GH-P8-162

Arkusz zawiera informacje
prawnie chronione do momentu
rozpoczęcia egzaminu.
UZUPEŁNIA ZESPÓŁ NADZORUJĄCY
KOD UCZNIA
miejsce
na naklejkę
PESEL
EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM
CZĘŚĆ 1. JĘZYK POLSKI
Instrukcja dla ucznia
1. Sprawdź, czy na kolejno ponumerowanych 10 stronach są
wydrukowane 22 zadania.
2. Sprawdź, czy do arkusza jest dołączona karta odpowiedzi.
3. Brak stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi.
4. Czytaj uważnie wszystkie teksty i zadania.
5. Wszystkie zadania rozwiązuj długopisem lub piórem.
6. Do niektórych zadań podane są cztery odpowiedzi: A, B, C, D.
Tylko jedna z nich jest poprawna. Wybierz ją i zaznacz
znakiem , np.:
A.
B.
C.
7. Jeśli się pomylisz, otocz znak
odpowiedź, np.:
A.
B.
D.
kółkiem i zaznacz inną
C.
D.
8. Do niektórych zadań podane są dwie odpowiedzi:
A.
B.
albo
TAK
NIE
UZUPEŁNIA ZESPÓŁ
NADZORUJĄCY
Uprawnienia ucznia do:
dostosowania
kryteriów oceniania
nieprzenoszenia
zaznaczeń na kartę
18 KWIETNIA
2016
Godzina
rozpoczęcia:
11:00
Czas pracy:
do 135 minut
Tylko jedna z nich jest prawdziwa. Wybierz ją i zaznacz
znakiem , np.:
A.
B.
albo
TAK
NIE
9. Pozostałe zadania wykonuj zgodnie z poleceniami.
Rozwiązania zadań zapisuj czytelnie i starannie
w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreślaj.
10. Zapisy w brudnopisie nie będą sprawdzane i oceniane.
Powodzenia!
Układ graficzny
© CKE 2015
GH-P8-162
Przeczytaj tekst i wykonaj zadania 1.–6.
Jan Miodek
ZIEMNIAKI I KARTOFLE
Zachęcam do życzliwego traktowania rzeczownika kartofel, który coraz
częściej oceniany jest przez Polaków jako gorszy wariant ziemniaka. Wyraz
ziemniak jest bardziej elegancki i polski, kartofel natomiast – potoczny. No
i obcy z pochodzenia, niemiecki – myśli większość rodaków.
Tymczasem wyraz kartofel ma w naszym języku znacznie dłuższą
tradycję niż ziemniak. Oczywiście, przyszedł do polszczyzny z języka
niemieckiego, a do niego z włoskiego.
Ziemniak, chociaż brzmi swojsko, jednak powstał z wyrażenia…
niemieckiego. Otóż w niektórych regionach Niemiec znana jest nazwa, która
oznacza dosłownie tyle co jabłko ziemne. Nasi przodkowie używali tego
dwuwyrazowego określenia, w końcu jednak przekształcili je w postać
ziemniak.
Myślę więc, że do listy słów niesłusznie we współczesnej polszczyźnie
lekceważonych warto dołączyć rzeczownik kartofel.
Zadanie 1. (0–1)
Uzupełnij zdanie odpowiednią informacją z ramki. Wpisz literę A, B
albo C.
Wyraz elegancki w drugim zdaniu tekstu odnosi się do _____ ziemniaka.
nazwy
A
wyglądu
B
smaku
C
Zadanie 2. (0–1)
Oceń, czy zdanie jest prawdziwe. Zaznacz TAK albo NIE.
Wyraz ziemniak powstał z przekształcenia wyrażenia jabłko ziemne.
TAK
NIE
Strona 2 z 10
GH-P8
Zadanie 3. (0–1)
Dokończ zdanie odpowiednią informacją z ramki. Wpisz literę A albo B.
Z tekstu wynika, że Polacy chętniej używają słowa _____
ziemniak.
A
kartofel.
B
Zadanie 4. (0–1)
Dokończ zdanie odpowiednią informacją z ramki. Wpisz literę A, B albo C.
Jan Miodek, używając w tekście ZIEMNIAKI
języku, ma na uwadze język _____
niemiecki.
A
polski.
I KARTOFLE
określenia w naszym
B
Zadanie 5. (0–1)
Dokończ zdanie. Zaznacz poprawną odpowiedź.
Ostatnie zdanie tekstu ZIEMNIAKI I KARTOFLE zawiera
A. motto.
B. hipotezę.
C. wniosek.
D. przyczynę.
Zadanie 6. (0–1)
Dokończ zdanie. Zaznacz poprawną odpowiedź.
W słowniku synonimów pod hasłem kartofel można znaleźć
A. informację, z jakiego języka pochodzi ten wyraz.
B. wyraz mający przeciwstawne znaczenie.
C. informację o odmianie tego wyrazu.
D. inny wyraz o podobnym znaczeniu.
GH-P8
Strona 3 z 10
włoski.
C
Przeczytaj tekst i wykonaj zadania 7.–13.
Hanna Ożogowska
TAJEMNICA ZIELONEJ PIECZĘCI (fragment)
Elżbietka Niedźwiedzka przysłała Stefkowi przez brata książkę, do której
przeczytania zachęcała go już kilkakrotnie. Teraz czytał ją jednym tchem.
Żałował, że kazał się tak długo namawiać. Żałował, że stojąca za oknami późna
jesień nie pozwalała zorganizować jakiejś wycieczki do lasu. Książka tak
pięknie opowiadała o życiu ludzi serdecznie związanych z przyrodą, że chciało
się zaraz, natychmiast iść w ich ślady.
Stefan postanowił, że następnego lata we trójkę z Wiktorem i Bartkiem
pójdą na długą wędrówkę, zorganizują coś, co chociaż trochę podobne będzie
do życia bohaterów książki. Jeden z nich nazywał się Żóraw. Był dzielny,
mądry i Stefan chciałby go naśladować. Ale zdawał sobie sprawę, że tymczasem
przypomina raczej mieszczucha, który stale o każdą rzecz pyta.
Wdzięczny był za tę książkę Elżbiecie. Gdyby nie ona – może nigdy nie
zetknąłby się z Latem leśnych ludzi1. Tyle jest przecież książek na świecie!
Dobra z tej Elżbiety dziewczyna! W dechę! Chciałby się jej w jakiś sposób
zrewanżować. Ale jak?
Pewien pomysł nurtował go od kilku dni. Wymagał przygotowań
i ostrożności. Ale nadszedł taki dzień, kiedy Stefan postanowił ten pomysł
zrealizować.
1
Lato leśnych ludzi – powieść Marii Rodziewiczówny wydana w 1920 roku.
Zadanie 7. (0–1)
Dokończ zdanie. Zaznacz poprawną odpowiedź.
W tekście jest mowa o
A. planach czytelniczych bohatera tekstu.
B. wpływie czytania na życie człowieka.
C. zmienności pór roku w przyrodzie.
D. przygodzie przeżytej w lesie.
Strona 4 z 10
GH-P8
Zadanie 8. (0–1)
Dokończ zdanie odpowiednią informacją z ramki. Wpisz literę A albo B.
Aby dowiedzieć się, w jaki sposób Stefan odwzajemnił się Elżbiecie, należy
przeczytać książkę pod tytułem _____
Tajemnica
zielonej pieczęci.
Lato leśnych
ludzi.
A
B
Zadanie 9. (0–1)
Dokończ zdanie odpowiednią informacją z ramki. Wpisz literę A albo B.
Zwrot iść w ich ślady w tekście użyty został w znaczeniu _____
maszerować za nimi.
A
naśladować ich.
B
Zadanie 10. (0–1)
Dokończ zdanie. Zaznacz poprawną odpowiedź.
Użyte w tekście sformułowanie czytał ją jednym tchem oznacza, że Stefan czytał
tę książkę
A. bardzo wolno.
B. szybko, z zapałem.
C. przed zaśnięciem.
D. bez większego zainteresowania.
Zadanie 11. (0–1)
Uzupełnij zdanie odpowiednią informacją z ramki. Wpisz literę A albo B.
Stefan jest ____ tekstu.
bohaterem
GH-P8
A
narratorem
Strona 5 z 10
B
Zadanie 12. (0–1)
Oceń, czy zdanie jest prawdziwe. Zaznacz TAK albo NIE.
Rzeczownik książkę ze zdania pierwszego w tekście TAJEMNICA
PIECZĘCI został zastąpiony zaimkiem ją w zdaniu drugim.
TAK
ZIELONEJ
NIE
Zadanie 13. (0–1)
Uzupełnij zdanie odpowiednią informacją z ramki. Wpisz literę A albo B.
Sformułowanie dziewczyna w dechę należy do odmiany _____ języka polskiego.
oficjalnej
A
nieoficjalnej
B
Zadanie 14. (0–2)
Jaka jest Twoja ulubiona książka? Podaj jej tytuł i uzasadnij swoją
odpowiedź.
……………………………………………………………………………….……
.……………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
Strona 6 z 10
GH-P8
Przeczytaj tekst i wykonaj zadania 15.–21.
Jan Twardowski
MYŚLI NA KAŻDY DZIEŃ
25 maja
Jakim cudem jest wiosna!
Wiosna jest różna. Po zimie nadchodzi wiosna wczesna, kiedy śniegi
przykrywają ziemię, ale ptaki już lecą z daleka, bo wiedzą, że będzie ciepło.
Potem zaczyna się wiosna pstra. Śnieg topnieje i miejscami pokazuje się
ziemia czarna od błota, miejscami żółta od piasku jak pstra mozaika.
Po wczesnej i pstrej wiośnie przychodzi wiosna zielona, kiedy zazielenią się
każde drzewo i ogródek, a w lasach na najwyższych gałązkach drzew
szpilkowych otwierają się pąki, z których opadają lepkie łuski.
Koniec maja i początek czerwca nazywa się okresem śpiewów i tańców
dlatego, że wtedy przylatują ptaki. Kiedy ptaki przylatują do Polski, od razu się
kochają, śpiewają i tańczą.
Zadanie 15. (0–1)
Dokończ zdanie odpowiednią informacją z ramki. Wpisz literę A albo B.
Zdanie Jakim cudem jest wiosna! zawiera _____
fakt.
A
opinię.
B
Zadanie 16. (0–1)
Dokończ zdanie odpowiednią informacją z ramki. Wpisz literę A, B albo C.
Z tekstu Jana Twardowskiego wynika, że przyjście wiosny najłatwiej rozpoznać
dzięki zmieniającym się ____
dźwiękom.
A
zapachom.
B
barwom.
C
Zadanie 17. (0–1)
Oceń, czy zdanie jest prawdziwe. Zaznacz TAK albo NIE.
Rozwinięcie tekstu Jana Twardowskiego jest uporządkowane chronologicznie.
TAK
GH-P8
NIE
Strona 7 z 10
Zadanie 18. (0–1)
Dokończ zdanie odpowiednią informacją z ramki. Wpisz literę A albo B.
Autor użył w tekście wyrazu pstro w takim samym znaczeniu jak w związku
wyrazowym ____
pstro w głowie.
A
pstro nakrapiany.
B
Zadanie 19. (0–1)
Uzupełnij zdanie odpowiednią informacją. Zaznacz poprawną odpowiedź.
W zdaniu Potem zaczyna się wiosna okolicznik określa ____ nadejścia wiosny.
A. przyczynę
B. sposób
C. czas
D. cel
Zadanie 20. (0–1)
Dokończ zdanie odpowiednią informacją z ramki. Wpisz literę A albo B.
W zdaniu Po zimie nadchodzi wiosna czasownik został użyty w formie _____
osobowej.
A
bezosobowej.
B
Zadanie 21. (0–1)
Dokończ zdanie odpowiednią informacją z ramki. Wpisz literę A albo B.
Znajdujące się przed tekstem tytuł i data wskazują, że wypowiedź Jana
Twardowskiego jest częścią ____
opowiadania.
A
dziennika.
Strona 8 z 10
B
GH-P8
Zadanie 22. (0–10)
Napisz charakterystykę bohatera literackiego, którego warto naśladować.
W napisaniu pracy pomogą Ci poniższe wskazówki:
 przedstaw bohatera,
 opisz jego wygląd zewnętrzny,
 opisz trzy jego cechy charakteru,
 podaj przykłady dwóch zachowań, które zdecydowały o Twoim wyborze,
 oceń bohatera i uzasadnij własną opinię.
Pisz zgodnie z tematem. Twoja praca musi zająć co najmniej połowę
wyznaczonego miejsca.
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
GH-P8
Strona 9 z 10
Brudnopis
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
………………………………………………………….…………………………
Strona 10 z 10
GH-P8
Wykaz źródeł wykorzystanych w zadaniach egzaminacyjnych.
Strona 2. – zadania 1.–6.
Na podstawie: Jan Miodek, Nie taki język straszny, Gdańsk 1996.
Strona 4. – zadania 7.–13.
Hanna Ożogowska, Tajemnica zielonej pieczęci, Poznań 1974.
Strona 7. – zadania 15.–21.
Jan Twardowski, Myśli na każdy dzień, Poznań 2011.
GH-P8
Uprawnienia ucznia do:
dostosowania kryteriów oceniania
GH-P8-162
nieprzenoszenia zaznaczeń na kartę
WYPEŁNIA ZESPÓŁ
NADZORUJĄCY
PESEL
KOD UCZNIA
Miejsce na naklejkę
Nr
zad.
Odpowiedzi
1
A
B
2
T
N
3
A
B
4
A
B
C
5
A
B
C
D
6
A
B
C
D
7
A
B
C
D
8
A
B
9
A
B
10
A
B
11
A
B
12
T
N
13
A
B
15
A
B
16
A
B
17
T
N
18
A
B
19
A
B
20
A
B
21
A
B
C
C
Nr
zad.
Punkty
14
0
1
2
22.1
0
1
2
22.2
0
1
22.3
0
1
22.4
0
1
22.5
0
1
22.6
0
1
D
C
C
W
Y
P
E
Ł
N
I
A
D
E
G
Z
A
M
I
N
A
T
O
R
2
3
4
KOD EGZAMINATORA
Czytelny podpis egzaminatora