu, jest zobowiązany za niego zapłacić równowartość pieniężną za okres niezamortyzowany, tj. taki, który pozostał do końca okresu używalności, nie mniej jednak niż 10% ich wartości według cen z dnia utraty uprawnienia.
Przykład 1) Funkcjonariusz otrzymał nową kurtkę polową o okresie używalności wynoszącym
4 lata. Po upływie 2 lat jego stosunek służbowy ustaje. Ponieważ okres używalności kurtki się
nie skończył, funkcjonariusz ma obowiązek jej zwrotu. Jeśli tego nie uczyni ma obowiązek zapłacić 50 % jej wartości.
Przykład 2) Funkcjonariusz otrzymał trzewiki polowe o okresie używalności wynoszącym 2 lata
(24 miesiące) Po upływie 23 miesięcy jego stosunek służbowy ustał wskutek wymierzenia kary
dyscyplinarnej wydalenia ze służby. Ponieważ okres używalności obuwia się nie skończył ma
obowiązek zapłacić za okres niezamortyzowany (butów nie zwraca się do magazynu - patrz
teza 2). Kwota do zapłaty stanowić będzie 10% wartości trzewików.
2. Trzewiki polowe nie podlegają zwrotowi do magazynu, niezależnie od ich stanu i upływu okresu używalności. Jeżeli stosunek służbowy funkcjonariusza w służbie stałej ustał w związku z:
niewywiązywaniem się z obowiązków służbowych, stwierdzonym w dwóch kolejnych opiniach,
między którymi upłynęło co najmniej 6 miesięcy, niewyrażeniem zgody na przeniesienie na niższe stanowisko służbowe, nieobecnością w służbie spowodowanej chorobą, trwającą nieprzerwanie przez okres 12 miesięcy, prawomocnym orzeczeniem o wymierzeniu kary dyscyplinarnej wydalenia ze służby, skazaniem prawomocnym wyrokiem sądu na karę pozbawienia wolności, jeżeli wykonanie tej kary nie zostało warunkowo zawieszone, skazaniem prawomocnym
wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe z oskarżenia publicznego lub umyślnie popełnione przestępstwo skarbowe,
orzeczeniem prawomocnym wyrokiem sądu środka karnego pozbawienia praw publicznych lub
środka karnego zakazu wykonywania zawodu funkcjonariusza Służby Więziennej, nieobecnością w służbie przez okres powyżej 3 miesięcy z powodu tymczasowego aresztowania, zrzeczeniem się obywatelstwa polskiego, porzuceniem służby przez funkcjonariusza, a okres używalności butów nie upłynął, funkcjonariusz jest zobowiązany zapłacić za okres niezamortyzowany nie mniej niż 10% wartości. Funkcjonariusz w służbie przygotowawczej ponosi te same
konsekwencje, co funkcjonariusz w służbie stałej, jeżeli jego stosunek służbowy ustanie w tych
samych przypadkach, co podane wyżej, a ponadto gdy stosunek służbowy ustał ze względu
na: nieprzydatność do służby, stwierdzoną w opinii służbowej w okresie służby przygotowawczej, pisemne zgłoszenie wystąpienia ze służby, powołanie do innej służby państwowej, osiągnięcie 30-letniego stażu służby w Służbie Więziennej, likwidację jednostki organizacyjnej lub
jej reorganizację połączoną ze zmniejszeniem obsady etatowej, jeżeli przeniesienie funkcjonariusza do innej jednostki organizacyjnej lub na niższe stanowisko służbowe nie jest możliwe,
upływ
12-miesięcznego okresu zawieszenia w czynnościach służbowych, dwukrotne nieusprawiedliwione niestawiennictwo na badanie lub obserwację, wyznaczonych zgodnie z art. 111, chyba
że skierowanie do komisji lekarskiej nastąpiło na prośbę funkcjonariusza, prawomocną odmowę wydania poświadczenia bezpieczeństwa osobowego w rozumieniu przepisów o ochronie informacji niejawnych.
3. Jeżeli stosunek służbowy funkcjonariusza w służbie stałej lub przygotowawczej ustał na innej
podstawie niż wyżej wymienione, wówczas funkcjonariusz za buty nie płaci. Podobnie się stanie jeżeli funkcjonariusz utracił prawo do wyposażenia polowego, w tym do trzewików polowych, jednak nie ustaje jego stosunek służbowy. Wówczas nie ponosi on obciążeń finansowych,
o których mowa wyżej.
4. W przypadku, gdy funkcjonariusz nie dopełnił obowiązku zwrotu przedmiotów wyposażenia polowego, wówczas jest zobowiązany zapłacić równowartość pieniężną za okres niezamortyzowany, tj. pozostający do upływu okresu używalności. W przypadku, gdy otrzymany przedmiot
wyposażenia polowego nie był wcześniej użytkowany przez innego funkcjonariusza, funkcjonariusz ma zapłacić za czas stanowiący różnicę pomiędzy okresem używalności a okresem jego
faktycznego użytkowania. Jeśli przedmiot wyposażenia polowego był wcześniej użytkowany
wówczas okres tego użytkowania uwzględnia się przy rozliczeniu funkcjonariusza.
§ 10. 1. Funkcjonariusz mianowany na stałe, któremu do dnia ustania stosunku służ bowego nie wydano przysługujących mu składników umundurowania, otrzymuje w
zamian za te składniki równowartość pieniężną odpowiadającą pełnej ich wartości,
według cen obowiązujących w dniu powstania należności.
2. Funkcjonariusz w służbie przygotowawczej, który do dnia ustania stosunku służbowego nie otrzymał przysługujących mu składników umundurowania, nie otrzymuje w zamian za te składniki równowartości pieniężnej.
3. Do roszczeń z tytułu prawa do pierwszej należności mundurowej wydawanej nieodpłatnie funkcjonariuszowi stosuje się art. 226 ustawy.
1. Jeżeli funkcjonariusz służby stałej w czasie pełnionej służby do czasu jej ustania nie otrzymał
przedmiotu gotowego lub tkaniny na jego wykonanie, wówczas otrzymuje równowartość pieniężną za przysługujący przedmiot wg ceny z dnia powstania należności (zob. § 2 r.s.u. teza
6). Należność tą otrzymuje z urzędu, a obowiązek jej realizacji spoczywa na jednostce. Przed
wypłatą powyższego świadczenia niezbędne jest ustalenie czy nie doszło do przedawnienia
roszczeń.
2. Funkcjonariuszowi służby przygotowawczej w analogicznej sytuacji, tj. ustania stosunku służbowego, nie wypłaca się równowartości pieniężnej w zamian za nieotrzymane przedmioty
umundurowania. Bez znaczenia pozostaje z jakiego powodu funkcjonariusz nie otrzymał
przedmiotów. Należy pamiętać, że funkcjonariusz ten za wyjątkiem przedmiotów umundurowania, których okres używalności się skończył, nie jest właścicielem przedmiotów mundurowych.
3. Należy zwrócić uwagę, iż do problematyki mundurowej w zakresie przedawnienia pierwszej należności odnosi się art 226 ustawy regulujący problematykę przedawnienia należności (z pominięciem ust. 1 i 4), mimo że zgodnie z systematyką ustawy, zapis ten nie znajduje się w rozdziale 16 ustawy poświęcony umundurowaniu i wyposażeniu polowym.
§ 11. Kierownik jednostki organizacyjnej ustala ubiór funkcjonariuszy jednostki na
określoną okoliczność, według odpowiednich norm umundurowania i wyposażenia
polowego.
1. Kierownik jednostki wskazuje ubiór służbowy odpowiedni do danej okoliczności lub rodzaju zadań służbowych. Uprawnienie to może być przekazane przez kierownika innemu funkcjonariuszowi np. dowódcy grupy interwencyjnej, funkcjonariuszowi przewodniczącemu delegacji itp. W
przypadku występowania funkcjonariuszy z kilku jednostek organizacyjnych, dla wskazania
osoby uprawnionej do określenia stroju służbowego stosuje się przepisy dotyczące przełożonych w SW.
2. Uprawnienie kierownika jednostki do określenia właściwego ubioru służbowego, w którym funkcjonariusz ma wykonywać czynności służbowe, należy rozumieć szeroko. Na podstawie tego
przepisu kierownik jednostki powinien lub może wskazać:
1) które zadania służbowe, zarówno o charakterze stałym oraz doraźnym, mają być realizowane w umundurowaniu, a które w wyposażeniu polowym. Powyższe rozstrzygnięcie jest
szczególnie istotne dla funkcjonariuszy działu ochrony, którzy na mocy r.s.u. dysponują wyposażeniem polowym, co nie oznacza swobody funkcjonariusza w decydowaniu, kiedy należy w tych przedmiotach występować.
2) jakie przedmioty umundurowania lub wyposażenia polowego funkcjonariusz powinien założyć w określonej sytuacji. Kierownik jednostki może uznać za celowe wskazanie konieczności ubioru konkretnego przedmiotu umundurowania lub wyposażenia polowego bądź zakazu ubioru innych przedmiotów w różnych sytuacjach.
3) obowiązek występowania w umundurowaniu wyjściowym w innych przypadkach niż wymienione w treści § 30 r.s.u. Kierownik jednostki w przypadku gdy uzna to za uzasadnione
może wydać polecenie dotyczące obowiązku występowania w umundurowaniu wyjściowym
w przypadkach wykraczających poza tymi o których mowa w § 30 r.s.u., np.: uroczysta odprawa służbowa, wizytacja jednostki przez przedstawicieli władz państwowych itp. Kierownik jednostki powinien doprecyzować, w jakich przedmiotach stanowiących umundurowanie
wyjściowe funkcjonariusze mają występować np. czy w mundurze wyjściowym, czy też
w koszuli wyjściowej letniej, ze sznurem galowym itp.
3. Decyzja kierownika o wyborze właściwego stroju służbowego do realizacji określonych zadań
powinna w pierwszej kolejności uwzględniać potrzeby służby. Za taki interes należy uznać zapewnienie funkcjonariuszowi ubioru zapewniającego zachowanie najwyższego komfortu pełnionej służby.
§ 12. 1. W celu ustalenia stanu jakościowego posiadanego przez funkcjonariusza
umundurowania lub wyposażenia polowego oraz zgodności z obowiązującymi normami, kierownik jednostki organizacyjnej może zarządzić apel mundurowy, w celu
ustalenia stanu umundurowania lub wyposażenia polowego zapewniającego prawidłowość wykonywania czynności służbowych.
2. Kierownik jednostki organizacyjnej każdorazowo określa czas, miejsce i sposób
przeprowadzenia apelu, o którym mowa w ust. 1, oraz przedmioty umundurowania i
wyposażenia polowego, które podlegają sprawdzeniu.
1. System zaopatrzenia funkcjonariuszy SW w umundurowanie, polegający na pozostawieniu
funkcjonariuszowi swobody podjęcia decyzji dotyczącej zakupu umundurowania, skutkuje koniecznością okresowej kontroli stanu posiadanego umundurowania. Istnieje obawa,że wypłacany corocznie równoważnik pieniężny w zamian za umundurowanie będzie wykorzystywany na
cele inne niż zakup nowego umundurowania w stopniu powodującym, że funkcjonariusz nie
będzie posiadał przepisowych przedmiotów, zapewniającego prawidłowość wykonywania obowiązków służbowych. Instrumentem, który ma dyscyplinować funkcjonariusza w kierunku
zwiększonej troski o stan posiadanego umundurowania jest apel mundurowy.
2. Apelem mundurowym można objąć nie tylko stan umundurowania służbowego lub wyjściowego, ale również wyposażenia polowego.
3. W aktualnym stanie prawnym brak jest określenia częstotliwości przeprowadzenia apelu. Nie
może to jednak oznaczać, że w dłuższym okresie czasu można pominąć przeprowadzanie
kontroli stanu umundurowania. Wyraźnym sygnałem dla kierownika jednostki wskazującym na
pilną konieczność przeprowadzenia apelu będą zauważalne przypadki noszenia niewłaściwego
umundurowania lub unikanie noszenia umundurowania.
4. Kontrola stanu umundurowania nie musi obejmować wszystkich przedmiotów objętych normami należności. Kierownik jednostki może wydać polecenie objęcie apelem np. wyłącznie przedmiotów umundurowania letniego, zimowego, umundurowania wyjściowego itp. Za wskazane
należy uznać objęcie apelem przedmiotów umundurowania częściej używanych, przedmiotów
których braki występują u funkcjonariuszy, bądź takich które w ostatnim okresie zostały wprowadzone do norm należności i istnieje prawdopodobieństwo, że funkcjonariusze odwlekają decyzje o ich zakupie. Funkcjonariusz ma obowiązek zakupu takiego przedmiotu po upływie tylu
lat, jaki jest okres używalności takiego przedmiotu i wypłacie w równoważnikach pieniężnych
pełnej wartości przedmiotu.
5. Wydając polecenie o przeprowadzeniu apelu należy wziąć pod uwagę okres jego trwania, datę
przeprowadzenia apelu uzupełniającego dla osób nieobecnych w pierwszym terminie, czas na
uzupełnienie brakujących przedmiotów. Należy dążyć do tego, aby okres przeprowadzenia
apelu był w miarę możliwości krótki.
6. W przypadku stwierdzenia braków w umundurowaniu lub niewłaściwej jego jakości, kierownik
jednostki powinien wydać polecenie zakupu przedmiotu w określonym terminie. Funkcjonariusz, który uchyla się od realizacji polecenia, może narazić się nie tylko na zarzut niewykonania polecenia, ale również niedopełnienia obowiązku służbowego posiadania przepisowego
umundurowania, co w konsekwencji stanowić może naruszenie dyscypliny służbowej i odpowiedzialność dyscyplinarną.
§ 13. Umundurowanie, wyposażenie polowe, w tym oznaki służby, dystynkcje i znaki
identyfikacyjne określone w rozporządzeniu są prawnie zastrzeżone i mogą być noszone wyłącznie przez funkcjonariuszy, a umundurowanie, w tym oznaki służby oraz
dystynkcje, także przez funkcjonariuszy w stanie spoczynku.
1. Komentowany przepis w sposób nie budzący wątpliwości wskazuje, iż przedmioty umundurowania i wyposażenia polowego wraz z oznakami służby, dystynkcjami i znakami identyfikacyjnymi mogą być noszone wyłącznie przez osoby do tego uprawnione, tj. funkcjonariuszy SW,
a przedmioty umundurowania w tym oznaki służby i dystynkcje również przez funkcjonariuszy
w stanie spoczynku. Zgodnie z zasadą a contrario powyższa norma wyklucza możliwość użyt-
kowania umundurowania lub wyposażenia polowego przez inne osoby. Jeśli mundur ma pełnić
funkcję identyfikacyjną nie może być użytkowany przez osoby do tego nieuprawnione. Postępowanie takie jako naruszenie przepisów prawa stanowi wykroczenie (patrz art 154 ustawy
teza 5). Mimo, iż funkcjonariusz może być właścicielem umundurowania jak i wyposażenia polowego, to za niewłaściwe lub nieodpowiedzialne należy uznać zachowanie funkcjonariusza
polegające na darowaniu, sprzedawaniu lub pożyczaniu tych przedmiotów osobom trzecim w
celu ich dalszego użytkowania przez te lub inne osoby.
2. Przepis dopuszcza możliwość użytkowania umundurowania przez funkcjonariuszy pozostający
w stanie spoczynku. Niewątpliwie użytkowanie umundurowania przez byłych funkcjonariuszy
dotyczy sytuacji wyjątkowych, związanych w szczególności z udziałem tych osób w uroczystościach państwowych, samorządowych, służbowych lub rodzinnych.
3. Uprawnienie (i obowiązek) funkcjonariuszy do noszenia umundurowania lub wyposażenia polowego nie oznacza, że funkcjonariusze ci mogą nosić umundurowanie lub wyposażenie polowe
w każdym czasie według własnego uznania. Przepis z nielicznymi wyjątkami dotyczy prawa do
występowania w mundurze wyłącznie w czasie lub w związku z realizacją czynności służbowych. Poza służbą funkcjonariusze mogą nosić mundur w wyjątkowych przypadkach, np.: podczas indywidualnego uczestnictwa w uroczystościach rodzinnych. Mundur, wyposażenie polowe lub ich składowe, nie mogą być wykorzystywane w czynnościach naruszających jego powagę lub dobre imię służby.
§ 14. Funkcjonariusz może występować w umundurowaniu wyjściowym, służbowym
albo wyposażeniu polowym.
1. Komentowany przepis typizuje rodzaje ubioru służbowego, w jakim mogą występować funkcjonariusze SW, którym jest: umundurowanie wyjściowe, umundurowanie służbowe oraz wyposażenie polowe.
2. Ogólna norma zawarta w przepisie nie oznacza, że każdy funkcjonariusz SW może występować w każdym z wymienionych rodzajów ubioru służbowego. Funkcjonariusz w służbie przygotowawczej ma prawo do przedmiotów umundurowania służbowego, pozbawiony jest natomiast
prawa do umundurowania wyjściowego, z wyjątkiem czapki wyjściowej (co należy uznać za
przeoczenie normodawcy). Również prawo do posiadania wyposażenia polowego obejmuje tylko niektórych funkcjonariuszy (zob. § 3 r.s.u. teza 2).
3. O tym, czy dany przedmiot stanowi umundurowanie bądź wyposażenie polowe, decyduje ujęcie go w normach należności.
§ 15. 1. Podstawowymi składnikami umundurowania wyjściowego są:
1) czapka wyjściowa w kolorze stalowoniebieskim z czarnym daszkiem i granatowym otokiem;
2) mundur wyjściowy w kolorze stalowoniebieskim (dla generała spodnie/spódnica z
lampasem granatowym);
3) koszula wyjściowa w kolorze białym;
4) koszula wyjściowa letnia w kolorze białym;
5) płaszcz wyjściowy letni i zimowy w kolorze granatowym;
6) półbuty wyjściowe w kolorze czarnym.
2. Wzory umundurowania wyjściowego funkcjonariuszy Służby Więziennej określa
załącznik nr 3 do rozporządzenia.
1. Wymienione powyżej przedmioty należą do grupy należności mundurowych stanowiących
umundurowanie wyjściowe. Poza wyżej wymienionymi przedmiotami umundurowania wyjściowego są: dystynkcje do koszuli wyjściowej letniej oraz pokrowce na umundurowanie wyjściowe. W połączeniu z umundurowaniem wyjściowym funkcjonariusz użytkuje również niektóre
przedmioty umundurowania służbowego np. skarpety, rajstopy w kolorze cielistym (kobiety),
krawat, spinkę do krawata itp.
2. Czapka wyjściowa różni się od czapki służbowej sposobem wykonania zamieszczonego godła
państwowego. Orzeł na czapce wyjściowej jest haftowany, natomiast orzeł na czapce służbowej wykonany jest z metalu. Krój munduru wyjściowego, jak i tkanina, z którego jest wykonany
(gabardyna), są takie same jak munduru służbowego zimowego. Brak różnic pomiędzy mundurem wyjściowym a mundurem służbowym zimowym dotyczy zarówno mundurów mężczyzn, jak
i kobiet. Jedyną zewnętrzną różnicą w wyglądzie funkcjonariuszy noszących oba rodzaje mundurów jest umieszczenie na mundurze wyjściowym znaku identyfikacyjnego imiennego, natomiast na mundurze służbowym znaku identyfikacyjnego numerycznego.
3. Długość kurtki munduru wyjściowego powinna być taka, aby w pozycji siedzącej nie ulegała załamaniu, a swobodnie dotykała płaszczyzny siedzenia. Długość rękawa powinna sięgać do nasady kciuka. Podobne zasady dotyczą kurtki munduru służbowego.
4. Nazwa „umundurowanie wyjściowe” może sugerować, iż jest to jedyny rodzaj stroju służbowego, w którym funkcjonariusz „po wyjściu” z jednostki może wykonywać określone czynności.
Pogląd taki nie jest zasadny. W zależności od potrzeb funkcjonariusz może poza jednostką występować również w umundurowaniu służbowym, a nawet wyposażeniu polowym. Określenie
„umundurowanie wyjściowe” ma oznaczać rodzaj ubioru służbowego zakładanego i noszonego
w szczególnych okolicznościach, munduru, który nie jest używany w codziennej służbie. W innych formacjach mundurowych dla określenia tego typu ubioru używa się określenia umundurowanie galowe, umundurowanie wieczorowe itp.
§ 16. 1. Do umundurowania wyjściowego funkcjonariusze noszą sznury galowe:
podoficera Służby Więziennej, chorążego Służby Więziennej, oficera Służby Więziennej, generała Służby Więziennej.
2. Sznury galowe, o których mowa w ust. 1, są koloru srebrnoszarego.
3. Wzory sznurów galowych funkcjonariuszy Służby Więziennej określa załącznik
nr 4 do rozporządzenia.
1. W Służbie Więziennej występują cztery rodzaje sznurów galowych: podoficera, chorążego, oficera i generała. Różnią się budową i ilością splotów. Najprostszy jest sznur podoficera, najbardziej rozbudowany sznur generała. Prawo do odpowiedniego sznura powstaje z dniem mianowania na pierwszy stopień służbowy w danym korpusie oraz mianowania na stopień generała
SW.
2. Przepisy r.s.u nie wymieniają przypadków występowania w mundurze wyjściowym bez sznura
wyjściowego. Należy jednak zauważyć ,iż przepisy te nie zabraniają występowania w umundurowaniu wyjściowym bez sznura galowego, tj. w mundurze wyjściowym (z identyfikatorem
imiennym), koszuli wyjściowej, butach wyjściowych i czapce wyjściowej, tj bez sznura galowego. Zdaniem autora praktyka noszenia munduru wyjściowego wraz z koszulą wyjściową bez
sznura galowego jest w pełni dopuszczalna.
3. Wątpliwość interpretacyjną budzi użyty w pierwszym ustępie komentowanego przepisu zwrot:
„do umundurowania wyjściowego funkcjonariusze noszą sznury galowe...” Zapis ten może sugerować, że sznur galowy nie jest częścią umundurowania wyjściowego, a stanowi odrębną
kategorię umundurowania lub stanowi cześć umundurowania służbowego. Sznur galowy ani
nie jest umundurowaniem służbowym, ani innym rodzajem umundurowania. Poprawny zapis
powinien brzmieć „do munduru wyjściowego funkcjonariusze noszą sznury galowe...”. Tak zapisana norma nie rodziłaby powyższych wątpliwości, a jednocześnie określałaby jednoznacznie – zgodnie ze stosowana praktyką – iż sznur galowy noszony jest wyłącznie do kurtki munduru wyjściowego, a nie do koszuli letniej wyjściowej.
4. Sznury galowe noszone przez funkcjonariuszy SW są barwy srebrzystoszarej.
§ 17. 1. Podstawowymi składnikami umundurowania służbowego są:
1) czapka służbowa z otokiem granatowym;
2) mundur służbowy zimowy i letni;
3) wiatrówka letnia;
4) spodnie/spódnica (dla generała z lampasem granatowym);
5) kurtka całoroczna w kolorze granatowym;
6) rękawiczki letnie i zimowe, w kolorze czarnym;
7) koszula służbowa i koszula służbowa letnia, w kolorze niebieskim;
8) pas i obuwie, w kolorze czarnym;
9) dystynkcje i oznaki służby.
2. Składniki umundurowania, o których mowa w ust. 1 pkt 1-4, są koloru stalowoniebieskiego.
3. Wzory umundurowania służbowego funkcjonariuszy Służby Więziennej określa
załącznik nr 5 do rozporządzenia.
1. Umundurowanie służbowe stanowi podstawowy ubiór służbowy funkcjonariusza SW. Każdy
funkcjonariusz powinien posiadać przedmioty umundurowania służbowego, których ilość i rodzaj zależą od płci, posiadanego stopnia służbowego oraz przynależności funkcjonariusza do
kategorii służby stałej lub przygotowawczej. Większość funkcjonariuszy szczególnie pełniących
służbę w administracji jednostek penitencjarnych w realizacji codziennych obowiązków występuje w umundurowaniu służbowym.
2. Zaliczenie części przedmiotów umundurowania służbowego do kategorii podstawowych nie rodzi praktycznych skutków prawnych. Bez znaczenia pozostaje czy dany przedmiot zalicza się
do kategorii podstawowych czy też nie. Poza podaniem katalogu przedmiotów stanowiących
podstawowe umundurowanie służbowe przepis wskazuje typowe kolory przedmiotów mundurowych którymi są kolor szaro-niebieski, niebieski, czarny i granatowy.
§ 18. 1. Podstawowymi składnikami wyposażenia polowego są:
1) czapka polowa i polowa ocieplana;
2) kurtka munduru polowego;
3) spodnie polowe;
4) kurtka polowa;
5) ocieplacz polowy;
6) kamizelka taktyczna;
7) trzewiki polowe;
8) peleryna;
9) pas parciany;
10) buty taktyczne;
11) umundurowanie taktyczne.
2. Składniki wyposażenia polowego wymienione w ust. 1 pkt 1-6 są koloru stalowoniebieskiego z nadrukiem koloru czarnego, a wymienione w ust. 1 pkt 7-11 - w kolorze czarnym.
3. Wzory składników wyposażenia polowego funkcjonariuszy Służby Więziennej
określa załącznik nr 6 do rozporządzenia.
1. Należy zauważyć, że do kategorii podstawowych składników wyposażenia polowego zaliczono
przedmioty przysługujące funkcjonariuszom pełniącym służbę w działach ochrony. Za podstawowe nie uznaje się przedmiotów przysługujących funkcjonariuszom wchodzącym w skład grupy interwencyjnej (np. umundurowanie taktyczne) czy przewodnikom psów służbowych (np.
plecak polowy).
2. Składniki wyposażenia polowego są wykonane w kolorze czarnym lub stalowo-niebieskim
z czarnym nadrukiem, a czapka polowa ocieplana w kolorze granatowym.
3. Czarny podkoszulek, mimo że jest noszony wyłącznie w połączeniu z przedmiotami wyposażenia polowego, nie stanowi wyposażenia polowego a jest elementem umundurowania służbowego.
§ 19. 1. Dystynkcje Służby Więziennej noszone na taśmie otokowej czapki służbowej
i wyjściowej są wykonane bajorkiem:
1) starszy szeregowy - jeden pasek długości 3 cm i szerokości 5 mm;
2) kapral - dwa paski długości 3 cm i szerokości 5 mm; odstęp między paskami wynosi 2 mm;
3) starszy kapral - trzy paski o wymiarach i w odstępie między paskami określonych
w pkt 2;
4) plutonowy - cztery paski o wymiarach i w odstępie między paskami określonych
w pkt 2;
5) sierżant - oznaka w kształcie litery „V” skierowana kątem w dół, o ramionach długości 3,3 cm i szerokości 5 mm, o kącie rozwarcia 60°;
6) starszy sierżant - oznaka stopnia sierżanta oraz drugi znak w kształcie litery „ V”,
umieszczony wewnątrz oznaki stopnia sierżanta, w odległości 2 mm;
7) sierżant sztabowy - oznaka stopnia sierżanta oraz pasek długości 2,5 cm i szero kości 5 mm, bezpośrednio umieszczony poziomo pod znakiem litery „V”;
8) starszy sierżant sztabowy - oznaka stopnia starszego sierżanta oraz pasek długości 2,5 cm i szerokości 5 mm, bezpośrednio umieszczony poziomo pod znakiem litery „V”;
9) młodszy chorąży - jedna gwiazdka o rozpiętości ramion 1,5 cm, umieszczona między ramionami znaku w kształcie litery „V”, w odstępie 2 mm od ramion znaku; znak
umieszcza się nad paskiem czapki w odległości 2 mm; długość jego ramion wynosi
2 cm, szerokość - 5 mm, rozwarcie ramion - 75°;
10) chorąży - jedna gwiazdka, umieszczona symetrycznie do wizerunku orła, na
środku taśmy otokowej czapki;
11) starszy chorąży - dwie gwiazdki, umieszczone na środku taśmy otokowej, równolegle do krawędzi taśmy; odległość między ramionami gwiazdek wynosi 2 mm;
12) podporucznik - dwie gwiazdki o rozpiętości ramion 2 cm, umieszczone na środku taśmy otokowej, równolegle do krawędzi taśmy; odległość między ramionami
gwiazdek wynosi 2 mm;
13) porucznik - trzy gwiazdki, rozmieszczone w sposób określony w pkt 12;
14) kapitan - cztery gwiazdki, rozmieszczone w sposób określony w pkt 12, z tym że
ramiona gwiazdek stykają się ze sobą;
15) major - jedna gwiazdka o rozpiętości ramion 2 cm, na środku otoku czapki;
16) podpułkownik - dwie gwiazdki, rozmieszczone w sposób określony w pkt 12;
17) pułkownik - trzy gwiazdki, rozmieszczone w sposób określony w pkt 12;
18) generał - na taśmie otokowej czapki wężyk generalski o szerokości 3 cm i wysokości 3,5 cm; ponadto na środku taśmy otokowej w przerwie wężyka - jedna gwiazdka umieszczona na linii równoległej do krawędzi taśmy.
2. Wzory dystynkcji na taśmie otokowej czapki służbowej i wyjściowej funkcjonariuszy Służby Więziennej są określone w załączniku nr 9 do rozporządzenia.
1. Funkcjonariusze na pagonach oraz na otokach czapek noszą dystynkcje odpowiednie do posiadanego stopnia służbowego. Za wyjątkiem stopnia szeregowego SW, każdy wyższy stopień
służbowy ma określoną formę i kształt. Funkcjonariusz posiadający stopień szeregowego SW
nie posiada na otoku i naramiennikach żadnych oznak. W zależności od stopnia kształt dystynkcji może przyjmować formę belki, gwiazdki, znaku „V” wężyka generalskiego. Należy zauważyć, iż w przypadku stopnia młodszego chorążego ze względu na konieczność umieszczenia gwiazdki pomiędzy ramionami znaku „V” jej rozmiar jest mniejszy od rozmiaru gwiazdek w
stopniach oficerskich. Należy przyjąć, że gwiazdki funkcjonariusza posiadającego stopień chorążego lub starszego chorążego są w rozmiarze gwiazdek oficerskich (normodawca nie określił
ich rozmiarów).
2. Pewną formą wyrażenia dystynkcji posiadanego stopnia służbowego jest również sposób wykonania daszka czapki. W przypadku stopni w korpusie szeregowych, podoficerów i chorążych
daszek jest bez żadnych oznak. W przypadku funkcjonariuszy posiadających stopnie oficerskie
od podporucznika SW do kapitana SW na daszku znajduje się jeden galon, a funkcjonariuszy
posiadających stopień od majora SW do generała SW – dwa galony. Naniesienie galonów na
daszek czapki chroni przed pomyłką w prawidłowym odczycie faktycznie posiadanego stopnia.
Oznaczenie stopnia na otoku czapki majora SW i chorążego SW jest tożsame i zawiera jedną
gwiazdkę. Dwie gwiazdki na otoku czapki posiadają aż trzy stopnie służbowe: starszego chorążego SW, podporucznika SW i podpułkownika SW. Faktyczną różnicę posiadanych stopni wyznaczają galony (lub ich brak) na daszku czapki. Czapki wyposażenia polowego nie zawierają
oznak stopni służbowych.
§ 20. 1. Dystynkcje Służby Więziennej noszone na naramiennikach przez starszych
szeregowych i podoficerów:
1) starszy szeregowy - jeden pasek szerokości 8 mm, naszyty w odległości 2 cm od
miejsca wszycia rękawa;
2) kapral - dwa paski o szerokości 8 mm, z których pierwszy jest naszyty w sposób
określony w pkt 1, a drugi - w odległości 4 mm od pierwszego w kierunku guzika naramiennika;
3) starszy kapral - trzy paski o szerokości 8 mm naszyte w odstępach 4 mm od sie bie, w sposób określony w pkt 1;
4) plutonowy - cztery paski naszyte w odstępach 4 mm od siebie, w sposób określony w pkt 1;
5) sierżant - naramiennik obszyty wokół taśmą szerokości 8 mm, z wyjątkiem wszycia przy rękawie; na naramienniku wewnątrz obszycia znak w kształcie litery „V”, o
kącie rozwarcia 60°; odległość od wszycia rękawa do wierzchołka znaku wynosi 2
cm;
6) starszy sierżant - oznaka stopnia sierżanta oraz drugi znak w kształcie litery „ V”,
umieszczony wewnątrz oznaki stopnia sierżanta, w odstępie 4 mm;
7) sierżant sztabowy - oznaka stopnia sierżanta oraz pasek poprzeczny, naszyty 2
mm pod oznaką, równoległy do wszycia rękawa;
8) starszy sierżant sztabowy - oznaka stopnia starszego sierżanta oraz pasek poprzeczny, naszyty 2 mm pod oznaką, równoległy do wszycia rękawa.
2. Dystynkcje starszych szeregowych i podoficerów Służby Więziennej na kurtce całorocznej, wiatrówce letniej, swetrze, koszuli służbowej letniej, koszuli służbowej
oraz koszuli letniej wyjściowej są wykonane haftem maszynowym w kolorze białym
z oblamowaniem granatowym, a na pozostałych przedmiotach mundurowych wykonane są białą taśmą dystynkcyjną z oblamowaniem granatowym.
3. Wzory dystynkcji, o których mowa w ust. 1, określa załącznik nr 10 do rozporządzenia.
§ 21. 1. Dystynkcje Służby Więziennej noszone na naramiennikach przez chorążych i
oficerów:
1) młodszy chorąży - znak w kształcie litery „V” z taśmy szerokości 5 mm, skierowanej kątem w kierunku wszycia rękawa, oraz gwiazdka umieszczona między ramionami znaku, w odległości 2 mm od nich; rozwartość ramion znaku wynosi 70°, a odle głość od wszycia rękawa do wierzchołka znaku - 1 cm;
2) chorąży - jedna gwiazdka umieszczona w odległości 3 cm od wszycia rękawa;
3) starszy chorąży - dwie gwiazdki: pierwsza umieszczona w sposób określony w
pkt 2, druga - w odległości 5 mm od wierzchołka ramienia pierwszej gwiazdki do
kąta wklęsłego między dwoma ramionami drugiej gwiazdki;
4) podporucznik - dwie gwiazdki: pierwsza umieszczona w odległości 3 cm od wszycia rękawa, druga - w odległości 5 mm od wierzchołka ramienia pierwszej gwiazdki
do kąta wklęsłego między dwoma ramionami drugiej gwiazdki;
5) porucznik - trzy gwiazdki: pierwsza umieszczona w odległości 1,2 cm od wszycia
rękawa, druga - w odległości 5 mm od wierzchołka ramienia pierwszej gwiazdki do
kąta wklęsłego między dwoma ramionami drugiej gwiazdki, trzecia gwiazdka - podobnie jak druga;
6) kapitan - cztery gwiazdki, umieszczone w sposób określony w pkt 5;
7) major - dwa paski i jedna gwiazdka; paski szerokości 6 mm są umieszczone w poprzek naramienników, pierwszy pasek - w odległości 1 cm od wszycia rękawa, drugi
- 4 mm od pierwszego; gwiazdka jest umieszczona na środku naramiennika, w odległości 1 cm od drugiego paska;
8) podpułkownik - dwa paski i dwie gwiazdki; paski i pierwszą gwiazdkę umieszcza
się w sposób określony w pkt 7, drugą gwiazdkę umieszcza się w odległości 5 mm
od wierzchołka ramienia pierwszej gwiazdki do kąta wklęsłego między dwoma ramionami drugiej gwiazdki;
9) pułkownik - dwa paski i trzy gwiazdki, rozmieszczone w sposób określony w pkt
8;
10) generał - wężyk generalski szerokości 3,5 cm, umieszczony w poprzek całego
naramiennika, w odległości 5 mm od wszycia rękawa, oraz gwiazdka umieszczona
wzdłuż linii prostej, biegnącej przez środek naramiennika w odległości 1 cm od wężyka.
2. Gwiazdki są umieszczone wzdłuż linii prostej biegnącej przez środek naramiennika, są wykonane haftem maszynowym lub bajorkiem. Chorążowie mają naramienniki obszyte wokół, z wyjątkiem wszycia rękawa, haftem maszynowym lub taśmą szerokości 5 mm.
3. Dystynkcje chorążych Służby Więziennej na kurtce całorocznej, wiatrówce letniej,
swetrze, koszuli służbowej letniej, koszuli służbowej oraz koszuli letniej wyjściowej
są wykonane haftem maszynowym w kolorze srebrnym matowym, a na pozostałych
elementach umundurowania haftowane bajorkiem oraz wykonane z taśmy dystynkcyjnej w tym samym kolorze.
4. Dystynkcje oficerów Służby Więziennej na kurtce całorocznej, wiatrówce letniej,
swetrze, koszuli służbowej letniej, koszuli służbowej oraz koszuli letniej wyjściowej
są wykonane haftem maszynowym w kolorze srebrnym matowym, a na pozostałych
elementach umundurowania wykonane są bajorkiem. Dystynkcje generała Służby
Więziennej na umundurowaniu są wykonane bajorkiem.
5. Dystynkcje noszone na składnikach wyposażenia polowego są wykonane haftem
maszynowym.
6. Wzory dystynkcji, o których mowa w ust. 1, określa załącznik nr 10 do rozporządzenia.
1. Dystynkcje na pagonach kurtki całorocznej, wiatrówki letniej, swetra, koszuli służbowej letniej,
koszuli służbowej oraz koszuli letniej wyjściowej są wykonane haftem maszynowym. W pozostałych wypadkach oznaki stopnia wykonane są z taśmy dystynkcyjnej (starszy szeregowy
i podoficerowie), z taśmy dystynkcyjnej oraz haftowane bajorkiem (chorążowie) lub haftowane
bajorkiem (oficerowie). Wykonanie oznak stopnia, zlecenie ich wykonania bądź ich zakup spoczywa na funkcjonariuszu. Dla zachowania prawidłowego oznaczenia dystynkcji należy wziąć
pod uwagę rozmiar poszczególnych symboli (pasków, gwiazdek itp.), odległość między nimi,
rodzaj materiału z którego należy je wykonać oraz prawidłowe miejsce ich naniesienia na pagon lub otok.
2. Dystynkcje na pagonach dla funkcjonariuszy różnych korpusów są wykonane:
1) haftem maszynowym - na pagonach kurtki całorocznej, wiatrówki letniej, swetra, koszuli
służbowej letniej, koszuli służbowej oraz koszuli letniej wyjściowej,
2) z taśmy dystynkcyjnej o szerokości 8 mm z oblamowaniem granatowym - na naramiennikach starszych szeregowych i podoficerów,
3) z taśmy dystynkcyjnej o szerokości 5 mm wszytej dookoła naramiennika (z wyjątkiem wszycia rękawa) chorążych oraz z której wykonany jest znak „V” w przypadku funkcjonariuszy
posiadających stopień młodszego chorążego SW,
4) z bajorka, z którego wykonane są dystynkcje generała SW, gwiazdki chorążych i oficerów,
oraz dystynkcje wszystkich stopni służbowych wykonane na otokach czapki służbowej
i czapki wyjściowej.
3. W celu naniesienia w sposób prawidłowy oznak posiadanego stopnia na naramiennikach
przedmiotów mundurowych konieczne jest przestrzeganie zasad dotyczących zachowania kolejności symboli dla poszczególnych stopni. W przypadku stopni podoficerskich i starszego
szeregowego SW kolejność poszczególnych belek jest następująca: – pierwsza belka w kolejności od wszycia pagonu w rękaw odpowiada stopniowi starszego szeregowego SW, pierwsza
i druga – kaprala SW, pierwsza, druga i trzecia - starszego kaprala, pierwsza, druga, trzecia i
czwarta – plutonowego. Kolejność ta nie jest zachowana przy stopniach oficerskich. Podporucznik nosi na pagonie dwie gwiazdki, które przyjmują miejsca nr 2 i 3 (licząc od wszycia pagonu w rękaw), porucznik SW uzupełnia gwiazdki podporucznika SW o gwiazdkę numer 1, a
kapitan
SW
o gwiazdkę nr 4. Trzeba jednak pamiętać, aby kolejne gwiazdki zachowywały w pełni kształt,
jakość, barwę odpowiadający wcześniej wykonanym gwiazdkom. Za niewłaściwą praktykę należy uznać posiadanie przez funkcjonariusza gwiazdek różniących się sposobem wykonania.
§ 22. 1. Oznakami Służby Więziennej są:
1) oznaka w kształcie koła, wykonana z metalu w kolorze srebrnym (prawa i lewa), a
także występująca pojedynczo, na której w obramowaniu liści dębowych jest skrzyżowany miecz i pochodnia;
2) oznaka w kształcie tarczy, wykonana z płótna w kolorze granatowym, na której w
obramowaniu liści dębowych jest skrzyżowany miecz i pochodnia oraz znajduje się
napis „Służba Więzienna” w kolorze białym;
3) oznaka w kształcie półkolistym, wykonana z płótna w kolorze granatowym, z napisem „Służba Więzienna” w kolorze białym;
4) oznaka w kształcie orła, wykonana haftem na kołnierzu kurtki mundurowej i płaszcza wyjściowego zimowego funkcjonariusza w stopniu generała.
2. Wzory oznak Służby Więziennej i sposób ich umieszczania określa załącznik nr 7
do rozporządzenia.
1. Oznaka służby jest elementem wskazującym, przynależność funkcjonariusza ubranego
w umundurowanie lub wyposażenie polowe do formacji mundurowej jaką jest Służba Więzienna. Dla osób postronnych ubiór funkcjonariusza SW może przypominać krojem i barwą tkaniny
niektóre korpusy formacji wojskowych występujących w mundurach o barwie stalowej, np. wojska lotnicze, radiotechniczne itd. Oznaka służby noszona na okryciach wierzchnich ma odróżniać funkcjonariusza SW od żołnierza lub funkcjonariusza innej służby mundurowej. W wojsku
oznaka służby zwana jest potocznie korpusówką. Stanowi wskazanie przynależności żołnierza
do poszczególnych korpusów osobowych lub oznacza specjalizację posiadaną przez żołnierza.
2. Oznaki służby funkcjonariusze noszą na okryciach wierzchnich:
1) w kształcie koła, wykonane z metalu, w obramowaniu liści dębowych skrzyżowany miecz
i pochodnia. Oznakę tą nosi są na klapach kurtek mundurów służbowego letniego, służbowego zimowego i płaszcza zimowego wyjściowego. Na każdym z wymienionych przedmiotów funkcjonariusz nosi dwie oznaki służby – prawą i lewą, które stanowią swe lustrzane
odbicie. Należy je nosić w ten sposoby, aby pochodnia była skierowana w kierunku szyi
funkcjonariusza, a ostrze miecza do góry na zewnątrz.
3.
4.
5.
6.
2) w kształcie orła, wykonana haftem, noszone przez generała SW. Oznakę tą nosi się na
tych samych przedmiotach i tych samych miejscach co oznakę w kształcie koła. Również
w wojsku, policji i innych służbach mundurowych przywilejem stopnia generała jest noszenie oznaki w kształcie orła,
3) w kształcie półkolistym z napisem Służba Więzienna, noszona na prawym rękawie tych samych przedmiotów mundurowych, na których nosi się oznakę w kształcie koła lub orła.
Wierzchołek łuku powinien znajdować się w odległości ok. 4÷5 cm od miejsca wszycia rękawa,
4) w kształcie tarczy z napisem „Służba Więzienna”, noszona na prawym rękawie kurtki całorocznej, wiatrówki, swetra, koszuli służbowej, koszuli służbowej letniej, kurtki polowej, kurtki
munduru polowego.
Przedmiotami stanowiącymi okrycie wierzchnie, które nie posiadają żadnej z wyżej wymienionych oznak służby, są: płaszcz letni wyjściowy, koszula letnia wyjściowa oraz peleryna przeciwdeszczowa. Czarny podkoszulek posiada oznakę służby odpowiadającą wyglądem oznace
w kształcie koła, naniesioną haftem maszynowym na lewej stronie piersi oraz wykonany tą
samą techniką napis SW, umieszczony na plecach.
Na przedmiotach umundurowania, gdy występuje jedna oznaka służby, np. na czarnym podkoszulku, na pasie parcianym polowym noszona jest prawa oznaka.
Okres używalności oznak służby (w kształcie koła) jest taki sam, jak przedmiotu umundurowania, na którym się je nosi. Oznaki służby noszone na mundurze służbowym zimowym mają
okres używalności wynoszący 2 lata, na mundurze służbowym letnim i na mundurze wyjściowym 3 lata oraz 4 lata na płaszczu wyjściowym.
Oznaką służby nie jest znak graficzny Służby Więziennej zgodnie ze wzorem określonym
w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 16 czerwca 2010 r. w sprawie znaku graficznego Służby Więziennej (Dz.U. nr 121 poz. 815).
§ 23. 1. Znakami identyfikacyjnymi funkcjonariuszy są:
1) znak imienny;
2) znak numeryczny;
3) znak funkcyjny;
4) znak identyfikacyjny przewodnika psa.
2. Znak identyfikacyjny, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, jest wykonany z tworzywa
sztucznego. Na granatowym tle są umieszczone białe litery - pierwsza litera imienia
funkcjonariusza i jego nazwisko.
3. Znak identyfikacyjny, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, jest wykonany z tworzywa
sztucznego. Na granatowym tle są umieszczone białe litery „SW”, trzycyfrowy kod
jednostki organizacyjnej Służby Więziennej i, po łączniku (-), trzycyfrowy kod funkcjonariusza.
4. Znak identyfikacyjny, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, występuje w dwóch wzorach:
1) w formie opaski wykonanej z tworzywa sztucznego koloru białego; napis określający funkcję jest koloru granatowego;
2) w formie plakietki wykonanej z tworzywa sztucznego, z napisami wykonanymi haftem maszynowym białą nicią na granatowym tle.
5. Znak identyfikacyjny, o którym mowa w ust. 1 pkt 4, jest wykonany haftem maszynowym. Napisy i oznaka służby, na której w obramowaniu liści dębowych jest skrzyżowany miecz i pochodnia, są wykonane w kolorze srebrnym na granatowym tle.
6. Wzory znaków identyfikacyjnych funkcjonariuszy Służby Więziennej określa załącznik nr 8 do rozporządzenia.
1. Funkcjonariusze noszą na umundurowaniu lub wyposażeniu polowym znaki identyfikacyjne
(imienne, numeryczne, funkcyjne, przewodnika psa), które w zależności od rodzaju pełnią funkcję informującą o:
1) osobie, która nosi znak, tj. jego nazwisku lub kodu cyfr, pod którym ukryto nazwisko,
2.
3.
4.
5.
2) jednostce, w której funkcjonariusz pełni służbę,
3) funkcji lub zadaniach, które pełni funkcjonariusz.
Znak imienny wykonany jest z tworzywa sztucznego w kolorze granatowym z białymi literami.
Zawiera nazwisko funkcjonariusza oraz pierwszą literę imienia. Znak ten jest noszony nad prawą kieszenią kurtki munduru wyjściowego oraz na koszuli wyjściowej letniej.
Znak numeryczny posiada zakodowane nazwisko funkcjonariusza i jednostki w której pełni
służbę. Znak ten nie wskazuje wprost, jakie nazwisko nosi funkcjonariusz, ale w sytuacji koniecznej pozwala na jego identyfikację. Rozwiązanie takie ma chronić funkcjonariusza (ewentualnie jego rodzinę) przed bezpośrednią identyfikacją przez osadzonych. Szczególnie jest to
ważne, gdy wobec osadzonych stosuje on siłę fizyczna lub środki przymusu. Jeśli w ocenie
osadzonego lub innych organów funkcjonariusz przekroczy swoje uprawnienia i kompetencje,
wówczas kod znaku numerycznego pozwoli na ustalenie tożsamości funkcjonariusza. Znak numeryczny, oprócz zakodowanego nazwiska funkcjonariusza, zawiera również zakodowaną informację
o jednostce organizacyjnej, w której funkcjonariusz pełni służbę. Kody nadane jednostkom organizacyjnym określa Zarządzenie Nr 54/13 Dyrektora Generalnego SW z dnia 20 grudnia
2013 r. Numer „001” posiada Centralny Zarząd Służby Więziennej, „002” Centralny Ośrodek
Szkolenia Służby Więziennej itd. Kody dla poszczególnych funkcjonariuszy w danej jednostce
nadaje kierownik jednostki. Najczęściej numer 001 otrzymuje kierownik jednostki. Znak ten noszony jest na prawej stronie piersi nad kieszenią (czarny podkoszulek nie posiada kieszeni,
a sweter posiada ją z lewej strony), na okryciach wierzchnich przedmiotów umundurowania
służbowego oraz wyposażenia polowego, z wyłączeniem kurtki całorocznej i peleryny przeciwdeszczowej oraz przedmiotów należących do umundurowania wyjściowego.
Znak identyfikacyjny funkcyjny noszony jest w formie opaski lub plakietki. Określa on funkcję
lub zadania, które pełni funkcjonariusz. Znak ten mogą nosić w zależności od potrzeb dowódcy
zmiany i ich zastępcy, oficer dyżurny, podoficer dyżurny itp. Znak w formie plakietki noszony
jest pod klapą lewej górnej kieszeni kurtki munduru służbowego zimowego i letniego, koszul
służbowych, wiatrówki i swetra (należy doszyć guzik). Znak identyfikacyjny w formie opaski noszony jest na lewym rękawie pod pagonem kurtki całorocznej, kurtki munduru polowego i kurtki
polowej. (W załączniku nr 8 do r.s.u. błędnie przedstawiono noszenie znaku funkcyjnego na
prawym ramieniu).
Funkcjonariusz będący przewodnikiem psa służbowego posiada prawo do plecaka polowego.
Na kieszeni plecaka noszony jest znak identyfikacyjny przewodnika.
§ 24. Funkcjonariusze na nakryciach głowy noszą wizerunek orła według wzoru
ustalonego dla godła państwowego, o którym mowa w art. 2 ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach
państwowych (Dz. U. z 2005 r. Nr 235, poz. 2000, z 2006 r. Nr 220, poz. 1600, z 2009 r.
Nr 168, poz. 1323 oraz z 2010 r. Nr 18, poz. 96).
1. Godłem Rzeczpospolitej Polskiej jest wizerunek orła białego ze złotą koroną na głowie zwróconej w prawo, z rozwiniętymi skrzydłami, z dziobem i szponami złotymi, umieszczonymi w czerwonym polu tarczy.
2. Dopuszczalne są pewne odstępstwa od wzoru oraz barwy godła (przedstawionych we wzorze)
w zależności od użytego materiału, o ile mieszczą się w ww opisie godła. Dlatego orzeł wystę pujący na umundurowaniu lub wyposażeniu polowym funkcjonariuszy SW na czapkach, na guzikach odpowiada wizerunkowi godła, choć nie jest w pełni zgodny ze wzorem, o którym mowa
w ustawie z dnia 31 stycznia 1980 r o godle, barwach i hymnie Rzeczpospolitej Polskiej i pieczęciach państwowych (Dz.U. z 2005 r. poz. 2000, z 2006 r. poz 1600, z 2009 r. poz 1323,
z 2010 r. poz 96 oraz z 2012 r. poz 490). Art 2a pkt 11) ww ustawy wskazuje, że Służba Więzienna używa wizerunku orła m. in. na przedmiotach mundurowych.
§ 25. Kurtki mundurów, peleryna, płaszcze wyjściowe oraz czapka służbowa i wyjściowa są wyposażone w guziki, wykonane z tworzywa sztucznego, z wizerunkiem
orła, o którym mowa w § 24.
1. Guziki które zawierają godło państwowe, noszone są na kurtkach munduru służbowego zimowego, munduru służbowego letniego, munduru wyjściowego, płaszcza wyjściowego letniego,
płaszcza wyjściowego zimowego oraz czapki służbowej i czapki wyjściowej. Guziki wykonane
są z tworzywa sztucznego w kolorze stalowo-niebieskim, a noszone na czapkach i kurtce całorocznej w kolorze czarnym.
2. Orzeł stanowiący godło państwowe oprócz guzików noszony jest również na czapce wyjściowej oraz na czapce służbowej.
3. Należy mieć również na względzie,że orzeł stanowi oznakę służby noszoną przez funkcjonariusza w stopniu generała SW.
§ 26. Funkcjonariusze noszą umundurowanie wyjściowe i służbowe - letnie lub zimowe.
1. Określona w art. 155 ust. 4 ustawy delegacja dla Ministra Sprawiedliwości do wydania przepisu
wykonawczego w sprawie umundurowania nałożyła obowiązek wskazania w rozporządzeniu
okresów noszenia umundurowania letniego i zimowego. W polskich warunkach klimatycznych
występują bardzo zmienne warunki pogodowe z dużą ilością opadów atmosferycznych, a roczne wahania temperatur wynoszą ok. 60ºC. Z tych powodów umundurowanie i wyposażenie polowe użytkowane w służbie, powinno chronić funkcjonariuszy przed złymi warunkami pogodowymi, aby ich negatywny wpływ na sposób pełnienia obowiązków służbowych był jak najmniejszy. Stosunkowo długa lista przedmiotów umundurowania przysługujących funkcjonariuszowi
zdaje się potwierdzać podejmowane działania, wychodzące naprzeciw potrzebom dostosowania przedmiotów mundurowych do potrzeb funkcjonariusza w zależności od pory roku. Normodawca wyróżnia przedmioty umundurowania letniego i zimowego.
2. Należy zauważyć, że podział na przedmioty letnie i zimowe dotyczy umundurowania i w znacznie węższym zakresie wyposażenia polowego. Jedynie czapka polowa i czapka polowa ocieplana oraz części przedmiotów taktycznych należą do kategorii przedmiotów letnich lub zimowych. Pozostałe przedmioty stanowiące wyposażenie polowe nie podlegają okresom noszenia
umundurowania i w zależności od potrzeb mogą być użytkowane przez funkcjonariuszy w ciągu całego roku.
3. Przedmioty umundurowania letniego to te, które w nazwie posługują się określeniem „letnie”
np. mundur służbowy letni, koszula letnia, rękawiczki letnie, płaszcz letni, wiatrówka letnia, koszula wyjściowa letnia itp. Przedmioty umundurowania zimowego to te, które mają w nazwie
przymiotnik zimowy, np. płaszcz wyjściowy zimowy, mundur zimowy, skarpety zimowe itp.
Część przedmiotów umundurowania, z uwagi na ich uniwersalny charakter i użytkowanie w
różnych porach roku, nie zalicza się ani do przedmiotów umundurowania letniego ani do zimowego. Sweter, czapka służbowa, krawat, spinka do krawata, kurtka całoroczna, półbuty służbowe itd. mogą być noszone w różnych porach roku w połączeniu zarówno z przedmiotami
umundurowania letniego, jak i zimowego.
§ 27. 1. Funkcjonariusze noszą umundurowanie letnie w okresie trwającym od dnia
1 maja do dnia 31 sierpnia.
2. Funkcjonariusze noszą umundurowanie zimowe w okresie trwającym od dnia 1 listopada do ostatniego dnia lutego.
3. Miesiące marzec, kwiecień, wrzesień i październik stanowią okresy przejściowe, w
których, w zależności od panujących warunków atmosferycznych, jest dopuszczalne noszenie umundurowania letniego lub zimowego.
4. Dopuszcza się noszenie umundurowania stosownie do warunków atmosferycznych, niezależnie od okresów wymienionych w ust. 1 i 2. Decyzję podejmuje kierownik jednostki organizacyjnej.
1. Podział umundurowania na letnie i zimowe ma zapobiec sytuacjom, gdy subiektywnie odczuwana temperatura, choć taka sama, będzie dla jednych funkcjonariuszy wysoka, a dla innych
niska, co spowodować by mogło, że dwaj funkcjonariusze wspólnie wykonujący czynności
służbowe będą skrajnie różnie ubrani. Nietrudno wyobrazić sobie sytuację, w której przy tem-
peraturze zewnętrznej wynoszącej ok. 10ºC÷15ºC jeden funkcjonariusz mógłby być ubrany
w koszulę wyjściową letnią (ponieważ odczuwa ciepło), a drugi w płaszcz wyjściowy zimowy
(ponieważ odczuwa zimno).
2. Wyróżnia się następujące okresy noszenia umundurowania:
1) letni: od 01 maja do 31 sierpnia,
2) zimowy od 01 listopada do 28/29 lutego,
3) przejściowy od 01 marca do 30 kwietnia oraz od 01 września do 31 października.
3. Funkcjonariusz jest zobowiązany w okresie letnim nosić przedmioty umundurowania letniego, a
w okresie zimowym – przedmioty umundurowania zimowego. W okresach przejściowych, w zależności od panujących warunków atmosferycznych, funkcjonariusz jest zobowiązany nosić
według własnego uznania zarówno przedmioty umundurowania letniego, jak i zimowego. Natomiast za zgodą kierownika jednostki funkcjonariusz może zimą nosić przedmioty umundurowania letniego, a w okresie letnim przedmioty umundurowania zimowego. Przypadki takie muszą
być uzasadnione wystąpieniem anomalii klimatycznych, a zgoda kierownika może dotyczyć
wyłącznie dni, w których występują odstępstwa pogodowe od normy.
§ 28. Funkcjonariusz realizujący zadania ochronne w czasie wykonywania obowiązków służbowych może występować w wyposażeniu polowym.
1. Komentowany przepis stanowi uzupełnienie i potwierdzenie normy zawartej w treści § 3 ust. 1
i 2 r.s.u., która przesądza, że funkcjonariusz pełniący służbę w działach ochrony oraz funkcjonariusz wchodzący w skład grupy interwencyjnej otrzymuje wyposażenie polowe. Oczywistym
następstwem otrzymania przedmiotów jest ich noszenie.
2. Użyty w przepisie zwrot „może występować” oznacza fakultatywność noszenia przedmiotów
wyposażenia polowego. Funkcjonariusz wykonujący zadania ochronne nie może skutecznie
domagać się występowania wyposażeniu polowym przy realizacji każdej czynności służbowej
o charakterze ochronnym. Gdyby funkcjonariusz działu ochrony (lub inny) wszystkie zadania
miałby realizować w wyposażeniu polowym, wówczas prawo do posiadania przez taką osobę
umundurowania służbowego oraz umundurowania wyjściowego traciłoby sens. To kierownik
jednostki decyduje, w jakich sytuacjach i przy realizacji jakich zadań funkcjonariusze występują
w umundurowaniu, a kiedy w wyposażeniu polowym, biorąc pod uwagę prawidłowość realizacji
obowiązków służbowych.
§ 29. 1. Funkcjonariuszom zabrania się noszenia składników umundurowania i wyposażenia polowego w połączeniu z elementami ubioru cywilnego oraz z przedmiotami, które naruszają powagę munduru.
2. Zezwala się na noszenie następujących składników umundurowania w połączeniu
z wyposażeniem polowym:
1) rękawiczki skórzane letnie lub zimowe;
2) skarpety letnie lub zimowe;
3) szalik zimowy;
4) podkoszulek w kolorze czarnym;
5) ubranie treningowe;
6) półbuty służbowe.
3. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, za zgodą kierownika jednostki organizacyjnej, dopuszcza się występowanie w umundurowaniu służbowym lub wyposażeniu polowym w połączeniu z odzieżą ochronną.
1. Funkcjonariusz występujący w umundurowaniu lub w wyposażeniu polowym nie może równocześnie nosić ubioru cywilnego. Zakaz jest bezwzględny i nie pozwala na użytkowanie wraz
z mundurem jakichkolwiek przedmiotów cywilnych nawet, jeśli są „podobne” lub „zbliżone” do
przedmiotów mundurowych. Za niewłaściwą należy uznać często spotykaną praktykę noszenia
prywatnych butów, skarpet itp. Komentowana norma odnosi się do używania przedmiotów cywilnych, jeśli przedmioty te noszone są jako okrycie wierzchnie. Zakaz nie obejmuje zatem bie-
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
lizny czy też innych niewidocznych przedmiotów cywilnego ubioru.
Trzeba mieć na uwadze, że przedmioty umundurowania, których służba nie wydaje w naturze
w ramach pierwszej należności, wypłacając funkcjonariuszom równowartość pieniężną, np. koszula wyjściowa, koszula wyjściowa letnia, rajstopy w kolorze cielistym itp., z chwilą ich zakupu
stają się przedmiotem umundurowania, o ile wyglądem i tkaniną są zgodne ze wzorcem określonym w r.s.u. Noszenie przez funkcjonariusza tych przedmiotów – co oczywiste – nie narusza postanowień komentowanego przepisu.
Umundurowany funkcjonariusz nie powinien nosić przedmiotów, które mogłyby naruszać powagę munduru, np. kolorowe i różnobarwne siatki, torby, parasole, okulary przeciwsłoneczne
w ekstrawaganckich wzorach, wyeksponowane ozdoby i biżuteria itp.
Część przedmiotów umundurowania: rękawiczki skórzane letnie, rękawiczki skórzane zimowe,
skarpety letnie, skarpety zimowe, szalik zimowy, podkoszulek w kolorze czarnym, ubranie treningowe, półbuty służbowe, mogą być noszone w połączeniu z przedmiotami wyposażenia polowego. Potrzeba łączenia przedmiotów umundurowania z przedmiotami wyposażenia polowego wynika z faktu, że normy wyposażenia polowego nie zawierają wszystkich niezbędnych elementów ubioru, jak np. wymienionych wyżej skarpet, rękawiczek itp.
Do rzadkości należą w praktyce przypadki noszenia półbutów służbowych w połączeniu z wyposażeniem polowym, choć taka możliwość jest w pełni dopuszczalna. Możliwość taka znajduje swoje uzasadnienie w szczególności na stanowisku kierowcy. Prowadzenie pojazdu przez
funkcjonariusza ubranego w wyposażenie polowe który ma ubrane półbuty służbowe zamiast
trzewików polowych jest wygodniejsze a tym samym bezpieczniejsze.
Mimo że peleryna przeciwdeszczowa stanowi element wyposażenia polowego, to zgodnie
z treścią § 32 ust. 6 r.s.u. istnieje możliwość występowania w pelerynie w połączeniu z umundurowaniem.
Należy zwrócić uwagę na szczególny przedmiot, jakim jest podkoszulek czarny. Jest to przedmiot umundurowania służbowego, który jako okrycie wierzchnie może być noszone wyłącznie
w połączeniu z wyposażeniem polowym. Brak jest możliwości noszenia podkoszulka w połączeniu z innymi przedmiotami umundurowania. Za niewłaściwą należy uznać praktykę noszenia w sposób widoczny podkoszulka w połączeniu z wiatrówką, koszulą służbową, koszula
służbową letnią lub innymi przedmiotami umundurowania.
Odzież ochronna stanowi rodzaj ubioru, który ma chronić pracowników (funkcjonariuszy) przed
działaniem czynników szkodliwych lub niebezpiecznych dla zdrowia oraz zabezpiecza przed
ewentualnymi urazami lub wypadkami w czasie pracy (służby). Funkcjonariusz wykonujący
czynności służbowe na stanowiskach, gdzie wymagana jest odzież ochronna, jest zobowiązany nosić ją zgodnie z obowiązującymi przepisami. Obowiązek ten jest kategoryczny, a jego niedopełnienie stanowić może naruszenie dyscypliny służbowej, a w przypadku oddziaływania
szkodliwego czynnika lub wypadku może doprowadzić u funkcjonariusza do konsekwencji
zdrowotnych. Zgoda kierownika na użytkowanie odzieży ochronnej dotyczy wyłącznie przypadków, gdy będzie ona noszona w połączeniu z umundurowaniem lub wyposażeniem polowym.
Sytuacje takie powinny występować sporadycznie. Za negatywne należy uznać praktyki, gdy
funkcjonariusz wykonuje czynności służbowe (np. prace budowlane, remontowe, naprawcze
itp.) w wyposażeniu polowym, zamiast w wymaganej w tych przypadkach odzieży roboczej.
§ 30. 1. Mundur wyjściowy ze sznurem galowym, orderami, odznaczeniami, medalami i odznakami nosi się podczas:
1) uczestnictwa w obchodach świąt państwowych;
2) wręczania sztandarów;
3) wręczania orderów, odznaczeń i medali.
2. Mundur wyjściowy ze sznurem galowym i baretkami orderów, odznaczeń, medali i
odznakami nosi się podczas:
1) wystąpień w charakterze przedstawiciela Służby Więziennej na oficjalnych spotkaniach i uroczystościach;
2) uroczystości nadania stopnia i ślubowania funkcjonariuszy;
3) innych okoliczności, w których zwyczajowo jest przyjęty strój wieczorowy, jeżeli
funkcjonariusz występuje w umundurowaniu;
4) uczestniczenia w pogrzebach z udziałem asyst honorowych.
3. W czasie indywidualnego uczestnictwa w uroczystościach religijnych noszenie
munduru, o którym mowa w ust. 1 i 2, pozostawia się uznaniu funkcjonariusza.
1. Ubiór funkcjonariusza występującego w umundurowaniu wyjściowym może przyjmować następujące formy:
1) mundur wyjściowy z koszulą wyjściową, sznurem galowym, orderami, odznaczeniami, medalami i odznakami,
2) mundur wyjściowy z koszulą wyjściową, sznurem galowym, baretkami orderów, odznaczeń,
medali i odznakami (baretki zamiast orderów, odznaczeń, medali),
3) mundur wyjściowy z koszulą wyjściową (bez sznura galowego),
4) koszula letnia wyjściowa.
Jeśli pora roku i warunki atmosferyczne to uzasadniają, okryciem wierzchnim wyżej wymienionych przedmiotów może być płaszcz wyjściowy zimowy lub płaszcz wyjściowy letni z odpowiednim szalikiem i rękawiczkami. Przedmioty te uzupełnia czapka wyjściowa i buty wyjściowe.
2. Oprócz określonych w komentowanym przepisie przypadkach, kierownik jednostki może wskazać inne okoliczności w których funkcjonariusze będą mieli obowiązek występować w umundurowaniu wyjściowym. Kierownik powinien również określić jakie przedmioty umundurowania
wyjściowego należy ubrać w określonej sytuacji.
3. Trzeba mieć na uwadze, że do munduru wyjściowego oraz koszuli wyjściowej letniej nosi się
znak identyfikacyjny imienny oraz czapkę wyjściową (z orłem haftowanym). Mankiety koszuli
wyjściowej powinny być zapinane na spinki.
4. Poza służbą funkcjonariusz, jeśli uważa to za stosowne, może występować w mundurze wyjściowym w czasie indywidualnych uroczystości religijnych.
§ 31. 1. Do munduru wyjściowego i koszuli wyjściowej letniej funkcjonariusze noszą
czapkę wyjściową.
2. Do umundurowania służbowego nosi się czapkę służbową.
3. Nauszniki, w zależności od warunków atmosferycznych, można nosić do czapki
służbowej lub wyjściowej.
4. Funkcjonariusz kobieta może nosić jako składnik umundurowania spódnicę lub
spodnie.
5. Płaszcz wyjściowy letni nosi się z paskiem, którego klamra powinna znajdować
się centralnie między linią guzików płaszcza.
6. Kurtkę całoroczną nosi się zapiętą pod szyją. W zależności od pory roku i warunków atmosferycznych, kurtkę można nosić bez podpinki i kołnierza zimowego. Dopuszcza się rozpięcie górnego zapięcia i rozsunięcie zamka błyskawicznego do 20
cm w dół.
7. Wiatrówkę letnią nosi się w komplecie ze spodniami letnimi, z zapiętą patką dekoltu, bez koszuli i krawata, a funkcjonariusz kobieta - także ze spódnicą letnią.
8. Sweter nosi się na koszulach służbowych. Kołnierzyk koszuli jest schowany pod
swetrem, a jego górna krawędź powinna nieznacznie wystawać ponad krawędź ściągacza swetra.
9. Koszulę wyjściową letnią funkcjonariusz mężczyzna nosi w komplecie ze
spodniami letnimi, a funkcjonariusz kobieta - ze spódnicą letnią lub spodniami letnimi. Koszulę wyjściową letnią funkcjonariusz nosi, jako okrycie wierzchnie, jedynie z
naramiennikami w kolorze koszul służbowych, z zapiętym kołnierzem i krawatem ze
spinką, a funkcjonariusz kobieta może zamiennie nosić apaszkę.
10. Koszulę służbową, jako okrycie wierzchnie, nosi się z zapiętym kołnierzem i kra-
watem ze spinką. Koszulę służbową letnią, jako okrycie wierzchnie, można nosić z
zapiętym kołnierzem i krawatem ze spinką lub z rozpiętym kołnierzem bez krawata.
Funkcjonariusz kobieta do koszuli służbowej i koszuli służbowej letniej może zamiennie nosić apaszkę. Dopuszcza się noszenie przez funkcjonariusza kobietę koszuli służbowej letniej bez krawata lub apaszki.
11. Koszulę nosi się tak, aby górna krawędź kołnierzyka wystawała nieznacznie ponad kołnierz kurtki mundurowej. Mankiety koszuli służbowej nosi się zapięte na guziki lub spinki, a koszuli wyjściowej - na spinki.
12. Krawat nosi się tak, aby węzeł przylegał do zapiętego kołnierzyka koszuli. Dolna
krawędź krawata powinna znajdować się na linii pasa spodni lub spódnicy.
13. Funkcjonariusz kobieta zamiast krawata może zamiennie nosić apaszkę w kolorze granatowym do koszuli tylko wtedy, kiedy występuje bez okrycia wierzchniego.
Apaszka jest zakładana bezpośrednio na szyję; powinna być ona złożona ukośnie, a
następnie zawinięta w rulon, wówczas należy zawiązać ją wokół szyi pojedynczym
prostym węzłem i luźno wpuścić do środka koszuli. Koszula ma rozpięty pierwszy
guzik pod szyją.
14. Szalik zimowy i letni nosi się pod płaszczem lub kurtką. Górna krawędź szalika
powinna nieznacznie wystawać ponad kołnierz okrycia.
15. Rękawiczki letnie i zimowe można nosić odpowiednio w okresach, o których
mowa w § 27, do umundurowania i wyposażenia polowego.
16. Sznur galowy zawiesza się na prawym ramieniu, przypinając go do guzika przyszytego pod naramiennikiem, przy wszyciu rękawa. Pętelkę sznura zawiesza się na
pierwszym górnym guziku kurtki mundurowej.
17. Funkcjonariusz mężczyzna nosi pasek do spodni, funkcjonariusz kobieta - do
spódnicy lub spodni.
18. Pas główny, na okryciach wierzchnich umundurowania, noszą funkcjonariusze
występujący:
1) z bronią;
2) w trzewikach polowych lub w butach z cholewami.
19. Przy noszeniu składników umundurowania i wyposażenia polowego, które nie
posiadają szlufek, pas nosi się tak, aby jego górna krawędź znajdowała się nie znacznie powyżej linii bioder, a klamra - w linii zapięcia guzików.
20. Składniki umundurowania dla funkcjonariuszy kobiet są zapinane na lewą stronę; dotyczy to: płaszczy, kurtek mundurów, wiatrówki letniej oraz koszul.
21. Funkcjonariusz kobieta do umundurowania wyjściowego nosi półbuty wyjściowe w kolorze czarnym lub buty typu oficerki w kolorze czarnym.
22. Funkcjonariusz kobieta do umundurowania służbowego nosi półbuty służbowe
lub buty typu oficerki, w kolorze czarnym. Dopuszcza się inne obuwie typu czółenka
lub mokasyny w kolorze czarnym, na obcasie nie większym niż 6 cm.
1. Funkcjonariusz występujący w umundurowaniu na otwartej przestrzeni poza budynkami nosi
czapkę wyjściową lub służbową. Czapkę wyjściową nosi się w przypadku, gdy okryciem
wierzchnim jest płaszcz wyjściowy zimowy, płaszcz wyjściowy letni, mundur wyjściowy oraz koszula letnia wyjściowa. Do przedmiotów umundurowania służbowego nosi się czapkę służbową. Czapkę nosi się prosto nałożoną na głowę. W przypadku złych warunków atmosferycznych
wraz z czapką wyjściową lub służbową funkcjonariusz może nosić nauszniki.
2. Funkcjonariusz kobieta może nosić do umundurowania zamiennie spodnie lub spódnicę. Ogólne sformułowanie oznacza, iż dopuszczalna jest zamienność spodni i spódnicy, zarówno
w przypadku umundurowania służbowego, jak i umundurowania wyjściowego. Jednak w zbiorowych wystąpieniach za bardziej preferowany przedmiot do umundurowania wyjściowego należy uznać spódnicę zamiast spodni. Długość spódnicy powinna być taka, aby jej dolna kra-
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
wędź sięgała od rzepki kolana do 5 cm powyżej kolana. Z tyłu spódnicy powinien znajdować
się rozporek kryty.
Płaszcz wyjściowy letni jest przedmiotem umundurowania noszonym stosunkowo rzadko. Można go użytkować w okresie letnim lub przejściowym, jeśli funkcjonariusz na otwartej przestrzeni
występuje w umundurowaniu wyjściowym, a warunki atmosferyczne nie pozwalają na występowanie w samym mundurze wyjściowym jako okryciu wierzchnim. Płaszcz powinien być dostosowany do wzrostu funkcjonariusza. Długość rękawa powinna przykrywać rękaw kurtki munduru wyjściowego i sięgać do nasady palców. Do płaszcza wyjściowego letniego nosi się szalik
letni. Płaszcz letni nie zawiera oznak służby.
Płaszcz wyjściowy zimowy nosi się w okresie zimowym lub przejściowym. Rozmiar płaszcza zimowego powinien odpowiadać wymaganiom płaszcza letniego o którym mowa w pkt 3. Do
płaszcza zimowego nosi się szalik zimowy oraz rękawiczki zimowe. Na płaszczu umieszcza się
oznaki służby w kształcie koła, a na prawym rękawie w kształcie półkolistym.
Kurtka całoroczna jest okryciem wierzchnim do umundurowania służbowego. Jak wskazuje nazwa może być użytkowana przez cały rok, niezależnie od okresów noszenia umundurowania.
Odpięcie podpinki i zdjęcie kołnierza pozwala na jej dostosowanie do użytkowania w okresie
wyższych temperatur. Założenie kaptura pozwala chronić funkcjonariusza w przypadku wystąpienia złych warunków atmosferycznych. Do kurtki można nosi szalik zimowy lub letni oraz rękawiczki letnie lub zimowe. Kurtka może być od góry rozpięta do 20 cm w dół. Długość kurtki
powinna być taka, aby zakrywała znajdujący się pod nią ubiór, np. kurtkę munduru. Dystynkcje
na kurtce wykonane są haftem maszynowym. Na prawym ramieniu kurtki znajduje się oznaka
służby w kształcie tarczy. Na kurtce nosi się identyfikator funkcyjny (w formie opaski), nie nosi
się natomiast identyfikatora numerycznego.
Do czasu wprowadzenia do norm należności koszuli służbowej z pagonami, (wcześniej użytkowana nie posiadała pagonów), koszuli służbowej letniej oraz wzoru swetra zawierającego pagony, wiatrówka letnia – obok munduru służbowego letniego – była jedynym przedmiotem noszonym zewnętrznie w okresie letnim, szczególnie podczas wysokich temperatur. Aktualnie
wiatrówka noszona jest już rzadziej. Do wiatrówki nosi się czapkę służbową oraz spodnie
(spódnicę) letnią. W tylnej części wiatrówki znajduje się pętelka celem zapięciem jej z guzikiem, który jest przyszyty z tyłu spodni letnich. Wiatrówkę zapina się pod szyją patką dekoldową. Do wiatrówki nie nosi się koszuli służbowej lub innego przedmiotu wystającego spod patki.
Dystynkcje na wiatrówce wykonane są haftem maszynowym. Na prawym rękawie znajduje się
oznaka służby w kształcie tarczy.
Wprowadzony w połowie lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku wzór swetra, w odróżnieniu
od poprzednika, ze względu na wprowadzone pagony może być noszony jako okrycie wierzchnie. Sweter nie należy ani do przedmiotów umundurowania letniego, ani zimowego, może być
noszony cały rok. Pod sweter zakłada się koszulę służbową lub koszulę służbową letnią. Kołnierzyk koszuli powinien być schowany pod ściągaczem swetra i nieznacznie znad niego wystawać. Do koszuli noszonej pod swetrem nie zakłada się krawata. Dystynkcje na swetrze wykonane są haftem maszynowym. Oznaka służby w kształcie tarczy noszona jest na prawym rękawie. W przypadku funkcjonariuszy występujących w swetrze nosi się znak identyfikacyjny
funkcyjny w formie plakietki. W celu noszenia identyfikatora zgodnie z wymogami r.s.u. funkcjonariusz powinien pod klapę kieszeni przyszyć guzik, do którego przypinana jest plakietka identyfikatora.
Koszula wyjściowa letnia, w przypadku konieczności występowania w umundurowaniu wyjściowym, pozwala na zastąpienie munduru wyjściowego i uniknięcie noszenia go w okresie letnim
podczas wysokich temperatur. Użytkowanie koszuli wyjściowej letniej nie może naruszać postanowień § 30 r.s.u., określającego przypadki występowania funkcjonariusza w mundurze wyjściowym i sznurze galowym. Do koszuli nie nosi się sznura galowego oraz orderów i odznaczeń, a ich baretki. Do koszuli wyjściowej letniej przypina się pagony (stanowią odrębną należność) z dystynkcjami posiadanego stopnia, wykonanymi haftem maszynowym. Na głowie noszona jest czapka wyjściowa. Koszulę nosi się z krawatem ze spinką. Kobiety mogą zamiast
krawata nosić apaszkę. Koszula powinna być zapięta pod szyją. Koszulę nosi się wraz ze
spodniami letnimi (spódnicą letnią). Koszula wyjściowa letnia nie posiada oznak służby.
Koszula służbowa noszona jest z mundurem służbowym letnim (z krawatem), z mundurem
służbowym zimowym (z krawatem), ze swetrem (bez krawata) lub samą jako okrycie wierzch-
nie (z krawatem i spinką do krawata). Na pagonach dystynkcje wykonane haftem maszynowym. Na prawym ramieniu oznaka służby w kształcie tarczy. Mankiety koszuli służbowej zapina się na guziki lub spinki do mankietów, natomiast koszuli wyjściowej wyłącznie na spinki. Koszulę służbową letnią, która stanowi okrycie wierzchnie, można nosić z krawatem wraz ze spinką bądź w przypadku kobiet – z apaszką. Według uznania funkcjonariusza można również nosić bez krawata lub bez apaszki. Na głowie funkcjonariusz powinien mieć czapkę służbową.
Koszulę służbowa letnią nosi się wraz ze spodniami letnimi (spódnicą letnią).
10. Funkcjonariusze noszą krawat do munduru służbowego zimowego, do munduru służbowego
letniego, do munduru wyjściowego, a także do koszuli wyjściowej letniej, do koszuli służbowej
(noszonej zewnętrznie), do koszuli służbowej letniej (fakultatywnie). Krawat powinien sięgać do
pasa spodni lub spódnicy, co jest szczególnie ważne, gdy krawat jest zakładany do koszul noszonych jako okrycie wierzchnie, gdyż jego długość jest wyraźnie widoczna. Zamiast krawata
kobiety mogą nosić apaszkę. Apaszkę można nosić wyłącznie do koszul służbowej, służbowej
letniej oraz wyjściowej letniej, gdy noszone są jako okrycie wierzchnie. Krawat nosi się przylegający do kołnierzyka koszuli, apaszkę nosi się zawiązaną dookoła szyi, a końce apaszki
wpuszczane pod koszulę.
11. W normach należności przysługujących funkcjonariuszom znajdują się dwa rodzaje szalików:
szalik zimowy i szalik letni. Szaliki te nosi się odpowiednio z płaszczem zimowym lub płaszczem letnim. Mogą też być noszone z kurtką całoroczną. Wybór właściwego szalika zimowego
lub letniego noszonego wraz z kurtką zależy od okresu, w którym jest używana. Prawidłowo
założony szalik do płaszcza powinien nieznacznie wystawać spod kołnierza, a jednocześnie
nie zakrywać w całości koszuli z krawatem. Szalik zimowy nosi się również w połączeniu z
kurtką polową stanowiącą przedmiot wyposażenia polowego.
12. Funkcjonariusz ma prawo do dwóch par rękawiczek: letnich i zimowych. Rękawiczki nosi się do
płaszczy, kurtki całorocznej lub kurtki polowej. Noszenie rękawiczek powinno być zgodne z
okresem noszenia umundurowania zimowego lub letniego. Konstrukcja przepisu nie nakłada
na funkcjonariusza obowiązku noszenia rękawiczek w każdej sytuacji, a w szczególności, jeśli
warunki atmosferyczne tego nie uzasadniają. Trzeba jednak pamiętać, że kierownik jednostki
zgodnie z dyspozycja § 11 r.s.u. może, np. w celu zachowania jednolitego wyglądu, wydać
funkcjonariuszom wspólnie wykonującym zadania polecenie założenia rękawiczek do płaszczy
wyjściowych lub kurtki całorocznej.
13. W Służbie Więziennej występują cztery rodzaje sznurów galowych: podoficera, chorążego, oficera i generała SW. Sznur nosi się wyłącznie z mundurem wyjściowym. Funkcjonariusz powinien przyszyć guzik pod prawym pagonem kurtki munduru wyjściowego, do którego przywiesza
się górną pętelkę sznura, dolną pętelkę przywiesza się do górnego guzika kurtki munduru.
Sznur galowy ma różne długości. Prawidłowa jego długość powinna być taka, aby sięgał do
3÷4 guzika kurki munduru (licząc od góry). Przypadki występowania ze sznurem określa § 30
r.s.u. Kierownik jednostki stosownie do treści § 11 r.s.u. może również wskazać inne sytuacje,
w których wymagać będzie umundurowania ze sznurem galowym.
14. Funkcjonariusze noszą pasek do spodni, a w przypadku kobiet – również do spódnicy. Realizacja obowiązku noszenia paska jest szczególnie istotna, gdy funkcjonariusz nosi jako okrycie
wierzchnie: koszulę służbową, koszulę służbową letnią, koszule wyjściową letnią, gdy pasek
jest widoczny.
15. Oprócz paska do spodni (spódnicy) funkcjonariusze posiadają w normach należności pas
główny, tj. pas szeroki. Występują dwa rodzaje pasa głównego: dla oficerów i dla pozostałych
funkcjonariuszy. Pas nosi się w przypadku, gdy funkcjonariusz występuje z bronią, w trzewikach polowych( trzewikach z gwoździami w przypadku kompanii honorowej)oraz w butach z
cholewami (generał SW, dowódca kompanii honorowej, dowódca uroczystości oraz pocztu
sztandarowego). Na przedmiotach, które nie maja szlufek, nosi się go nieznacznie powyżej
bioder, a klamra pasa w linii zapięcia guzików.
16. Przedmioty umundurowania dla mężczyzn zapinane są na prawą stronę, natomiast cześć
przedmiotów dla kobiet, obejmujących: płaszcz wyjściowy letni, płaszcz wyjściowy zimowy,
kurtkę munduru wyjściowego, kurtkę munduru służbowego zimowego, kurtkę munduru służbowego letniego, wiatrówkę, koszulę służbową, koszulę służbową letnią, koszulę wyjściowa oraz
koszulę wyjściową letnią, zapinane są na lewą stronę. Oznacza to, że przedmioty takie jak:
kurtka całoroczna oraz przedmioty wyposażenia polowego: peleryna, kurtka polowa, ocieplacz
i kurtka munduru polowego, są jednakowe dla mężczyzn i dla kobiet, tj. zapinane na prawą
stronę.
17. Funkcjonariusz kobieta ma prawo zgodnie z przysługującymi jej normami do dwóch par obuwia: półbutów służbowych/wyjściowych oraz butów typu oficerki. Buty powinny być w kolorze
czarnym, zakryte, bez ozdób, splotów itp., a obcas nie powinien być wyższy niż 6 cm. Dopuszcza się używanie czółenek lub mokasynów. Buty typu czółenka są wyłącznie obuwiem damskim, niesznurowanym, niewiązanym i niezapinanym na klamry, sprzączki lub inne zapięcia.
Są to buty pełne, oplatające stopę i niewystające ponad kostkę. Mokasyny natomiast stanowią
buty męskie lub damskie (w służbie mogą być wyłącznie stosowane mokasyny dla kobiet),
wzorowane na obuwiu wykonywanym z naturalnej skóry przez pierwotnych mieszkańców Północnej Ameryki. Najczęściej są niesznurowane i płaskie (bez obcasa).
§ 32. 1. Czapkę polową i polową ocieplaną nosi się odpowiednio w okresach, o których mowa w § 27.
2. Kurtkę polową można nosić z ocieplaczem polowym. W zależności od warunków
atmosferycznych, dopuszcza się: rozpięcie zamka błyskawicznego kurtki lub ocieplacza do 20 cm w dół, założenie kaptura kurtki, noszenie samego ocieplacza polowego lub noszenie samej kurtki polowej.
3. Kurtkę munduru polowego nosi się wypuszczoną na spodnie. W zależności od
warunków atmosferycznych, zezwala się na zapięcie kurtki pod szyją lub podwinięcie rękawów w sposób pozwalający na zapięcie paska wszytego w wewnętrznej
stronie rękawa.
4. Spodnie polowe nosi się do trzewików polowych lub półbutów służbowych. Nogawki spodni nosi się wpuszczone w cholewki trzewików.
5. Do spodni polowych, bez szelek, jako odzienie wierzchnie, można nosić podkoszulek koloru czarnego z oznaką służby na lewej piersi oraz napisem „SW” na plecach.
6. Pelerynę nosi się do wyposażenia polowego lub umundurowania służbowego w
czasie opadów atmosferycznych w ciągu całego roku.
1. Treść komentowanego przepisu określa sposób użytkowania podstawowych przedmiotów wyposażenia polowego. Za wyjątkiem nakryć głowy przedmioty wyposażenia polowego nie podlegają okresom użytkowania umundurowania. W zależności od warunków atmosferycznych i warunków pogodowych mogą być noszone przez cały rok. Czapkę polową nosi się w okresie letnim, czapkę polową ocieplaną nosi się w okresie zimowym, a w okresach przejściowych jedną
lub drugą.
2. Okryciem wierzchnim przedmiotów wyposażenia polowego może być: czarny podkoszulek
(choć stanowi umundurowanie służbowe), mundur polowy, ocieplacz oraz kurtka polowa. Można również te przedmioty nosić łącznie pod warunkiem zachowania kolejności ubierania wskazanej powyżej. Kurtkę polową można nosić rozpiętą do 20 cm. Do kurtki można nosić szalik zimowy oraz rękawiczki zimowe lub letnie. Na prawym rękawie kurtki polowej oraz kurtki munduru polowego nosi się oznakę służby w kształcie tarczy, na podkoszulku – oznakę haftowaną
maszynowo. Dystynkcje wyposażenia polowego wykonane są haftem maszynowym. W przypadku funkcjonariusza występującego w podkoszulku brak jest dystynkcji posiadanego przez
niego stopnia służbowego.
3. Przedmioty wyposażenia polowego nosi się z trzewikami polowymi. Spodnie munduru polowego są wpuszczane w trzewiki. Dopuszcza się możliwość noszenia wraz wyposażeniem polowym półbutów służbowych.
4. Kurtkę munduru polowego wypuszcza się na spodnie. W zależności od panujących warunków
atmosferycznych dopuszcza się rozpięcie kurtki pod szyją lub podwinięcie rękawów.
5. W przypadku opadów atmosferycznych funkcjonariusze mogą użytkować pelerynę przeciwdeszczową. Peleryna może być noszona w połączeniu z innymi przedmiotami wyposażenia polowego, jak również z przedmiotami umundurowania.
§ 33. Funkcjonariusze noszą dystynkcje na:
1) czapce służbowej i wyjściowej;
2) naramiennikach płaszcza wyjściowego zimowego, kurtek mundurów, wiatrówki,
koszuli służbowej letniej, koszuli służbowej, koszuli letniej wyjściowej, płaszcza wyjściowego letniego, kurtki całorocznej, swetra, kurtki polowej, ocieplacza polowego,
kurtki munduru polowego i kamizelki taktycznej polowej.
1. Na nakryciu głowy funkcjonariusze noszą dystynkcje wyłącznie na czapce służbowej i wyjściowej stanowiących przedmioty umundurowania. Dystynkcji nie nosi się na czapce polowej
i czapce polowej ocieplanej stanowiących wyposażenie polowe. Dystynkcje na czapce służbowej
i czapce wyjściowej niezależnie od posiadanego przez funkcjonariusza stopnia są wykonane
z bajorka.
2. Wszystkie przedmioty noszone jako okrycie wierzchnie, za wyjątkiem czarnego podkoszulka
i peleryny przeciwdeszczowej, posiadają naramienniki lub pagony, na których nosi się dystynkcje posiadanego stopnia służbowego. Dystynkcje wyposażenia polowego oraz koszul, wiatrówki letniej, kurtki całorocznej i swetra wykonane są haftem maszynowym, na pozostałych przedmiotach z różnych materiałów w zależności od posiadanego stopnia. Gwiazdki oficerów oraz
gwiazdki chorążych wykonane są bajorkiem, natomiast stopnie podoficerskie wykonane są z
taśmy dystynkcyjnej o szerokości 8 mm koloru białego z oblamowaniem w kolorze granatowym,
a w przypadku stopni chorążych z taśmy dystynkcyjnej koloru szarego o szerokości 5 mm.
§ 34. Funkcjonariusze noszą oznaki służby:
1) oznaka w kształcie koła i jej lustrzane odbicie są noszone na kołnierzu munduru i
kołnierzu płaszcza wyjściowego zimowego;
2) oznaka w kształcie tarczy jest noszona na prawym rękawie koszul służbowych,
wiatrówki, swetra, kurtki całorocznej, kurtki munduru polowego, kurtki polowej i
umundurowania taktycznego;
3) oznaka w kształcie półkolistym jest noszona na prawym rękawie munduru i płaszcza wyjściowego zimowego.
1. Oznaki służby w kształcie koła oraz orła noszone są do munduru wyjściowego, munduru służbowego zimowego, munduru służbowego letniego oraz płaszcza wyjściowego zimowego.
Oznaki w kształcie koła są symetryczne: lewa i prawa. Na kołnierzu kurtek mundurowych generała SW oraz płaszcza wyjściowego zimowego w miejscu oznaki w kształcie koła używa się
oznakę służby w kształcie orła. Obie oznaki: lewa i prawa są takie same. Głowa orła skierowana jest w prawo, orzeł jest haftowany srebrnym bajorkiem, a korona, dziób i szpony haftowane
są bajorkiem złocistym. Oznaka służby w kształcie półkolistym z napisem „Służba Więzienna”
noszona jest na prawym rękawie tych samych przedmiotów, na których nosi się oznakę służby
w kształcie koła.
2. Onaka w kształcie tarczy noszona jest na przedmiotach umundurowania: na prawym rękawie
koszuli służbowej, koszuli służbowej letniej, swetra, kurtki całorocznej oraz na prawym rękawie
przedmiotów wyposażenia polowego: kurtki munduru polowego, kurtki polowej i umundurowania taktycznego.
§ 35. 1. Znak identyfikacyjny imienny funkcjonariusze noszą na prawej stronie piersi
na okryciach wierzchnich kurtki munduru wyjściowego i koszuli wyjściowej letniej.
2. Znak identyfikacyjny numeryczny funkcjonariusze noszą na prawej stronie piersi
na okryciach wierzchnich przedmiotów mundurowych i przedmiotów wyposażenia
polowego, z wyłączeniem kurtki munduru wyjściowego, kurtki całorocznej, koszuli
wyjściowej letniej oraz płaszczy.
3. Znak identyfikacyjny funkcyjny:
1) w formie opaski, jest zakładany na lewy rękaw, z umocowaniem pod pagonem
kurtki całorocznej, kurtki munduru polowego i kurtki polowej;
2) w formie plakietki, jest przypinany na guzik pod klapę lewej górnej kieszeni kurtki
munduru służbowego, koszul służbowych, swetra i wiatrówki letniej.
4. Znak identyfikacyjny przewodnika psa jest umiejscowiony centralnie na kieszeni
plecaka polowego.
1. Znak identyfikacyjny imienny nosi się po środku nad klapą prawej górnej kieszeni przedmiotów
umundurowania wyjściowego (kurtka munduru wyjściowego i koszula wyjściowa) noszonych
jako okrycie wierzchnie, za wyjątkiem płaszcza wyjściowego zimowego i płaszcza wyjściowego
letniego.
2. Znak identyfikacyjny numeryczny nosi się w tym samym miejscu co znak imienny na przedmiotach umundurowania służbowego i wyposażenia polowego, stanowiących okrycie wierzchnie,
z wyłączeniem kurtki całorocznej.
3. Znak identyfikacyjny funkcyjny w formie opaski nosi się na lewym ramieniu kurtki całorocznej,
munduru polowego i kurtki polowej. (Za błędne należy uznać zdjęcia w załączniku do r.s.u. prezentujące funkcjonariusza z opaską na prawym ramieniu swetra ) Znak identyfikacyjny funkcyjny w formie plakietki zapina się na guzik pod lewą klapą górnej kieszeni kurtki munduru służbowego letniego, munduru służbowego zimowego, koszuli służbowej (gdy noszona jest jako okrycie wierzchnie), koszuli służbowej letniej, wiatrówki i swetra. Zważywszy na to, że sweter ma
kieszeń zapinaną na rzep, funkcjonariusz pełniący obowiązki na stanowisku wymagającym noszenia znaku identyfikacyjnego funkcyjnego powinien doszyć guzik, aby na nim przywiesić
wspomnianą plakietkę. Ponieważ znak identyfikacyjny funkcyjny nie jest noszony w połączeniu
z czarnym podkoszulkiem, funkcjonariusz pełniący funkcję uzasadniającą noszenie tego znaku
nie powinien występować w podkoszulku jako okryciu wierzchnim.
4. Znak identyfikacyjny przewodnika psa umieszcza się na przysługującym temu funkcjonariuszowi plecaku polowym.
§ 36. 1. Ordery i odznaczenia oraz ich miniaturki, baretki, rozetki i wstążeczki nosi
się zgonie z § 15-30 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
10 listopada 1992 r. w sprawie opisu, materiału, wymiarów, wzorów rysunkowych
oraz sposobu i okoliczności noszenia odznak orderów i odznaczeń (Dz. U. Nr 90,
poz. 452, z późn. zm.).
2. Na kurtkach mundurów służbowych, wiatrówce, koszuli służbowej letniej i służbowej oraz koszuli wyjściowej letniej zamiast pełnych odznak orderów i odznaczeń
nosi się tylko baretki.
1. Odznaki orderów nosi się w następującej kolejności wynikającej z ich starszeństwa: Order Orła
Białego (OB), Order Wojenny Virtuti Militari klasy od I do V (VM 1-5), Order Odrodzenia Polski
klasy od I do V (PR 1-5), Order Krzyża Wojskowego klasy od I do III (OKW1-3), Order Krzyża
Niepodległości klasy I do II (OKN 1-2), Order Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej klasy od I do V
(OZ 1-5).
2. Odznaki odznaczeń nosi się po odznakach orderów wymienionych w pkt. 1 w kolejności ich
otrzymania.
3. Odznaki odznaczeń nosi się w następującej kolejności wynikającej z ich starszeństwa: Krzyż
Walecznych, Krzyż Wojskowy, Krzyż Zasługi za Dzielność, Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami,
Krzyż Wolności i Solidarności, Złoty Krzyż Zasługi, Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami, Srebrny
Krzyż Zasługi, Brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami, Brązowy Krzyż Zasługi, Wojskowy Krzyż
Zasługi z Mieczami, Wojskowy Krzyż Zasługi, Morski Krzyż Zasługi z Mieczami, Morski Krzyż
Zasługi, Lotniczy Krzyż Zasługi z Mieczami, Lotniczy Krzyż Zasługi (równorzędne między sobą
w stopniu z Mieczami, równorzędne między sobą w stopniu bez Mieczy), Medal za Ofiarność i
Odwagę, Medal Złoty za Długoletnią Służbę, Medal Srebrny za Długoletnią Służbę, Medal Brązowy za Długoletnią Służbę, Medal za Długoletnie Pożycie Małżeńskie.
4. W przypadku posiadania tego samego orderu w dwóch lub więcej klasach, nosi się odznakę
najwyższej z posiadanych klas orderu.
5. W przypadku posiadania tego samego odznaczenia w dwóch lub więcej stopniach, nosi się odznakę najwyższego z posiadanych stopni odznaczenia.
6. Odznaki orderów i odznaczeń zawieszone na wstążkach długości 55÷60 mm nosi się na lewej
stronie piersi z prawa na lewo w następujący sposób:
1) odznakę pojedynczego albo pierwszego orderu lub odznaczenia nosi się na ubiorze z kołnierzem wykładanym ponad górną kieszenią, przy czym wstążkę podkłada się do połowy
pod klapę kołnierza; na ubiorze zapinanym pod szyję wstążkę umieszcza się w odległości
około 3 cm od linii zapięcia guzików;
2) od 2 do 4 odznak orderów lub odznaczeń – w jednym rzędzie bez przerw między wstążkami;
3) od 5 do 8 odznak orderów lub odznaczeń – w jednym rzędzie, tak aby zajęły szerokość
czterech wstążek umieszczonych obok siebie, przy czym wstążkę drugiej i kolejnych odznak orderów i odznaczeń podkłada się częściowo pod wstążkę poprzedniej odznaki orderu lub odznaczenia;
4) większą liczbę odznak orderów lub odznaczeń nosi się w dwóch lub więcej rzędach, tak
aby w pierwszym rzędzie nie było mniej niż pięć i więcej niż osiem, a w ostatnim rzędzie nie
mniej niż cztery odznaki orderów lub odznaczeń rozmieszczone na szerokość czterech
wstążek;
5) górny skraj wstążek powinien tworzyć linię poziomą;
6) rzędy odznak orderów i odznaczeń umieszcza się w ten sposób, aby górny rząd przykrywał
wstążki dolnego rzędu w całości;
7) okucia nakłada się na wstążkę poziomo.
7. Sznur orderowy Orderu Krzyża Wojskowego nosi się na lewym ramieniu munduru, zapięty pod
naramiennikiem, a w przypadku występowania w mundurze galowym – w miejsce sznura galowego.
8. We wszystkich okolicznościach, kiedy nie zakłada się pełnych odznak orderów i odznaczeń,
można nosić ich miniaturki, baretki, rozetki i wstążeczki.
9. Na mundurach zamiast pełnych odznak orderów i odznaczeń nosi się tylko baretki.
10. Nie nosi się jednocześnie: pełnej odznaki orderu lub odznaczenia oraz jego miniaturki, baretki,
rozetki ani wstążeczki,
11. Baretki nosi się na mundurach na lewej stronie piersi, z prawa na lewo, w następujący sposób:
1) pojedynczą baretkę nosi się na mundurze symetrycznie nad górną kieszenią;
2) od 2 do 4 baretek nosi się w jednym rzędzie obok siebie bez przerw między baretkami; jeżeli klapa kołnierza munduru zakrywałaby całkowicie pierwszą baretkę, wówczas nosi się w
tym rzędzie tylko trzy baretki;
3) powyżej 4 baretek nosi się w dwóch lub więcej rzędach bezpośrednio jeden pod drugim,
w każdym rzędzie po cztery baretki, przy czym w rzędzie dolnym przy liczbie mniejszej niż
cztery nosi się baretki w ten sposób, aby znajdowały się symetrycznie pod bezpośrednim
rzędem górnym.
12. Łącznie z baretkami można nosić na lewej stronie piersi jedną pełną odznakę orderu lub odznaczenia. W tym przypadku odznakę orderu lub odznaczenia nosi się na wysokości pierwszej
baretki przykrywając ją do połowy.
13. Baretkę sporządza się ze wstążki określonej przepisami dla danego orderu lub odznaczenia.
Jej szerokość równa się szerokości tej wstążki. Szerokość baretek wyższych klas orderów, których odznaki zawieszone są na wielkich wstęgach i wstęgach, powinna być równa szerokości
wstążki orderowej określonej przepisami dla odznak najniższych klas tych orderów. Można nosić również baretki o jednolitej szerokości wynoszącej 35 mm.
14. Wysokość baretki wynosi 8÷10 mm. Baretkę nakłada się na podkładkę sukienną lub aksamitną
koloru czarnego albo na podkładkę metalową. Podkładka pod baretkę powinna być
o 2 mm szersza i wyższa od baretki.
15. Wyższe klasy orderów oznacza się na baretkach przez umieszczenie pośrodku nich rozetek w
kolorach wstążki orderowej. Średnica rozetki wynosi 6÷8 mm. W klasach I orderów rozetkę
umieszcza się na podkładce z galonika w kolorze złotym; w klasach II orderów – na podkładce
z galonika w połowie szerokości w kolorze złotym, w połowie srebrnym; w klasach III orderów –
na podkładce z galonika w kolorze srebrnym; w klasach IV orderów – bezpośrednio na baretce.
Podkładkę o wymiarach 6×20 mm umieszcza się na baretce poziomo.
16. Wyższe stopnie odznaczeń oznacza się przez umieszczenie pośrodku baretki, pionowo, galonika szerokości 5 mm w kolorze złotym lub srebrnym w zależności od stopnia odznaczenia.
§ 37. Odznaki, o których mowa w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 21 grudnia 1978 r. o odznakach i mundurach (Dz. U. Nr 31, poz. 130, z późn. zm.), nosi się powyżej lewej
górnej kieszeni i jej klapy munduru, wiatrówki, koszuli służbowej letniej i służbowej
oraz koszuli wyjściowej letniej.
1. Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 21 grudnia 1978 r o odznakach i mundurach (Dz.U. Nr 31 poz
130. z późn. zm.) odznaki dzielą się na: honorowe, organizacyjne i okolicznościowe. Zgodnie
z ust. 1 cytowanego przepisu, o którym mówi komentowany przepis r.w.u., odznakami, które
nosi się powyżej lewej górnej kieszeni i jej klapy munduru, wiatrówki, koszuli służbowych i koszuli wyjściowej letniej są odznaki honorowe, stanowiące wyróżnienie za zasługi położone
w działalności państwowej lub społecznej, stanowiącej istotny wkład w rozwój całego kraju,
w rozwój określonej dziedziny gospodarki lub administracji państwowej, w rozwój określonego
województwa albo w rozwój określonej organizacji gospodarczej, a także w działalności statutowej organizacji spółdzielczych lub organizacji społecznych.
2. Powyżej przedstawione odznaki nosi się kurtkach mundurowych, wiatrówce oraz koszul noszonych jako okrycie wierzchnie.
§ 38. 1. Funkcjonariusz otrzymuje umundurowanie oraz wyposażenie polowe według norm.
2. Funkcjonariuszowi uprawnionemu do otrzymania więcej niż jednej normy powtarzające się w tych normach przedmioty wydaje się na podstawie tylko jednej korzystniejszej normy.
3.Umundurowanie wydane funkcjonariuszowi w okresie służby przygotowawczej, po
mianowaniu do służby stałej, jest zaliczane na poczet bieżącej należności.
1. Wszelkie przedmioty umundurowania oraz wyposażenia polowego, aby mogły być wydane
funkcjonariuszowi muszą znajdować się w przysługujących normach należności. Jednocześnie
przepis ten przesądza o tym, że warunkiem uznania przedmiotu za umundurowanie lub wyposażenie polowe funkcjonariusza SW jest umieszczenie tego przedmiotu w normach należności.
Z tych powodów znaki identyfikacyjne jako nieujęte w normach należności nie stanowią umundurowania bądź wyposażenia polowego mimo że są noszone w połączeniu z tymi przedmiotami.
2. Celem przepisu jest uniknięcie sytuacji wydawania tych samych przedmiotów, jeśli przysługują
na podstawie kilku norm należności, np. funkcjonariusz działu ochrony będący jednocześnie
przewodnikiem psa służbowego oraz uczestnikiem drużyny strzeleckiej miałby prawo do 2 peleryn i podobnie wielokrotności pozostałych należności.
3. Przedmioty umundurowania, wydane funkcjonariuszom w służbie przygotowawczej z dniem
mianowania go do służby stałej stają się należnością przysługującą funkcjonariuszom służby
stałej. Redakcja tego przepisu wskazuje, że jeśli funkcjonariusz służby przygotowawczej ma
prawo do np. munduru służbowego zimowego i do tego samego przedmiotu ma również prawo
jako funkcjonariusz w służbie stałej, to moment mianowania tego funkcjonariusza do służby
stałej nie daje funkcjonariuszowi prawa do drugiego munduru. Funkcjonariusz po przejściu do
służby stałej nabędzie prawo do tych przedmiotów umundurowania, które nie przysługiwały w
okresie służby przygotowawczej. Trzeba jednocześnie mieć na uwadze, że z chwilą przejścia
funkcjonariusza do służby stałej wszystkie przedmioty umundurowania stają się własnością
funkcjonariusza.
§ 39. Dopuszcza się noszenie przez funkcjonariuszy wzorów umundurowania i wyposażenia polowego wydanych przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia do wyczerpania zapasów magazynowych, jednak nie dłużej niż do dnia 31
grudnia 2014 r.
1. Komentowana norma ma charakter przepisu intertemporalnego, którego celem jest dopuszczenie możliwości dalszego użytkowania przedmiotów umundurowania i wyposażenia polowego,
które były wykonane zgodnie z wzorami wcześniej obowiązującymi, a na mocy r.w.u. zostały
uchylone lub zmienione. Przykładem może być krój spódnicy dla kobiet. Zgodnie z wcześniej
obowiązującym rozporządzeniem regulującym przedmiotową materię, spódnica miała mieć
kontrafałdę, natomiast aktualne r.w.u. wprowadziło spódnicę z rozporkiem. Jednak na mocy
omawianego przepisu do końca 2014 r. może być używana spódnica zarówno jednego, jak
i drugiego kroju. Podobną zmianą w wyglądzie wzorów umundurowania jest kierunek zapinania części przedmiotów dla kobiet. Wcześniej były zapinane tak jak dla mężczyzn – na prawą
stronę, teraz część z nich na lewą (zob. § 31 r.s.u teza 16 ).Takich przykładów jest więcej.
2. Dosłowne brzmienie przepisu mogłoby wskazywać, że funkcjonariusz może użytkować przedmiot starego wzoru, jeśli przedmiot został wydany przed dniem wejścia w życie r.w.u., tj. przed
12 lutego 2011 r., natomiast pozbawiony takiej możliwości byłby ten funkcjonariusz, któremu
wydano taki przedmiot po tej dacie. Przyjęcie takiej wykładni zaprzeczałoby ratio legis omawianego przepisu. Celem przepisu było umożliwienie dalszego użytkowania przedmiotów o starym
wzorze do czasu wyczerpania zapasów magazynowych, nie dłużej niż do końca 2014 r. Należy
zauważyć, że równie niefortunnym jest wprowadzenie pierwszego momentu zakończenia użytkowania przedmiotów o starym wzorze poprzez wyznaczenie go na moment wyczerpania zapasów magazynowych. Mało który funkcjonariusz może orientować się czy dany przedmiot
znajduje się jeszcze w magazynie, czy już jego stan magazynowy się wyczerpał i tym samym
zakończył się okres umożliwiający noszenie tego przedmiotu.
§ 40. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 12 lutego 2011 r.
1. Komentowane rozporządzenie zostało podpisane przez Ministra Sprawiedliwości w dniu 7 lutego 2011 r., a opublikowane w Dzienniku Ustaw z 2011 r. pod poz. 156.
2. Wejście w życie r.s.u. w dniu 12 lutego 2011 r. było nieprzypadkowe. W tym dniu bowiem ostatecznie upływał określony w art. 272 ustawy sześciomiesięczny termin na wydanie przepisów
wykonawczych.
3. Przepisy r.s.u. nie uchylają wcześniej obowiązującego przepisu regulującego problematykę
umundurowania funkcjonariuszy SW, tj. rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 lipca 2009 r. w sprawie norm i zasad przydzielania umundurowania i wyposażenia specjalnego
funkcjonariuszom Służby Więziennej oraz zasad ich zwrotu (Dz. U. poz. 1004), gdyż zostało
ono uchylone na mocy przepisów ustawy.
ROZDZIAŁ 3
Regulacje wynikające z rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 lutego 2011 r.w sprawie równoważnika pieniężnego w zamian za umundurowanie oraz za czyszczenie chemiczne umundurowania dla funkcjonariuszy Służby Więziennej (Dz. U. poz. 157)
§ 1. Rozporządzenie określa wysokość, szczegółowy tryb otrzymywania i zwrotu
oraz przypadki zawieszania i wznawiania wypłaty równoważnika pieniężnego w zamian za umundurowanie oraz wysokość równoważnika pieniężnego za czyszczenie
chemiczne umundurowania dla funkcjonariuszy w służbie stałej i przygotowawczej.
1. Stosownie do treści art 155 ust. 2 pkt 4 ustawy wypłata równoważnika pieniężnego stanowi
jedną z czterech form realizacji uprawnienia funkcjonariuszy do umundurowania.
2. Komentowane rozporządzenie szczegółowo reguluje zasady wypłaty równoważnika oraz równoważnika za czyszczenie chemiczne umundurowania.
3. Wypłata równoważnika pieniężnego obejmuje realizację zaopatrzenia funkcjonariuszy w umundurowanie służbowe i wyjściowe, nie obejmuje realizacji prawa do wyposażenia polowego.
§ 2. 1. Funkcjonariusz w służbie stałej:
1) w korpusie oficerów Służby Więziennej otrzymuje równoważnik pieniężny w zamian za umundurowanie w wysokości:
a) generał:
- mężczyzna – 3 838,06 zł,
- kobieta – 3 887,93 zł;
b) oficer od stopnia pułkownika do stopnia majora:
- kobieta – 2 024,58 zł;
c) oficer od stopnia kapitana do stopnia podporucznika:
- kobieta – 1 990,08 zł;
2) w korpusie chorążych Służby Więziennej otrzymuje równoważnik pieniężny w zamian za umundurowanie w wysokości:
- kobieta – 1 936,14 zł;
3) w korpusie podoficerów Służby Więziennej otrzymuje równoważnik pieniężny w
zamian za umundurowanie w wysokości:
- kobieta - 1 911,59 zł;
4) w korpusie szeregowych Służby Więziennej otrzymuje równoważnik pieniężny w
- kobieta – 1 841,79 zł.
2. Funkcjonariusz, o którym mowa w ust. 1, otrzymuje równoważnik pieniężny za
czyszczenie chemiczne umundurowania w wysokości 306,80 zł.
1. Prawo do umundurowania wobec nowo przyjętych funkcjonariuszy stanowiące tzw. pierwszą
należność realizowane jest w formie gotowych składników umundurowania, wydanych tkanin
wraz ze zwrotem kosztów szycia i dodatków krawieckich lub wypłaty równowartości pieniężnej
(zob. § 2 r.s.u. teza 2). Natomiast wypłata równoważnika pieniężnego stanowi realizację należności mundurowych w ciągu kolejnych latach pełnionej służby.
2. Każdy przedmiot umundurowania posiada okres używalności tj przewidywalny czas jego użytkowania w przeciętnych warunkach. Po upływie tego okresu ma prawo zaistnieć potrzeba wymiany przedmiotu na nowy egzemplarz. Aby umożliwić funkcjonariuszowi zakup otrzymuje on
corocznie równoważnik pieniężny.
3. Kwota wypłacanego w danym roku równoważnika w zamian za umundurowanie powinna stanowić:
− sumę rocznej wartość przysługujących przedmiotów umundurowania,
− ryczałt za haftowanie dystynkcji służbowych.
Każdy przedmiot umundurowania posiada cenę oraz okres używalności. Wartość roczna każdego przedmiotu stanowi wynik dzielenia ceny przez okres używalności. Jeśli przedmiot kosztuje „n” zł i ma okres używalności wynoszący „x” lat, to funkcjonariusz otrzymuje w zamian za
ten przedmiot co roku kwotę odpowiadającą n/x zł.
Przykład 1) przedmiot o dwuletnim okresie używalności posiada cenę 100,- zł. W pierwszym
roku funkcjonariusz otrzyma w ramach równoważnika w zamian za ten przedmiot 50,- zł, a w
kolejnym drugie 50,- zł. Wypłacone kwoty pozwolą nabyć nowy przedmiot, jeśli wcześniej wydany w ramach pierwszej należności zużyje się, co powinno nastąpić średnio po upływie 2 lat.
Przykład 2) przedmiot ma czteroletni okres używalności i kosztuje 400,- zł, wówczas funkcjonariusz przez cztery lata otrzymuje corocznie po 100,- zł, a w ciągu czterech lat, tj. po okresie
równemu okresowi używalności 400 zł, tj. kwotę odpowiadająca wartości nowego przedmiotu.
Zgodnie z przedstawionymi przykładami naliczana jest wartość roczna za każdy przysługujący
według norm przedmiot umundurowania, a wypłacana kwota równoważnika stanowi sumę
rocznej wartości wszystkich przysługujących przedmiotów. Ze względu na to, że funkcjonariusz
ma obowiązek we własnym zakresie nanieść oznaki posiadanego stopnia haftowane bajorkiem
oraz wykonane z taśmy dystynkcyjnej do tak naliczanej kwoty dolicza się ryczałt pieniężny na
pokrycie tych wydatków. Ponieważ co do zasady koszty te rosną wraz z wysokością posiadanego stopnia służbowego również ryczałt jest tym wyższy im do wyższego korpusu stopni służbowych należy funkcjonariusz.
4. Funkcją wypłacanego równoważnika jest nie tylko odtworzenie zużytych przedmiotów, ale również umożliwienie funkcjonariuszowi zakupu przedmiotu umundurowania, nowego wzoru, który
został wprowadzony do norm należności po przyjęciu funkcjonariusza do służby lub mianowania do służby stałej. Funkcjonariusz nie nabywa prawa do przedmiotów wprowadzonych jako
nowa należność w trakcie trwania jego służby. Realizowane są należności zgodnie z normą
obowiązującą na dzień przyjęcia do służby oraz normą obowiązującą na dzień mianowania do
służby stałej.
Przedmioty umundurowania podlegają zmianom dostosowując swój wzór, rodzaj tkaniny z której są wykonane do aktualnych potrzeb oraz nowych standardów odzieżowych (np. zmianie
uległ wygląd koszuli służbowej lub swetra, które dostosowano do możliwości noszenia jako
okrycie wierzchnie). Oprócz zmian w istniejących przedmiotach wprowadzane są również całkowicie nowe przedmioty, które wcześniej nie występowały w normach. Od początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku wprowadzono wcześniej nie występujące: kurtkę całoroczną,
koszulę wyjściową letnią, apaszkę, czapkę wyjściową, spinkę do krawata itp. Po wprowadzeniu
takich zmian wśród przedmiotów umundurowania znajdujących się w normach należności funkcjonariusz ma obowiązek dokonać ich zakupu. Obowiązek ten może zrealizować ze środków
uzyskanych z wypłaconych równoważników pieniężnych. Zgodnie z przedstawionymi wyżej zasadami naliczania wysokości równoważnika za dany rok, funkcjonariusz otrzyma środki finansowe na zakup danego przedmiotu po wypłacie tylu równoważników jaki jest okres używalności nowego przedmiotu. Jeżeli nowo wprowadzony przedmiot będzie miał roczny okres używalności wówczas wypłata pełnej wartości nastąpi po zrealizowaniu wypłaty pierwszego równoważnika, a funkcjonariusz już po jego otrzymaniu powinien zakupić nowy przedmiot. Jeśli okres
używalności będzie wynosił np. cztery lata - co skutkuje tym że funkcjonariusz otrzymuje co
roku ¼ wartości przedmiotu - pełną wartość przedmiotu funkcjonariusz otrzyma po wypłacie
czterech równoważników i od tego momentu kierownik jednostki ma prawo wymagać od funkcjonariusza zakupu i posiadania nowego przedmiotu.
5. Zakupu przedmiotów umundurowania funkcjonariusz dokonuje w dowolnie wybranych placówkach handlowych zajmujących się dystrybucją przedmiotów umundurowania. Ponieważ zakupu
przedmiotów umundurowania dokonuje się poza strukturami SW, a na wolnym rynku funkcjonariusz powinien dochować szczególnej staranności w wyborze punktu sprzedaży pod kątem
zagwarantowania przez niego zgodności sprzedawanych przedmiotów z obowiązującymi w
służbie wzorami umundurowania. Ewentualne błędy w wykonaniu lub niska jakość nie zwalniają funkcjonariusza od odpowiedzialności za przestrzeganie obowiązku posiadania przepisowego umundurowania.
6. Wraz z równoważnikiem za umundurowanie funkcjonariusze otrzymują równoważnik za jego
chemiczne czyszczenie (zob. art 156 teza 2).
7. Stosownie do treści art. 21 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych
(Dz.U. z 2012r poz 361 z późn. zm.) wolna od podatku dochodowego jest wartość ubioru służbowego (umundurowania) lub ekwiwalentu pieniężnego za ten ubiór, jeżeli jego używanie należy do obowiązków pracownika. Zapis powyższy zwalnia z opodatkowania podatkiem dochodowym wartość nieodpłatnie wydanego umundurowania, wyposażenia polowego, wypłacanego
równoważnika za umundurowanie. Warunkiem zastosowania przepisu jest istnienie w Służbie
Więziennej obowiązku noszenia umundurowania. Gdyby nie istniał taki obowiązek, a noszenie
umundurowania pozostawiono by decyzji funkcjonariusza, wówczas powstałby obowiązek podatkowy. Również na mocy powyższej ustawy kwoty wypłacanego równoważnika za chemiczne czyszczenie umundurowania są zwolnione z podatku dochodowego.
§ 3. 1. Funkcjonariusz w służbie przygotowawczej:
1) w korpusie oficerów Służby Więziennej otrzymuje równoważnik pieniężny w zamian za umundurowanie w wysokości:
a) generał:
- mężczyzna - 3193,86 zł,
- kobieta - 3231,92 zł;
b) oficer od stopnia pułkownika do stopnia majora:
- kobieta - 1078,02 zł;
c) oficer od stopnia kapitana do stopnia podporucznika:
- kobieta - 1073,55 zł;
2) w korpusie chorążych Służby Więziennej otrzymuje równoważnik pieniężny w zamian za umundurowanie w wysokości:
- kobieta - 1061,43 zł;
3) w korpusie podoficerów Służby Więziennej otrzymuje równoważnik pieniężny w
- kobieta - 1056,55 zł;
4) w korpusie szeregowych Służby Więziennej otrzymuje równoważnik pieniężny w
- kobieta - 1011,27 zł.
2. Funkcjonariusz, o którym mowa w ust. 1, otrzymuje równoważnik pieniężny za
czyszczenie chemiczne umundurowania w wysokości 165,40 zł.
1. Ponieważ funkcjonariusz w służbie przygotowawczej ma prawo do mniejszej ilości przedmiotów niż funkcjonariusz w służbie stałej równoważnik pieniężny wypłacany takiemu funkcjonariuszowi będzie niższy w stosunku do równoważnika wypłacanego funkcjonariuszowi mianowanego na stałe. Ponieważ funkcjonariusz kobieta posiada prawo do innych przedmiotów niż
funkcjonariusz mężczyzna kwota równoważnika dla funkcjonariuszy kobiet jest inna niż dla
mężczyzn, zarówno w służbie stałej jak i przygotowawczej.
2. Konsekwencją mniejszej ilości przysługujących funkcjonariuszom w służbie przygotowawczej
przedmiotów umundurowania jest również niższa wartość wypłacanego równoważnika za ich
chemiczne czyszczenie.
§ 4. 1. Funkcjonariusz, o którym mowa w § 2 i 3, otrzymuje równoważnik pieniężny w
zamian za umundurowanie i równoważnik pieniężny za czyszczenie chemiczne
umundurowania z pierwszym dniem roku mundurowego, który obejmuje okres od
dnia 1 kwietnia danego roku kalendarzowego do dnia 31 marca roku następnego.
2. Uprawnienie, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy funkcjonariusza mianowanego
po raz pierwszy do służby oraz funkcjonariusza mianowanego do służby stałej w
czasie roku mundurowego, począwszy od mianowania w dniu 1 kwietnia.
3. Funkcjonariusz przeniesiony z innej jednostki organizacyjnej Służby Więziennej
otrzymuje równoważnik pieniężny w zamian za umundurowanie i równoważnik pieniężny za czyszczenie chemiczne umundurowania w jednostce, w której pełni służbę.
4. Funkcjonariusz, o którym mowa w ust. 1, otrzymuje równoważnik pieniężny w zamian za umundurowanie i równoważnik pieniężny za czyszczenie chemiczne umundurowania w terminie do 60 dni od dnia powstania uprawnienia do równoważnika.
1. W przepisach r.s.r. występuje pojęcie roku mundurowego, który trwa od 01 kwietnia do 31 marca kolejnego roku kalendarzowego. Zapis mówiący o tym, że z pierwszym dniem roku mundurowego funkcjonariusz otrzymuje równoważnik pieniężny w zamian za umundurowanie i równoważnik pieniężny za chemiczne czyszczenie należy rozumieć tak, że z dniem 01 kwietnia
funkcjonariusze nabywają prawo do obu równoważników, których wypłata powinna nastąpić
w terminie 60 dni od dnia powstania uprawnienia, tj. do 30 maja.
2. Wypłata równoważników za umundurowanie i za jego chemiczne czyszczenie następuje za
okres odpowiadający rokowi mundurowemu.
3. Funkcjonariusz otrzymuje świadczenie z urzędu w jednostce w której pełni służbę. Nie ma obowiązku pisania wniosku o wypłatę jednego lub drugiego równoważnika – inaczej niż przy wypłacie równowartości pieniężnej w ramach pierwszej należności. Przeniesienie funkcjonariusza
po 1 kwietnia do innej jednostki skutkuje tym, że obowiązek wypłaty spoczywa na jednostce do
której funkcjonariusz został przeniesiony i pełni w niej służbę w dniu wypłaty.
4. Choć konstrukcja przepisu tego nie wymusza, ale praktyka jest taka,że wypłata równoważnika
za umundurowanie dla funkcjonariuszy danej jednostki następuje w jednym terminie. Rozwiązanie to należy uznać za właściwe. Nieuzasadnione przesunięcie terminu wypłaty dla części
funkcjonariuszy- mimo zachowania granicznej daty wypłaty- skutkować by mogło zarzutem nierównego traktowania funkcjonariuszy. Podobnie wypłata równoważnika za chemiczne czyszczenie powinna nastąpić dla ogółu funkcjonariuszy w jednym terminie, który pokrywać się będzie z chwilą wypłaty równoważnika za umundurowania.
5. Funkcjonariusz przyjęty do służby w dniu 1 kwietnia lub później prawo do pierwszego równoważnika nabywa z dniem 1 kwietnia przyszłego roku. Oznacza to,że funkcjonariusz który został
przyjęty 31 marca nabędzie prawo następnego dnia, tj. 1 kwietnia. Podobna zasada obowiązuje wobec funkcjonariuszy mianowanych do służby stałej, mianowanych na wyższy stopień przy
zmianie korpusu, mianowania na stopień majora czy generała SW. Mianowanie do służby stałej, mianowanie na wyższy stopień przy zmianie korpusu z dniem 1 kwietnia skutkują wypłatą
wyższej kwoty równoważnika dopiero w kolejnym roku.
§ 5. 1. Funkcjonariusz w służbie stałej zwolniony ze służby na podstawie art. 96 ust.
2 pkt 1, 5 i 6 ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej, zwanej dalej
„ustawą”, lub któremu wygasł stosunek służbowy na podstawie art. 97 ust. 1 pkt 2-8
ustawy, a także funkcjonariusz w służbie przygotowawczej zwolniony ze służby na
podstawie art. 96 ustawy, lub któremu wygasł stosunek służbowy na podstawie art.
97 ust. 1 pkt 2-8 ustawy, przed upływem okresu, za który wypłacono równoważnik
pieniężny w zamian za umundurowanie, jest obowiązany zwrócić proporcjonalną
część równoważnika, liczoną w pełnych miesiącach, za okres niepozostawania w
służbie.
2. Równoważnik pieniężny w zamian za umundurowanie nie przysługuje funkcjonariuszowi korzystającemu z urlopu wychowawczego lub bezpłatnego, trwającego dłużej niż 6 miesięcy, za okres tych urlopów, liczonych łącznie w ciągu roku mundurowego.
3. W przypadku wypłaty równoważnika pieniężnego w zamian za umundurowanie
przed rozpoczęciem urlopów, o których mowa w ust. 2, funkcjonariusz jest obowiązany zwrócić część pobranego równoważnika w wysokości proporcjonalnej do
okresu trwania tych urlopów (liczonych w pełnych miesiącach).
1. Ponieważ wypłata równoważnika następuje w ciągu dwóch pierwszych miesięcy roku mundurowego zasadnicza część świadczenia wypłacana jest z góry, tj. za okres który dopiero nastąpi.
W znakomitej większości przypadków wypłata tej kwoty ma charakter bezzwrotny. Przypadki
zwrotu równoważnika dotyczą niektórych przypadków ustania stosunku służbowego, zawieszenia w czynnościach służbowych, a także przebywania na urlopie bezpłatnym, wychowawczym
w wymiarze powyżej 6 miesięcy.
2. Równoważnik nie przysługuje w przypadku, gdy stosunek służbowy funkcjonariusza w służbie
stałej ustał wskutek niewywiązywania się z obowiązków służbowych stwierdzonego w dwóch
kolejnych opiniach, między którymi upłynęło co najmniej 6 miesięcy, niewyrażenia zgody na
przeniesienie na niższe stanowisko w przypadkach określonych w pkt 4 oraz w art. 85 ust. 2
ustawy, nieobecności w służbie spowodowanej chorobą, trwającej nieprzerwanie przez okres
12 miesięcy, prawomocnego orzeczenia o wymierzeniu kary dyscyplinarnej wydalenia ze służby, skazania prawomocnym wyrokiem sądu na karę pozbawienia wolności, jeżeli wykonanie tej
kary nie zostało warunkowo zawieszone, skazania prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe z oskarżenia publicznego lub umyślnie popełnione przestępstwo skarbowe, orzeczenia prawomocnym
wyrokiem sądu środka karnego pozbawienia praw publicznych lub środka karnego zakazu wykonywania zawodu funkcjonariusza Służby Więziennej, nieobecności w służbie przez okres powyżej 3 miesięcy z powodu tymczasowego aresztowania, zrzeczenia się obywatelstwa polskiego, porzucenia służby przez funkcjonariusza; a w przypadku ustania stosunku służbowego
funkcjonariusza w służbie przygotowawczej również w przypadku nieprzydatności do służby,
stwierdzonej w opinii służbowej w okresie służby przygotowawczej; pisemnego zgłoszenia wystąpienia ze służby, powołania do innej służby państwowej, osiągnięcia 30-letniego stażu służby w Służbie Więziennej, likwidacji jednostki organizacyjnej lub jej reorganizacji połączonej ze
zmniejszeniem obsady etatowej, jeżeli przeniesienie funkcjonariusza do innej jednostki organizacyjnej lub na niższe stanowisko służbowe nie jest możliwe, upływu 12-miesięcznego okresu
zawieszenia w czynnościach służbowych, dwukrotnego nieusprawiedliwionego niestawiennictwa na badanie lub obserwację, wyznaczonych zgodnie z art. 111 ustawy, chyba że skierowanie do komisji lekarskiej nastąpiło na prośbę funkcjonariusza, prawomocnej odmowy wydania
poświadczenia bezpieczeństwa osobowego w rozumieniu przepisów o ochronie informacji niejawnych.
Jeśli stosunek służbowy funkcjonariusza ustanie w jednej z ww okoliczności wówczas funkcjonariusz jest zobowiązany zwrócić część pobranego równoważnika za umundurowanie. Zwrotowi podlega kwota za okres pozostały do końca roku mundurowego.
Przykład 1) stosunek służbowy funkcjonariusza w służbie przygotowawczej ustał w dniu
31 grudnia wskutek pisemnego zgłoszenia wystąpienia ze służby wówczas funkcjonariusz
zwraca 3/12 otrzymanego równoważnika (za miesiąc styczeń, luty i marzec).
Przykład 2) stosunek służbowy funkcjonariusza w służbie stałej ustał ostatniego dnia lutego
wskutek wymierzenia kary dyscyplinarnej wydalenia ze służby wówczas funkcjonariusz zwraca
1/12 otrzymanego równoważnika (za miesiąc marzec).
3. Przebywanie przez funkcjonariusza na urlopie bezpłatnym lub wychowawczym wpływają na
prawo do równoważnika za umundurowanie, jeśli wymiar tego urlopu przekracza 6 miesięcy
w czasie jednego roku mundurowego. Uznano,iż funkcjonariusz który przebywa poza służbą
w związku z udzieleniem mu urlopu bezpłatnego lub wychowawczego trwających ponad pół
roku nie nosząc przedmiotów mundurowych nie zużywa ich i dlatego nie powinien otrzymać za
ten czas równoważnika.
Przykład 1) funkcjonariusz przebywa na urlopie bezpłatnym od 1 lipca do 15 grudnia, otrzymanego wcześniej równoważnika nie zwraca.
Przykład 2) funkcjonariusz przebywa na urlopie bezpłatnym od 1 stycznia do 30 listopada, nie
otrzymuje równoważnika za okres 8 miesięcy, tj. od 1 kwietnia do 30 listopada. Równoważnik
za okres od 1 stycznia do 31 marca z uwagi na niespełnienie przesłanki trwania urlopu w wymiarze powyżej 6 miesięcy w ciągu jednego roku mundurowego nie podlega zwrotowi.
4. Funkcjonariusz, który w chwili wypłaty równoważnika przebywa na urlopie bezpłatnym lub urlopie wychowawczym, powinien otrzymać równoważnik, nawet wówczas gdy wymiar urlopu
określony w decyzji o jego udzieleniu przekracza 6 miesięcy danego roku mundurowego. Przepis nie pozwala w przedstawionej sytuacji na wstrzymanie (zawieszenie) wypłaty równoważnika. Prawo do równoważnika ustanie dopiero wówczas gdy funkcjonariusz faktycznie będzie
przebywał na urlopie powyżej 6 miesięcy. Trzeba mieć również na uwadze, iż mimo posiadania
decyzji o udzieleniu urlopu powyżej granicznej wielkości, jego faktyczny wymiar może ulec
zmianie.
5. Wypłacony równoważnik za chemiczne czyszczenie umundurowania, niezależnie od chwili
i podstawy ustania stosunku służbowego zwrotowi nie podlega.
§ 6. 1. Wypłatę równoważnika pieniężnego w zamian za umundurowanie zawiesza
się funkcjonariuszowi w przypadku zawieszenia go w czynnościach służbowych, na
okres tego zawieszenia (liczonego w pełnych miesiącach).
2. Wznowienie wypłaty równoważnika pieniężnego, o którym mowa w ust. 1, następuje po zakończeniu okresu zawieszenia funkcjonariusza w czynnościach służbowych, chyba że wygasł stosunek służbowy na podstawie art. 97 ust. 1 pkt 2-5 ustawy.
3. W przypadku wypłaty równoważnika pieniężnego w zamian za umundurowanie
przed okresem zawieszenia funkcjonariusza w czynnościach służbowych, a uchylenie zawieszenia związane było z wygaśnięciem stosunku służbowego na podstawie
art. 97 ust. 1 pkt 2-5 ustawy, funkcjonariusz jest obowiązany zwrócić część pobranego równoważnika w wysokości proporcjonalnej do okresu trwania zawieszenia, liczonego w pełnych miesiącach. Zwrot równoważnika pieniężnego następuje nie
później niż w dniu wygaśnięcia stosunku służbowego.
1. Komentowany przepis omawia sytuację prawną w zakresie wypłaty równoważnika w zamian za
umundurowanie funkcjonariusza zawieszonego w czynnościach służbowych. Zawieszenie
może w różnym stopniu wpływać na prawo do równoważnika co ilustrują poniższe przykłady.
Przykład 1) Stan faktyczny: funkcjonariusz w dniu 15 maja otrzymał równoważnik, w dniu
10 lipca został zawieszony w czynnościach służbowych W dniu 15 grudnia okres zawieszenia
się zakończył i funkcjonariusza przywrócono do pełnienia służby. W omawianym przypadku zawieszenie w czynnościach służbowych nie wpłynęło na prawo do równoważnika pieniężnego.
Przykład 2) Stan faktyczny: funkcjonariusz zostaje zawieszony w czynnościach służbowych
w dniu 15 kwietnia, wypłata równoważnika w jednostce następuje w dniu 15 maja. Funkcjonariusz w dniu wypłaty nie otrzymuje świadczenia. W dniu 15 grudnia kończy się okres zawieszenia i funkcjonariusz jest przywrócony do pełnienia służby. Niezwłocznie po przywróceniu do
służby funkcjonariusz powinien otrzymać pełną kwotę równoważnika.
Przykład 3) Stan faktyczny: funkcjonariusz zostaje zawieszony w czynnościach służbowych
w dniu 15 kwietnia, wypłata równoważnika w jednostce następuje w dniu 15 maja. Funkcjona-
riusz w dniu wypłaty nie otrzymuje świadczenia. W dniu 15 grudnia funkcjonariusz na podstawie art 97 ust 1 pkt 2 ustawy zostaje prawomocnie dyscyplinarnie wydalony ze służby. Równoważnika nie otrzymuje zarówno za okres zawieszenia jak i pozostały do końca roku mundurowego.
Przykład 4) Stan faktyczny: Funkcjonariusz w dniu 15 maja otrzymuje równoważnik pieniężny.
W dniu 1 grudnia, bez wcześniejszego okresu zawieszenia, zostaje dyscyplinarnie zwolniony
ze służby. Funkcjonariusz zwraca 4/12 wypłaconego równoważnika, za okres do końca roku
mundurowego.
Przykład 5) Stan faktyczny: funkcjonariusz w dniu 15 maja zostaje zawieszony w czynnościach
służbowych. W dniu 20 maja następuje w jednostce wypłata równoważnika pieniężnego.
W dniu 15 grudnia zostaje zwolniony dyscyplinarnie. Funkcjonariusz otrzymuje 1/12 równoważnika (za miesiąc kwiecień).
Przykład 6) Stan faktyczny: funkcjonariusz w dniu 15 stycznia zostaje zawieszony w czynnościach służbowych. W dniu 15 lipca zostaje zwolniony dyscyplinarnie ze służby. Równoważnika w nowym roku mundurowym nie otrzymuje. Natomiast nie później niż w dniu wygaśnięcia
stosunku służbowego zwraca 3/12 równoważnika otrzymanego w starym roku mundurowym
(za okres od stycznia do kwietnia włącznie)
2. Przypadki, wygaśnięcia stosunku służbowego, które skutkują tym iż za okres zawieszenia w
czynnościach służbowych równoważnik nie przysługuje obejmują: prawomocne orzeczenia o
wymierzeniu kary dyscyplinarnej wydalenia ze służby, skazanie prawomocnym wyrokiem sądu
na karę pozbawienia wolności, jeżeli wykonanie tej kary nie zostało warunkowo zawieszone,
skazania prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe z oskarżenia publicznego lub umyślnie popełnione przestępstwo skarbowe, orzeczenia prawomocnym wyrokiem sądu środka karnego pozbawienia praw publicznych lub środka karnego zakazu wykonywania zawodu funkcjonariusza
Służby Więziennej.
3. Zawieszenie w czynnościach służbowych nie wpływa na realizację prawa do równoważnika za
chemiczne czyszczenie umundurowania.
Odmienny od powyższego pogląd wyraził WSA w Olsztynie w wyroku z 28 października 2010 r
w sprawie o sygnaturze akt II SA/Ol 840/10 twierdząc, że skoro: funkcjonariuszowi zawieszonemu w czynnościach służbowych wstrzymana zostaje wypłata środków na nabycie nowego
umundurowania (takie jest z założenia przeznaczenie równoważnika wypłacanego w zamian
za umundurowanie), to w takiej sytuacji zakładać należy, że funkcjonariusz nie posiada umundurowania i tym samym niezasadnym jest rozstrzyganie o równoważniku za jego czyszczenie
chemiczne. Powyższe orzeczenie zapadło w stanie prawnym obowiązującym pod rządami
ustawy z 26 kwietnia 1996 r. o Służbie Więziennej, ale regulacje ustawowe jak i przepisów wykonawczych w zakresie wpływu zawieszenia w czynnościach służbowych na wypłatę równoważnika za umundurowanie i chemiczne czyszczenie były tożsame z obecnie obowiązującymi.
§ 7. Przepisy rozporządzenia określające wysokość i otrzymywanie równoważnika
pieniężnego w zamian za umundurowanie oraz równoważnika pieniężnego za czyszczenie chemiczne umundurowania stosuje się od dnia 1 kwietnia 2011 r.
1. W celu rozwiania ewentualnych wątpliwości czy za okres od dnia obowiązywania rozporządzenia, tj. od dnia 12 lutego 2011 r. do dnia 31 marca 2011 r., tj. do końca roku mundurowego nie
zachodzi konieczność przeliczania równoważników pieniężnych według nowych kwot, wprowadzono normę zawartą w komentowanym przepisie która w sposób jednoznaczny rozstrzyga tą
wątpliwość.
2. Można zatem przyjąć,że treści § 2 i § 3 rozporządzenia określające wysokość równoważników
miały zastosowanie dopiero od dnia 1 kwietnia 2011 r.
§ 8. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 12 lutego 2011 r.
1. Komentowane rozporządzenie zostało podpisane przez Ministra Sprawiedliwości w dniu 9 lutego 2011 r., a opublikowane w Dzienniku Ustaw z 2011 r. pod poz. 157.
2. Wejście w życie w dniu 12 lutego 2011 r. - obu rozporządzeń regulujących problematykę mun-
durową było nieprzypadkowe. W tym dniu bowiem, ostatecznie upływał określony w art. 272
ustawy sześciomiesięczny termin na wydanie przepisów wykonawczych.
3. Przepisy r.s.r. nie uchylają wcześniej obowiązującego przepisu regulującego omawianą problematykę, tj. rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 maja 2002 r. w sprawie równoważnika pieniężnego w zamian za umundurowanie oraz czyszczenie chemiczne umundurowania dla funkcjonariuszy Służby Więziennej (Dz. U. Nr 67, poz. 617 ze zm.).

Komentarz do przepisów rozdziału 16 ustawy o Służbie Więziennej

Transkrypt

Podobne dokumenty

pobierz - Special OPS