Wydział Fizoterapii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

Transkrypt

PROGRAM ZAJĘĆ
Ło
dz
i
WYKŁADY I ĆWICZENIA
eg
o
w
II ROK
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
WYDZIAŁ FIZJOTERAPII
STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
W TRYBIE DZIENNYM
Łódź 2006 r.
REDAKCJA:
prof. dr hab. n. med. Jurek Olszewski
dr hab. n. med. Jolanta Kujawa
mgr inż. Barbara Zbrzezna
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
w
Ło
dz
i
mgr Anna Stobiecka
Opracowanie programów:
prof. dr hab. n. med. Jurek Olszewski
dr hab. n. med. Józef Kozak
dr hab. n. med. Jolanta Kujawa
prof. dr hab. n. med. Krystian Żołyński
dr n. human. Piotr Winczewski
dr hab. n. med. prof. nadzw. Andrzej Bogucki
dr hab. n. med. prof. nadzw. Elżbieta Poziomska-Piątkowska
prof. dr hab. n. med. Andrzej Radek
prof. dr hab. n. med. Julitta Chojnowska-Jezierska
dr hab. n. med. prof. nadzw. Jan Czernicki
mgr Kinga Studzińska-Pasieka
dr hab. n. med. prof. nadzw. Czesław Jeśman
1
Przedmioty
str.
Fizjoterapia w otolaryngologii ..............……………....................................................... 3
Kliniczne podstawy fizjoterapii w chirurgii ..................................................................... 11
Fizjoterapia kliniczna w chirurgii ................…………...............................................
19
dz
i
Kliniczne podstawy fizjoterapii w ortopedii i traumatologii ........................................... 21
Ło
Pedagogika ....................................................................................................................... 25
Kliniczne podstawy fizjoterapii w neurologii .....................................................…......... 30
w
Metodyka nauczania ruchu .......................…………….................................................... 32
eg
o
Kliniczne podstawy fizjoterapii w neurochirurgii ........................................................... 45
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
Kliniczne podstawy fizjoterapii w reumatologii .............................................................. 50
Fizjoterapia kliniczna w dysfunkcjach narządu ruchu w reumatologii ............................ 54
Fizjoterapia kliniczna w dysfunkcjach narządu ruchu w ortopedii i traumatologii ......... 57
Fizjoterapia kliniczna w dysfunkcjach narządu ruchu w neurologii i neurochirurgii ...... 62
Kwalifikowana pierwsza pomoc medyczna ..................................................................... 66
Język obcy (2) .................................................................................................................. 71
Fizykoterapia .................................………....................................................................... 72
Socjologia ........................................................................................................................ 77
2
FIZJOTERAPIA W OTOLARYNGOLOGII
Rozliczenie godzinowe:
Rok
studiów
II
Semestr
III
łącznie
60
Liczba godzin
wykłady
ćwiczenia
12
48
seminaria
-
Forma
zaliczenia
Egzamin
Cele dydaktyczne:
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
Treści programowe:
eg
o
w
Ło
dz
i
W wyniku realizacji programu nauczania student: stosuje wiadomości o różnych
jednostkach chorobowych w otolaryngologii do programowania procesu rehabilitacji,
określenia, uwarunkowania jego skuteczności oraz wskazań i przeciwwskazań do
stosowania zabiegów fizjoterapeutycznych. Przedstawi podstawowe wiadomości
o poszczególnych chorobach z uwzględnieniem mechanizmu i dynamiki zmian, ich
odwracalności, mechanizmów kompensacyjnych i powiązań przyczynowo-skutkowych
pomiędzy poszczególnymi objawami. Poprowadzi dokumentację kliniczną w stopniu
niezbędnym w praktyce fizjoterapeutycznej.
Wykłady: (po 2 godz.)
Tematy:
1. Urazy w otorynolaryngologii
Złamania kości nosa przyczyny, objawy, diagnostyka , leczenie.
Krwawienia pourazowe z nosa (złamanie kości nosa i zatok przynosowych, zabiegi w
obrębie nosa i zatok przynosowych, stłuczenie nosa, samouszkodzenia, ciała obce).
Urazy gardła - mechaniczne – ciało obce w gardle, oparzenia termiczne i chemiczne
gardła.
Urazy krtani- przyczyny, objawy, postępowanie- metody udrażniające krtań, leczenie
farmakologiczne, konikotomia, tracheotomia, intubacja.
Uszkodzenia nerwu twarzowego (porażenia wrodzone (zespół Moebiusa, wrodzoną
aplasię mięśni), porażenia zapalne o etiologii bakteryjnej (zapalenia ucha
środkowego, zarówno ostre jak i przewlekłe, zapalenia ucha zewnętrznego,
zapalenie opon mózgowo rdzeniowych), przyczyny wirusowe (półpasiec uszny,
mononukleoza zakaźna, poliomyelitis, zespół Guillian-Barre), w przebiegu
nowotworów (guzy nerwu twarzowego i ślinianki przyusznej, okolicy kąta
mostowo-móżdżkowego i mostu, ucha środkowego, guzy śródpiersia), urazy nerwu
twarzowego (jatrogenne np. w przebiegu operacji usznych i ślinianki przyusznej,
złamania kości skroniowej, urazy szyi), przyczyny neurologiczne (stwardnienie
rozsiane, stwardnienie zanikowe boczne, tętniaki tylnej jamy czaszki, neuropatie
metaboliczne). Objawy, diagnostyka
( topodiagnostyka uszkodzeń n. twarzowego) postępowanie.
Urazy ucha (małżowiny usznej-krwiak małżowiny usznej, przewodu słuchowego
zewnętrznego, jamy bębenkowej, złamania kości skroniowej, uraz akustyczny).
3
2. Metody badania narządu głosu. Choroby zawodowe. Profilaktyka, rehabilitacja
Stroboskopia, wideostroboskopia, elektromiografia, laryngomikrostroboskopia,
telemikrostroboskopia, laryngofiberoskopia.Przewlekłe przerostowe zapalenie
krtani: hipertrofia, hiperplazja, metaplazja, dyskeratoza, parakeratoza, akantoza,
zgrubienie kontaktowe, guzki głosowe, polipowaty przerost fałdu głosowego,
torbiele, przerost kontaktowy, ziarnina krtaniowa, przewlekłe zapalenie krtani z
odczynem hiperplastycznym nabłonka, leukoplakia, modzelowatość krtani,
brodawczaki krtań, zaburzenia czynnościowe krtani.
w
Ło
dz
i
Rehabilitacja chorych po laryngektomii: wytworzenie głosu i mowy zastępczej; głos
przełykowy, głos i mowa gardłowa, szeroko pojęta rehabilitacja chirurgiczna,
zastosowanie urządzeń elektronicznych, pseudoszept ustno-gardłowy, rehabilitacja
społeczna rozpatrywana na kilku płaszczyznach. Uwagi dotyczące wyboru zawodu
nauczyciela, prawidłowo rozwinięty narząd głosu, brak przewlekłych zmian
chorobowych w obrębie narządu głosu i mowy, skala głosu mieszcząca się w
granicach normy dla głosu nieszkolonego, mowy, prawidłowa koordynacja
oddechowo-fonacyjna, prawidłowy czas fonacji, prawidłowy słuch.
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
3. Przyczyny i diagnostyka zaburzeń słuchu
Metody badania narządu słuchu – cel: ilościowe i jakościowe określenie ubytków słuchu.
Lokalizacja miejsca uszkodzenia narządu słuchu (topodiagnostyka) ustalenie przyczyny
zaburzenia słuchu (etiologia),
Subiektywne psychofizyczne metody badania narządu słuchu: akumetria / badanie słuchu
przy pomocy szeptu- normy słyszenia szeptu, mowy/, stroików, audiometria tonalna
progowa- audiogram, rodzaje, interpretacja, audiometria nadprożowa, audiometria słowna
krzywe słowne, przebieg, interpretacja, audiometria okołoprogowa Bekesego,
Obiektywne metody badania narządu słuchu : audiometria odruchowa, audiometria
odpowiedzi elektrycznych, pomiary emisji otoakustycznych, audiometria impedancyjna,
Zaburzenia słuchu -dziedziczne, nabyte, głuchota wrodzona, choroby matki w okresie
ciąży, różyczka toksoplazmoza, kiławrodzona , ciężkie schorzenia, m.in. cukrzyca i
schorzenia nerek, czynniki toksyczne (związki ototoksyczne) i zaburzenia hormonalne.
Nagła głuchota-przyczyny, diagnostyka, leczenie.Rodzaje niedosłuchów: upośledzenie
słuchu typu przewodzeniowego /uszkodzenie aparatu
przewodzącego dźwięki, tzn. przewodu słuchowego zewnętrznego, błony bębenkowej i/lub
kosteczek słuchowych, najczęściej w wyniku stanów zapalnych, urazów oraz wad
wrodzonych/, cechy niedosłuchu przewodzeniowego, odbiorcze uszkodzenie słuchu:
uszkodzeniem ucha wewnętrznego (ślimaka) i / lub nerwu słuchowego, cechy odbiorczego
upośledzenia słuchu, niedosłuch mieszany: odbiorczy współistnieje z niedosłuchem
przewodzeniowym, centralny; występuje w przypadku uszkodzeń dalszej części drogi
słuchowej w mózgu.
4. Rehabilitacja słuchu
Postępowanie w niedosłuchach przewodzeniowych - leczenie zachowawcze /dzieci
i dorośli różnice/, ocena drożności trąbki słuchowej, przedmuchiwanie trąbek słuchowych.
Protezowanie słuchu w niedosłuchach przewodzeniowych - wskazania, rodzaje aparatów
słuchowych, dopasowywanie, indywidualna wkładka uszna-rodzaje.
Protezowanie słuchu w niedosłuchach odbiorczych-wskazania, rodzaje aparatów
słuchowych-programowanie, aparat słuchowy a objaw wyrównania głośności.
Profilaktyka uszkodzeń słuchu.
Szumy uszne – przyczyny diagnostyka, postępowanie/ leczenie zachowawcze, maskery,
teoria Jastreboffa-TRT.
4
Schorzenia kręgosłupa a szumy uszne /diagnostyka, leczenie-zabiegi
fizykoterapeutyczne/.
Implanty ślimakowe i pniowe rodzaje – wskazania.
Ło
dz
i
5. Przyczyny i diagnostyka zawrotów głowy
Anatomia narządu przedsionkowego.
Fizjologia narządu równowagi.
Podstawowe pojęcia dotyczące zawrotów głowy:
zawrót głowy, oczopląs, układ równowagi, narząd równowagi, część przedsionkowa,
część obwodowa,
Podstawowe zespoły i jednostki kliniczne.
Schemat badania otoneurologicznego:
wywiad, badanie przedmiotowe, badania dodatkowe i specjalistyczne, konsultacje
specjalistyczne.
Różnicowanie zawrotów głowy w zespołach obwodowych i ośrodkowych:
na podstawie wywiadu, na podstawie oczopląsu.
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
w
6. Rehabilitacja zawrotów głowy
Diagnostyka
zawrotów
głowy:
badanie
podmiotowe,
przedmiotowe
otolaryngologiczne, akumetria, próby stroikowe, audiometria progową tonalna i
słowna, badania dodatkowe: morfologię krwi, OB., cholesterol, cukier, mocznik,
elektrolity, kał na jaja pasożytów, rtg wyrostków sutkowatych i odcinka szyjnego
kręgosłupa (tomografia komputerowa i magnetyczny rezonans jądrowy), konsultacja
okulistyczna i neurologiczna, badanie otoneurologiczne – próby; móżdżkowe
(diadochokineza, palec-nos), przedsionkowo-rdzeniowe (zbaczania, mijania), statyczne
(Romberga, Manna), dynamiczne ( Unterbergera, Romberga-Foya, marszu po prostej).
badanie elektronystagmograficzne ( kalibracja, spokój, ruch wahadłowy gałek ocznych,
oczopląs położeniowy, oczopląs indukowany kinetycznie w teście fotela wahadłowego,
oczopląsu wywołanego bodźcem kalorycznym sposobem Fitzgeralda- Hallpike'a.
Leczenie zawrotów głowy i zaburzeń równowagi:leczenie farmakologiczne - neuroleptyki
(Fenaktil), leki przeciwhistaminowe (Diphergan), anksjolityki (Relanium) leki
rozszerzające naczynia mózgowe, poprawiające ukrwienie mózg (Cavinton, Nootropil,
Aviomarin, Betaserc itp.), kinezyterapia (ćwiczenia czynne zwiększające ruchomość
kręgosłupa, ćwiczenia izometryczne mięśni karku wytwarzające "kołnierz mięśniowy".,
fizykoterapia (ciepłolecznictwo, światłolecznictwo, elektrolecznictwo, ultradźwięki,
masaż), leczenie mikrochirurgiczne zewnątrzczaszkowe: transpozycja , wycięcie błony
wewnętrznej tętnicy kręgowej (endarterektomia), dekompresja tętnicy kręgowej,
połączenie dystalnego odcinka tętnicy kręgowej z tętnicą potyliczną, wewnątrzczaszkowe:
zespolenie tętnicy potylicznej z tętnicą móżdżku dolną tylną, zespolenie tętnicy skroniowej
powierzchownej z tętnicą móżdżku górną.
Ćwiczenia (po 4 godz)
Tematy:
1. Jama ustna i gardło
Cześć I teoretyczna:
anatomia i fizjologia jamy ustnej i gardła / podział na części, unaczynienie, unerwienie,
pierścień Waldeyera, rola układu chłonnego, budowa i czynność wydzielnicza
5
dz
i
ślinianek, zmysł smaku, skrzyżowanie drogi pokarmowej i oddechowej, ujście
gardłowe trąbek słuchowych/.
Część II praktyczna
demonstracja techniki badania jamy ustnej, ślinianek, migdałków podniebiennych,
części ustnej , krtaniowej i nosowej gardła, uzębienia i węzłów chłonnych szyi,
wzajemne badanie.
Cześć III- podstawowe jednostki chorobowe z zakresu jamy ustnej i gardła-rozpoznanie,
różnicowanie.
Część IV- fizykoterapia w chorobach jamy ustnej i gardła:
inhalacje,
laseroterapia,
elektrostymulacje,
hydroterapia,
miejscowo stosowane zabiegi fizykoterapeutyczne.
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
w
Ło
2. Nos i zatoki przynosowe
Część I- teoretyczna:
anatomia i fizjologia nosa i zatok przynosowych / rusztowanie nosa, budowa przegrody
nosa i małżowin nosowych, zatok przynosowych, podział. tor oddychania, czynność nosa,
zmysł węchu, rola fizjologiczna zatok przynosowych.
Część II- praktyczna:
pokaz badania nosa i zatok / rynoskopia przednia i tylna, endoskopia, interpretacja
radiogramów zatok przynosowych/.
Część III - praktyczna: wzajemne badanie nosa i zatok przynosowych, najczęstsze
schorzenia nosa i zatok przynosowych.
Cześć III - podstawowe jednostki chorobowe z zakresu nosa i zatok przynosowychrozpoznanie, różnicowanie.
Część IV - fizykoterapia w chorobach nosa i zatok przynosowych:
inhalacje,
laseroterapia,
elektrostymulacje,
hydroterapia,
miejscowo stosowane zabiegi fizykoterapeutyczne,
leczenie światłem, diatermia krótkofalowa.
3. Krtań
Część I- teoretyczna:
anatomia i fizjologia krtani / rusztowanie chrzęstne i kostne krtani, unaczynienie i
unerwienie krtani, otoczenie krtani / gruczoł tarczowy/ układ limfatyczny/, czynność
oddechowa, fonacyjna, odruchowa i podporowa krtani/.
Część II- praktyczna:
pokaz badania krtani, laryngoskopia pośrednia i bezpośrednia.
Część III- praktyczna- wzajemne badanie krtani, najczęstsze schorzenia krtani, trening
laryngoskopii bezpośredniej na fantomie.
Cześć III- podstawowe jednostki chorobowe z zakresu krtani - rozpoznanie, różnicowanie,
leczenie - fonochirurgia.
Część IV- fizykoterapia w chorobach krtani:
inhalacje,
laseroterapia,
elektrostymulacje,
miejscowo stosowane zabiegi fizykoterapeutyczne,
6
rehabilitacja foniatryczna.
o
w
Ło
dz
i
4. Narząd słuchu
Część I – teoretyczna:
anatomia i fizjologia ucha / budowa małżowiny usznej, przewodu słuchowego
zewnętrznego, błony bębenkowej, jamy bębenkowej/ kosteczki słuchowe, mięśnie
wewnątrzuszne/, trąbki słuchowej -różnice u dorosłych i u dzieci, struna bębenkowa, nerw
twarzowy, ucho wewnętrzne / ślimak i przedsionek/, fizjologia słyszenia.
Część II - praktyczna:
pokaz techniki badania ucha- otoskopia, wziernik pneumatyczny, otoskopia
w powiększeniu mikroskopowym, ocena drożności trąbki słuchowej, badanie słuchuakumetria, próby stroikowe, audiometria tonalna progowa, audiometria impedancyjna,
elektrofizjologiczne metody badań narządu słuchu.
Część III - praktyczna- wzajemne badanie ucha, ocena drożności trąbki słuchowej, próby
statyczne i dynamiczne- najczęstsze schorzenia uszu. podstawowe jednostki chorobowe
z zakresu ucha - rozpoznanie, różnicowanie.
Część IV - fizykoterapia w chorobach ucha:
rehabilitacja w zawrotach głowy, rehabilitacja w niedosłuchach i szumach usznych,
laseroterapia, elektrostymulacje, miejscowo stosowane zabiegi fizykoterapeutyczne.
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
5. Układ równowagi
Część I - teoretyczna:
anatomia i fizjologia układu równowagi, anatomia kości skroniowej, kanały półkoliste,
woreczek, łagiewka.
Cześć II - metodyka badania układu równowagi – próby statyczno dynamiczne, badania
dodatkowe, konsultacje. Badanie elektronystagmograficzne / próba wahadła, oczopląs
optokinetyczny, położeniowy, test fotela wahadłowego, próby kaloryczne/.
Część III praktyczna:
pokaz badań układu równowagi, choroby układu równowagi – rozpoznanie, różnicowanie.
Część IV fizykoterapia w chorobach układu równowagi.
6. Rehabilitacja osób po usunięciu krtani (laryngektomowanych)
Część I teoretyczna
1) Wytworzenie głosu i mowy zastępczej:
a) głos przełykowy,
b) głos i mowa gardłowa,
c) rehabilitacja chirurgiczna z zastosowaniem urządzeń elektronicznych.
2) Rehabilitacja społeczna:
a) rodzinna,
b) zawodowa,
c) środowiskowa.
Część II praktyczna:
Pielęgnacja tracheostomy u chorego po laryngektomii.
Ćwiczenia narządu powonienia.
Ćwiczenia oddechowe.
Ćwiczenia wprowadzające do nauki głosu i mowy zastępczej.
Wskazówki do ćwiczeń mowy przełykowej.
Część III – pokaz filmu wideo – rehabilitacja chorych po laryngektomii.
7. Rehabilitacja słuchu
Część I - protezowanie narządu słuchu / kwalifikacja chorych, rodzaje i typy aparatów
słuchowych/, implanty ślimakowe, trening słuchowy
7
Część II - rehabilitacja szumów usznych / rodzaje szumów usznych, przyczyny,
diagnostyka, leczenie farmakologiczne, maskery szumów usznych, Tinnitus Retrainig
Therapy, laseroterapia, elektrostymulacje, jonoforeza, miejscowo stosowane zabiegi
fizykoterapeutyczne.
w
Ło
dz
i
8. Rehabilitacja zawrotów głowy
Część I - teoretyczna
wskazania i przeciwwskazania do rehabilitacji zawrotów głowy,
podstawowe jednostki chorobowe – przypomnienie.
Część II- praktyczna
ćwiczenia habituacyjne,
ćwiczenia koordynujące postawę,
przedsionkowy trening habituacyjny - przykłady ćwiczeń stosowanych w
prowokowanych zawrotach głowy,
ćwiczenia rehabilitacyjne stosowane w łagodnych położeniowych zawrotach głowy,
rehabilitacja stosowana przy bólach i zawrotach głowy pochodzenia szyjnego,
ćwiczenia rehabilitacyjne w zaburzeniach równowagi wieku podeszłego.
Część III – Pokaz filmu video – Rehabilitacja zawrotów głowy
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
9. Choroby alergiczne w otolaryngologii
Część I teoretyczna:
diagnostyka alergologiczna,
wybrane jednostki chorobowe,
fizjoterapia i rehabilitacja oddechowa.
• rehabilitacja oddechowa w alergicznych chorobach nosa, gardła i krtani,
• przykłady ćwiczeń oddechowych,
• postępowanie w zagrażającym napadzie astmy lub podczas napadu duszności,
• przykłady fizjoterapii w wybranych niealergicznych chorobach układu
oddechowego
10. Krioterapia w otolaryngologii
Część I teoretyczna:
efekty lecznicze kriogenii całego ciała,
wskazania i przeciwwskazania do krioterapii ogólnoustrojowej.
kriorehabilitacja jako metoda leczenia chorych z szumami usznymi i zmianami
zwyrodnieniowymi w odcinku szyjnym kręgosłupa,
obserwacja zabiegów w kriokomorze (NZOZ „ ATOS”, ul Widzewska 14),
prowadzenie ćwiczeń na Sali do kinezyterapii.
11. Leczenie uzdrowiskowo - klimatyczne
8
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
w
Ło
dz
i
Część I Historia lecznictwa uzdrowiskowego.
Część II Preparaty stosowane do inhalacji:
wody chlorkowo-sodowo-jodkowe, szczawy w postaci wód alkalicznych,
wody o dużej zawartości jodu,
wody zawierające siarkę,
płynne preparaty tłuszczowe i olejki aromatyczne,
aerozole z antybiotyków,
oczyszczone preparaty trypsyny,
wody radonowe,
aerosolopropolisoterapia,
elektroaerozoloterapia,
mechanizm działania wziewnego
Część III – Balneoklimatyczne leczenie chorób otorynolaryngologicznych:
Choroby nosa;
przewlekle zapalenia błony śluzowej nosa,
przewlekły przerostowy nieżyt błony śluzowej nosa,
przewlekły zanikowy nieżyt błony śluzowej nosa /ozena/,
zapalenie alergiczne błony śluzowej nosa, pyłkowina.
Choroby zatok przynosowych;
przewlekłe zapalenie zatok szczękowych,
choroby gardła, choroby krtani,
nieżyty tchawicy i oskrzeli,
choroby alergiczne dróg oddechowych,
choroby uszu.
Szczegółowe wskazania i przeciwwskazania do leczenia sanatoryjnego chorób
laryngologicznych / jednostki chorobowe/.
12. Zaliczenie ćwiczeń
• część praktyczna.
• część teoretyczna.
Literatura:
1. Alkiewicz I., Pic S..: Podstawy aerozoloterapii lekami roślinnymi. Herba Polonica,
1985, 31 , 3-10.
2. Gradoń L.: Czas przebywania inhalowanych substancji w organizmie człowieka.
Postępy Aerozoloterapii, 1993, 1, 7-12.
3. Iwankiewicz S.: Otolaryngologia. Podręcznik dla studentów medycyny i stomatologii.
PZWL, Warszawa 1991
4. Iwanowska – Jeske D.: Uzdrowisko Ciechocinek. Sport i Turystyka, Warszawa 1983
5. Latkowski B.: Otorynolaryngologia. Podręcznik dla studentów medycyny i
stomatologii. PZWL, Warszawa 1998
6. Mika T .: Fizykoterpia. PZWL Warszawa 1987.
7. Olszewski J.: Fizjoterapia w otolaryngologii dla studentów fizjoterapii (skrypt).
Uniwersytet Medyczny, Łódź 2004.
8. Olszewski J.: Fizjoterapia w otolaryngologii dla studentów fizjoterapii (podręcznik). α
- medica press, Bielsko-Biała 2005.
9. Straburzyński G.: Fizjoterapia , PZWL Warszawa 1988.
10. Zalesska-Kręcicka M., Kręcicki T.: Zarys Otorynolaryngologii. PZWL, Warszawa
1998
9
KLINICZNE PODSTAWY FIZJOTERAPII W CHIRURGII
Rok
studiów
Semestr
łącznie
II
III
30
Liczba godzin
wykłady
ćwiczenia
10
seminaria
20
-
Forma
zaliczenia
Zaliczenie
z oceną
dz
i
Cele dydaktyczne:
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
w
Ło
Zapoznanie z najczęściej spotykanymi chorobami chirurgicznymi.
Zapoznanie z podstawowymi zaburzeniami patofizjologicznymi w okresie
okołooperacyjnym.
Zaznajomienie ze standardami postępowania okołooperacyjnego.
Demonstracja przypadków leczonych w klinice.
Nauczenie postępowania fizjoterapeutycznego u chorych chirurgicznych w okresie przed,
około- i pooperacyjnym.
Demonstracja sprzętu stosowanego do fizjoterapii chorych chirurgicznych.
Przedstawienie środków farmakologicznych stosowanych w procesie fizjoterapii chorych
chirurgicznych.
Zapoznanie z niefarmakologicznymi metodami walki z bólem pooperacyjnym.
Przeprowadzenie wywiadów i badania fizjoterapeutycznego, oraz posiadanie dokumentacji
w stopniu niezbędnym w praktyce fizjoterapeuty.
Treści programowe:
Wykłady (po 2 godz.)
Tematy:
1. Chirurgia klatki piersiowej
Anatomia chirurgiczna klatki piersiowej – budowa ściany klatki piersiowej oraz narządy
wewnątrzpiersiowe. Metody diagnostyczne inwazyjne i nieinwazyjne-biopsja węzłów,
ściany i miąższu płuca, mediastinoskopia i wideotorakoskopia, punkcja opłucnej,
torakotomia diagnostyczna. Ocena ryzyka chorych planowanych do zabiegów
torakochirurgicznych. Dostępy operacyjne w torakochirurgii – torakotomia tylno boczna,
przednio boczna, pachowa, przednia, sternotomia pośrodkowa, torakotomia poprzeczna
obustronna. Omówienie obrażeń klatki piersiowej ze szczególny uwzględnieniem odmy,
stłuczenia narządów miąższowych oraz uszkodzeń płuc i przepony. ARDS. Podstawy
drenażu opłucnej. Postępowanie przeciwbólowe i leczenie usprawniające ze szczególnym
uwzględnieniem ćwiczeń oddechowych, prawidłowej techniki inhalacji, skutecznego
kaszlu oraz niefarmakologicznych sposobów zmniejszania bólu i ochrony miejsca
operowanego.
Chirurgia opłucnej, tchawicy, śródpiersia i wad rozwojowych ściany klatki piersiowej
Przyczyny gromadzenia się płynu w jamie opłucnej, krwiak opłucnej, chylothorax, ropniak
opłucnej. Etiologia i patogeneza. Patofizjologia, objawy, rozpoznanie diagnostyka.
Leczenie drenażowe i operacyjne. Przepukliny przeponowe- podział, objawy kliniczne i
rozpoznanie. Leczenie operacyjne i rehabilitacja pooperacyjna. Odma i zapalenie
10
śródpiersia – przyczyny, objawy i leczenie. Sternotomia i niestabilność mostka
pooperacyjna – postępowanie rehabilitacyjne w procesie sanacji chorych. Guzy śródpiersia
ze szczególnym uwzględnieniem miastenii – leczenie farmakologiczne i rehabilitacja
chorych po tymektomii. Wskazania do tracheostomii, powikłania zabiegu. Odcinkowa
resekcja tchawicy – ułożenie chorych po zabiegu, rehabilitacja oddechowa i zapobieganie
nawrotom zwężenia. Wrodzone deformacje ściany klatki piersiowej. Zasady techniki
operacyjnej. Prezentacja filmu plastyki szewskiej klatki piersiowej. Omówienie
rehabilitacji w celu utrzymania efektów plastyki ściany klatki piersiowej.
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
w
Ło
dz
i
2. Choroby naczyń chłonnych
Podstawowe wiadomości o układzie chłonnym, elementy układu chłonnego, naczynia
chłonne, płyn tkankowy oraz chłonka skóry i tkanki łącznej, ciśnienie płynu tkankowego i
chłonki w warunkach prawidłowych i zastoinowym obrzęku kończyn, patofizjologia
obrzęku chłonnego, zmiany morfologiczne w tkankach, klasyfikacja obrzęku chłonnego,
stopnie zaawansowania obrzęku chłonnego, diagnostyka obrzęku chłonnego-pomiary
obwodów i objętości kończyn, badanie radiologiczne, limfoscyntygrafia, limfangiografia,
CT, MRI. Leczenie chirurgiczne oraz leczenie zachowawcze: higiena skóry, ćwiczenia
mięśni, kompresoterapia, masaż ręczny i mechaniczny, hipotermia. Szczególne
postępowanie w obrzęku chłonnym po mastektomii- przyczyny, przebieg kliniczny,
leczenie: zapobieganie śródoperacyjne i pooperacyjne. Chylothorax - rozpoznanie i
leczenie: zasady odżywiania, podwiązanie drogi chłonnej, żywienie pozajelitowe.
Chirurgia sutka
Współczesne wyzwania w chirurgii sutka. Anatomia chirurgiczna sutka i pachy. Drenaż
chłonny w aspekcie zmian kończynowych po usunięciu sutka. Podstawy badania
klinicznego – samoocena, badanie przedmiotowe, badania obrazowe (USG, mammografia,
RTG. Zmiany łagodne i rak piersi: epidemiologia, aspekty patomorfologiczne, badania
przesiewowe i metody diagnostyczne, objawy kliniczne i naturalny przebieg choroby,
klasyfikacja TNM i system zaawansowania klinicznego, czynniki prognostyczne, leczenie
chirurgiczne, metody leczenia uzupełniającego, rokowanie, rehabilitacja w okresie
pooperacyjnym chorych po usunięciu sutka: obrzęk limfatyczny kończyny górnej i
metody jego leczenia. Operacje odtwórcze sutka i rehabilitacja chorych.
3. Chirurgia przełyku
Budowa anatomiczna i stosunki topograficzne przełyku – podstawy. Regulacja
neurohormonalna motoryki przełyku – skutki patofizjologiczne. Diagnostyka chorób
przełyku – badania radiologiczne, endoskopowe, manometria, pH-metria. Objawy
chorobowe. Choroba refleksowa. Kwalifikacja do leczenia operacyjnego poprzez
torakotomię, laparotomię lub laparoskopię. Rak przełyku. Dane epidemiologiczne,
patogeneza raka przełyku, stany przednowotworowe, rozpoznawanie i określenie stopnia
zaawansowania, objawy, klasyfikacja TNM, omówienie głównych metod leczenia,
rokowanie, rehabilitacja pooperacyjna chorych po długotrwałej dysfagii.
Chirurgia żołądka i dwunastnicy
Budowa i czynność żołądka i dwunastnicy, anatomia. Farmakologia wydzielania
żołądkowego, cytoprotekcja i czynniki uszkadzające błonę śluzową. Choroba wrzodowa
żołądka i dwunastnicy – epidemiologia, etiologia. Strategia postępowania w przypadku
choroby wrzodowej. Metody leczenia chirurgicznego – endoskopia zabiegowa, zabiegi
resekcyjne z powodu powikłań chorobowych. Nowotwory żołądka: Epidemiologia, typy
histopatologiczne guzów żołądka, metody diagnostyczne, obraz kliniczny, określenie
stopnia zaawansowania klinicznego, leczenie chirurgiczne oraz metody leczenia
uzupełniającego, wskazania i metody rehabilitacji
11
eg
o
w
Ło
dz
i
4. Chirurgia jelita grubego
Anatomia jelita grubego, elementy fizjologii i motoryki jelita grubego i zwieraczy.
Diagnostyka jelita grubego: badanie kliniczne, badanie endoskopowe (rektoskopia,
fiberosigmoidoscopia, kolonoskopia. Badania radiologiczne: rtg przeglądowe, rtg z
kontrastem, CT, USG brzucha i endorectalne, MRI, PET. Badania czynnościowe dolnego
odcinka przewodu pokarmowego. Nieswoiste zapalne choroby jelit-podstawy. Rak jelita
grubego i odbytnicy: Patogeneza i epidemiologia nowotworów jelita grubego, stany
przednowotworowe, metody diagnostyki, omówienie objawów klinicznych guzów lewej i
prawej połowy jelita grubego, podział histopatologiczny guzów jelita grubego, zapoznanie
z klasyfikacją TNM i stopniami zaawansowania klinicznego, sposoby leczenia
chirurgicznego, leczenie uzupełniające w raku jelita grubego, rokowanie, rehabilitacja
pooperacyjna chorego bez i ze stomią.
Przepukliny brzuszne
Anatomia przepuklin brzusznych: pachwinowe, udowe, pępkowe, kresy białej,
pooperacyjne. Przepukliny brzuszne olbrzymie. Przepukliny wokół Stomil. Metody
leczenia operacyjnego materiałem szewnym, własną tkanką oraz protezami siatkowymi.
Problem rehabilitacji oddechowej chorych po operacjach plastyki przepuklin brzusznych.
Leczenie zachowawcze – zaopatrzenie w pasy przepuklinowe. Metody wzmacniające
obręcz mięśni brzusznych u chorych po leczeniu operacyjnym.
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
5. Chirurgia tarczycy
Podstawy anatomii. Fizjologia funkcjonowania gruczołu. Wole obojętne. Nadczynność i
niedoczynność tarczycy. Leczenie farmakologiczne, jodem radioaktywnym i operacyjne.
Badania przedoperacyjne. Rak tarczycy: Epidemiologia, czynniki karcinogenne, typy
histopatologiczne raka tarczycy, metody diagnostyczne, objawy i przebieg choroby,
metody leczenia chirurgicznego i uzupełniającego, powikłania po zabiegach operacyjnych,
rehabilitacja oddechowa i głosowa chorych bez i z uszkodzeniem pooperacyjnym nerwów
krtaniowych wstecznych.
Chirurgia naczyń obwodowych
Patofizjologia chorób tętnic – wpływ czynników ryzyka na obraz kliniczny. Badania nie
inwazyjne i inwazyjne układu tętniczego. Chory z tętniakiem aorty jako problem
chirurgiczny. Przewlekłe niedokrwienie kk. Dolnych, objawy, diagnostyka i leczenie
chirurgiczne i leczenie wewnątrznaczyniowe. Postępowanie rehabilitacyjne po udrożnieniu
tętnic. Ostre niedokrwienie tętnic. Standardy postępowania chirurgicznego. Uruchomienie
chorego po leczeniu operacyjnym. Anatomia układu żylnego kk. dolnych. Przewlekła
niewydolność żylna. Postępowanie profilaktyczne przedoperacyjne u chorych ze zmianami
żylakowymi. Zapalenie żył głębokich kk. dolnych. Zespół pozakrzepowy.
Kompresoterapia. Leczenie owrzodzeń podudzi. SEPS – jako nowoczesna metoda
endoskopowego zamknięcia żył przeszywających. Choroba zakrzepowa kończyn dolnych
jako powikłanie po dużych zabiegach operacyjnych. Rehabilitacja chorych jako metoda
zapobiegania zatorowości płucnej i kończyn dolnych.
Ćwiczenia (po 4 godz.)
Tematy:
Ćwiczenie 1
Temat: Drenaż opłucnowy.
Część teoretyczna
Rodzaje drenaży opłucnej. Zasady fizjologii opłucnej. Jednostki chorobowe wymagające
drenażu opłucnowego. Rehabilitacja chorego z drenami opłucnowymi. Główne problemy
oddechowe u chorych z drenażem. Czy chorego z drenażem należy uaktywnia fizycznie?
12
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
w
Ło
dz
i
Część praktyczna
- demonstracja chorych z założonym drenażem biernym. Demonstracja chorych z
założonym drenażem czynnym. Omówienie zasady rozprężania miąższu płuca.
Część praktyczna cd: zasady rozłączania i podłączania drenażu opłucnowego, miejsca
wprowadzania drenażu do jamy opłucnowej. Chory z przeciekiem płucnym-zasady
postępowania. Zasady i wskazania do usunięcia drenażu opłucnowego.
Część praktyczna
Badanie chorych z założonym drenażem opłucnowym. Ćwiczenia z połączeniem drenażu
wewnętrznego drzewa oskrzelowego. Mechaniczne metody drenażu drzewa oskrzelowego.
Użycie metod ultradźwiękowych w rehabilitacji chorych ze zmianami oskrzelowymi.
Temat: Chorzy po zabiegach torakochirurgicznych
Przygotowanie chorych do zbiegu torakochirurgicznego. Ocena chorych wg skali WHO
Zubroda, wg skali Karnofskiego. Przedoperacyjny stan układu oddechowego i krążenia.
Podstawy spirometrii. Dostęp chirurgiczny do jam opłucnowych. Sternotomia.
Profilaktyka antybiotykowa oraz przeciwzakrzepowa. Leczenie przeciwbólowe
pooperacyjne. Wczesne uruchamianie chorych.
Część praktyczna
Przedstawienie chorych planownych do leczenia operacyjnego. Zapoznanie studentów z
problemami zaawansowania chorobowego. Badanie wydolności chorych przedoperacyjne.
Ocena stanu fizycznego i odżywienia na podstawie prostych prób fizycznych i
antropometrycznych.
Część praktyczna cd. Badanie chorych w wczesnym okresie pooperacyjnym. Zasady
drenażu złożeniowego. Podstawy bronchoaspiracji. Ocena miąższu płucnego na podstawie
badania osłuchowego i oceny radiologicznej. Zasady usuwania drenażu opłucnowego.
Część praktyczna cd: Ćwiczenia bierne i czynne z chorymi. Praktyczne zastosowanie
inhalacji z drenażem złożeniowym. Zastosowanie poduszki ultradźwiękowej u chorych z
zaleganiem wydzieliny w drzewie oskrzelowym. Omówienie ćwiczeń praktycznych i
pytania.
Temat: Wrodzone wady ściany klatki piersiowej
Klatka szewska – patofizjologia, objawy, zapobieganie i leczenie operacyjne.
Pooperacyjna rehabilitacja: ćwiczenia obręczy barkowej, przepony i mięśni ściany klatki
piersiowej. Klatka kurza – patofizjologia schorzenia, objawy kliniczne, leczenie
operacyjne. Rehabilitacja pooperacyjna dzieci i młodzieży – omówienie teoretyczne.
Część praktyczna
Prezentacja filmu video zabiegu operacyjnego klatki szewskiej. Dyskusja po prezentacji
celem ustalenia najlepszych ćwiczeń pooperacyjnych. Prezentacja ćwiczeń na studentach
wzmacniających mięśnie ściany klatki piersiowej. Przedstawienie roli rodziny i
fizjoterapeutów w efekcie uzyskania najlepszego rezultatu pooperacyjnego.
Ćwiczenie 2
Temat: Chorzy po zabiegach resekcyjnych narządów jamy brzusznej.
Największe zabiegi operacyjne jamy brzusznej. Chory po gastrektomii, chory po resekcji
wątroby, chory po usunięciu śledziony, chory po wycięciu jelita cienkiego, grubego i
odbytnicy. Problem chorego niedożywionego. Zasady żywienia pozajelitowego i
dojelitowego w zabiegach resekcyjnych przewodu pokarmowego.
Część praktyczna
Wywiad i badanie chorych kwalifikowanych do powyższych zabiegów. Ocena badań
diagnostycznych i radiologicznych. Podstawowe zasady leczenia chorych w pierwszych
13
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
w
Ło
dz
i
dobach pooperacyjnych. Technika i użytkowanie wkłucia centralnego do dużych naczyń.
Ocena
procesów
gojenia
ran
po
laparotomii.
Przedstawienie
szwów
antywytrzewieniowych.
Część praktyczna. cd: Badanie chorych po gastrektomii, rozległej resekcji jelita cienkiego,
hemikolectomii, usunięciu odbytnicy ze stomią lub bez stomii.
Część praktyczna; ćwiczenia z chorymi po dużych zabiegach brzusznych w grupach.
Omówienie problemów i pytania po ćwiczeniach.
Temat: Ostre zapalenie trzustki
Postacie zapalenia trzustki. Zmiany morfologiczne w trzustce. Objawy podmiotowe i
przedmiotowe. Badania laboratoryjne; skala prognostyczna Ransona, Belameya, Apacze.
Badania obrazowe i kwalifikacja do różnych metod leczenia. Zapalenie trzustki a dieta.
Schematy leczenia chorych z ostrym zapaleniem: leczenie zachowawcze, leczenie
operacyjne-drenaż przestrzeni zaotrzewnowej, kolejne laparotomie w postaciach
martwiczych ostrego zapalenia trzustki. Metody odżywiania chorych po/lub bez leczenia
operacyjnego. Ćwiczenia profilaktyczne przeciw chorobie zakrzepowej, ćwiczenia
oddechowe, ćwiczenia wzmacniające siłę mięśniową chorych z zanikami mięśniowymi.
Część praktyczna
Prezentacja chorych po leczeniu operacyjnym zapalenia trzustki lub prezentacja medialna
leczenia operacyjnego. Badanie jamy brzusznej chorych po laparotomii z eksploracją
przestrzeni zaotrzewnowej. Ocena stanu odżywienia na podstawie prostych metod
antropometrycznych. Zalecenia leczenia rehabilitacyjnego na podstawie stanu
miejscowego. Czy chory z drenażem przepływowym może być usprawniany?
Część praktyczna
Podział na grupy i praktyczne ćwiczenia usprawniające chorych po leczeniu OZT.
Omówienie ćwiczeń. Pytania.
Temat: Ostre chirurgiczne choroby jamy brzusznej
Definicja ostrej choroby chirurgicznej jamy brzusznej. Najczęściej występujące ostre
choroby chirurgiczne jamy brzusznej. Rodzaje bólu brzucha i prezentacja w zależności od
patologii narządowej. Zapalenie otrzewnej, rodzaje zapaleń. Najczęstsze przyczyny
zapalenia otrzewnej: ostre zapalenie wyrostka robaczkowego, przedziurawienie
owrzodzenia trawiennego, ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego, ostre zapalenie trzustki,
martwica i przedziurawienie jelita, zapalenie uchyłka Meckela. Niedrożność przewodu
pokarmowego: niedrożność porażenna w ostrym zapaleniu otrzewnej, niedrożność
mechaniczna przewodu pokarmowego-niedrożność jelita cienkiego i grubego-zmiany
metaboliczne. Leczenie chirurgiczne i powikłania pooperacyjne u chorych po zapaleniu
otrzewnej. Krwawienie z przewodu pokarmowego, patogeneza, kryteria nasilenia
krwotoku, sposoby zachowawcze leczenia. Leczenie endoskopowe. Wskazania do leczenia
operacyjnego.
Część praktyczna
Prezentacja chorych po leczeniu ostrych chorób chirurgicznych. Wywiad z chorymi i
ocena przebiegu narastania objawów chorobowych. Badanie chorych pooperacyjnych.
Rehabilitacja układu żylnego oraz aktywności ruchowej. Problemy oddechowe u chorych
po rozległych zabiegach wykonywanych na ostro. Ćwiczenia oddechowe i inhalacje.
Omówienie i pytania.
14
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
w
Ło
dz
i
Ćwiczenie 3
Temat: Przewlekła niewydolność żylna jako problem pooperacyjnych powikłań
zakrzepowo-zatorowych.
Część teoretyczna.
Budowa anatomiczna układu żylnego. Pompa łydkowa-drugie serce? Podstawy
patofizjologii powstawania zmian żylakowych. Postępowanie przedoperacyjne kompresoterapia oraz heparyny niskocząsteczkowe. Badania radioizotopowe znakowanej
albuminy. Zespół pozakrzepowy jako powikłanie zakrzepicy pooperacyjnej żył głębokich.
Część praktyczna
Badanie chorych ze zmianami żylakowymi. Próba Trendelnburga, Pertesa i Pratta.
Praktyczne uwagi zakładania pończoch przeciwżylakowych. Technika podawania heparyn
niskocząsteczkowych. Ćwiczenia uaktywniające „pompę łydkową”.
Część praktyczna cd: Ocena zmian żylakowych po leczeniu operacyjnym. Ćwiczenia
zapobiegające powstawaniu zmian zakrzepowych kończyn dolnych. Omówienie chorych i
odpowiedzi na pytania.
Temat: Chorzy do amputacji kończyn dolnych
Ostre niedokrwienie kończyn dolnych, przyczyny, objawy, wczesne postępowanie oraz
postępowanie operacyjne. Chory ze zmianami angiopathii cukrzycowej – stopa
cukrzycowa. Zasady zabiegów amputacyjnych. Zabiegi mioplastyczne. Problem chorych
operowanych amputacyjnie poniżej i powyżej kolana. Zasady kształtowania kikuta
poamputacjnego. Środki zaopatrzenia pooperacyjnego: rodzaje skarpet i protez.
Ćwiczenia praktyczne:
Chory po amputacji. Badanie siły mięśniowej przed protezowaniem. Nauka chodzenia w
protezie podkolanowej. Nauka chodzenia w protezie nadkolanowej w miarę możliwości
chorego.
Temat: Chirurgia tętnic kończyn dolnych
Patofizjologia chorób tętnic- wpływ czynników ryzyka na obraz kliniczny i rozwój chorób
tętnic: palenie tytoniu, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, dyslipidemia, przewlekły proces
zapalny, zakażenie, czynniki genetyczne. Lokalizacja zmian miażdżycowych. Diagnostyka
układu tętniczego: techniki ultradźwiękowe, techniki angiograficzne. Podstawowe techniki
leczenia tętniaków aorty i naczyń obwodowych. Ostre niedokrwienie kończyn. Czynniki
wpływające na przebieg niedokrwienia. Objawy ostrego niedokrwienia. Leczenie
chirurgiczne: operacyjne i małoinwazyjne. Postępowanie z chorym po rewaskularyzacji.
Przewlekłe niedokrwienie kończyn dolnych: czynniki zwiększające ryzyko przewlekłego
niedokrwienia kończyn dolnych. Objawy: ziębnięcie, chromanie przestankowe, ból
spoczynkowy, zmiany troficzne. Obraz kliniczny zależny od umiejscowienia zmian.
Klasyfikacja Fontaine´a. Leczenie zachowawcze: eliminacja czynników ryzyka, leczenie
chorób współistniejących, zapobieganie i leczenie zmian martwiczych, stosowanie ćwiczeń
fizycznych, leczenie farmakologiczne. Przezskórne zabiegi wewnątrznaczyniowe, leczenie
operacyjne.
Część praktyczna
Prezentacja chorych planowanych do leczenia operacyjnego z chorobami tętnic. Ocena
stanu miejscowego w zakresie kończyn dolnych z uwzględnieniem wywiadu i prostych
testów. Ćwiczenia przedoperacyjne zwiększające ukrwienie tkankowe.
Część praktyczna
Zajęcia indywidualne z chorymi po protezowaniu tętnic kończyn dolnych i zabiegach
sympatektomii lędźwiowej. Ocena obiektywna i subiektywna efektu leczenia
15
operacyjnego. Ćwiczenia ruchowe usprawniające aktywność chorych. Omówienie
ćwiczeń. Pytania.
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
w
Ło
dz
i
Ćwiczenie 4
Temat: Chorzy po leczeniu operacyjnym chorób tarczycy
Podstawy budowy anatomicznej tarczycy . Fizjologia gruczołu tarczowego. Stany
czynnościowe gruczołu tarczowego. Metabolizm a funkcja tarczycy. Metody
diagnostyczne w chorobach tarczycy. Omówienie głównych jednostek chorobowych:
nadczynność, niedoczynność, stany zapalne, wole guzowate, nowotwory. Metody leczenia.
Postępowanie w okresie pooperacyjnym wczesnym i odległym. Rehabilitacja w chorobach
tarczycy.
Część praktyczna: prezentacja medialna operacji resekcji tarczycy. Omówieni głównych
etapów operacji. Szczególne uwzględnienie najczęstszych powikłań śródoperacyjnych i
pooperacyjnych. Prezentacja przypadków poleczeniu chorób tarczycy.
Część praktyczna: Rehabilitacja chorych po leczeniu tarczycy. Ćwiczenia oddechowe,
ćwiczenia wzmacniające siłę mięśni szyi, inhalacja chorych, ćwiczenia głosowe.
Omówienie szczególnych przypadków i powikłań pooperacyjnych. Pytania.
Temat: Choroby sutka
Guzy sutka: nienowotworowe, nowotworowe-łagodne i złośliwe. Czynniki predysponujące
do rozwoju raka sutka. Drogi szerzenia się nowotworów sutka-zarys klasyfikacji TNM.
Diagnostyka chorób sutka: badanie własne, masowe badania przesiewowe, badanie
kliniczne, USG, mammografia, BAC, RTG, scyntygrafia kości i limfoscyntygrafia.
Leczenie chirurgiczne: tmorektomia, amputacja częściowa + limfadenectomia, amputacja
simplex, radykalna modo Patey, Halsted, radioterapia, chemioterapia, hormonoterapia.
Szczególne postacie raka sutka. Obrzęk limfatyczny kończyny górnej po mammectomii
lub radioterapii, chore z zaawansowaną chorobą z przerzutami do układu kostnego.
Część praktyczna.
Prezentacja filmu video: samokontrola, leczenie operacyjne. Badanie chorych
planowanych do zabiegów operacyjnych sutka. Prezentacja przypadków klinicznych:
gojenie rany pooperacyjnej, punkcja i ewakuacja chłonki z rany pooperacyjnej. Ocena siły
mięśniowej u chorych po odjęciu piersi, ćwiczenia przeciwobrzękowe, zalecenia co do
protezowania pooperacyjnego. Chory po amputacji a problem psychologiczny. Ćwiczenia
wzmacniające mięśnie obręczy barkowej.
Zajęcia przy łóżku chorego. Praktyczne zastosowanie ćwiczeń rehabilitujących chore po
zabiegu operacyjnym. Omówienie ćwiczeń. Pytania.
Temat: Chirurgia małoinwazyjna
Zabiegi laparoskopowe w jamie brzusznej; Przedstawienie nowoczesnych metod leczenia
chorób jamy brzusznej, klatki piersiowej i naczyń metodami skopowymi. Zabiegi
laparoskopowe w jamie brzusznej: cholecystectomia laparoskopowa, fundoplikacja
laparoskopowa, adrenalektomia laparoskopowa, appendectomia laparoskopowa, resekcja
guza jelita grubego. Zabiegi w klatce piersiowej: resekcja miąższu płuca, badanie
cytologiczne płynu opłucnowego, pobranie węzłów chłonnych z śródpiersia, pobranie
opłucnej płucnej. Podpowięziowe podwiązanie naczyń przeszywających. Postępowanie
pooperacyjne. Elementy rehabilitacji chorych geriatrycznych po małoinwazyjnych
zabiegach.
16
Część praktyczna
Prezentacja video zabiegów operacyjnych technikami skopowymi: cholecystektomia,
torakoskopia, SEPS. Omówienie praktyczne szczegółów techniki zabiegów. Omówienie
zalet i wad zabiegów małoinwazyjnych.
Część praktyczna
Prezentacja chorych po zabiegach laparoskopowych. Ćwiczenia z chorymi w starszym
wieku po zabiegach małoinwazyjnych na sali pooperacyjnej. Wnioski z ćwiczeń ruchowych
oraz dyskusja na temat zalet metod małoinwazyjnych w ocenie aktywności chorych w
podeszłym wieku.
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
w
Ło
dz
i
Ćwiczenie 5
Temat: Żywienie chorych w chirurgii-podstawy
Rodzaje niedożywienia, identyfikacja chorych niedożywionych. Ocena stanu odżywienia;
wywiad żywieniowy, badanie kliniczne, badania antropometryczne, całkowita liczba
limfocytów, bilans azotowy. Zapotrzebowanie na podstawowe składniki odżywcze:
zapotrzebowanie na energię, na białko, glukozę, tłuszcze, wodę i elektrolity.
Mikroskładniki odżywcze, witaminy. Metody leczenia żywieniowego: żywienie
pozajelitowe do żył centralnych, obwodowych. Żywienie dojelitowe-doustne, poprzez
zgłębniki i przetoki odżywcze. Podstawowe preparaty stosowane w leczeniu
żywieniowym. Wskazania do leczenia żywieniowego.
Część praktyczna
Ocena odżywienia chorych planowanych do dużych zwab. Chirurgicznych na podstawie
podstawowych parametrów i wyników laboratoryjnych. Ocena wydolności ruchowej
powyższych chorych. Prezentacja chorych żywionych pozajelitowo. Rehabilitacja i
usprawnienie funkcji mięśniowej chorych po zabiegach chirurgicznych i leczonych
żywieniem pozajelitowym. Wnioski na temat połączenia leczenia żywieniowego z
aktywnością i możliwościami do zabiegów rehabilitacyjnych. Omówienie ćwiczeń. Pytania
i sugestie studentów.
Temat: Gojenie ran
Morfologia i funkcje komórek skóry; naskórka, skóry właściwej. Fazy gojenia się rany:
faza zapalna, wytwarzanie tkanki łącznej, obkurczanie rany, przebudowa rany.
Ogólnoustrojowa reakcja na ranę. Miejscowe czynniki hamujące proces gojenia ran,
ogólnoustrojowe czynniki hamujące proces gojenia ran. Stany chorobowe przebiegające z
utratą białek i energii, wpływające na gojenie ran. Powikłania w gojeniu się ran związane z
utratą beztłuszczowej masy ciała. Rodzaje ran i indywidualne postępowanie w stymulacji
procesu gojenia. Zakażenia ran: najczęstsze patogeny, źródła zakażeń. Rany trudno gojące
się. Kliniczna ocena ran trudno gojących się. Metody wspomagające gojenie ran. Gojenie
ran a cukrzyca. Rozległe rany a rehabilitacja chorych z uwzględnieniem chorych z ranami
oparzeniowymi i po przeszczepach.
Prezentacja chorych po dużych zabiegach operacyjnych z rozległą raną pooperacyjną.
Ćwiczenia usprawniające i mobilizujące chorych. Ocena procesu gojenia ran gojonych
przez ziarninowanie. Prezentacja filmu z ranami oparzeniowymi. Omówienie zakresu
ćwiczeń rozciągających rany pooparzeniowe i zapobieganie przykurczom.
Temat: Chirurgiczne leczenie odleżyn
Powstawanie odleżyn: czynniki predysponujące do powstania niedokrwienia skóry, tkanki
podskórnej i martwicy niedokrwiennej-wewnętrzne i zewnętrzne. Etapy rozwoju odleżyn:
17
zapobieganie poszczególnym fazom rozwoju zmian odleżynowych. Stopnie
zaawansowania odleżyn w skali IV stopniowej. Leczenie odleżyn: zachowawcze w I i II
stopniu zaawansowania. Leczenie operacyjne w wyższych stopniach zaawansowania.
Metody plastyki skóry i różnych rodzajów przeszczepów. Zalecenia rehabilitacyjne celem
zapobiegania powstawaniu odleżyn oraz leczenia usprawniającego chorych przewlekle
chorych ze zmianami martwiczymi.
Prezentacja filmu z zabiegów usunięcia tkanek martwiczych. Podstawowe zalecenia
rehabilitacyjne. Praca przy łóżku chorego. Omówienie i pytania.
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
w
Ło
dz
i
Literatura:
1. Fibak J.: Chirurgia dla Studentów Medycyny-podręcznik, PZWL, Warszawa 1996.
2. Franek A i wsp.: Zachowawcze Leczenie Owrzodzeń Żylnych Podudzi, Śląska
3. AM, Katowice 2001.
4. Kozak J.: Drenaż Jamy Opłucnej ADI, Łódź 1999.
5. Kwolek A.: Rehabilitacja medyczna. Urban & Partner, Wrocław 2003.
6. Milanowska K.: Kinezyterapia, PZWL, Warszawa 2003.
7. Noszczyk W.: Chirurgia, PZWL, Warszawa 2005.
8. Oczeński W.: Podstawy Wentylacji Mechanicznej, Alfa-Medica Press, Bielsko-Biała
2003.
9. Rosławski A. i wsp.: Technika Wykonywania Ćwiczeń Leczniczych ,PZWL,
Warszawa 2003.
10. Szmidt J. i wsp. : Podstawy Chirurgii, Med. Prakt., Kraków 2003.
11. Szulc R.: Usprawnianie Lecznicze Krytycznie Chorych, Urban & Partner, Wrocław
2001.
12. Zborowski A.: Drenaż Limfatyczny, AZ, Kraków 2005.
18
FIZJOTERAPIA W CHIRURGII
Rozliczenie godzinowe
Rok
studiów
Semestr
łącznie
II
IV
30
Liczba godzin
wykłady
ćwiczenia
10
seminaria
20
-
Forma
zaliczenia
Zaliczenie
z oceną
dz
i
Cele dydaktyczne:
o
w
Ło
W wyniku realizacji programu nauczania student będzie potrafił programować proces
fizjoterapii, zgodnie z zaleceniami i uzgodnieniami lekarza specjalisty. Potrafi wykonać
zabiegi fizjoterapeutyczne i ocenić skuteczność podejmowanych działań oraz uwzględnić
stan kliniczny i funkcjonowanie chorego. Uwzględnia przeciwwskazania do stosowania
zabiegów fizykalnych.
eg
Treści programowe:
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
Wykłady (2 godz.)
Tematy:
1. Fizjoterapia w rehabilitacji chorych po operacjach klatki piersiowej (zabiegi
torakochirurgiczne, kardiochirurgiczne, naczyniowe, onkologiczne).
2. Fizjoterapia chorych po operacyjnym leczeniu jamy brzusznej (zabiegi urologiczne,
ginekologiczne, naczyniowe, onkologiczne).
3. Diagnostyka, profilaktyka i leczenie fizjoterapeutyczne choroby zatorowo-zakrzepowej.
Diagnostyka profilaktyka i leczenie fizjoterapeutyczne odleżyn.
4. Rola fizjoterapii
gastrologicznych.
w
postępowaniu
przed-
i
pooperacyjnym
w
zabiegach
5. Profilaktyka i leczenie przykurczy stawowych , etapy i typy gojenia rany pooperacyjnej.
Tematy:
Ćwiczenie 1:
Część teoretyczna:
Fizjologia i zaburzenia procesu gojenia się rany pooperacyjnej. Zapobieganie powstawaniu
bliznowców,
Część praktyczna:
Rehabilitacja przyłóżkowa, profilaktyka farmakologiczna i fizjoterapeutyczna powikłań
zabiegów chirurgicznych
19
Ćwiczenie2:
Ocena czynników ryzyka choroby zatorowo-zakrzepowej u pacjenta. Farmakoprofilaktyka
choroby zatorowo-zakrzepowej.
Badanie pacjentów po incydencie zatorowo-zakrzepowym.
o
w
Ło
Ćwiczenie 4
Etiologia i profilaktyka przykurczy stawowych.
Fizjoterapia i kinezyterapia w zapobieganiu i leczeniu przykurczy.
dz
i
Ćwiczenie 3
Ocena czynników ryzyka powstania odleżyn, najczęstsza lokalizacja odleżyn, profilaktyka
i leczenie farmakologiczne.
Fizjoterapia w zapobieganiu i leczeniu odleżyn.
Ćwiczenia oddechowe i zapobieganie powikłaniom ze strony układu oddechowego.
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
Ćwiczenie 5
Fizjoterapia przed- , około-, i pooperacyjna , przygotowanie pacjenta do planowego
zabiegu,
Zasady współpracy lekarza rehabilitacji/fizjoterapeuty z chirurgiem/operatorem.
Literatura:
1. Buckup K., Testy kliniczne w badaniu kości, stawów i mięśni, PZWL, Warszawa 2003.
2. Dega W., (red.) Rehabilitacja medyczna i socjalna w onkologii narządu ruchu. PZWL,
Warszawa 1986.
3. Dega W., Milanowska K., Rehabilitacja medyczna, PZWL, Warszawa 1998.
4. Dylewicz P., Rehabilitacja po chirurgicznym leczeniu choroby niedokrwiennej serca,
Kardiol Pol., 1998.
5. Fibak J., Kompedium chirurgii ogólnej, PZWL, Warszawa 1999.
6. Kozłowska J., Teoria i praktyka rehabilitacji w ginekologii i położnictwie, Wyd. AWF,
Kraków 1991.
7. Kwolek A. (red.), Rehabilitacja medyczna, Wyd. Med. Urban & Partner, Wrocław
2003.
8. Mraz M., Usprawnianie chorych przed i po zabiegach torakochirurgicznych,
Fizjoterapia, 1994.
9. Nowotny J., Podstawy Fizjoterapii, Wyd. AWF, Katowice 1998.
10. Oleszczyk K., Drugi etap rehabilitacji po operacjach kardiochirurgicznych retrospektywna ocena poziomu satysfakcji, Postępy Rehabilitacji, 1995.
11. Planowanie i stosowanie programów rehabilitacji pulmonologicznej. Rehabilitacja
Medyczna, 1999.
20
KLINICZNE
PODSTAWY
I TRAUMATOLOGII
FIZJOTERAPII
W
ORTOPEDII
Rok
studiów
II
Semestr
III
łącznie
60
Liczba godzin
wykłady
ćwiczenia
20
40
seminaria
-
Forma
zaliczenia
Egzamin
dz
Po zakończeniu cyklu zajęć wiedza zdobyta przez studentów pozwoli:
i
Cele dydaktyczne:
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
w
Ło
Rozpoznać poszczególne typy i rodzaje obrażeń chorób układu narządu ruchu,
Orientować się w możliwości i celowości zlecenia i wykonywania badań dodatkowych
laboratoryjnych i obrazowych (RTG, USG, CT, MNR, scyntygrafia, biopsje, punkcje),
a także odpowiednio i prawidłowo interpretować niektóre z nich ( szczególnie
laboratoryjne i RTG),
Udzielić prawidłowo pierwszej pomocy medycznej każdemu choremu o profilu
urazowo-ortopedycznym.
Przewidzieć możliwości wystąpienia powikłań w trakcie udzielania pierwszej pomocy
medycznej oraz w trakcie dalszego leczenia.
Orientować się we współczesnych możliwościach leczenia zachowawczego i operacyjnego
obrażeń i chorób układu narządu ruchu.
Przewidzieć i zaplanować schemat postępowania fizjoterapeutycznego w określonych
obrażeniach narządu ruchu.
W trakcie całego cyklu zajęć student powinien opanować:
umiejętność przeprowadzenia wywiadu u chorych z obrażeniami i chorobami
układu narządu ruchu i na tej podstawie odtworzyć mechanizm urazu, a
następnie przewidzieć rodzaj doznanego przez chorego obrażenia.
umiejętność prawidłowego przeprowadzenia badania ogólnego, odcinkowego i
miejscowego układu narządu ruchu (badania ortopedycznego) i w połączeniu z
wiadomościami zdobytymi, a określonymi w punkcie poprzednim, zaplanować
kolejność (algorytm) dalszego postępowania diagnostycznego i w wybranych
przypadkach, leczenia fizjoterapeutycznego.
umiejętność rozpoznawania złamania i zwichnięcia w obrębie układu narządu ruchu
na podstawie badania przedmiotowego i obrazu rtg.
Treści programowe:
Wykłady (2 godz.)
Tematy:
Układ narządu ruchu.
Zamknięte obrażenia tkanek miękkich
Rany
Skręcenie
Zwichnięcie
21
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
w
Ło
dz
i
Złamanie
Budowa i funkcja:
Aparatu więzadłowo – torebkowego
Chrząstki stawowej
Mięśni
Techniki obrazowania urazów układu narządu ruchu
• Rtg
• USG
• CT
• RM
• Scyntygrafia
Badanie kliniczne układu narządu ruchu
Podmiotowe
Przedmiotowe
Biomechanika stawów, chód prawidłowy
Podstawy gojenia urazów tkanek miękkich, chrząstek i kości
Najczęstsze powikłania w gojeniu urazów narządu ruchu
Obrzęk limfatyczny i żylny
Zator tłuszczowy
Przykurcze
Zaburzenia zrostu
Zaniki mięśniowe
Zmiany zwyrodnieniowe stawów, tkanek miękkich
Patomechanizm
Objawy kliniczne
Diagnostyka
Współczesne metody leczenia urazów i chorób stawów
Artroskopia
Alloplastyka
Osteosynteza
Usprawnianie pourazowych uszkodzeniach układu narządu ruchu
Kinezyterapia
Fizykoterapia
Masaż leczniczy
Balneoterapia
Ćwiczenia (4 godz.)
Tematy:
1. Technika badania układu narządu ruchu
Wywiad – demonstracja przypadków
Pomiary zakresu ruchów
Pomiary długości
Pomiary siły
Testy funkcjonalne
Ocena postawy ciała
Film z demonstracją najczęstszych patologii – wad postawy, zaburzeń barku, biodra i
kolana
Praktyczne zajęcia z chorym
22
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
w
Ło
dz
i
2. Fizjoterapia w pourazowych uszkodzeniach układu narządu ruchu – kiedy
i dlaczego
Kinezyterapia
Fizykoterapia
Demonstracja filmu z najczęstszymi patologiami
Demonstracja chorych
3. Wady postawy
Diagnostyka kliniczna
Usprawnianie
Film instruktażowy
Zajęcia w porad wad postawy
4. Współczesne metody protezowania chorych oraz rehabilitacja po amputacji
Wskazania do amputacji
Rodzaje protez
Zasady usprawniania i pielęgnacji kikuta
Demonstracja przypadków klinicznych
Film poglądowy ze skandynawskiego laboratorium
5. Zasady usprawniania po alloplastykach stawów
Biodrowego
Kolanowego
Ramienno – łopatkowego
Demonstracja i omówienie przypadków
Film poglądowy
6. Zasady usprawniania w dysfunkcjach kręgosłupa
Klasyfikacja zespołów bólowych kręgosłupa
Badanie podmiotowe i przedmiotowe – demonstracja przypadków
Rola farmakoterapii w zespołach bólowych kręgosłupa
Kinezyterapia
Fizykoterapia
Film poglądowy
7. Rola zaopatrzenia ortopedycznego w leczeniu dysfunkcji układu narządu ruchu
Ortezy i stabilizatory
Gorsety i kołnierze
Kule i wózki
Obuwie ortopedyczne
Demonstracja przypadków
Demonstracja filmu poglądowego
8. Problematyka chorych na GPP – możliwości leczenia operacyjnego
Diagnostyka kliniczna
Film poglądowy
Usprawnianie kręgosłupa
Usprawnianie kończyny górnej
Usprawnianie kończyny dolnej
Zaopatrzenie ortopedyczne
9. Leczenie fizjoterapeutyczne we czesnym usprawnianiu po zabiegach operacyjnych
Fizjoterapia we wczesnej rehabilitacji
Artroskopia stawów
Alloplastyce stawów
Osteosyntezie kości
23
Zabiegach rekonstrukcyjnych tkanek miękkich
Film poglądowy
10. Wartość, wskazania i przeciwwskazania oraz błędy wykonania poszczególnych
zabiegów, kinezyterapeutycznych i fizykoterapeutycznych w chorobach i urazach
narządu ruchu.
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
w
Ło
dz
i
Literatura:
1. Akuvisio FV., Christensen CP.: Ortopedia. Wydawnictwo Urban & Partner,
Wrocław 2000.
2. Dziak A.: Urazy i uszkodzenia w sporcie. Wydawnictwo Kasper, Kraków 2000.
3. Marciniak W., Szulc A.: Wiktora Degi Ortopedia i Rehabilitacja. PZWL,
Warszawa 2003.
4. Żuk T., Dziak A.: Ortopedia z traumatologią narządów ruchu. PZWL, Warszawa
1993.
24
PEDAGOGIKA
Rok
studiów
Semestr
łącznie
II
III
46
Liczba godzin
wykłady
ćwiczenia
14
seminaria
32
-
Forma
zaliczenia
Zaliczenie
z oceną
dz
i
Cele dydaktyczne:
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
w
Ło
Cele przedmiotu w sferze wiedzy:
ukazanie studentom źródeł celów wychowania i nauczania oraz przyczyn
i mechanizmów ich modyfikowania w relacji do zmiennych stosunków
społecznych oraz przemian statusu społecznego osób niepełnosprawnych,
zaznajomienie słuchaczy z metodami, zasadami, formami i środkami oddziaływania na
wychowanka umożliwiającymi kształtowanie jego wiedzy, umiejętności i postaw.
Prezentacja specyfiki pracy wychowawczej i dydaktycznej z podopiecznymi w
różnym wieku oraz z osobami niepełnosprawnymi z uwzględnieniem ich potrzeb
indywidualnych i zbiorowych.
Cele przedmiotu w sferze umiejętności:
nabycie przez studentów podstawowych umiejętności planowania pracy dydaktycznej
i wychowawczej uwzględniającej potrzeby podopiecznych w różnym wieku oraz
osób niepełnosprawnych fizycznie, umysłowo i ruchowo, przewlekle chorych
i niedostosowanych społecznie.
Cele przedmiotu w sferze postaw:
kształtowanie wrażliwości i otwartości studentów na specyficzne potrzeby rozwojowe
niepełnosprawnych przez unaocznienie im przyczyn i skutków społecznego
izolowania (wykluczania) niepełnosprawnych oraz sposobów przeciwdziałania
takiemu stanowi.
Treści programowe:
Wykłady (2 godz.)
Tematy:
1. Wprowadzenie do pedagogiki.
Pedagogika w systemie nauk humanistycznych. Przedmiot pedagogiki – pedagogika jako
nauka o wychowaniu człowieka. subdyscypliny pedagogiki - przegląd. Integralny
charakter pedagogiki specjalnej.
2. Kultura jako wyznacznik procesów inkulturacji, socjalizacji i wychowania.
Wartości jako wyraz kultury. Kręgi, zasięg i zakres wychowania. Oddziaływanie ludzi na
siebie jako potencjalny kanał komunikacji pedagogicznej – przegląd form komunikacji
społecznej. Specyfika komunikacji z wychowankiem niepełnosprawnym. Pedagogiczne
25
konteksty kultury popularnej
współuczestnicy kultury.
(masowej).
Niepełnosprawni
jako
współtwórcy
-
3. Zmienność: ideałów wychowawczych oraz roli i pozycji instytucji oświatowych na
przestrzeni wieków.
Modele wychowawcze poszczególnych grup społecznych w dziejach cywilizacji
europejskiej. Zmienność treści i zasięgu wychowania oraz kształcenia: od starożytnych
systemów wychowawczych po okres oświecenia – przegląd. Ewolucja stosunku wobec
potrzeb wychowawczych i kształceniowych osób niepełnosprawnych.
w
Ło
dz
i
4. Współczesne kierunki rozwoju pedagogiki.
„Stulecie dziecka”, ruch „Nowego wychowania”, pedagogika Janusza Korczaka.
Pedagogika emancypacyjna jako recepcja potrzeb mniejszości (z akcentem na potrzeby
osób niepełnosprawnych). Edukacja ustawiczna jako pochodna przemian świata
współczesnego; przyczyny i konsekwencje deskolaryzacji społeczeństwa. Rola mediów (w
tym internetu) we współczesnej edukacji z akcentem na otwierające się szanse dla
wychowanków niepełnosprawnych. Dylematy pedagogiki współczesnej: naturalizm –
antynaturalizm, cele ilościowe – cele jakościowe, podmiotowość oddziaływań –
przedmiotowość oddziaływań. Ideologie edukacyjne.
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
5. Przegląd współczesnych definicji wychowania.
Wychowanie w perspektywie: behawiorystycznej, humanistycznej, psychospołecznej.
Charakterystyka wybranych dziedzin wychowania: umysłowego, patriotycznego,
religijnego, moralnego, estetycznego, zdrowotnego, fizycznego, seksualnego –
prorodzinnego, ekologicznego. Kontrowersje wokół sposobów stanowienia celów
wychowania. Aksjologia pedagogiczna jako wyznacznik celów wychowania, system
wartości jako źródło ideału wychowawczego. Prawa dziecka - Konwencja Praw Dziecka.
Świadome dążenie jednostki do realizacji celów: samowychowanie - samokształcenie.
Antywychowanie – wizja świata bez wychowania. Specyfika wychowania specjalnego.
6. Relacje pedagogiki i pedagogiki specjalnej z ogniwami kultury fizycznej: sportem,
wychowaniem fizycznym, rekreacją ruchową i rehabilitacją.
Ontologiczne i antropologiczne uwarunkowania oddziaływań na wychowanka. Kultura
fizyczna jako przestrzeń aktywności osób niepełnosprawnych fizycznie, ruchowo,
umysłowo oraz resocjalizowanych. Rewalidacyjne, kompensacyjne, korekcyjne i
resocjalizacyjne wartości ćwiczeń fizycznych. Konsekwencje aktywności sportowo –
rekreacyjnej (sprawności fizycznej i ruchowej) pacjenta przed urazem dla skuteczności
procesu fizjoterapii. Fizjoterapeuta jako pedagog kształtujący umiejętności ruchowe
pacjenta. Kinezyterapia jako reedukacja: przywracanie sprawności ruchowej i aktywności
życiowej wychowanka - pacjenta.
7. Środowiskowe uwarunkowania wychowania.
Indywidualne i zbiorowe potrzeby wychowawcze człowieka w kolejnych fazach życia.
Indywidualne i zbiorowe potrzeby człowieka w sytuacjach życiowych: w pracy, w szkole,
w miejscu zamieszkania, w czasie wolnym, w grupie rówieśniczej, w gronie znajomych, w
rodzinie, w trakcie aktywności kulturalnej. Lokalne środowiska wychowawcze (struktura,
funkcje, zmienność). Specyfika szkolnictwa: środowiskowego, społecznego,
samorządowego. Rodzina jako naturalne środowisko wychowawcze, szkoła jako
intencjonalne środowisko wychowawcze. Klasa szkolna jako grupa społeczna. Grupa
ćwiczebna i terapeutyczna jako środowisko wychowawcze. Przyczyny niepowodzeń
szkolnych. Specyfika andragogiki: potrzeby edukacyjne o raz kulturalno – oświatowe osób
26
dorosłych i starszych. Konsekwencje procesu wychowania i kształcenia wychowanka dla
pracy fizjoterapeuty. Fizjoterapeuta jako wychowawca.
Tematy:
dz
i
1. Sfery oddziaływań wychowawczych: intelektualna, wolicjonalna i uczuciowa.
Psychologiczne źródła zasad wychowania. Rozwój moralny człowieka z akcentem na
konsekwencje niepełnosprawności umysłowej. Środki wychowania w teoriach
pedagogicznych pedagogiki tradycyjnej – przegląd stanowisk (na przykładach poglądów
Johanna Harbarta, Paula Bartha, Oskara Vogelhubera, Oswalda Kroha).
Ło
2. Metody wychowania.
Modelowanie, zadania, perswazja, nagradzanie, karanie, oddziaływania grupowe z akcentem na specyfikę pracy z osobami niepełnosprawnymi.
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
w
3. Zajęcia warsztatowe: tworzenie grupy ćwiczebnej (terapeutycznej).
Przełamywanie onieśmielenia, wzajemne poznawanie się, budowanie zaufania,
doskonalenie komunikacji, rozwijanie empatii i zrozumienia, integracja, rozwój grupy.
Wspomaganie osobistego rozwoju wychowanka: samopoznanie, wzmacnianie poczucia
własnej wartości, rozwijanie asertywności, samodoskonalenie, radzenie sobie ze stresem,
twórczość.
4. Przedmiot dydaktyki.
Charakterystyka procesu nauczania – uczenia się. Nauczanie wychowujące. Kompozycja
systemu kształcenia. Teorie doboru treści kształcenia; kanon treści kształcenia w dobie
globalizacji. System wychowawczo - oświatowy jako wyraz polityki edukacyjnej państwa.
Modyfikacje kanonu i treści nauczania w obrębie pedagogiki specjalnej.
5. Nauczanie – uczenie się jako wyraz przystosowywania się do zmienności
warunków otoczenia.
Źródła pozyskiwania wiedzy i doświadczeń. Mechanizmy uczenia się: przystosowywanie
się, świadome działanie, próby i błędy - z akcentem na specyfikę pracy z osobami
niepełnosprawnymi. Formy uczenia się: zdobywanie doświadczeń, słowny przekaz
wiedzy, studiowanie - z akcentem na specyfikę pracy z osobami niepełnosprawnymi.
Rodzaje uczenia się: pamięciowe, rozwijanie sprawności, utrwalanie wzorców
motorycznych, sensoryczne, naśladownictwo, doskonalenie postrzegania, doskonalenie
rozumienia, próby i błędy, wgląd, opanowanie reakcji uczuciowej, tworzenie się
ekwiwalentnych przekonań, modyfikowanie postaw i ideałów, rozwiązywanie problemów,
uboczne - z akcentem na specyfikę pracy z osobami niepełnosprawnymi.
6. Metody nauczania – uczenia się.
Mechanizmy asymilacji wiedzy: pogadanka, dyskusja, wykład, praca z książką - z
akcentem na specyfikę pracy z osobami niepełnosprawnymi. Metody samodzielnego
dochodzenia do wiedzy: problemowa, przypadków, sytuacyjna, burza mózgów,
mikronauczanie,
gry dydaktyczne
z
akcentem na
specyfikę
pracy
z osobami niepełnosprawnymi. Nauczanie programowane. Waloryzacja wiedzy jako
przesłanka nauczania: impresja, ekspresja - z akcentem na specyfikę pracy z osobami
27
niepełnosprawnymi. Metody praktyczne: ćwiczebne, wytwórcze. Układ ogniw procesu
nauczania – uczenia się. Lekcja (zajęcia prowadzone przez fizjoterapeutę) jako
podstawowa forma nauczania – uczenia się. Typy lekcji.
7. Komunikacja z wychowankiem i jego rodziną w toku zajęć terapeutycznych.
Pomoce dydaktyczne: okazy, modele, obrazy, schematy, piktogramy, przyrządy, opis.
Zasady organizowania pracy uczniów (pacjentów): humanizacja, kooperacja, karność,
ekonomiczność, racjonalizacja. Pozajęzykowe formy komunikowania się. Kinezyka: migi,
mimika, gesty.
Ło
dz
i
8. Specyfika pracy w placówkach opieki częściowej i całkowitej dla dzieci i
młodzieży oraz osób w wieku poprodukcyjnym i niepełnosprawnych.
Szkoła przyszpitalna, szkoła sanatoryjna, klasa integracyjna, szkoła ntegracyjna, świetlica
szkolna, świetlica terapeutyczna, internat, rodzina zastępcza, rodzinny dom dziecka, dom
dziecka, dom pomocy społecznej, warsztaty terapii zajęciowej. Szkolnictwo specjalne.
eg
o
w
9. Auksologiczne przesłanki wychowania i nauczania.
Retardacja rozwoju dzieci niepełnosprawnych w stosunku do rówieśników i jej
konsekwencje dla kształtu procesu wychowania i nauczania specjalnego, systematyka
dysfunkcji ruchowych, umysłowych i społecznych w ujęciu pedagogiki.
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
10. Diagnoza, kontrola i ocena warunków życia dziecka oraz czynników
kompensujących rozwój dziecka.
Kryteria diagnozy wychowanka niepełnosprawnego. Kontrola i ocena w procesie
nauczania – uczenia się; szczególne zadania kontroli i oceny w pedagogice specjalnej.
Narzędzia służące do monitorowania postępów nauczania i wychowania z akcentem na
specyfikę pedagogiki specjalnej. Testy w procesie kontroli. Standaryzacja, rzetelność,
obiektywizm, symptomatyczność, niezawodność, diagnostyczność, prognostyczność i
selektywność jako cechy procesu kontroli postępów nauczania – uczenia się. Formy i
cechy oceny. Specyfika oceny w pedagogice rewalidacyjnej. Samokontrola wychowanka,
ucznia, pacjenta.
11. Pedagogika zabawy.
Zabawka, przybór, przyrząd jako narzędzia intensyfikacji procesu wychowania oraz
nauczania – uczenia się dzieci niepełnosprawnych. Twórczość jako postać zabawy, zabawa
jako postać twórczości. Zmienność preferencji zabawowych dziecka w ontogenezie.
Auksologiczne przesłanki zróżnicowania gier i zabaw na różnych poziomach edukacji (z
akcentem na potrzeby wychowanków niepełnosprawnym).
12. Zajęcia warsztatowe: pedagogika zabawy.
Zabawa jako forma aktywizacji ucznia - pacjenta; z akcentem na wykorzystanie przyborów
nietypowych w zajęciach z wychowankiem niepełnosprawnym.
13. Pedeutologia – nauka o nauczycielu.
Osobowość nauczyciela – fizjoterapeuty. Dobór do zawodu, kształcenie kandydatów do
zawodu, rozwój zawodowy. Pomiar skuteczności zawodowej nauczyciela – fizjoterapeuty.
Współpraca fizjoterapeuty ze środowiskiem wychowawczym. Fizjoterapeuta i pacjent w
relacji nauczyciel – uczeń.
28
14. Charakterystyka zasad nauczania – uczenia się z akcentem na potrzeby osób
niepełnosprawnych.
Zasady: poglądowości, systematyczności, systemowości, operatywności, przystępności,
świadomego i aktywnego uczestnictwa, kształtowania umiejętności uczenia się,
samodzielności, łączenia teorii z praktyką.
15. Charakterystyka zasad nauczania – uczenia się z akcentem na potrzeby osób
niepełnosprawnych część II.
Zasady: indywidualizacji i zespołowości, trwałości wiedzy i umiejętności, efektywności,
wykorzystywania wiedzy i umiejętności wychowanków, ustawiczności kształcenia,
zmienności pracy (ośrodków zainteresowań), zdrowotności.
dz
i
16. Repetytorium.
eg
o
w
Kupisiewicz Czesław, Podstawy dydaktyki ogólnej, Warszawa 1988 (1972), PWN,
Łobocki Mieczysław, Teoria wychowania w zarysie, Kraków 2005, Impuls,
Nalaskowski Stanisław, Metody nauczania, Adam Marszałek, Toruń 1998,
Okoń Wincenty, Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, Warszawa 1998 (1987),
Śliwerski B. (red.) Pedagogika alternatywna - dylematy teorii, Kraków 2000 (w.
II), Impuls,
6. Półturzycki Józef, Dydaktyka dla nauczycieli, Toruń 1998, Adam Marszałek,
7. Szkudlarek Tomasz, Bogusław Śliwerski : Wyzwania pedagogiki krytycznej i
antypedagogiki, Kraków 2000 (w. III), Impuls,
8. Śliwerski Bogusław, Kwieciński Zbigniew, Pedagogika, Warszawa 2004 (2003),
PWN.
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
1.
2.
3.
4.
5.
Ło
Literatura obowiązkowa:
Literatura zalecana:
Pozycje podstawowe:
1. Dąbrowski Z., Kulpiński F., Pedagogika opiekuńcza. Historia, teoria, terminologia,
Olsztyn 2000.
2. Denek K., Aksjologiczne aspekty edukacji szkolnej, Toruń 1999.
3. Gordon T., Wychowanie bez porażek w szkole, Warszawa 1995.
4. Konarzewski K., Podstawy teorii oddziaływań wychowawczych, Warszawa 1987.
5. Łobocki M. Wychowanie moralne w zarysie, Kraków 2002.
6. Nowatorskie i alternatywne metody w praktyce pedagogiki specjalnej, Dykcik W. i
Szychowiak B. (red.), Poznań 2001.
7. Nuszyński H., Rozwój moralny, Warszawa 1993.
8. Wojnar I., Humanistyczne intencje edukacji, Warszawa 2000.
9. Jaworska T. Leppert R. Wprowadzenie do pedagogiki. Wybór tekstów, Kraków
2001, Impuls.
Pozycje uzupełniające:
10. Korczak J., Prawidła życia. Pedagogika dla dzieci i młodzieży, Pelikan, Warszawa
1988 (1958).
11. Krasuski J., Historia wychowania, Warszawa 1985, WSiP.
12. Półturzycki J., Dydaktyka dorosłych, WSiP, Warszawa 1991.
13. Debesse M., Mialaret G. (red) Rozprawy o wychowaniu, t. I, II, Warszawa 1988
(1978), PWN.
29
KLINICZNE PODSTAWY FIZJOTERAPII W NEUROLOGII
Rok
studiów
Semestr
łącznie
II
III
30
Liczba godzin
wykłady
ćwiczenia
10
seminaria
20
-
Forma
zaliczenia
Zaliczenie
z oceną
dz
i
Cele dydaktyczne:
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
Treści programowe:
eg
o
w
Ło
Celem nauczania jest zapoznanie studentów z najważniejszymi działami neurologii, w tym
przede wszystkim chorobami naczyniowymi mózgu, następstwami urazów mózgu i
rdzenia kręgowego, stwardnieniem rozsianym, chorobą Parkinsona i innymi zespołami
pozapiramidowymi oraz chorobami obwodowego układu nerwowego. Przy omawianiu
tych chorób szczególna uwaga jest zwracana na przebieg i obraz kliniczny oraz miejsce
fizjoterapii w procesie terapeutycznym.
Wiadomości podstawowe z anatomii i fizjologii układu nerwowego (budowa ośrodkowego
i obwodowego neuronu ruchowego)
Receptory, drogi i ośrodki czucia – rodzaje zaburzeń czucia. Móżdżek i układ
pozapiramidowy. Zaburzenia napięcia mięśniowego oraz czynniki na nie
wpływające.
Zaburzenia wyższych czynności nerwowych. Nerwy czaszkowe i ich schorzenia.
Ogniskowe uszkodzenia mózgu ze szczególnym uwzględnieniem udarów, guzów,
urazów głowy.
Ogniskowe uszkodzenia rdzenia kręgowego: urazy, guzy mielopatie, syringomielia.
Uszkodzenie obwodowego układu nerwowego – zespoły bólowe kręgosłupa.
Choroby pierwotnie postępujące w neurologii: choroby pierwotnie mięśniowe, rdzeniowy
zanik mięśni.
Choroby pierwotnie postępujące w neurologii: choroby układu pozapiramidowego ,
choroby demielinizacyjne.
Mózgowe porażenie dziecięce objawy. Choroby otępienne
Organiczne uszkodzenie OUN, a plastyczność mózgu. Rehabilitacja neurologiczna
u dzieci i dorosłych po udarach, po operacjach i po urazach OUN.
Ćwiczenia (po 4 godz. )
Tematy:
Ćwiczenie 1
Obwodowy i ośrodkowy neuron ruchowy – budowa, cechy uszkodzenia w badaniu
neurologicznym
30
Układ pozapiramidowy – budowa, cechy uszkodzenia w badaniu neurologicznym,
zespoły: hypertoniczno-hypokinetyczny i hypotoniczno-hyperkinetyczny.
Demonstracja chorych
Ćwiczenie 2
Móżdżek – budowa , cechy uszkodzenia w badaniu neurologicznym
Czucie powierzchowne i głębokie – drogi przewodzenia, lokalizacja uszkodzenia
układu nerwowego na postawie zaburzeń czucia (zespół Brown – Sequarda,
rozszczepienne zaburzenia czucia, całkowite poprzeczne uszkodzenia rdzenia,
połowicze zaburzenia czucia)
Badanie neurologiczne – pokaz i nauka badania neurologicznego
w
Ło
dz
i
Ćwiczenie 3
Udar mózgu: definicja, rodzaje, przyczyny, leczenie – pokazy chorych
Krwotok podpajęczynówkowy – definicja, objawy, rozpoznanie, postępowanie
Zajęcia praktyczne przyłóżkowe – badanie neurologiczne
Diagnostyka fizjoterapeutyczna
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
Ćwiczenie 4
Choroby układu pozapiramidowego: choroba Parkinsona, pląsawica Hungtingtona,
dystonie ogniskowe (objawy kliniczne, sposób postępowania)
Guzy zewnątrz- i wewnątrzrdzeniowe – klinika, różnicowanie, lokalizacja (poziom)
guza na podstawie badania neurologicznego
Stwardnienie rozsiane – objawy kliniczne, terapia.
Zajęcia praktyczne trzyłóżkowe.
Ćwiczenie 5
Uszkodzenie obwodowego układu nerwowego: objawy korzeniowe,
Zespoły bólowe kręgosłupa: rwa ramienna, rwa kulszowa (w tym porażenna), rwa
udowa, uraz typu „smagnięcie biczem”
Zajęcia praktyczne trzyłóżkowe.
Literatura:
1. Merita. Neurologia Merita. Wydanie polskie. Urban & Partner, Wrocław, 2004.
2. Mumenthaler M., Mattle H.: Neurologia. Wydanie polskie. Urban & Partner,
Wrocław, 2001.
31
METODYKA NAUCZANIA RUCHU
Semestr
II
III
IV
Liczba godzin
łącznie
wykłady
ćwiczenia
seminaria
60
90
20
30
40
60
-
Forma
zaliczenia
Egzamin
dz
i
Rok studiów
Ło
Cele dydaktyczne:
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
w
Umiejętności:
Student:
• posiada umiejętność postrzegania aktów ruchowych człowieka w ujęciu
kinezjologicznym i rewalidacyjnym
• umie programować proces uczenia się i nauczania ruchów z uwzględnieniem
aspektów rozwojowych
• umie wykorzystać w praktyce zasady metodyki nauczania czynności ruchowych
• umie przeprowadzić diagnozę i prognozę uczenia się czynności ruchowych w
środowisku lądowym i wodnym
• posiada umiejętność kształtowania zdolności koordynacyjnych i manualnych
Wiadomości:
Student:
• zna formy, metody i środki prowadzenia zajęć ruchowych
• posiada wiedzę o zastosowaniu różnych form aktywności ruchowej w procesie
rehabilitacji
• zna zasady ewaluacji działań w procesie opanowywania umiejętności ruchowych i
możliwości nauczania czynności ruchu u niepełnosprawnych
• zna zasady lokomocji na wózkach inwalidzkich.
Treści programowe:
Wykłady (2 godz.)
Tematy:
1. Podstawy kształcenia i metodyka nauczania ruchu. Ogólne zasady i formy
kształcenia i wychowania
Charakterystyka przedmiotu. Pojęcie zasad nauczania. Geneza zasad nauczania. Zasady
nauczania-uczenia się. Zasady doboru treści i organizacji kształcenia i wychowania. Formy
organizacyjne zajęć: formy porządkowe, formy podziału uczniów, formy prowadzenia
zajęć.
32
2. Bezpieczeństwo i higiena ćwiczących
Przyczyny powstawania urazów i wypadków: przyczyny wypadków wynikające z winy
prowadzącego, przyczyny wypadków wypływające z osobowości uczniów, przyczyny
wypadków o charakterze technicznym. Czynności zmniejszające ryzyko powstawania
urazów i wypadków.
3. Warunki sprawnego uczenia się i nauczania
dz
i
Warunki wstępne sprawnego uczenia się: motywy, motywacja, (wewnętrzna
i
zewnętrzna), motywowanie (bezpośrednie i pośrednie). Zasady motywowania. Emocje
(negatywne i pozytywne), nastawienia.
Ło
4. Charakterystyka ogólna metod nauczania
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
5. Teoria zabaw i gier ruchowych
eg
o
w
Charakterystyka metod stosowanych w procesie wychowania fizycznego. Systematyka
metod wychowania fizycznego. Metody prowadzenia lekcji. Metody nauczania techniki
ćwiczeń. Metody wychowawcze. Metody przekazywania i zdobywania wiadomości.
Metody i formy intensyfikujące zajęcia ruchowe przez zastosowanie nowoczesnych
rozwiązań organizacyjnych
Wiadomości ogólne: pochodzenie zabaw, wartości zabaw i gier ruchowych, miejsce zabaw
i gier w wychowaniu fizycznym i w fizjoterapii. Możliwości wykorzystania zabaw i gier
ruchowych w różnych formach zajęć. Klasyfikacja zabaw i gier ruchowych. Metodyka
nauczania różnych rodzajów zabaw i gier ruchowych. Metodyka prowadzenia zabawy i gry
. Przygotowanie do prowadzenia zabawy, gry ruchowej: przygotowanie prowadzącego,
przygotowanie uczestników. Organizacja zabawy, gry ruchowej. Przeprowadzenie zabawy,
gry ruchowej. Zakończenie zabawy, gry ruchowej. Ogłoszenie wyników rywalizacji.
6. Zabawy i gry ruchowe w gimnastyce korekcyjnej – podstawy teoretyczne
Rola zabaw i gier ruchowych w gimnastyce korekcyjnej. Metodyka nauczania różnych
rodzajów zabaw i gier ruchowych w gimnastyce korekcyjnej. Przygotowanie, organizacja i
prowadzenie zabawy ruchowej w zajęciach korekcyjnych. Zabawy i gry ruchowe w
różnych wadach postawy. Zasady bezpieczeństwa podczas stosowania gier i zabaw
ruchowych w gimnastyce korekcyjnej.
7. Środowisko wodne, czynniki i zagrożenia środowiskowe
Miejsce pływania w hydrokinezyterapii. Ogólna charakterystyka środowiska wodnego.
Wpływ czynników środowiskowych na organizm człowieka. Przeciwwskazania
i zagrożenia środowiskowe. Utopienie się a utonięcie, proces tonięcia jako proces
umierania. Bezpieczeństwo i higiena zajęć w wodzie – zasady postępowania, wymogi
prawne, wyposażenie, regulamin.
33
8. Podstawowe pojęcia, terminologia i formułowanie celów nauczania
Różnice w formułowaniu celów nauczania przez osoby uczestniczące w procesie
nauczania pływania. Podział pływania ze względu na cel i rodzaj aktywności ruchowej.
Sposób, technika i styl pływania, podział technik i stylów pływackich. Podstawowe
mianownictwo pływackie z uwzględnieniem „technik kombinowanych”, szczególne
wartości dydaktyczne „dokładanek”. Metody nauczania elementów technik pływackich ze
względu na sposób wymiany informacji między fizjoterapeutą a pacjentem.
9. Tok postępowania metodycznego w nauczaniu pływania i pływania korekcyjnego,
charakterystyka podstawowych technik pływackich
o
10. Pływanie korekcyjne i korekcyjno-kompensacyjne
w
Ło
dz
i
Film dydaktyczny „Elementy nauczania podstawowych technik pływackich”. Pojęcie
oswojenia z wodą. Bariery psychiczne przed kontaktem ze środowiskiem wodnym.
Postępowanie z osobami lękliwymi. Etapy oswajania z wodą. Pojęcie lokomocji w wodzie
i preferencje doboru prostych sposobów lokomocji w pływaniu korekcyjnym. Etapy
nauczania pływania.
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
Etapy nauczania pływania korekcyjnego. Lekcja pływania a lekcja pływania korekcyjnego
– struktura i cele, krzywa natężenia wysiłku. Formułowanie celów, dobór form i metod w
nauczaniu pływania korekcyjnego. Szczególna wartość metody analitycznej w rehabilitacji
oraz nauczaniu pływania korekcyjnego. Formy ćwiczeń praktycznych w pływaniu z
uwzględnieniem pływania korekcyjnego i rehabilitacyjnego Funkcje kompensacyjne
pływania. Analiza biomechaniczna – dobór ćwiczeń w pływaniu korekcyjnym.
Ćwiczenia
ELEMENTY METODYKI NAUCZANIA RUCHU /8 godz./ (ćwiczenia teoretyczne):
Ćwiczenie 1
Temat: Lekcja wychowania fizycznego jako podstawowa forma ruchu
Zasady budowy lekcji. Planowanie i przygotowanie lekcji: merytoryczne (treści nauczania
– temat i cele), metodyczne (jak prowadzić zajęcia – metody i formy) organizacyjne zajęć
(przygotowanie miejsca zajęć i pomocy dydaktycznych). Obciążenia zajęć – intensywność,
objętość. Krzywa natężenia wysiłku podczas lekcji. Toki lekcyjne. Typy i rodzaje lekcji.
Ćwiczenie 2
Temat: Lekcja wychowania fizycznego jako organizacyjno-metodyczna forma ruchu
leczniczego
Różnice w budowie lekcji w zależności od typu i rodzaju. Osnowa lekcyjna. Konspekt
lekcyjny jako dokumentacja zajęć. Schemat osnowy i konspektu zajęć. Lekcja wychowania
fizycznego w procesie kształcenia i wychowania.
34
Ćwiczenie 3
Temat: Osnowa lekcyjna
Nauka pisania osnowy lekcyjnej na wybrane tematy. Etapy przygotowania osnowy:
piśmiennictwo i wiadomości merytoryczne, formułowanie celów (zadań), dobór
zagadnień, dobór ćwiczeń, kontrola poprawności struktury części głównej zajęć w
odniesieniu do realizacji zakładanego ich celu, planowanie wykorzystania przyborów i
przyrządów.
Ćwiczenie 4
i
Temat: Konspekt lekcyjny
eg
o
w
Ło
dz
Nauka pisania konspektu lekcyjnego na wybrane tematy. Etapy przygotowania konspektu
z: piśmiennictwo i wiadomości merytoryczne, formułowanie celów (zadań), dobór
zagadnień, dobór ćwiczeń, kontrola poprawności struktury części głównej zajęć w
odniesieniu do realizacji zakładanego ich celu, konstrukcja rozgrzewki – struktura i dobór
ćwiczeń, planowanie wykorzystania przyborów i przyrządów, konstrukcja części końcowej
zajęć.
ELEMENTY TEORII KOREKTYWY /8 godz./ (ćwiczenia teoretyczne):
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
Ćwiczenie 1
Temat: Postawa ciała
Postawa ciała prawidłowa a wadliwa, wady postawy. Cechy charakteryzujące postawę
prawidłową w płaszczyźnie strzałkowej, czołowej i poprzecznej. Okres rozwoju wady:
zmiany czynnościowe, powstawanie przykurczów, zmiany strukturalne. Postawa a budowa
ciała. Rozwój postaw w etapach ontogenezy: noworodkowym i niemowlęcym,
poniemowlęcym oraz przedszkolnym i szkolnym. Podział i etiologia wad postawy: wady
wrodzone i nabyte.
Ćwiczenie 2
Temat: Wady postawy w płaszczyźnie strzałkowej
Charakterystyka pleców okrągłych: etiologia pleców okrągłych, lokalizacja pleców
okrągłych, zmiany w plecach okrągłych, dystonia mięśniowa. Charakterystyka pleców
wklęsłych: etiologia pleców wklęsłych, lokalizacja pleców wklęsłych, zmiany w plecach
wklęsłych, dystonia mięśniowa Charakterystyka pleców okrągło – wklęsłych: etiologia
pleców okrągłych-wklęsłych, lokalizacja pleców okrągłych-wklęsłych, zmiany w plecach
okrągłych-wklęsłych, dystonia mięśniowa. Charakterystyka pleców płaskich: etiologia
pleców płaskich, lokalizacja pleców płaskich, zmiany w plecach płaskich, dystonia
mięśniowa. Wady klatki piersiowej: klatka lejkowata, klatka kurza.
35
Ćwiczenie 3
Temat: Boczne skrzywienia kręgosłupa i wady kończyn dolnych
Charakterystyka skolioz. Klasyfikacja bocznych skrzywień kręgosłupa. Etiologia bocznych
skrzywień kręgosłupa. Kompensacja i leczenie bocznych skrzywień kręgosłupa. Wady
kończyn dolnych: stopa płaska statyczna, kolana koślawe, kolana szpotawe.
Ćwiczenie 4
Temat: Korekcja wad postawy
Ło
dz
i
Etapy postępowania korekcyjnego. Zasady ćwiczeń korekcyjnych. Systematyka ćwiczeń
korekcyjnych. Dobór pozycji wyjściowych w ćwiczeniach korekcyjnych. Znaczenie
środowiska w korekcji wad postawy. Indywidualna praca z dzieckiem i jego rodzicami.
w
METODYKA NAUCZANIA ĆWICZEŃ GIMNASTYCZNYCH /18 godz./ (ćwiczenia
praktyczne)
o
Ćwiczenie 1 - 2
eg
Temat: Gimnastyka podstawowa. Zajęcia instruktorsko-metodyczne
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
Działanie osoby prowadzącej zajęcia gimnastyczne. Nadzór nad ćwiczącymi. Błędy
ustawienia. Sposoby organizacji grupy. Metodyka nauczania ćwiczeń i egzekwowania
zadań ruchowych. Ćwiczenia porządkowo-dyscyplinujące, rozgrzewka ogólnorozwojowa,
formowanie kolumn ćwiczebnych, ćwiczenia ogólnokształtujące, ćwiczenia rozluźniające
i uspokajające.
Ćwiczenie 3 – 4
Temat: Gimnastyka podstawowa – ćwiczenia czynne wolne
Konspekt zajęć gimnastycznych i metodyka nauczania ćwiczeń czynnych wolnych.
Praktyczna realizacja treści zajęć obejmujących ćwiczenia działające miejscowo w obrębie
segmentów ciała. Kontrola toku lekcyjnego. Dobór ćwiczeń do realizacji zakładanego celu
zajęć.
Ćwiczenie 5
Temat: Gimnastyka podstawowa i wyrównawcza – ćwiczenia ze współćwiczącym
Konspekt zajęć gimnastycznych i metodyka nauczania ćwiczeń ze współćwiczącym.
Praktyczna realizacja treści zajęć obejmujących zadany zakres ćwiczeń. Kontrola toku
lekcyjnego. Określenie zagadnień i dobór ćwiczeń do realizacji zakładanego celu zajęć.
Ćwiczenie 6
Temat: Gimnastyka podstawowa i wyrównawcza – ćwiczenia z przyborami
Konspekt zajęć gimnastycznych i metodyka nauczania ćwiczeń z przyborami. Praktyczna
realizacja treści zajęć obejmujących zadany zakres ćwiczeń. Kontrola toku lekcyjnego.
Określenie celu, zagadnień i dobór ćwiczeń do realizacji zakładanego celu zajęć.
36
Ćwiczenie 7
Temat: Gimnastyka podstawowa i wyrównawcza – ćwiczenia na przyrządach
Konspekt zajęć gimnastycznych i metodyka nauczania ćwiczeń na przyrządach.
Praktyczna realizacja treści zajęć obejmujących zadany zakres ćwiczeń. Kontrola toku
lekcyjnego. Określenie celu, zagadnień i dobór ćwiczeń do realizacji zakładanego celu
zajęć.
Ćwiczenie 8
dz
i
Temat: Gimnastyka wyrównawcza
w
Ło
Konspekt zajęć gimnastyki wyrównawczej. Praktyczna realizacja zaplanowanego przez
studentów toku lekcyjnego. Określenie tematu, celu, zagadnień i dobór ćwiczeń do
realizacji zakładanego celu zajęć.
o
Ćwiczenie 9
eg
Temat: Gimnastyka wyrównawcza – kontrola poziomu rozwoju wybranych zdolności
motorycznych ćwiczących
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
Praktyczne przeprowadzenie testów wybranych zdolności motorycznych. Praktyczne
przeprowadzenie populacyjnej analizy porównawczej i dokonanie kwalifikacji ćwiczących
do grup dyspanseryjnych.
ZABAWY I GRY RUCHOWE /6 godz./ (ćwiczenia praktyczne)
Ćwiczenie 1
Temat: Zabawy i gry ruchowe
Praktyczne elementy przygotowania, organizacji i prowadzenia zajęć w oparciu
o zabawy i gry ruchowe. Zajęcia instruktorsko-metodyczne.
Ćwiczenie 2
Prowadzenie zabaw i gier ruchowych. Zabawy i gry orientacyjno porządkowe. Zabawy i
gry bieżne. Zabawy i gry skoczne. Zajęcia prowadzone przez studentów według
napisanego przez siebie konspektu.
Ćwiczenie 3
Prowadzenie zabaw i gier ruchowych. Zabawy i gry z mocowaniem i dźwiganiem Zabawy
i gry na czworakach. Zabawy i gry rzutne. Zajęcia prowadzone przez studentów według
37
SEMESTR IV
Tematy:
1. Klasyfikacja i charakterystyka wybranych metod wychowania fizycznego z
zastosowaniem ich w fizjoterapii
dz
i
Metody odtwórcze: metoda naśladowcza ścisła, metoda zadaniowa ścisła, metoda
programowanego uczenia się. Metody usamodzielniające: metoda zabawowa –
naśladowcza, metoda zabawowa – klasyczna, metoda bezpośredniej celowości ruchu,
metoda programowanego usprawniania się. Metody twórcze: metoda ruchowej
ekspresji twórczej, metoda problemowa.
Ło
2. Uczenie się czynności ruchowych. Nauczanie jako stymulacja procesu uczenia się
w
Modele uczenia się. Przekaz informacji słownej, wzrokowej, czuciowej. Znaczenie
przekazu informacji w nauczaniu czynności ruchowych
eg
o
3. Uczenie się czynności ruchowych. Modele uczenia się
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
Pojęcie uczenia się czynności ruchowych. Model systemu epistemologicznego Buckley’a.
Spirala uczenia się Pöhlmana. Model uczenia się motorycznego Singera. Model uczenia się
czynności ruchowych Czabańskiego.
4. Metody i formy kontroli poziomu sprawności fizycznej
Podstawowe zagadnienia pomiarów sprawności fizycznej. Ocena testów (sprawności
fizycznej): trafność, rzetelność, obiektywność, normy,
ekonomika. Testy ogólnej
sprawności fizycznej: testy autorów polskich, zagraniczne testy sprawności fizycznej.
Ogólna charakterystyka liczbowa uzyskanych wyników. Klasyfikacja wyników
uzyskanych w próbach sprawności i zdolności motorycznych. Organizacja pomiarów
sprawności fizycznej. Zastosowanie pomiarów sprawności fizycznej. Odznaki sprawności
fizycznej:
polskie
odznaki
sportowe,
zagraniczne
odznaki
sportowe.
5. Podstawy rekreacji ruchowej
Podstawowe pojęcia oraz znaczenie rekreacji. Biologiczne podstawy rekreacji ruchowej.
Psychologiczne podstawy rekreacji ruchowej. Społeczne i kulturowe podstawy rekreacji
ruchowej. Środowiskowe uwarunkowania rekreacji ruchowej. Rodzaje i formy rekreacji
ruchowej. Wychowanie do rekreacji ruchowej. Czynności i formy wychowania do
rekreacji ruchowej. Metody wychowania do rekreacji ruchowej. Metody mające wpływ na
stosunek do rekreacji ruchowej. Czynniki rozwoju rekreacji. Funkcje rekreacji ruchowej.
Prawne podstawy działalności rekreacyjnej. Rekreacja ruchowa różnych grup wiekowych i
społecznych.
6. Wybrane zagadnienia rekreacji osób niepełnosprawnych
Wiadomości ogólne. Rola rekreacji w zaspokajaniu minimum aktywności ruchowej.
Zasady prowadzenia działalności rekreacyjnej osób niepełnosprawnych. Organizacja
rekreacji osób niepełnosprawnych. Bariery ograniczające udział ludzi niepełnosprawnych
38
w rekreacji oraz sposoby ich przezwyciężania. Podstawowe formy działalności
rekreacyjnej osób niepełnosprawnych. Rekreacja w wybranych grupach niesprawności:
rekreacja ruchowa osób z dysfunkcją narządu ruchu; rekreacja ruchowa osób z
upośledzeniem umysłowym; rekreacja ruchowa w rewalidacji inwalidów wzroku.
7. Organizacja imprezy rekreacyjnej osób niepełnosprawnych
Ło
dz
i
Planowanie strategiczne imprezy rekreacyjnej.
Planowanie operacyjne imprezy
rekreacyjnej. Regulamin imprezy rekreacyjnej. Obowiązki prawne organizatorów imprez
rekreacyjnych. Podstawowe warunki zapewnienia bezpieczeństwa i higieny imprez
rekreacyjnych: uwagi ogólne; opieka medyczna; zabezpieczenie obiektów, urządzeń i
sprzętu; specjalne wymogi higieniczne. Promocja imprez sportowych: pojęcie i struktura
promocji; cele, zadania i zasady kształtowania promocji; główne rodzaje promocji.
8. Wybrane formy muzyczno-ruchowe w rehabilitacji
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
w
Muzyczno – ruchowe formy kształcenia umiejętności ruchowych. Obciążenie wysiłkowe
występujące w tych formach aktywności. Rytmika, aerobik – dostosowanie intensywności
pracy w różnych formach ćwiczeń gimnastyczno-tanecznych. Wykorzystanie elementów
tańca ludowego, towarzyskiego i nowoczesnego. Taniec na wózkach. Zabawa muzycznoruchowa.
9. Gry sportowe i rekreacyjne
Warunki uczestnictwa w zajęciach rekreacji fizycznej. Kryteria doboru gier sportowych.
Metodyka nauczania gier rekreacyjnych. Przeprowadzenie gry sportowej. Systemy
rozgrywek. Opis wybranych gier rekreacyjnych: rys historyczny, przepisy, technika i
metodyka nauczania. Różne sposoby modyfikacji gry sportowej. Rola gier w rewalidacji
różnych grup upośledzenia. Wybrane gry i zabawy w rewalidacji niepełnosprawnych.
10. Podstawy turystyki.
Podstawowe pojęcia i istota turystyki. Czynniki rozwoju turystyki. Funkcje i dysfunkcje
turystyki. Rodzaje i formy turystyki. Zasady organizacji imprez turystycznych. Regiony
turystyczne w Polsce i możliwości ich wykorzystania w fizjoterapii.
11. Turystyka osób niepełnosprawnych.
Istota turystyki osób niepełnosprawnych. Bariery ograniczające udział osób
niepełnosprawnych w turystyce. Podstawowe formy aktywności turystycznej osób
niepełnosprawnych. Turystyka w wybranych grupach niepełnosprawności. Zasady i formy
aktywności turystycznej osób niepełnosprawnych.
12. Ocena, kontrola i ewaluacja w nauczaniu czynności ruchowych
Pojęcie i istota oceny. Funkcje, formy i ogólne kryteria oceny. Przedmiot oceny. Metody
oceniania. Samoocena. Najczęstsze błędy w ocenianiu. Istota i cele kontroli. Zakresy
kontroli. Kontrola i jej przechodzenie w samokontrolę. Realizacja zasady sprzężenia
zwrotnego w trakcie kontroli. Metody i formy kontroli. Formy i metody samokontroli.
Techniczne środki kontroli.
39
13. Długofalowe konsekwencje treningu zdrowotnego dla organizmu człowieka
cz. 1.
Regulacja i adaptacja czynności układu krążenia i układu oddechowego
w długoterminowym procesie treningu zdrowotnego. Profilaktyczne funkcje treningu
zdrowotnego wobec zagrożeń cywilizacyjnych układu oddechowego i krążenia.
14. Długofalowe konsekwencje treningu zdrowotnego dla organizmu człowieka
cz. 2.
Ło
dz
i
Profilaktyczne funkcje treningu zdrowotnego wobec stałości środowiska wewnętrznego
organizmu. Termogenne działanie aktywności ruchowej a tempo przemiany materii.
Trening zdrowotny w kuracji odchudzającej. Systematyczna aktywność ruchowa
a
łaknienie, tolerancja glukozy i uwalnianie kwasów tłuszczowych.
15. Udział aktywności ruchowej w prewencji i leczeniu układu kostnego oraz
w
w zapobieganiu przedwczesnym procesom starzenia
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
Wpływ wysiłku i treningu fizycznego na tkankę kostną. Definicja osteoporozy
i możliwość jej powstawania. Aktywność fizyczna w zapobieganiu powstawania
osteoporozy. Możliwość zastosowania pracy fizycznej w jej leczeniu. Osteoporoza u
sportowców. Proces starzenia się. Aktywność fizyczna w opóźnianiu procesów starzenia
się.
GIMNASTYKA KOREKCYJNA /12 godz./ (ćwiczenia praktyczne)
1. Gimnastyka korekcyjna – plecy okrągłe
Podstawowe postępowanie korekcyjne w plecach okrągłych. Ćwiczenia rozciągające
mięśnie przykurczone. Ćwiczenia kształtujące nawyk prawidłowej postawy. Ćwiczenia
wzmacniające mięśnie osłabione. Zajęcia prowadzone przez studentów według napisanego
przez siebie konspektu.
2. Gimnastyka korekcyjna – plecy wklęsłe
Podstawowe postępowanie korekcyjne w plecach wklęsłych. Ćwiczenia rozciągające
mięśnie przykurczone. Ćwiczenia kształtujące nawyk prawidłowej postawy. Ćwiczenia
wzmacniające mięśnie osłabione. Zajęcia prowadzone przez studentów według napisanego
przez siebie konspektu.
3. Gimnastyka korekcyjna – płaskostopie
Podstawowe postępowanie korekcyjne w płaskostopiu. Ćwiczenia rozciągające mięśnie
przykurczone. Ćwiczenia kształtowania i doskonalenia nawyku prawidłowego ustawiania
stóp. Ćwiczenia wzmacniające mięśnie osłabione. Zajęcia prowadzone przez studentów
według napisanego przez siebie konspektu.
40
4. Gimnastyka korekcyjna – skoliozy
Podstawowe postępowanie korekcyjne w skoliozach. Ćwiczenia rozciągające mięśnie
przykurczone. Ćwiczenia kształtowania i doskonalenia nawyku prawidłowego ustawiania
stóp. Ćwiczenia wzmacniające mięśnie osłabione. Zajęcia prowadzone przez studentów
5. Zabawy i gry ruchowe w zajęciach korekcyjnych
dz
i
Prowadzenie zabaw i gier ruchowych w korekcji wad postawy. Zabawy i gry ruchowe w
plecach okrągłych. Zabawy i gry ruchowe w plecach wklęsłych. Zajęcia prowadzone przez
studentów według napisanego przez siebie konspektu.
Ło
6. Zabawy i gry ruchowe w zajęciach korekcyjnych
o
w
Prowadzenie zabaw i gier ruchowych w korekcji wad postawy. Zabawy i gry ruchowe w
skoliozach. Zabawy i gry ruchowe w płaskostopiu. Zajęcia prowadzone przez studentów
eg
METODYKA NAUCZANIA ZESPOŁOWYCH GIER SPORTOWYCH /12 godz./
(ćwiczenia praktyczne)
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
1. Metodyka nauczania podstawowych elementów piłki nożnej
Ćwiczenia oswajające z piłką. Metodyka nauczania techniki indywidualnej gry
w piłkę nożną :uderzenie piłki, przyjęcie piłki, prowadzenie piłki, drybling, odbieranie
piłki przeciwnikowi, poruszanie się po boisku, strzał na bramkę. Zajęcia prowadzone przez
2-3. Metodyka nauczania podstawowych elementów piłki koszykowej
w piłkę koszykową: indywidualna postawa i poruszanie się bez piłki, podania i chwyty
piłki, kozłowanie piłki w miejscu i w biegu, rzut do kosza z miejsca, rzut do kosza z biegu
(dwutakt), rzut do kosza z wyskoku, zwody, obrót (pivot). Zajęcia prowadzone przez
4-5. Metodyka nauczania podstawowych elementów piłki siatkowej
w piłkę siatkową: odbicia piłki sposobem dolnym w przód, odbicia piłki sposobem górnym
w przód, poruszanie się po boisku, zagrywka dolna i górna, przyjęcie piłki (zagrywki)
sposobem dowolnym, zbicie kierowane piłki, wystawianie piłki oburącz górą, zastawianie
(blok) piłki pojedynczo i podwójnie. Zajęcia prowadzone przez studentów według
6. Metodyka nauczania podstawowych elementów gry w uni-hokeja
Ćwiczenia oswajające ze sprzętem hokejowym. Metodyka nauczania techniki
indywidualnej gry w uni-hokeja: uderzenie piłki, przyjęcie piłki, prowadzenie piłki,
41
drybling, odbieranie piłki przeciwnikowi, poruszanie się po boisku, strzał na bramkę.
Zajęcia prowadzone przez studentów według napisanego przez siebie konspektu.
METODYKA NAUCZANIA ĆWICZEŃ MUZYCZNO-RUCHOWYCH /4 godz./
(ćwiczenia praktyczne)
1-2. Metodyka prowadzenia zajęć muzyczno ruchowych
dz
i
Wybrane elementy aerobowych ćwiczeń muzyczno-ruchowych Metodyka nauczania
ćwiczeń gimnastyczno-tanecznych, zabaw muzyczno ruchowych, podstawowych ćwiczeń
kształtujących i ćwiczeń z przyborami. Zajęcia prowadzone przez studentów według
Ło
OCENA POZIOMU OGÓLNEJ SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ /2 godz./ (ćwiczenie
praktyczne)
1. Testy sprawności fizycznej
eg
o
w
Przygotowanie, praktyczna organizacja i przeprowadzenie wybranych testów poziomu
sprawności ogólnej i wydolności fizycznej. Ocena poziomu rozwoju zdolności
motorycznych studentów.
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
METODYKA NAUCZANIA PŁYWANIA /30 godz./ (ćwiczenia praktyczne) (15 x 2
godz.)
1. Etap wstępny oswajania z wodą
Pierwszy kontakt z wodą – tok postępowania. Adaptacja fizjologiczna do środowiska
wodnego. Ocena poziomu oswojenia z wodą i dobór grup ćwiczebnych.
2. Podstawowe umiejętności pływackie
Zanurzanie się, obserwacja i orientacja w środowisku wodnym. Ułożenie ciała
i zachowanie równowagi w wodzie. Pływackie oddychanie. Proste sposoby lokomocji
3-4. Metodyka nauczania pływania kraulem na grzbiecie
Technika i metodyka nauczania pracy kończyn dolnych i górnych w kraulu
na
grzbiecie. Koordynacja ruchowo-oddechowa. Zastosowanie techniki pływania kraulem
na grzbiecie w konstrukcji ćwiczeń korekcyjnych i rehabilitacyjnych
5-7. Metodyka nauczania pływania kraulem na piersiach
Technika i metodyka nauczania pracy kończyn dolnych i górnych w kraulu na piersiach.
Wdech kraulowy. Koordynacja ruchowo-oddechowa w kraulu na piersiach zastosowanie
kraulowej techniki pływania na piersiach w konstrukcji ćwiczeń korekcyjnych i
rehabilitacyjnych
42
8-10.Metodyka nauczania pływania techniką żabkową
Technika i metodyka nauczania pracy kończyn dolnych i górnych w żabce. Wdech
żabkowy. Koordynacja ruchowo-oddechowa w żabce. Zastosowanie żabkowej techniki
pływania w konstrukcji ćwiczeń korekcyjnych i rehabilitacyjnych.
11. Pływanie rehabilitacyjne
dz
i
Adaptacja elementów podstawowych technik pływackich dla potrzeb rehabilitacji:
ćwiczenia oddechowe, ćwiczenia koordynacyjne, ćwiczenia z oporem, ćwiczenia
zwiększające zakres ruchomości stawowej, ćwiczenia elongacyjne. Elementy technik
łączonych.
Ło
12. Rekreacja w środowisku wodnym
eg
o
w
Elementy organizacyjne zajęć rekreacyjnych w wodzie. Zabawy i konkursy w wodzie
z wykorzystaniem elementów brodzenia, pływania i nurkowania. Elementy gimnastyki
w wodzie. Gry w środowisku wodnym z wykorzystaniem elementów zespołowych gier
sportowych. Imprezy rekreacyjne osób zdrowych i niepełnosprawnych w wodzie.
13. Gry i zabawy ruchowe w nauczaniu pływania i pływania korekcyjnego
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
Przygotowanie i praktyczne przeprowadzenie wybranych zabaw i gier ruchowych
w środowisku wodnym z uwzględnieniem wskazań i przeciwwskazań do wykorzystania
ich w nauczaniu pływania korekcyjnego.
14. Pływanie korekcyjne – wady w płaszczyźnie strzałkowej
Pływanie korekcyjne osób z rozpoznaniem wady plecy okrągłe i plecy wklęsłe. Ćwiczenia
rozciągające mięśnie przykurczone. Ćwiczenia wzmacniające mięśnie osłabione
15. Pływanie korekcyjne – skoliozy i wady kończyn dolnych
Pływanie korekcyjne osób z rozpoznaniem płaskostopia. Ćwiczenia rozciągające mięśnie
przykurczone. Ćwiczenia wzmacniające mięśnie osłabione.
Pływanie korekcyjne osób z rozpoznaniem bocznego skrzywienia kręgosłupa. Ćwiczenia
rozciągające mięśnie po stronie wklęsłej skrzywienia. Ćwiczenia wzmacniające mięśnie po
stronie wypukłej skrzywienia.
Literatura:
1. Barańska Ż.: Aerobik sportowy. AWF Warszawa 2000;
2. Bednarzowa B. Młodzikowska M. Tańce poradnik metodyczny, AWF Warszawa
1991
3. Bednarzowa B., Kapczyńska M., Młodzikowska M.: Tańce ludowe, AWF
Warszawa 1973,
4. Cichalewska A., Kolarczyk E., Arlet A.:” Aerobik - podstawy teoretyczne i zasób
ćwiczeń gimnastycznych” AWF Kraków;
43
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
w
Ło
dz
i
5. Dąbrowska M., Grafczyńska J.: Rytmika, Warszawa 1963,
6. Janas R., Poznański R. Technika koszykówki. Wyd. Politechniki Częstochowskiej,
Częstochowa 2004.
7. Janiszewski M.: Muzykoterapia aktywna. PWN, Warszawa-Łódź 1993;
8. Kollath E. Piłka nożna – technika i taktyka. Oficyna Wydawnicza Marshal,
Wrocław 1998.
9. Łatyszkiewicz L, Worobjew M., Chromajew Z. Piłka ręczna, koszykówka, piłka
siatkowa. Centralny Ośrodek Sportu, Warszawa 1999.
10. Młodzikowka M., Tukiendori Cz.: Formy muzyczno-ruchowe w szkolnym
wychowaniu fizycznym, AWF Warszawa 1995,
11. Naglak Z. Trening sportowy. Teoria i praktyka., PWN Warszawa 1984
12. Nowak M.: Gimnastyka przy muzyce w szkole. Agencja Promo-Lider, Warszawa
1995,
13. Nowotny J.: Edukacja i Reedukacja ruchowa, Kraków 2003,
14. Panfil R, Żmuda W. Nauczanie gry w piłkę nożną. Wyd. BK, Wrocław 2004.
15. Sozański H. Podstawy teorii treningu. RCMSKFiS, Warszawa1993.
16. Stawiarski W. Piłka ręczna – cz I i II. AWF Kraków 2003.
17. Stefaniak T. Atlas uniwersalnych ćwiczeń siłowych cz. I i II, Wyd. BK Wrocław
2001.
18. Wróblewski P. Piłka siatkowa w szkole – poradnik metodyczny. WSiP, Warszawa
2005.
44
KLINICZNE PODSTAWY FIZJOTERAPII W NEUROCHIRURGII
Rok
studiów
Semestr
łącznie
II
III
46
Liczba godzin
wykłady
ćwiczenia
14
seminaria
32
-
Forma
zaliczenia
Zaliczenie
z oceną
dz
i
Cele dydaktyczne:
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
w
Ło
Celem nauczania przedmiotu jest zapoznanie studentów z najnowszymi metodami
leczenia chorób ośrodkowego układu nerwowego, chirurgii kręgosłupa i nerwów
obwodowych jak również ukazanie roli fizjoterapii w kompleksowym leczeniu chorób
i urazów Układu Nerwowego leczonych chirurgicznie.
Za bardzo istotne uznajemy ukazanie wskazań względnych i bezwzględnych do leczenia
chirurgicznego w Neurochirurgii.
Duży nacisk podczas nauczania kładziemy na aspekty profilaktyki i leczenia chorób
kręgosłupa stanowiących jeden z dominujących problemów chorobowych współczesności.
Treści programowe:
Tematy:
1. Wprowadzenie do przedmiotu „neurochirurgia”. Urazy czaszki i mózgu. Stany
naglące.
Podanie określenia, czym jest neurochirurgia. Krótki zarys historii neurochirurgii.
Urazowe uszkodzenia kości czaszki. Podział złamań kości czaszki. Omówienie złamań
zamkniętych, otwartych i złamań z wgłobieniem odłamów. Przyczyny, objawy,
rozpoznawanie i leczenie.
Wstrząśnienie i stłuczenie mózgu. Przyczyny, objawy, rozpoznawanie i leczenie.
Pourazowy krwiak nadtwardówkowy – definicja, przebieg kliniczny. Przyczyny,
objawy, rozpoznawanie i leczenie. Wprowadzenie pojęcia efektu masy i ostrego
zespołu ciasnoty wewnątrzczaszkowej. Odruch Cushinga.
Pourazowy krwiak podtwardówkowy. Przyczyny, objawy, rozpoznawanie i leczenie.
Pourazowy krwiak śródmózgowy. Przyczyny, objawy, rozpoznawanie i leczenie.
Krwotok podpajęczynówkowy. Przyczyny, objawy, rozpoznawanie i leczenie.
2. Urazowe uszkodzenia kręgosłupa i rdzenia kręgowego.
Przypomnienie budowy anatomicznej kręgosłupa i rdzenia kręgowego. Podstawowe
zespoły neurologiczne będące skutkiem urazowego uszkodzenia rdzenia
kręgowego i korzeni nerwowych – powiązanie symptomatologii z budową
anatomiczną. Podstawy biomechaniki kręgosłupa.
Pojęcie urazu pierwotnego i wtórnego rdzenia kręgowego. Pierwsza pomoc
poszkodowanym podejrzanym o uszkodzenie rdzenia. Zapobieganie – SoluMedrol.
Omówienie podstawowych typów urazowych uszkodzeń kręgosłupa: złamań kręgu C1,
złamań zęba kręgu obrotowego, uszkodzeń niżej połozonych kręgów szyjnych,
45
odcinka piersiowego i lędźwiowego. Przegląd metod terapeutycznych: ortezy,
operacje odbarczające rdzeń i stabilizujące kręgosłup.
eg
o
w
Ło
dz
i
3. Uszkodzenia nerwów obwodowych.
Pojęcia ogólne: budowa i fizjologia nerwu obwodowego. Typy uszkodzeń nerwów
obwodowych: pojęcia neurapraxia, axonotmesis i neurotmesis. Nerwiak
pourazowy.
Omówienie teorii regeneracji nerwów obwodowych. Podstawowe zabiegi operacyjne
stosowane w leczeniu uszkodzeń nerwów obwodowych: neuroliza zewnętrzna i
wewnętrzna, zespolenie „koniec do końca”, rekonstrukcja pnia nerwu
przeszczepami kablowymi.
Urazowe uszkodzenia poszczególnych nerwów: n. twarzowego, nerwów splotu
ramiennego, nerwów splotu lędźwiowo-krzyżowego. Przyczyny, objawy,
Pojecie neuropatii uciskowej. Omówienie najczęściej występujących zespołów
tunelowych nerwów kończyny górnej i dolnej (ucisk w okolicy stawu łokciowego,
zespół cieśni kanału nadgarstka i kanału Guyona, zespół tunelowy nerwu
strzałkowego). Przyczyny, objawy, rozpoznawanie i leczenie. Zespół górnego
otworu klatki piersiowej. Przyczyny, objawy, rozpoznawanie i leczenie.
Nowotwory nerwów obwodowych; nerwiak osłonkowy, nerwiakowłókniak.
Choroba von Recklinghausena. Przyczyny, objawy, rozpoznawanie i leczenie.
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
4. Choroba zwyrodnieniowa krążków międzykręgowych szyjnego odcinka
kręgosłupa.
Omówienie odrębności szyjnego odcinka kręgosłupa. Przebieg choroby
zwyrodnieniowej krążków międzykręgowych szyjnych – patofizjologia.
Podstawowe zespoły neurologiczne spowodowane zwyrodnieniem krążków szyjnych
(zespoły korzeniowe). Przyczyny, objawy, rozpoznawanie i leczenie.
Pojęcie spondylozy szyjnej. Mielopatia szyjna. Skutki zaburzenia przepływu w
tętnicach kręgowych). Przyczyny, objawy, rozpoznawanie i leczenie.
Podstawowe zabiegi operacyjne stosowane w leczeniu zwyrodnienia krążków
szyjnych: operacja Clowarda, Smith-Robinsona, Caspara. Wszczepy
międzytrzonowe i protezy trzonów szyjnych.
Omówienie znaczenia objawów porażennych – stan naglący w neurochirurgii.
Zadania i możliwości szeroko pojętej rehabilitacji pacjentów leczonych operacyjnie z
powodu choroby zwyrodnieniowej krążków szyjnych.
5. Choroba zwyrodnieniowa krążków międzykręgowych lędźwiowego odcinka
kręgosłupa.
Omówienie odrębności lędźwiowego odcinka kręgosłupa. Przebieg choroby
zwyrodnieniowej krążków międzykręgowych lędźwiowych – patofizjologia.
Podstawowe zespoły neurologiczne spowodowane zwyrodnieniem krążków
lędźwiowych (zespoły korzeniowe, zespół stożka końcowego, zespół ogona
końskiego). Przyczyny, objawy, rozpoznawanie i leczenie.
Omówienie znaczenia objawów porażennych, (rwa kulszowa porażenna) – stan
naglący w neurochirurgii.
Podstawowe zabiegi operacyjne stosowane w leczeniu zwyrodnienia krążków
lędźwiowych: operacja technika mikrochirurgiczną, flawektomia, fenestracja,
hemilaminektomia, laminektomia, discektomia. Wszczepy międzytrzonowe
lędźwiowe.
46
Zadania i możliwości szeroko pojętej rehabilitacji pacjentów leczonych operacyjnie z
powodu choroby zwyrodnieniowej krążków lędźwiowych.
dz
i
6. Choroby kręgosłupa o różnorodnej patologii. Wybrane choroby układu
nerwowego.
Wady wrodzone: agenezja zęba kręgu obrotowego, zespół Arnolda-Chiari. Przyczyny,
objawy, rozpoznawanie i leczenie.
Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) kręgosłupa. Przyczyny, objawy,
Spondyloza lędźwiowa. Wąski kanał kręgowy w odcinku lędźwiowym. Przyczyny,
Deformacje zwyrodnieniowe kręgosłupa lędźwiowego: skolioza, kręgozmyk.
Przyczyny, objawy, rozpoznawanie i leczenie.
Jamistość rdzenia kręgowego. Przyczyny, objawy, rozpoznawanie i leczenie.
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
w
Ło
7. Nowotwory ośrodkowego układu nerwowego.
1. Guzy mózgu pochodzenia glejowego (glejak wielopostaciowy, gwiaździak,
wyściółczak).
2. Guz opon mózgu – oponiak.
3. Guzy przysadki mózgowej i okolicy siodła tureckiego. Podstawowe zespoły
zaburzeń endokrynologicznych: gigantyzm, akromegalia).
4. Guzy tylnego dołu czaszki – odrębności kliniczne.
5. Guzy kąta mostowo-móżdżkowego.
6. Guzy przerzutowe do mózgu i móżdżku.
7. Pojecie wodogłowia ostrego i przewlekłego.
8. Podstawowe zabiegi stosowane w leczeniu guzów wewnątrzczaszkowych.
Leczenie wodogłowia ostrego i przewlekłego.
9. Guzy rdzenia kręgowego i kanału kręgowego (pochodzenia glejowego,
oponowego, nerwiak, nerwiakowłókniak). Przyczyny, objawy, rozpoznawanie i
leczenie.
10. Nowotwory kręgosłupa i ich znaczenie w patologii rdzenia kręgowego. Przyczyny,
Tematy:
1. Urazy czaszki i mózgu.
Krwiaki wewnątrzczaszkowe, krwotok zespół pourazowego ostrego nadciśnienia
wewnątrzczaszkowego.
Sprawdzenie wiadomości na temat urazowych uszkodzeń czaszki i mózgu.
Zajęcia przy łóżku chorego: omawianie przypadków klinicznych pacjentów po urazach
głowy.
Demonstracja zadań i możliwości fizjoterapii w rehabilitacji omawianych pacjentów.
2. Stany naglące w neurochirurgii.
Samoistny krwotok wewnątrzczaszkowy. Zespół wklinowania. Ostre i przewlekłe
wodogłowie.
Sprawdzenie wiadomości na temat stanów naglących w neurochirurgii.
47
Zajęcia przy łóżku chorego: omawianie przypadków klinicznych pacjentów. Demonstracja
zestawu do leczenia wodogłowia. Demonstracja czujnika do ciągłego pomiaru
ciśnienia wewnątrzczaszkowego.
Ło
dz
i
3. Urazowe uszkodzenia kręgosłupa i rdzenia kręgowego.
Prelekcja: Pierwsza pomoc ofiarom urazowych uszkodzeń kręgosłupa i rdzenia.
Sprawdzenie wiadomości na temat urazowych uszkodzeń rdzenia kręgowego.
kręgosłupa i rdzenia kręgowego.
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
w
4. Uszkodzenia nerwów obwodowych.
Prelekcja: najczęstsze uszkodzenia nerwów obwodowych.
Sprawdzenie wiadomości na temat urazowych uszkodzeń nerwów obwodowych
nerwów obwodowych oraz z innymi chorobami nerwów (ch. von Recklinghausena).
5. Choroba zwyrodnieniowa krążków szyjnego odcinka kręgosłupa.
Prelekcja: przyczyny i objawy choroby zwyrodnieniowej krążków szyjnych.
Sprawdzenie wiadomości na temat choroby krążków szyjnych.
Zajęcia przy łóżku chorego: omawianie przypadków klinicznych pacjentów leczonych z
powodu choroby zwyrodnieniowej krążków szyjnych
6. Choroba zwyrodnieniowa krążków lędźwiowego odcinka kręgosłupa – Cz. I.
Prelekcja: przyczyny i objawy choroby zwyrodnieniowej krążków lędźwiowych.
Sprawdzenie wiadomości na temat choroby krążków lędźwiowych.
7. Choroba zwyrodnieniowa krążków lędźwiowego odcinka kręgosłupa – cz. II.
Prelekcja: wielopoziomowe zmiany krążków lędźwiowych. Deformacje zwyrodnieniowe
kręgosłupa – rozszerzenie materiału przekazanego na wykładzie.
Sprawdzenie wiadomości na temat zmian zwyrodnieniowych odcinka lędźwiowego.
48
8. Nowotwory ośrodkowego układu nerwowego.
Prelekcja: rozszerzenie wiadomości przekazanych na wykładzie.
Sprawdzenie wiadomości na temat zespołu nadciśnienia wewnątrzczaszkowego.
powodu nowotworów ośrodkowego układu nerwowego i kręgosłupa.
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
w
Ło
dz
i
Literatura:
1. Radek A., Zapałowicz K.: Choroba krążków międzykręgowych. Rozdział 34 w
książce: M. Ząbek (red): Zarys neurochirurgii, PZWL Warszawa, 1999, ss. 499-522.
2. Radek A., Zapałowicz K.: Urazy kręgosłupa. Rozdział 37 w książce: M. Ząbek (red):
Zarys neurochirurgii, PZWL Warszawa, 1999, ss. 551-570.
3. Schirmer M.: Neurochirurgia, Wyd. Medyczne Urban & Partner, Wrocław, 1998.
49
KLINICZNE PODSTAWY FIZJOTERAPII W REUMATOLOGII
Rok
studiów
Semestr
łącznie
II
III
30
Liczba godzin
wykłady
ćwiczenia
10
seminaria
20
-
Forma
zaliczenia
Zaliczenie
z oceną
Cele dydaktyczne:
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
w
Ło
dz
i
Celem nauczania przedmiotu jest zapoznanie studentów z jednostkami chorobowymi
zaliczanymi do grupy schorzeń reumatologicznych. Obraz kliniczny i przebieg tych chorób
cechuje się bardzo często zmianami w układzie kostno – stawowym, na których
omówienie zostanie nałożony szczególny nacisk podczas prowadzonych zajęć.
Poznawanie zagadnień z reumatologii odbywa się przez poznanie pojęć ogólnych takich
jak np. ból, jego rodzaje i różnicowanie. W trakcie zajęć szczegółowo omawia się
następujące jednostki chorobowe: Reumatoidalne zapalenie stawów, Toczeń rumieniowaty
układowy, Infekcyjne zapalenia stawów, Gorączka reumatyczna, Zesztywniające zapalenie
stawów kręgosłupa, Dna moczanowa, Choroba zwyrodnieniowa stawów, Osteoporoza,
Uogólniona twardzina skóry, Zapalenie wielomięśniowe – skórno mięśniowe, Zespół
Sjögrena, Zespoły zapalenia naczyń. Jednym z elementów wspierających leczenie
pacjentów z chorobami reumatycznymi jest pomoc fizjoterapeuty. Znajomość tych
zagadnień jest bardzo znacząca, gdyż większość tych jednostek chorobowych doprowadza
do niepełnosprawności pacjentów.
Treści programowe:
Tematy:
1. Zespoły bólowe oraz różnicowanie bólu. Różnicowanie zespołów chorobowych.
Definicja bólu. Patomechanizm bólu. Anatomiczne podstawy przewodzenia bólu. Podział
bólu i jego rodzaje.
Badanie pacjenta.
Badanie podmiotowe. Badanie przedmiotowe. Badania dodatkowe. Prowadzenie
dokumentacji medycznej.
Decyzje diagnostyczne schematy postępowania diagnostycznego.
Różnicowanie zespołów chorobowych.
2. Niesteroidowe leki przeciwbólowe w świetle współczesnej farmakoterapii chorób
reumatycznych.
Mechanizmy działania leków, ich farmakokinetyka i farmakodynamika. Czynniki
biologiczne wpływające na ich działanie i metabolizm. Pożądane i niepożądane działania
Leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe.
Grupy leków:
- kwas salicylowy i pochodne
- pochodne pirazolonu
- anilidy
- inne (nefopam)
50
Leki przeciwzapalne i przeciwreumatyczne.
- pochodne butylopirazoliny
- pochodne kwasu octowego
- ksykamy
- pochodne kwasu propionowego
- pochodne kwasu fenamowego
- wybiórcze inhibitory cyklooksygenazy 2 (koksyby)
chorobami
i
z
o
w
Ło
dz
3. Narkotyczne leki przeciwbólowe w leczeniu pacjentów
reumatocznymi.
Grupy leków:
- naturalne alkaloidy opium (dihydrokodeina, morfina)
- pochodne fenylopiperydyny ( fentanyl, petydyna)
- pochodne difenylopropyloaminy ( metadon)
- pochodne benzomorfanu (pentazocyna)
- pochodne orypawiny ( buprenorfiny)
- pochodne morfinanu
- preparaty złożone zawierające opioidy i leki przeciwskurczowe
- inne opioidy ( tramadol)
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
4. Leki zwiotczające mięśnie.
Leki o działaniu obwodowym (toksyna botulinowa)
Leki o działaniu ośrodkowym
estry kwasu karbaminowego (metokarbamol)
pochodne oksazolu, tiazyny i triazyny
inne o działaniu ośrodkowym (baklofen, prydynol, tetrazepam, tolperyzon,
tyzanidyna)
Dantrolen i jego pochodne.
5. Glikokortykosteroidy. Leki immunosupresyjne i immunomodulacyjne.
Preparaty glikokortykosteroidów:
Hydrokortyzon
Kortyzon
Prednizon
Prednizolon
Metyloprednizolon
Prednyliden
Triamcinolon
Deksametazon
Betametazon
Parametazon
Toksyczność i działania niepożądane glikokortykosteroidów.
Leki stosowane w przypadkach reumatoidalnego zapalenia stawów o ciężkim przebiegu.
(Ciklosporyna, Azatiopryna, Sulfasalazyna, Pochodne aminochinoliny, Sole złota,
Penicylamina).
51
Tematy:
1. Reumatoidalne zapalenie stawów.
Etiopatogeneza RZS. Obraz kliniczny. Dominujące objawy. Diagnostyka różnicowa i
fizjoterapeutyczna. Wskazówki diagnostyczne. Badania laboratoryjne. Badania
radiologiczne. Leczenie farmakologiczne. Cele terapeutyczne. Leczenie spoczynkiem.
Planowanie fizjoterapeutyczne w różnych stadiach choroby. Wskazania i
przeciwwskazania do zabiegów rehabilitacyjnych. Balneoterapia. Opieka psychologiczna.
Postępowanie chirurgiczne. Leczenie promieniowaniem jonizującym. Omówienie
szczególnych postaci reumatologicznego zapalenia stawów.
w
Ło
dz
i
2. Toczeń rumieniowaty układowy.
Etiopatogeneza tocznia. Obraz kliniczny. Dominujące objawy. Diagnostyka różnicowa i
radiologiczne. Leczenie farmakologiczne. Cele terapeutyczne. Leczenie spoczynkiem.
Planowanie fizjoterapeutyczne w różnych stadiach choroby. Wskazania i
przeciwwskazania do zabiegów rehabilitacyjnych. Balneoterapia. Opieka psychologiczna.
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
3. Infekcyjne zapalenie stawów.
Definicja. Etiopatogeneza. Obraz kliniczny. Dominujące objawy. Diagnostyka różnicowa i
radiologiczne.
Leczenie
farmakologiczne.
Cele
terapeutyczne.
Planowanie
fizjoterapeutyczne w różnych stadiach choroby. Wskazania i przeciwwskazania do
zabiegów rehabilitacyjnych.
4. Gorączka reumatyczna.
Etiopatogeneza. Obraz kliniczny. Dominujące objawy. Diagnostyka różnicowa i
radiologiczne.
Leczenie
farmakologiczne.
Cele
tarapeutyczne.
Planowanie
zabiegów rehabilitacyjnych. Zapobieganie nawrotom.
5. Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa
fizjoterapeutyczna. Kryteria diagnostyczne. Badania laboratoryjne. Badania radiologiczne.
Leczenie farmakologiczne. Cele tarapeutyczne. Planowanie fizjoterapeutyczne w różnych
stadiach choroby. Wskazania i przeciwwskazania do zabiegów rehabilitacyjnych.
6. Dna moczanowa.
radiologiczne.
Leczenie
farmakologiczne.
Cele
tarapeutyczne.
Planowanie
zabiegów rehabilitacyjnych. Dieta zmniejszająca częstość występowania napadom dny
moczanowej.
7. Choroba zwyrodnieniowa stawów.
radiologiczne.
Leczenie
farmakologiczne.
Cele
terapeutyczne.
Planowanie
52
8. Osteoporoza.
radiologiczne.
Leczenie
farmakologiczne.
Cele
tarapeutyczne.
Planowanie
w
Ło
dz
i
9. Uogólniona twardzina skóry. Zapalenie wielomięśniowe - skórno mięśniowe.
radiologiczne.
Leczenie
farmakologiczne.
Cele
tarapeutyczne.
Planowanie
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
10. Zespół Siögrena. Zespoły zapalenia naczyń.
radiologiczne.
Leczenie
farmakologiczne.
Cele
terapeutyczne.
Planowanie
Literatura:
1. Dobrogowski J, Wordliczek J. Red.:. Medycyna bólu., PZWL, Warszawa 2004
2. Januszewicz W, Kokot F. Interna. PZWL, Warszawa 2002
3. Kinalski R.: Kompendium rehabilitacji i fizjoterapii Urban & Partner, Wrocław
2002
4. Kostowski W, Herman Z, Farmakologia Red.. Podstawy farmakoterapii. PZWL,
Warszawa 2005
5. Kwolk A Red.: Rehabilitacja medyczna. Urban & Partner, Wrocław 2004
6. Szulc R Red.: Usprawnianie lecznicze krytycznie chorych. Urban & Partner,
Wrocław 2001
53
FIZJOTERAPIA KLINICZNA W DYSFUNKCJACH NARZĄDU RUCHU
W REUMATOLOGII
Rok
studiów
Semestr
łącznie
II
IV
30
Liczba godzin
wykłady
ćwiczenia
10
Forma
zaliczenia
Zaliczenie
z oceną
seminaria
20
-
Cele dydaktyczne:
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
Wykłady (2 godz.)
Tematy:
eg
Treści programowe:
o
w
Ło
dz
i
W wyniku realizacji programu nauczania student będzie potrafił przeprowadzić badanie
funkcjonalne określające możliwości ruchowe i wydajnościowe pacjenta z rozpoznaną
chorobą reumatyczną, określić tolerancję wysiłku i opracować program zajęć ruchowych
dostosowanych do możliwości pacjenta, spełniający wymogi lecznicze. Będzie potrafił
przeprowadzić zajęcia zarówno indywidualnie jak i różne formy zajęć zespołowych.
1. Fizjoterapia w całokształcie leczenia chorego
Definicja chorób reumatycznych
Klasyfikacja chorób reumatycznych według:
Światowej Organizacji Zdrowia (WHO)
Reumatologicznego Towarzystwa reumatologicznego (ARA)
Etiopatogeneza RZS.
Dominujące objawy.
2. Postępowanie fizjoterapeutyczne w walce z bólem. Zespoły bólowe oraz
różnicowanie bólu. Różnicowanie zespołów chorobowych o podłożu reumatycznym.
Definicja bólu.
Patomechanizm bólu.
Anatomiczne podstawy bólu.
Podział bólu i jego rodzaje.
3. Diagnostyka laboratoryjna i fizjoterapeutyczna w chorobach reumatycznych.
Nieswoiste wykładniki zapalenia – OB.,CRP, α 2, γ globuliny, stężenie żelaza i
miedzi w surowicy.
Badania immunologiczne – czynnik reumatoidalny, przeciwciała przeciw jądrowe
(ANA), krążące kompleksy immunologiczne (zjawisko LE, przeciwciała
przeciw fosfolipidom), dopełniacz.
Cytopenie wywołane przez autoprzeciwciała (niedokrwistość hemolityczna,
leukopenia, limfocytopenia, małopłytkowość).
54
4. Diagnostyka obrazowa w chorobach reumatycznych.
1. Badania radiologiczne kości i stawów.
2. Scyntygrafia kości – badania przy użyciu kompleksu pyrofosforanów z 99m Tc.
3. Densytometria.
5. Radioizotopy w chorobach reumatycznych.
Zastosowanie substancji radioaktywnych radioaktywnych z miejscowym podawaniem
do stawów w przebiegu przewlekłego zapalenia (90 Itr, 186Ren, 169 ERB).
Radioizotopy w opiece paliatywnej u pacjentów z chorobami reumatycznymi (32P,
89
SR, 117Sn, 186Ren, 153Sm).
Ło
dz
i
Ćwiczenia (2 godz.)
Tematy:
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
w
1. Fizjoterapia w reumatoidalnym zapaleniu stawów.
• Diagnostyka różnicowa i fizjoterapeutyczna
• Cele terapeutyczne.
• Fizjoterapia w różnych stadiach choroby.
• Wskazania i przeciwwskazania do zbiegów rehabilitacyjnych.
• Balneoterapia.
• Opieka psychologiczna.
• Leczenie promieniowaniem jonizującym.
2. Fizjoterapia w toczniu rumieniowatym/układowym.
• Leczenie spoczynkiem.
• Balneoterapia.
3. Fizjoterapia w infekcyjnym zapaleniu stawów.
• Leczenie spoczynkiem.
• Balneoterapia.
4. Fizjoterapia w gorączce reumatycznej.
• Zapobieganie nawrotom.
5. Fizjoterapia w reaktywnym zapaleniu stawów.
• Dominujące objawy
• Zapobieganie nawrotom.
55
dz
w
Ło
8. Fizjoterapia w osteoporozie posterydowej.
• Dominujące objawy.
• diagnostyka fizjoterapeutyczna.
i
6. Fizjoterapia w dnie moczanowej.
• Dieta zmniejszająca częstość występowania napadom w dnie moczanowej.
7. Fizjoterapia w chorobie zwyrodnieniowej stawów.
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
9. Twardzina układowa. Zapalenie wielomięśniowe – skórno mięśniowe.
• Diagnostyka różnicowa i fizjoterapeutyczna.
10. Fizjoterapia w zespole Siögrena. Zespoły zapalenia naczyń.
Literatura:
1. Dobrogowski J., Wordliczek J., Medycyna bólu, PZWL, Warszawa 2004;
2. Januszewicz W., Kokot F., Interna, PZWL, Warszawa 2002;
3. Kinalski R., Kompendium rehabilitacji i fizjoterapii, Red. Urban & Partner,
Wrocław 2002;
4. Kwolek A., Rehabilitacja medyczna, Red. Urban & Partner, Wrocław 2004;
5. Szulc R., Usprawnianie lecznicze krytycznie chorych, Red. Urban & Partner,
Wrocław 2001.
56
FIZJOTERAPIA KLINICZNA W DYSFUNKCJACH NARZĄDU RUCHU
W ORTOPEDII I TRAUMATOLOGII
Rok
studiów
II
Semestr
IV
łącznie
75
Liczba godzin
wykłady
ćwiczenia
25
50
seminaria
-
Forma
zaliczenia
Egzamin
Cele dydaktyczne:
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
Wykłady
eg
Treści programowe:
o
w
Ło
dz
i
W wyniku realizacji programu nauczania student będzie potrafił przeprowadzić badanie
czynnościowe dla potrzeb usprawniania, zinterpretować uzyskane wyniki, prowadzić
dokumentację niezbędną w praktyce fizjoterapeutycznej. Zaplanować i zrealizować
program usprawniania w zakresie kinezyterapii i ergoterapii. Nauczyć pacjenta
prawidłowego użytkowania zaopatrzenia ortopedycznego, oraz unikania sytuacji
predysponujących do przeciążeń.
WYKŁAD 1 – (3 godz)
Badanie narządu ruchu niezbędne dla programowania procesu usprawniania
i dostosowania metod fizjoterapeutycznych do celów kompleksowej rehabilitacji.
Współczesne metody fizjoterapeutyczne stosowane u pacjentów po złamaniach kończyny
górnej i dolnej.
Metody fizjoterapeutyczne stosowane w leczeniu:
złamań obojczyka,
uszkodzeń stawu obojczykowo-barkowego i mostkowo-obojczykowego,
złamań i zwichnięć łopatki,
złamań bliższego końca k. ramiennej,
zwichnięć stawu ramiennego,
złamań trzonu k. ramiennej,
uszkodzeń tkanek miękkich okolicy stawu ramiennego obręczy barkowej,
złamań dalszego końca k. ramiennej,
zwichnięć stawu łokciowego prostych i powikłanych złamaniem.
złamań kości przedramienia,
złamań i zwichnięć okolicy nadgarstka,
uszkodzeń tkanek miękkich okolicy nadgarstka,
złamań i zwichnięć okolicy śródręcza i palców,
uszkodzeń ukł. torebkowo-więzadłowego ręki, ścięgien zginaczy i prostowników
palców i ręki.
WYKŁAD 2 – (2 godz)
Współczesne metody fizjoterapeutyczne stosowane u pacjentów po złamaniach kończyny
dolnej.
złamań miednicy,
złamań panewki stawu biodrowego,
57
w
Ło
dz
i
zwichnięć stawu biodrowego.
złamań szyjki k. udowej,
złamań krętarzowych i podkrętarzowych kości udowej,
złamań trzonu kości udowej.
złamań trzonów k. podudzia,
złamań kostek goleni,
uszkodzeń więzadeł stawu skokowo-goleniowego,
złamań i zwichnięć kości stępu,
złamań kości śródstopia i palców,
zwichnięć stawów śródstopia i przodostopia
uszkodzeń ścięgna Achillesa.
złamań dalszego końca kości udowej,
złamań bliższej nasady kości piszczelowej,
uszkodzeń aparatu wyprostnego kolana,
ostrych uszkodzeń więzadeł stawu kolanowego,
zwichnięć urazowych kolana,
niestabilności przewlekłej stawu kolanowego.
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
WYKŁAD 3 - (2 godz)
Współczesne metody fizjoterapeutyczne stosowane u pacjentów po złamaniach kręgosłupa
(bez zaburzeń neurologicznych).
stłuczeń kręgosłupa,
skręceń stawów międzykręgowych z uszkodzeniem aparatu więzadłowego,
zwichnięć i podwichnięć stawów międzykręgowych,
złamań trzonów, łuków, nasad, wyrostków kręgów.
Metody fizjoterapeutyczne stosowane w dysfunkcjach ruchowych stawu ramiennego:
• pierwotne zmiany zwyrodnieniowe,
• uszkodzenia stożka rotatorów,
• zespół cieśni podbarkowej,
• niestabilność stawu ramiennego.
Fizjoterapia w powikłaniach pourazowych kończyn:
zrost opóźniony i brak zrostu,
jałowa martwica kości,
niestabilność stawów,
pourazowe przykurcze, zrosty i zesztywnienia stawów,
nawykowe zwichnięcia/podwichnięcia stawów,
zmiany zwyrodnieniowe stawów,
zwapnienia okołostawowe,
zaniki mięśni,
zapalenie i przerwanie ścięgien,
odleżyny,
przykurcz ischemiczny Volkmana,
pourazowe jałowe zapalenia stawów,
algodystrofie - zespół Sudecka,
zespoły uciskowe nerwów i naczyń.
58
Fizjoterapia pacjentów po amputacjach kończyny górnej i dolnej.
Metody fizjoterapeutyczne stosowane w:
dysplazji stawu biodrowego,
stopie końsko-szpotawej,
jałowych martwicach kości,
złuszczeniu nasad kości udowej,
koślawości i szpotawości kolan.
Ło
dz
i
Wady postawy – rozpoznawanie i
fizjoterapia w leczeniu zachowawczym,
przedoperacyjnym i pooperacyjnym.
Choroba Scheuermanna – postępowanie usprawniające w leczeniu zachowawczym,
przedoperacyjnym i pooperacyjnym.
o
w
Boczne skrzywienia kręgosłupa – zasady leczenia fizjoterapeutycznego.
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
Zmiany zwyrodnieniowo - zniekształcające stawów biodrowych i stawów kolanowych –
zasady leczenia fizjoterapeutycznego.
Fizjoterapia w chorobie zwyrodnieniowej kręgosłupa.
niestabilność,
zmiany zwyrodnieniowe,
dyskopatia,
niewydolność tętnic kręgowo-podstawnych.
Fizjoterapia w rehabilitacji chorych po endoprotezoplastykach stawów biodrowych i
stawów kolanowych.
Ćwiczenia:
ĆWICZENIE 1 - (4 godz)
• Metody fizjoterapeutyczne stosowane u pacjentów po złamaniach obojczyka,
zwichnięciu stawu ramiennego, złamaniach w obrębie kości ramiennej.
• Programowanie usprawniania.
• Prowadzenie ćwiczeń indywidualnych.
• Metody fizjoterapeutyczne stosowane u pacjentów po złamaniach w obrębie kości
przedramienia, ręki i palców.
• Badanie funkcjonalne ręki.
• Praca z pacjentem.
• Ocena samodzielności pacjenta przed i po zakończeniu cyklu leczenia.
59
ĆWICZENIE 3 - (4 godz.)
Fizjoterapia w rehabilitacji medycznej u pacjentów po złamaniach w obrębie miednicy,
stawu biodrowego i kości udowej.
dz
Ło
• Fizjoterapia w zespole bolesnego barku.
• Nakreślenie planu usprawniania.
• Instruktaż ćwiczeń wykonywanych przez pacjenta w domu.
i
• Fizjoterapia u pacjentów po złamaniach kości goleni, urazach stawu skokowego
i stopy.
• Ocena zaburzeń funkcjonalnych kończyny dolnej.
• Zaburzenia funkcji chodu – rodzaje chodu patologicznego.
eg
o
w
• Zasady fizjoterapii w zespołach algodystroficznych.
• Dobór odpowiednich metod kinezy- i fizykoterapeutycznych do okresu choroby.
• Praca z pacjentem.
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
Praca z chorym amputowanym.
1. Zasady prowadzenie fizjoterapii po amputacjach w obrębie kończyny górnej.
• Przygotowanie do zaprotezowania. Rehabilitacja pacjentów po zaprotezowaniu, nauka
czynności samoobsługi.
2. Zasady fizjoterapii po amputacjach w obrębie kończyny dolnej.
• Przygotowanie do zaprotezowania. Rehabilitacja pacjentów po zaprotezowaniu, nauka
chodzenia.
1. Fizjoterapia następstw i powikłań wad postawy.
• Nowoczesne metody oznaczania postawy.
• Analiza błędów w postawie i ich skutki.
• Zasady gimnastyki korekcyjnej.
• Fizjoterapia w profilaktyce.
2. Choroba Scheuermanna.
• Leczenie zachowawcze.
• Przygotowanie pacjenta do zabiegu operacyjnego.
• Postępowanie pooperacyjne.
• Fizjoterapia w leczeniu zachowawczym i operacyjnym bocznych skrzywień
kręgosłupa
• Warunki stosowania ćwiczeń symetrycznych i asymetrycznych.
• Rodzaje stosowanych ćwiczeń, zaopatrzenie ortopedyczne.
• Usprawnianie przed i po zabiegu operacyjnym.
60
• Zmiany zwyrodnieniowe zniekształcające stawy – fizjoterapia w zaburzeniach
funkcjonalnych narządu ruchu.
• Cele i program usprawniania.
• Zastosowanie zaopatrzenia rehabilitacyjnego.
• Ocena wyników leczenia.
i
• Planowanie realizacja zabiegów fizjoterapeutycznych u pacjentów po
endoprotezoplastyce cementowej stawu biodrowego. Endoprotezoplastyka częściowa
i całkowita.
• Pionizacja i nauka chodu..
eg
Literatura:
o
w
Ło
dz
• Planowanie i realizacja zabiegów fizjoterapeutycznych u pacjentów po
endoprotezoplastyce bezcementowej stawu biodrowego. Planowanie rehabilitacji.
• Pionizacja i nauka chodu.
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
1. Dega W. (red.).: Ortopedia i rehabilitacja. PZWL, Warszawa 1996.
2. Gaździk T.: Ortopedia i traumatologia dla studentów medycyny. PZWL, Warszawa
1998.
3. Kubacki J.: Zarys ortopedii i traumatologii. Podręcznik dla studentów rehabilitacji.
Wyd. AWF, Katowice.
4. Kwolek A. (red).: Rehabilitacja Medyczna. Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław
2003.
5. Mika T.: Fizjoterapia. PZWL, Warszawa 1996.
6. Milanowska K. (red).: Podstawy rehabilitacji ruchowej w dysfunkcjach narządu ruchu.
Wydawnictwo Sport i Turystyka, Warszawa 1981.
7. Nowotny I.: Zarys rehabilitacji w dysfunkcjach narządu ruchu. Podręcznik dla
studentów AWF, Wyd. AWF, Katowice 2000.
8. Stodolny J.: Choroba przeciążeniowa kręgosłupa. Wydawnictwo ZL Natura, Kielce.
9. Stodolny J.: Jak chronić swój kręgosłup. Wydawnictwo ZL Natura, Kielce.
10. Straburzyńska-Lupa A., Straburzyński G.: Fizjoterapia. PZWL, Warszawa 2004.
11. Tylman D., Dziak A. (red).: Traumatologia narządu ruchu. PZWL, Warszawa 1987.
12. Zembaty A. (red).: Kinezyterapia. Wydawnictwo Kasper Sp. z o.o., 2003.
61
FIZJOTERAPIA KLINICZNA W DYSFUNKCJACH
W NEUROLOGII I NEUROCHIRURGII
NARZĄDU
RUCHU
Rozliczenie godzin:
Rok
studiów
II
Semestr
IV
łącznie
60
Liczba godzin
wykłady
ćwiczenia
20
40
seminaria
-
Forma
zaliczenia
Egzamin
Cele dydaktyczne:
dz
i
Zapoznanie z zasadami fizjoterapii w neurologii i neurochirurgii w dysfunkcjach narządu
ruchu. Nabycie umiejętności stosowania fizjoterapii w dysfunkcjach narządu ruchu.
Profilaktyka zmian wtórnych.
Ło
Treści programowe:
o
w
Wykłady (2 godz.)
Tematy:
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
1. Wprowadzenie do rehabilitacji chorych z dysfunkcjami narządu ruchu w neurologii
i neurochirurgii. Podstawy neurorehabilitacji.
2. Rehabilitacja osób z chorobami i zaburzeniami obwodowego układu nerwowego cz. I.
Charakterystyka porażeń i niedowładów wiotkich. Ocena siły mięśniowej,
elektrodiagnostyka, ocena stopnia uszkodzenia – współczynnik i iloraz akomodacji. Ocena
zaburzeń czucia powierzchniowego i głębokiego.
3. Fizjoterapia osób z chorobami i zaburzeniami obwodowego układu nerwowego cz. II.
Metody fizykalne stosowane w rehabilitacji osób z porażeniem wiotkim. Postępowanie
fizjoterapeutyczne po przebytych operacjach na nerwach obwodowych tzw. przeszczepach
kablowych. Zaopatrzenie ortopedyczne w porażeniach wiotkich.
4. Fizjoterapia w zespołach korzeniowych i rzekomokorzeniowych. Diagnostyka
i postępowanie fizjoterapeutyczne. Profilaktyka nawrotów w leczeniu bólów krzyża.
5. Fizjoterapia osób z chorobami i zaburzeniami OUN.
Plastyczność mózgu. Prawa kompensacji i adaptacji.
6. Fizjoterapia osób z zaburzeniami i uszkodzeniami ośrodkowego układu nerwowego
cz. I.
Omówienie podstawowych pojęć: porażenie, niedowład. Ocena stopnia niedowładu.
Klinimetria w neurorehabilitacji. Skala Barthel, skala Rankina, wskaźnik funkcjonalny „Repty”, Motor Rivermead Assessment.
7. Fizjoterapia osób z zaburzeniami i uszkodzeniami ośrodkowego układu nerwowego
cz. II.
Ocena spastyczności – skala Ashworth. Postępowanie fizjoterapeutyczne w spastyczności.
Czynności pielęgnacyjne i profilaktyka w udarach mózgowych.
Fizjoterapia w rehabilitacji chorych: czynności samoobsługi, sadzanie, usprawnianie
bierne i czynne, pionizacja, czynności lokomocyjne.
62
8. Fizjoterapia w rehabilitacji osób ze schorzeniami
i zaburzeniami układu
pozapiramidowego.
Fizjopatologia schorzeń w zakresie układu pozapiramidowego OUN, zespoły:
hypertoniczno- hipokinetyczne- choroba Parkinsona.
Zespoły hipotoniczno-hyperkinetyczne − choreo-atetotyczne.
Wybrane metody fizjoterapeutyczne: ćwiczenia koordynacyjne wg. Frenkla, testy
oporowo-kontaktowe, muzyko, -choreo, - i fototerapia w usprawnianiu.
Metody leczenia chirurgicznego-implanty.
Ło
dz
i
9. Rehabilitacja osób z uszkodzeniami rdzenia kręgowego. Powikłania i następstwa
uszkodzeń rdzenia kręgowego. Podstawy rehabilitacji szpitalnej i ambulatoryjnej.
Realizacja rehabilitacji szpitalnej i ambulatoryjnej według zasad Polskiego Modelu
Rehabilitacji.
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
w
10. Fizjoterapia osób ze stwardnieniem rozsianym (SM) - przebieg naturalny
i modyfikowany farmakoterapią. Rozszerzona skala niewydolności ruchowej - Kurtzk´ego.
Omówienia metod fizjoterapeutycznych w usprawnianiu chorych, zależnie od przebiegu
i objawów klinicznych.
Ćwiczenie 1.
Rehabilitacja chorych po udarach mózgu cz. I.
Zabiegi pielęgnacyjne, profilaktyka przed powikłaniami; zapobieganie odleżynom,
przykurczom stawowym, powikłaniami zapalnymi dróg oddechowych i układu
moczowego, utrzymanie kontaktu słowno-emocjonalnego.
Fizjoterapia w rehabilitacji wczesnej.
ćwiczenia bierne, bierno-czynne w zakresie niedowładnych kończyn
ćwiczenia oddechowe
stymulacja proprioceptywna PNF
ćwiczenia czynne w odciążeniu, ćwiczenia czynne właściwe
masaż leczniczy
nauka siadania, wysadzanie z łóżka na wózek i odwrotnie; metoda wymuszonego ruchu
niedowładnych kończyn
Rehabilitacja późna (po 6-8 tygodniach od doznanego udaru)
ćwiczenia czynne (wspomagane, w odciążeniu i czynne właściwe)
ćwiczenia koordynacyjne i równoważne
ćwiczenia lokomocyjne-reedukacja chodu
ćwiczenia logopedyczne
psycho i socjoterapia
wybrane metody fizykoterapii-magnetostymulacja, hydroterapia
Prezentacja chorych. Diagnostyka, planowanie i prowadzenie programu fizjoterapii.
Ćwiczenie 2.
Rehabilitacja chorych po udarach mózgu .
63
dz
i
Ćwiczenie 3.
Rehabilitacja chorych z uszkodzeniem rdzenia kręgowego - para i tetraparezy cz. I.
Ocena lokalizacji i stopnia niedowładu w porażeniach.
Kliniczne cechy niedowładów ośrodkowych pochodzenia rdzeniowego.
Badanie spastyczności - napięcia mięśniowego(skala Ashworth).
Badanie zaburzeń czynności zwieraczy.
Postępowanie pielęgnacyjne i czynności profilaktyczne; ćwiczenia oddechowe, zmiana
pozycji, pielęgnacja powłok skórnych, usprawnienia zaburzeń zwieraczy.
Wczesna i późna rehabilitacja u chorych z objawami uszkodzenia rdzenia
- metody kinezyterapeutyczne, przywracanie funkcji lokomocyjnych (Woodway),
ćwiczenia relaksacyjno-koordynacyjne.
- wybrane metody fizykoterapeutyczne-tonoliza
- psycho i socjoterapia
w
Ło
Ćwiczenie 4.
Rehabilitacja chorych z uszkodzeniem rdzenia kręgowego - para i tetraparezy cz. II.
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
Ćwiczenie 5.
Postępowanie rehabilitacyjne u osób z uszkodzeniami obwodowego układu nerwowego
- cechy uszkodzenia; korzeniowe, splotów nerwowych i nerwów obwodowych
- ocena i badanie lokalizacji i stopnia niedowładów obwodowych
- badanie napięcia mięśniowego- hypotonii i siły mięśniowej
- metody fizjoterapeutyczne a szczególnie elektrodiagnostyka; funkcjonalna
elektrostymulacja, krzywa i/t, chronaksja, reobaza
- postępowanie rehabilitacyjne w przypadkach przeszczepów tzw. kablowych nerwów
- dobór i zaopatrzenie w pomocniczy sprzęt ortopedyczny.
Ćwiczenie 6.
Zastosowanie elektromiografii i elektroneurografii w diagnostyce chorób układu nerwowomięśniowego. Zespół cieśni nadgarstka, polineuropatie, miopatie, zespół post polio.
Ćwiczenia praktyczne. Wykorzystanie metod fizjoterapii w w/w chorobach.
.
Ćwiczenie 7.
Postępowanie rehabilitacyjne u osób ze schorzeniami układu pozapiramidowego:
badanie i rozgraniczenie postaci hypertoniczno- hipokinetycznych (zespół Parkinsona)
oraz hipotoniczno-hyperkinetycznych (choreo-atetoza) lub dystonicznohyperkinetycznych –dystonia mięśniowa.
Zaburzenia chodu i koordynacji ruchowej oraz metody usprawniania; ćwiczenia
relaksacyjne, koordynacyjno-sprawnościowe, wdrożenie profilaktyki przed
upadkiem
ćwiczenia kontaktowo-oporowe w przypadkach postaci hyperkinetycznych zespołów
pozapiramidowych
rola i omówienie ćwiczeń z udziałem muzyko, choreo i fototerapii (światło zielone) w
w/w zaburzeniach.
postępowanie w przypadkach wszczepienia implantów (elektrod) do jąder
podkorowych lub zabiegach
stereotaktycznych w zakresie układu
pozapiramidowego lub wzgórza wzrokowego.
64
Fizjoterapia w zespołach pozapiramidowych i mózdżkowych. Fizjoterapia w stwardnieniu
rozsianym. Zabiegi fizykalne w nietrzymaniu moczu. Prezentacja chorych. Diagnostyka,
planowanie i prowadzenie programu fizjoterapii.
Ćwiczenie 8. Fizjoterapia po urazach czaszkowo-mózgowych.
Diagnostyka i planowanie zabiegów.
Etapy programu usprawniania chorych po udarze pnia mózgu.
Zaliczenie ćwiczeń.
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
w
Ło
dz
i
Literatura:
1. Banister R.: Neurologia kliniczna &-medicalpress, Oxford, UK, 1992.
2. Gooding G.S. i wsp.: Metody terapii wpływające na przebieg stwardnienia
rozsianego, Neurology 1, 2003, 39-51.
3. Kinalski R.: Kompendium rehabilitacji i fizjoterapii. Urban & Partner, Wrocław
2002, wydanie I.
4. Kiwerski J.: Schorzenia i urazy kręgosłupa. PZWL, Warszawa 2001, wydanie II.
5. Kwolek A.: Rehabilitacja medyczna, Urban s Partner, Wrocław, 2003.
6. Marciniak W., Szulc A.: Wiktora Degi ortopedia i rehabilitacja. Tom I + II. PZWL,
Warszawa 2003, wydanie I.
7. Mika T.: Fizykoterapia, PZWL Warszawa, 1998.
8. Mika T., Kasprzak W.: Fizykoterapia. PZWL, Warszawa 2003, wydanie IV.
9. Milanowska K., Dega W.: Rehabilitacja medyczna, PZWL Warszawa,1998.
10. Nowotny J.: Podstawy fizjoterapii. Podstawy teoretyczne i wybrane aspekty
praktyczne. Kasper, Kraków 2004, wydanie IV.
11. Przeździak B.: Zaopatrzenie rehabilitacyjne. Via Medica, Gdańsk 2003, wydanie I.
12. Spodarczyk K.: Patologia narządu ruchu. PZWL, Warszawa 2002, wydanie I.
13. Straburzyńska-Lupa A. , Straburzyński G.: Fizjoterapia. PZWL, Warszawa 2003,
wydanie III
14. Weiss M., Zembaty A.: Fizjoterapia, PZWL 1983.
15. Zembaty A.: Kinezyterapia tom I, Wydawnictwo „Kasper" , Kraków 2002,
wydanie I
16. Zembaty A.: Kinezyterapia tom II, Wydawnictwo „Kasper”, Kraków 2003,
wydanie I.
65
KWALIFIKOWANA PIERWSZA POMOC MEDYCZNA
Rok
studiów
Semestr
łącznie
II
IV
46
Liczba godzin
wykłady
ćwiczenia
14
seminaria
32
-
Forma
zaliczenia
Zaliczenie
z oceną
Cele dydaktyczne:
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
w
Ło
dz
i
W wyniku realizacji programu nauczania student: objaśni pojęcie medycyny ratunkowej
i związane z nią definicje i klasyfikacje. Omówi współczesną organizację pomocy w
obrażeniach. Przedstawi podstawowe stany nagłe, ich przyczyny, rozpoznawanie oraz
postępowanie z poszkodowanym. Omówi postępowanie w stanach bezpośredniego
zagrożenia życia. Oceni stan poszkodowanego i udzieli mu potrzebnej pomocy
przedmedycznej w tym przeprowadzi czynności resuscytacyjne, ułoży w pozycji
bezpiecznej, zatamuje krwotok zewnętrzny i wdroży postępowanie przeciwwstrząsowe.
Określi zasady zabezpieczenia miejsca wypadku oraz ewakuacji poszkodowanych
w różnych warunkach. Zagrożenia występujące w pracowni fizykoterapeutycznej
i kinezyterapeutycznej oraz ich zapobieganie. Podstawowe zasady i przepisy BHP
obowiązujące w pracowni fizykoterapeutycznej i kinezyterapeutycznej.
Treści programowe:
Tematy:
1. Prawne i społeczne podstawy udzielania pierwszej pomocy. Organizacja
i funkcjonowanie systemu zintegrowanego ratownictwa medycznego w Polsce.
Zagadnienia:
Cywilnoprawne i karne skutki udzielania pomocy: Art. 164 Kodeksu Karnego, pojęcia
sytuacji konieczności, granic wymagalności, obowiązek ratowania.
Wytyczne Europejskiej Rady Resuscytacji dotyczące standardów i zakresu udzielanej
pomocy przez pracowników ochrony zdrowia.
Definicje i pojęcia: wypadek masowy, katastrofa – medyczno-taktyczny podział katastrof.
AED – nowy standard w udzielaniu pomocy przedlekarskiej.
Organizacja i funkcjonowanie systemu zintegrowanego ratownictwa medycznego w
Polsce.
Opis działania systemu.
2. Najczęstsze przyczyny nagłego zatrzymania krążenia oraz stany nagłego
zagrożenia życia u osób dorosłych i dzieci – wyposażenie apteczki pierwszej pomocy.
Zagadnienia:
Przyczyny nagłego zatrzymania krążenia u osób dorosłych.
Ostra i przewlekła niewydolność oddechowa.
Niedrożność dróg oddechowych –przyczyny, rozpoznanie i postępowanie.
Niewydolność oddechowa – rozpoznanie i postępowanie
Zaburzenia czynności serca – rozpoznanie i postępowanie.
66
Nagłe zatrzymanie krążenia w sytuacjach szczególnych: hipotermia, podtopienie, zatrucie,
ciąża, reakcja anafilaktyczna, ciężki napad astmy, uraz – postępowanie i pierwsza pomoc
przedlekarska.
Postępowanie i pierwsza pomoc przedlekarska w najczęściej występujących stanach
zagrożenia zdrowia i życia u dzieci.
3. Wstrząs – rozpoznawanie i postępowanie.
Ło
dz
i
Zagadnienia:
Definicja wstrząsu, podstawy patofizjologii wstrząsu.
Objawy podmiotowe i przedmiotowe w badaniu chorego we wstrząsie.
Fazy wstrząsu. Kliniczne postacie wstrząsu.
Wstrząs hipowolemiczny. Wstrząs dystrybucyjny. Wstrząs mechaniczny
Zasady postępowania przy udzielaniu pierwszej pomocy choremu we wstrząsie.
Pozycja przeciwwstrząsowa, koce termoizolacyjne.
4. Podstawowe zabiegi resuscytacyjne u osób dorosłych w oparciu o wytyczne BLS.
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
w
Zagadnienia:
Definicje resuscytacji, reanimacji, śmierci, pojecie procesu umierania. Wskazania do
podjęcia resuscytacji, decyzje o niepodejmowaniu i zaprzestaniu resuscytacji.
Wytyczne Europejskiej Rady Resuscytacji (ERC) dotyczące podstawowych zabiegów
resuscytacyjnych u osób dorosłych.
Sekwencja działania podczas zadławienia.
5. Resuscytacja krążeniowo-oddechowa u dzieci w oparciu o wytyczne P-BLS.
Resuscytacja krążeniowo-oddechowa u kobiet w ciąży.
Zagadnienia
Wytyczne Europejskiej Rady Resuscytacji (ERC) dotyczące podstawowych zabiegów
resuscytacyjnych u dzieci. Różnice w budowie anatomicznej i fizjologii układów
oddechowego i krążenia w zależności od wieku rozwojowego mające znaczenie dla
resuscytacji.
Zasady prowadzenia resuscytacji bezprzyrządowej w zależności od wieku rozwojowego
dziecka. Postępowanie w przypadku zadławienia u dziecka.
Odmienności anatomiczne i fizjologiczne u kobiet w ciąży utrudniające resuscytację
krążeniowo-oddechową. Zasady resuscytacji u kobiet w ciąży.
6. Pierwsza pomoc i postępowanie w nagłych stanach zagrażających zdrowiu i życiu.
Zagadnienia:
BHP w pracowni fizjoterapeutycznej. Postępowanie w oparzeniach i odmrożeniach,
rozpoznawanie stopnia ciężkości i powierzchni oparzeń, postępowanie w przypadku
oparzeń termicznych i chemicznych. Postępowanie w przypadku wystąpienia odmrożeń.
Porażenie prądem elektrycznym, działanie prądu elektrycznego na organizm człowieka
warunki sprzyjające porażeniu, zasady uwalniania porażonego od działania prądu
elektrycznego, zasady udzielania pierwszej pomocy porażonym prądem elektrycznym.
Ostre zatrucia, podział substancji toksycznych w zależności od mechanizmu działania,
drogi wchłaniania substancji do organizmu, objawy zatrucia i postępowanie
z zatrutymi w zależności od rodzaju substancji toksycznej.
Zasady udzielania pierwszej pomocy po ukąszeniu i użądleniu. Zasady udzielania
pierwszej pomocy ofiarom utonięć. Ostre stany zagrożenia życia związane z ciążą rozpoznawanie i pierwsza pomoc przedlekarska.
67
7. Wypadek komunikacyjny – zasady udzielania pierwszej pomocy. Medyczna pomoc
przedlekarska.
Zagadnienia:
Etapy oceny miejsca wypadku, podstawowe mechanizmy obrażeń komunikacyjnych,
rodzaje wypadków komunikacyjnych.
Obrażenia związane z niewłaściwym użyciem pasów bezpieczeństwa, zagłówków
i poduszek powietrznych podczas zderzenia. Ocena chorego po urazie.
Tematy:
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
w
Ło
dz
i
1. Resuscytacja krążeniowo-oddechowa u osób dorosłych
Wybrane zagadnienia anatomiczno-kliniczne z zakresu układu oddechowego i krążenia.
Topografia ścian klatki piersiowej.
Zasady postępowania w NZK według wytycznych BLS.
Rozpoznawanie objawów zatrzymanego oddechu, ocena powietrza wydechowego na
poziomie ust i nosa ratowanego, obserwacja ruchów klatki piersiowej. Sposoby i metody
bezprzyrządowego udrażniania dróg oddechowych, sztuczne oddychanie – sposoby i
technika wykonania.
Rozpoznawanie objawów zatrzymanego krążenia, badanie i ocena tętna na dużych
tętnicach, technika masażu serca. Doskonalenie czynności resuscytacyjnych podczas
ćwiczeń na fantomach.
demonstracja na fantomie przez asystenta sposobów prowadzenia poszczególnych
czynność resuscytacyjnych, 20 min.
nauka i ćwiczenie na fantomach umiejętności resuscytacji przez studentów, 90 min.
odpowiedzi na pytania,
zadania na naukę własną,
2. Rodzaje ran i ich zaopatrywanie
Definicja i charakterystyka ran, ciętych, kłutych, szarpanych, tłuczonych, miażdżonych
postrzałowych i oparzeniowych; sposoby gojenia się ran, zakażenia przyranne (tężec,
zgorzel gazowa, róża) - etiologia, patogeneza, postępowanie i zapobieganie.
Charakterystyka obrażeń wielomiejscowych i kolejność czynności przy udzielaniu
pierwszej pomocy. Wykonanie opatrunku za pomocą dostępnych środków opatrunkowych.
Nauka nakładania chusty trójkątnej, temblaków i opatrunków procowych, plastrowych,
siatkowych i żelowych.
Pierwsza pomoc w krwotokach zewnętrznych, opatrunek uciskowy, wskazania do opaski
zaciskającej, postępowanie po jej założeniu.
demonstracja przez asystenta sposobów zakładania poszczególnych opatrunków za
pomocą dostępnych środków opatrunkowych, 25 min.
nauka i ćwiczenie na umiejętności zakładania opatrunków przez studentów, 70 min.
3. Zasady resuscytacji krążeniowo-oddechowej dzieci i kobiet w ciąży.
Różnice w budowie anatomicznej i fizjologii układów oddechowego i krążenia w
zależności od wieku rozwojowego dziecka mające znaczenie dla resuscytacji.
68
Zasady prowadzenia resuscytacji w zależności od wieku rozwojowego dziecka według
wytycznych P-BLS.
Postępowanie w przypadku zadławienia u dziecka.
Odmienności anatomiczne i fizjologiczne u kobiet w ciąży utrudniające resuscytację
krążeniowo-oddechową. Zasady resuscytacji u kobiet w ciąży.
Ćwiczenia praktyczne umiejętności resuscytacji dzieci z wykorzystaniem fantomu.
nauka i ćwiczenie na fantomach umiejętności resuscytacji przez studentów, 75 min.
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
w
Ło
dz
i
4. Pierwsza pomoc w przypadku wystąpienia złamań kości.
Pierwsza pomoc w złamaniach (rodzaje złamań, objawy i rozpoznawanie, ogólne zasady
zakładania unieruchomień prowizorycznych, postępowanie w złamaniach zamkniętych,
otwartych, powikłanych krwotokiem), Pierwsza pomoc w obrażeniach czaszki, kręgosłupa,
klatki piersiowej, brzucha. Zasady stabilizacji odcinka szyjnego kręgosłupa.
Nauka prowizorycznych metod unieruchomiania. Ćwiczenia z wykorzystaniem szyn
Kramera.
demonstracja przez asystenta metod badania chorego urazowego oraz sposobów
zakładania unieruchomień prowizorycznych oraz z wykorzystaniem szyn Kramera, 20
min.
nauka badania chorego urazowego i ćwiczenie zakładania unieruchomień przez studentów,
75 min.
5. Doskonalenie metod resuscytacji krążeniowo-oddechowej – ćwiczenie na
fantomach.
Ćwiczenia doskonalące resuscytację krążeniowo-oddechową z udziałem jednego i dwóch
ratowników.
Sekwencja działań w trakcie podstawowych zabiegów resuscytacyjnych u osób dorosłych.
Badanie i ocena stanu poszkodowanego, metody utrzymywania drożności dróg
oddechowych, rękoczyn Esmarcha, zredukowany rękoczyn Esmarcha u osób z podejrzenie
uszkodzenia odcinka szyjnego kręgosłupa, bezprzyrządowe i przyrządowe sposoby
udrażniania dróg oddechowych. Metody oceny zachowanego krążenia. Zasady
wykonywania pośredniego masażu serca. Pozycja bezpieczna.
Zasady resuscytacji w sytuacjach szczególnych: u osób z podejrzeniem urazu szyjnego
odcinka kręgosłupa, porażonych prądem, zatrutych, podtopionych.
Resuscytacja dzieci.
Postępowanie z chorym po resuscytacji. Pozycja bezpieczna.
doskonalenia na fantomach umiejętności resuscytacji przez studentów, 90 min.
6. Postępowanie i pierwsza pomoc w przypadku wystąpienia zwichnięć i skręceń
stawów.
Pierwsza pomoc w zwichnięciach i skręceniach stawów (rodzaje, objawy
i rozpoznawanie). Ogólne zasady zakładania unieruchomień prowizorycznych.
69
Praktyczne ćwiczenia unieruchomienia kończyn z wykorzystaniem szyn Kramera.
Ćwiczenie umiejętności praktycznego udzielania pomocy w urazach: miednicy, kości
udowej, biodra, kolana, podudzia, stopy, obojczyka, barku, ramienia, łokcia, przedramienia
i nadgarstka oraz reki,
demonstracja przez asystenta metod badania chorego urazowego oraz sposobów
zakładania unieruchomień prowizorycznych oraz z wykorzystaniem szyn Kramera, 20
min.
nauka badania chorego urazowego i ćwiczenie zakładania unieruchomień przez studentów,
75 min.
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
w
Ło
dz
i
7. Zasady postępowania na miejscu wypadku.
Postępowanie na miejscu wypadku, zabezpieczenie miejsca wypadku.
Wzór „łańcucha ratunkowego”, pojęcie złotej godziny. Zasady wzywania pomocy.
Segregacja i ewakuacja rannych. Transport rannych.
Sposoby wynoszenia i wydobywania rannych z pojazdów zagrożonych zapaleniem się.
Chwyt Rauteka.
demonstracja przez asystenta sposobów wynoszenia i wydobywania rannych z pojazdów,
20 min.
nauka sposobów wynoszenia i wydobywania rannych z pojazdów, 75 min.
8. Zaliczenie.
Kolokwium – sprawdzian testowy i zaliczenie umiejętności praktycznych.
Literatura:
1. Buchfelder M., Buchfelder A.; Podręcznik pierwszej pomocy, PZWL, Warszawa 1999.
2. Dziak A., Kamiński B.; Pierwsza pomoc, PZWL, Warszawa 1990.
3. Jakubaszko J. (red.); ABC Resuscytacji, Górnicki 2002.
Jakubowski J.; Medycyna ratunkowa, Urban i Partner, Wrocław 2000 r.
4. Międzynarodowe Wytyczne resuscytacji 2000. Podsumowanie i schematy postępowania
według Europejskiej Rady Resuscytacji. Kraków 2002.
5. Rasmus A. (red.); Medycyna Ratunkowa i Medycyna Katastrof, UM, Łódź 2004
70
JĘZYK OBCY
Rok
studiów
Semestr
II
III
IV
łącznie
30
30
Liczba godzin
wykłady
ćwiczenia
30
30
seminaria
Forma
zaliczenia
Egzamin
-
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
w
Ło
dz
i
Kontynuacja programu z I roku.
71
FIZYKOTERAPIA
Rok
studiów
II
Semestr
III
IV
łącznie
60
60
Liczba godzin
wykłady
ćwiczenia
20
40
20
40
seminaria
-
Forma
zaliczenia
Egzamin
Cele dydaktyczne:
Ło
dz
i
Zapoznanie z miejscem i rolą fizykoterapii w procesie rehabilitacji. Nauka podstaw
teoretycznych(fizycznych i fizjologicznych) i praktycznego zastosowania zabiegów
fizykalnych. Zapoznanie się z aparaturą i urządzeniami oraz ich obsługą.
Treści programowe:
o
w
Wykłady: (po 2 godz.)
semestr III ( 1-10) i IV (11-20)
Tematy:
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
Wykład 1.
Rozwój historyczny fizykoterapii. Rola, zadania i cele medycyny fizykalnej.
Podstawowe dane o pobudliwości tkanek i reakcjach na bodźce. Mechanizmy
fizjologiczne działania zabiegów fizykoterapeutycznych – reakcje miejscowe i ogólne.
Fizykoterapia jako metoda wywoływania adaptacji.
Wykład 2.
Promieniowanie laserowe- rodzaje generatorów
stosowanych w
fizykoterapii. Efekty biologiczne wywołane promieniowaniem laserowym małej mocy.
Wskazania do stosowania niskoenergetycznych laserów. Zasady BHP obowiązujące
przy pracy z laserami.
Wykład 3.
Światłolecznictwo
i mechanizmy oddziaływania światła na skórę.
Promieniowanie podczerwone i nadfioletowe. Fotochemioterapia ( PUVA), terapia
wybiórcza (SUP). Zagrożenia podczas zabiegów światłoleczniczych ( oparzenia, reakcje
fitotoksyczne i fotoalergiczne, reakcje paradoksalne naczyń).
Wykład 4.
Podstawy biologiczne termoterapii. Miejscowe i ogólne działanie ciepła.
Lecznicze działanie zabiegów cieplnych, postępowanie, wskazania i przeciwwskazania.
Wykład 5.
Krioterapia – działanie biologiczne zimna. Podział zabiegów
krioterapeutycznych ( miejscowe, ogólnoustrojowe, krótkotrwałe, długotrwałe).Rodzaje
miejscowych zabiegów. Zabiegi z wykorzystaniem gazów chłodzących przy pomocy
ciekłego azotu i dwutlenku węgla. Krioterapia ogólnoustrojowa i jej skutki biologiczne.
Wskazania i przeciwwskazania do krioterapii.
Wykład 6.
Podstawy elektroterapii. Przewodność a przewodnictwo. Oporność i
impedancja tkanek. Własności tkanek pobudliwych.
Wykład 7.
Elektrolecznictwo. Wpływ prądu stałego i zmiennego na organizm. Zabiegi
elektrolecznicze z wykorzystaniem prądu stałego. Galwanizacja, jonoforeza.
Wykład 8.
Prądy impulsowe małej częstotliwości – ich podział i charakterystyka.
Prądy diadynamiczne, izodynamiczne, prądy Träberta, prądy TENS.
Wykład 9.
Prądy impulsowe średniej częstotliwości - działanie biologiczne. Prądy
interferencyjne statyczne i dynamiczne .Działania niepożądane prądu stałego oraz
prądów małej i średniej częstotliwości.
72
Wykład 10. Podstawowe elementy elektrodiagnostyki układu nerwowo - mięśniowego.
Metody jakościowe i ilościowe. Chronaksja, reobaza, wyznaczanie krzywej i/t,
współczynnik akomodacji.
Wykład 11. Elektrostymulacja mięśni i nerwów jedno- i dwuelektrodowa. Stymulacja
prądem prostokątnym i trójkątnym. Elektrostymulacje prawidłowo unerwionych mięśni.
Elektrostymulacja czynnościowa (FES).
Wykład 12. Elektrostymulacja odnerwionych mięśni, elektrostymulacje mięśni gładkich,
elektrostymulacje poprawiające ukrwienie. Elektrostymulacja w zwalczaniu bólu,
przezskórna elektrostymulacja nerwów (TENS).
i
Fonoforeza.
dz
Wykład 13. Ultradźwięki – działanie biofizyczne ultradźwięków.
Wskazania i przeciwwskazania do stosowania ultradźwięków.
w
Ło
Wykład 14. Elektrolecznictwo prądami wielkiej częstotliwości. Diatermia krótkofalowa.
Zasada powstawania drgań wielkiej częstotliwości. Metoda kondensatorowa diatermii
krótkofalowej. Metoda indukcyjna. Różnice wynikające z obu metod aplikacji.
Dawkowanie fal krótkich. Działanie biologiczne fal krótkich. Mikrofale i fale
decymetrowe. Zagrożenia, przepisy BHP.
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
Wykład 15. Impulsowe pole magnetyczne małej częstotliwości. Działania biologiczne
pola magnetycznego. Wskazania i przeciwwskazania do stosowania pól magnetycznych
. Impulsowe pole magnetyczne małej częstotliwości w połączeniu z laserowym
promieniowaniem podczerwonym.
Wykład 16. Fizjoterapia oparta na faktach naukowych (badania eksperymentalne,
badania obserwacyjno – kontrolne, metaanaliza). Przykłady opublikowanych zaleceń z
zakresu fizykoterapii opartych na dowodach naukowych w różnych jednostkach i
zespołach chorobowych. Klinimetria w fizykoterapii.
Wykład 17. Fizykoterapia w zespołach bólowych (definicja bólu, teoria bramki
Malzacka - Walla). Działanie zabiegów fizykalnych na poziomie uszkodzonej komórki i
tkanki.
Wykład 18. Fizykoterapia w urazach sportowych. Fizykoterapia bezpośrednio po urazie
(wczesna). Fizykoterapia po zabiegach operacyjnych (wczesna i późna).
Wykład 19. Fizykoterapia
przeszczepach.
u
chorych
z
implantami,
kardiostymulatorem,
po
Wykład 20. Fizykoterapia u chorych z uszkodzeniem neuronu ruchowego obwodowego
i ośrodkowego.
Ćwiczenia semestr III (1-10) i IV (11-20) – (po 4 godz.)
Tematy:
Ćwiczenie 1
Wyposażenie gabinetu fizykoterapii. Organizacja pracowni, dokumentacja, zasady BHP.
Ogólne zasady zabiegów leczniczych, bodźce, czynniki, odczyny.
Laseroterapia, zapoznanie z rodzajami laserów, bhp, metodyka zabiegów. Wskazania i
przeciwwskazania do zabiegów laseroterapii. Ćwiczenia praktyczne. BHP w gabinecie
światłoleczniczym.
73
Ćwiczenie 2
Światłolecznictwo, właściwości, widmo, promieniowanie UV, IR, widzialne. Generatory
promieniowania, bezpieczeństwo stosowania. Zasady naświetlań miejscowych i ogólnych.
Obliczanie dawki promieniowania nadfioletowego. Wskazania i przeciwwskazania do
naświetlań. Laseroterapia cz I. Ćwiczenia praktyczne. BHP w gabinecie światłolecznictwa.
dz
i
Ćwiczenie 3
Laseroterapia cz. II. Podstawy biologiczne termoterapii. Miejscowe i ogólne działanie
ciepła.
Lecznicze działanie zabiegów cieplnych, postępowanie, wskazania i przeciwwskazania.
Miejscowe i ogólne działanie zimna. Wskazania do krioterapii miejscowej i
ogólnoustrojowej
Stosowanie kąpieli w saunie dla celów leczniczych i odnowy biologicznej. Ćwiczenia
praktyczne.
w
Ło
Ćwiczenie 4
Podstawy fizyczne elektroterapii. Wpływ prądu stałego i zmiennego na organizm. Zabiegi
elektrolecznicze z wykorzystaniem prądu stałego. Galwanizacja. Dawkowanie, wskazania i
przeciwwskazania. Ćwiczenia praktyczne. BHP w gabinecie elektroterapii.
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
Ćwiczenie 5
Jonoforeza, podstawy fizykochemiczne. Roztwory leków wykorzystywane w jonoforezie
wskazania i przeciwwskazania. Ćwiczenia praktyczne.
Kąpiele elektryczno-wodne. Zasady stosowania kąpieli całkowitej, dwu i
czterokomorowej. Zasady bezpieczeństwa. Ćwiczenia praktyczne.
Ćwiczenie 6
Prądy impulsowe małej i średniej częstotliwości, charakterystyka i podział.
Prądy diadynamiczne, działanie biologiczne, przeciwbólowe, wpływ na mięśnie.
Wskazania i przeciwwskazania do zabiegów. Ćwiczenia praktyczne.
Ćwiczenie 7
Prądy interferencyjne statyczne i dynamiczne. Działanie biologiczne, metodyka zabiegów.
Prądy faradyczne i neofaradyczne. Ćwiczenia praktyczne.
Ćwiczenie 8
Podstawowe elementy elektrodiagnostyki układu nerwowo - mięśniowego. Metody
jakościowe i ilościowe. Chronaksja, reobaza, wyznaczanie krzywej i/t, współczynnik
akomodacji. Ćwiczenia praktyczne.
Ćwiczenie 9
Podstawowe elementy elektrodiagnostyki układu nerwowo - mięśniowego. Chronaksja,
reobaza, wyznaczanie krzywej i/t, współczynnik akomodacji. Znaczenie diagnostyczne
w/w elementów w diagnostyce i rehabilitacji – ciąg dalszy. Ćwiczenia praktyczne.
Ćwiczenie 10
Elektrostymulacja mięśni i nerwów jedno- i dwuelektrodowa. Stymulacja prądem
prostokątnym i trójkątnym. Elektrostymulacje normalnie unerwionych mięśni.
Elektrostymulacja czynnościowa (FES). Ćwiczenia praktyczne. Zaliczenie.
Ćwiczenia semestr IV
Ćwiczenie 11
Elektrostymulacja odnerwionych mięśni, elektrostymulacje mięśni gładkich,
elektrostymulacje poprawiające ukrwienie. Elektrostymulacja w zwalczaniu bólu,
przezskórna elektrostymulacja nerwów (TENS). Ćwiczenia praktyczne.
74
Ćwiczenie 12
Przeciwbólowe łączne stosowanie zabiegów ultradźwiękowych z prądami impulsowymi.
Powtórzenie zabiegów z elektrolecznictwa ze szczególnym uwzględnieniem wskazań i
przeciwwskazań do poszczególnych zabiegów. Ćwiczenia praktyczne. BHP z
urządzeniami generującymi fale UD.
Ćwiczenie 13
Elektrolecznictwo prądami wielkiej częstotliwości.
Diatermia krótkofalowa. Zasada powstawania drgań wielkiej częstotliwości. Metoda
kondensatorowa diatermii krótkofalowej. Metoda indukcyjna. Różnice wynikające z obu
metod aplikacji. Dawkowanie fal krótkich. Działanie biologiczne fal krótkich. Ćwiczenia
praktyczne. BHP z urządzeniami do terapii TERAPULS.
Ło
dz
i
Ćwiczenie 14
Elektrolecznictwo prądami wielkiej częstotliwości - ciąg dalszy.
Mikrofale i fale decymetrowe. Zagrożenia, przepisy BHP. Ćwiczenia praktyczne.
w
Ćwiczenie 15
Powtórzenie materiału z zakresu elektrolecznictwa. Praktyczne wykonanie zabiegów z
wykorzystaniem prądów małej, średniej i wielkiej częstotliwości. Ćwiczenia praktyczne.
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
Ćwiczenie 16
Impulsowe pole magnetyczne małej częstotliwości. Działanie biologiczne. Technika
zabiegów. Wskazania, przeciwwskazania.
Pulsujące pole magnetyczne małej częstotliwości w połączeniu z promieniowaniem
laserowym. Ćwiczenia praktyczne.
Ćwiczenie 17
Ultradźwięki – działanie biofizyczne ultradźwięków (mechaniczne, cieplne,
fizykochemiczne). Działanie biologiczne ultradźwięków. Sposoby wykonywania
zabiegów. Metody nadźwiękawiania. Dawkowanie ultradźwięków. Rodzaje zabiegów z
zastosowaniem ultradźwięków - fonoforeza.
Wskazania i przeciwwskazania do stosowania ultradźwięków. Ćwiczenia praktyczne.
Ćwiczenie 18
Wodolecznictwo. Fizjologiczne działanie zabiegów wodoleczniczych. Działanie
miejscowe i ogólne zabiegów wodoleczniczych. Wskazania i przeciwwskazania do
zabiegów wodoleczniczych. Zasada kwalifikowania do zabiegów wodoleczniczych.
Zasady wykonywania zabiegów. Ćwiczenia praktyczne z elektroterapii, ultrasonoterapii,
światłolecznictwa. .
Ćwiczenie 19
Przygotowanie do zaliczenia. Ćwiczenia praktyczne z światłolecznictwa, elektroterapii,
ultrasonoterapii, magnetoterapii, laseroterapii.
Ćwiczenie 20
Zaliczenie praktyczne.
Literatura:
1. Kwolek A. ( red.): Rehabilitacja medyczna, t.1 ( rozdział 2.1 i 4.1).
2. Mika T., Kasprzak W.: Fizykoterapia. PZWL, Warszawa 2003, wydanie IV.
3. Mika T.: Fizykoterapia, PZWL Warszawa, 1998.
4. Ponikowska I.: Kompendium balneologii,2001.
5. Sieroń A . i wsp: Zastosowanie pól magnetycznych w medycynie, 2002.
75
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
w
Ło
dz
i
6. Sieroń A., Cieślar G., Adamek M.: Magnetoterapia i Laseroterapia, Śląska
Akademia Medyczna 1994.
7. Straburzyńska-Lupa A. , Straburzyński G.: Fizjoterapia. PZWL, Warszawa 2003,
wydanie III.
76
SOCJOLOGIA
Rok
studiów
Semestr
II
IV
łącznie
30
Liczba godzin
wykłady
ćwiczenia
10
seminaria
20
-
Forma
zaliczenia
Zaliczenie
z oceną
Cele dydaktyczne:
w
Ło
dz
i
przybliżenie studentom podstawowej wiedzy z zakresu socjologii, zapoznanie ich z
głównymi teoriami o społeczeństwie oraz metodami badań socjologicznych
rozwijanie wśród studentów poczucia więzi zawodowej z personelem medycznym oraz
przekonania o ogromnej roli społecznej fizjoterapeutów
kształtowanie postaw i zachowań sprzyjających eliminowaniu wszelkich zjawisk
negatywnych w środowisku medycznym
eg
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
Wykłady
Tematy:
o
Treści programowe:
1. Socjologia jako dyscyplina naukowa.
Przedmiot badań, cele i metody badawcze.
Poznawcze i praktyczne walory socjologii.
Podstawowe orientacje teoretyczne w socjologii.
Socjologia a medycyna.
2. Życie społeczne i jego determinanty.
Człowiek jako istota społeczna.
Socjalizacja – powstawanie istoty społecznej.
Socjalizacja przez całe życie.
Socjalizacja a wolność.
Natura społeczeństwa.
Instytucje społeczne.
Typy społeczeństw.
3. Procesy społeczne.
Pojęcie i rodzaje procesów społecznych.
Industrializacja.
Urbanizacja.
Ruchliwość społeczna.
Migracje.
Procesy marginalizacji społecznej.
4. Polityka społeczna w dziedzinie ochrony zdrowia. Systemy ubezpieczeń
społecznych.
Społeczne uwarunkowania choroby.
Czynniki społeczne a stan zdrowia.
Nierówności społeczne a stan zdrowia.
Stres społeczny a stan zdrowia.
77
Ubezpieczenia zdrowotne elementem polityki społecznej państwa. Główne modele
polityki społecznej w państwach Unii Europejskiej.
Choroba i niepełnosprawność jako problem społeczny.
Socjomedyczne problemy rehabilitacji.
dz
i
5. Wybrane techniki badań socjologicznych. Podstawowe zasady realizacji zadań.
Ankieta.
Zasady budowy kwestionariusza.
Wywiad.
Obserwacja.
Analiza dokumentów urzędowych i osobistych.
Etapy procesu badawczego.
Opracowanie wyników badań.
Ło
Ćwiczenia
w
Ćwiczenie I.
Temat 1: Kulturowe podstawy życia społecznego
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
o
Pojęcie i sfera kultury
Składniki kultury
Wielość kultur
Wpływ kultury na życie społeczne
Styl życia jako kategoria kulturowa, społeczna i medyczna
Temat 2: Więź społeczna i grupy społeczne
Kontakty osobowe i bezosobowe
Stosunki formalne i nieformalne
Role i pozycje społeczne
Typy więzi społecznych
Grupy społeczne.
Pacjenci jako grupa społeczna
Społeczność lokalna
Socjalizacja pierwotna i wtórna
Mechanizmy kontroli społecznej
Dewiacje społeczne i anomia
Ćwiczenie II.
Temat 3: Stratyfikacja społeczna
Pojęcie stratyfikacji społecznej
Kasty i stany
Stratyfikacja w społeczeństwach współczesnych
Hierarchia prestiżu zawodów
Ruchliwość społeczna
Nierówności społeczne. Nierówności w zdrowiu.
Temat 4: Organizacje społeczne.
Pojęcie i typy organizacji formalnych
Organizacje biurokratyczne
Struktury nieformalne
System edukacji
Źródła zmian społecznych
78
Typy społeczeństw
Społeczeństwo postindustrialne
Ćwiczenie III.
i
Temat 5: Społeczne uwarunkowania choroby
5.1.
Poszukiwanie przyczyn choroby
5.2.
Choroba funkcjonalna (czynnościowa)
5.3.
Medycyna psychosomatyczna
5.4.
Wieloprzyczynowość chorób – teoria polietiologii
5.5.
Podejście socjologiczne
- ujęcie makrospołeczne
- ujęcie mikrospołeczne
eg
o
w
Ło
dz
Temat 6: Zachowania w zdrowiu i chorobie
6.1. Zachowania w zdrowiu
6.2. Zachowania związane z samoopieką
6.3 . Zachowania antyzdrowotne
6.4.
Zachowania w stanie złego samopoczucia
6.5.
Zachowania w chorobie
6.6.
Zachowania w roli chorego
6.7.
Demograficzno-społeczne zróżnicowanie zachowań w zdrowiu i chorobie
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
Temat 7: Kulturowe uwarunkowania zdrowia i choroby oraz zachowań w zdrowiu i
chorobie
7.1. Kultura a zdrowie
7.2. Ogólny poziom życia członków danej zbiorowości
7.3. Kultura niematerialna a wyznaczniki życia związane ze zdrowiem
7.4. Kulturowe uwarunkowania sposobu spostrzegania, odczuwania, opisywania
i interpretowania objawów chorobowych.
Ćwiczenie IV.
Temat 8: Poziom wiedzy medycznej ludności jako element zachowań w zdrowiu i
chorobie
8.1. Zdrowie jako wartość
8.2. Wyobrażenia o zdrowiu i chorobie
8.3. Wiedza i wierzenia na temat przyczyn chorób
8.4. Symboliczne znaczenie choroby
8.5. Postawy i zachowania chorego wobec leczenia oraz personelu medycznego
Temat 9: Socjomedyczne wskaźniki stanu zdrowia
9.1. Biomedyczne mierniki stanu zdrowia
9.2. Aktywność społeczna i sprawność funkcjonalna miarą zdrowia
9.3. Wskaźniki niezależności w codziennej aktywności życiowej
9.4. Ocena stanu zdrowia w środowisku rodzinnym
9.5. Socjomedyczne wskaźniki oceny stanu zdrowia osób starszych wiekiem
Temat 10: Rola grupy rodzinnej w kształtowaniu zdrowia i choroby oraz zachowań
zdrowotnych
10.1. Przeobrażenia współczesnej rodziny w świetle problematyki
socjomedycznej
10.2. Zdrowie rodziny jako przedmiot badań socjologii medycyny
10.3. Rola rodziny w kształtowaniu prozdrowotnego stylu życia
79
10.4.
10.5.
10.6.
10.7.
Rodzina jako źródło wsparcia
Rola rodziny w przebiegu choroby
Wpływ choroby na kondycję rodziny
Wydarzenia w rodzinie jako źródło zmian w stanie zdrowia, patogenna rola
rodziny
dz
Temat 11: Choroba i niepełnosprawność jako problem społeczny
11.1. Medyczne i społeczne pojęcie niepełnosprawności
11.2. Choroba przewlekła a codzienna aktywność
11.3. Niepełnosprawność a stigma
11.4. Następstwa fizyczne i psychiczne niepełnosprawności
`
11.5. Skutki dla środowiska społecznego
i
Ćwiczenie V.
o
w
Ło
Temat 12: Przedmiot i funkcje socjologii rehabilitacji
12.1. Zakres i cel rehabilitacji (działania fizyczne, psychiczne i społeczne)
12.2. Proces rehabilitacji
12.3. Adaptacja do nowej sytuacji zdrowotnej
12.4. Czynniki kształtujące rehabilitację i adaptację
12.5. Konsekwencje braku rehabilitacji społecznej
W
U yd
ni z
w ia
er ł F
sy iz
te ot
tu er
M ap
ed ii
yc
zn
eg
Temat 13: Postawy środowiska społecznego wobec osób chorych lub niepełnosprawnych
13.1. Klasyfikacja postaw wobec osób chorych lub niepełnosprawnych
13.2. Rola czynników demograficzno-społecznych w kształtowaniu się postaw
wobec osób chorych lub niepełnosprawnych
13.3. Działania w zakresie zmiany postaw społecznych wobec osób
niepełnosprawnych
Literatura:
1. Auleytner J.: Polityka społeczna czyli ujarzmienie chaosu socjalnego, Warszawa 2002.
2. Giddens A.: Socjologia, PWN, Warszawa 2004.
3. Goodman N.: Wstęp do socjologii, Poznań 1997.
4. Modzelewski W.: Wprowadzenie do socjologii, Katowice 1999.
5. Ostrowska A.: Problemy zdrowia i opieki lekarskiej w opiniach społeczeństwa
polskiego, Zakład im. Ossolińskich, Wrocław 1975.
6. Ostrowska A.: Styl życia a zdrowie, Warszawa 1999.
7. Promocja zdrowia. Wprowadzenie do zagadnień krzewienia zdrowia, pod red. Jerzego
B. Karskiego, Zofii Słońskiej, Warszawa 1994.
8. Socjologia a zdrowie, pod redakcją Magdaleny Sokołowskiej, PWN, Warszawa 1976
9. Sokołowska M.: Socjologia medycyny, PZWL, Warszawa 1986.
10. Szczepański J.: Elementarne pojęcia socjologii, PWN, Warszawa 1972.
11. Tobiasz-Adamczyk B.: Wybrane elementy socjologii zdrowia i choroby,
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2000.
12. Zachowania zdrowotne, redakcja Gniazdowski A., Łódź 1990.
80

Wydział Fizoterapii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

Transkrypt

Podobne dokumenty

Anna Matuszak cv

Oferta pracy - szczegóły

Tworzenie oferty

Ćwiczenie Ćwiczenie polega na wykonaniu 5 projektów (wizytówka

Ortopedia - Wyższa Szkoła Rehabilitacji

Szanowna Koleżanko , Szanowny Kolego Mamy