Pobierz PDF

Szczyt międzynarodowy
PRESS
PL
747/15
11.11.2015
Szczyt w sprawie migracji Valletta 2015: działania UE
Do Unii Europejskiej napływa bezprecedensowa fala migrantów i sytuacja ta prawdopodobnie nie ulegnie szybko zmianie. Wraz
z państwami członkowskimi Unia podejmuje różnorakie działania, aby stawić czoła wyzwaniom i wypracować skuteczną,
humanitarną i bezpieczną europejską politykę migracyjną. Zarządzanie przepływami migracyjnymi to wspólny problem, który ma
również duży wpływ na państwa pochodzenia i państwa tranzytu.
Współpraca UE–Afryka
W 2005 r. przyjęto globalne podejście do kwestii migracji i mobilności. Wyznacza ono ramy stosunków UE z państwami
trzecimi w sferze migracji i azylu. Uaktualnione w maju 2012 r. globalne podejście uzupełnia działania UE w dziedzinie
polityki zagranicznej i współpracy rozwojowej. Stanowi podstawę współpracy między UE a państwami afrykańskimi na
różnych szczeblach:
kontynentalnym
regionalnym (proces rabacki, proces chartumski)
stosunków dwustronnych (partnerstwa na rzecz mobilności itp.).
W działania te wpisuje się organizowany w Valletcie szczyt w sprawie migracji. Spotkają się na nim państwa z UE i z Afryki, by
razem poszukać wspólnych rozwiązań dla wspólnych wyzwań. Punktem wyjścia będą istniejące ramy współpracy i już
prowadzone działania, a dyskusje skoncentrują się na pięciu konkretnych punktach.
Eliminowanie przyczyn migracji
Migranci wyjeżdżają ze swoich krajów z różnych przyczyn: uciekają przed konfliktami, niestabilnością polityczno-gospodarczą,
łamaniem praw człowieka i ubóstwem. UE chce ograniczyć tę falę migracyjną i dlatego stara się pomagać w przywracaniu
pokoju i stabilności oraz wspierać rozwój gospodarczy.
Prowadzi działania dyplomatyczne, starając się zmobilizować podmioty regionalne i międzynarodowe do szukania
polubownych rozwiązań toczących się konfliktów. Popiera również działania mediacyjne prowadzone przez swoich partnerów,
np. Organizację Narodów Zjednoczonych. UE odgrywa także – dzięki misjom prowadzonym w ramach wspólnej polityki
bezpieczeństwa i obrony (WPBiO) – wiodącą rolę w utrzymywaniu pokoju, zapobieganiu konfliktom i zwiększaniu
bezpieczeństwa międzynarodowego.
Bieżące misje i operacje (ESDZ)
Pomoc w liczbach
Budżet UE na współpracę zewnętrzną (2014–2020):
96,8 mld EUR
344 mln EUR przeznaczone na migrację
Unijne wsparcie mające pomóc Afryce osiągnąć milenijne cele rozwoju (2000–2015) – efekty:
9,4 mln osób zapisanych do szkół podstawowych
5,4 mln porodów odebranych przez wykwalifikowany personel medyczny
41 mln ludzi mających dostęp do wody pitnej
Ważną rolę w przeciwdziałaniu globalnym wyzwaniom i czynnikom powodującym migrację odgrywają unijna współpraca
rozwojowa i unijna pomoc humanitarna. Dzięki nim można pomóc ludziom tam, gdzie w danej chwili przebywają,
zmniejszając ich cierpienia i poprawiając ich warunki życia i tym samym odwodząc ich od podejmowania niebezpiecznych
podróży drogą morską i lądową. UE finansuje projekty realizowane w wielu państwach pochodzenia migrantów i w wielu
państwach tranzytu.
26 maja 2015 r. Rada ponownie podkreśliła, że należy intensywniej pracować nad powiązaniami między migracją a rozwojem,
oraz poprosiła Komisję Europejską i ESDZ o opracowanie konkretnych działań.
Rada do Spraw Zagranicznych (rozwój) (26 maja 2015)
W październiku unijni ministrowie postanowili zacieśnić współpracę rozwojową z państwami trzecimi. Celem jest sprostanie
wspólnym wyzwaniom stojącym dziś przed Europą i jej partnerami.
Rada do Spraw Zagranicznych (26 października 2015)
Komisja Europejska opracowuje obecnie działania rozwojowe. W ten sposób realizuje tę część europejskiego programu w
zakresie migracji, która dotyczy zewnętrznego wymiaru kryzysu. Działania te przewidują między innymi utworzenie w UE
kryzysowego funduszu powierniczego na rzecz stabilności oraz eliminowania przyczyn migracji nieuregulowanej i
wysiedleń w Afryce. Będzie można z niego finansować projekty, które służą tworzeniu miejsc pracy i dostarczaniu
podstawowych usług lokalnym społecznościom.
Wprowadzenie i organizowanie legalnych kanałów migracji
W praktyce
W listopadzie 2011 r. uruchomiono unijny portal imigracyjny, w którym obywatele państw trzecich zainteresowani
wyjazdem do UE mogą znaleźć potrzebne informacje.
UE chce usprawnić zarządzanie legalnymi przepływami migracji, tak by zmaksymalizować pozytywne skutki, jakie legalna
migracja może przynieść zarówno państwom członkowskim UE, jak i państwom afrykańskim.
Na uwagę zasługują realizowane obecnie inicjatywy dotyczące migracji zarobkowej, np.:
prowadzona przez Komisję weryfikacja dyrektywy o niebieskiej karcie (dyrektywa dotycząca wysoko wykwalifikowanych
pracowników)
nowe przepisy regulujące warunki wjazdu i pobytu pracowników sezonowych oraz kwestię przeniesień wewnątrz
przedsiębiorstwa.
Trwają również dyskusje na temat nowej regulacji, która umożliwiałaby obywatelom państw trzecich przyjazd do UE w celu
prowadzenia badań lub odbywania studiów.
Migracja studentów, naukowców i stażystów
Zwiększenie ochrony migrantów i osób ubiegających się o azyl
Fakty i liczby
Budżet na rok 2015:
38 mln EUR na operację „Tryton”
18 mln EUR na operację „Posejdon”
W 2016 r. Komisja przekaże Fronteksowi dodatkową kwotę 45 mln EUR na te dwie operacje.
UE zintensyfikowała wysiłki na rzecz ratowania ludzi i zapobiegania śmiertelnym wypadkom na morzu. Obecnie prowadzi dwie
operacje morskie (koordynowane przez Frontex):
operację „Tryton” – działającą od 2014 r. w środkowej części Morza Śródziemnego
operację „Posejdon” – działającą od 2006 r. we wschodniej części Morza Śródziemnego.
UE potroiła zdolności i zasoby przeznaczone na prowadzenie tych operacji w latach 2015 i 2016. Ponadto obszar operacji
Tryton rozszerzono na południe: teraz sięga on aż do maltańskiej strefy poszukiwawczo-ratowniczej.
Aby zapobiec kolejnym śmiertelnym wypadkom, należy również udzielać wsparcia tzw. krajom pierwszego azylu i innym krajom
w regionie, wykorzystując w tym celu unijne regionalne programy rozwoju i ochrony. Programy te mają zwiększyć zdolności
państw trzecich w rejonach, z których uchodźcy pochodzą lub przez które się przemieszczają.
Regionalne programy rozwoju i ochrony uruchomiono w Afryce Północnej, w Rogu Afryki i na Bliskim Wschodzie.
Azyl w liczbach
Rok 2014:
662 680 – liczba osób, które wystąpiły o ochronę międzynarodową
387 805 – liczba wydanych decyzji
47% – odsetek decyzji pozytywnych
Unia Europejska jest również gotowa wypełnić swoje międzynarodowe zobowiązania dotyczące przyjmowania uchodźców i
osób ubiegających się o azyl. Państwa członkowskie od 1999 r. pracują nad utworzeniem wspólnego europejskiego systemu
azylowego, który przyspieszyłby wydawanie sprawiedliwych decyzji azylowych.
W lipcu 2015 r. z uwagi na rosnącą liczbę uchodźców i zgodnie z wnioskiem Wysokiego Komisarza ONZ ds. Uchodźców
(UNHCR) Rada uzgodniła przesiedlenie 22 504 osób wymagających ochrony międzynarodowej. Uzgodnienia te stanowią
uzupełnienie bieżących działań podejmowanych przez państwa członkowskie i porozumienia o relokacji z Włoch i Grecji do
pozostałych państw członkowskich 160 000 osób wymagających ochrony międzynarodowej.
Walka z przemytem migrantów i wykorzystywaniem ich ciężkiego położenia
Oprócz zapobiegania kolejnym śmiertelnym wypadkom Unia chce też zwalczać siatki przestępcze wykorzystujące ciężkie
położenie migrantów. Do pracy w terenie oddelegowano dwie misje w ramach WPBiO, których zadaniem jest walka z
przemytem migrantów odbywającym się drogą morską i lądową.
W maju 2015 r. Rada podjęła decyzję o rozpoczęciu unijnej operacji wojskowej EU NAVFOR Med Operation Sophia. Ma ona
rozbić siatki przemytu migrantów i handlu ludźmi w południowym rejonie środkowej części Morza Śródziemnego. Faza pierwsza
tej operacji polegała na obserwacji i ocenie działania siatek zajmujących się przemytem ludzi i handlem ludźmi. 7 października
2015 r. rozpoczęła się faza druga. Pozwala ona – zgodnie z prawem międzynarodowym – wchodzić na pokład podejrzanych
statków na pełnym morzu, przeszukiwać je, zajmować i zmieniać ich kurs.
W maju 2015 r. Rada postanowiła również wzmocnić cywilną misję EUCAP Sahel Niger. UE pomoże władzom Nigru
zapobiegać nieuregulowanej migracji i zwalczać związaną z nią przestępczość. 5 października 2015 r. Rada zwiększyła budżet
misji z 9,8 mln EUR do 18,4 mln EUR (chodzi o środki na okres jednego roku).
Po nadzwyczajnym posiedzeniu Rady Europejskiej, które odbyło się w kwietniu 2015 r., Komisja w maju przyjęła plan zwalczania
przemytu migrantów (2015–2020). Przewiduje on serię konkretnych działań, które mają zwiększyć skuteczność reakcji
organów policyjnych i sądowych oraz zacieśnić współpracę z państwami trzecimi.
UE podjęła również zdecydowane kroki, jeśli chodzi o zwalczanie handlu ludźmi. Poprzez podejmowane działania chce
chronić i wspierać ofiary, zaostrzyć działania prewencyjne, skuteczniej ścigać handlarzy i zacieśnić współpracę z państwami
trzecimi.
Efektywniejsza walka z przemytem migrantów stanowi również część dwustronnych partnerstw na rzecz mobilności, które
obejmują budowanie zdolności, wspólne działania operacyjne, poprawę ochrony granic i zarządzania nimi oraz współpracę
transgraniczną.
Ściślejsza współpraca w zakresie powrotów i readmisji
Powroty w liczbach
Rok 2014:
252 003 obywateli państw trzecich zobowiązano do opuszczenia UE
161 309 obywateli państw trzecich odesłano
40% powrotów było dobrowolnych, 43% – przymusowych (odesłania)
Skuteczna i humanitarna polityka powrotowa nie stoi w sprzeczności z bardziej otwartą polityką migracyjną. Zagwarantowanie
powrotu migrantów o nieuregulowanym statusie ma zasadnicze znaczenie dla zwiększenia wiarygodności unijnych polityk w
obszarze ochrony międzynarodowej i legalnej migracji.
Dlatego UE niezwykle aktywnie współpracuje z państwami, z których pochodzą migranci o nieuregulowanym statusie. Negocjuje
i zawiera z tymi państwami umowy o readmisji, w których określa się zasady odsyłania takich osób. Do tej pory UE zawarła 17
umów o readmisji; w sprawie kolejnych negocjacje są w toku. Klauzulę o readmisji zawiera również umowa z Kotonu (umowa
między UE a państwami Afryki, Karaibów i Pacyfiku).
8 października 2015 r. ministrowie spraw wewnętrznych przyjęli konkluzje w sprawie dalszych perspektyw polityki powrotowej.
Konkluzje Rady w sprawie dalszych perspektyw polityki powrotowej (8 października 2015)
Więcej informacji
Stosunki UE–Afryka
Stosunki między UE a Afryką
Stosunki UE–Afryka
Dialog UE–AKP w dziedzinie migracji (2015)
Działania UE w sprawie migracji
Nadzwyczajne posiedzenie Rady Europejskiej (23 kwietnia 2015) – oświadczenie
Konkluzje Rady Europejskiej (25–26 czerwca 2015)
Nieformalne posiedzenie szefów państw i rządów (23 września 2015) – oświadczenie
Konkluzje Rady Europejskiej (15 października 2015)
Rozwiązywanie problemu presji migracyjnej
Finansowanie
Projekt budżetu korygującego nr 5 do budżetu UE na 2015 r.
Projekt budżetu korygującego nr 7 na rok 2015
Działania humanitarne i współpraca rozwojowa
Press office - General Secretariat of the Council
Rue de la Loi 175 - B-1048 BRUSSELS - Tel.: +32 (0)2 281 6319
[email protected] - www.consilium.europa.eu/press