Podstawy prawne stosowanych procedur: I. W przypadku, gdy

ZASADY POSTĘPOWANIA
W SYTUACJACH TRUDNYCH
OBOWIĄZUJĄCE
W ZESPOLE SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH NR 2 W TARNOWIE
Podstawy prawne stosowanych procedur:
1) Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. z 1982 r. Nr 35
poz. 228 z p. zm. - tekst jednolity Dz. z 2002 r. Nr 11 poz. 109 z / oraz przepisy wykonawcze w związku
z ustawą).
2) Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi
(Dz. U. Nr 35, poz. 230 z p. zm.)
3) Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2003 r. Nr 24, poz. 198).
4) Zarządzenie Nr 15/97 Komendanta Głównego Policji z dnia 16 czerwca 1997 r. w sprawie form i metod
działań policji w zakresie zapobiegania i zwalczania demoralizacji i przestępczości nieletnich.
5) Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329 z późn. zm.)
6) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie
szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych
uzależnieniem /Dz. U. Nr 26, poz. 226/.
7) Ustawa z dnia 9 listopada 1999 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów
tytoniowych(Dz. U. z 1996 r. Nr 10, poz. 55 brzmienie 15 maj 2012)
I. W przypadku, gdy nauczyciel (lub inny pracownik szkoły) podejrzewa, że na terenie
szkoły znajduje się uczeń będący pod wpływem alkoholu lub innych substancji
psychoaktywnych, uprawia nierząd bądź przejawia inne zachowania świadczące
o demoralizacji, powinien podjąć następujące kroki:
1. Powiadamia o swoich przypuszczeniach wychowawcę klasy.
2. Wychowawca informuje o tym fakcie pedagoga/psychologa lub dyrektora szkoły.
3. Odizolowuje ucznia od reszty klasy, ale ze względów bezpieczeństwa nie pozostawia go samego; stwarza
warunki, w których nie będzie zagrożone jego życie ani zdrowie.
4. Wzywa pielęgniarkę w celu stwierdzenia stanu trzeźwości lub odurzenia, ewentualnie udzielenia pomocy
medycznej.
5. Zawiadamia o tym fakcie dyrektora szkoły oraz rodziców/opiekunów, których zobowiązuje do
niezwłocznego odebrania ucznia ze szkoły. Gdy rodzice/opiekunowie odmówią odebrania dziecka,
o pozostaniu ucznia w szkole, czy przewiezieniu do placówki służby zdrowia, albo przekazaniu go do
dyspozycji funkcjonariuszom policji - decyduje pielęgniarka, po ustaleniu aktualnego stanu zdrowia ucznia
i w porozumieniu z dyrektorem szkoły.
6. Gdy rodzice ucznia będącego pod wpływem alkoholu - odmawiają przyjścia do szkoły, a jest on
agresywny, bądź swoim zachowaniem daje powód do zgorszenia albo zagraża życiu lub zdrowiu innych
osób dyrektor szkoły zawiadamia najbliższą jednostkę policji. W przypadku stwierdzenia stanu
nietrzeźwości, policja ma możliwość przewiezienia ucznia do izby wytrzeźwień, albo do policyjnych
pomieszczeń dla osób zatrzymanych - na czas niezbędny do wytrzeźwienia (maksymalnie do 24 godz.).
O tym fakcie zawiadamia się rodziców/opiekunów oraz sąd rodzinny jeśli uczeń nie ukończył 18 lat.
7. Jeżeli powtarzają się przypadki, w których uczeń (przed ukończeniem 18 lat) znajduje się pod wpływem
alkoholu lub narkotyków na terenie szkoły, to dyrektor szkoły ma obowiązek powiadomienia o tym policji
(specjalisty ds. nieletnich) lub sądu rodzinnego.
8. Spożywanie alkoholu na terenie szkoły przez ucznia, który ukończył 17 lat, stanowi wykroczenie z art. 43
ust. 1 Ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
Należy o tym fakcie powiadomić policję. Dalszy tok postępowania leży w kompetencji tej instytucji.
9. Jeżeli rodzice odmawiają współpracy lub nie stawiają się do szkoły, a nadal z wiarygodnych źródeł
napływają informacje o przejawach demoralizacji ich dziecka, dyrektor powiadamia sąd rodzinny lub
policję.
10. Podobnie, gdy szkoła wykorzysta wszystkie dostępne jej środki oddziaływań wychowawczych, a ich
zastosowanie nie przynosi oczekiwanych rezultatów, dyrektor szkoły powiadamia sąd rodzinny lub policję.
Dalszy tok postępowania leży w kompetencji tych instytucji.
II. W przypadku, gdy nauczyciel (inny pracownik szkoły) znajduje na terenie szkoły
substancję przypominającą wyglądem narkotyk powinien podjąć następujące kroki:
1. Nauczyciel zachowując środki ostrożności zabezpiecza substancję przed dostępem do niej osób
niepowołanych oraz ewentualnym jej zniszczeniem do czasu przyjazdu policji, próbuje (o ile to jest możliwe
w zakresie działań pedagogicznych) ustalić, do kogo znaleziona substancja należy.
2. Powiadamia o zaistniałym zdarzeniu dyrektora szkoły, ten wzywa policję.
3. Po przyjeździe policji niezwłocznie przekazuje zabezpieczoną substancję i przekazuje informacje
dotyczące szczegółów zdarzenia.
III. W przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że uczeń posiada przy sobie alkohol lub
substancję przypominającą narkotyk lub alkohol, powinien podjąć następujące kroki:
1. Nauczyciel w obecności innej osoby (wychowawca, dyrektor) ma prawo żądać, aby uczeń przekazał mu
tę substancję, pokazał zawartość torby szkolnej oraz kieszeni, ew. innych przedmiotów budzących
podejrzenie co do ich związku z poszukiwaną substancją. Nauczyciel nie ma prawa samodzielnie wykonać
czynności przeszukania odzieży ani teczki ucznia - jest to czynność zastrzeżona wyłącznie dla policji.
2. O swoich spostrzeżeniach powiadamia dyrektora szkoły oraz rodziców/opiekunów ucznia i wzywa ich do
natychmiastowego stawiennictwa.
3. W przypadku, gdy uczeń, mimo wezwania, odmawia przekazania nauczycielowi substancji i pokazania
zawartości torby czy plecaka, dyrektor szkoły wzywa policję, która przeszukuje odzież i przedmioty
należące do ucznia oraz zabezpiecza znalezioną substancję i zabiera ją do ekspertyzy.
4. Jeżeli uczeń wyda substancję dobrowolnie, nauczyciel, po odpowiednim zabezpieczeniu, zobowiązany
jest bezzwłocznie przekazać ją do jednostki policji. Wcześniej próbuje ustalić, w jaki sposób i od kogo,
uczeń nabył substancję. Całe zdarzenie nauczyciel dokumentuje, sporządzając możliwie dokładną notatkę
z ustaleń wraz ze swoimi spostrzeżeniami.
UWAGA:
Zgodnie z przepisami ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii - w Polsce karalne jest:
- posiadanie każdej ilości środków odurzających lub substancji psychotropowych;
- wprowadzanie do obrotu środków odurzających;
- udzielanie innej osobie, ułatwianie lub umożliwianie ich użycia oraz nakłanianie do użycia;
- wytwarzanie i przetwarzanie środków odurzających.
Każde z wymienionych zachowań jest czynem karalnym w rozumieniu przepisów ustawy o postępowaniu
w sprawach nieletnich, jeśli sprawcą jest uczeń, który ukończył 13 lat a nie ukończył 17 lat.
Z przestępstwem mamy do czynienia jeżeli któryś z wymienionych czynów popełni uczeń, po ukończeniu
17 lat. W takiej sytuacji mają zastosowanie przepisy ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks
postępowania karnego.
Jeżeli przestępstwo ma miejsce na terenie szkoły, należy wezwać policję.
IV. Postępowanie wobec ucznia - sprawcy czynu karalnego lub przestępstwa:
1. Niezwłoczne powiadomienie dyrektora szkoły.
2. Ustalenie okoliczności czynu i ewentualnych świadków zdarzenia.
3. Przekazanie sprawcy (o ile jest znany i przebywa na terenie szkoły) dyrektorowi szkoły, lub
pedagogowi/psychologowi szkolnemu pod opiekę.
4. Powiadomienie telefoniczne rodziców ucznia-sprawcy.
5. Niezwłoczne powiadomienie policji w przypadku gdy sprawa jest poważna (rozbój, uszkodzenie ciała,
kradzież, paserstwo itp.), lub sprawca nie jest uczniem szkoły i jego tożsamość nie jest nikomu znana.
6. Zabezpieczenie ewentualnych dowodów przestępstwa, lub przedmiotów pochodzących z przestępstwa
i przekazanie ich policji (np. sprawca rozboju na terenie szkoły używa noża i uciekając porzuca go lub
porzuca jakiś przedmiot pochodzący z kradzieży).
W każdym przypadku popełnienia czynu karalnego przez ucznia, który nie ukończył 17 lat należy
zawiadomić policję lub sąd rodzinny, a w przypadku popełnienia przestępstwa przez ucznia, który ukończył
17 rok życia prokuratora lub policję (art. 4 Upn i art. 304 Kpk).
Każdy przypadek czynu karalnego (sprawca ukończył 13 lat) zaistniałego na terenie szkoły obowiązkowo
zgłaszany jest na policję przez dyrektora szkoły lub pedagoga/psychologa.
Do czynów karalnych ściganych z urzędu, a najczęściej popełnianych przez uczniów należą:
- bójki
- pobicia
- wymuszania pieniędzy z użyciem przemocy
- kradzież
- uszkodzenie ciała (agresja fizyczna) - jeżeli lekarz sądowy oceni niezdolność powyżej 7 dni, do 7 dni
przestępstwo jest ścigane na wniosek rodziców (prawnych opiekunów).
V. Postępowanie nauczyciela wobec ucznia, który stał się ofiarą czynu karalnego.
1. Udzielenia pierwszej pomocy (przedmedycznej), bądź zapewnienia jej udzielenia poprzez wezwanie
pielęgniarki w przypadku kiedy ofiara doznała obrażeń.
2. Niezwłoczne powiadomienie dyrektora szkoły lub pedagoga/psychloga.
3. Powiadomienie telefoniczne rodziców ucznia.
4. Niezwłoczne wezwanie policji w przypadku, kiedy istnieje konieczność profesjonalnego zabezpieczenia
śladów przestępstwa, ustalenia okoliczności i ewentualnych świadków zdarzenia.
VI. Procedury postępowania w przypadku agresywnego zachowania ucznia na lekcji.
1. Nauczyciel reaguje na zachowanie agresywne i je przerywa.
2. Informuje wychowawcę klasy.
3. Wychowawca sporządza w zeszycie uwag notatkę o zaistniałym zdarzeniu.
4. Wychowawca rozmawia z uczniem/uczniami.
5. Jeżeli sytuacja powtarza się – wychowawca informuje rodziców (prawnych opiekunów) ucznia/uczniów
o zaistniałej sytuacji.
6. Wychowawca informuje pedagoga/psychologa w sytuacjach powtarzających się agresywnych zachowań
ucznia.
7. Wychowawca natychmiast powiadamia dyrektora szkoły o przypadkach szczególnie drastycznych
zachowań agresywnych stwarzających zagrożenie dla zdrowia lub życia.
8. Wychowawca w porozumieniu z dyrektorem ustala sankcje w stosunku do ucznia/uczniów.
9. W sytuacjach często powtarzających się agresywnych zachowań, po wykorzystaniu wszystkich wyżej
wymienionych działań, dyrektor szkoły w porozumieniu z pedagogiem powiadamia policję lub sąd
rodzinny.
VII. Ataki w stosunku do nauczycieli (agresja słowna, wulgaryzmy).
1. Powiadomienie wychowawcy klasy, pedagoga/psychologa i dyrektora, o zaistniałym fakcie agresji.
2. Powiadomienie rodziców ucznia – sprawcy o zachowaniu dziecka.
3. Rozmowa uczeń – rodzic – nauczyciel – dyrektor celem ustalenia przyczyny takiego zachowania,
sposobu naprawienia relacji z nauczycielem, uświadomienie konieczności pracy nad zmiana zachowania się
ucznia.
4. Przeproszenie nauczyciela przez ucznia.
5. Wychowawca w porozumieniu z dyrektorem ustala sankcje w stosunku do ucznia/uczniów.
6. W sytuacjach często powtarzających się agresywnych zachowań, po wykorzystaniu wszystkich wyżej
wymienionych działań, dyrektor szkoły w porozumieniu z pedagogiem/psychologiem powiadamia policję
lub sąd rodzinny.
VIII. W przypadku stwierdzenia dewastacji mienia społecznego.
1. Ustalamy okoliczności zdarzenia na podstawie rozmowy z osobą informującą o zaistniałym fakcie oraz
oglądzie sytuacji w miejscu zaistnienia szkody.
2. Informujemy o fakcie dyrektora szkoły.
3. Podejmuje próbę ustalenia sprawcy oraz oszacowania wartości szkody – w uzasadnionych przypadkach
dyrektor wzywa policję.
4. W przypadku nie budzącego wątpliwości ustalenia sprawcy szkody wzywamy do szkoły jego rodziców/
opiekunów pranych.
5. Rodzice naprawiają szkodę lub pokrywają opłatę za jej naprawę.
IX. Procedury postępowania w przypadku zaniedbywania uczniów przez rodziców
(prawnych opiekunów) oraz zapewniania podstawowych potrzeb życiowych.
1. Wychowawca wzywa rodziców (prawnych opiekunów) do szkoły. Odnotowuje fakt rozmowy w zeszycie
wychowawcy, zalecając konieczne działania, co rodzice (prawni opiekunowie) potwierdzają podpisem.
2. W przypadku braku wypełniania zaleceń wychowawca powiadamia pedagoga/psychologa i następnie
informuje o tym dyrektora szkoły.
3. Pedagog/psycholog w porozumieniu z dyrektorem szkoły ponownie wzywa rodziców (prawnych
opiekunów) ucznia do szkoły. Przeprowadza rozmowę, sporządza notatkę.
4. Przy braku współpracy z rodzicami (prawnymi opiekunami) ucznia dyrektor szkoły w porozumieniu
z pedagogiem/psychologiem, w zależności od sytuacji, powiadamia instytucje wspierające rodzinę: GOPS,
KPP, Wydział Rodzinny i Nieletnich Sądu Rejonowego.
X. W przypadku znalezienia na terenie szkoły broni, materiałów wybuchowych, innych
niebezpiecznych substancji lub przedmiotów, należy:
1. Zapewnić bezpieczeństwo przebywającym na terenie szkoły osobom.
2. Uniemożliwić dostęp osób postronnych do tych przedmiotów.
3. Wezwać policję - tel. 997 lub 112.
XI. W przypadku, gdy osoba „obca” przebywa na terenie szkoły:
1. Ustalić powody obecności oraz zachowanie osoby postronnej w szkole poprzez obserwację a także rozmowę z nią.
2. W przypadku powstania wątpliwości lub ujawnienia niepokojących zachowań z jej strony niezwłocznie
poinformować dyrekcję.
3. W przypadkach drastycznych niezwłocznie poinformować policję i jednocześnie podjąć działania mające na celu
zabezpieczenie dzieci i pracowników przed skutkami tych działań.
Przez osobę obcą na terenie szkoły rozumie się osobę, która:
1. nie jest rodzicem ucznia tej szkoły,
2. nie jest pracownikiem tej szkoły
3. nie jest osobą wypełniającą aktualne na ternie szkoły zadania i funkcje znane dyrekcji szkoły,
4. nie jest osoba zaproszą przez dyrekcję lub wychowawcą klasy lub też uprawnionego pracownika szkoły.
XII. W przypadku zauważenia u ucznia bądź osoby obcej broni należy:
1. Niezwłocznie powiadomić dyrektora szkoły najkrótszą możliwą drogą: telefonicznie bądź osobiście.
2.Dyrektor i wyznaczeni przez niego pracownicy szkoły w sposób dyskretny informują pozostałych
nauczycieli o zdarzeniu.
3. Wszyscy pracownicy szkoły zapewniają bezpieczeństwo uczniom: jeżeli sytuacja ma miejsce na lekcji
nauczyciele zamykają salę lekcyjną lub jeśli to możliwe ewakuują uczniów ze szkoły. Dyrektor
niezwłocznie powiadamia o tym zdarzeniu policję.
XIII. W przypadku informacji o podłożonym ładunku wybuchowym należy:
1. Zawiadomić policję.
2. Dyrektor organizuje akcję poszukiwawczą pod kontrolą policji.
3. Do czasu przybycia policji dyrektor może wydać decyzję o ewakuacji osób.
Do czasu przybycia policji akcją kieruje dyrektor szkoły, a w czasie jego nieobecności osoba przez niego
upoważniona.
XIV. W przypadku gdy uczeń źle czuje się na lekcji należy:
1. Zasięgnąć opinii pielęgniarki szkolnej, która w razie potrzeby skontaktuje się z rodzicami ucznia.
W przypadku nieobecności pielęgniarki i niemożliwości skontaktowania się z rodzicami powiadamia
pogotowie o ile zachodzi taka konieczność.
2. Powiadamia dyrektora szkoły.
3. Uczeń nie może być zwolniony z lekcji i pozostać bez opieki.
XV. W przypadku gdy uczeń nie uczęszcza na zajęcia szkolne należy:
Nauczyciel – wychowawca podejmuje następujące działania:
1. Analizuje nieobecności ucznia w szkole.
2. Informuje o fakcie pedagoga/ psychologa i dyrektora szkoły.
3. Wzywa do szkoły rodziców/opiekunów ucznia i przekazuje im informację oraz wspólnie podejmują
ustalenia dotyczące dalszego postępowania i sposobów kontaktowania się.
4. Przeprowadza w obecności rodziców rozmowę z uczniem – sporządza notatkę.
5. Zaleca rodzicom/opiekunom szczególny nadzór nad dzieckiem.
6. W przypadku niepodjęcia przez rodziców/opiekunów współpracy z wychowawcą i powtarzania się
niepokojących faktów szkoła występuje do Sądu Rodzinnego lub kontaktuje z Policją.
XVI. Postępowanie w przypadku stwierdzenia faktu palenia tytoniu przez ucznia:
(bezpośrednie zaobserwowanie palenia zarówno papierosa jak i e-papierosa przez ucznia oraz
przebywanie ucznia w miejscu gdzie obserwowalne są oznaki palenia) :
1. Nauczyciel (pracownik szkoły) zgłasza zdarzenie wychowawcy klasy oraz wpisuje notatkę/uwagę do
dziennika lekcyjnego.
2. Wychowawca powiadamia o fakcie rodziców/prawnych opiekunów ucznia i dyrekcję.
3. Wychowawca przeprowadza rozmowę profilaktyczną z uczniem dotyczącą konsekwencji
zdrowotnych i prawnych palenia przez osoby niepełnoletnie.
4. W
przypadku
powtarzających
się
sytuacji
palenia
wychowawca
przeprowadza
z uczniem rozmowę dyscyplinującą w obecności rodziców/ opiekunów prawnych.
5. W każdym przypadku uczeń przygotowuje gazetkę / referat na temat szkodliwości palenia oraz może
być zobowiązany do wykonania innej pracy społecznej na rzecz szkoły bądź środowiska.
6. Wychowawca wpisuje uczniowi uwagę oraz punkty ujemne.
7. W przypadku powtarzania się palenia tytoniu przez ucznia (więcej niż trzy razy) uczeń otrzymuje
ocenę naganną na koniec semestru / roku.
Procedura postępowania w sytuacji zaistnienia wypadku ucznia w Zespole Szkół
Ogólnokształcących Nr 2 w Tarnowie.
I. Podstawa prawna
Rozporządzenie MENiS z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych
i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69 z późniejszymi zmianami).
II. Definicja
Wypadek ucznia - nagłe zdarzenie powodujące uraz, wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło
w czasie pozostawania ucznia pod opieką Szkoły:
- na terenie Szkoły;
- poza terenem Szkoły (wycieczki, wyjścia pod opieką nauczycieli, „zielona szkoła”).
Samobójstwo - akt celowego, świadomego odebrania sobie życia.
Próba samobójcza - próba odebrania sobie życia.
III. Cele procedury
Zapewnienie profesjonalnych działań pracowników Szkoły gwarantujących poszkodowanemu uczniowi
należytą opiekę i niezbędną pomoc.
IV. Zakres
Procedura obejmuje i reguluje działania pracowników Szkoły w sytuacji zaistnienia wypadku, próby
samobójczej lub samobójstwa ucznia.
V. Osoby odpowiedzialne
- Dyrektor
- Nauczyciele
- Pracownicy niepedagogiczni
VI. Opis działań
1. Pracownik Szkoły, który powziął wiadomość o wypadku ucznia:
a) niezwłocznie zapewnia poszkodowanemu opiekę, w szczególności sprowadzając fachową pomoc
medyczną - pielęgniarkę szkolną, a w miarę możliwości udzielając poszkodowanemu pierwszej pomocy
(ogólne zasady postępowania przy udzielaniu pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach stanowią
załącznik nr 1 do procedury, a w przypadku próby samobójczej czy samobójstwa załącznik nr 2),
b) nie dopuszcza do zajęć lub przerywa je wyprowadzając uczniów z miejsca zagrożenia, jeżeli miejsce,
w którym są lub będą prowadzone zajęcia może stwarzać zagrożenie dla bezpieczeństwa uczniów,
c) niezwłocznie powiadamia o zaistniałym wypadku dyrektora Szkoły. Jeśli nauczyciel ma w tym czasie
zajęcia z klasą - prosi o nadzór nad swoimi uczniami innego pracownika szkoły.
d)dopuszcza się oddelegowanie ucznia, aby wezwał pomoc lub poinformował o zaistniałym zdarzeniu
dyrektora szkoły. Osobą wyznaczoną ma być przewodniczący klasy, a w razie jego nieobecności
zastępca lub dowolnie wybrany uczeń przez nauczyciela.
2. Dyrektor Szkoły lub nauczyciel, pod opieką którego przebywał uczeń w chwili wypadku, próby
samobójczej lub samobójstwa powiadamia rodziców poszkodowanego ucznia. Fakt ten powiadamiający
dokumentuje wpisem w dzienniku zajęć podając datę i godzinę powiadomienia matki/ojca ucznia
o wypadku.
3. Przy lekkich przypadkach (brak wyraźnych obrażeń - np. widoczne tylko lekkie zaczerwienienie,
zadrapanie, lekkie skaleczenie) nauczyciel udziela pierwszej pomocy poszkodowanemu uczniowi.
4. Każdy trudniejszy przypadek konsultowany jest z pielęgniarką szkolną i dyrektorem.
5. Przy ciężkim wypadku dyrektor Szkoły zawiadamia niezwłocznie organ prowadzący.
6. O wypadku śmiertelnym, ciężkim i zbiorowym, próbie samobójczej lub samobójstwie dyrektor Szkoły
zawiadamia niezwłocznie prokuratora i kuratora oświaty.
7. O wypadku, do którego doszło w wyniku zatrucia, dyrektor Szkoły zawiadamia niezwłocznie
powiatowego inspektora sanitarnego.
8. Jeżeli wypadek został spowodowany niesprawnością techniczną pomieszczenia lub urządzeń, miejsce
wypadku pozostawia się nienaruszone. Dyrektor zabezpiecza je do czasu dokonania oględzin lub wykonania
szkicu przez zespół powypadkowy.
9. Jeżeli wypadek zdarzył się w czasie wyjścia, imprezy organizowanej poza terenem Szkoły, wszystkie
stosowne decyzje podejmuje opiekun grupy/kierownik wycieczki i odpowiada za nie.
10. Dyrektor Szkoły powołuje członków zespołu powypadkowego:
a) w skład zespołu wchodzą nauczyciele i pracownik Szkoły przeszkolony w zakresie bhp,
b) w składzie zespołu może uczestniczyć przedstawiciel organu prowadzącego, kuratora oświaty,
c) przewodniczącego zespołu spośród pracowników szkoły wyznacza dyrektor,
d) zespół przeprowadza postępowanie powypadkowe i sporządza dokumentację powypadkową, zwaną
protokołem powypadkowym:
- przesłuchuje poszkodowanego ucznia (w obecności rodzica lub wychowawcy/pedagoga/psychologa
szkolnego) sporządza protokół przesłuchania
- przesłuchuje świadków wypadku i sporządza protokoły przesłuchania; jeżeli świadkami są uczniowie przesłuchanie odbywa się w obecności wychowawcy lub pedagoga/psychologa szkolnego, a protokół
przesłuchania odczytuje się w obecności ucznia - świadka i jego rodziców,
- sporządza szkic lub fotografię miejsca wypadku (dotyczy sytuacji określonej w pkt 8)
- uzyskuje pisemne oświadczenie nauczyciela, pod opieką którego uczeń przebywał w czasie, gdy zdarzył
się wypadek
- uzyskuje opinię lekarską z opisem doznanych obrażeń i określeniem rodzaju wypadku
- sporządza protokół powypadkowy
- protokół powypadkowy podpisują członkowie zespołu oraz dyrektor Szkoły
f) w sprawach spornych rozstrzygające jest stanowisko przewodniczącego zespołu; członek zespołu, który
nie zgadza się ze stanowiskiem przewodniczącego, może złożyć zdanie odrębne, które odnotowuje się
w protokole powypadkowym,
g) przewodniczący zespołu poucza osoby reprezentujące poszkodowanego o przysługujących im prawach
w toku postępowania powypadkowego,
h) z treścią protokołu powypadkowego i innymi materiałami postępowania powypadkowego zaznajamia się
rodziców (opiekunów prawnych) poszkodowanego ucznia, którzy potwierdzają ten fakt podpisem protokole
- protokół sporządza się w dwóch egzemplarzach: jeden protokół otrzymują na rodzice lub opiekunowie
prawni poszkodowanego ucznia, potwierdzając to podpisem w protokole, drugi egzemplarz protokołu
powypadkowego pozostaje w Szkole,
- organowi prowadzącemu i kuratorowi oświaty protokół powypadkowy doręcza się na ich wniosek,
- w ciągu 7 dni od dnia doręczenia protokołu powypadkowego osoby, którym doręczono protokół, mogą
złożyć zastrzeżenia do ustaleń protokołu (są o tym informowani przy odbieraniu protokołu),
- zastrzeżenia składa się ustnie do protokołu powypadkowego lub na piśmie przewodniczącemu zespołu,
- zastrzeżenia mogą dotyczyć w szczególności:
· niewykorzystania wszystkich środków dowodowych niezbędnych dla ustalenia stanu faktycznego,
· sprzeczności istotnych ustaleń protokołu z zebranym materiałem dowodowym
- zastrzeżenia rozpatruje dyrektor szkoły, po rozpatrzeniu zastrzeżeń dyrektor może:
· zlecić dotychczasowemu zespołowi wyjaśnienie ustaleń protokołu lub przeprowadzenie określonych
czynności dowodowych,
· powołać nowy zespół celem ponownego przeprowadzenia postępowania powypadkowego.
11. Dyrektor Szkoły prowadzi Rejestr Wypadków wg wzoru określonego w rozporządzeniu MENiS z dnia
31.12.2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach.
12. Dyrektor Szkoły omawia z pracownikami Szkoły okoliczności i przyczyny wypadków oraz ustala środki
niezbędne do zapobiegania im.
Zał. nr 1.
OGÓLNE ZASADY POSTĘPOWANIA PRZY UDZIELANIU PIERWSZEJ POMOCY
POSZKODOWANYM W WYPADKACH
1. Należy pamiętać, że udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach jest prawnym
obowiązkiem każdego (art. 162 Kodeksu Karnego).
2. Zachować spokój, nie wpadać w panikę, rozpoznać stan poszkodowanego.
3. Usunąć poszkodowanego z rejonu zagrożenia.
4. W przypadku stwierdzenia przez nauczyciela, iż nie potrafi udzielić pierwszej pomocy, organizuje ją
zawiadamiając pielęgniarkę szkolną lub placówkę służby zdrowia lub kogoś z otoczenia, kto potrafi jej
udzielić.
5. Poszkodowanemu należy zapewnić spokój, odsunąć z otoczenia zbędne osoby, w każdej sytuacji
zapewnić poszkodowanemu ciepłe okrycie.
6. Nie wolna lekceważyć nawet drobnych skaleczeń, każde skaleczenie należy prawidłowo zaopatrzyć.
7. W przypadkach porażenia prądem, braku oddechu, braku pracy serca, krwotoku, zatrucia i innych
poważnych urazów - bezwzględnie wezwać lekarza (pogotowie ratunkowe).
8. Do chwili przybycia lekarza nie przerywać rozpoczętego sztucznego oddychania (chyba, że zagrożone
jest zdrowie osoby udzielającej pierwszej pomocy).
9. Poszkodowanemu z utratą świadomości nie wolno podawać leków w postaci płynnej ani stałej (tabletki).
10. W przypadku podejrzeń uszkodzenia kręgosłupa, nie wolno bez koniecznej przyczyny zmieniać pozycji
poszkodowanego.
11. W przypadku omdlenia:
- zapewnić poszkodowanemu komfort termiczny i świeże powietrze,
- rozluźnić uciskające ubranie,
- sprawdzić zawartość jamy ustnej,
- po ustąpieniu objawów dopilnować, aby poszkodowany jeszcze trochę poleżał,
- nie podawać jedzenia ani picia.
12. W przypadku ran:
- zabezpieczyć się przed kontaktem z krwią poszkodowanego,
- nie czyścić ran, szczególnie tych głębokich, można jedynie usunąć brud z okolicy rany,
- uwolnić okolice rany z ubrania, aby później nie było to już konieczne, nie odrywać ubrania jeśli przywarło
do rany, - jeżeli w ranie znalazło się ciało obce, nie usuwać go, ale ustabilizować, - założyć opatrunek
adekwatny do obrażenia.
13. W przypadku złamania:
- nie wolno wykonywać żadnych ruchów w miejscu domniemanego złamania,
- w miejscu złamania otwartego należy unieruchomić odłamy kostne w sposób analogiczny do ciała obcego
w ranie,
- po założeniu opatrunku kończynę unieruchomić,
- unieruchomić należy dwa sąsiednie stawy,
- do każdego przypadku złamania należy wezwać pogotowie.
14. Sposób postępowania przy skręceniu jest identyczny jak przy złamaniu. Należy unieruchomić staw
w sposób zależny od urazu.
15. W przypadku zakrztuszenia:
- klepać otwartą dłonią między łopatkami - 3 serie po 5 uderzeń,
- bezpośrednie uciski na klatkę piersiową - 3 serie po 5 ucisków,
- manewr Heimlicha (uciski na brzuch) - 3 serie po 5 ucisków,
Jeżeli żaden z tych sposobów nie pomógł, powtarzamy całe postępowanie od początku
16. W przypadku oparzenia:
- usunąć fragmenty ubrania, jeżeli nie przywarły - w przeciwnym razie zostawić je na miejscu,
- schładzać oparzone miejsca przez 30 min. przy pomocy bieżącej wody,
- osłonić oparzone miejsce jałowym opatrunkiem.
17. W przypadku napadu padaczkowego:
- nie wkładać nic do ust. Spowoduje to jedynie obsunięcie języka i utrudnienia w oddychaniu,
- odsunąć przedmioty mogące zagrażać bezpieczeństwu,
- rozluźnić uciskające ubranie,
- ustabilizować głowę, najlepiej własnymi kolanami,
- nie tamować drgawek, asekurować jedynie głowę,
- jeżeli poszkodowany wymiotuje, ułożyć go na boku.
18. W przypadku krwotoku:
- zabezpieczyć prowizorycznie ranę, każąc poszkodowanemu przytrzymać sobie np. gazę,
- przyłożyć gazę, zrobić kilka nawojów bandaża,
- przyłożyć element uciskowy i mocno przybandażować go do rany,
- jeśli opatrunek przecieka, nie zdejmować go, ale przyłożyć nową gazę i zawinąć nowym bandażem.
19. Nie pozostawiać poszkodowanego bez opieki.
Zał. nr 2.
OGÓLNE ZASADY POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU PRÓBY SAMOBÓJCZEJ
LUB SAMOBÓJSTWA UCZNIA
1. Należy pamiętać, że samobójcy zawsze informują o zamiarze pozbawienia się życia szukając w ten
sposób pomocy.
2. Objawy depresji, która poprzedza próby samobójcze i samobójstwa:
młodsze dzieci
- "poważniejszy" wygląd
- wygląd chorego dziecka
- utrata spontaniczności
- płaczliwość lub podatność na frustracje, wybuchy agresji impulsywnej
- zachowania autodestrukcyjne
- idee samobójcze
- nudzenie się wszystkim
starsze dzieci
- pogorszenie wyników w nauce
- zachowania opozycyjne
- problemy z rówieśnikami
- agresja i autoagresja
- wypowiadanie treści samobójczych
- wyrażana nienawiść do siebie i innych
- zmiany w ubiorze
- ucieczki z domu, wagary
- nadwrażliwość na krytykę
- izolacja
- problemy z koncentracją uwagi
3. Jeżeli uczeń informuje o zamiarze popełnienia przez siebie samobójstwa:
- należy poinformować o tym rodziców ucznia lub jego prawnych opiekunów, dyrekcję szkoły,
pedagoga/psychologa,
- udzielić wsparcia emocjonalnego, omówić uczucia związane z samobójstwem. Im bardziej otwarcie ktoś
mówi o swojej stracie, izolacji i bezwartościowości, tym bardziej zmniejsza się jego niepokój emocjonalny.
Kiedy ów niepokój emocjonalny uciszy się, osoba ta prawdopodobnie będzie mogła pomyśleć, zastanowić
się. Proces refleksji, zastanowienia się, ma zasadnicze znaczenie, ponieważ nikt inny poza nią nie może
odwołać decyzji, żeby umrzeć i podjąć decyzji, żeby żyć,
- zbadać i omówić inne możliwe wyjścia poza samobójstwem, skupić się na pozytywnych, mocnych
stronach tej osoby, prowadząc rozmowę tak, by opowiedziała, jak dawniej rozwiązywała swoje problemy
nie uciekając się do samobójstwa,
- zawrzeć kontrakt, umowę: uzyskać obietnicę osoby o skłonnościach samobójczych, że nie popełni
samobójstwa dopóki nie skontaktuje się z określoną osobą, przez określony okres czasu - Kontrakt
antysuicydalny!
- skierować tę osobę do lekarza czy innego profesjonalisty zajmującego się zdrowiem psychicznym,
skontaktować się z rodziną, przyjaciółmi i kolegami i zapewnić sobie ich pomoc,
- spotykać się regularnie i utrzymywać stały kontakt,
- przekazać uczniowi numer telefonu do zaufanych osób ze szkoły, do których może zadzwonić, gdy
pojawią się myśli samobójcze (pedagoga/psychologa, wychowawcy lub innego nauczyciela, przy którym
uczeń uczuje się bezpieczny),
- podać uczniowi i rodzicom numer Telefonu Zaufania.
3. Jeżeli dojdzie do próby samobójczej ucznia na terenie szkoły - postępować, jak w przypadku wypadku
ciężkiego oraz:
- usunąć przedmioty służące do popełnienia samobójstwa,
- pod żadnym pretekstem nie pozostawiać ucznia samego,
- o zdarzeniu poinformować rodziców,
- udzielić uczniowi pierwszej pomocy lub wezwać pomoc medyczną,
- zapewnić uczniowi, świadkom zdarzenia oraz osobom chętnym pomoc psychologiczną i bezwzględnie
psychiatryczną,
- otoczyć ucznia szczególną opieką i pomocą,
- przekazać uczniowi numer telefonu do zaufanych osób ze szkoły, do których może zadzwonić, gdy
pojawią się myśli samobójcze (pedagoga/psychologa, wychowawcy lub innego nauczyciela, przy którym
uczeń uczuje się bezpieczny),
- podać uczniowi i rodzicom/opiekunom numer Telefonu Zaufania,
- mobilizować rodziców/opiekunów do udania się z dzieckiem do lekarza, psychiatry, psychologa.
4. Czego nie robić w przypadku próby samobójczej:
- nie ignorować sytuacji,
- nie wpadać w panikę, nie być wstrząśniętym, zażenowanym,
- nie mówić, że wszystko będzie dobrze,
- nie prowokować, mówiąc tej osobie „Proszę bardzo zrób to!”,
- nie bagatelizować zdarzenia,
- nie dawać fałszywych gwarancji,
- nie zobowiązać się do zachowania tajemnicy,
- nie zostawić tej osoby samej.
5. Zasady kierowania do specjalisty:
- Bez pośpiechu wyjaśnić tej osobie, dlaczego kieruje ją na konsultację. - Skontaktować się
z rodzicami/opiekunami, wyjaśnić im powody, uzyskać zgodę. - Wskazać miejsce, w razie potrzeby umówić
wizytę.
- Przekazać tej osobie, że skierowanie jej na konsultację nie oznacza, że kierujący „umywa ręce” i nie
będzie się więcej zajmował jej problemami. - Spotkać się z tą osobą po konsultacji.
- Utrzymywać z nią kontakty zależnie od potrzeb.
6. Jeżeli dojdzie do samobójstwa:
- na terenie szkoły postępować jak w przypadku wypadku śmiertelnego, poinformować o zdarzeniu
rodziców/opiekunów ucznia,
- zapewnić chętnym pomoc psychologiczną,
- przekazać uczniom numer telefonu do zaufanych osób ze szkoły, do których może zadzwonić
(pedagoga/psychologa, wychowawcy lub innego nauczyciela, przy którym uczeń uczuje się bezpieczny),
- podać uczniom numer Telefonu Zaufania,
- stworzyć uczniom możliwość rozmowy o zdarzeniu nie podając szczegółowego opisu zdarzenia.
7 . We wszystkich przypadkach należy prowadzić zapisy w zeszycie wychowawcy lub sporządzać notatki
dotyczące działań podjętych przez nauczyciela.
8. W przypadku przedostania się do mediów informacji o zdarzeniu:
- wyznaczyć jedną osobę do kontaktów z mediami,
- w wypowiedzi ograniczyć się do minimum informacji, bez podawania szczegółowego opisu zdarzenia.
INFORMACJA O ZDARZENIU
O ile bezpośrednio po zdarzeniu mamy do czynienia z ustnym przekazaniem informacji o tym co zaszło,
o tyle w późniejszym czasie przyjdzie zapewne przygotować relację pisemną przedstawiającą jego
przebieg i przyczyny rzeczywiste i prawdopodobne.
Co się stało, na czym polegało zdarzenie?
Kto brał w nim udział i jaką odgrywał w nim rolę?
Czym charakteryzują się osoby, które uczestniczyły w zdarzeniu?
Komu udzielono pomocy bezpośrednio po zdarzeniu i w jakim zakresie? Kto wymaga dalszej pomocy?
Jaki przebieg miało zdarzenie? Czym ten przebieg charakteryzował się? Czy wystąpiło w nim coś
szczególnego, nadzwyczajnego, niezgodnego ze zdrowym rozsądkiem czy logiką?
Gdzie zdarzenie wystąpiło: w szkole, poza szkołą, w jej najbliższym czy dalszym otoczeniu?
Kiedy do niego doszło? Czy podczas zajęć lekcyjnych, czy w innym czasie?
Jak długo trwało zdarzenie? Czy miało miejsce w jakiejś szczególnej sytuacji lub w szczególnym okresie
pracy szkoły?
Dlaczego doszło do zdarzenia? Co było jego bezpośrednim, a co pośrednim powodem? Czy można było
uniknąć zdarzenia?
Jakie działania podjęła szkoła zaraz po zdarzeniu?
Jakie działania podejmowała szkoła, aby zapobiec zdarzeniu? (o ile sytuacja była znana w szkole).