90 ton łupka

T E C HN I K A – DACHY SPA D ZIST E
90 ton łupka
Kto żyw i kto tylko może, ucieka za miasto. Na wsi powstaje coraz więcej restauracji, zajazdów
itp. miejsc, gdzie wśród zieleni mozna nie tylko zjeść, ale i miło poleniuchować. Tym, co gości
do takich miejsc przyciaga, jest nie tylko poziom serwowanych potraw, ale i wygląd samych
obiektów.
Doskonałym wyglądem pochwalić się może restauracja Zakątek Świętokrzyski w miejscowości
Grzybów koło Staszowa, w woj. świętokrzyskim. Ogromna w tym zasługa dachu, pokrytego
łupkiem kamiennym.
upek kamienny to materiał drogi. Na tyle cenny, żeby jego układania na
dachu nie powierzać temu, kto zaoferuje
niższą cenę. Dekarz zajmujący się tym
powinien być w stanie wylegitymować
się odpowiednimi referencjami, zaświadczeniami o przebytych szkoleniach – słowem: w jakiś sposób dowieść swoich faktycznych umiejętności.
Niektórzy próbują oszczędzać w inny
sposób, sprowadzając tańsze, niecertyfikowane kamienie z najróżniejszych
stron świata. Już niedługo po ułożeniu
te oszczędności mszczą się i na jaw wychodzą braki materiału: zanieczyszczenia związkami wapna, żelaza czy siarki,
pęknięcia, brak mrozoodporności, duża
nasiąkliwość. Łupek na Zakątku Świętokrzyskim układał dekarz, który już wcześniej wykonywał usługi dla inwestora.
 Dach głownego budynku restauracji Zakątek Świętokrzyski liczy 1600 m2
Ale mimo tego i on musiał wykazać się
referencjami przedstawiającymi prace
związane z łupkiem naturalnym.
Wykonawcą dachu był UZM Wojciech
Mazur z Dębicy. Materiał produkcji Rathscheck dostarczyły Śląskie Kruszywa
Naturalne Sp. z o.o.
Zadania próbne
 Daszek (liczący
sobie – bagatela –
230 m2 powierzchni)
byl testem dla
wykonawcy
14
Dachy 5/2012
Obok głównego obiektu stoją jeszcze:
grill, altana i wieża będąca częścią drugiej
budowanej restauracji. Inwestor początkowo zlecił tylko krycie dachu nad grillem (był to dach o powierzchni większej
niż na niejednym domu – liczył sobie
230 m2). Dopiero gdy wykonawca dowiódł swoich umiejętności, otrzymał zamówienie na krycie pozostałych dachów.
Budynek restauracji ma konstrukcję
z drewnianych bali. Dach oczywiście
również jest drewniany. Jego przekrój
TECH NIKA – DACH Y S PADZIS T E
 Prace na budynku głównym
jest dosyć skomplikowany: krokwie, deskowanie (deski z oflisem szlifowane od
dołu), na nim membrana wysokoparoprzepuszczalna, kontrłaty, deskowanie
(druga warstwa), papa, łupek. Drugie deskowanie nie jest obligatoryjne i podnosi
koszt konstrukcji, ale za to daje dodatkową szczelność i gwarantuje zachowanie stałej szczeliny wentylacyjnej na całej
powierzchni dachu.
Łupek zamiast karpiówki
Projekt wykonawczy przygotowany był
pod pokrycie dachówką karpiówką.
Pod względem ciężaru na metr kwadratowy pokrycie to jest zbliżone do
ciężaru metra kwadratowego pokrycia
z łupka naturalnego, ustrój nośny nie
wymagał więc ingerencji. Za to zmiana
materiału pokryciowego wymagała nowego opracowania szeregu detali wykończeniowych. Jako że szczegóły te
 Kunsztowne połączenie komina z połacią
 Podręcznikowo pokryte wole oko
miały istotny wpływ na estetykę, trzeba je było dokładnie omówić (a przede
wszystkim pokazać mu na rysunkach)
z inwestorem.
Wykończenia brzegów, kalenicy, kosz
sercowy w miejsce kosza z blachy, komina, pasa okapowego, pasa podrynnowego, bale przeciwśniegowe w miejsce
standardowych płotków, wole oczka
wykonane z tzw. lotek, rzygacze na
budynkach altany i grilla w miejsce rur
spustowych, daszki czerpni i wyrzutni
instalacji wentylacji mechanicznej –
wszystkie te detale zostały ostatecznie
wykonane z płytek łupkowych.
Zanim jednak można było przystąpić
do układania łupka, trzeba było zerwać
starą papę, którą tymczasowo dachy był
przykryty. Poza tym płaszczyzny dachu
były mocno nierówne i wymagały pracochłonnego „prostowania” – po ułożeniu
pokrycia falowanie byłoby natychmiast
widoczne. Dach wymagał też regulacji
okapów i krawędzi bocznych. Po 4 latach
od postawienia konstrukcji ścian i dachu
nierównomiernie osiadał i dlatego konieczna była korekta.
90 t łupka, 1,2 t blachy,
120 mb rynien
Nachylony pod kątem 43 stopni dach
restauracji liczy 1600 m2. Łącznie powierzchnia do krycia wyniosła ok. 2500 m2,
ponieważ obok znajduje się zadaszenie
grilla, altana i wieża – wszystkie obiekty
mają dachy łupkowe. Na dachach tych
zastosowano krycie łuskowe. Spośród
„komplikacji” na dachu znajduje się aż
dwanaście wolich oczek w całości pokrytych łupkiem, na uwagę zasługuje także
instalacja odgromowa poprowadzona pachwinowo (w kalenicy, w miejscu przełożenia płytek kalenicowych). Grill i altana
mają ozdobne rzygacze.
 Połacie kryte jak “pod sznurek”
Dachy 5/2012
15
 Pas podrynnowy
Na inwestycji wykorzystano ponad 90 ton łupka naturalnego różnych rozmiarów i kształtów (łuska 30/25
lewa i prawa, kamienie koszowe, łupek surowy, prostokąty różnych rozmiarów), ogromną ilość miedzianych
gwoździ do obróbek blacharskich z blachy miedzianej
oraz ocynkowanych ogniowo do płytek łupkowych.
Każdy dach potrzebuje rynien – tu na restauracji znalazły się rynny miedziane, a na budynkach grilla, altany
i wieży cynkowo-tytanowe – łącznie ponad 120 mb.
Na obróbki z miedzi i tytancynku zużyto odpowiednio
500 i 700 kg materiału.
 Okap, krawędź i smok
Inwestor z oczywistych powodów żywo interesował się
pracami, ale „nie przeszkadzał”. Ciekawiły go jednak
detale pracy dekarzy i często wchodził na dach, aby
z bliska przyglądać się ich pracy. Roboty wykonywano
pod fachową opieką kierownika budowy. Żaden z panów nie miał zastrzeżeń – odbiór odbył się bezproblemowo. Od ukończenia dachu, czyli od stycznia 2012 r.
dach miał okazję niejednokrotnie dowieść swojej funkcjonalności.
UZM Wojciech Mazur udzielił 3 lat gwarancji na swoje
prace, zaś producent materiału dał 30 lat gwarancji na
materiał. ▲