Treść publikacji

Kobiety-imigrantki
– co jest potrzebne w ich integracji
Weronika Kloc-Nowak, CEFMR
RÓWNE SZANSE? RÓWNE PRAWA? O SYTUACJI IMIGRANTÓW W POLSCE
Warszawa, 10. marca 2008
Informacje o badaniu:
“FEMAGE – Zapotrzebowanie na kobiety-imigrantki i ich integracja w
starzejących się społeczeństwach Europy” finansowane przez
6. Program Ramowy Komisji Europejskiej.
Prof. Charlotte Hoehn (Federalny Instytut Badań Ludnościowych,
Niemcy) – Koordynator Projektu;
Izabela Koryś (CEFMR) – autorka metodologii i koordynatorka badań
fokusowych w 8 krajach uczestniczących;
Kraje uczestniczące:
Austria, Czechy, Estonia, Finlandia, Niemcy, Polska, Słowenia, Węgry
2
Źródło opinii
• Zogniskowane wywiady grupowe (FGI), wg wspólnego
scenariusza, z uwzględnieniem problemów specyficznych
dla danego kraju.
• Uczestnicy:
– Pracownicy instytucji odpowiedzialnych za integrację imigrantek, z
różnych poziomów administracji: krajowa,regionalna, lokalna;
– Pracownicy i działacze organizacji pomocowych;
– Imigrantki, członkinie organizacji imigranckich;
– Reprezentantki organizacji kobiecych;
– Pracodawcy zatrudniający imigrantki, reprezentanci organizacji
pracodawców.
3
Integracja – indywidualnie
• Narzędzia integracji indywidualnie dobrane do:
– potrzeb imigrantek;
– ich sytuacji wyjściowej;
– posiadanych zasobów (kapitałów ekonomicznego,
społecznego, kulturowego).
(FI)
• Dodatkowe inwestycje w indywidualne planowanie
strategii integracji, np. „osobisty trener” dla bezrobotnych
rekompensuje słabe umocowanie w nieimigranckich
sieciach społecznych (FI);
• Podobne ujęcie – inne kraje z większymi i starszymi
społecznościami imigranckimi (AT, DE).
4
Integracja – w społeczności
• Potrzeba wspierania wykształcania pozytywnych więzi
społecznych pośród imigrantek:
– nieformalnych sieci wsparcia (DE, FI),
– wolontariat na rzecz własnej społeczności (HU).
• Promowanie pozytywnych wzorców (zintegrowanych osób)
w miejsce tradycyjnych wzorów kulturowych,
niesprawdzających się w kraju przyjmującym (DE).
• Motywowanie kobiet z zamkniętych społeczności do
udziału w kursach i do samodzielnego załatwiania spraw –
zmniejsza izolację społeczną (CZ).
• Korzystanie z sieci migranckich i stowarzyszeń jako
doradców i pośredników ułatwiających dostęp do instytucji
5
i innych sieci społecznych (np. zawodowych) (SL).
Życie codzienne
• Strona internetowa z listą urzędów (numerów telefonów,
godzin otwarcia), do których musi się zgłaszać
cudzoziemiec w związku z pobytem i pracą wielojęzyczna (PL, SL);
• Centra informacji uczące i doradzające, jak sobie radzić w
różnych sytuacjach i jak załatwiać codzienne sprawy (PL,
SL);
• Kursy orientacyjne – „supermarket courses” (DE);
• Szczególnie ważne sfery dla kobiet:
• Opieka medyczna (zdrowie reprodukcyjne),
• Edukacja dzieci, kontakt ze szkołą.
(CZ, FI)
6
Kursy językowe
• Lepszej jakości i bardziej dostępne (DE, SL);
• Organizowane przez władze (samorządy), a nie NGOs
(CZ);
• Oferowane o dostępnych, także dla osób pracujących,
godzinach;
• Powinny zawierać słownictwo odpowiednie dla sektorów,
w jakich pracują uczestniczące w kursie imigrantki (AT);
• Organizując kursy dla kobiet należy zapewnić darmową
opiekę nad dziećmi w czasie kursu (AT, CZ, FI);
• Częściowa odpłatność za kurs (ok.1/3) może mieć
pozytywny wpływ motywujący na uczestniczki (EE).
7
Aktywizacja zawodowa imigrantek
• Niezbędne jak najwcześniejsze włączanie na rynek pracy państwa
przyjmującego (AT, FI);
•Łączenie pracy i nauki języka we wczesnym okresie integracji ogranicza
uzależnienie od pomocy socjalnej (FI);
•Indywidualne wsparcie w zarządzaniu ścieżką kariery poprzez
współpracę służb zatrudnienia, pracodawców, instytucji (AT);
•Ułatwienie uznawania kwalifikacji, szczególnie wysokich i
poszukiwanych:
– Uproszczenie procedur (SL);
– Obniżenie/zwrot opłat (CZ);
•Drogi (np. kursy) przekwalifikowania się, by dostosować imigrantki do
potrzeb lokalnego rynku pracy (SL).
8
Odbiór imigrantów
• Zamiast jednostronnego obrazu cudzoziemców – oddać
głos w mediach samym imigrantkom (AT);
• Widoczność imigrantów powinna zostać poprawiona,
dobrze zintegrowani imigranci pełniący różne role
społeczne (np. wykonujący różne zawody) jako wzór dla
innych imigrantów i następnych pokoleń (AT, HU);
• Potrzeba kampanii społecznej poprawiającej wiedzę o
sytuacji imigrantów, o zyskach z ich obecności i wkładzie
w budżet kraju przyjmującego (składki, podatki) (AT);
9
Bariery w integracji
• Tradycyjne wzorce kulturowe, przekazywane
międzypokoleniowo – np. poczucie, że Marokanka nie
może być nauczycielką (DE), że Wietnamczyka i tak nikt
nie przyjmie do pracy wśród Polaków (PL);
• Konieczność opieki nad licznymi dziećmi szczególnie
przez muzułmanki (FI);
• Sprzeciw mężczyzn wobec uczestnictwa kobiet w kursach,
akcjach integracyjnych (PL, FI);
• Poczucia obcości, różnic kulturowych i braku licznych
kręgów społecznych (znajomych, krewnych) nie da się
zwalczyć – niemożność 100% integracji (PL).
10
Przykłady dobrych praktyk
• Osobisty asystent - „trener” dla długotrwale
bezrobotnych imigrantów (FI);
• Telefon zaufania dla imigrantek ofiar przemocy – 24h,
10 języków, przeszkoleni pracownicy medyczni i socjalni –
(Wielokulturowe Stowarzyszenie Kobiet Monika – FI)
• Etno catering – wspólne gotowanie kobiet z różnych
kultur - budowa więzi między imigrantkami, szczególnie
po traumatycznych przeżyciach i kobietami ze
społeczeństwa przyjmującego (Fundacja Berkat - CZ);
11
Przykłady dobrych praktyk – cd.
• Mobilne centrum informacyjne o prawach różnych
grup imigrantów odwiedzające różne miasta
(organizacja pomocy uchodźcom OPU – CZ);
• Inkubator organizacji – pomoc dla nowych organizacji
imigranckich w rozpoczęciu działalności i zdobyciu
funduszy (Fińska Rada na rzecz Uchodźców – FI);
• Centrum usług dla imigrantów – operuje 9 językami i
zespołem tłumaczy, wyjaśnia cudzoziemcom decyzje
administracyjne i ułatwia kontakty z urzędami (Urząd
Miasta Helsinki – FI).
12
Publikacja raportu porównawczego z FGI wkrótce:
I.Koryś, W. Kloc-Nowak (2008), “Where should we get
them from?: The growing concern over the need for
migrants’ workers and the complexity of integration
issues”. Forthcoming in FEMAGE Working Paper
Series, Wiesbaden: Bundesinstitut fuer
Bevoelkerungsforschung.
http://www.bib-demographie.de/cln_051/nn_970514/EN/Projects/FEMAGE/ReportsPapers/reportspapers__node.html?__nnn=true
Oraz na stronie: www.cefmr.pan.pl
Dziękuję!
13