Instytutu Szk³a, Ceramiki Materiałów Ogniotrwa³ych i Budowlanych
Transkrypt
Instytutu Szk³a, Ceramiki Materiałów Ogniotrwa³ych i Budowlanych
PRACE Instytutu Szk³a, Ceramiki Materia³ów Ogniotrwa³ych i Budowlanych Scientific Works of Institute of Glass, Ceramics Refractory and Construction Materials Nr 1 ISSN 1899-3230 Rok I Warszawa–Opole 2008 MICHA£ WIECZOREK Wymagania stawiane systemom ociepleñ w œwietle dokumentów normatywnych i prawnych !"#$%& '()'*+ *+, (' -&'.')#/0 *#*"1234 +-'56/7+ /+185)17 - 4#8!6462+ "#)$6!*$+2+9 8!-1-)6/-')#2+ (' -14),"!-)17 +-'56/7+ :/+6) ;%(#)$34< ='!34)6)' 4 )+2 4#26>6)+6 + 21"'(# ;6(6? (56 @A B '!6- CB D9 )6 8'(*"64+1 $"3!#/0 %(-+156)1 *E $!67'41 + 1%!'817*$+1 68!';6"# "1/0)+/-)1< 1. Wstêp Okres przejœciowy umo¿liwia wprowadzanie wyrobów na rynek na podstawie ró¿nego ich oznakowania; dla wyrobów, na które wprowadzono zharmonizowane ustalenia techniczne znak CE, zaœ w okresie przejœciowym znak budowlany B; dla wyrobów, na które nie wprowadzono dotychczas zharmonizowanych ustaleñ technicznych znak budowlany B. Warunki i sposób znakowania okreœlaj¹ wtedy przepisy krajowe. Wyrób oznakowany CE powinien posiadaæ Europejsk¹ Aprobatê Techniczn¹. Jest to dokument zharmonizowany z Dyrektyw¹ 89/106/EEC [1]. W przypadku sygnowania znakiem B istniej¹ dwie mo¿liwoœci deklarowania zgodnoœci produktu: poprzez sprawdzenie zgodnoœci z wymaganiami norm europejskich PN-EN 13499:2005 (zestaw wyrobów do ociepleñ na styropianie) lub PN-EN 13500:2005 (zestaw wyrobów do ociepleñ na we³nie) [2, 3]. Normy te nie s¹ zharmonizowane z Dyrektyw¹ 89/106/EEC poprzez uzyskanie aprobaty technicznej w wyniku badañ przeprowadzonych zgodnie z w³aœciwymi ZUAT-ami [4, 5]. Europejskie aprobaty techniczne s¹ bardzo kosztowne i staæ na nie tylko du¿e firmy, których wyroby s¹ w stanie konkurowaæ na rynku krajów UE. Podstawowym dokumentem odniesienia na rynku krajowym s¹ obecnie aprobaty techniczne, udzielane przez Instytut Techniki Budowlanej w Warszawie. !" #$%&' ($)*+*,* -./01' 23"14#/#' 1*3"#1056 7!$#8*"610+9: # ;,<86=1$+9:' 7<.#10 #$3"1=$+9: 1*3"#1056 6 >"1/86#3& !" #$%&'( )$*%+,-*. 2. System oceny zgodnoœci Zestawy wyrobów do wykonywania ociepleñ podlegaj¹ systemowi oceny zgodnoœci 2+. Obowi¹zkiem producenta jest wykonanie wstêpnych badañ typu wyrobu, wprowadzenie zak³adowej kontroli produkcji oraz badania próbek wyrobów, zgodnie z za³o¿onym planem. Zak³adowa kontrola produkcji powinna podlegaæ certyfikacji przez jednostkê akredytowan¹ na podstawie wstêpnej inspekcji, sta³ego nadzoru, oceny i akceptacji kontroli produkcji. Po spe³nieniu wymagañ producent jest zobowi¹zany wydaæ deklaracjê zgodnoœci na podstawie certyfikatu zgodnoœci kontroli produkcji oraz wstêpnych badañ typu wyrobu. Deklaracja zgodnoœci stanowi podstawê do znakowania zestawu wyrobów znakiem CE lub B, w zale¿noœci od specyfikacji technicznej, na któr¹ producent siê powo³uje. Na wspomnianym wczeœniej poziomie oceny zgodnoœci producent ma prawo wystawiæ krajow¹ deklaracjê zgodnoœci z Polsk¹ Norm¹ lub Aprobat¹ Techniczn¹ na podstawie: • zadania producenta: – wstêpne badania typu, – zak³adowa kontrola produkcji, – badanie gotowych wyrobów pobranych w zak³adzie produkcyjnym, prowadzonych przez producenta, zgodnie z ustalonym planem badañ; • zadania akredytowanej jednostki: – certyfikacja zak³adowej kontroli produkcji na podstawie wstêpnej inspekcji zak³adu produkcyjnego i zak³adowej kontroli produkcji oraz ci¹g³ego nadzoru, oceny i akceptacji zak³adowej kontroli produkcji. W Monitorze Polskim nr 48 z dnia 19 listopada 2004 r. opublikowane zosta³o Obwieszczenie Ministra Infrastruktury z dnia 5 listopada 2004 r. w sprawie wykazu wytycznych do europejskich aprobat technicznych. Zawarto w nim m.in. wytyczne odnosz¹ce siê do z³o¿onych systemów izolacji cieplnej z wyprawami tynkarskimi (ETAG nr 004) [6]. Wytyczne s¹ zgodne z postanowieniami Dyrektywy nr 89/106/EEC [1] dotycz¹cej wyrobów budowlanych i odnosz¹ siê do z³o¿onych systemów zewnêtrznej izolacji cieplnej oraz wypraw tynkarskich stosowanych wraz z nimi jako zewnêtrzna izolacja œcian budynków wykonanych z elementów murowych lub z betonu. Mog¹ one sk³adaæ siê z prefabrykatów wykonanych przez w³aœciciela czy kompletatora systemu b¹dŸ komponentów dostarczanych przez dostawców. Stanowi¹ je: produkowany fabrycznie wyrób do izolacji przyklejany do œciany (najczêœciej styropian, we³na mineralna), wzglêdnie ³¹czony z ni¹ mechanicznie za pomoc¹ kotew, profili, specjalnych ³¹czników itp. b¹dŸ jednoczeœnie przyklejony i mechanicznie ³¹czony ze œcian¹, na któr¹ nak³adany jest na budowie !"#$#%&# '(# &#%) '!'()"*" *+&),-). / &)(-) 0*12")%(3 444 566 tynk jedno- lub kilkuwarstwowy, przy czym jedn¹ z jego warstw uzbraja siatka podtynkowa. Tynk nak³ada siê bezpoœrednio na warstwê izolacji bez pozostawienia pustki powietrznej lub warstw rozdzielaj¹cych. Obecnie na polskim rynku producent mo¿e wystawiaæ deklaracjê zgodnoœci lub krajow¹ deklaracjê zgodnoœci, je¿eli wykona³ badania systemu zgodnie z: • norm¹ PN-EN 13499:2005 „Wyroby do izolacji cieplnej w budownictwie. Zewnêtrzne zespolone systemy ocieplania (ETICS) ze styropianem” [2] lub PN-EN 13500:2005 2005 „Wyroby do izolacji cieplnej w budownictwie. Zewnêtrzne zespolone systemy ocieplania (ETICS ) z we³n¹ mineraln¹” [3]. Normy te jednak nie zosta³y opracowane na podstawie mandatu Komisji Europejskiej, a zatem nie uzyska³y statusu norm zharmonizowanych z Dyrektyw¹ 89/106/EEC [1] i w Polsce, zgodnie z art. 5 pkt. 3 ustawy z dnia 12 wrzeœnia 2002 r. o normalizacji, stosowanie ich jest dobrowolne. W tym miejscu pojawia siê jeszcze jeden problem: mianowicie, zgodnie z art. 4 ustawy o wyrobach budowlanych, wyrób budowlany mo¿e byæ wprowadzony do obrotu, je¿eli ma w³aœciwoœci u¿ytkowe umo¿liwiaj¹ce prawid³owo zaprojektowanym i wykonanym obiektom budowlanym, w których ma byæ zastosowany w sposób trwa³y, spe³nienie wymagañ podstawowych. W polskich przepisach prawnych wymagania podstawowe, jakie musz¹ spe³niaæ obiekty budowlane, okreœla Rozporz¹dzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadaæ budynki i ich usytuowanie (DzU 2002, nr 75, poz. 690). Zgodnie z nim ocieplenia œcian zewnêtrznych budynków powinny byæ klasyfikowane co do rozprzestrzeniania ognia przez œciany. Normy te nie stawiaj¹ wymagañ w zakresie stopnia rozprzestrzeniania ognia przez œciany i dlatego zestawy wyrobów do ociepleñ œcian zewnêtrznych wprowadzane na podstawie oceny zgodnoœci z tymi normami mog¹ byæ stosowane tylko w obiektach budowlanych objêtych par. 231 Rozporz¹dzenia; • aprobat¹ techniczn¹ udzielon¹ zgodnie z Zaleceniami Udzielania Aprobat Technicznych: – ZUAT-15/V.03/2003 [4] „Zestaw wyrobów do wykonywania ociepleñ z zastosowaniem styropianu jako materia³u termoizolacyjnego i pocienionej wyprawy elewacyjnej”; – ZUAT-15/V.04/2003 [5] „Zestaw wyrobów do wykonywania ociepleñ z zastosowaniem we³ny mineralnej jako materia³u termoizolacyjnego i pocienionej wyprawy elewacyjnej”. W celu uzyskania aprobaty technicznej na zestaw wyrobów do ociepleñ producent/kompletator wyrobów powinien wykonaæ wstêpne badania wed³ug stosownych zaleceñ, opracowanych przez ITB w Warszawie. Badania wykonuje siê na zgodnoœæ z odpowiednim dokumentem, w zale¿noœci od rodzaju materia³u termoizolacyjnego. Zakres badañ w obu wymienionych !" #$%&'( )$*%+,-*. dokumentach jest bardzo podobny, a ró¿nice uwzglêdniaj¹ jedynie specyfikê badañ z wybranym materia³em termoizolacyjnym – styropianem lub we³n¹ mineraln¹. Zgodnie z zapisami wymienionych ZUAT-ów nale¿y wykonaæ badania identyfikacyjne poszczególnych sk³adników zestawu wyrobów, tj.: – zaprawy klejowej do klejenia materia³u termoizolacyjnego, – siatki zbroj¹cej, – zaprawy klejowej do zatapiania siatki zbroj¹cej, – podk³adu gruntuj¹cego (jeœli wchodzi w sk³ad zestawu), – tynku, – farby elewacyjnej (jeœli wchodzi w sk³ad zestawu), oraz w³aœciwoœci uk³adów ociepleniowych z wymienionymi wyrobami. Nie wykonuje siê natomiast badañ materia³u termoizolacyjnego. We³na mineralna i styropian objête s¹ bowiem wymaganiami norm europejskich PN-EN 13499:2005 i PN-EN 13500 [2, 3]; • europejsk¹ aprobat¹ techniczn¹ udzielon¹ wed³ug Zasad Udzielania Europejskich Aprobat Technicznych dla systemów ETICS (ETAG 004) [6]. Dokument odniesienia okreœla w³aœciwoœci u¿ytkowe pod k¹tem spe³nienia stosownych wymagañ podstawowych, wyszczególnia aspekty przydatnoœci u¿ytkowej, w³¹czaj¹c w to charakterystykê niezbêdna do identyfikacji wyrobu. S¹ to: – noœnoœæ i statecznoœæ nienoœnych elementów obiektów (bezpieczeñstwo u¿ytkowania), – bezpieczeñstwo po¿arowe, – higiena, zdrowie i œrodowisko, – ochrona przed ha³asem, – oszczêdnoœæ energii i ochrona cieplna. – aspekty trwa³oœci i przydatnoœci u¿ytkowej. Badania odnosz¹ siê do systemu jako ca³oœci oraz do nastêpuj¹cych komponentów: – wyrobu do izolacji cieplnej, – ³¹czników, – listwy i ³¹czników do ich mocowania, – tynku, – zbrojenia. !"#$#%&# '(# &#%) '!'()"*" *+&),-). / &)(-) 0*12")%(3 444 567 3. Porównanie wymagañ i metod badañ 3.1 Definicje wed³ug ETAG 004 oraz ZUAT Ka¿dy zestaw produktów, na podstawie którego kompletuje siê tzw. system ociepleñ budynków, sk³ada siê z okreœlonej iloœci podstawowych elementów (kleje do klejenia izolacji termicznej, izolacja temiczna, elementy mocuj¹ce, warstwa zbroj¹ca, wyprawy tynkarskie itp.) oraz uzupe³niaj¹cych (listwy coko³owe, listwy naro¿nikowe, listwy wokó³okienne, profile dylatacyjne itp.). Pojêcie systemu jest w ró¿ny sposób, ale w podobnym zakresie definiowane przez przytoczone dokumenty: • wed³ug ETAG 004 [6] – pkt. 2.1.: „Z³o¿one systemy zewnêtrznej izolacji cieplnej (ETICS) s¹ projektowane i wbudowywane zgodnie z wytycznymi projektowania i wykonywania w³aœciciela europejskiej aprobaty technicznej. Zestaw obejmuje elementy (komponenty) produkowane fabrycznie przez w³aœciciela lub przez dostawców komponentów. W³aœciciel europejskiej aprobaty technicznej (ETICS) jest odpowiedzialny za ca³y zestaw. Wszystkie sk³adniki systemu powinny byæ wyspecyfikowane przez w³aœciciela europejskiej aprobaty technicznej (ETA). W sk³ad systemu wchodz¹: produkowany fabrycznie wyrób do izolacji cieplnej, przyklejony do œciany, wzglêdnie po³¹czony z ni¹ mechanicznie przy u¿yciu kotew, profili, specjalnych ³¹czników itp. albo jednoczeœnie przyklejony i mechanicznie po³¹czony ze œcian¹. Wyrób do izolacji cieplnej jest wykoñczony nak³adanym na budowie tynkiem jedno- lub kilkuwarstwowym, przy czym jedna z warstw zawiera zbrojenie. Tynk nak³adany jest bezpoœrednio na wyrób do izolacji cieplnej, bez pozostawienia pustki powietrznej lub warstwy rozdzielaj¹cej”; • wed³ug PN-EN 13499 [2] – pkt. 1.: „ETICS ma zastosowanie do powierzchni zewnêtrznych nowych lub istniej¹cych œcian i/lub podsufitki w celu udoskonalenia izolacji termicznej. ETICS obejmuje elementy specjalistyczne (profile podstawy, profile naro¿nikowe itp.) w celu po³¹czenia przyleg³ych powierzchni budowlanych (otwory, naro¿niki, parapety itp.)”; • wed³ug ZUAT [4, 5] – pkt. 1.: „W sk³ad systemu ociepleniowego wchodz¹ nastêpuj¹ce materia³y: zaprawa/masa klejów, p³yty styropianowe, ³¹czniki mechaniczne, ko³ki rozporowe, tkanina szklana, taœmy, listwy itp. materia³y do wykañczania miejsc szczególnych elewacji, zaprawa/masa tynkarska, inne materia³y i akcesoria stosowane w systemie”. W praktyce oznacza to, ¿e powinny byæ bezwzglêdnie stosowane w wykonawstwie wszystkie elementy sk³adowe systemu, zgodnie z dokumentem odniesienia. Niedopuszczalne jest natomiast zastêpowanie poszczególnych sk³adników tak okreœlonego systemu substytutami, z czym spotkamy siê, niestety, na co !" #$%&'( )$*%+,-*. dzieñ i powszechnie w praktyce. Nale¿y wyraŸnie podkreœliæ, ¿e zakres wymagañ stawianych systemom ociepleñ jest ró¿ny w zale¿noœci od dokumentu odniesienia. Czêsto niemo¿liwe jest prowadzenie jakichkolwiek porównañ tak samo brzmi¹cych parametrów z uwagi na inn¹ metodologiê badañ, sposób przygotowania i sezonowania próbek itp. Nie wszystkie rodzaje badañ pokrywaj¹ siê równie¿ w przedmiotowych, cytowanych dokumentach. 3.2. Metody badañ Zasadnicza ró¿nica pomiêdzy metodyk¹ badawcz¹ wed³ug ZUAT i PN-EN a wymaganiami ETAG 004 polega na tym, ¿e czêœæ badañ wskazanych w ostatnim dokumencie jest wykonywana na wielkogabarytowej œcianie, na której aplikowany jest kompletny system, a testy odbywaj¹ siê w komorze klimatycznej symuluj¹cej rzeczywiste warunki, w jakich bêd¹ przebywaæ produkty. Drug¹ ró¿nic¹, istotn¹ z punktu widzenia u¿ytkownika systemu, jest wprowadzenie badania odpornoœci systemu na przebicie (perfotest) oraz wynikaj¹cej st¹d klasyfikacji w zakresie kategorii u¿ytkowania. ETAG 004 wprowadza systematykê w zakresie podzia³u obszarów o ró¿nym zagro¿eniu na uderzenie, wydzielaj¹c trzy kategorie. Nowa metodyka testów stawia przed systemami ociepleñ bardzo wysokie wymagania, które wczeœniej nie by³y definiowane w jakimkolwiek dokumencie normatywnym. W tab. 1 przedstawiono porównanie metod badañ w poszczególnych dokumentach odniesienia, wskazuj¹c na wystêpuj¹ce tam ró¿nice. !"#$ %&$'!(%)'!( *+*,"-. )!("/0"1 %"2&.3 4567 )8$9 :76; '!(!)*+( '(34%3*56789 :!(;+:4 3"(7<76*< =7 )!+*($!>? $37#!%4<6*@7 A$ "*+76?B ,-. ,(4:!6$* C(DECF: 7 8(*=6$%4 G %) H4)!@!6$*I "*+76 1JKL1JML1JK NOL)) P /'Q 1J&L1J&L1J& NOL)) P R76=4%<767:!6$*I MS =6$ : #!"7T (!+7($?)J & =3$*U : V WJ G %4C#$ <*=67=6$7:4%X : V W 7(!3 M =6$ : YZ1![ !"#$%! & / .0 112 H*=>?@ / .0 112 6! 5(F"C$ G1 \ G1 )) =#! /'Q $ M1 \ M1 %) =#! :*>64 )$6*(!#T 6*< 5(34C#*<!)4 )*+!#7:* 5>4+4 $ =7C76?T <*)4 57)$!(? 5(34%3*5678%$ 5(34 (73%$D@!6$?J 5(7:!=3764) 3 ;34"C78%$D 7= & =7 &1 ))L)$6 H4)!@!6$*I )$6] 1J1S NOL)) P R76=4%<767:!6$*I MS =6$ : :!(?6C!%X <!C 8%$!6! "!=!:%3!] ^!=!6$! 5(3*T 5(7:!=3!)4 6! 5(F"C!%XI _ "*3 =7=!+C7:*@7 C76=4%<767:!6$!` _ 57 5(3*5(7:!=3*6$? %4C#$ %$*5#67T :$#T @7+678%$7:4%X A7@(3*:!6$*L3(!;3!6$*J 7@(3*:!6$*L73$a"$!6$*B` _ 57 ;4)?#!%4<64) "!=!6$? 3!)(!E!6$! $ (73)(!E!6$! !"#$#%&# '(# &#%) '!'()"*" *+&),-). / &)(-) 0*12")%(3 444 !"!#$%" "./0.$12345 .!1"!6/ 78$9 :36$: ;3 #!9 %$"<!=> <.38!9 0/:2$?3 @< A$%32>B &'() &"/6!2<$ 7"CD7E6 3 4"$;2<0/ F 0# G/#!?!2<$H A$%32 ,IJK,ILK,IJ MNK## O * P ,IQK,IQK,IQ MNK## O R32;/0:3236!2<$H LS ;2< 6 8!A3"!9 %3"<>#I Q ;.<$T 6 U VI F 0/78< :$;9 23;2<36/0W 6 U V 3"!. L ;2< 6 %$#1$"!%>".$ XY,!Z 567 *)(+ ,,G$;=>? *)(+ ,,- 1"EA7< F, [ F, ## ;8! 1<!2736/0W %63"./6 \.%>0.2/0W < L,, [ L,, ## ;8! 6$=2/ #<2$"!82$:] ^!;!2<$ 1"./0.$12340< 1".$1"36!;.!#/ 1"./ 1"_;7345 3;"/6!2<! Q`Q, ##K#<2 G/#!?!2<!H ` 6 6!">27!0W \>0W/0W ,I,S MNK## O ` 13 6/:_0<> . 63;/ ,I,J MNK## O ` 13 a ;2<!0W 3; 6/:_0<! . 1"EA$7 . 63;/ ,I,S MNK## O R32;/0:3236!2<$H LS ;2< 6 8!A3"!%3"<>#] ^!;!2<! 1"36!;.323 2! 1"EA7!0WH ` A$. ;3;!%736$?3 732;/0:3236!2<!I ` 13 .!2>".$2<> 6 63;.<$ 2! L ;2< < L9 ?3;.<22/# \>\.$2<>I ` 13 .!2>".$2<> 6 63;.<$ 2! L ;2< < a ;2<!0W <0W \>\.$2<!] ^!;!2<! R8!\/b<7!0:! 6 .!7"$\<$ R8!\/b<7!0:! 6 .!7"$\<$ "$!70:< 2! 3?<$T 3?2<36$ "3.1".$\%".$2<!2<! 3?2<! 1".$. 40<!2/ 6$;=>? *N QJF,Q9Q 6$;=>? N9c,K^9,LSYa (2!83?<0.2<$ :!7 6 23"#<$ *N Q,YL9J] ^!;!2<$ 2! #!7<$%!0W . * PI ".$1>\.9 3#<!" 6!?36/H d1=/6!:C0$ 1"EA7<e 0.!82345 63;/ !2!83?<0.2<$ :!7 6 23"#<$ *N 3 A37!0W >\.0.$82<32/0W ` A!;!2<$ 0!=$?3 Q,YL9J] 3#<!" 6!?36/H 1".$. 139 6<$".0W2<_ d1=/6!:C0$ 1"EA7<e 3 A37!0W >\.9 \/\%$#>] \/\%$#> @639 0.$82<32/0W ` A!;!2<$ 0!=$?3 \/\9 G/#!?!2<!H 13 QW 63;30W=322345 6!"9 \%6/ .A"3:32$: < \/\%$#> %/2736$?3 ;30W=322345B %$#>] G/#!?!2<$H Q7?K# I 63;30W=322345 6!"\%6/ .A"39 #![] Y,,KQ,,, M?K# O :32$: 13 L-W ,IF7?K# ] 13 SKL-W R32;/0:3236!2<$H a ;2< 6 8!A3"!%3"<># R32;/0:3236!2<$H LS ;2< 6 8!A3"!9 X J 0/78$ :$;23;2<36$ 6 U VI Q ;.<$T %3"<># 6 8!A3"!%3"<>#] V;13"2345 ^!;!2<$ 0!=$?3 >7=!;> 1"./ 13#30/ &?3;2<$ . iPV aScLHQcSS ` A!;!2<$ 1"./ 13#30/ 7>8$7 \%!836/0W 3 #!\<$ ,IF 7? \/\%$#> 2! 7>8$7 \%!836/0W 3 #!\<$ ,IF 7? @6/\37345 ,IYQ# ` JfB 8>A Q 7? @6/\37345 >;$".$2<$ .".>0!2/0W . 3;136<$;2<$: 6/9 QI,L# ` Q,fB] \37340< ` 6/2<7 %3 $2$"?<!I 1"./ :!7<$: 2<$ #! .2<\.0.$2<! 6/1"!6/ VA\$"6!0:$H ` 2!8$D/ .#<$"./5 < 3;23%36!5 4"$;2<0_ G/#!?!2<$H 6/?<_0<!I Q f ;8! %/27E6 #<2$"!82/0W ` 3;23%36!5 #<7"3\1_7!2<! < \1_7!2<! < 7".$#<!236/0WI 6 #<$:\0!0W >;$".$T < 637E= 2<0W J f ;8! 13.3\%!=/0W 6/1"!6g G/#!?!2<!H R32;/0:3236!2<$H QB LS ;2< 6 8!A3"!%3"<>#I a ;2< 6 %".$0W 7!%$?3"<!0W] 6 %$#1$"!%>".$ XY,!ZI a ;2< R32;/0:3236!2<$H 6 %$#1$"!%>".$ L,!ZI J ;2< 1"39 a ;2< 6 U V < a ;2< 6 8!A3"!%3"<>#] #<$2<36!2<$ 'hg LB LS ;2< 8!A3"!%3"<># !" !"!#$%" ".$/01.2 3.!45678 /!"9 :6;5$< =6/>" ;92 ?0.9<59@ #$%&'( )$*%+,-*. &'() A$;B0C D2E2F,F,GHFIIJ K %"!;939<5! #$%6;! . 5!3.95L!#L . :6;M A9#!C!5L$N O; #!PQ R # *)(+ ,,&C6;5L$ . *D FR,SGN /">TUL 6 /6:L$".2 3V5L #L5 W,,, ## !"#$%&'( )*+'&&* $"+'(,"- &".%#*&% ,*$/+0, 1'+*1*,*2*.3 2*,"&4 567 "8*&4 9%8":"&'"; < 1=" .%./(80+ $"+'(,">?#%#@ '$*="#>( #'()=&? &" A"$'( B*80,B*+%#@ /+*,$%+ .$/4#$&%#@ CDE 8D < 1=" .%./(80+ $ 41$'"F(8 +(F&% 8'&(,"=3 &(> GDE 8 H*&1%#>*&*+"&'(; CI 1&' + ="A*,"/*3 ,'48 J,+"F*K- L 9'$4"=&" *#(&" ),0A(B )* #%B3 L ]"1"&'( &" K#'"&'( A"1"+#$(> 5+%8'",% ' ),$%#$()3 ="#@ ./",$(&'*+%#@; ' .)*.0A +%B*&"&'" .$#$(:0F*+* *)'.4>( &*K- +%3 G7 8,*$**1)*,&*K- < ),0AB' )* ^J_` EEa7 ),"+% &" A"1"&'4 +*1*#@F*&&*K#'; CM #%B=' 9",4&B' ./",$(&'" K#'"&%; +",./+'( GN3:*1$'&&%#@ + /(8)(,"/4,$( G7 &":,$(+"&'( < $,".$"&'( 5#'()F*3 $A,*>*&(> 3CE OD I@ + /(8)(,"/4,$( PCE OQ 1(.$#$7 < IE #%B='; C7 ./",$(&'( 4BF"14 < ),0AB' )* S @ + /(8)(,"/4,$( PRE OD G @ $,".$"&'" +",4&B"#@ )*+'(/,$&*3.4#@%#@; +*1? * /(8)(,"/4,$( PGM OD C @ &" R 1&' + /(8)(,"/4,$( PNE OD R 1&' .)F%&'V#'( +*1% $ )*+'(,$#@&'Q + /(8)(,"/4,$( CE OD S 1&' ),*3 C7 &":,$(+"&'( < *$'VA'"&'( 5#'()F*3$'8&*7D 8'(&'*+"&'( T6 )* #%B="#@ #'()F*31(.$#$ M #%B='; LL U4&B#>*&"=&*K-; GN @ + /(8)(,"/4,$( 3CE O G7 &" ),0A#( )* A"1"&'4 8,*$**13 d#'"&" >(./ *A.(,+*+"&" + /,"B#'( A"1"X )*,&*K#' ' )* 4.4&'V#'4 #$VK#' 8"3 $ *#(&? (+(&/4"=&%#@ $&'.$#$(X Y* /(,'"F4 '$*="#%>&(:* 5GE W GE #87; $"B*X#$(&'4 #%B=' )*8'",%; ),$%3 $"&4,$(&'( ),0AB' + +*1$'( #$()&*K#'D *1)*,&*K#' &" 41(,$(&'( 5./,*&? (=(+"#%>&? 1* 1*F47 ),$($ ' ),$(A'#'( < 8(/*1%B" ' +%8":"&'" *)'3 I@ < +'$4"=&" *#(&" )VB&'V- ."&( )*+%e(> 5+ ),$%)"1B4 *1)*,&*K#' &" ' $"+'=:*#(X 41(,$(&'( A"1"&'( B4=? &" *1)*+'(1&'(> ! ! ! ! ! ! ! R @ + /(8)(,"/4,$( PGM O ' GE<GMb c@D ! 1F4:*K#' #'V:&'(7 LLL Y,$%#$()&*K- 8'V1$%3 +",./+*+" 4BF"14; LL ]"1"&'( 8,*$**1)*,&*K#' &" ),0AB"#@ &" ),0AB"#@ )* A"1"&'4 +",4&B0+ ME W ME #8D SE #%B=' )* GN @ + /(8)(,"3 ! ! )*+'(/,$&*3.4#@%#@ ' )* A"1"&'4 /4,$( 3CE OD I @ + /(8)(,"/4,$( PCE O < 8,*$**1)*,&*K#' &"#'&" .'V )*=" +%B*&%+"&'( /(:* A"1"&'" >(./ M W M #8 5CDS 88 + +",./+'( 4$"=(e&'*&( *1 +%&'B0+ +*1*#@F*&&*K#'D '$*="#%>&(>7 ' *B,(K=" .'V .$#$(:0F*+% *)'. $"+'(," ^J_` EEa ),$%#$()&*K- $"F?#$&'B ] f(./ /* >(1&*#$(K&'( .#@(8"/ 9%8":"&'(; 8'& EDG Z[Y"\ =4A B+"='2'B4>?#% 1"&% .%./(8 1* A"1"X $&'.$#$(&'( + +",./+'( '$*="#%>&(> ETAG 004 wprowadza oznaczenie oporu cieplnego systemu obliczanego wed³ug EN 12667 i EN 12939 oraz odpornoœæ systemu na wgniatanie. Jest to odpornoœæ na przebicie aparatem Perfotest (je¿eli gruboœæ warstw £ 6 mm). Wyokr¹glone na koñcach g³owice-wg³êbniki pozwalaj¹ na tak¹ kalibracjê, która !"#$#%&# '(# &#%) '!'()"*" *+&),-). / &)(-) 0*12")%(3 444 565 odpowiada energii uderzenia kuli o masie 0,5 kg spadaj¹cej z wysokoœci 0,765 m. Wymagania: w trzech kategoriach. Obserwacje: œrednica g³owicy i wg³êbnika, która jeszcze nie powoduje przebicia wyprawy tynkarskiej. 4. Przysz³oœæ systemów ociepleñ w aspekcie normalizacji Obecnie trwaj¹ prace przygotowuj¹ce wniosek CEN o objêcie systemów ociepleñ mandatem na opracowanie normy zharmonizowanej. Projekt mandatu przygotowany przez CEN TC 88 ma byæ przedmiotem opinii Grupy Roboczej EOTA opracowuj¹cej wytyczne. Skonsolidowana opinia, zatwierdzona przez Radê Techniczn¹, bêdzie przekazana do CEN [8]. Wprowadzenie w ci¹gu kilku najbli¿szych lat zharmonizowanej normy na system ociepleñ spowoduje wycofanie zarówno polskich, jak i europejskich aprobat. Nale¿y siê spodziewaæ, ¿e nowy dokument bêdzie w du¿ej mierze oparty na istniej¹cych wytycznych w ETAG 004 i mo¿e go zast¹piæ. Literatura !" #$%&'($)* +,-!./-001 2 345* 6! 7%8345* !,++ %9 ) :;%*)5& 2<=5>&45* ;%2&;5:?) 8:(*)@A )$BCD )$'@4*)B2$BC 5 *3E545:(%*B$F4$BC G*H:() 12I@4'@):'5BCD @34@:2JB$BC :5K 3@ )$%@A <?) <83@)=*4$BC9 6" GLA0L !MN,,O6..PO QR$%@<$ 3@ 52@=*BF5 B5&;=4&F ) <83@)45B()5&9 S&)4K(%24& 2&:;@=@4& :$A :(&E$ @B5&;=*45* T0UV1WX 2& :($%@;5*4&E9 W;&B$Y5'*BF*Z9 M" GLA0L !MP..O6..PO QR$%@<$ 3@ 52@=*BF5 B5&;=4&F ) <83@)45B()5&9 S&)4K(%24& 2&:;@=@4& :$A :(&E$ @B5&;=*45* T0UV1WX 2 )&I4J E54&%*=4J9 W;&B$Y5'*BF*Z9 N" S[\UA!P-]9.M-6..MO QS&:(*)$ )$%@<?) 3@ )$'@4$)*45* @B5&;=&H 2 2*:(@:@)*45&E :($%@ A ;5*48 F*'@ E*(&%5*I8 (&%E@52@=*B$F4&7@ 5 ;@B5&45@4&F )$;%*)$ &=&)*B$F4&FZ9 P" S[\UA!P-]9.N-6..MO QS&:(*)$ )$%@<?) 3@ )$'@4$)*45* @B5&;=&H 2 2*:(@:@)*45&E )&I4$ E54&%*=4&F F*'@ E*(&%5*I8 (&%E@52@=*B$F4&7@ 5 ;@B5&45@4&F )$;%*)$ &=&)*B$F4&FZ9 /" 0U\^ 4% ..NO QSI@>@4& :$:(&E$ 52@=*BF5 B5&;=4&F 2 )$;%*)*E5 ($4'*%:'5E5Z9 _" W * ) 5 B ' 5 `9D +" U ) @ % & ' `9D !"#"$% &'&(%)' *+",-./* .*%0,$%/ + 1'02-1-)* ('$3-2&3*)*D QV2@=*BF&Z 6..PD 4% !9 4&(-,%$*- + "&(-($*%5" 0"&*%6+%$*- 7-6' 8%.9$*.+$%/ :;8< D Qa*(&%5*I$ b83@A )=*4&Z 6..+D 4% M9 MICHA£ WIECZOREK !"#$ !%!&'( )* !+'! &,- '.! %,- $&(#-,'$)& /)%0)($'! (1('!%( $& &) %,'$2! ,&3 -!4,- 3)/#%!&'( '567 89:6;<= >=8<7 ?6:5 @!A:=9B8< '5=9C8< $B7D<8:6EB /ECFE76:= (G7:=C7 H!'$/(IJ ?6:5 9=B>=96BK 6B:=B>=> LE9 D7= 87 =A:=9B8< 6B7D<8:6EB :E :5= ?8<<7 EL MD6<>6BK7N 09EO6>=7 KD6>8B;= EB :5= 877=77C=B: EL !'$/( 8B> :5=69 6BP :=B>=> D7=7 8;;E9>6BK :E Q#,' 8B> !',4N