L`intégration de l`énergie dans les politiques

Włączenie
energetyki do
polityki sektorowej
Rennes
(FR)
W roku 1997, w mieście Rennes została utworzona specjalna jednostka organizacyjna pod nazwą „Misja
Środowiskowa” dla opracowania Karty Środowiskowej. Od listopada 2001, obok innych funkcji, Misja
Środowiskowa otrzymała zadanie zajęcia się problematyką energetyczną na terenie całego miasta oraz
popularyzacji tej problematyki wśród pracowników komunalnych i mieszkańców miasta. Jest to mocny
przykład włączenia tematyki energetycznej do działań lokalnych.
ASPEKTY OGÓLNE
Stolica Bretanii, Rennes, liczy 212 000 mieszkańców
i w rankingu miast francuskich znajduje się na 10
pozycji – w aglomeracji mieszka 365 000 osób.
Piękne place, malownicze dzielnice, hotele za
ścianami drzew, pasaże dla pieszych tworzą miasto
szczególnie przyjemne dla życia. Miasto sztuki i
historii, jest również znane ze swego uniwersytetu,
na którym studiuje niemal 60 000 studentów.
KONTEKST
Miasto Rennes jest zaangażowane od wielu lat w politykę poszanowania energii w wielu aspektach. Ta
polityka dotyczy przede wszystkim zarządzania swoimi posiadłościami, wytwarzania energii,
zagospodarowania przestrzennego swego terenu uczulania podmiotów lokalnych na tę problematykę.
Od roku 1973 w Rennes ujrzało światło dzienne wiele rozwiązań innowacyjnych. Wspomnimy tu na przykład
budowę spalarni śmieci z rekuperacją ciepła dla miejskiej sieci ciepłowniczej (jeden z pierwszych tego typu
obiektów we Francji) lub instalacje programatorów w kotłowniach. W roku 1981 dyrektor miejskich służb
technicznych został zobowiązany przez mera (późniejszego Ministra Energetyki) do zorganizowania i
pilotowania 11 energetycznych grup roboczych w ramach programu nazwanego „energetyka a miasto”.
Celem działalności tych grup roboczych było opracowanie w sposób wyczerpujący problematyki
energetycznej na terenach miejskich oraz rozwiązania konkretne zmierzające do bardziej racjonalnego
użytkowania energii w różnych sektorach działalności komunalnej. Dokonano analizy problematyki
technicznej, finansowej, prawnej i organizacyjnej, propozycje modernizacyjne (wieloletni plan działań)
zostały opracowane i przedstawione radnym. Każda z grup była prowadzona przez inżyniera miejskiego. W
wyniku tych prac powstał syntetyczny dokument o objętości 240 stron. W tych 11 grupach opracowano
następującą problematykę: urbanistyka i zagospodarowanie przestrzeni, uzdatnianie wody i asenizacja
ścieków, ciepłownictwo miejskie, utylizacja odpadów, rzeźnie i chłodnie, wytłaczarnie, parki i pracownie,
transport, architektura i budynki, energetyka w dzielnicach, uczulanie szkół na problematykę energetyczną,
osiedla nowe i istniejące – pozwolenia na budowę.
Nieci później, w roku 1995, Rennes podpisało Kartę „Miasto-Życie” (Cité-Vie) z l’ADEME, której ambicją było
wprowadzenie ochrony środowiska i poszanowania energii do miejskiej strategii rozwoju gospodarczego i
społecznego. A całkiem niedawno, przy pomocy i wsparciu ze strony Komisji Europejskiej i ADEME,
utworzono lokalną agencję energetyczną nazwaną Clé (Conseil Local à L'Energie Lokalna Rada
Energetyczna), której celem jest zainteresowanie problematyką energetyczno-środowiskową członków
wspólnot lokalnych i szerokich kręgów społecznych.
Energie-Cités
2003
DOŚWIADCZENIA
Misja środowiskowa
Misja środowiskowa w mieście Rennes została utworzona w roku 1997 w celu udzielenia pomocy w
opracowaniu Miejskiej Karty Środowiskowej i uruchomienie na miejscu działań, które z niej wynikną.. Plan
działań wynikających z Karty rozkłada się na 16 projektów, każdy złożony z wielu operacji, podzielonych na
cztery tematy szczegółowe (woda, śmieci, hałas i warunki życia) oraz dwa tematy ogólne (udział
mieszkańców i edukacja środowiskowa)
Misja środowiskowa włączyła problematykę energetyczną do swoich działań w listopadzie 2001, od
momentu uruchomienia stanowiska poradnictwa technicznego i środowiskowego.
Problematyka energetyczna i środowiskowa są postrzegane w Rennes jako bardzo istotne czynniki polityki
gospodarczej; warto odnotować, za sprawy ekologii miejskiej odpowiada urzędnik w randze wicemera a za
sprawy energetyki i oświetlenia publicznego – jeden z radnych.
Schemat organizacyjny
Temat "energia" jest obecny na wielu poziomach w schemacie organizacyjnym miasta Rennes. Na przykład
w pionie Dyrekcji Generalnej Służb Technicznych (DGST), znajdują się :
- Dyrekcja budynków komunalnych, do której należą służby: budynki oraz parkingi samochodowe,
- Dyrekcja infrastruktury, do której należy służba oświetlenie publiczne i sygnalizacja świetlna,
- służby o charakterze przemysłowym i handlowym działające na mocy kontraktów koncesyjnych :
woda, sieć cieplna i EDF/GDF (elektryczność i gaz).
DGST podlega wprost dyrektorowi generalnemu służb, który jest często nazywany potocznie „drugim
człowiekiem w mieście”.
Misja Środowiskowa składa się z czterech osób:
- dyrektor, kierownik misji,
- radca techniczny i środowiskowy,
- mediator środowiskowy,
- sekretarka.
Działalność
Działalność misji rozkłada się na 7 tematów:
1. Rola informacyjna – porady i ekspertyzy dla służb miejskich i radnych w dziedzinie „środowisko”
2. Koordynacja działań w sprawach ogólnych – animacja zebrań
3. Systematyczna
aktualizacja
danych
na
tablicy
RESPECT1
dotyczącej
środowiska.
Misja zbiera informacje dla różnych służb. Ta tablica posiada także pozycję "energetyka".
4. Karta środowiskowa: koordynacja i nadzór działań, zarządzanie budżetem i wnioski o subwencje,
informacja i komunikacja.
5. Energetyka : koordynacja i nadzór projektów, informacja.
6. Przygotowanie, animacja i zarządzanie grup roboczych "ekologia miejska" i "energetyka".
7. Pomoc w opracowaniu zagadnień specjalistycznych (przykłady : wdrożenie archiwizacji dokumentów w
służbach, prowadzenie badań na temat ziem skażonych)
Funkcja "energetyka na co dzień”
Jedna z pierwszych funkcji Misji Środowiskowej – w dziale „energetyka” – polegała na scentralizowaniu
informacji i zapytań zgłaszanych przez część służb miejskich, odbieranie starań i zapytań przedstawianych
przez jednostki zewnętrzne (stowarzyszenia) oraz uruchamianie wszelkich dostępnych środków w celu
udzielenia jasnej odpowiedzi.
Zespół doradczy "energetyka"
Radny odpowiedzialny za sprawy energetyczne utworzył w czerwcu 2001 roku zespół roboczy w formie
zebrań co półtora miesiąca, tzn. osiem razy w roku. W skład zespołu wchodzi 10 osób.
Program tych zebrań ustalany jest przez Misję energetyczną po konsultacjach z wszystkimi służbami
miejskimi.
1
RESPECT, jest to tablica ścienna, ktora zawiera 73 wskaźniki charakteryzujące lokalne środowisko, jej celem jest wspomaganie procesu decyzyjnego w sprawach dotyczących środowiska
Energie-Cités
2003
Miejsce informacyjne
Z zasady te spotkania są również otwarte dla osób spoza służb miejskich. Jest to okazja np. do
dyskutowania nowych zarządzeń w sektorze budynków i komunalnych posiadłościach budynkowych. Misja
Energetyczna, stosownie do wskazań Krajowego Komitetu Budownictwa w Drewnie i Agencji Środowiska i
Poszanowania Energii (ADEME), zamierza przedstawić program rozwoju budownictwa w drewnie.
Informacje mogą również mieć charakter miedzy-serwisowy. Tak było np., gdy serwis Budynków
Komunalnych przedstawił plan systemu telesterowania również do wiadomości kierownictwa innych służb.
W tych grupach roboczych Misja uwzględnia opinie uczestników zewnętrznych w sprawach dotyczących
energetyki miejskiej. Członkowie zespołu decydują o możliwości podejmowania działań. Tak stało się np.
gdy Energie-Cités włączyła miasto Rennes do europejskiego projektu eksponowania zużycia energii i emisji
CO2 w budynkach publicznych (Kampania Display).
Miejsce wymiany projektów miejskich
Tu rozważa się pomysły i aspekty realizacyjne różnych projektów, które wymagają ekspertyzy w dziedzinie
energetyki.
Jest to np. okazja do rozwiązywania problemów technicznych, które pojawiają się w fazie realizowania
projektu lub sformułowania rzeczowej odpowiedzi w przypadku odstępstw od harmonogramu wykonawczego
sprowokowanych przez właścicieli nieruchomości.
Z każdego zebrania Misji sporządzany jest raport, rozsyłany do wszystkich zainteresowanych służb.
Uczulanie szerokich kręgów społecznych
W roku 2001 miasto Rennes wspólnie z dwoma stowarzyszeniami: wspomnianą agencją Cle i Ośrodkiem
Informacji energetyczno-środowiskowej (CIELE) zorganizowało tzw. „tydzień energetyczny”. Drugie wydanie
tej imprezy miało miejsce w dniach 2 – 6 października 2002 roku. W merostwie zorganizowano wystawy (w
tym wykorzystanie energii odnawialnych) oraz animacje dla zwrócenia uwagi mieszkańców na
poszanowanie energii, zapoznania z przykładami wykorzystania energii odnawialnych oraz aspektów
środowiskowych, jakie się z tym wiążą. Równolegle odbywała się konferencja dla szerokiej publiczności oraz
dzień techniczny – adresowany szczególnie do radnych i techników z gmin wchodzących w skład
aglomeracji.
Miasto Rennes organizuje także inne akcje promujące poszanowanie energii w środowiskach związanych z
edukacją. W pierwszej kolejności przeprowadzono taką akcję w dwóch szkołach miejskich.
Praca w sieci
Miasto Rennes jest aktywnym członkiem grupy energetycznej stowarzyszenia Inżynierowie Terytorialni we
Francji od chwili jego utworzenia w roku 1985. Należy także do sieci miast tematycznych: AMORCE (w
temacie "odpady"), Energie-Cités (w temacie "energetyka miejska w Europie"), RESPECT (szczegóły zob.
wyżej).
Praca w sieciach bardzo ułatwia wymianę dobrych praktyk z innymi miastami francuskimi i europejskimi w
dziedzinie energetyki. Miasto Rennes uczestniczy aktywnie w wydarzeniach krajowych (Posiedzenia
energetyczne) oraz międzynarodowych (doroczne konferencje Energie-Cités) wnosząc do tych wydarzeń
swój znaczny wkład.
OSZACOWANIA I PERSPEKTYWY
Miasto Rennes bardzo wcześnie dokonało wyboru uruchomienia strukturalnej i spójnej polityki gospodarczej
w dziedzinie energetyki i ochrony. Ten temat jest ze swej istoty „poprzeczny”, ponieważ dotyczy działalności
wielu służb i w tym sensie trudno tu mówić o jakimś podejściu globalnym. I właśnie to dokładnie robi Misja
dostarczając nowy i komplementarny pogląd na zjawiska traktowane przedtem oddzielnie, gdy możliwe było
tylko ulepszanie jednego ogniwa łańcucha.
Grupy doradcze "Energetyka" stanowią przełożenie tego „poprzecznego” spojrzenia na codzienność na
konkretne projekty.
Energie-Cités
2003
ABY PÓJŚĆ DALEJ
Miasto Rennes
Bénédicte BARBOT
Hôtel de ville (Ratusz)
Direction Générale des Services Techniques (Generalna Dyrekcja Służb Technicznych)
Mission environnement - BP 3126
35031 RENNES CEDEX
Tel : 02 99 28 57 80
Fax : 02 99 28 40 60
E-mail : [email protected]
strona Internet : www.ville-rennes.fr
Niniejsze opracowanie zostało wykonane przez Energie-Cités we współpracy z Misją
Środowisko miasta Rennes i przy wsparciu finansowym Agencji Środowiska i
Poszanowania Energii (ADEME)
Tłumaczenie przy wsparciu Francuskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych.
Energie-Cités
2003