Spis treści

Spis treści
Słowo wstępne
13
1.
Podstawowe pojęcia z elektryczności
15
1.1.
1.2.
1.3.
1.4.
1.5.
1.6.
1.7.
1.7.1.
1.7.2.
1.8.
Budowa atomu
Napięcie
Prąd
Rezystancja
Możliwości wytworzenia napięcia
Skutki oddziaływania prądu elektrycznego
Przepisy bezpieczeństwa
Oddziaływanie prądu elektrycznego na człowieka
Pierwsza pomoc przy porażeniu prądem
Rodzaje napięcia
15
16
17
17
18
19
20
20
21
21
2.
Schematy połączeń elektrycznych
24
2.1.
2.2.
2.3.
2.3.1.
2.3.2.
2.4.
2.5.
2.6.
2.6.1.
2.6.2.
2.7.
Części składowe i budowa obwodu elektrycznego
Symbole graficzne
Schematy ideowe
Schemat połączeń
Schemat obwodu
Oznaczenia urządzeń elektrycznych
Oznaczenia zacisków
Schematy elektryczne
Przykłady schematów dla samochodu Volkswagen
Przykłady schematów dla samochodu Ford
Miejsce zamontowania elementów w samochodzie
24
26
29
29
30
30
30
31
31
36
41
3.
Pomiary miernikiem uniwersalnym
44
3.1.
3.2.
3.3.
3.4.
3.4.1.
3.4.2.
3.5.
3.6.
3.7.
3.8.
3.9.
Rodzaje mierników
Oznaczenia na uniwersalnych miernikach analogowych
Oznaczenia na uniwersalnych miernikach cyfrowych
Zakresy tolerancji mierników uniwersalnych
Mierniki analogowe
Uniwersalne mierniki cyfrowe
Poszukiwanie usterek za pomocą woltomierza
Poszukiwanie usterek za pomocą amperomierza
Poszukiwanie usterek za pomocą pomiaru rezystancji
Podsumowanie: pomiary napięcia, natężenia i rezystancji
Praca z programami do poszukiwania usterek
44
46
47
49
49
50
50
55
58
64
65
http://d-nb.info/102809972X
6
Spis treści
3.9.1.
3.9.2.
Poszukiwanie usterek w samochodzie Volkswagen
Poszukiwanie usterek w samochodzie Ford
65
69
4.
Podstawy elektrotechniki
74
4.1.
4.2.
4.2.1.
4.2.2.
4.3.
4.4.
4.5.
4.5.1.
4.5.2.
4.5.3.
4.6.
4.6.1.
4.6.2.
4.7.
4.7.1.
4.7.2.
4.8.
4.8.1.
4.8.2.
4.9.
4.9.1.
4.9.2.
4.9.3.
4.9.4.
4.9.5.
4.9.6.
4.9.7.
4.10.
4.10.1.
4.10.2.
4.10.2.1.
4.10.2.2.
4.10.3.
4.10.3.1.
4.10.3.2.
4.10.4.
4.10.4.1.
4.10.4.2.
4.10.5.
4.10.5.1.
4.10.5.2.
4.10.5.3.
4.10.5.4.
4.10.5.5.
Prawo Ohma
Straty napięcia
Napięcie w zamkniętym obwodzie elektrycznym
Napięcie w otwartym obwodzie elektrycznym
Moc elektryczna
Rezystywność przewodnika
Połączenia równoległe i szeregowe
Połączenie szeregowe
Połączenie równoległe
Przegląd
Obwody mieszane
Rozszerzone połączenie szeregowe
Rozszerzone połączenie równoległe
Dzielnik napięcia, potencjometr
Nieobciążony dzielnik napięcia
Obciążony dzielnik napięcia
Rezystory zależne od temperatury
Rezystory PTC
Rezystory NTC
Kondensator
Kondensator jako magazyn ładunków elektrycznych
Kierunek przepływu prądu
Budowa
Zasada działania
Przebieg ładowania i rozładowania
Kondensator w obwodzie prądu przemiennego
Kondensator jako element przeciwzakłóceniowy w samochodzie
Indukcyjność
Magnetyzm
Indukcja magnetyczna
Indukcja ruchu
Indukcja spoczynkowa
Cewka
Samoindukcja po włączeniu cewki
Samoindukcja po odłączeniu cewki
Silnik elektryczny i prądnica
Zasada działania silnika elektrycznego
Zasada działania prądnicy
Przekaźnik
Zasada działania
Rodzaje przekaźników
Budowa przekaźnika kontaktronowego
Przykłady zastosowań przekaźników kontaktronowych w samochodzie
Poszukiwanie usterki w obwodzie z przekaźnikiem
74
75
75
76
77
79
80
80
82
84
85
85
87
88
88
89
89
89
93
94
94
94
95
95
96
98
98
99
99
103
103
105
106
106
108
110
110
112
115
115
118
118
119
121
5.
Podstawowe elementy elektroniczne
126
5.1.
5.1.1.
5.1.2.
Dioda
Dioda jako zawór elektryczny
Sprawdzanie diody
126
126
126
7
128
Zastosowanie diody jako prostownika prądu przemiennego .
Układ mostkowy w prądnicy prądu trójfazowego
Dioda do rozłączania obwodu elektrycznego
Dioda do ograniczania napięcia wzbudzenia
Oznaczanie diod
Dioda Zenera
Właściwości
Dioda Zenera w przekaźniku ochrony przepięciowej
Dioda Zenera jako dioda prostująca w prądnicy trójfazowej .
Dioda świecąca (LED)
Właściwości
Budowa
Przykłady zastosowania
Fotodiody
Właściwości fotodiody
Przykłady zastosowania fotodiody
Czujnik deszczu i światła
Czujnik promieniowania słonecznego
Lusterko wewnętrzne samoczynnie reagujące na oślepianie .
Bezdotykowy pomiar temperatury
Tranzystor
Tranzystor jako element sterowalny
Porównanie tranzystora z przekaźnikiem
Tranzystor jako wzmacniacz
Współczynnik trwania impulsu
129
132
132
133
133
134
134
135
135
136
137
139
142
143
144
144
146
147
148
150
151
152
153
155
Analiza systemowa i schematy przepływu sygnałów
158
Analiza funkcjonalna
Samochód jako system
Schemat przepływu sygnałów
158
159
Podstawy techniki cyfrowej
162
Sygnały analogowe i cyfrowe
Zasada przekazu analogowego
Problemy przekazu analogowego
Przykłady przekazu analogowego
Logika podstawowych połączeń cyfrowych
Przegląd podstawowych funkcji logicznych
Element logiczny przetwarzający dane
Poziom sygnału
Poziom sygnału w samochodzie
Podstawowe funkcje logiczne
Iloczyn logiczny
Suma logiczna
Negacja logiczna
Podsumowanie
Używane skróty
Wybrane symbole graficzne elementów logicznych
Przykład
Złożone elementy logiczne
System dwójkowy
162
160
.
164
165
165
167
170
171
172
173
173
173
175
176
178
178
179
179
181
182
treści
Transmisja danych w samochodzie
184
Przykłady
Przetwarzanie informacji w urządzeniu sterującym
Przetwornik analogowo-cyfrowy
Połączenia wtykowe słabym punktem układu
Transmisja danych za pomocą magistrali danych
Samodiagnoza
Nadzorowanie czujnika (np. temperatury cieczy chłodzącej)
Nadzorowanie nastawnika (np. regulatora biegu jałowego) .
Magistrala transmisji danych diagnostycznych
Pokładowa instalacja elektryczna i zarządzanie obciążeniem
185
187
Sterowanie i regulacja
211
Różnica pomiędzy sterowaniem i regulacją
Łańcuch sterowania
Obwód regulacji
. . .
Sterowanie
Definicja sterowania
Ogniwa łańcucha sterowania
Wielkości wejściowe i wyjściowe łańcucha sterowania . . . .
Rodzaje sterowania według rodzaju sygnału
Sterowanie binarne
Sterowanie analogowe
Sterowanie cyfrowe
Rodzaje sterowania według rodzaju przetwarzania sygnału .
Regulowanie
Człowiek jako regulator w obwodzie regulacji
Definicja regulacji
Schemat blokowy obwodu regulacji . . .
Części składowe układu regulacji
Obwód regulacji
Rodzaje regulatorów
Stany przejściowe
Regulacja prądu
Regulacja prędkości, obrotowej biegu jałowego
Odpowietrzanie zbiornika paliwa
Adaptacyjne układy* regulacji
Adaptacja na przykładzie regulacji lambda
Problemy diagnostyczne wynikające z adaptacji
211
211
211
188
190
190
191
193
194
196
203
212
212
212
212
214
215
216
217
218
219
219
220
221
222
223
223
224
225
226
229
231
232
234
Oscyloskop warsztatowy
235
Analogowe i cyfrowe przedstawianie sygnałów
Sprzężenia DC/&C
Oś Y
Oś X
Impuls wyzwalający
Poziom impulsu wyzwalającego
Zbocze impulsu, wyzwalającego
Obrazy typowych sygnałów z czujników
Sprawdzanie prądnicy
Sygnały harmoniczne
Wpływ rodzaju sprzężenia na obraz
Przykłady usterek wykrytych podczas testu prądnicy
235
236
237
237
239
239
240
241
242
242
243
244
. . .
9
Spis treści
11.
Systemy transmisji danych
246
11.1.
11.2.
11.3.
11.3.1.
11.3.2.
11.4.
11.4.1.
11.4.2.
11.4.3.
11.5.
11.6.
11.6.1.
11.6.2.
11.6.3.
11.6.4.
11.7.
11.8.
Rozwój elektronicznych układów samochodowych
Konieczność stosowania sieci transmisji danych
Podstawowe pojęcia
Rodzaje sieci transmisji danych
Podstawy cyfrowej transmisji danych
Magistrala CAN
Transmisja sygnałów
Format komunikatu
Diagnostyka
Magistrala LIN
Optyczne sieci transmisji danych
Przesyłanie sygnałów światłowodami
Magistrala MOST
Diagnostyka magistrali MOST
Magistrala Byteflight
Sieć Bluetooth
Przykłady wykorzystania sieci transmisji danych w samochodzie
246
247
249
250
252
253
253
257
259
261
263
264
266
267
268
270
272
12.
Układy zapłonowe
277
12.1.
12.1.1.
12.1.2.
12.1.3.
12.1.4.
12.1.5.
12.2.
12.2.1.
12.2.2.
12.2.3.
12.2.4.
12.3.
12.3.1.
12.3.2.
12.3.3.
12.3.4.
Bezstykowe sterowanie zapłonu
Zalety
Budowa i działanie
Indukcyjne wyzwalanie sygnału w zapłonie tranzystorowym
Emitowanie sygnału przez czujnik Halla
Wykrywanie usterek zapłonu sterowanego bezstykowo
Zapłon elektroniczny
Schemat funkcjonalny z wejściami i wyjściami urządzenia sterującego
Najważniejsze sygnały wejściowe do obliczania KWZ
Dodatkowe sygnały wejściowe
Sygnały wyjściowe oraz wskazówki do wykrywania usterek
Zapłon całkowicie elektroniczny
Budowa i zalety statycznego rozdziału wysokiego napięcia
Statyczny rozdział wysokiego napięcia przez cewki dwubiegunowe
Informacja zwrotna o prądzie zapłonu w zapłonie statycznym
Wskazówki dotyczące wykrywania usterek
277
277
278
279
280
282
285
286
287
289
291
292
292
293
294
295
13.
Układy wtryskowe
296
13.1.
13.1.1.
13.1.2.
13.1.3.
13.1.4.
13.1.5.
13.2.
13.2.1.
13.2.2.
13.2.3.
13.3.
13.3.1.
13.3.2.
13.3.3.
13.3.4.
Wtrysk ciągły (układ K-Jetronic)
Opis funkcji i części składowych układu
Elementy składowe i ich funkcje
Dodatkowe, elektrycznie sterowane elementy układu
Schemat elektryczny
Układ K-Jetronic z regulacją lambda
Układ KE-Jetronic
Różnice w stosunku do układu K-Jetronic
Sygnały wejściowe i ich znaczenie dla sterowania elektronicznego
Regulacja dawki wtrysku przez elektrohydrauliczny nastawnik ciśnienia
Wtrysk przerywany (układ L-Jetronic)
Ogólny opis działania układu
Elementy składowe i ich funkcje
Funkcje urządzenia sterującego
Ogólny schemat elektryczny układu
296
296
298
304
306
307
308
309
309
312
313
313
314
323
326
20
13.4.
13.4.1.
13.4.2.
13.4.3.
13.5.
13.5.1.
13.5.2.
13.5.3.
13.5.4.
13.5.5.
13.6.
13.6.1.
13.6.2.
13.6.3.
13.6.4.
13.6.4.1.
13.6.4.2.
Spis treści
327
327
330
332
334
336
337
338
340
340
341
341
342
345
350
350
13.6.4.3.
Układ Mono-Jetronic
Obwód zasilania paliwem
Sygnały wejściowe do ustalenia warunków eksploatacji
Działanie urządzenia sterującego, sygnały wyjściowe
Regulacja lambda
Adaptacja składu mieszanki
Budowa i działanie sondy lambda
Sonda lambda z wkładem z dwutlenku tytanu
Planarna sonda lambda
Szerokopasmowa planarna sonda lambda
Regulowane elektronicznie układy wtryskowe w silnikach wysokoprężnych ....
Wiadomości ogólne, przegląd układu
Sygnały wejściowe i ich wpływ na działanie układu
Sterowanie różnymi pompami wtryskowymi i pozostałe sygnały wyjściowe ....
Wtrysk bezpośredni w silnikach wysokoprężnych
Promieniowe rozdzielaczowe pompy wtryskowe
Układy z pompowtryskiwaczami (UIS) i indywidualnymi pompami
wtryskowymi (UPS)
Zasobnikowy układ wtryskowy Common Raił
14.
Zintegrowane układy wtryskowo-zapłonowe i obecne wymagania
361
14.1.
14.2.
14.3.
14.4.
14.5.
Informacje ogólne
Funkcje dodatkowe w różnych rozwiązaniach Motronic
Cyfrowe układy sterowania silnika z wtryskiem do rury dolotowej
Cyfrowe układy sterowania silnika o bezpośrednim wtrysku benzyny
Stosowana w Europie diagnostyka pokładowa (E-OBD)
361
362
365
370
372
15.
Układy regulacji i sterowania dynamiki jazdy
376
15.1.
15.1.1.
15.1.2.
15.1.3.
15.1.4.
15.1.5.
15.1.6.
15.2.
15.2.1.
15.2.2.
15.3.
15.3.1.
15.3.2.
15.4.
15.4.1.
15.4.2.
15.4.3.
376
376
377
379
382
384
387
390
391
396
400
400
403
410
411
413
15.5.
Układ przeciwblokujący (ABS)
Podstawowe funkcje i ogólna budowa układu ABS
Czujniki prędkości obrotowej kół
Układ zamknięty z zaworami elektromagnetycznymi 3/3
Układ otwarty z zaworami elektromagnetycznymi 2/2
Układ zamknięty z zaworami elektromagnetycznymi 2/2
ABS w motocyklach
Układ przeciwpoślizgowy (ASR)
Układ przeciwpoślizgowy z zaworami elektromagnetycznymi 3/3
Układ przeciwpoślizgowy z zaworami elektromagnetycznymi 2/2
Układ stabilizacji toru jazdy
Opis układu stabilizacji toru jazdy
Sygnały wejściowe i wyjściowe
Regulowane blokady mechanizmu różnicowego
Sygnały wejściowe i wyjściowe w urządzeniu sterującym
Blokady elektrohydrauliczna i elektromagnetyczna
Obwód elektryczny elektromagnetycznej blokady w układzie napędowym
czterech kół
Elektroniczna regulacja amortyzatorów
16.
Układy bezpieczeństwa biernego
421
16.1.
16.2.
16.3.
16.4.
Wprowadzenie
Budowa i działanie przednich poduszek gazowych
Nadzorowanie układu i przepisy bezpieczeństwa
Boczne poduszki gazowe
421
422
429
434
. . .
354
354
415
417
Spis treści
16.5.
16.6.
16.7.
16.8.
11
Kurtyny gazowe
Pirotechniczne napinacze pasów
Poduszka kompaktowa (eurobag)
Przykład kompletnego układu
435
437
441
444
17.
Układy ochrony przed kradzieżą
445
17.1.
17.1.1.
17.1.2.
17.2.
17.2.1.
17.2.2.
17.2.3.
Elektroniczne zabezpieczenie przed nieuprawnionym użyciem
Zabezpieczenie z transponderem przed uruchomieniem samochodu
Montaż immobilizera w samochodzie niezabezpieczonym fabrycznie
Instalacje alarmowe
Ogólny opis układu
Sygnały wejściowe i elementy składowe instalacji
Sygnały wyjściowe i schemat elektryczny instalacji alarmowej
445
446
449
450
450
452
459
18.
Układy zwiększające komfort jazdy
462
18.1.
18.1.1.
18.1.2.
18.1.3.
18.1.4.
18.1.5.
18.2.
18.2.1.
18.2.2.
18.2.3.
18.3.
18.3.1.
18.3.2.
18.4.
18.4.1.
18.4.2.
18.4.3.
18.5.
18.6.
18.6.1.
18.6.2.
18.6.3.
18.7.
18.8.
18.9.
18.10.
18.11.
18.12.
Sterowanie ogrzewania i klimatyzacji
Opis działania i budowa układu
Zasada działania klimatyzacji
Sygnały wejściowe
Sygnały wyjściowe i sposób działania
Schemat ideowy
Elektroniczne sterowanie skrzynki przekładniowej
Opis układu
Sygnały wejściowe i wyjściowe
Bezstopniowa automatyczna skrzynka przekładniowa
Elektroniczne sterowanie sprzęgła i zautomatyzowana skrzynka przekładniowa . . .
Elektroniczne sterowanie sprzęgła
Zautomatyzowana skrzynka przekładniowa
Regulacja prędkości jazdy
Opis działania układu
Elementy składowe, sygnały wejściowe i wyjściowe
Adaptacyjna regulacja prędkości jazdy
Elektroniczny pomiar odległości (asystent parkowania)
Centralne blokowanie drzwi
Centralne blokowanie drzwi z nastawnikami pneumatycznymi
Centralne blokowanie drzwi z nastawnikami elektrycznymi
Komfortowy dostęp do samochodu
Elektryczne sterowanie szyb
Elektryczne sterowanie dachu
Elektryczne ustawianie lusterek zewnętrznych
Elektryczna regulacja siedzenia
Elektryczna regulacja siedzenia i lusterek z pamięcią ustawienia
Elektryczna regulacja położenia kolumny kierownicy
462
462
464
466
467
473
477
477
479
485
488
488
491
494
494
495
498
503
509
509
514
520
522
526
528
530
532
535
19.
Zintegrowane układy informacji kierowcy
538
19.1.
19.2.
19.3.
19.4.
19.4.1.
19.4.2.
19.4.3.
19.4.4.
19.4.5.
Wprowadzenie
Wprowadzanie poleceń i sygnały wejściowe
Komunikaty i odtwarzanie
Układy nawigacji satelitarnej
Wiadomości wstępne
Ustalenie pozycji i obliczenie marszruty
Budowa układu nawigacji GPS w samochodzie
Możliwe funkcje
Możliwe usterki i ich przyczyny
538
539
543
544
544
545
547
550
552
12
19.5.
19.5.1.
19.5.2.
19.5.3.
19.5.3.1.
19.5.3.2.
19.5.3.3.
19.5.3.4.
19.5.3.5.
19.6.
19.6.1.
19.6.2.
19.6.3.
19.6.4.
Spis treści
Telefon w samochodzie
Rozwój telefonii komórkowej
Zasady działania i stosowane technologie
Przykłady rozwiązań i etapy rozwojowe
Telefony montowane na stałe, koniec lat 90. XX wieku
Telefon komórkowy zintegrowany z samochodem
Zamontowanie telefonu komórkowego jako wyposażenia dodatkowego
Telefon zamontowany na stałe, zintegrowany z układem informacji kierowcy,
stan z początku 2000 roku
Telefon w technologii bluetooth zintegrowany z układem informacji
kierowcy
Telematyka
Telematyka komunikacyjna
Funkcja wywołania alarmowego
Usługi online
Funkcje telematyczne dotyczące tylko samochodu
Materiały źródłowe
Źródła ilustracji
Wykaz skrótów
554
554
554
557
557
558
560
562
563
564
565
567
568
570
571
573
575