plik:106.1 KB

VII.2. OCHRONA SRODOWISKA
VII.2.1. OCHRONA SRODOWISKA - STUDIA LICENCJACKIE
08.1
FILOZOFIA PRZYRODY
08.1 – 12 – 00 – A/01
02, 30 W, 30 C
3
ABSTRAKT Zwiezla historia filozofii. Filozofia przyrody w ujeciu Platona: idee, istnienie,
pojecie przestrzeni, czas, symetria. Fizyka Arystotelesa: przejscie ze swiata idei do
konkretu, filozofia zmiennosci, zasady dynamiki. Mechanicyzm Kartezjusza: metoda
empiryczna, mechanika geometryczna. Matematyczne zasady filozofii przyrody Izaaka
Newtona. Kartezjusz – Leibniz: kontrast systemów. Aprioryczne warunki nauk w ujeciu
Immanuela Kanta. Romantyczna filozofia przyrody. Wspólistnienie filozoficznych teorii
przyrody z naukami przyrodniczymi. Systemy Whiteheada I Poppera.
LITERATURA
1. A. R. Peacocke, Teologia i nauki przyrodnicze, Znak, Kraków 1991
2. M. Heller, Filozofia swiata, Znak, Kraków 1992
3. M. Heller, Nauka i wyobraznia, Znak, Kraków 1995
09.0
JEZYK ANGIELSKI
09.0 – 12 – 00 – A/02
02, 03, 04, 05, 120 K
9
ABSTRAKT Nauka jezyka majaca na celu jego czynne opanowanie w mowie i pismie ze
szczególnym uwzglednieniem terminologii przedmiotu.
16.1
WYCHOWANIE FIZYCZNE
03, 04, 05, 06, 120 C
0
16.1 – 12 – 00 – A/03
11.1
MATEMATYKA Z ELEMENTAMI STATYSTYKI
11.1 – 12 – 00 – B/04
01, 30 W, 45 C
6
ABSTRAKT Liczby rzeczywiste, liczby zespolone. Geometria analityczna na
plaszczyznie i w przestrzeni. Wyznaczniki, uklady równan liniowych. Ciaglosc funkcji.
Pochodna i jej interpretacja. Reguly rózniczkowania. Badanie funkcji. Pochodne
wyzszych rzedów. Wzór Taylora, szeregi liczbowe funkcyjne, rozwijanie funkcji w szereg
Taylora. Calka nieoznaczona. Calka oznaczona, wzór Newtona-Leibnitza. Obliczanie pól
i objetosci przy pomocy calek. Funkcje dwu i wiecej zmiennych. Równania rózniczkowe
I-go i II-go rzedu. Elementy logiki. Elementy statystyki matematycznej. Rachunek
prawdopodobienstwa.
LITERATURA
1. L. Maurin, M. Maczynski, T. Traczyk, Matenatyka, PWN, Warszawa 1975
2. A. Lomnicki, Wprowadzenie do statystyki dla przyrodników, PWN, Warszawa 1995
75
13.1
BIOLOGIA OGÓLNA
13.1 – 12 – 00 – B/05
01, 45 W, 45 L
7
ABSTRAKT Biologia jako dziedzina nauk przyrodniczych. Podstawowe wlasciwosci
materii ozywionej i jej glówne poziomy organizacji. Sklad chemiczny organizmów. Teoria
komórkowa. Podstawy cytofizjologii komórki – struktura i funkcje glównych organelli
komórkowych (blona komórkowa, refikulum endoplazmatyczne, aparat Golgiego,
lizosomy, mitochondrium, plastydy). Budowa i funkcje jadra komórkowego. Cykl
komórkowy. Kariokineza i cytokineza. Organizmy prokariotyczne i eukariotyczne.
Metabolizm komórkowy. Podstawy bioenergetyki. Enzymy – ich budowa i kinetyka
reakcji enzymatycznych. Glówne procesy kataboliczne i anaboliczne i ich regulacja.
Mechanizmy homeostazy komórkowej. Struktura genów i chromosomów. Przebieg
i biologiczna rola replikacji, transkrypcji i translacji oraz ich regulacja. Teoria operonu.
Mutacje i czynniki mutagenne. Ogólne zasady dziedziczenia cech. Prawa Mendla
i chromosomowa teoria dziedzicznosci. Dziedziczenie cech sprzezonych. Choroby
genetyczne czlowieka. Wybrane problemy inzynierii genetycznej. Tkanki zwierzece
i roslinne. Typy budowy ciala organizmów i stosunki symetrii. Budowa i fizjologia
wybranych
grup
organizmów.
Odzywianie
sie
organizmów
autroficznych
i heterotroficznych. Wymiana gazowa. Plyny ustrojowe i ich krazenie. Osmoregulacja
i wydalanie. Regulacja termiczna organizmów poikilotermicznych i homojotermicznych.
Zjawiska elektrofizjologiczne. Regulacja nerwowa i hormonalna. Typy rozrodu i rozwój
organizmów. Homeostaza na poziomie organizmu. Podstawy taksonomii i nomenklatury.
Biologiczna definicja gatunku. Czynniki i mechanizmy ewolucji. Pojecie radiacji
adaptatywnej i idioadaptacji. Procesy specjacji i makroewolucji. Przyczyny powstawania i
wymierania gatunków. Wspólczesne teorie biogenezy. Pochodzenie i ewolucja
czlowieka. Miejsce czlowieka w biosferze.
LITERATURA
1.
E. P. Solomon, L. R. Berg, D. W. Martin, C. A. Villee, Biologia, Oficyna wydawnicza
Multico, Warszawa 1996
2. H. Krzanowska, A. Lomnicki, J. Rafinski, H. Szarski, J. M. Szymura, Zarys
mechanizmów ewolucji, PWN, Warszawa 1991
3. B. Alberts, D. Bray, A. Jonhson, Podstawy biologii komórki. Wprowadzenie do
biologii molekularnej, PWN, Warszawa 1999
76
13.3
CHEMIA OGÓLNA I NIEORGANICZNA
13.3 – 12 – 00 – B/06
01, 45 W, 15 K, 45 L
10
ABSTRAKT Podstawowe pojecia i prawa chemiczne, nomenklatura i wzory chemiczne,
budowa elektronowa atomu i zwiazku chemicznego, energia i rodzaje wiazan
chemicznych. Prawo okresowosci wlasciwosci chemicznych i fizycznych wystepujacych
w ukladzie okresowym pierwiastków. Rodzaje reakcji chemicznych w zaleznosci od
ukladu fazowego. Rola pierwiastków metalicznych w chemii oraz podstawowe
wlasciwosci chemiczne i fizyczne. Niemetale – ich wystepowanie i aktywnosc w
tworzeniu polaczen z metalami
LITERATURA
1. A. Bielanski, Podstawy chemii nieorganicznej, PWN, Warszawa 1987
2. R. Soloniewicz, Obliczenia z chemii ogólnej i nieorganicznej, PL, Lódz 1993
3. A. Sliwa, Obliczenia chemiczne, PWN, Poznan 2000
4. F. A. Cotton, G. Wilkinson, P. L. Gaus, Chemia nieorganiczna, PWN, Warszawa
1995
5. J. D. Lee, Zwiezla chemia nieorganiczna, PWN, Warszawa 1999
6. Z. Galus, Cwiczenia rachunkowe z chemii analitycznej, PWN, Warszawa 2000
11.3
PODSTAWY INFORMATYKI
11.3 – 12 – 00 – B/07
01, 02, 75 L
5
ABSTRAKT Maszyny cyfrowe: budowa, zasady dzialania. Systemy operacyjne.
Srodowisko WINDOWS. Akcesoria srodowiska Windows (Paintbrush, Write, Notatnik).
Edytory tekstu oraz arkusz kalkulacyjny. Program ISIS DRAW. Uslugi internetowe –
WWW, FTP, E-MAIL
LITERATURA
1. Z. Kierzkowski, Elementy informatyki, PWN, Warszawa 1996
13.2
FIZYKA
13.2 – 12 – 00 – B/08
02, 45 W, 30 L
5
ABSTRAKT Przedmiot i metodologia fizyki. Rodzaje oddzialywan w przyrodzie. Pole
grawitacyjne, elektryczne, magnetyczne, elektromagnetyczne. Ruch drgajacy i falowy.
Podstawowe pojecia akustyki. Statyka i dynamika gazów i cieczy. Kinematyczno –
molekularna teoria gazów. Zjawiska transportu masy, pedu, energii. Zasady
termodynamiki. Funkcje termodynamiczne. Przemiany energii. Fale elektromagnetyczne.
i ich wlasnosci. Emisja termiczna i laserowa fal elektromagnetycznych. Elementy optyki.
Widma
atomowe
i
czasteczkowe.
Budowa
jader
atomowych.
Rozpady
promieniotwórcze. Oddzialywanie promieniowania jadrowego z materia.
LITERATURA
1. D. Holliday, R. Resnick, Fizyka, t.I-II, PWN, Warszawa 1994
2. A. Wróblewski, J. Zakrzewski, Wstep do fizyki, PWN, Warszawa 1995
3. Bolton, Zarys fizyki, PWN, Warszawa 1995
77
13.3
CHEMIA ANALITYCZNA
02, 30 W, 15 K, 60 L
13.3 – 12 – 00 – B/09
9
ABSTRAKT Przedmiot chemii analitycznej. Cele i zadania chemii analitycznej. Zakres
analizy chemicznej. Normalizacja metod analitycznych. Standaryzacja metod
analitycznych. Analiza chemiczna metodami klasycznymi oraz instrumentalnymi. Skala
metod analitycznych. Schemat przebiegu analizy ilosciowej. Pobieranie próbek do
analizy, zasada reprezentatywnosci próbek. Technika pobierania próbek pierwotnych z
róznorodnych materialów badawczych. Usrednianie, zmniejszanie rozdrabnianie próbek
do analizy. Metody rozkladu próbek stalych (rozpuszczanie, stapianie, mineralizacja) –
sprzet specjalistyczny.
Metody zageszczania i rozdzielania substancji zlozonych – straceniowe, ekstrakcyjne,
oparte na lotnosci substancji, wymiana jonowa, chromatograficzne. Nieniszczace,
bezposrednie metody badan, metody badan w miejscu pobierania próbek. Dokladnosc,
precyzja, czulosc metody analitycznej. Statystyczne kryteria oceny wyników. Sposoby
oszacowania wartosci rzeczywistej, odchylenie standardowe, przedzial ufnosci sredniej
arytmetycznej. Odrzucenie wyniku watpliwego. Bledy w analizie chemicznej. Kryteria
wyboru metody analitycznej. Chemiczne metody analizy jakosciowej. Analiza wybiórcza
oraz systematyczna. Analiza systematyczna kationów. Analityczny podzial kationów,
reakcje grupowe kationów, reakcje charakterystyczne oraz apecyficzne kationów.
Zastosowanie AKT w analizie chemicznej.
Analityczny podzial anionów, reakcje grupowe anionów, reakcje charakterystyczne oraz
specyficzne anionów. Analiza soli rozpuszczalnych w wodzie. Analiza substancji
trudnorozpuszczalnych. Reakcje chemiczne bedace podstawa metod analizy ilosciowej.
Analiza wagowa. Podstawy teoretyczne oraz wagowe metody oznaczania substancji.
Podstawy teoretyczne metod analizy objetosciowej – alkacymetria, analiza straceniowa,
redoksymetria, kompleksometria. Kalibrowanie szkla do analizy miareczkowej. Sposoby
oznaczania substancji metodami analizy miareczkowej. Sposoby wyznaczania PK
miareczkowania, dzialanie oraz zasady doboru wskazników w róznych metodach analizy
objetosciowej. Zastosowanie potencjometrii w wyznaczaniu
PK miareczkowania.
Analiza gazomiernicza. Analiza gazów. Podstawowe prawa gazowe. Technika i sprzet
do pracy z gazami. Analizatory gazów. Analiza ilosciowa materialów zlozonych, analiza
mineralów, rud, metali i stopów, nawozów sztucznych. Metody analizy wody. Analiza
zawartosci metali ciezkich. Analiza powietrza i spalin.
LITERATURA
1. J. Minczewski, Z. Marczenko, Chemia analityczna, PWN, Warszawa 1985
2. T. Lipiec, Z. Szmal, Chemia analityczna z elementami analizy instrumentalnej,
PZWL, Warszawa 1980
3. A. Cyganski, Chemiczne metody analizy ilosciowej, PWN, Warszawa 1992
78
13.1
BOTANIKA A SRODOWISKO
13.1 – 12 – 00 – B/10
02, 15 W, 30 L
4
ABSTRAKT Ogólna charakterystyka bakterii (Monera) i ich rola w biocenozach.
Archebakterie, mykoplazmy i cyjanobakterie. Czastki zywe: wirusy, wiroidy i priony – ich
struktura i znaczenie. Cykl lizogeniczny i lityczny. Biologia RNA – wirusów. Grzyby jako
organizmy wodne i ladowe. Charakterystyka sprzezniaków (Zygomycota), workowców
(Ascomycota) i podstawczaków (Basidiomycota). Mikoryza i jej ekologiczne znaczenie.
Koewolucja grzybów i roslin nasiennych. Grzyby jako saprobionty i pasozyty. Porosty
jako nadorganizmy pionierskie i bioindykatory stanu srodowiska. Ogólna charakterystyka
Protista. Przeglad glównych grup jednokomórkowych glonów i sluzowców i ich
znaczenie w ekosystemach wodnych (morskich). Wyzsze glony (plechowe) krasnorosty
(Rhodophyta), brunatnice (Phaeophyta) i zielenice (Chlorophyta) i ich rola w tworzeniu
biocenoz wodnych. Mszaki (Bryophyta) jako formy przejsciowe do organowców
(Cormophyta) – i ich przystosowanie do zycia w srodowiskach ladowych. Rosliny
zarodnikowe (Pteridiophyta) – budowa, systematyka, cykle zyciowe, znaczenie w
ewolucji wczesnych ekosystemów ladowych. Rosliny nasienne. Porównanie budowy i
cyklu rozwojowego nagonasiennych i okrytonasiennych. Rozmnazanie i rozwój roslin
nasiennych. Przystosowania roslin do zycia w srodowiskach ladowych. Podstawy
fitogeografii i etapy ksztaltowania sie flory Polski w czwartorzedzie. Gatunki reliktowe i
endemiczne. Przyczyny zagrozen i wymierania gatunków roslin. Gatunki wskaznikowe.
Synantropizacja i flora synantropijna. Elementy paleobotaniki i ewolucji roslin.
LITERATURA
1.
2.
3.
4.
A. Szwejkowska, J. Szwejkowski, Botanika, PWN, Warszawa 1999
E. Malinowski, Anatomia roslin, PWN, Warszawa 1987
W. Lewinski, Cytologia i histologia, 1999
W. Szafer, S. Kulczynski, B. Pawlowski, Rosliny polskie, 1986
79
13.1
ZOOLOGIA A SRODOWISKO
13.1 – 12 – 00 – B/11
03, 15 W, 30 L
4
ABSTRAKT Zróznicowanie przystosowan morfologiczno – anatomicznych w obrebie
swiata zwierzecego do róznorodnych srodowisk przyrodniczych. Pierwotniaki – komórka
jako samodzielny organizm ze szczególnym uwzglednieniem róznorodnosci form
pasozytniczych. Cykle zyciowe. Gabki, jamochlony – przyklady zwierzecych organizmów
osiadlych. Rafy koralowe jako samodzielny ekosystem o znaczeniu globalnym. Plazince
i oblence – organizmy wolno zyjace oraz przystosowane do pasozytniczego trybu zycia,
cykle rozwojowe, znaczenie gospodarcze i medyczne. Bogactwo form ekologicznych
pierscienic. Stawonogi jako bezkregowce na róznych etapach rozwoju ewolucyjnego i
rozmaitych trybach zycia. Przystosowania owadów do róznych sposobów poruszania
sie, szczególnie lotu oraz pobierania pokarmu. Rozwój owadów. Rola owadów w
biocenozach ladowych. Systematyka strunowców. Zwiazek budowy ryb z zyciem w
srodowisku wodnym. Przystosowania plazów do ziemno-wodnego trybu zycia.
Osiagniecia ewolucyjne gadów przystosowujace do srodowiska ladowego. Anatomicznofizjologiczne adaptacje ptaków do lotu. Ssaki – morfologia, systematyka. Filogeneza
oraz ewolucja swiata zwierzat. Pojecie analogii i homologii w budowie. Elementy
paleozoologii.
LITERATURA
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
80
R. D. Jurd, Biologia zwierzat, PWN, Warszawa 1999
J. Dzik, Dzieje zycia na Ziemi, PWN, Warszawa 1997
W. Dogiel, Zoologia bezkregowców, PWRiL, Warszawa 1986
Cz. Jura, Bezkregowce. Podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy,
PWN, Warszawa 1996
A. Rajski, Zoologia. T. I i II, PWN, Warszawa 1991
Z. Grodzinski, Zoologia – przedstrunowce i strunowce, PWN, Warszawa 1977
H. Szarski, Historia zwierzat kregowych, PWN, Warszawa 1998
13.3
CHEMIA FIZYCZNA
13.3 – 12 – 00 – B/12
03, 30 W, 15 K, 30 L
8
ABSTRAKT Wlasciwosci gazów; termodynamika; przemiany fizyczne substancji
czystych; mieszaniny; wlasciwosci roztworów; diagramy fazowe; równowaga chemiczna;
elektrochemia ukladów równowagowych; szybkosc reakcji chemicznych; kinetyka reakcji
zlozonych; kataliza; dynamika molekularna reakcji chemicznych; procesy zachodzace na
powierzchniach cial stalych; struktura substancji prostych i zlozonych, techniki
dyfrakcyjne; wlasciwosci magnetyczne, elektryczne, optyczne i elektrochemiczne
LITERATURA
1.
2.
3.
4.
P. W. Atkins, Chemia fizyczna, PWN, Warszawa 2001
H. Buchowski, W. Ufnalski, Fizykochemia gazów i cieczy, WNT, Warszawa 1998
H. Buchowski, W. Ufnalski, Podstawy termodynamiki, WNT, Warszawa 1998
L. Sobczyk, A. Kisza, Chemia fizyczna dla przyrodników, PWN, Warszawa 1975
07.2
BIOLOGIA POPULACJI
07.2 – 12 – 00 – B/13
03, 15 W, 15 L
2
ABSTRAKT Osobnik jako jednostka biologiczna i jego miejsce w ekosystemie.
Jednostki ponadosobnicze – integrony. Populacja – jej organizacja, funkcje i struktura.
Modele populacji naturalnych. Liczebnosc populacji i ich biologiczne znaczenie.
Rozrodczosc i smiertelnosc. K – strategia i r – strategia gatunków. Oscylacje i fluktuacje
liczebnosci. Organizacja populacji (struktura wiekowa, plciowa i socjalna). Areal
osobniczy i populacyjny. Typy rozmieszczenia. Migracje – ich przyczyny, przebieg i
znaczenie w ksztaltowaniu zasiegów biogeograficznych. Typy izolacji populacji i ich
mechanizmy. Efekt wyspowy. Kryteria okreslenia gatunku (morfologiczne, geograficzne,
ekologiczne i genetyczne). Biologiczna definicja gatunku i jej zastosowanie. Populacja
mendlowska. Pula genowa populacji. Dryf genetyczny i zasada zalozyciela. Prawo
Hardy’ego i Weinberga. Typy polimorfizmów wewnatrzpopulacyjnych i ich znaczenie
ekologiczne i ewolucyjne. Adaptacja i selekcja – wartosc przystosowawcza osobnika.
Specjacja jako elementarny proces ewolucji i jego podloze genetyczne. Mikroewolucja a
makroewolucja. Przyczyny powstawania i wymierania gatunków. Cykle zyciowe
gatunków i ich ewolucja. Koewolucja. Ekologia molekularna populacji. Wybrane aspekty
biologii populacji ludzkich.
LITERATURA
1.
2.
3.
K. Falinska, Osobnik, populacja, fitocenoza, PW, Warszawa 1991
H. Krzanowska, A. Lomnicki, J. Rafinski, H. Szarski, J. M. Szymura, Zarys
mechanizmów ewolucji, PWN, Warszawa 1991
M. Begon, M. Mortimer, D. J. Thomson, Ekologia populacji. Studium porównawcze
zwierzat i roslin, PWN, Warszawa 1999
81
13.3
CHEMIA ORGANICZNA
13.3 – 12 – 00 – B/14
04, 30 W, 15 K, 60 L
9
ABSTRAKT Elektronowa i przestrzenna budowa zwiazków organicznych. Izomeria i jej
rodzaje. Konfiguracja i konformacja. Efekt indukcyjny i mezomeryczny. Reguly
nazewnictwa zwiazków organicznych. Metody badania budowy zwiazków organicznych,
1
spektroskopia IR i H NMR, przyklady interpretacji widm. Klasyfikacja reakcji
chemicznych zwiazków organicznych. wiazanie wegiel-wegiel (pojedyncze i wielokrotne)
i wegiel-wodór, alkany, cykloalkany (budowa przestrzenna cyklalkanów), alkeny, alkiny,
alkadieny, synteza dienowa. Kryteria aromatycznosci, zwiazki aromatyczne.
Enancjomeria, okreslanie konfiguracji absolutnej. Alkohole i fenole, wiazanie wodorowe,
estry. Etery, etery koronowe. aminy alifatyczne. Aminy aromatyczne. Zwiazki
karbonylowe – aldehydy i ketony. Zwiazki metaloorganiczne. Halogenopochodne
weglowodorów nasyconych i nienasyconych. Kwasy karboksylowe. Pochodne kawsow
karboksylowych. Podstawione kwasy karboksylowe. Zwiazki nitrowe i zwiazki azowe.
Weglowodany. Zarys chemii polimerów. Organiczne pochodne siarki. Zwiazki
heterocykliczne, klasyfikacja i przyklady. Barwniki organiczne.
LITERATURA
1. R. T. Morrison, R. N. Boyd, Chemia organiczna, PWN, Warszawa 1996
2. P. Mastalerz, Podrecznik chemii organicznej, Wyd. Chemiczne, Wroclaw 1997
13.6
BIOCHEMIA
13.6– 12 – 00 – B/15
05, 30 W, 45 L
8
ABSTRAKT Wprowadzenie (budowa i funkcje biochemiczne komórki, problem biologii
molekularnej). Aminokwasy i bialka (klasyfikacja aminokwasów i ich wlasciwosci, bialka:
rola i funkcja, fizyczne i chemiczne wlasciwosci, klasyfikacja). Enzymy i kinetyka reakcji
enzymatycznych (budowa, wlasciwosci, nazewnictwo i systematyka enzymów,
specyficznosc i mechanizm dzialania enzymów). Kwasy nukleinowe i ich funkcje
(budowa, wlasciwosci i biosynteza DNA i RNA, replikacja, transkrypcja, kod genetyczny).
Regulacja biosyntezy bialek. Weglowodany – struktura i funkcje. Fotosynteza jako
podstawowe zródlo energii i powstawania zwiazków organicznych (struktura
chloroplastów, funkcje chlorofili, fosforylacja fotosyntetyczna). Enzymy a przemiany
cukrów (transglikozydacja, fosforoliza, cykl pentozofosforanowy). Mechanizm procesu
glikolizy. Utlenianie biologiczne (lancuch oddechowy, bilans calkowitego spalenia
glukozy). Kwasy tluszczowe i tluszcze. Struktura i funkcje blon biologicznych. Hormony i
ich dzialanie. Rola witamin w regulacji podstawowych procesów metabolicznych.
LITERATURA
1. L. Stryer, Biochemia, PWN, Warszawa 1986
2. K. Kulka, A. Rejowski, Biochemia, Wyd. ART, Olsztyn 1998
3. R. K. Murray, D. K. Granner, P. A. Mayes, V. W. Rodwell, Biochemia Harpera,
PZWL, Warszawa 1995
4. B. D. Hames, N. M. Hooper, Biochemia, PWN, Warszawa 2002
82
07.1
PODSTAWY GEOGRAFII
07.1 – 12 – 00 – C/16
01, 30 W, 15 K
4
ABSTRAKT Cel i zadania geografii, jako nauki o biosferze. Krazenie materii i energii
oraz zjawiska rytmiczne w epigeosferze. Strefowosc i astrefowosc globalna.
Komponenty srodowiska przyrodniczego: podloze skalne, rzezba powierzchni, gleba,
stosunki wodne, szata roslinna, klimat, uzytkowanie ziemi. Geokompleksy
homogeniczne /topiczneI i heterogeniczne /choryczne/. Wybrane elementy biogeografii.
Struktura geosystemów i ekosystemów. Taksonomia i regionalizacja geokompleksów.
Geokompleksy czesciowe /energotopy/. Procesy dyspersyjne i kolonizacja obszarów.
Typy barier i izolacja geograficzna. Gatunki inwazyjne. Zasady regionalizacji
biogeograficznej swiata zywego. Regionalizacja fizyczno—geograficzna oraz
biogeograficzna Polski. Antropogenizacja geokompleksów. Krajobrazy antropogeniczne i
kompleksy przyrodniczo—techniczne. Bioróznorodnosc w geokompleksach. Fizjografia i
ekologia urbanistyczna. Ewolucja biosfery w erze kenozoicznej. Ewolucja srodowiska
abiotycznego i biotycznego w póznym glacjale i holocenie. „Wielkie wybijanie” /overkill/
zwierzat w czasach przedhistorycznych i wspólczesnie. Synantropizacja przyrody.
Prognozowanie zmian srodowiska przyrodniczego.
LITERATURA
1. J. Kondracki, Geografia regionalna Polski, PWN, Warszawa 2002
2. L. Starkl, Geografia Polski. Srodowisko przyrodnicze, PWN, Warszawa 1999
07.3
PODSTAWY GEOLOGII I GEOCHEMII
07.3 – 12 – 00 – C/17
02, 15 W, 15 K
2
ABSTRAKT Geologia jako nauka przyrodnicza i jej dziedziny. Pozycja Ziemi we
Wszechswiecie i Ukladzie Slonecznym. Materia Ziemi a materia planet, Slonca i gwiazd.
Meteoryty, ich sklad chemiczny i mineralny oraz wiek. Budowa i sklad chemiczny Ziemi.
Procesy dynamiczne ksztaltujace powierzchnie Ziemi i ich efekty: procesy magmowe,
skaly magmowe glebinowe, wylewne i zylowe; procesy pomagmowe; procesy
hipergeniczne
(wytwarzanie,
transport,
sedymentacja,
diageneza);
procesy
metamorficzne i ultrametamorficzne; Zjawiska tektoniczne; cykl rozwojowy skorupy
ziemskiej. Wiek Ziemi, podstawy stratygrafii i geologii historycznej. Podstawy
mineralogii. Petrografia. Geochemia i jej zadania. Geochemiczne klasyfikacje
pierwiastków. Sklad chemiczny i mineralny skal ziemskich. Geochemia wybranych
pierwiastków chemicznych
LITERATURA
1. M. Ksiazkiewicz, Geologia dynamiczna, Wyd. Geol., wszystkie wydania
2. A. Polanski, K. Smulikowski, Geochemia, Wyd. Geol., Warszawa 1969
3. A. Polanski, Geochemia i surowce mineralne, Wyd. Geol., Warszawa 1974
4. A. Kabata - Pendias, H. Pendias, Pierwiastki sladowe w srodowisku biologicznym,
Wyd. Geol., Warszawa 1979
5. P. O`Neill, Chemia srodowiska, PWN, Warszawa 1998
83
07.2
ZANIECZYSZCZENIA I SKAZENIA SRODOWISKA
07.2 – 12 – 00 – C/18
02, 30 W
3
ABSTRAKT Elementy srodowiska; produkcja materialna a srodowisko. Wplyw
cywilizacji na zmiany w srodowisku. Zasoby surowcowe: nosniki energii, powietrze,
zasoby wodne, gleba, mineraly, biosfera. Czynniki zaburzajace ekosystem; systematyka
substancji niebezpiecznych dla srodowiska. Charakterystyka glównych zanieczyszczen
powietrza; normy jakosci powietrza. Charakterystyka zanieczyszczen wód;
samooczyszczanie zbiorników; normy jakosci wód; metody uzdatniania wody i
oczyszczania scieków. Zródla i rodzaje zanieczyszczenia gleb. Problemy odpadów
przemyslowych i komunalnych. Pola i znaczenie monitoringu srodowiska. Zagrozenia
ekologiczne planety; globalne problemy ludzkosci; wzrost populacji ludzkiej; dewastacja
krajobrazów przyrodniczych; degradacja uzytków rolnych; kryzys energetyczny;
zaburzenie równowagi ekologicznej biosfery; zmniejszenie róznorodnosci biologicznej;
zmiany klimatu; degradacja warstwy ozonowej; kwasne opady; ekologia a zdrowie
czlowieka.
LITERATURA
1. I. Wojciechowski, Ekologiczne podstawy ksztaltowania srodowiska, PWN, Warszawa
1987
2. S. Wiackowski, Wybrane zagadnienia ochrony i ksztaltowania srodowiska
przyrodniczego czlowieka, PWN, Warszawa 1989
07.2
TEORIA OCHRONY PRZYRODY I SRODOWISKA
07.2 – 12 – 00 – C/19
03, 30 W, 15 K
4
ABSTRAKT Pojecie ochrony przyrody i srodowiska. Historia ochrony przyrody w Polsce
i na swiecie. Przyczyny degradacji srodowiska. Motywy ochrony przyrody. Filozofia
ochrony srodowiska. Stan srodowiska przyrodniczego w Polsce. Ochrona przyrody jako
nauka i kierunki jej rozwoju. Ochrona czynna, bierna i kompleksowa. Formy ochrony
przyrody w Polsce: parki narodowe, rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe, obszary
chronionego krajobrazu, ochrona gatunkowa roslin i zwierzat, pomniki przyrody, uzytki
ekologiczne, stanowiska dokumentacyjne, zespoly przyrodniczo-krajobrazowe. Zasady
sporzadzania planów ochrony. Czerwone ksiegi i czerwone listy gatunków zagrozonych
wymarciem. Pojecie róznorodnosci biologicznej i sposoby jej ochrony. Kategorie
zagrozenia gatunków wg klasyfikacji IUCN. Rezerwaty biosfery w Polsce i na swiecie.
Ekologiczny system obszarów chronionych (ECONET i CORINE). Restytucja,
introdukcja i reintrodukcja gatunków. Glówne typy krajobrazów (geokompleksów)
i zasady ich ochrony. Narzedzia polityki ekologicznej panstwa. Wybrane elementy prawa
i ekonomii w ochronie srodowiska. Zasady dlugookresowej koncepcji przestrzennego
zagospodarowania kraju. Miedzynarodowa wspólpraca w dziedzinie ochrony
srodowiska. Strategia ochrony przyrody Unii Europejskiej.
LITERATURA
1. J. Boc, K. Nowacki, E. Samborska-Boc, Ochrona srodowiska, Kolonia 2000
2. G. Dobrzanski, B. Dobrzanska, D. Kielczewski, Ochrona srodowiska przyrodniczego.
Wydawnictwo Ekonomia i Srodowisko, Bialystok 1997
3. S. Drewniak, K. Wolska, Ochrona przyrody i srodowiska w Polsce, Wyd. LOP, 2000
4. R. Olaczek, Ochrona przyrody w Polsce, Wydawnictwo LOP, 1996
84
07.7
METEOROLOGIA Z KLIMATOLOGIA
07.7 – 12 – 00 – C/20
03, 15 W, 30 K
3
ABSTRAKT Pogoda i jej elementy (organizacja sieci meteorologicznej, stacje
meteorologiczne, techniki satelitarne, charakterystyka elementów pogody). Atmosfera
Ziemi (parametry fizyczne, sklad i budowa atmosfery, zjawiska optyczne i akustyczne).
Wymiana energii w atmosferze ziemskiej (promieniowanie, procesy wymiany ciepla).
Woda w atmosferze ziemskiej (zasoby, obieg wody, parowanie, wilgotnosc, mgly,
chmury, opady i osady atmosferyczne). Cyrkulacja atmosfery (ogólny model cyrkulacji,
rozklad cisnienia, glówne systemy wiatrów, wiatry lokalne). Masy powietrza (klasyfikacja,
fronty atmosferyczne). Regiony klimatyczne swiata (czynniki ksztaltujace klimat, strefy
klimatyczne i typy klimatów, klimat a roslinnosc, typy klimatów poszczególnych
kontynentów i oceanów). Klimat Polski (czynniki ksztaltujace klimat, zmiennosc klimatu
Polski, wplyw klimatu na rzezbe terenu, typy i regiony klimatyczne Polski, klimat Polski a
zdrowie). Przewidywanie, prognozowanie pogody (mapa pogody, analiza synoptyczna
mapy). Klimat w przeszlosci i w przyszlosci (glówne kierunki badawcze zmian
klimatycznych, zmiany klimatu w czwartorzedzie, zakres i tendencje zmian
klimatycznych).
07.2
PODSTAWY EKOLOGII
07.2 – 12 – 00 – C/21
03, 30 W, 45 L
7
ABSTRAKT Pojecie ekologii i zakres jej problematyki. Zarys historii badan
ekologicznych. Dzialy ekologii. Autekologia i synekologia. Podstawowe pojecia
ekologiczne: srodowisko, siedlisko, biotop, biocenoza, ekosystem, populacja, nisza
ekologiczna, sukcesja ekologiczna. Organizmy a czynniki srodowiskowe. Czynniki
klimatyczne. Reguly: Allena, Glogera, Bergmana. Typy ekologiczne i formy zyciowe
roslin. Adaptacje organizmów do srodowiska. Tolerancja ekologiczna. Prawo minimum
Liebiga i tolerancji Shelforda. Eurybionty i stenobionty. Ekofizjologiczne przystosowania
organizmów do warunków srodowiskowych. Organizmy jako bioindykatory stanu
srodowiska. Liczebnosc, struktura demograficzna, przestrzenna i dynamika populacji.
Strategie zyciowe organizmów. Interakcje miedzygatunkowe: nieantagonistyczne
(mutualizm,
protokooperacja,
komensalizm),
antagonistyczne
(konkurencja,
drapieznictwo, pasozytnictwo), neutralne, oddzialywania chemiczne. Struktura
warstwowa i przestrzenna biocenoz, zjawiska ekotonowe. Pojecie klimaksu i
dysklimaksu. Sieci i poziomy troficzne (producenci, konsumenci, destruenci). Struktura
biotyczna ekosystemów. Przeplyw energii i obieg materii w ekosystemie. Produkcja
pierwotna i wtórna ekosystemów. Charakterystyka ekosystemów wodnych i ladowych.
Homeostaza ekosystemów. Fitocenozy i zoocenozy w ekosystemie, klasyfikacja
fitosocjologiczna. Obieg materii w biosferze – cykle biogeochemiczne. Biogeografia
wazniejszych biomów ladowych i wodnych. Ekologia a ochrona srodowiska. Pojecie
antropopresji. Ekologia krajobrazu. Ekofilozofia.
LITERATURA
1. S. Wiackowski, Ekologia ogólna, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz 1998
2. E. Odum, Podstawy ekologii, Panstwowe Wydawnictwo Rolnicze i Lesne, Warszawa
1982
3. K. Falinska, Ekologia roslin, PWN, Warszawa 1996
85
07.2
PODSTAWY MIKROBIOLOGII
07.2 – 12 – 00 – C/22
04, 15 W, 30 L
4
ABSTRAKT Mikrobiologia – przedmiot jej badan i miejsce mikroorganizmów w
przyrodzie. Udzial mikroorganizmów w obiegu podstawowych pierwiastków w
przyrodzie. Budowa komórki bakteryjnej. Porównanie komórki
Pro- i Eucaryota.
Bakteryjny nukleoid, cytoplazma, blony, sciana komórkowa, otoczki, sluzy. Materialy
zapasowe i inne inkluzje komórkowe. Endospory i formy przetrwalne. Rzeski i ruch
bakterii. Metody barwienia bakterii. Charakterystyka wybranych grup organizmów
prokariotycznych. Wzrost mikroorganizmów: typy odzywiania, metody hodowli, fizjologia
wzrostu. Metody sterylizacji.
LITERATURA
1. S. Schlegel, Mikrobiologia ogólna, PWN, Warszawa 2001
2. J. Nicklin, K. Graeme-Cook, T. Paget, R. Killington, Krótkie wyklady. Mikrobiologia,
PWN, Warszawa 2000
3. W. H. Kunicki, Zycie bakterii, PWN, Warszawa 2000
07.4
GLEBOZNAWSTWO
07.4 – 12 – 00 – C/23
04, 15 W, 30 L
4
ABSTRAKT Podstawowe wiadomosci o glebach (czynniki glebotwórcze, procesy
glebotwórcze, mineraly skalotwórcze, charakterystyka skal macierzystych gleb, proces
powstawania gleby). Budowa gleb (budowa profilu glebowego, struktura gleby, konkrecje
glebowe). Gleba jako srodowisko fizyczne (uklady dyspersyjne i koloidy glebowe, sklad
mechaniczny gleby, wlasciwosci fizyczne gleb). Charakterystyka wody glebowej i jej
dostepnosc dla organizmów. Gleba jako srodowisko chemiczne i fizykochemiczne
(charakterystyka najwazniejszych makro- i mikropierwiastków, wlasciwosci oksydacyjnoredukcyjne gleby, kwasowosci gleby, sorpcja gleby). Gleba jako srodowisko biologiczne.
Próchnica glebowa. Przeglad podstawowych typów gleb. Zasoby gleb i ich uzytkowanie.
Naturalne i antropogeniczne zagrozenia gleb. Ochrona gleb.
LITERATURA
1. S. Zawadzki, Gleboznawstwo, PWRiL, Warszawa 1999
2. A. Mocek, S. Drzymala, P. Maszner, Geneza, analiza i klasyfikacja gleb, Wyd. AR,
Poznan 2000
3. B. Dobrzanski, S. Zawadzki, Gleboznawstwo, PWRiL, Warszawa 1995
4. H. Uggla, Gleboznawstwo rolnicze, PWN, Warszawa 1976
86
07.2
ZAJECIA TERENOWE
07.2 – 12 – 00 – C/24
04, 75 K
6
ABSTRAKT Zapoznanie studentów ze skladem gatunkowym i struktura przestrzenna
wybranych ekosystemów lesnych i borowych, lakowych i murawowych oraz
nadwodnych.. Gatunki wyrózniajace i charakterystyczne oraz ich morfoekologiczne
przystosowania do srodowiska zycia. Pomiary czynników abiotycznych biotopu, glównie
pH, temperatury, wilgotnosci, stopnia insolacji, zasolenia gleby /w mire skromnych
mozliwosci technicznych/. Zapoznanie studentów z ilosciowymi i jakosciowymi metodami
zbierania materialów biologicznych, w tym z zastosowaniem biocenometru, czerpaka
entomologicznego, dragi wodnej, armatki glebowej, pulapek Barbera „zóltych szalek,
zywolówek i innych urzadzen pulapkowych. Okreslanie cennosci wybranych siedlisk
oraz charakterystyka ekologiczna lokalnych populacji chronionych gatunków roslin.
Zasady prowadzenia waloryzacji przyrodniczej w terenie. Analiza synekologiczna
zespolów, zgrupowan i konsorcjów w wybranych ekosystemach naturalnych i
antropogenicznych. Zasady bioindykacji stanu srodowiska przyrodniczego oraz
rozpoznawanie wybranych bioindykatorów, Analiza struktury poziomej wybranych
ekosystemów, biosceny, biohory, synuzja. Elementy krajobrazu naturalnego i
kulturowego. Zapoznanie studentów z wybranymi metodami aktywnej i kompleksowej
formy ochrony srodowiska np. rekultywacja, restytucja, stosowaniem proekologicznych
technologii. Struktura i funkcjonowanie wybranego parku narodowego oraz stosowane w
nim formy i sposoby ochrony przyrody.
TECHNOLOGIA CHEMICZNA W OCHRONIE
06.9 – 12 – 00 – C/25
SRODOWISKA
04, 30 W, 30 L
5
ABSTRAKT Produkcja chemiczna a ochrona srodowiska. Technologie bezodpadowe.
Zakres nauki stosowane. Technologia chemiczna. Podstawy tworzenia procesu
technologicznego. Reaktory chemiczne i nitki technologiczne. Wybór surowców i
technologii; odpady produkcyjne. Omówienie procesów wytwarzania niektórych
produktów.
Laboratorium sklada sie z szeregu cwiczen ilustrujacych tresc wykladu.
LITERATURA
1. J. Molenda, Technologia Chemiczna, WSiP, Warszawa 1981
2. J. Molenda, Chemia Techniczna, WNT, Warszawa 1978
3. P. O’Neill, Chemia Srodowiska, PWN, Warszawa 1997
06.9
87
07.4
HYDROBIOLOGIA Z HYDROLOGIA
07.4 – 12 – 00 – C/26
05, 30 W, 15 L
4
ABSTRAKT Hydrobiologia i hydrologia jako nauki przyrodnicze. Wody atmosferyczne,
powierzchniowe i podziemne. Zasoby wodne Polski na tle zasobów wodnych Europy, ze
szczególnym uwzglednieniem wód powierzchniowych. Obieg wody w obrebie zlewni.
Bilans wodny Ziemi, bilans wodno – gospodarczy w zlewni. Wszechocean i morza –
elementy dna i dziedziny srodowiskowe. Zasolenie, temperatura i ruch wody morskiej.
Strefy glebinowe oceanów. Morze Baltyckie - pochodzenie, chemizm i dynamika wody.
Antropogenne zmiany mórz i oceanów. Typy jezior naturalnych ich geneza i bilans
wodny. Stratyfikacja termiczna jezior umiarkowanej strefy klimatycznej i jej cykliczna
zmiennosc. Elementy morfologiczne jeziora. Typy troficzne jezior. Zbiorniki astatyczne i
ich typy. Zbiorniki antropogenne i ich znaczenie. Typy zródel. Systemy rzeczne –
elementy morfologii cieków. Warunki istnienia rzek. Poziomy wód: nizówki, wody srednie
i wysokie. Przybór, wezbranie i powódz - monitoring zjawiska i przeciwdzialanie.
Sztuczne cieki wodne. Fizyczne i chemiczne wlasciwosci wód naturalnych i ich wplyw na
organizmy. Energia promienista w srodowiskach wodnych. Kompleksowe oddzialywanie
czynników srodowiskowych na organizmy wodne. Sedymentacja i tworzenie osadów
dennych. Klasyfikacja ekologiczna organizmów wodnych oraz przeglad ich zasadniczych
form zyciowych. Charakterystyka glównych formacji ekologicznych: planktonu, nektonu,
pleustonu (neustonu) i bentosu. Przeglad wybranych sródladowych ekosystemów
wodnych: jezior, zbiorników niejeziornych, rzek i innych cieków wodnych oraz
ekosystemów morskich: sublitoralu i eulitoralu. Krazenie materii i przeplyw energii w
ekosystemach wodnych. Produktywnosc ekosystemów. Klasyfikacja wód. Wody
podziemne - geneza, wykorzystanie, retencja. Proces eutrofizacji i destrukcji oraz
metody rekultywacji jezior. Biologia scieków wodnych (saprobiologia) i osadów czynnych
oraz procesy ich samooczyszczania. Zuzycie wody przez gospodarke komunalna,
przemysl i rolnictwo. Przeciwdzialanie degradacji wód i ochrona ich zasobów. Metody
badawcze w hydrobiologii i hydrologii.
LITERATURA
1. Z. Mikulski, Biologia wód sródladowych, PWN, Warszawa 1974
2. W. Lampert, U. Sommer, Ekologia wód sródladowych, PWN, Warszawa1996
3. Z. Kajak, Hydrobiologia - limnologia. Ekosystemy wód sródladowych, PWN,
Warszawa 1998
4. Z. Pazdro, B. Kozerski, Hydrogeologia ogólna, WG, Warszawa 1990
88
07.2
MONITORNIG SRODOWISKA
07.2 – 12 – 00 – C/27
05, 15 W, 45 K
4
ABSTRAKT Monitoring – definicja, cele i znaczenie. Ogólne zasady funkcjonowania
Panstwowego
Monitoringu
Srodowiska
w
Polsce.
Monitoring
powietrza
atmosferycznego. Monitoring halasu. Monitoring promieniowania niejonizujacego.
Monitoring wód powierzchniowych, w tym Baltyku. Monitoring wód podziemnych.
Monitoring powierzchni ziemi, w tym gleb i odpadów. Monitoring przyrody ozywionej.
„Program Panstwowego Monitoringu Srodowiska dla woj. slaskiego na lata 1998-2002”.
Organizacja i cele Zintegrowanego Monitoringu Srodowiska (ZMSP). Zalozenia
programowe Zintegrowanego Monitoringu Srodowiska Przyrodniczego. ZMSP a
monitoringi specjalistyczne. Zakres pomiarowy ZMSP i kryteria wyboru obiektów
badawczych. Zasady rozmieszczenia i funkcjonowania Stacji Bazowych ZMSP.
Programy pomiarowe ZMSP - wytyczne organizacji sieci pomiarowej.
LITERATURA
1. Program monitoringu srodowiska na lata 1998-2002, PIOS, Warszawa 1998
2. Raport Panstwowej Inspekcji Ochrony Srodowiska, Stan srodowiska w Polsce,
Warszawa 1998
3. Informacje o stanie czystosci srodowiska w województwie slaskim w 1999 roku,
WIOS w Katowicach, Osrodek Badan i Kontroli Srodowiska w Katowicach 1999
4. Zintegrowany Monitoring Srodowiska Przyrodniczego w Polsce, PIOS, Warszawa
1993
5. Zintegrowany Monitoring Srodowiska Przyrodniczego. Zasady organizacji, system
pomiarowy, wybrane metody badan, PIOS, Warszawa 1999
6. Informacja o stanie srodowiska przyrodniczego Czestochowy, IOS, Czestochowa
1999
7. Biblioteka Monitoringu Srodowiska, PIOS, Warszawa
PRAWNE I EKONOMICZNE ASPEKTY W OCHRONIE
10.9 – 12 – 00 – C/28
SRODOWISKA
05, 30 W
3
ABSTRAKT Wiadomosci wstepne. Zakres zagrozenia srodowiska. Zródla
zanieczyszczen i powody ich wystepowania. Rejestr dzialan w celu ochrony srodowiska.
Wychowanie spoleczenstwa dla dzialan proekologicznych. Istota i znaczenie ekologii
spolecznej. Wartosci kulturowe a ochrona srodowiska. Edukacja ekologiczna
spoleczenstw i spoleczne ruchy ekologiczne. Polityka panstwa a ochrona srodowiska.
Teoretyczne podstawy polityki ekologicznej. Zalozenia polityki ekologicznej jako droga
do ekorozwoju. Ekonomiczne aspekty ochrony srodowiska. Gospodarka surowcami i
zasobami naturalnymi. Gospodarka przestrzenna. Oddzialywanie na gospodarke
instrumentami ekonomicznymi. Zródla finansowania ochrony srodowiska. Prawo w
ochronie srodowiska. Przeglad zagadnien prawnych w Polsce. Porównanie prawa
polskiego z prawami innych krajów europejskich.
LITERATURA
1. K. Górka, B. Poskrobko, W. Radecki, Ochrona srodowiska. Problemy spoleczne,
ekonomiczne i prawne, PWE, Warszawa 1998
2. R. Paczulski, Prawo ochrony srodowiska, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz
2000
3. J. Jerzmanski, M. Górski, M. Bar, Nowe przepisy o ochronie przyrody, Centrum
Prawa Ekologicznego, Wroclaw 2001
10.9
89
07.2
GOSPODARKA ODPADAMI STALYMI
05, 30 W
2
07.2 – 12 – 00 – C/29
ABSTRAKT Charakterystyka przedmiotu. Problemy ograniczania odpadów i ich
przeróbki na produkty handlowe. Zagadnienia skladowania i ewidencji odpadów.
Omówienie gospodarki odpadami na przykladach szczególowych. Aspekty prawne.
LITERATURA
1. W. Urbaniak, Odpady i opakowania – nowe regulacje i obowiazki. Praktyczny
poradnik dla wytwórców i odbiorców opakowan, Wydawnictwo Forum, Poznan 2001
2. J. Myszkowski, M. Antoszczyszyn, J. Zienko, Ekologiczne uwarunkowania procesów
technologicznych i wyrobów bezpiecznych dla srodowiska, Wyd. Politechnika
Szczecinska, Katedra Technologii Organicznej, Szczecin 1995
3. O. Bilitewski, Podrecznik Gospodarki Odpadami, Wyd. Seidel i Przywecki, 2003
4. C. Rosik-Dulewska, Podstawy Gospodarki Odpadami, PWN, Warszawa 2003
07.2
ZAGROZENIA CYWILIZACYJNE DLA SRODOWISKA 07.2 – 12 – 00 – C/30
05, 15 W
1
ABSTRAKT Globalne zagrozenia ekologiczne, ich przyczyny i konsekwencje oraz
analiza aktualnego stanu srodowiska, w tym: degradacja gleby, pustynnienie i
zmniejszanie sie urodzajnosci; ubytek lasów tropikalnych, degradacja zbiorników
wodnych; zmiany klimatu, zjawisko el nino, zamieranie raf koralowych, kwasne deszcze,
degradacja warstwy ozonowej; zmniejszenie róznorodnosci biologicznej. Katastrofy
ekologiczne i technogenne; konsekwencje konfliktów zbrojnych; terroryzm ekologiczny.
Wspólpraca miedzynarodowa w zakresie rozwiazania globalnych problemów
ekologicznych. Celem przedmiotu jest zapoznanie sie z sytuacja ekologiczna w swiecie i
uswiadomienie globalnych zagrozen ekologicznych.
LITERATURA
1. I. Wiackowska, S. Wiackowski. Globalne zagrozenia srodowiska, Katedra Ekologii i
Ochrony Srodowiska, Kielce 1998
2. S. Wiackowski, Przyrodnicze podstawy inzynierii i srodowiska, Wiackowski Press,
Kielce 2000
3. S. Wiackowski, Ekologia ogólna, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz 1998
4. S. Kozlowski, Ekorozwój. Wyzwanie XXI wieku, PWN, Warszawa 2000
5. G. Dobrzanski, B. Dobrzanska, D. Kielczewski. Ochrona srodowiska przyrodniczego,
Wydawnictwo Ekonomia i Srodowisko, Bialystok 1997
12.9
TOKSYKOLOGIA
12.9 – 12 – 00 – C/31
05, 30 W, 30 K
5
ABSTRAKT Rys historyczny toksykologii i kierunki jej rozwoju. Czynniki warunkujace
toksycznosc. Losy trucizn w organizmie. Mechanizmy dzialania toksycznego.
Toksykometria. Leczenie zatruc. Toksykologia leków. Toksykologia srodków
uzalezniajacych. Toksykologia metali ciezkich. Toksykologia rozpuszczalników.
Toksykologia tworzyw sztucznych. Toksykologia kosmetyków oraz artykulów
gospodarstwa domowego.
LITERATURA
1. W. Senczuk , Toksykologia, PZWL, Warszawa 1990
2. S. J. Lippard, Podstawy chemii bionieorganicznej, PWN, Warszawa 1998
3. G. Patrick, Krótkie wyklady. Chemia organiczna, PWN, Warszawa 2002
90
07.4
OCHRONA WÓD I GOSPODARKA WODNA
07.4 – 12 – 00 – C/32
06, 30 W
3
ABSTRAKT Woda i jej rola w przyrodzie; obieg wody w biosferze, zasoby swiatowe
wody i ich bilans. Woda jako cenny surowiec. Charakterystyka fizyczna, chemiczna i
higieniczna wód. Struktura zuzycia wody przez przemysl, rolnictwo i gospodarke
komunalna,. Zródla zanieczyszczen wód powierzchniowych i podziemnych, rodzaje
zanieczyszczen.
Konsekwencje
ekologiczne,
zdrowotne
i
ekonomiczne
zanieczyszczenia wód. Procesy samooczyszczania. Normatywy i ocena jakosci wód.
Metody ochrony wód przed zanieczyszczeniem; ochrona sanitarna wód, warunki
odprowadzania scieków do odbiorników. Racjonalne gospodarowanie zasobami
wodnymi: bezwodne technologie, zamkniete obiegi wody, optymalizacja procesów
zaopatrzenia w wode i oczyszczania scieków. Podstawy technologiczne sposobów
ochrony wód przed zanieczyszczeniem. Celem przedmiotu jest przekazanie wiedzy z
zakresu obiegu wody w biosferze, zródel jej zanieczyszczenia i wynikajacych stad
konsekwencji ekologicznych i zdrowotnych. Wypracowanie systemowego podejscia do
problematyki racjonalnego wykorzystania wód i sposobów ich ochrony przed
zanieczyszczeniem i degradacja.
LITERATURA
1. J. R. Dojlido, Chemia wód powierzchniowych, Wydawnictwo Ekonomia i Srodowisko,
Bialystok 1995
2. A. Macioszczyk, Hydrogeochemia, Wydawnictwo Geologiczne, Warszawa 1987
3. W. Chelmicki, Woda. Zasoby, degradacja, ochrona, PWN, Warszawa 2001
EKOLOGICZNE ASPEKTY ROZWOJU
07.2 – 12 – 00 – C/33
ZRÓWNOWAZONEGO
06, 30 W, 15 K
4
ABSTRAKT Rozwój cywilizacji a srodowisko; problemy demograficzne; globalne
zagrozenia srodowiskowe. Geneza koncepcji rozwoju zrównowazonego; definicje
koncepcji; mierniki i wskazniki rozwoju zrównowazonego. Klasyfikacja zasobów
przyrodniczych; racjonalne gospodarowanie zasobami nieodnawialnymi i odnawialnymi.
Model rozwoju spoleczenstwa konsumpcyjnego. Model rozwoju spoleczenstwa
wyznajacego
zasady
rozwoju
zrównowazonego.
Energetyka
w
rozwoju
zrównowazonym. Rozwój zrównowazony w rolnictwie i lesnictwie. Rozwój
zrównowazony w przemysle: minimalizacja odpadów, czyste technologie, ekologia
przemyslowa. Transport ekologiczny. Rozwój zrównowazony w gospodarce wodnosciekowej. LSA i EIA. Rozwój zrównowazony miast: planowanie przestrzenne,
infrastruktura techniczna, bezpieczenstwo i komfort zycia. Etyka, prawo, ekonomika,
kultura i edukacja w rozwoju zrównowazonym. Ekologiczny tryb zycia. Polityka
ekologiczna Polski i Krajów UE. Przyklady wdrazania zalozen rozwoju zrównowazonego
w kraju i za granica. Celem przedmiotu jest zapoznanie sie z geneza i podstawowymi
zasadami koncepcji rozwoju zrównowazonego, jego aspektami interdyscyplinarnymi
oraz miernikami i instrumentami realizacji. Wypracowanie pogladu na nowoczesne
podejscie do rozwoju spoleczno-gospodarczego, ksztaltowanie swiadomosci
ekologicznej i ekologicznego trybu zycia. Zapoznanie sie z zasadami LCA i EIA.
LITERATURA
1. S. Kozlowski, Ekorozwój. Wyzwanie XXI wieku, PWN, Warszawa 2000
2. D. H. Meadows, D. L. Meadows, Granice wzrostu, PWN, Warszawa 1973
3. M. Nowicki, Strategia ekorozwoju Polski, Agencja reklamowo-wydawnicza A.
Grzegorczyk, Warszawa 1993
07.2
91
07.2
OCENA ODDZIALYWANIA NA SRODOWISKO
07.2 – 12 – 00 – C/34
06, 45 K
3
ABSTRAKT Historia rozwoju OOS w swiecie, w krajach centralnej i wschodniej Europy.
Zasady i przepisy miedzynarodowe i polskie, dotyczace ocen oddzialywania na
srodowisko. Metody i techniki ocen oddzialywania na srodowisko: ad hoc, metody
macierzowe, metody sieciowe. Procedura wykonywania oceny i jej etapy. Kategoria
uciazliwosci inwestycji i obiektów istniejacych. Ustalenia zakresu badan, analiza
wariantowa, prognozowanie oddzialywan, przeciwdzialanie negatywnym skutkom, wybór
preferowanego wariantu. Rola inwestora i sluzb ochrony srodowiska w procedurze OOS.
Udzial spoleczenstwa
w procedurze OOS. Operaty OOS dla wybranych galezi
przemyslu, przedsiewziec k0omunikacyjnych, budowlanych i in. Zasady wydawania
decyzji zobowiazujacych do przestrzegania OOS.
METODY INSTRUMENTALNE BADANIA
13.3 – 12 – 00 – C/35
CHEMICZNYCH ZANIECZYSZCZEN SRODOWISKA
06, 30 W, 45 L
8
ABSTRAKT Opis i klasyfikacja metod analizy instrumentalnej. Oznaczalnosc i wykrywalnosc substancji. Czulosc, selektywnosc i specyficznosc metod analitycznych.
Precyzja, dokladnosc i niepewnosc pomiaru. Efekty interferencyjne. Kalibracja. Kryteria
wyboru tech-niki i procedury analitycznej. Metody analizy instrumentalnej:
spektrometryczne,
elektroche-miczne,
chromatograficzne,
radiometryczne
i
termometryczne. Metody chromatograficzne sprzezone z spektrometrycznymi. Elementy
analizy specjacyjnej wieloskladnikowej lokalnej i strukturalnej. Analiza sladowa.
LITERATURA
1. W. Szczepaniak, Metody instrumentalne w analizie chemicznej, PWN, Warszawa
1996
2. J. Namiesnik, I. Z. Jamrógiewicz, Fizykochemiczne metody kontroli zanieczyszczen
srodowiska, WNT, Warszawa 1998
3. A. Cyganski, Podstawy metod elektroanalitycznych, WNT, Warszawa 1999
4. A. Cyganski, Metody spektroskopowe w chemii analitycznej, WNT, Warszawa 1993
5. A. Hulanicki, Wspólczesna chemia analityczna, PWN, Warszawa 2001
6. Wybrane teksty z J. Chromatogr. A i B, J. Anal. Chem., J. Separation Sci.
13.3
92
07.2
NORMOWANIE I ZARZADZANIE SRODOWISKIEM
07.2 – 12 – 00 – C/36
06, 15 W, 30 K
3
ABSTRAKT Miedzynarodowe, narodowe, regionalne i lokalne instytucje odpowiedzialne
za ochrone srodowiska. Odpowiedzialnosc administracyjna, cywilna, karnoadministracyjna i karna za przekroczenia przepisów o ochronie srodowiska. Instrumenty
ekonomiczne w ochronie srodowiska. Normatywy jako podstawa ochrony srodowiska
Europejski system ekozarzadzania – Emas.. Normowanie sanitarno-higieniczne: system
standardów, przepisów i ustaw dla oceny jakosci i stanu srodowiska.
ISO –
Miedzynarodowa Organizacja Normalizacyjna, Polskie Normy. Schemat Zarzadzania
Srodowiskowego i Auditu, System Zarzadzania Srodowiskiem w przedsiebiorstwach
(SZS). System Zarzadzania Jakoscia (SZJ). Zarzadzanie przez jakosc -TQM.
Koncepcje: (Best Avaiable Technology ( BAT) i PPP (Polluter Pays Principle) w jakosci
srodowiska. Cykl Deminga w doskonaleniu zarzadzania srodowiskiem. Certyfikacja
systemu zarzadzania srodowiskowego. Akredytacja w przedsiebiorstwie i jej znaczenie
dla srodowiska. Metody stosowane w analizie i doskonaleniu procesów systemu
zarzadzania srodowiskiem: schematy blokowe, arkusze danych, analiza Pareto –
Lorenza, wykresy przyczynowo – skutkowe (Ishikawy). System HACCP (Hazard Analisis
Critical Control Point) czyli kontrola punktów krytycznych w produkcji bezpiecznej
zywnosci i jego znaczenie Ocena ryzyka srodowiskowego.
LITERATURA
1. J. Ciechanowicz, Miedzynarodowe prawo ochrony srodowiska. Wyd. prawnicze
PWN, Warszawa 1999
2. I. Holtz, Technika doskonalenia jakosci ISO 9000, WSiP, Warszawa 1999
3. A. Kuratowska, Ekologia, Jej zwiazki z róznymi dziedzinami wiedzy, PWN,
Warszawa 1999
4. R. Pochyluk, P. Grudowski, J. Szymonski, Zasady wdrazania systemu zarzadzania
srodowiskowego zgodnego z wymaganiami normy ISO 14 001, Wyd. EKOKONSULT, Gdansk 1999
07.2
PRACOWNIA DYPLOMOWA
07.2 – 12 – 00 – E/37
06, 45 L
3
ABSTRAKT W ramach pracowni pod kierunkiem opiekuna jest zbierana i krytycznie
opracowywana bibliografia zagadnienia bedacego przedmiotem pracy licencjackiej.
Wykonywane sa prace laboratoryjne i terenowe.
07.2
SEMINARIUM DYPLOMOWE
07.2 – 12 – 00 – E/38
06, 30 S
2
ABSTRAKT W ramach seminarium odbywa sie samodzielne referowanie kolejnych
rozdzialów pracy magisterskiej oraz dyskusja problematyki pokrewnej dla realizowanych
tematów prac licencjackich.
07.2
WYKLAD MONOGRAFICZNY
07.2 – 12 – 00 – E/39
06, 30 W
2
ABSTRAKT Wyklad bedzie powierzany wybitnym specjalistom lub praktykom z zakresu
ekologii lub ochrony srodowiska i bedzie dotyczyl wspólczesnych problemów z tego
obszaru wiedzy i praktyki.
93
VII.2.2. OCHRONA SRODOWISKA - STUDIA MAGISTERSKIE UZUPELNIAJACE
05.6
EDUKACJA EKOLOGICZNA
05.6 – 12 – 01 – E/01
10, 15 W, 15 C
2
ABSTRAKT Metodologia nauk przyrodniczych. Miejsce nauk o srodowisku wsród nauk
przyrodniczych. Wprowadzenie do przedmiotu – edukacja ekologiczna czy
srodowiskowa? Podstawowe terminy i pojecia (m.in. ekologia czlowieka, ekologia
spoleczna, myslenie ekologiczne). Edukacja ekologiczna w dokumentach konferencji
miedzynarodowych. Tematyka wybranych Raportów Klubu Rzymskiego. Polskie
uregulowania prawne i dokumenty panstwowe zwiazane z edukacja ekologiczna.
Narodowa Strategia Edukacji Ekologicznej. Cele edukacji ekologicznej i jej klasyfikacja.
Ogólna charakterystyka formalnej i nieformalnej edukacji ekologicznej. Aktualny model
formalnej edukacji ekologicznej w Polsce. Analiza programów nauczania wybranych
przedmiotów na róznych szczeblach ksztalcenia pod katem zawartosci w nich tresci
srodowiskowych. Propozycje realizacji sciezek ekologicznych w szkolach.
Interdyscyplinarne projekty badawcze (np. GREEN, GLOBE, Air Pollution Project
Europe, RADONET) Edukacja ekologiczna w terenowych osrodkach dydaktycznych
(parki narodowe i krajobrazowe, ogrody botaniczne). Ruchy i organizacje ekologiczne.
Dzialania ruchów ekologicznych na rzecz edukacji srodowiskowej. Rola srodków
masowego przekazu w edukacji ekologicznej. Problem naduzywania przymiotnika
„ekologiczny”. Filozofia ekologiczna i jej kierunki. Etyka ekologiczna a edukacja
ekologiczna. Rola wartosci w edukacji ekologicznej. Swiadomosc ekologiczna
spoleczenstwa i jej badania. Stan swiadomosci ekologicznej Polaków w swietle badan.
Istota i przyczyny kryzysu ekologicznego. Katastrofy ekologiczne. Znaczenie nauki w
ochronie srodowiska naturalnego. Idea rozwoju zrównowazonego a edukacja
ekologiczna. Miedzynarodowa wspólpraca w zakresie edukacji ekologicznej. Zródla
informacji o lokalnych zagrozeniach srodowiska i jego ochronie. Wykorzystanie Internetu
w edukacji ekologicznej.
LITERATURA
1. L. Domka, Dialog z przyroda w edukacji dla ekorozwoju, PWN, Warszawa - Poznan
2001
2. Narodowa Strategia Edukacji Ekologicznej, Przez edukacje do zrównowazonego
rozwoju, Ministerstwo Srodowiska, Warszawa 2001
3. J. Górka, B. Poskrobko, W. Radecki, Ochrona srodowiska: problemy spoleczne,
ekonomiczne i prawne, PWE, Warszawa 2001
4. S. Kozlowski, Ekorozwój – wyzwanie XXI wieku, PWN, Warszawa 2000
5. D. Kielczewski, Ekologia spoleczna, Wydawnictwo Ekonomia i Srodowisko,
Bialystok 2001
94
07.2
OCHRONA ATMOSFERY
07.2 – 12 – 01 – C/02
09, 30 W, 15 K
4
ABSTRAKT Wprowadzenie w zagadnienia ochrony atmosfery. Pojecia podstawowe,
entropia i procesy nieodwracalne. Podzial i klasyfikacja odpadów zanieczyszczajacych
naturalne srodowisko czlowieka. Emisja i imisja, glówne rodzaje i kontrola skazen.
Typowe zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego. Recycling. Homeostaza
srodowiska naturalnego. Wplyw energetyki i przemyslu na emisje substancji szkodliwych
do atmosfery. Naturalne procesy usuwania zanieczyszczen z powietrza
atmosferycznego. Sytuacja energetyczna swiata i jej zwiazek z zagadnieniami ochrony
srodowiska. Glówne skladniki gazowe zanieczyszczajace atmosfere: dwutlenek wegla,
dwutlenek i inne zwiazki siarki, weglowodory, tlenki azotu, tlenek wegla, pyly.
Przemyslowe i nieprzemyslowe zanieczyszczenia atmosfery. Globalny wplyw
dzialalnosci czlowieka na stan atmosfery i zmiany klimatyczne. Problem efektu
cieplarnianego i gazów cieplarnianych. Mechanizm powstawania efektu cieplarnianego i
jego ewentualne skutki. Swiatowa produkcja energii i alternatywne oraz odnawialne
zródla energii i ich zwiazek z ochrona atmosfery. Odpylanie gazów odlotowych.
Instalacje odpylania gazów. Odpylanie spalin po kotlach energetycznych. Zwiazek
odpylania z caloscia instalacji oczyszczania gazów. Odsiarczanie gazów Metody
odsiarczania
bazujace
na
procesach
absorpcji.
Mokre
wapniowe
(wapnowe/wapniakowe) metody odsiarczania gazów. Pólsuche wapniowe metody
odsiarczania gazów. Suche wapniowe metody odsiarczania spalin. Odsiarczanie w zlozu
fluidalnym. Katalityczne usuwanie SO2 z gazów odlotowych. Regeneratory ciepla i
reaktory katalityczne z regeneracja ciepla i katalizatory monolityczne. Usuwanie tlenków
azotu z gazów odlotowych. Metody absorpcyjne usuwania NOx . Amoniakalna
niekatalityczna i katalityczna (SCR) redukcja NOx do azotu. Usuwanie skladników
palnych i weglowodorów z gazów odlotowych. Metody usuwania lotnych zwiazków
organicznych (LZO). Oczyszczanie spalin samochodowych w silnikach nisko – i wysokopreznych. Katalizatory monolityczne stosowane w reaktorach samochodowych.
Zagadnienia ochrony atmosfery zwiazane z termicznym unieszkodliwianiem odpadów
stalych. Bezposrednie spalanie i metody pirolitycznego zgazowania – kwestie odpadów i
oczyszczania spalin po termicznym unieszkodliwianiu odpadów stalych. Usuwanie
chloru, fluoru i rteci z gazów odlotowych.
LITERATURA
1. J. Warych, Oczyszczanie gazów – procesy i aparatura. Wyd. trzecie zmienione,
WNT, Warszawa 1998
2. J. Konieczynski, Oczyszczanie gazów odlotowych, Wyd. Politechniki Slaskiej,
Gliwice 1993
3. K. Gosiewski, Ochrona Atmosfery – konspekt wykladów, wyd. prywatne
95
INZYNIERIA CHEMICZNA W OCHRONIE
06.3 – 12 – 01 – C/03
SRODOWISKA
08, 30 W, 15 K, 30 L
8
ABSTRAKT Analiza wymiarowa i zasady teorii podobienstwa technicznego.
Problematyka powiekszania skali. Sens fizyczny liczb kryterialnych – standardowe liczby
kryterialne. Podstawowe pojecia inzynierii chemicznej. Procesy ciagle i okresowe.
Operacja jednostkowa, aparat, proces i instalacja. Stan ustalony (stacjonarny) i
nieustalony procesu (niestacjonarny). Stan równowagi procesu. Bilanse i ich znaczenie
w inzynierii chemicznej. Bilanse materialowe i energetyczne. Podstawy hydrauliki.
Rodzaje przeplywu - przeplyw laminarny i turbulentny. Obliczanie oporów przeplywu.
Wstep do zagadnien ruchu ciepla. Rodzaje ruchu ciepla. Przenikanie ciepla. Wymienniki
ciepla – podstawy teoretyczne. Bilans cieplny wymiennika przeponowego. Plaszczowo
rurowe i inne wybrane konstrukcje wymienników ciepla. Podstawy zagadnien
dyfuzyjnego ruchu masy. Absorpcja – podstawy teoretyczne. Zastosowanie absorpcji w
instalacjach ochrony srodowiska Rózne typy absorberów: natryskowe (skrubery),
Venturiego, pólkowe, z wypelnieniem ruchomym, pianowe, barbotazowe. Fluidyzacja i
aparaty fluidalne. Przeplyw w ukladzie gaz faza stala – podstawy teoretyczne. Rózne
rodzaje warstw fluidalnych. Obliczanie poczatkowej predkosci fluidyzacji i miara
jednorodnosci warstwy. Zastosowania fluidyzacji w procesach ochrony srodowiska.
Odpylanie gazów. Odpylacze - podstawy teoretyczne. Przeglad wybranych typów
urzadzen odpylajacych: odpylacze filtracyjne, odpylacze grawitacyjne – komory osadcze,
odpylacze uderzeniowo inercyjne, odpylacze odsrodkowe – cyklony, odpylanie w
warstwie fluidalnej, elektrofiltry, odpylacze mokre. Adsorpcja. Cechy stosowanych
adsorbentów. Równowaga adsorpcyjna - izotermy adsorpcji. Przebieg procesu w zlozu
adsorbentu. Wyznaczanie pojemnosci adsorpcyjnej. Reakcje chemiczne i inzynieria
reaktorów. Klasyfikacja reakcji chemicznych. Klasyfikacja reaktorów. Statyka chemiczna
- równowaga reakcji chemicznej. Kinetyka reakcji: równania kinetyczne, kinetyka reakcji
heterogenicznych na stalym katalizatorze. Analiza kinetyczna procesów kontaktowych.
Wlasnosci fizyczne katalizatorów stalych Szybkosc ogólna reakcji kontaktowej.
Równania bilansowe reaktora kontaktowego: bilans molowy, bilans cieplny. Gospodarka
cieplem i autotermia w ukladach reakcyjnych. Reaktory katalityczne w ochronie
srodowiska. Inzynieria procesów oczyszczania cieczy. Procesy ruchu cial stalych w
plynach – sedymentacja grawitacyjna i hydrocyklony. Koagulacja i flokulacja. Filtracja.
Aeracja. Metody biologiczne. Metody pomiarowe do kontroli zanieczyszczen powietrza.
LITERATURA
1. J. Ciborowski, Inzynieria Chemiczna i Procesowa, WNT, Warszawa 1973
2. J. M. Coulson, J. F. Richardson, Chemical Engineering, Pergamon Press 1993
3. T. Hobler, Ruch ciepla i wymienniki, WNT, Warszawa 1986
4. T. Hobler, Dyfuzyjny ruch masy i absorbery, WNT, Warszawa 1976
5. A. Burghardt, Inzynieria Reaktorów Chemicznych, PWN, Warszawa 2001
06.3
96
07.4
ANALIZA WÓD I SCIEKÓW
07.4 – 12 – 01 – C/04
07, 15 W, 30 L
4
ABSTRAKT Charakterystyka, klasyfikacja wód naturalnych i scieków. Wymagania
stawiane wodzie uzytkowej. Cel i zakres badania wody i scieków, pobieranie oraz
utrwalanie próbek do badan fizyczno – chemicznych. Wlasciwosci fizyczne wód oraz ich
oznaczanie (temperatura, zapach, smak, barwa, metnosc i przezroczystosc). Badania
chemiczne wód i scieków (odczyn, kwasowosc i zasadowosc, twardosc, dwutlenek
wegla, tlen rozpuszczony, biochemiczne i chemiczne zapotrzebowanie tlenu,
utlenialnosc, sucha pozostalosc, zawartosc zwiazków azotu, chlorków, siarczanów oraz
innych pierwiastków i specyficznych zwiazków chemicznych).
LITERATURA
1. W. Hermanowicz, J. Dojlido, W. Dozanska, B. Koziorowski, J. Zerbe, Fizycznochemiczne badanie wody i scieków, Arkady, Warszawa 1999
2. E. Gomólka, A. Szaynok, Chemia wody i powietrza, Oficyna Wyd. Politechniki
Wroclawskiej, Wroclaw 1997
3. H. Elbanowska, J. Zerbe, J. Siepak, Fizyczno-chemiczne badanie wód, Wyd. UAM,
Poznan 1999
4. K. Lipowska-Grabowska, K. Faron-Lewandowska, Pracownia chemiczna. Analiza
wód i scieków, WSiP, Warszawa 1998
06.9
INSTALACJE SANITARNE
06.9 – 12 – 01 – C/05
07, 30 W, 30 C
5
ABSTRAKT Normy jakosci wody do picia i celów przemyslowych. Zródla wody surowej i
sposoby jej uzdatniania. Sposoby gromadzenia i unieszkodliwiania scieków.
Skladowanie i wtórne wykorzystanie odpadów miejskich. Rodzaje instalacji budowlanych
i zasady tworzenia infrastruktury. Zaopatrzenie budynków w wode. Zasady dzialania
instalacji zimnej i cieplej wody. Podstawy tworzenia i funkcjonowania instalacji
kanalizacyjnych w budynkach. Lokalne uklady zaopatrzenia w wode, miejscowe sposoby
gromadzenia i unieszkodliwiania scieków. Zasady dzialania wentylacji, systemów i
instalacji grzewczych budynków. Mozliwosci tworzenia klimatu i komfortu pomieszczen
uzytkowych róznego przeznaczenia.
Celem przedmiotu jest przekazanie podstawowej wiedzy z zakresu zasad dzialania
instalacji sanitarnych w budynkach róznego przeznaczenia, zaopatrujacych
uzytkowników w rózne media. Wypracowanie pogladu na mozliwosci i sposoby
tworzenia komfortu pomieszczen uzytkowych.
LITERATURA
1. T. Gabryszewski, Wodociagi, Arkady, Warszawa 1983
2. O. Przewlocki, A. Tkaczenko, K. Czarnocki, Studnie, Arkady, Warszawa 1970
3. T. Gabryszewski, wewnetrzne instalacje wodociagowe i kanalizacyjne. Arkady,
Warszawa 1970
97
SYSTEMY ZAOPATRZENIA W WODE I USUWANIA
07.4 – 12 – 01 – C/06
SCIEKÓW
07, 30 W, 30 C
5
ABSTRAKT Klasyfikacja wód i mozliwosci ich ujmowania do celów pitnych i
przemyslowych. Rodzaje scieków i sposoby ich odprowadzania. Klasyfikacja i
charakterystyka systemów zaopatrzenia w wode i usuwania scieków z terenów
zurbanizowanych. Zalety i wady stosowanych systemów. Normy zapotrzebowania na
wode i przepisy okreslajace zasady odprowadzania scieków w Polsce i za granica.
Zasady wyboru systemu. Podstawowe elementy i zasady funkcjonowania stosowanych
systemów zaopatrzenia w wode i usuwania scieków. Problemy retencji wód,
wzbogacanie zasobów, ograniczanie niedoborów, zapobieganie powodziom. Celem
przedmiotu jest uzyskanie podstawowej wiedzy z zakresu funkcjonowania systemów
zaopatrzenia w wode i odprowadzania scieków jako podstawowego elementu
infrastruktury terenów zurbanizowanych
LITERATURA
1. T. Gabryszewski, Wodociagi, Arkady, Warszawa 1983
2. A. Nowakowska-Blaszczyk, P. Blaszczyk, Wodociagi i kanalizacja w planowaniu
przestrzennym, Arkady, Warszawa 1987
3. M. Roman i inni, Wodociagi i kanalizacja. Poradnik, Arkady, Warszawa 1991
07.4
07.2
OCHRONA SRODOWISKA MORSKIEGO
07.2 – 12 – 01 – C/07
07, 30 W, 15 K
4
ABSTRAKT Wlasciwosci ekosystemów morskich. Geografia fizyczna mórz i regionów
nadmorskich. Biologia mórz. Zanieczyszczenia komunalne i przemyslowe wód morskich
i ich wplyw na organizmy morskie, toksykologia. Eutrofizacja wód morskich. Ochrona
srodowiska Morza Baltyckiego i jego strefy zlewni w ujeciu systemowym. Gospodarka
wodno-sciekowa w regionie Baltyku. Polityka ekologiczna i wspólpraca miedzynarodowa
w zakresie ochrony wód Baltyku. Celem przedmiotu jest wypracowanie systemowego
podejscia do rozwiazywania problemów ochrony srodowiska morskiego na przykladach
konkretnych ekosystemów.
LITERATURA
1. E. Bajkiewicz-Grabowska , Z. Mikulski, Hydrologia ogólna, PWN, Warszawa 1996
2. W. Ludynia, Zasoby mórz i oceanów, WSP, Warszawa 1987
3. K. Starmach, S. Wróbel, K. Pasternak, Hydrobiologia, PWN, Warszawa 1989
98
07.4
CHEMICZNA ANALIZA GLEB
07.4 – 12 – 01 – C/08
08, 15 W, 45 L
5
ABSTRAKT Gleba jako glówny skladnik srodowiska naturalnego. Powstawanie gleb.
Struktura gleby (powietrze glebowe, woda glebowa, substancje mineralne gleb).
Wietrzenie. Chemiczne i fizykochemiczne wlasciwosci gleb. Makroelementy i
mikroelementy obecne w glebie. Metodyka oznaczania azotu ogólnego w glebie wedlug
zmodyfikowanej metody Kjeldahla. Oznaczanie zawartosci azotu amonowego i azotu
azotanowego w wyciagu 0,03 M kwasu octowego za pomoca elektrod jonoselektywnych.
Spektrofotometryczne
oznaczanie
fosforu
w
postaci
barwnego
komleksu
heteropolikwasu molibdenowanadofosforowego. Przygotowanie wyciagów glebowych do
oznaczania metalicznych kationów wymiennych (Ca, Mg, K, Na). Oznaczanie potasu w
glebie wedlug metody ASA. Kolorymetryczne oznaczanie potasu w reakcji z
tetrafenyloboranem sodu. Oznaczanie zawartosci wapnia wedlug metody ASA.
Oznaczanie zawartosci magnezu wedlug metody ASA. Zelazo. Oznaczanie zawartosci
zelaza wedlug metody ASA. Okreslanie pojemnosci sorpcyjnej gleb oraz stopnia
wysycenia kompleksu sorpcyjnego kationami zasadowymi. Oznaczanie siarki
siarczanowej w wyciagu 0,03 M kwasu octowego wedlug metody nefelometrycznej.
Oznaczanie zawartosci chloru w wyciagu 0,03 M kwasu octowego za pomoca elektrod
jonoselektywnych. Oznaczanie jonów chlorkowych w wyciagu 0,03 M kwasu octowego
wedlug metody nefelometrycznej. Zawartosc chlorków w glebie oceniana metoda
orientacyjna. Oznaczanie odczynu gleb – stezenia jonów wodorowych (pH). Pomiar pH
metoda potencjometryczna. Oznaczanie pH gleby za pomoca kwasomierza Helliga.
Kwasowosc czynna i potencjalna gleby. Oznaczanie kwasowosci hydrolitycznej wedlug
metody Kappena. Oznaczanie substancji organicznej w glebie. Oznaczanie wegla
organicznego w glebie na drodze suchej i mokrej. Spektrofotometryczne wyznaczanie
skladu frakcyjnego próchnicy.
LITERATURA
1. Gleboznawstwo, red. B. Dobrzanski, Saturnin Zawadzki, Panstwowe Wydawnictwa
Rolnicze i Lesne, Warszawa 1993
2. P. O’Neill, Chemia srodowiska, PWN, Warszawa 1998
3. B. J. Alloway, Chemiczne podstawy zanieczyszczenia srodowiska, PWN, Warszawa
1999
4. P. Kowalik, Ochrona srodowiska glebowego, PWN, Warszawa 2001
5. A. Ostrowska, S. Gawlinski, Z. Szczubialka, Metody analizy i oceny wlasciwosci gleb
i roslin, Dzial Wydawnictw IOS, 1991
99
REKULTYWACJA SRODOWISKA
07.2 – 12 – 01 – C/09
PRZYRODNICZEGO
08, 30 W, 15 K
4
ABSTRAKT Powietrze. Skutki zanieczyszczenia powietrza dla srodowiska. Czynniki
ograniczajace zanieczyszczenie powietrza. Woda. Degradacja wód. Ocena
oddzialywania na srodowisko(OOS). Metody rekultywacji jezior: usuwanie wód
hypolimnionu, napowietrzanie ze stratyfikacja lub destratyfikacja termiczna, wytracanie
fosforanów, usuwanie osadów dennych. Metody biologiczne. Usuwanie zanieczyszczen
ropopochodnych. Oczyszczalnie scieków: mechaniczne, biologiczne (osad czynny i
zlóza biologiczne), chemiczne. Metoda hydrobotaniczna: pola irygowane, nasadzenia
wierzba, trzcina. Kaskada stawów. Zagospodarowanie osadów sciekowych. Gleba.
Glówne formy degradacji gleby. Ustawa o ochronie gruntów rolnych i lesnych oraz
rekultywacji nieuzytków i gleb zdegradowanych. Rekultywacja techniczna, rekultywacja
biologiczna – techniczna, naturalna sukcesja i zagospodarowanie. Degradacja
wywolana przez erozje, „zmeczenie gleb”, zwiazki chemiczne; srodki zapobiegawcze i
metody rekultywacji. Gleba jako zródlo surowców, obciazane elementy srodowiska.
Szkody i nieuzytki górnictwa odkrywkowego, górnictwa podziemnego, górnictwa
surowców skalnych. Rekultywacja i zagospodarowanie nieuzytków i gruntów
zdegradowanych. Skladowiska odpadów paleniskowych, zabiegi rekultywacyjne.
Glebotwórcze wlasciwosci odpadów paleniskowych, wykorzystanie w przemysle i
znaczenie ekologiczne.Remediacja gruntów skazonych substancjami toksycznymi.
Technologie in-situ i ex-situ oczyszczania zanieczyszczonych srodowisk: bioremediacja,
fitoremediacja,
ekstrakcja prózniowa i rozpuszczalnikowa, desorpcja
i rozklad
termiczny,
chemiczne
oczyszczanie,
przemywanie/przeplukiwanie
gruntu,
unieruchamianie/zestalanie. Zastosowanie technologii plazmowej w rekultywacji
srodowiska, witryfikacja.
LITERATURA
1. W. Chelmicki, Woda. Zasoby, degradacja, ochrona, PWN, Warszawa 2001
2. F. Maciak, Ochrona i rekultywacja srodowiska. Wydawnictwo SGGW, Warszawa
1999
3. J. Siuta, Rekultywacja gruntów. Instytut Ochrony Srodowiska, IOS, Warszawa 1998
4. J. P. Kluczek, Wybrane zagadnienia z ochrony srodowiska, Wyd. ART, Bydgoszcz
1999
5. S. Labuzek, D. Necklen, J. Radziejewska-Lebrecht, Biotechnologia mikroorganizmów., Wyd. Uniwersytetu Slaskiego, Katowice 2002
6. J. Cebula, P. Górka, K. Barbusinski, H. Koscielak, A. Ksiezyk-Sikora, Wybrane
zagadnienia ochrony srodowiska, Wyd. Pol. Sl., Gliwice 2000
07.2
100
RADIOCHEMIA SRODOWISKA I OCHRONA
13.5 – 12 – 01 – C/10
RADIOLOGICZNA
10, 30 W, 15 C
4
ABSTRAKT Promieniotwórczosc. Samorzutne przemiany jadrowe. Typy reakcji
jadrowych. Wplyw promieniowania na tworzenie materii pierwotnej. Pochodzenie i
wystepowanie pierwiastków promieniotwórczych w przyrodzie. Cieplo radiologiczne
Ziemi. Radiometria. Dzialanie promieniowania jonizujacego na materie zywa.
Zastosowanie pierwiastków promieniotwórczych w nauce, technice i medycynie.
Pochodzenie sztucznych radionuklidów w srodowisku. Katastrofa elektrowni jadrowej w
Czarnobylu i jej skutki dla srodowiska. Unieszkodliwianie odpadów promieniotwórczych.
Oznaczanie radionuklidów w próbkach srodowiskowych. Wplyw radioaktywnego
skazenia srodowiska na zycie czlowieka.
LITERATURA
1. J. Kroh, Wybrane zagadnienia chemii radiacyjnej, PW, Warszawa 1998
13.5
12.9
MEDYCZNE ASPEKTY W OCHRONIE SRODOWISKA 12.9 – 12 – 01 – C/11
07, 30 W
2
ABSTRAKT Zdrowie w swietle wspólczesnych pojec i definicji. Substancje i czynniki
zagrazajace zdrowiu. Skutki zdrowotne ekspozycji ludzi na zanieczyszczenia
srodowiskowe. Zasady prawidlowego zywienia. Rola fizjologiczna skladników
pokarmowych. Zagrozenia zdrowia powodowane przez biologiczne i chemiczne
zanieczyszczenia zywnosci. Szkodliwe dzialanie promieniowania jonizujacego na
organizmy zywe. Uklad immunologiczny czlowieka. Zagrozenia srodowiskowe a uklad
immunologiczny czlowieka. Nowotwory. Srodowiskowe zagrozenia a mozliwosci
rozrodcze i rozwojowe ludzi. Zagrozenia zdrowia powodowane przez zanieczyszczenia
powietrza atmosferycznego, wody, gleby, halas i drgania oraz przez fermy hodowlane i
spalarnie odpadów.
LITERATURA
1. M. Siemienski, Srodowiskowe zagrozenia zdrowia, PWN, Warszawa 2001
2. W. Senczuk, Toksykologia, PZWL, Warszawa 1999
101
09.4
TERMINOLOGIA ANGIELSKA W OCHRONIE
SRODOWISKA
09.4 – 12 – 01 – C/12
08, 30 K
2
ABSTRAKT Opanowanie specyficznej terminologii angielskiej stosowanej w literaturze
fachowej i technicznej, artykulach i czasopismach naukowych z zakresu ekologii oraz
ochrony i inzynierii srodowiska. Czytanie i tlumaczenie tekstów tematycznych. Podanie
zasad pisania raportów, opracowan i artykulów w jezyku angielskim. Wypelnianie ankiet i
dokumentów. Celem przedmiotu jest nabycie umiejetnosci rozumienia i poprawnego
tlumaczenia tresci i tekstów angielskich z zakresu ekologii, ochrony i inzynierii
srodowiska oraz zasad przygotowywania tekstów naukowo – technicznych do publikacji.
LITERATURA
1. K. Czekierda, Slownik ekologiczny polsko-angielski, Terra Sana, Warszawa 1992
2. M. Falkowska, R. Majewski, B. Pawlowska, Wzory listów angielskich, Wiedza
Powszechna, Warszawa 1991
3. Cambridge International Dictionary of English, Cambridge University Press, 1997
07.2
AGROEKOLOGIA
07.2 – 12 – 01 – C/13
09, 15 W, 15 L
3
ABSTRAKT Przestrzenne aspekty rolnictwa. Kierunki rozwoju rolnictwa (rolnictwo
ekstensywne i intensywne). Zabiegi agrotechniczne i ich wplyw na srodowisko
przyrodnicze. Substancje chemiczne stosowane w rolnictwie (nawozy mineralne, srodki
ochrony roslin). Nawozy mineralne zródlem szkodliwych pierwiastków w
agroekosystemach oraz przyczyna eutrofizacji wód. Odpady stosowane do nawozenia i
uzyzniania gleb zródlem zanieczyszczen srodowiska. Rolnictwo ekologiczne, zabiegi
zapobiegawcze i biologiczne metody ochrony roslin.
LITERATURA
1. T. Filipek, Podstawy i skutki chemizacji agroekosystemów, Wyd. AR w Lublinie,
Lublin 1999
2. E. Gorlach, T. Mazur, Chemia rolna, PWN, Warszawa 2001
3. S. K. Wiackowski, Przyrodnicze podstawy inzynierii srodowiska, Kielce 2000
102
13.4
MIKROBIOLOGIA SANITARNA
13.4 – 12 – 01 – C/14
08, 15 W, 30 L
4
ABSTRAKT Budowa komórki bakteryjnej i innych mikroorganizmów prokariotycznych.
Badania mikroskopowe bakterii. Metody posiewów. Hodowle bakterii. Metabolizm
bakterii i mechanizmy regulacji. Zmiennosc - genetyka. Systematyka bakterii. Wplyw
czynników chemicznych i fizycznych na bakterie. Wystepowanie bakterii w
srodowiskach. Wplyw bakterii na srodowisko. Mikrobiologiczne procesy transformacji i
degradacji materii organicznej w wodach naturalnych. Proces samooczyszczania sie
wód.
Zródla
zanieczyszczenia
wód
powierzchniowych.
Mikroorganizmy
charakterystyczne dla poszczególnych stref saprobowosci. Procesy samooczyszczania
wód. Osad czynny, organizmy dominujace, metabolizm osadu czynnego, ocena pracy.
Rolnicze wykorzystanie scieków i osadów sciekowych. Mikroflora autochtoniczna i
allochtoniczna wód.
Skazenie wód powierzchniowych bakteriami. Bakterie
chorobotwórcze i potencjalnie chorobotwórcze wystepujace w wodzie. Przyczyny infekcji
przenoszonych droga wodna. Lancuch epidemiczny. Przezywalnosc bakterii
chorobotwórczych w wodach powierzchniowych. Wskazniki sanitarne- zastosowanie w
badaniach rutynowych, przydatnosc. Badania obligatoryjne, uzupelniajace i specjalne.
Miano coli a ocena czystosci wód powierzchniowych i pitnych. Wymagania norm
polskich i europejskich dla wód powierzchniowych.
LITERATURA
1. W. Chelmicki, Woda. Zasoby, degradacja, ochrona, PWN, Warszawa
2. A. Smylla, Analiza sanitarna, Wyd. WSP, Czestochowa 2002
13.5
PLANOWANIE PRZESTRZENNE
13.5 – 12 – 01 – C/15
10, 45 C
3
ABSTRAKT Uwarunkowania prawne, spoleczne i gospodarcze planowania
przestrzennego. Wspólczesne procesy rozwoju regionalnego i lokalnego. Zróznicowania
regionalne Polski na tle miedzynarodowym. Teoria rozwoju regionalnego i lokalnego.
Realizacja idei zrównowazonego rozwoju w gospodarce przestrzennej. opis zalozen i
doswiadczen polityki regionalnej i oprzestrzennej Polski (na poziomie gminy,
województwa, regionów i kraju), panstw europejskich i Unii Europejskiej. Metody
planowania przestrzennego. Rola partycypacji spolecznej w procedurze planowania
przestrzennego. Zadania i metodyka studiów przyrodniczych w planowaniu
przestrzennym.
Projekt: opracowanie koncepcji urbanistycznej wybranego fragmentu miasta lub gmniy.
103
14.4
PSYCHOLOGIA
14.4 – 12 – 01 – E/16
07, 75 K
5
ABSTRAKT Psychologia jako nauka. Rys historyczny mysli psychologicznej. Metody
badawcze psychologii. Metody badawcze psychologii w praktyce nauczycielskiej.
Czlowiek i jego srodowisko. Czynnosci i dzialania. Mechanizmy regulacyjne czynnosci.
Procesy poznawcze. Wyobrazenia i pamiec. Myslenie. Emocje i uczucia. procesy
motywacyjne. Sytuacje trudne. Uczenie sie. Osobowosc. Podstawowe problemy i
zagadnienia psychologii rozwojowej. Psychologia wychowawcza jako nauka. Nauczyciel
– wychowawca wobec problemów wychowawczo – pedagogicznych szkoly. Srodowisko
wychowawcze czlowieka. Rodzina jako srodowisko wychowawcze. Metody badania i
diagnozowania srodowiska rodzinnego. Wychowawcze postawy rodzicielskie wobec
dzieci. Srodowisko szkolne. Metody badania i diagnozowania srodowiska szkolnego.
Style wychowania i kierowania klasa szkolna. k9onflikty szkolne – sposoby ich unikania i
rozwiazywania. Podstawowe problemy wychowawcze. Problematyka kar i nagród.
Psychologia spoleczna. Nauczyciel wobec wyzwan wspólczesnego swiata.
LITERATURA
1. E. Aronson, D. Wilson, R. M. Akert, Psychologia spoleczna, Poznan 1997
2. M. Przetacznik, G. Makiello – Jarza, Podstawy psychologii ogólnej, Warszawa 1998
3. M. Przetacznik, Z. Wlodarski, Psychologia wychowawcza, Warszawa 1983
4. A. McGinnis, Sztuka motywacji, Warszawa 1983
14.9
PEDAGOGIKA
14.9 – 12 – 01 – E/17
08, 45 W, 30 C
5
ABSTRAKT Pedagogika – definicja, rys historyczny. Problematyka i glówne orientacje w
pedagogice. Miejsce pedagogiki w systemie w systemie nauk. Glówne pojecia w
pedagogice. Formy i metody wychowania. Podejscie psychologiczne i socjologiczne.
Formy i metody wychowania. Style w wychowaniu. Alternatywy w edukacji czlowieka.
Funkcje i zadania podstawowych srodowisk wychowawczych. Zagrozenia wspólczesnej
rodziny. Typologia rodziny. Zjawiska patologiczne w rodzinie. Szkola jako srodowisko
wychowawcze. Funkcje i zadania szkoly. Grupy rówiesnicze jako jedno z glównych
srodowisk wychowawczych. Typologia i funkcje subkultur mlodziezowych oraz
zagrozenia subkultur i sekt. Zaburzenia rozwoju spolecznego i emocjonalnego. Sylwetka
osobowosci nauczyciela – wychowawcy. Rola i funkcje nauczyciela w procesie
ksztalcenia i wychowania w szkole wspólczesnej. Problem oceny szkolnej. Umiejetnosci
ewaluacyjne nauczyciela. Taksonomia celów ksztalcenia. Spirala edukacyjna Guilberta.
Przyczyny niepowodzen szkolnych. Metody aktywizujace w pracy nauczyciela.
Innowacje pedagogiczne. Zmiany merytoryczne w polskiej oswiacie (kompetencje
mlodego Europejczyka). System polskiej oswiaty na tle tendencji oswiatowych w innych
krajach i na innych kontynentach.`
LITERATURA
1. R. Arends, Uczymy sie nauczac, WSiP, Warszawa 1995
2. E. Aronson, Czlowiek – istota spoleczna, PWN, Warszawa 1997
3. K. Dymek – Balcerek, Podstawy pedagogiki, Radom 1999
4. I. Król, J. Pielachowicz, Nauczyciel i jego warsztat pracy, Poznan 1997
104
05.9
DYDAKTYKA NAUK PRZYRODNICZNYCH
05.9 – 12 – 01 – C/18
07, 08, 09, 10, 30 W, 30 K, 120 L
16
ABSTRAKT Wspólczesne tendencje w nauczaniu przedmiotów przyrodniczych. Podstawowe
terminy i pojecia w dydaktyce nauk przyrodniczych. Cele ksztalcenia przyrodniczego. Zasady
dydaktyczne w ujeciu prakseologicznym. Metody nauczania i ich klasyfikacja. Rola metod
(technik) aktywizujacych w ksztalceniu przyrodniczym. Tresci ksztalcenia nauk
przyrodniczych – integracja, korelacja i transfer wiedzy. Zasady tworzenia programów
nauczania (ksztalcenia) w ramach reformy systemu edukacji. Analiza programów blokowego
nauczania przyrody do szkoly podstawowej oraz chemii i biologii do gimnazjum. Edukacja
ekologiczna i prozdrowotna w nauczaniu przyrody, chemii i biologii. Organizacja pracy
nauczyciela i ucznia w procesie nauczania – uczenia sie. Kierowanie procesem uczenia sie
przyrody (motywacja i aktywnosc intelektualna uczniów). Rozwijanie zainteresowan
przyrodniczych i srodowiskowych uczniów. Ksztaltowanie kompetencji w powiazaniu z
potrzebami zycia codziennego. Pojecia przyrodnicze i ich ksztaltowanie. Zajecia terenowe w
nauczaniu przyrody. Wybrane zagadnienia z metodyki nauczania przyrody. Wybrane
zagadnienia z metodyk nauczania chemii oraz biologii w gimnazjum. Srodki dydaktyczne i ich
podzial, przygotowanie i wykorzystanie. Ksztalcenie multimedialne. Rola eksperymentu w
nauczaniu przedmiotów przyrodniczych. Funkcje podrecznika szkolnego i kryteria jego
wyboru. Sprawdzanie i ocenianie osiagniec szkolnych uczniów. Sródroczne praktyki
pedagogiczne (hospitacje i prowadzenie lekcji w szkole podstawowej i gimnazjum).
LITERATURA
1. M. Sawicki, Metodologiczne podstawy nauczania przyrodoznawstwa, Ossolineum,
Wroclaw 1981
2. W. Stawinski, Dydaktyka biologii i ochrony srodowiska, PWN, Warszawa – Poznan 2000
3. A. Burewicz, H. Gulinska, Dydaktyka chemii, Wyd. Naukowe UAM, Poznan 2002
4. R. I. Arends, Uczymy sie nauczac, WSiP, Warszawa 1994
5. B. Niemierko, Miedzy ocena szkolna a dydaktyka. Blizej dydaktyki, WSiP, Warszawa
1997
6. B. Niemierko, Pomiar wyników ksztalcenia, WSiP, Warszawa 1999
07.2
SEMINARIUM MAGISTERSKIE
07.2 – 12 – 01 – E/19
09, 10, 60 S
8
ABSTRAKT W ramach seminarium odbywa sie samodzielne referowanie kolejnych
rozdzialów pracy magisterskiej oraz dyskusja problematyki pokrewnej dla realizowanych
tematów prac magisterskich.
07.2
PRACOWNIA MAGISTERSKA
07.2 – 12 – 01 – E/20
09, 10, 225 L
25
ABSTRAKT W ramach pracowni pod kierunkiem opiekuna jest zbierana i krytycznie
opracowywana bibliografia zagadnienia bedacego przedmiotem pracy magisterskiej.
Wykonywane sa prace laboratoryjne i terenowe.
07.2
WYKLAD MONOGRAFICZNY
07.2 – 12 – 01 – E/21
10, 30 W
2
ABSTRAKT Wyklad bedzie powierzany wybitnym specjalistom lub praktykom z zakresu
ekologii lub ochrony srodowiska i bedzie dotyczyl wspólczesnych problemów z tego obszaru
wiedzy i praktyki.
105