Informacja o realizacji ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych

Transkrypt

Informacja o realizacji ustawy
o specjalnych strefach ekonomicznych
Stan na 31 grudnia 2014 r.
Warszawa, maj 2015 r.
Spis treści
Synteza ...................................................................................................3
Wprowadzenie........................................................................................4
I.
Zmiany legislacyjne ........................................................................5
II. Lokalizacja i obszar specjalnych stref ekonomicznych..................7
III. Efekty funkcjonowania specjalnych stref ekonomicznych............11
VI. Spółki zarządzające specjalnymi strefami ekonomicznymi..........31
Podsumowanie.....................................................................................56
Mapa specjalnych stref ekonomicznych w Polsce...............................58
2
Synteza
Niniejszy dokument został przygotowany w związku z art. 26 ustawy z dnia 20 października
1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 282), zwanej dalej
„ustawą o sse”, który nakłada na Radę Ministrów obowiązek przedstawiania Sejmowi
informacji o realizacji ustawy o sse wraz ze sprawozdaniem z wykonania budżetu.
Dokument ten zawiera informacje dotyczące funkcjonowania specjalnych stref
ekonomicznych według stanu na dzień 31 grudnia 2014 r. i obejmuje, tak jak w raportach za
poprzednie lata, następujące zagadnienia:
lokalizację i stopień zagospodarowania każdej ze stref,
efekty funkcjonowania stref z uwzględnieniem liczby udzielonych zezwoleń, utworzonych
miejsc pracy, wartości i struktury branżowej zrealizowanych inwestycji oraz krajów
pochodzenia kapitału,
działalność spółek zarządzających strefami.
W 2014 r. łączny obszar stref wzrósł o 1 930,3 ha, tj. do poziomu 18 134,0 ha. Średni stopień
jego zagospodarowania wyniósł 61,6%.
Na koniec 2014 r. przedsiębiorcy posiadali 2 056 ważnych zezwoleń na prowadzenie
działalności gospodarczej na terenie stref.
W 2014 r. skumulowana wartość inwestycji wyniosła blisko 102 mld zł, co oznacza jej wzrost
o ponad 8,8 mld zł (tj. o 9,5%) w stosunku do roku poprzedniego. Na koniec grudnia 2014 r.
inwestorzy zatrudniali łącznie blisko 296 tys. pracowników. W stosunku do 2013 r. ich liczba
zwiększyła się o 28,9 tys., tj. o 10,8%. Wzrost ten był wyższy niż w roku poprzednim
o 3,0 pkt proc.
Zainwestowany w strefach kapitał - tak jak w roku 2013 - w ponad 74% pochodził z sześciu
krajów, tj.: Polski, Niemiec, USA, Holandii, Japonii i Włoch. Struktura branżowa inwestycji
nie uległa istotnym zmianom. Największy udział w skumulowanej wartości inwestycji miały
firmy z branży motoryzacyjnej (26,0%). Kolejne miejsca zajęli producenci wyrobów z gumy
i tworzyw sztucznych (10,2%) oraz przedsiębiorcy produkujący wyroby z pozostałych
mineralnych surowców niemetalicznych (8,7%).
Największa koncentracja branżowa charakteryzowała strefy: legnicką, katowicką
i warmińsko-mazurską. W strefie legnickiej i katowickiej dominował przemysł
motoryzacyjny, z udziałem w inwestycjach wynoszącym odpowiednio 62,3% i 52,5%, zaś
w warmińsko-mazurskiej produkcja wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych, której udział
stanowił 48,4% wartości inwestycji.
W 2014 r. spółki zarządzające specjalnymi strefami ekonomicznymi przeznaczyły na ich
promocję ponad 7,8 mln zł. Z kolei na budowę infrastruktury na obszarze stref wydano
390,5 mln zł, w tym nakłady spółek zarządzających stanowiły 25%. Pozostała część
wydatków finansowana była przez gminy, gestorów mediów oraz Generalną Dyrekcję Dróg
Krajowych i Autostrad.
3
Wprowadzenie
Specjalna strefa ekonomiczna to wyodrębniona administracyjnie część terytorium Polski,
gdzie przedsiębiorcy realizujący nowe inwestycje mogą korzystać z pomocy regionalnej
w formie zwolnienia od podatku dochodowego dochodu uzyskanego z działalności określonej
w zezwoleniu.
W Polsce istnieje 14 specjalnych stref ekonomicznych, tj.: kamiennogórska, katowicka,
kostrzyńsko-słubicka, krakowska, legnicka, łódzka, mielecka, pomorska, słupska,
starachowicka, suwalska, tarnobrzeska, wałbrzyska oraz warmińsko-mazurska. Na mocy
ustawy o sse, w brzmieniu obowiązującym w 2014 r., łączny obszar stref nie mógł
przekroczyć 20 tys. ha. Na koniec 2014 r. powierzchnia wszystkich stref wynosiła ponad
18,1 tys. ha. Strefy będą funkcjonować do końca 2026 r.
Zasady funkcjonowania przedsiębiorców posiadających zezwolenia wydane do końca 2000 r.
zostały wynegocjowane z Komisją Europejską i określa je ustawa z dnia 2 października
2003 r. o zmianie ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych i niektórych ustaw (Dz. U.
Nr 188, poz. 1840, z późn. zm.).
Przedsiębiorcy posiadający zezwolenia wydane po 1 stycznia 2001 r. korzystają z pomocy
publicznej w formie zwolnień podatkowych na zasadach całkowicie zgodnych z prawem UE
obowiązującym w dniu wydania zezwolenia.
Do końca czerwca 2014 r. specjalne strefy ekonomiczne były objęte programem pomocowym
o numerze X193/2009. Na program składały się akty prawne regulujące zasady udzielania
pomocy w strefach, a więc ustawa o specjalnych strefach ekonomicznych oraz rozporządzenia
Rady Ministrów wydawane na podstawie art. 4 ust. 4 tej ustawy.
4
I. Zmiany legislacyjne
W 2014 r. dokonano wielu zmian legislacyjnych w zakresie specjalnych stref ekonomicznych.
1. Nowelizacja ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych
W dniu 28 listopada 2014 r. Sejm przyjął ustawę o zmianie ustawy o specjalnych strefach
ekonomicznych oraz niektórych innych ustaw, która weszła w życie 6 stycznia 2015 r.
W ustawie:
– określono przesłanki stwierdzenia wygaśnięcia zezwolenia,
– wprowadzono możliwość cofnięcia zezwolenia na wniosek przedsiębiorcy,
– wprowadzono regulację dotyczącą zwrotu pomocy publicznej,
– uregulowano zasady przechowywania dokumentacji związanej z udzieloną pomocą,
– wprowadzono możliwość wcześniejszego rozpoczęcia inwestycji, gdy teren nie jest
jeszcze objęty strefą,
– poszerzono katalog głównych zadań spółek zarządzających strefami,
– uporządkowano zasady kontroli przedsiębiorców,
– wprowadzono jednolite zasady zmiany zezwolenia, bez względu na datę jego wydania.
W ramach nowelizacji ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego w latach
2008 – 2015 Sejm w dniu 22 stycznia 2015 r. zwiększył limit łącznej powierzchni stref w
Polsce do 25 tys. ha oraz wprowadził zasadę, że grunty będące własnością jednoosobowych
spółek Skarbu Państwa, są traktowane jak grunty publiczne.
2. Zmiany rozporządzeń Rady Ministrów i Ministra Gospodarki
a) w celu zwiększenia atrakcyjności stref Rada Ministrów przyjęła 7 października 2014 r.
rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie kryteriów, których spełnienie
umożliwia
objęcie niektórych
gruntów
specjalną
strefą ekonomiczną.
W rozporządzeniu obniżono wymogi kryterium stopy bezrobocia, zwiększając tym
samym dostępność tego instrumentu dla inwestorów z sektora MSP.
b) w związku z nowym okresem programowym UE konieczne było dostosowanie
przepisów do rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r.
uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym
w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz. Urz. UE L 187 z 26.06.2014, str. 1)
i rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2014 r. w sprawie ustalenia mapy
pomocy regionalnej na lata 2014-2020.
W nowej perspektywie UE województwo mazowieckie jest obszarem „c”, a więc
zgodnie z art. 14 ust. 3 rozporządzenia nr 651/2014 duży przedsiębiorca prowadzący
już działalność na terenie województwa mazowieckiego może uzyskać pomoc jedynie
na inwestycję początkową na rzecz nowej działalności gospodarczej. Nowa działalność
gospodarcza powinna być określona w innej klasie PKD, aniżeli działalność
dotychczasowa.
Zgodnie z art. 13 lit. a rozporządzenia nr 651/2014 nie udziela się pomocy regionalnej
w sektorze transportu.
5
W przypadku pomocy regionalnej udzielonej na zasadniczą zmianę procesu
produkcyjnego istniejącego przedsiębiorstwa koszty kwalifikujące się do objęcia
pomocą powinny przekraczać koszty amortyzacji aktywów związanych z działalnością
podlegającą zmianie w okresie ostatnich trzech lat obrotowych przed dniem złożenia
wniosku o pomoc.
W przypadku pomocy regionalnej udzielonej na dywersyfikację produkcji istniejącego
przedsiębiorstwa koszty kwalifikujące się do objęcia pomocą powinny przekraczać
o co najmniej 200% wartość księgową ponownie wykorzystywanych aktywów
odnotowaną w roku obrotowym poprzedzającym rozpoczęcie dywersyfikacji.
W przypadku, gdy przedsiębiorca ubiegający się o pomoc zakończył działalność
wchodzącą w zakres tej samej klasy działalności na terytorium EOG w okresie dwóch
lat poprzedzających dzień złożenia wniosku o pomoc albo w dniu złożenia wniosku
o pomoc ma zamiar zakończyć taką działalność w okresie dwóch lat od zakończenia
inwestycji objętej zezwoleniem, udzielenie pomocy wymaga zgody KE (procedura
notyfikacji).
Stosowne zmiany wprowadzono:
– rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 12 listopada 2014 r. zmieniającym
rozporządzenie w sprawie pomocy publicznej udzielanej przedsiębiorcom
działającym na podstawie zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej na
terenach specjalnych stref ekonomicznych oraz
– 14 rozporządzeniami Ministra Gospodarki z dnia 26 listopada 2014 r.
zmieniającymi rozporządzenia w sprawie przetargów i rokowań oraz kryteriów
oceny zamierzeń co do przedsięwzięć gospodarczych, które mają być podjęte przez
przedsiębiorców na terenach specjalnych stref ekonomicznych.
c) w 2014 r., na wniosek Ministra Gospodarki, Rada Ministrów przyjęła 18 rozporządzeń
zmieniających obszar i granice wszystkich 14 specjalnych stref ekonomicznych, przy
czym trzy zmiany dotyczyły strefy pomorskiej, dwie wałbrzyskiej i dwie kostrzyńsko –
słubickiej. Do końca ub.r. weszło w życie 17 z wyżej wspomnianych rozporządzeń.
6
II. Lokalizacja i obszar specjalnych stref ekonomicznych
Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o sse statusem strefy w 2014 r. mogły być obejmowane grunty
stanowiące własność zarządzającego, Skarbu Państwa albo jednostki samorządu
terytorialnego, tzw. grunty publiczne. Od 2009 r. generalne kryteria włączania takich gruntów
określa Koncepcja rozwoju specjalnych stref ekonomicznych, przyjęta przez Radę Ministrów
w styczniu 2009 r.
Strefą można obejmować także grunty stanowiące własność lub użytkowanie wieczyste
innych podmiotów, tzw. grunty prywatne, w przypadku gdy spełnione jest co najmniej jedno
z kryteriów określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 10 grudnia 2008 r.
w sprawie kryteriów, których spełnienie umożliwia objęcie niektórych gruntów specjalną
strefą ekonomiczną (Dz.U. Nr 224, poz. 1477, z poźn. zm.).
Na dzień 31 grudnia 2014 r. specjalne strefy ekonomiczne obejmowały tereny zlokalizowane
w 162 miastach i 232 gminach o łącznej powierzchni 18 133 ha.
W stosunku do roku 2013 łączna powierzchnia stref wzrosła o blisko 1 930,3 ha w wyniku
włączenia 2 125,34 ha i wyłączenia 194,99 ha oraz korekty obszaru zmniejszającej
powierzchnie stref o blisko 0,07 ha, dokonanej w związku z nowymi pomiarami
geodezyjnymi.
W 2014 r. zmianie uległy granice wszystkich 14 specjalnych stref ekonomicznych.
Wśród terenów włączonych w 2014 r. grunty prywatne stanowiły blisko 31,3%. Na obszarze
o powierzchni 659,1 ha ma być zrealizowanych 41 nowych projektów inwestycyjnych, w tym
22 spełnia kryterium stopy bezrobocia, 18 - kryterium innowacyjności oraz 1 - kryterium
sektora usług IT i BPO. Niespełna 5,3 ha zostało włączonych na rzecz pełnej realizacji
rozpoczętych już na terenie strefy inwestycji (zgodnie z tzw. kryterium niezbędności
obszaru).
Pozostałe tereny, które w 2014 r. uzyskały status specjalnej strefy ekonomicznej, tj.
1 460,9 ha, stanowiły grunty publiczne.
W 2014 r. w największym stopniu zwiększony został obszar strefy pomorskiej, tj. o 35,0%,
a następnie wałbrzyskiej i katowickiej – odpowiednio o 19,7% i 17,1%. W przypadku jednej
strefy, tj. słupskiej, powierzchnia gruntów uległa niewielkiemu zmniejszeniu w stosunku do
2013 r. (o 0,9%).
Lokalizację i wielkość specjalnych stref ekonomicznych przedstawia tabela 1.
7
Tabela 1. Lokalizacja i obszar specjalnych stref ekonomicznych
Lp.
Strefa
województwo
1
Kamiennogórska
dolnośląskie, wielkopolskie
2
Obszar strefy
(w ha)
Stan na
Stan na
31.12.2013 r. 31.12.2014 r.
367,14
413,40
Katowicka
śląskie, małopolskie,
opolskie
2 004,83
2 347,34
3
Kostrzyńsko-Słubicka
lubuskie,
zachodniopomorskie,
wielkopolskie
1 563,87
1 746,98
4
Krakowska
małopolskie, podkarpackie
628,50
707,78
5
Legnicka
dolnośląskie
1 059,26
1 212,42
6
Łódzka
łódzkie, wielkopolskie,
mazowieckie
1 290,76
1 302,26
7
Mielecka
podkarpackie, małopolskie,
lubelskie,
zachodniopomorskie,
1 299,39
1 362,99
Lokalizacja strefy
Stan na 31.12.2014 r.*)
miasta: Jawor, Jelenia Góra, Kamienna Góra, Lubań, Ostrów Wielkopolski, Piechowice, Zgorzelec
gminy: Bolków, Gryfów Śląski, Janowice Wielkie, Kamienna Góra, Lubań, Lubawka, Mirsk,
Nowogrodziec, Prusice, Żmigród
miasta: Bielsko-Biała, Bieruń, Bytom, Częstochowa, Dąbrowa Górnicza, Gliwice, Jastrzębie-Zdrój,
Katowice, Kędzierzyn-Koźle, Knurów, Lubliniec, Myszków, Orzesze, Piekary Śląskie, Racibórz,
Rybnik, Siemianowice Śląskie, Sławków, Sosnowiec, Świętochłowice, Tychy, Zabrze, Zawiercie, Żory
gminy: Czechowice-Dziedzice, Czerwionka-Leszczyny, Głuchołazy, Godów, Gogolin, Kietrz,
Koniecpol, Krapkowice, Miedźna, Myślenice, Olesno, Pawłowice, Radziechowy-Wieprz, Rajcza,
Rudziniec, Siewierz, Strzelce Opolskie, Ujazd
miasta: Białogard, Gorzów Wielkopolski, Gubin, Kostrzyn nad Odrą, Nowa Sól, Poznań, Szczecin,
Zielona Góra, Żary
gminy: Barlinek, Buk, Bytom Odrzański, Chodzież, Czerwieńsk, Dębno, Dobiegniew, Drezdenko,
Goleniów, Gryfino, Gubin, Kamień Pomorski, Kargowa, Karlino, Kożuchów, Krosno Odrzańskie,
Lubsko, Łobez, Międzyrzecz, Nowogard, Nowy Tomyśl, Pełczyce, Przemęt, Rzepin, Skwierzyna,
Słubice, Stęszew, Strzelce Krajeńskie, Sulęcin, Swarzędz, Śmigiel, Wągrowiec, Wronki, Zielona Góra
miasta: Bochnia, Bukowno, Kraków, Krosno, Limanowa, Nowy Sącz, Oświęcim, Sucha Beskidzka,
Tarnów
gminy: Andrychów, Bochnia, Boguchwała, Chełmek, Chrzanów, Czosztyn, Dąbrowa Tarnowska,
Dobczyce, Gdów, Niepołomice, Nowa Sarzyna, Skawina, Słomniki, Trzebinia, Wolbrom, Zabierzów,
Zator
miasta: Chojnów, Głogów, Legnica, Lubin, Złotoryja
gminy: Chojnów, Gromadka, Kostomłoty, Legnickie Pole, Miękinia, Miłkowice, Polkowice,
Prochowice, Przemków, Środa Śląska
miasta: Bełchatów, Koło, Konstantynów Łódzki, Kalisz, Kutno, Łęczyca, Łowicz, Łódź, Ozorków,
Piotrków Trybunalski, Płock, Pruszków, Raciąż, Radomsko, Rawa Mazowiecka, Sieradz, Skierniewice,
Sochaczew, Tomaszów Mazowiecki, Turek, Warszawa, Zduńska Wola, Zgierz, Żyrardów
gminy: Aleksandrów Łódzki, Brójce, Grodzisk Mazowiecki, Kleszczów, Koluszki, Ksawerów, Nowe
Skalmierzyce, Opoczno, Ostrzeszów, Paradyż, Przykona, Sławno, Stryków, Tomaszów Mazowiecki,
Ujazd, Widawa, Wieluń, Wola Krzysztoporska, Wolbórz, Wróblew, Zelów, Zgierz, Żychlin
miasta: Chełm, Częstochowa, Dębica, Gorlice, Jarosław, Krosno, Leżajsk, Lubaczów, Lubartów,
Lublin, Łańcut, Mielec, Radzyń Podlaski, Rzeszów, Sanok, Szczecin, Zamość
gminy: Dębica, Głogów Małopolski, Jarosław, Kolbuszowa, Leżajsk, Ostrów, Radymno, Ropczyce,
Sędziszów Małopolski, Trzebownisko, Zagórz
8
Lp.
Strefa
województwo
śląskie
Pomorska
pomorskie, kujawsko8
pomorskie, wielkopolskie,
zachodniopomorskie
Słupska
9 pomorskie,
zachodniopomorskie
Starachowicka
świętokrzyskie,
10
mazowieckie, opolskie,
łódzkie, lubelskie
Suwalska
11 podlaskie, warmińskomazurskie, mazowieckie
Obszar strefy
(w ha)
Stan na
Stan na
31.12.2013 r. 31.12.2014 r.
Lokalizacja strefy
Stan na 31.12.2014 r.*)
miasta: Brodnica, Bydgoszcz, Gdańsk, Gdynia, Grudziądz, Inowrocław, Kwidzyn, Malbork, Piła,
Rypin, Stargard Szczeciński, Starogard Gdański, Tczew, Toruń, Włocławek
gminy: Barcin, Chojnice, Czarna Woda, Człuchów, Gniewino, Kowalewo Pomorskie, Krokowa,
Łysomice, Sztum, Świecie, Tczew, Wąbrzeźno
1 380,63
1 863,27
824,35
816,79
miasta: Koszalin, Słupsk, Szczecinek, Ustka, Wałcz
gminy: Biesiekierz, Czarne, Debrzno, Kalisz Pomorski, Karlino, Polanów, Słupsk, Tychowo
612,91
644,46
miasta: Kielce, Ostrowiec Świętokrzyski, Puławy, Skarżysko-Kamienna, Starachowice
gminy: Iłża, Końskie, Mniszków, Morawica, Piekoszów, Połaniec, Sędziszów, Stąporków, Suchedniów,
Szydłowiec, Tułowice
342,77
375,63
miasta: Białystok, Ełk, Grajewo, Łomża, Suwałki
gminy: Gołdap, Małkinia Górna, Suwałki
Tarnobrzeska
podkarpackie,
12 mazowieckie,
świętokrzyskie, lubelskie,
dolnośląskie, podlaskie
1 632,31
1 677,17
Wałbrzyska
13 dolnośląskie, opolskie,
wielkopolskie, lubuskie
2 212,20
2 648,59
Warmińsko-Mazurska
14 warmińsko-mazurskie,
mazowieckie
984,76
1 014,88
miasta: Jasło, Kraśnik, Łuków, Opatów, Pionki, Przemyśl, Radom, Siedlce, Stalowa Wola, Tarnobrzeg,
Tomaszów Lubelski
gminy: Gorzyce, Horodło, Janów Lubelski, Jasło, Jedlicze, Kobierzyce, Łapy, Łuków, Mińsk
Mazowiecki, Nisko, Nowa Dęba, Nowe Miasto nad Pilicą, Opatów, Orły, Ożarów Mazowiecki, Pilawa,
Połaniec, Poniatowa, Przasnysz, Ryki, Rymanów, Siedlce, Staszów, Tomaszów Lubelski, Tuczępy,
Węgrów, Wyszków
miasta: Bielawa, Bolesławiec, Dzierżoniów, Grodków, Kalisz, Kłodzko, Kudowa-Zdrój, Leszno, Nowa
Ruda, Oleśnica, Oława, Opole, Piława Górna, Świdnica, Świebodzice, Wałbrzych, Wrocław
gminy: Brzeg Dolny, Bystrzyca Kłodzka, Długołęka, Góra, Jarocin, Jelcz-Laskowice, Kluczbork,
Kłodzko, Kobierzyce, Kościan, Krotoszyn, Namysłów, Nowa Ruda, Nysa, Oława, Otmuchów, Praszka,
Prudnik, Rawicz, Skarbimierz, Strzegom, Strzelin, Syców, Szprotawa, Śrem, Świdnica, Twardogóra,
Wiązów, Wołów, Września, Ząbkowice Śląskie, Żarów
miasta: Bartoszyce, Ciechanów, Elbląg, Iława, Kętrzyn, Lidzbark Warmiński, Mława, Mrągowo, Nowe
Miasto Lubawskie, Olsztyn, Ostrołęka, Ostróda, Płońsk
gminy: Barczewo, Bartoszyce, Biskupiec, Ciechanów, Dobre Miasto, Iłowo-Osada, Kurzętnik, Morąg,
Nidzica, Olecko, Olsztynek, Orzysz, Pasłęk, Piecki, Pisz, Szczytno, Wielbark, Zakroczym
Razem
16 203,68
18 133,96
*) Pogrubioną czcionką wyróżniono miasta i gminy włączone do strefy w 2014 r.
9
Zagospodarowanie obszaru stref
Stopień zagospodarowania obszaru stref przedstawia tabela 2. Do gruntów
zagospodarowanych została zaliczona powierzchnia zajęta przez przedsiębiorców
posiadających zezwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej na terenie strefy oraz
przez przedsiębiorców działających bez zezwolenia (gdyż je wcześniej utracili lub nie mogli
go uzyskać z uwagi na przedmiot działalności), a także grunty zajęte pod infrastrukturę.
Tabela 2. Zagospodarowanie obszaru stref wg stanu na dzień 31 grudnia 2014 r.
Lp.
Strefa
1
Kamiennogórska
2
Obszar
strefy
(w ha)
Grunty
zagospodarowane
(w ha)
Grunty
Stopień
niezagospodarowane zagospodarowania
(w ha)
gruntów (w %)
413,3960
218,1234
195,2726
52,76
Katowicka
2 347,3429
1 422,5299
924,8130
60,60
3
1 746,9769
1 103,9667
643,0102
63,19
4
Krakowska
707,7833
525,4489
182,3344
74,24
5
Legnicka
1 212,4156
315,9095
896,5061
26,06
6
Łódzka
1 302,2636
977,7515
324,5121
75,08
7
Mielecka
1 362,9864
967,0348
395,9516
70,95
8
Pomorska
1 863,2748
1 205,7238
657,5510
64,71
9
Słupska
816,7878
286,2692
530,5186
35,05
10 Starachowicka
644,4646
425,4035
219,0611
66,01
11 Suwalska
375,6334
281,0031
94,6303
74,81
12 Tarnobrzeska
1 677,1664
1 154,5404
522,6260
68,84
13 Wałbrzyska
2 648,5933
1 587,2946
1 061,2987
59,93
14 Warmińsko-Mazurska
1 014,8810
705,4582
309,4228
69,51
Razem
18 133,9660
11 176,4575
6 957,5085
61,63
Na koniec 2014 r. łączny obszar specjalnych stref ekonomicznych był zagospodarowany
w ponad 61,6%. Największym stopniem zagospodarowania terenów charakteryzowała się
strefa łódzka (75,1%), zaś najmniejszym legnicka (26,1%).
Na stopień zagospodarowania obszarów stref ma wpływ nie tylko powierzchnia terenów
sprzedanych przedsiębiorcom pod inwestycje, ale także powierzchnia gruntów włączonych
i wyłączonych w danym roku. Tereny wyłączone ze stref mogły być w poprzednich latach
zaliczane do terenów zagospodarowanych. Przyczyną ich wyłączania może być na przykład
utrata zezwolenia przez inwestora lub też zajęcie terenu pod infrastrukturę. Oznacza to, że
stopień zagospodarowania stref nie jest informacją pozwalającą w prosty sposób ocenić
rozwój danej strefy w czasie, a jedynie obrazuje stosunek powierzchni zagospodarowanej do
całej powierzchni strefy na koniec analizowanego okresu.
10
III. Efekty funkcjonowania specjalnych stref ekonomicznych
Prezentowane poniżej efekty opracowano na podstawie sprawozdań kwartalnych
przekazywanych Ministrowi Gospodarki przez spółki zarządzające strefami. Sprawozdania te
odnoszą się do przedsiębiorców posiadających ważne zezwolenia na działalność w strefie.
Pozostali, którzy nie posiadają zezwoleń, nie są objęci sprawozdawczością, nie ma bowiem
podstaw prawnych do nałożenia na nich takiego obowiązku. W tej sytuacji dane o liczbie
istniejących miejsc pracy oraz wartości poniesionych inwestycji są zaniżone w stosunku do
wielkości faktycznych.
Oceniając efekty ekonomiczne poszczególnych stref należy mieć na uwadze, że w dużym
stopniu są one zdeterminowane położeniem geograficznym obszarów i związanym z tym
poziomem
rozwoju
infrastruktury
społeczno - gospodarczej
oraz
dostępnością
wykwalifikowanej kadry. Strefy, które należą do wiodących pod względem liczby
udzielonych zezwoleń, wartości inwestycji i liczby utworzonych miejsc pracy są
zlokalizowane w części zachodniej, południowej i centralnej Polski, a więc na terenach
znacznie bardziej atrakcyjnych pod względem inwestycyjnym w porównaniu z północną
i wschodnią częścią kraju.
Liczba udzielonych zezwoleń
W roku 2014 wydanych zostało 436 zezwoleń na prowadzenie działalności gospodarczej na
terenie specjalnych stref ekonomicznych, co stanowiło 21,2% ogółu ważnych zezwoleń.
W porównaniu z 2013 r. liczba udzielonych zezwoleń wzrosła o 72,3%.
W 2014 r. najwięcej zezwoleń uzyskali przedsiębiorcy w strefach: wałbrzyskiej (64),
katowickiej (58), krakowskiej (44), mieleckiej (42) i tarnobrzeskiej (39). Na pięć
wymienionych stref przypadło blisko 56,7% zezwoleń wydanych w 2014 r.
Tak jak w latach poprzednich najwięcej zezwoleń posiadali przedsiębiorcy w strefie
katowickiej (302), a następnie w wałbrzyskiej (261), mieleckiej (207), łódzkiej (200)
i tarnobrzeskiej (184). Przedsiębiorcy prowadzący działalność na terenie wspomnianych
pięciu stref uzyskali ponad 56,1% wszystkich ważnych zezwoleń.
Całkowita liczba zezwoleń wydanych od początku funkcjonowania stref do końca 2014 r.
wyniosła 3 211. Część z nich została cofnięta, wygaszona, unieważniona bądź uchylona.
Zgodnie ze stanem prawnym obowiązującym w 2014 r. cofnięcie zezwolenia mogło nastąpić
w sytuacji niezrealizowania przez przedsiębiorcę warunków określonych w zezwoleniu.
W praktyce najczęściej dotyczy to warunku zatrudnienia. Od początku funkcjonowania stref
do końca 2014 r. Minister Gospodarki cofnął 687 zezwoleń, tj. 21,4% ogółu wydanych
zezwoleń. W samym 2014 r. cofnięto 45 zezwoleń.
Wygaszenie zezwolenia następuje na wniosek przedsiębiorcy lub z mocy prawa w przypadku
utraty przez dany podmiot statusu przedsiębiorcy, tj. z dniem wykreślenia spółki z Krajowego
Rejestru Przedsiębiorców (z zastrzeżeniem, że nie została ona uprzednio przejęta przez inny
podmiot), zaś w przypadku osoby fizycznej - z dniem wykreślenia z Centralnej Ewidencji
i Informacji Działalności Gospodarczej (pod warunkiem, że wykreślenie z ewidencji nie jest
11
skutkiem przekształcenia formy działalności w spółkę kapitałową w oparciu o przepisy art.
5841 Kodeksu spółek handlowych i zezwolenie nie przeszło na spółkę powstałą
z przekształcenia). Do końca 2014 r. wygaszonych zostało 461 zezwoleń, co stanowi 14,4%
ogólnej liczby wydanych zezwoleń. W samym 2014 r. wygaszonych zostało 46 zezwoleń.
Unieważnienie zezwolenia ma miejsce w przypadku zaistnienia jednej z przesłanek
wskazanych w art. 156 Kodeksu postępowania administracyjnego, na przykład naruszenia
przepisów o właściwości, wydania decyzji bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem
prawa. Od początku funkcjonowania stref Minister Gospodarki unieważnił 6 zezwoleń,
ostatnie w 2011 r.
Uchylenie zezwolenia następuje w sytuacji wystąpienia przesłanki określonej w art. 145 § 1,
art. 145a lub w art. 145b Kodeksu postępowania administracyjnego, na przykład ujawnienia
istotnych dla sprawy nowych okoliczności faktycznych lub nowych dowodów istniejących w
dniu wydania decyzji, które nie były znane organowi wydającemu decyzję, bądź też wydania
decyzji w wyniku przestępstwa. Minister Gospodarki dotychczas uchylił tylko 1 zezwolenie.
Podstawą decyzji, która została podjęta w 2012 r., była pierwsza z wyżej przytoczonych
okoliczności.
Część przedsiębiorców, którzy utracili zezwolenia nadal działa na obszarze stref. Tereny
przez nich zajmowane są wyłączane w ramach rozporządzeń zmieniających granice stref.
Proces tych wyłączeń z reguły zamyka się w okresie półtora roku od daty utraty zezwolenia.
Zezwolenia wydane w latach 2012 – 2014 przedstawia tabela 3. W kolumnie „narastająco”
podano zezwolenia ważne na koniec danego roku.
Tabela 3. Liczba ważnych zezwoleń
Lp.
Strefa
31.12.2012 r.
31.12.2013 r.
31.12.2014 r.
wydane
wydane
wydane
narastająco
narastająco
narastająco
w 2012 r.
w 2013 r.
w 2014 r.
1
Kamiennogórska
50
4
59
10
61
7
2
Katowicka
227
26
250
28
302
58
3
130
8
140
19
164
34
4
Krakowska
77
13
101
32
140
44
5
Legnicka
56
8
65
10
81
19
6
Łódzka
163
16
173
19
200
36
7
Mielecka
168
15
183
25
207
42
8
Pomorska
91
12
111
23
139
36
9
Słupska
50
6
58
14
75
20
10
Starachowicka
72
5
71
8
76
5
11
Suwalska
65
10
71
11
81
16
12
Tarnobrzeska
144
14
151
14
184
39
13
Wałbrzyska
186
22
204
27
261
64
14
Warmińsko-Mazurska
66
8
72
13
85
16
1 545
167
1 709
253
2 056
436
Razem
12
Nakłady inwestycyjne
Od początku funkcjonowania stref do końca 2014 r. przedsiębiorcy prowadzący działalność
gospodarczą na podstawie zezwolenia ponieśli nakłady inwestycyjne w wysokości prawie
102 mld zł. W stosunku do roku 2013 inwestycje wzrosły o ponad 8,8 mld zł, tj. o 9,5%.
Tempo ich wzrostu było więc wyższe o 1 pkt proc. w porównaniu z relacją z lat 2013/2012.
Poniższa tabela przedstawia skumulowaną wartość inwestycji na terenie stref w latach
2012 – 2014 poniesionych przez przedsiębiorców posiadających ważne zezwolenia na koniec
danego roku.
Tabela 4. Poniesione nakłady inwestycyjne (narastająco na koniec roku) w mln zł
Lp.
Strefa
1
Kamiennogórska
2
Katowicka
3
2012 r.
2013 r.
2014 r.
Udział
w łącznych
nakładach
w 2014 r.
(w %)
Dynamika
(rok poprzedni = 100%)
2013/2012
2014/2013
1 856,1
1 909,1
2 039,3
2,0
102,9
106,8
19 593,2
21 109,5
21 097,1
20,7
107,7
99,9
4 719,0
5 312,1
5 860,3
5,7
112,6
110,3
4
Krakowska
1 786,3
1 964,4
2 362,1
2,3
110,0
120,2
5
Legnicka
5 483,8
6 302,4
7 134,3
7,0
114,9
113,2
6
Łódzka
9 980,2
10 815,5
12 467,9
12,2
108,4
115,3
7
Mielecka
5 636,5
6 059,0
6 652,8
6,5
107,5
109,8
8
Pomorska
7 313,7
7 862,2
9 064,7
8,9
107,5
115,3
9
Słupska
1 176,3
1 231,9
1 383,6
1,4
104,7
112,3
10 Starachowicka
1 641,2
1 744,8
1 886,9
1,9
106,3
108,1
11 Suwalska
1 581,6
1 608,2
1 745,2
1,7
101,7
108,5
12 Tarnobrzeska
7 363,0
7 575,5
7 952,4
7,8
102,9
105,0
14 599,3
16 342,8
18 619,1
18,3
111,9
113,9
3 103,0
3 303,8
3 687,6
3,6
106,5
111,6
85 833,2
93 141,2
101 953,3
100,0
108,5
109,5
13 Wałbrzyska
Razem
Tak jak w latach ubiegłych, największy udział w skumulowanej wartości inwestycji miały
strefy: katowicka – 20,7%, wałbrzyska – 18,3% i łódzka – 12,2%, natomiast najmniejszy – na
poziomie 1,4% – strefa słupska.
Z kolei najwyższą dynamikę inwestycji w 2014 r. odnotowano w strefie krakowskiej, w której
nakłady inwestycyjne wzrosły o 20,2%. Relatywnie wysokim wzrostem inwestycji
charakteryzowały się również strefy pomorska i łódzka, w których wyniósł on 15,3%.
Jedynie w strefie katowickiej nastąpił spadek skumulowanej wartości inwestycji. Był on
w głównej mierze konsekwencją cofnięcia zezwolenia jednemu z największych inwestorów
w strefie.
13
Skumulowana wartość inwestycji w latach 2012 - 2014
25 000
Wartość inwestycji (w mln zł)
21 097,1
18 619,1
20 000
15 000
12 467,9
9 064,7
10 000
7 134,3
5 860,3
5 000
2 039,3
7 952,4
6 652,8
3 687,6
1 886,9
1 383,6
1 745,2
2 362,1
ka
wa
l sk
a
Ta
rn
ob
rz
es
ka
W
ałb
W
ar
rz
m
ys
iń
ka
sk
oM
az
ur
sk
a
Su
ar
ac
ho
wi
c
Sł
up
sk
a
St
Łó
dz
ka
M
ie
lec
ka
Po
m
or
sk
a
a
gn
ick
Le
K
am
ien
no
gó
rsk
a
K
K
ato
os
wi
trz
ck
yń
a
sk
oSł
ub
ic
ka
K
ra
ko
ws
ka
0
2012 r.
2013 r.
2014 r.
S trefa
W wartościach bezwzględnych największy wzrost inwestycji w porównaniu z 2013 r.
wystąpił w strefie wałbrzyskiej – o blisko 2,3 mld zł, przede wszystkim za sprawą spółek
Volkswagen Poznań i Toyota Motor Manufacturing Poland.
Pod względem wysokości wydatków inwestycyjnych w 2014 r. wyróżniały się również strefy
łódzka i pomorska. Wyniosły one odpowiednio 1,7 mld zł i 1,2 mld zł. W pierwszej
z wymienionych stref największe wydatki poniosły takie spółki jak: UMA Investments, LEK,
CORRECT - K. Błaszczyk i Wspólnicy oraz Interprint, zaś w strefie pomorskiej - Solvay
Advanced Silicas Poland, International Paper-Kwidzyn i Weyerhaeuser Poland.
Miejsca pracy
Inwestorzy działający na terenie stref na koniec 2014 r. zatrudniali blisko 296 tys. osób,
z czego 72,4% stanowiły nowe miejsca pracy, tj. utworzone przez przedsiębiorców w wyniku
realizacji nowych inwestycji po dniu uzyskaniu zezwolenia.
Tabela 5 przedstawia informacje o liczbie miejsc pracy w poszczególnych strefach w latach
2012 – 2014 utworzonych przez przedsiębiorców posiadających zezwolenia na działalność
w strefie na koniec danego roku i o dynamice zatrudnienia.
14
Tabela 5. Miejsca pracy w strefach
31.12.2012 r.
Lp.
31.12.2013 r.
Dynamika
zatrudnienia ogółem
(rok poprzedni = 100%)
31.12.2014 r.
Strefa
Ogółem
1
Kamiennogórska
2
Utrzymane
Nowe
Ogółem
Utrzymane
Nowe
Ogółem
Utrzymane
Nowe
2013/2012
2014/2013
4 790
245
4 545
4 864
242
4 622
6 259
751
5 508
101,5
128,7
Katowicka
49 934
11 897
38 037
52 576
13 443
39 133
54 498
13 974
40 524
105,3
103,7
3
20 144
6 701
13 443
22 630
7 568
15 062
28 157
11 228
16 929
112,3
124,4
4
Krakowska
9 572
3 174
6 398
16 779
8 851
7 928
19 792
10 075
9 717
175,3
118,0
5
Legnicka
9 565
254
9 311
10 237
254
9 983
11 573
254
11 319
107,0
113,1
6
Łódzka
25 921
6 836
19 085
28 882
8 347
20 535
32 230
8 666
23 564
111,4
111,6
7
Mielecka
20 934
3 781
17 153
23 562
3 831
19 731
26 763
6 178
20 585
112,6
113,6
8
Pomorska
15 536
3 551
11 985
15 394
3 546
11 848
17 709
4 364
13 345
99,1
115,0
9
Słupska
3 632
832
2 800
3 515
648
2 867
3 656
665
2 991
96,8
104,0
10 Starachowicka
7 104
3 215
3 889
6 380
3 012
3 368
6 315
2 991
3 324
89,8
99,0
11 Suwalska
5 288
195
5 093
5 425
255
5 170
6 317
376
5 941
102,6
116,4
12 Tarnobrzeska
30 023
9 388
20 635
27 230
8 223
19 007
27 225
7 464
19 761
90,7
100,0
13 Wałbrzyska
32 392
6 703
25 689
36 164
7 334
28 830
40 080
7 941
32 139
111,6
110,8
12 616
4 392
8 224
13 063
5 022
8 041
14 995
6 703
8 292
103,5
114,8
247 451
61 164
186 287
266 701
70 576
196 125
295 569
81 630
213 939
107,8
110,8
Razem
.
15
W 2014 r. liczba miejsc pracy ogółem wzrosła w stosunku do roku 2013 r. o blisko 28,9 tys.,
tj. o 10,8%. Wzrost ten był wyższy niż w roku poprzednim o 3,0 pkt proc. Z kolei liczba
nowych miejsc pracy zwiększyła się o 9,1%, przewyższając wzrost odnotowany w 2013 r.
o 3,8 pkt proc. W tym samym czasie przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw
(w których liczba pracujących przekroczyła 9 osób) wzrosło o 1,1 % (r/r).
Największą dynamikę zatrudnienia ogółem odnotowano w strefie kamiennogórskiej. Jego
wzrost wyniósł 28,7%. Pod względem przyrostu liczby miejsc pracy wyróżniały się także
strefy kostrzyńko-słubicka i krakowska, w których wskaźniki dynamiki zatrudnienia wyniosły
odpowiednio 124,4 i 118,0.
Najwyższą dynamikę w zakresie utworzonych nowych miejsc pracy osiągnęły również dwie
z wcześniej wymienionych stref, tj. krakowska i kamiennogórska. W przypadku strefy
krakowskiej ich liczba wzrosła o blisko 22,6%, zaś kamiennogórskiej – o 19,2%. W strefie
krakowskiej znaczący udział we wzroście nowych miejsc pracy miały przede wszystkim
spółki UBS Kraków, HSBC Service Delivery (Polska) i Luxoft Poland, zaś
w kamiennogórskiej - TBAI Poland i DR.SCHNEIDER AUTOMOTIVE POLSKA.
W liczbach bezwzględnych największy przyrost miejsc pracy ogółem w porównaniu z 2013 r.
wystąpił w strefie kostrzyńsko-słubickiej (o ponad 5,5 tys.), następnie w wałbrzyskiej
(o przeszło 3,9 tys.) i łódzkiej (o ponad 3,3 tys.).
W 2014 r. spadek zatrudnienia miał miejsce w strefie starachowickiej i tarnobrzeskiej, lecz
był on nieznaczny. W pierwszej z wymienionych stref wyniósł 1,02%, zaś w drugiej –
niespełna 0,02%.
Zatrudnienie w strefach w latach 2012 - 2014
60 000
54 498
40 080
40 000
32 230
27 225
28 157
30 000
26 763
19 792
17 709
20 000
14 995
11 573
6 315
10 000
6 317
6 259
3 656
m
ar
S trefa
sk
a
ur
az
2012 r.
2013 r.
2014 r.
W
os
tr
K
iń
sk
oM
rz
ys
ka
ka
ałb
es
W
sk
a
wa
l
Ta
rn
ob
rz
ar
ac
St
Su
ho
wi
c
ka
up
sk
a
Sł
or
s
m
Po
M
ie
lec
ka
ka
ka
Łó
dz
a
gn
ick
Le
ra
ko
ws
ka
ka
ńs
ko
zy
K
ka
Sł
ub
ic
wi
c
ato
K
am
ien
no
gó
r
sk
a
0
K
Liczba miejsc pracy
50 000
16
Największym udziałem w zatrudnieniu ogółem na terenie stref charakteryzuje się strefa
katowicka. W 2014 r. stanowił on blisko 18,4%, m.in. dzięki inwestycjom takich firm jak:
TRW Polska, General Motors Manufacturing Poland, NGK Ceramics Polska oraz LEAR
Corporation Poland II.
Drugą pod względem udziału w zatrudnieniu była strefa wałbrzyska. W 2014 r. wyniósł on
13,6%, przede wszystkim za sprawą inwestycji spółek: IBM Global Services Delivery Centre
Polska, Electrolux Poland, Mahle Polska i Faurecia Wałbrzych.
Strefa łódzka była trzecią strefą wyróżniającą się udziałem w zatrudnieniu ogółem. W 2014 r.
stanowił on 10,9%, w dużej mierze dzięki Indesit, Infosys BPO, Haering Polska, CORRECT K. Błaszczyk i Wspólnicy, Hutchinson oraz Ferax.
Udział stref w zatrudnieniu w 2014 r.
20%
U dział procentow y
18%
16%
14%
12%
10%
8%
6%
4%
2%
K
sk
a
ur
az
W
ar
os
tr
m
iń
sk
oM
W
ałb
rz
es
ys
ka
ka
sk
a
wa
l
rn
ob
rz
Ta
ac
ar
St
zy
Su
ho
wi
c
ka
up
sk
a
Sł
m
or
s
ka
ka
Po
lec
ie
a
ka
M
Łó
dz
gn
ick
Le
ko
ws
ka
ra
ka
ńs
ko
-
K
Sł
ub
ic
wi
c
ato
K
K
am
ien
no
gó
r
sk
a
ka
0%
Udział stref w zatrudnieniu ogółem
Udział stref w liczbie nowych miejsc pracy
Strefa
Wyżej wspomniane strefy miały również największy udział w liczbie utworzonych nowych
miejsc pracy. W przypadku strefy katowickiej wyniósł on 18,9%, wałbrzyskiej – 15,0%, zaś
w łódzkiej – 11,0%.
Relatywnie duży udział w nowo utworzonych miejscach pracy miały także strefy mielecka
i tarnobrzeska, w których stanowił on odpowiednio 9,6% i 9,2%.
Łącznie na pięć wyżej wymienionych stref przypadło blisko 64% nowych etatów.
17
Wiodący inwestorzy
W porównaniu z 2013 r. lista największych inwestorów uległa pewnym zmianom. Spółka Fiat
Powertrain Technologies Polska przesunęła się z drugiej pozycji na dziewiątą z powodu
utraty jednego z posiadanych zezwoleń. Ponadto w czołowej piętnastce znalazła się jedna
nowa spółka, tj. Volkswagen Poznań.
Tabela 6. Wiodący inwestorzy w specjalnych strefach ekonomicznych
Lp.
Przedsiębiorca
Strefa
Branża
Kraj
pochodzenia
kapitału
1
General Motors Manufacturing
Poland sp. z o.o.
Katowicka
Motoryzacja (samochody)
USA
2
Toyota Motor Manufacturing Poland
sp. z o.o.
Wałbrzyska
Motoryzacja (skrzynie
przekładniowe)
Japonia
3
Volkswagen Motor Polska
sp. z o.o.
Legnicka
Motoryzacja (silniki)
Holandia
4
Michelin Polska S.A.
WarmińskoMazurska
Produkcja opon
Szwajcaria
5
Mondelez Polska Production
sp. z o.o.
Wałbrzyska
Spożywcza
Holandia
6
NGK Ceramics Polska
sp. z o.o.
Katowicka
Motoryzacja (filtry ceramiczne
do silników diesla)
Japonia
7
Volkswagen Poznań sp. z o.o.
Wałbrzyska
i KostrzyńskoSłubicka
Motoryzacja (samochody)
Niemcy
8
Bridgestone Stargard sp. z o.o.
Pomorska
Produkcja opon
Belgia
9
Fiat Powertrain Technologies Polska
sp. z o.o.
Katowicka
Motoryzacja (silniki)
Włochy
Pomorska
Papiernicza
Holandia
11 LG Display Poland sp. z o.o.
Tarnobrzeska
Produkcja paneli LCD
Korea Płd.
12 Electrolux Poland sp. z o.o.
Wałbrzyska
i Katowicka
Sprzęt gospodarstwa
domowego
Szwecja
Wałbrzyska
Motoryzacja (silniki diesla)
Japonia
Łódzka
Produkcja maszynek do
golenia
Holandia
Legnicka
Motoryzacja (siedzenia
samochodowe)
Holandia
10 Mondi Świecie S.A.
13
Toyota Motor Industries Poland
sp. z o.o.
14
Gillette Poland International
sp. z o.o.
15 Sitech sp. z o.o.
18
Łączne nakłady inwestycyjne piętnastu największych inwestorów na koniec 2014 r. wyniosły
blisko 24,3 mld zł, co stanowiło 23,8% całkowitej wartości inwestycji zrealizowanych
w strefach (tj. o 0,9 pkt proc. mniej niż w roku 2013 r.).
W czołowej piętnastce najsilniej reprezentowana jest branża motoryzacyjna, na którą
przypadło 61,9% wartości inwestycji. Z kolei pod względem kraju pochodzenia kapitału
wyróżnia się Holandia (z udziałem w zainwestowanym kapitale na poziomie 29,5%) oraz
Japonia (20,4%). Zdecydowanie dominują inwestycje zrealizowane na terenie województwa
dolnośląskiego i śląskiego – przypadło na nie blisko 66,9% środków zainwestowanych przez
wspomniane firmy.
Efekty w przeliczeniu na zagospodarowany obszar stref
W 2014 r. tereny zajęte przez przedsiębiorców posiadających zezwolenia wyniosły blisko
8 144 ha, tj. o ponad 1 058 ha więcej w porównaniu z rokiem 2013.
We wszystkich strefach zwiększyła się powierzchnia gruntów zajętych pod działalność objętą
zezwoleniami, przy czym najbardziej w strefach: wałbrzyskiej (o blisko 277 ha), pomorskiej
(o prawie 166 ha) i kostrzyńsko-słubickiej (o ponad 154 ha).
W 2014 r. na 1 ha terenu zagospodarowanego przez inwestorów posiadających zezwolenie na
działalność w strefach przypadło 12,52 mln zł nakładów inwestycyjnych i 36 miejsc pracy.
W 2013 r. średnia wartość nakładów inwestycyjnych na 1 ha była wyższa o 0,63 mln zł, zaś
średnia liczba miejsc pracy o niespełna 2 etaty.
Tabela 7. Efekty w przeliczeniu na 1 ha terenu wykorzystanego pod działalność objętą
zezwoleniami
Lp.
Strefa
Teren zajęty przez
przedsiębiorców działających
w oparciu o zezwolenie (w ha)
164,77
Nakłady
inwestycyjne
na 1 ha (w mln zł)
12,38
Miejsca pracy
na 1 ha
1
Kamiennogórska
2
Katowicka
976,60
21,60
56
3
743,99
7,88
38
4
Krakowska
431,88
5,47
46
5
Legnicka
258,70
27,58
45
6
Łódzka
831,73
14,99
39
7
Mielecka
490,56
13,56
55
8
Pomorska
989,72
9,16
18
9
Słupska
219,67
6,30
17
10
Starachowicka
230,00
8,20
27
11
Suwalska
156,52
11,15
40
12
Tarnobrzeska
739,42
10,75
37
13
Wałbrzyska
1 445,51
12,88
28
14
Warmińsko-Mazurska
464,57
7,94
32
8 143,64
12,52
36
Ogółem
38
19
Biorąc pod uwagę nakłady inwestycyjne na 1 ha według stanu na koniec 2014 r. wynik
zdecydowanie wyższy niż średnia dla wszystkich stref osiągnęła - tak jak w latach
poprzednich - strefa legnicka (27,58 mln zł) i katowicka (21,60 mln zł). W strefie legnickiej
odnotowano jednocześnie największy przyrost inwestycji na 1 ha w stosunku do 2013 r.
i wyniósł on 2,25 mln zł. Wzrost inwestycji w przeliczeniu na 1 ha terenów
zagospodarowanych przez inwestorów posiadających zezwolenie wystąpił także w strefach:
łódzkiej, suwalskiej, tarnobrzeskiej i mieleckiej (największy był w pierwszej z wymienionych
stref i wyniósł 1,14 mln zł, zaś najmniejszy w ostatniej - 0,10 mln zł). W dziewięciu strefach
nastąpiło obniżenie wartości zrealizowanych inwestycji na 1 ha. Spadek ten wyniósł od
0,04 mln zł do 1,96 mln zł i był największy w strefie katowickiej (przede wszystkim
z powodu wspomnianej już wcześniej utraty zezwolenia przez jednego z wiodących
inwestorów w tej strefie).
W odniesieniu do wielkości zatrudnienia przypadającego na 1 ha najlepszy rezultat osiągnęły
strefy katowicka (56 etatów), mielecka (55 etaty) i krakowska (46 etatów). Z kolei największy
wzrost liczby miejsc pracy w przeliczeniu na 1 ha w porównaniu z 2013 r. nastąpił w strefie
kamiennogórskiej i wyniósł on ponad 5 miejsc pracy. Zwiększenie liczby etatów
w przeliczeniu na 1 ha nastąpiło również w strefach: suwalskiej, legnickiej, mieleckiej
i łódzkiej. Spadek, sięgający od 0,5 do 5 etatów, odnotowano w przypadku ośmiu stref, zaś
w jednej (warmińsko-mazurskiej) wspomniany wynik nie uległ zmianie.
Struktura inwestycji według kraju pochodzenia kapitału
Dla określenia kraju pochodzenia kapitału zagranicznego przyjęto, tak jak w poprzednich
latach, jedną z definicji stosowanych przez Narodowy Bank Polski, tj. kraj siedziby
nierezydenta będącego udziałowcem w danej firmie lub posiadającego oddział.
Tabela 8. Struktura geograficzna zainwestowanego kapitału
Lp.
Kraj pochodzenia kapitału
Wartość kapitału (w mln zł)
Udział w łącznym kapitale (w %)
1
Polska
19 404,8
19,03
2
Niemcy
18 043,9
17,70
3
USA
12 545,6
12,31
4
Holandia
11 742,4
11,52
5
Japonia
7 024,7
6,89
6
Włochy
6 963,9
6,83
7
Korea Płd.
4 335,9
4,25
8
Francja
3 470,6
3,40
9
Szwajcaria
3 419,9
3,35
10
Szwecja
2 672,5
2,62
11
Belgia
2 324,5
2,28
12
Cypr
1 866,7
1,83
13
Wielka Brytania
1 808,7
1,77
14
Austria
1 064,7
1,04
15
Dania
914,6
0,90
16
Finlandia
895,0
0,88
20
Lp.
Kraj pochodzenia kapitału
Wartość kapitału (w mln zł)
Udział w łącznym kapitale (w %)
17
18
Hiszpania
886,6
0,87
19
Luksemburg
569,8
0,56
20
Węgry
403,0
0,40
Pozostałe
RAZEM
1 595,5
1,57
101 953,3
100,00
Na koniec 2014 r. ponad 74% wartości kapitału zainwestowanego w strefach pochodziło
z sześciu krajów: Polski, Niemiec, USA, Holandii, Japonii i Włoch. W poprzednich latach
inwestorzy ze wspomnianych państw także znajdowali się w czołówce. Ich udział w łącznej
wartości nakładów inwestycyjnych w latach 2009 – 2013 mieścił się w przedziale 69% –
75%.
Poniższy wykres prezentuje kraje pochodzenia inwestorów i ich udział w skumulowanej
wartości inwestycji na terenie stref.
Struktura zainwestowanego kapitału wg kraju pochodzenia
Luksemburg
Hiszpania
Dania
Finlandia
Wielka Brytania
Austria
Belgia
Szwecja
Węgry
Polska
Pozostałe
Cypr
Szwajcaria
Francja
Korea Płd.
Niemcy
Włochy
Japonia
USA
Holandia
Przedsiębiorcy z Polski, których inwestycje na koniec 2014 r. wyniosły blisko 19,4 mld zł, od
kilku lat zajmują pierwsze miejsce pod względem kapitału ulokowanego w strefach,
wyprzedzając bezpośrednio inwestorów z Niemiec. W 2014 r. udział inwestycji polskich
w ogólnej wartości zainwestowanego kapitału stanowił 19,0%, podczas gdy inwestorów
niemieckich – 17,7%. Trzecie miejsce zajęli przedsiębiorcy z USA nieznacznie wyprzedzając
inwestorów z Holandii. Ich udziały w inwestycjach ogółem wyniosły odpowiednio: 12,3%
i 11,5%.
W stosunku do 2013 r. w rankingu państw wiodących pod względem nakładów
inwestycyjnych nie nastąpiły zasadnicze zmiany. Pozycja jedenastu krajów, w tym
pierwszych czterech, nie uległa zmianie, zaś pozostałe przesunęły się o jedno lub dwa miejsca
21
w górę lub w dół. Do grona wiodących państw dołączył Luksemburg wyprzedzając Węgry
i Hongkong.
Na poniższym wykresie została przedstawiona struktura zainwestowanego kapitału
w poszczególnych strefach według trzech krajów wiodących pod względem wartości
dokonanych inwestycji.
Struktura zainwestowanego kapitału
wg 3 krajów wiodących
Pozostałe
Włochy
Procent inwestycji
100%
90%
Wlk. Brytania
80%
USA
70%
Szwajcaria
60%
Portugalia
50%
Polska
40%
Niemcy
30%
Korea Płd.
20%
Japonia
10%
Holandia
0%
sk
a
sk
a
zy
-M
az
ur
ałb
r
ar
m
iń
sk
o
rz
es
ka
W
W
ob
a
al
sk
a
Ta
rn
Su
w
ic
k
w
a
ps
ka
ch
o
St
ar
a
Sł
u
or
sk
Po
m
M
ie
le
ck
a
dz
ka
Łó
ic
ka
sk
a
ow
Le
gn
a
ic
k
ra
k
K
os
trz
yń
sk
oSł
ub
at
o
K
K
K
am
ien
n
og
ór
wi
ck
a
sk
a
Dania
Cypr
Belgia
S trefa
Na koniec 2014 r. największym udziałem kapitału pochodzącego z Polski charakteryzowały
się strefy: słupska, suwalska i starachowicka, w których stanowił on ponad połowę
całkowitych nakładów inwestycyjnych, tj. odpowiednio: 56,9%, 56,1% i 56,0%. Do
największych inwestorów w strefie słupskiej, tak jak w roku ubiegłym, należały spółki: Paula
Fish (dawniej Paula Trans) i Nordglass, w suwalskiej – Porta KMI Poland i Aquel, zaś
w starachowickiej – Grupa Azoty Zakłady Azotowe Puławy, Valdi Ceramika oraz Cerrad.
Przedsiębiorcy z Polski zajęli również pierwsze miejsce pod względem kraju pochodzenia
kapitału w strefach: krakowskiej (z udziałem na poziomie 38,6%, w dużej mierze dzięki
ComArch, Werner Kenkel Bochnia i Grupie Onet.pl), mieleckiej (z udziałem 34,2%, m.in.
dzięki spółkom BRW, Blek-Meble i Bury), a także łódzkiej (29,3%), w której jednocześnie
kapitał pochodzący z Polski osiągnął najwyższą wartość spośród wszystkich stref – ponad
3,6 mld zł (m.in. za sprawą Ceramiki Paradyż, Correct, Ceramiki Tubądzin i HTL-STREFA).
Największym udziałem kapitału niemieckiego, sięgającym aż 76,2%, charakteryzowała się
strefa kamiennogórska. Jest to efektem przede wszystkim inwestycji firmy BDN należącej do
Grupy Bauer, zajmującej się drukiem gazet i czasopism. Inwestycje pochodzące z Niemiec
należały również do dominujących w strefie kostrzyńsko-słubickiej (35,3% całkowitych
nakładów, w głównej mierze dzięki spółkom Homanit Polska i Volkswagen Poznań). Ponadto
relatywnie duży udział kapitału niemieckiego charakteryzował strefy: legnicką (27,4%)
22
krakowską (22,4%), suwalską (22,5%), a także wałbrzyską (19,6%), która jednocześnie zajęła
pierwsze miejsce pod względem wartości inwestycji pochodzących z tego kraju. Firmy
z kapitałem pochodzącym z Niemiec ulokowały w niej ponad 3,6 mld zł (m.in. Volkswagen
Poznań we Wrześni, Mahle Polska).
Inwestycje amerykańskie skoncentrowały się przede wszystkim w strefie katowickiej. Ich
wartość przekroczyła 7,9 mld zł, co stanowiło 37,7% ogólnej sumy nakładów inwestycyjnych
w tej strefie i ponad 63,3% inwestycji amerykańskich w strefach ogółem. Wśród inwestorów
przodował General Motors Manufacturing Poland, którego nakłady wniosły blisko 4 mld zł.
Pod względem udziału inwestycji pochodzących z USA wyróżniały się także strefy:
pomorska (17,7%, dzięki inwestycjom International Paper-Kwidzyn, Weyerhaeuser Poland
oraz spółek z grupy Jabil), krakowska (16,8% zainwestowanego w niej kapitału, w dużej
mierze dzięki R.R. Donnelley Europe) oraz starachowicka (12,5% – inwestycja RRD
Starachowice).
Największym udziałem i jednocześnie najwyższą wartością kapitału, który napłynął
z Holandii charakteryzowała się strefa legnicka. Stanowił on 48,8% ogólnej wartości
inwestycji w tej strefie (przede wszystkim dzięki spółkom Volkswagen Motor Polska
i Sitech). Przedsiębiorcy z Holandii zajęli również pierwsze miejsce pod względem wartości
ulokowanego kapitału w strefie pomorskiej (z udziałem stanowiącym 24,9%), przy czym
ponad połowa wartości inwestycji holenderskich przypadła na Mondi Świecie. Z kolei
w strefie łódzkiej i wałbrzyskiej Holandia znalazła się na trzeciej pozycji jako kraj
pochodzenia inwestycji (z udziałem wynoszącym odpowiednio: 19,8% i 14,9%). W strefie
łódzkiej w dużej mierze było to zasługą inwestycji Gillette Poland International oraz Procter
and Gamble Operations Polska, zaś w wałbrzyskiej – Mondelez Polska Production i 3M
Wrocław.
Przedsiębiorcy z Japonii najwięcej zainwestowali w strefie wałbrzyskiej – blisko 5 mld zł,
z czego ponad 2,4 mld zł przypadło na inwestycje Toyoty Motor Manufacturing
w Wałbrzychu i 1,1 mld zł na inwestycje Toyoty Motor Industries w Jelczu-Laskowicach.
Inwestycje japońskie w tej strefie stanowiły 26,6% ogólnej wartości ulokowanego w niej
kapitału i 70,6% inwestycji z Japonii na terenie wszystkich stref. Przedsiębiorcy japońscy
zainwestowali także znaczne środki w strefie katowickiej (1,5 mld zł, z czego ponad
1,4 mld zł przypadło na NGK Ceramics Polska), ale nie znaleźli się w pierwszej trójce krajów
pochodzenia kapitału w tej strefie.
Znaczącym udziałem kapitału pochodzącego z Włoch charakteryzowały się strefy katowicka
i kostrzyńsko-słubicka. Stanowił on odpowiednio 18,1% i 10,3% wartości inwestycji
zrealizowanych na terenie wspomnianych stref. Wśród czołowych włoskich inwestorów
w strefie katowickiej znalazły się spółki: FIAT Powertrain Technologies Poland, Brembo
Poland, Magneti Marelli Poland oraz Magneti Marelli Suspension Systems Bielsko, zaś
w strefie kostrzyńsko-słubickiej - ICT Poland i Olsa Poland.
Inwestycje spółek z Korei Płd. dominowały w strefie tarnobrzeskiej. Ich wartość wyniosła
ponad 3,2 mld zł i stanowiła 40,6% łącznych nakładów inwestycyjnych w tej strefie. Wśród
największych inwestorów znalazły się takie firmy jak: LG Display Poland, LG Electronics
23
Wrocław i Heesung Electronics Poland. Kapitał koreański znalazł się też wśród głównych
krajów pochodzenia inwestycji w strefie warmińsko-mazurskiej (17,9% wartości inwestycji
w tej strefie) za sprawą LG Electronics Mława.
Wśród krajów pochodzenia kapitału, które wyróżniały się pod względem udziału w wartości
inwestycji w poszczególnych strefach były także Szwajcaria, Cypr, Belgia, Dania, Portugalia
i Wielka Brytania.
Inwestycje pochodzące ze Szwajcarii skoncentrowały się w strefie warmińsko-mazurskiej,
w której udział kapitału szwajcarskiego w całości nakładów inwestycyjnych w tej strefie
stanowił 47,7% (dzięki inwestycjom Michelin Polska o wartości bliskiej 1,8 mld zł), zaś
w wartości inwestycji szwajcarskich we wszystkich strefach – 51,4%.
Relatywnie wysoki udział kapitału pochodzącego z Cypru charakteryzował strefę słupską
oraz mielecką i stanowił w nich odpowiednio 28,2% (za sprawą spółki Kronospan Polska)
i 19,9% (dzięki Kronospan Mielec i Kronospan HPL), przy czym do strefy mieleckiej
napłynęło ponad 70,9% kapitału cypryjskiego ulokowanego we wszystkich strefach.
W strefie pomorskiej ulokowanych zostało 74,8% inwestycji z Belgii, przede wszystkim
dzięki spółce Bridgestone Stargard. Udział kapitału belgijskiego w ogólnej wartości
inwestycji w strefie pomorskiej stanowił 19,2%.
Przedsiębiorcy pochodzący z Danii zainwestowali najwięcej w strefie suwalskiej, tj. 28,2%
kapitału pochodzącego z tego kraju we wszystkich strefach. Z kolei udział inwestycji
duńskich w ogólnej wartości inwestycji w tej strefie wyniósł 14,8% (w dużej mierze dzięki
spółce Rockwool Polska).
Portugalia była trzecim krajem pochodzenia kapitału w strefie słupskiej. Udział kapitału
portugalskiego stanowił 4,8% za sprawą inwestycji spółki Jeronimo Martins Polska. Pierwsze
miejsce pod względem wartości inwestycji pochodzących z tego kraju zajęła jednak strefa
wałbrzyska, która przyciągnęła 91,5 mln zł dzięki Simoldes Plasticos Polska, co stanowiło
blisko 49,7% inwestycji portugalskich dokonanych we wszystkich strefach.
Z kolei przedsiębiorcy z Wielkiej Brytanii najwięcej zainwestowali w strefie legnickiej,
zajmując w niej trzecie miejsce z udziałem wynoszącym 7,2% (dzięki spółce Sanden
Manufacturing Poland). Strefa legnicka przyciągnęła blisko 28,5% ogółu kapitału
brytyjskiego, który napłynął do stref.
Struktura branżowa inwestycji
Struktura branżowa inwestycji w strefach została określona na poziomie działów Polskiej
Klasyfikacji Wyrobów i Usług ustanowionej rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia
29 października 2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U.
Nr 207, poz. 1293, z późn. zm.).
W 2014 r. struktura inwestycji uległa nieznacznej zmianie w stosunku do lat ubiegłych.
W pierwszej dwudziestce znalazły się te same branże i tylko cztery przesunęły się o 1 pozycję
w górę lub w dół.
24
Tabela 9. Struktura branżowa inwestycji
Dział
PKWiU
29
22
23
25
17
26
27
28
10
20
16
24
31
58
21
18
52
30
11
13
Nazwa działu
Pojazdy samochodowe (z wyłączeniem motocykli), przyczepy
i naczepy
Wyroby z gumy i tworzyw sztucznych
Wyroby z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych
Wyroby metalowe gotowe, z wyłączeniem maszyn i urządzeń
Papier i wyroby z papieru
Komputery, wyroby elektroniczne i optyczne
Urządzenia elektryczne i nieelektryczny sprzęt gospodarstwa
domowego
Maszyny i urządzenia, gdzie indziej niesklasyfikowane
Artykuły spożywcze
Chemikalia i wyroby chemiczne
Drewno i wyroby z drewna i korka, z wyłączeniem mebli;
wyroby ze słomy i materiałów w rodzaju stosowanych do
wyplatania
Metale
Meble
Usługi zw. z działalnością wydawniczą
Podstawowe substancje farmaceutyczne, leki i pozostałe wyroby
farmaceutyczne
Usługi poligraficzne i usługi reprodukcji zapisanych nośników
informacji
Magazynowanie i usługi wspomagające transport
Produkcja pozostałego sprzętu transportowego
Napoje
Wyroby tekstylne
Pozostałe
Razem
Inwestycje
(w mln zł)
Udział
w inwestycjach
ogółem (w %)
26 545,1
26,04
10 421,3
8 900,3
7 472,8
7 138,0
5 478,0
10,22
8,73
7,33
7,00
5,37
5 021,3
4,93
4 952,2
4 771,8
4 702,1
4,86
4,68
4,61
3 700,0
3,63
2 487,3
2 228,5
1 669,1
2,44
2,19
1,64
1 358,0
1,33
1 058,5
1,04
1 033,7
951,9
544,1
230,0
1 289,3
101 953,3
1,01
0,93
0,53
0,23
1,26
100,00
Tak jak w latach poprzednich największy udział w łącznych nakładach inwestycyjnych miał
sektor motoryzacyjny, tj. 26,0% (o niespełna 0,4 pkt proc. mniej niż w 2013 r.). Drugie
miejsce zajęli producenci wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych z udziałem sięgającym
10,2% (10,7% w 2013 r.), a trzecie – producenci wyrobów z pozostałych mineralnych
surowców niemetalicznych, których udział w inwestycjach wyniósł 8,7% (9,2% w 2013 r.).
Największą dynamiką inwestycji w 2014 r. charakteryzował się dział 24 – metale,
w przypadku którego nakłady inwestycyjne wzrosły o ponad 31,7%. Na drugiej pozycji
uplasowała się produkcja artykułów spożywczych (wzrost inwestycji wyniósł blisko 27,0%),
a na trzeciej – produkcja podstawowych substancji farmaceutycznych, leków i pozostałych
wyrobów farmaceutycznych (wzrost o 24,8%).
Z kolei spadek wartości zrealizowanych inwestycji nastąpił w przypadku jednego działu,
tj. produkcji napojów, ale wyniósł niespełna 1,4%.
25
Struktura inwestycji w poszczególnych strefach z uwzględnieniem trzech wiodących branż
została przedstawiona na poniższym wykresie.
Struktura branżowa inwestycji
wg 3 wiodących branż
Pozostałe
58
52
100%
31
30
Procent inwestycji
80%
29
28
60%
27
26
40%
25
23
20%
22
20
0%
ałb
ar
rz
m
ys
iń
ka
sk
oM
az
ur
sk
a
rz
es
ka
17
W
ob
a
al
sk
a
16
W
Ta
rn
Su
w
ic
k
w
a
ps
ka
ch
o
St
ar
a
Sł
u
or
sk
Po
m
ie
le
ck
a
M
dz
ka
Łó
sk
a
Le
gn
ic
ka
a
ra
k
ow
ic
k
sk
K
os
tr z
yń
K
wi
ck
a
at
o
ór
K
ien
no
g
am
K
oSł
ub
sk
a
18
S trefa
10
Branża motoryzacyjna (dział 29), najsilniej reprezentowana wśród inwestorów, należała do
wiodących w pięciu strefach, tj. w legnickiej, katowickiej, wałbrzyskiej, krakowskiej oraz
w kostrzyńsko-słubickiej. W strefie legnickiej i katowickiej jej udział przekroczył połowę
wartości zainwestowanego kapitału i wyniósł odpowiednio 62,3% i 52,5%. W pierwszej
z wymienionych stref do największych inwestorów należały spółki Volkswagen i Sitech, zaś
w drugiej - General Motors, Fiat Powertrain Technologies, spółki z grupy TRW, Nexteer
Automotive i Brembo. Z kolei w strefie wałbrzyskiej na branżę motoryzacyjna przypadło
37,9% kapitału (m.in. dzięki inwestycjom Toyoty w Wałbrzychu i Jelczu-Laskowicach).
W strefie krakowskiej i kostrzyńsko-słubickiej udział firm motoryzacyjnych wyniósł
odpowiednio 26,5% i 19,3%. W pierwszej z wymienionych zainwestował m.in. Man Trucks
i Valeo Autosystemy, zaś w drugiej – m.in. Faurecia Gorzów oraz Volkswagen Poznań.
Relatywnie dużym udziałem inwestycji z branży motoryzacyjnej charakteryzowała się
również strefa kamiennogórska, w której stanowił on 18,9%.
Inwestycje związane z produkcją wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych (dział 22),
zajmujące drugą pozycję w strukturze branżowej inwestycji na terenie stref, wyraźnie
dominowały w strefie warmińsko-mazurskiej, przede wszystkim dzięki spółce Michelin
Polska. Przypadło na nie 48,4% ulokowanego w tej strefie kapitału. Produkcja wyrobów
z gumy i tworzyw sztucznych miała również największy udział w inwestycjach w strefie
mieleckiej – 16,5% (przede wszystkim dzięki Firmie Oponiarskiej Dębica i spółce Kronospan
HPL). Znaczny udział tej branży charakteryzował też strefę pomorską (21,2% ogółu
26
poniesionych w niej wydatków inwestycyjnych), łódzką (12,51%) oraz kamiennogórską
(9,9%).
Działalność związana z produkcją wyrobów z pozostałych mineralnych surowców
niemetalicznych (dział 23), będąca na trzecim miejscu w strukturze zainwestowanego
kapitału, znalazła się w grupie trzech wiodących branż w czterech strefach. Była branżą
dominującą w strefie łódzkiej z udziałem na poziomie 17,0% (m.in. za sprawą Euroglass
Polska, Ceramiki Paradyż i Ceramiki Tubądzin). W strefie starachowickiej i katowickiej
zajmowała drugie miejsce pod względem udziału w inwestycjach, który stanowił
odpowiednio: 25,9% i 15,6%. W pierwszej z wymiemnionych stref zainwestowały takie
spółki jak: Valdi Ceramika, Cerrad, Ceramika Końskie, zaś w drugiej - NGK Ceramics,
GUARDIAN Częstochowa i spółki z grupy Saint-Gobain. Z kolei w strefie suwalskiej dział
23 był trzeci pod względem ulokowanego kapitału z udziałem na poziomie 20,9%, m.in. za
sprawą Rockwool Polska i Aquel.
Producenci wyrobów metalowych (dział 25), zajmujący czwarte miejsce w strukturze
branżowej inwestycji, mają znaczace udziały w wartościach inwestycji stref suwalskiej
(23,3%), legnickiej (13,7%), a także słupskiej (10,3%) i katowickiej (5,5%). Wśród
największych inwestorów z tej branży w strefie suwalskiej znalazły się spółki: Porta KMI
Poland, Serwistal i Malow, w legnickiej – Winkelmann i Viessmann Technika Grzewcza,
w strefie słupskiej - VNH Fabryka Grzejników, Elfa Manufacturing i Hydro-Naval. Z kolei
w strefie katowickiej, która przyciągnęła inwestycje z tej branży o najwyższej wartości, do
czołowych inwestorów należeli Mecalux i Ferroli Poland.
Firmy z branży papierniczej (dział 17) najwięcej zainwestowały w strefie pomorskiej,
tj. blisko 3,0 mld zł (m.in. Mondi Świecie, International Paper-Kwidzyn, Weyerhaeuser
Poland). Ich udział w łącznych nakładach inwestycyjnych poniesionych w tej strefie stanowił
32,6%. Ponadto znaczącym udziałem branży papierniczej charakteryzowała się strefa
kostrzyńsko-słubicka (13,5%) oraz łódzka (11,8%).
Producenci komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (dział 26) byli licznie
reprezentowani w strefie tarnobrzeskiej, m.in. dzięki LG Display Poland, Heesung
Electronics, LG Electronics Wrocław i LG Innotek Poland. Ich udział w inwestycjach na
terenie tej strefy stanowił 30,6%. Znaczący udział tej branży charakteryzował także strefę
warmińsko-mazurską (18,5%), przede wszystkim za sprawą inwestycji LG Electronics
Mława, a także pomorską (15,6%), m.in. dzięki Flextronics, spółkom z grupy Jabil, Orion
Electric oraz Gemalto.
Wśród branż, które wyróżniały się pod względem udziału w wartości inwestycji
w poszczególnych strefach znalazły się także usługi związane z działalnością wydawniczą
oraz branża drzewna.
Inwestycje firm świadczących usługi związane z działalnością wydawniczą (dział 58),
obejmujące swym zakresem także wydawanie oprogramowania komputerowego (IT),
dominowały w strefie kamiennogórskiej. Ich udział w całkowitych nakładach inwestycyjnych
wyniósł 38,9%, dzięki inwestycji spółki z Grupy Bauer – BDN zajmującej się drukiem gazet
i czasopism. Działalność wydawnicza miała również znaczący udział w strefie krakowskiej –
27
przypadło na nią 23,9% wartości ulokowanego w niej kapitału, m.in. za sprawą R.R.
Donnelley Europe, ComArch i Grupy Onet.
Branża drzewna (dział 16) należała do jednej z dominujących w czterech strefach, tj.:
w suwalskiej, słupskiej, mieleckiej i kostrzyńsko-słubickiej, przy czym w pierwszych dwóch
była branżą wiodącą pod względem udziału w ogólnej wartości inwestycji, zaś w pozostałych,
tj. mieleckiej i kostrzyńsko-słubickiej, znalazła się na drugiej pozycji. Udział przedsiębiorców
z branży drzewnej w poniesionych nakładach inwestycyjnych na terenie strefy suwalskiej
stanowił 34,0% (głównie za sprawą spółki Pfleiderer MDF), słupskiej – 29,3% (dzięki
inwestycji Kronospan Polska), mieleckiej – 16,3% (przede wszystkim dzięki inwestycji
Kronospan Mielec), zaś kostrzyńsko-słubickiej – 16,2% (m.in. dzięki spółce Barlinek oraz
Homanit Polska).
Dominacja określonych sektorów w strukturze inwestycji stanowi bazę do tworzenia
i rozwijania się klastrów. Poniższy wykres prezentuje stopień koncentracji branżowej
poszczególnych stref poprzez określenie udziału branży wiodącej i trzech wiodących branż
w całkowitej wartości inwestycji zrealizowanych na ich terenie.
Koncentracja branżowa inwestycji w SSE
Procent inwestycji
100%
80%
60%
40%
20%
ka
lec
ie
M
Łó
dz
ka
ka
Sł
ub
ic
ńs
ko
os
trz
y
ka
ch
ow
ic
up
sk
a
Sł
ra
ko
ws
ka
K
K
S trefa
St
ar
a
sk
a
ka
rn
ob
rz
e
sk
a
or
s
Ta
Po
m
wa
l
Su
ys
ka
rz
ałb
W
no
gó
rsk
a
sk
a
K
am
ien
az
ur
ka
wi
c
W
ar
m
iń
sk
oM
ato
K
Le
gn
ick
a
0%
Udział branży wiodącej
Udział 3 wiodących branż
Największa koncentracja branżowa charakteryzowała strefy: legnicką, katowicką
i warmińsko-mazurską, w których na branżę wiodącą w 2014 r. przypadło odpowiednio
62,3%, 52,5% i 48,4% wartości inwestycji (w pierwszych dwóch strefach dominował
przemysł motoryzacyjny, zaś w warmińsko-mazurskiej produkcja wyrobów z gumy
i tworzyw sztucznych). Z kolei udział trzech wiodących branż we wspomnianych strefach
mieścił się w przedziale od 73,6% w strefie katowickiej do 88,5% w legnickiej.
Z kolei relatywnie duże zróżnicowanie branżowe charakteryzowało strefy: mielecką, łódzką
i kostrzyńsko-słubicką. Na branżę wiodącą w tych strefach przypadło od 16,5% do 19,3%,
28
łącznej wartości inwestycji, zaś udział trzech wiodących branż mieścił się w przedziale
41,4% – 49,1%.
Pomoc publiczna udzielona w specjalnych strefach ekonomicznych
Spółki zarządzające strefami korzystają ze zwolnienia podatkowego na podstawie przepisu
§ 2 rozporządzeń Rady Ministrów ustanawiających poszczególne strefy, zgodnie z którym
zwalnia się od podatku dochodowego od osób prawnych dochody zarządzającego strefą
w części wydatkowanej w roku podatkowym lub w roku po nim następującym na cele
rozwoju strefy, w tym na nabycie przez zarządzającego nieruchomości lub innych rzeczy
służących do prowadzenia działalności gospodarczej na terenie strefy oraz na modernizację
i rozbudowę infrastruktury gospodarczej i technicznej na jej obszarze.
Według danych przekazanych przez Ministra Finansów dochody zwolnione od podatku
dochodowego podatników prowadzących działalność na terenie specjalnych stref
ekonomicznych i spółek zarządzających strefami w latach 1998 – 2013 przedstawiały się
zgodnie z poniższą tabelą.
Tabela 10. Zwolnienia podatkowe przedsiębiorców i spółek zarządzających strefami
Dochód
zwolniony
(w tys. zł)
Zwolnienie
podatkowe
(w tys. zł)
Łączna
wartość
zwolnienia
podatkowego
(w tys. zł)
24
75 165
27 127
30 560
12 309
59
326 174
111 160
123 469
66 485
26 403
91
715 168
215 123
241 526
60
55 676
21 552
224
1 373 482
386 360
407 912
2002
77
70 770
27 384
191
1 677 036
469 570
496 954
2003
90
95 653
37 181
654
2 126 827
574 243
611 424
2004
95
136 483
53 452
272
2 810 969
546 733
600 185
2005
74
129 615
50 957
289
2 822 603
536 859
587 816
2006
71
129 739
51 043
346
4 300 638
817 121
868 164
2007
78
206 987
81 711
618
5 276 960
1 002 622
1 084 333
2008
94
226 750
89 381
442
5 263 462
1 000 058
1 089 439
2009
90
158 702
49 657
431
6 167 905
1 171 902
1 221 559
2010
115
223 861
70 195
511
7 619 874
1 447 776
1 517 971
2011
105
150 181
46 942
535
9 383 215
1 782 811
1 829 753
2012
107
119 548
36 915
538
8 402 465
1 596 468
1 633 383
2013
164
212 504
38 846
603
11 843 653
2 250 294
2 289 140
Razem
-
2 023 087
697 361
-
70 185 596
13 936 227
14 633 588
Podatek dochodowy od osób fizycznych Podatek dochodowy od osób prawnych
Rok
Liczba
podatników
Dochód
zwolniony
(w tys. zł)
Zwolnienie
Liczba
podatkowe
podatników
(w tys. zł)
1998
17
8 930
3 433
1999
18
31 203
2000
18
2001
Według informacji przekazanej przez Ministerstwo Finansów łączna wartość zwolnień
podatkowych przedsiębiorców i spółek zarządzających strefami do końca 2013 r. wyniosła
29
blisko 14 633,59 mln zł. W związku z tym, że wartość zwolnienia dla samych spółek
zarządzających od początku funkcjonowania stref do końca 2013 r. była równa 214,62 mln zł,
to łączna wielkość pomocy publicznej udzielonej przedsiębiorcom działającym w strefach
wyniosła 14 418,97 mln zł. Kwota ta stanowi 15,48% nakładów inwestycyjnych poniesionych
przez przedsiębiorców do końca 2013 r.
Zwolnienie podatkowe przedsiębiorców i spółek zarządzających strefami
w latach 1998 - 2013 (w mln zł)
2 400
16 000
2 200
14 000
12 000
Wsparcie w danym roku
1 800
1 600
10 000
1 400
8 000
1 200
1 000
6 000
800
Skumulowana wartość wsparcia
2 000
4 000
600
400
2 000
200
0
0
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
Zwolnienia podatkowe w poszczególnych latach
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Skumulowana wartość zwolnień podatkowych
Szczegółowe informacje dotyczące zwolnień podatkowych spółek zarządzających strefami
przedstawiono w podrozdziale Wydatki na promocję stref i kwoty zwolnienia podatkowego.
30
VI. Spółki zarządzające specjalnymi strefami ekonomicznymi
Struktura właścicielska i zadania spółek zarządzających strefami
Ustawa o sse stanowi, że zarządzającym strefą może być spółka kapitałowa, w której
większość głosów na walnym zgromadzeniu lub zgromadzeniu wspólników posiada Skarb
Państwa lub samorząd województwa. Tylko w przypadku Pomorskiej Agencji Rozwoju
Regionalnego S.A., która zarządza słupską specjalną strefą ekonomiczną, większością głosów
dysponuje samorząd województwa. Nadzór właścicielski nad spółkami zarządzającymi
strefami, z wyłączeniem spółek, w których Skarb Państwa posiada 100% akcji lub udziałów,
sprawuje Minister Gospodarki. Spod nadzoru Ministra Gospodarki wyłączona jest Agencja
Rozwoju Przemysłu S.A., która zarządza dwiema strefami, tj. mielecką i tarnobrzeską.
Poniższa tabela przedstawia strukturę kapitałową wszystkich spółek zarządzających.
Tabela 11. Struktura kapitałowa spółek zarządzających strefami wg stanu na dzień
31 grudnia 2014 r.
Spółka zarządzająca
Nazwa akcjonariusza
Skarb Państwa
Miasto Kamienna Góra
Specjalna Strefa Ekonomiczna Miasto Lubań
Małej Przedsiębiorczości S.A. Gmina Nowogrodziec
(strefa kamiennogórska)
Miasto Jawor
Karkonoska Agencja Rozwoju
Regionalnego S.A.
Razem
Skarb Państwa
Miasto Gliwice
Miasto Tychy
Miasto Katowice
Miasto Dąbrowa Górnicza
Katowicka
Specjalna Strefa Ekonomiczna Miasto Sosnowiec
S.A.
Miasto Jastrzębie-Zdrój
Miasto Żory
Gmina Pawłowice
Miasto Bieruń
Gmina Godów
Razem
Miasto Kostrzyn nad Odra
Gmina Słubice
Skarb Państwa
Kostrzyńsko-Słubicka Specjalna Miasto Nowa Sól
Strefa Ekonomiczna S.A.
Miasto Gorzów Wielkopolski
Prochem-Zachód Sp. z o.o.
Miasto Gubin
Gmina Bytom Odrzański
Razem
4 498 200
3 045 100
1 818 200
1 417 600
593 100
Udział
wg
kapitału
(w %)
39,21
26,54
15,85
12,36
5,17
Udział
wg
głosów
(w %)
63,28
16,03
9,57
7,46
3,13
100 000
0,87
0,53
11 472 200
4 570 000
915 000
915 000
891 000
458 000
458 000
457 000
320 000
82 000
55 000
55 000
9 176 000
7 742 800
7 295 700
5 864 900
2 610 000
1 538 300
825 000
912 600
395 000
27 184 300
100,00
49,81
9,97
9,97
9,71
4,99
4,99
4,98
3,49
0,89
0,60
0,60
100,00
28,48
26,84
21,57
9,60
5,66
3,04
3,36
1,45
100,00
100,00
53,27
9,28
9,28
9,04
4,65
4,65
4,64
3,24
0,83
0,56
0,56
100,00
15,38
14,49
57,65
5,18
3,06
1,64
1,81
0,79
100,00
Wartość
kapitału
(w zł)
31
Nazwa akcjonariusza
Skarb Państwa
Akademia Górniczo-Hutnicza
Krakowski Park Technologiczny Województwo Małopolskie
Politechnika Krakowska
sp. z o.o.
(strefa krakowska)
Uniwersytet Jagielloński
Miasto Kraków
ArcelorMittal Poland S.A.
Razem
Skarb Państwa
Gmina Polkowice
Wojewódzki Fundusz Ochrony
Środowiska
Legnicka
Miasto Złotoryja
Specjalna Strefa Ekonomiczna
Gmina Gromadka
S.A.
Miasto Legnica
Gmina Warta Bolesławiecka
Bank Zachodni WBK S.A.
ING Security S.A.
Razem
Skarb Państwa
Łódzka
Specjalna Strefa Ekonomiczna Miasto Łódź
S.A.
Miasto Ozorków
Razem
Skarb Państwa
Województwo Pomorskie
Agencja Rozwoju Przemysłu S.A.
Miasto Gdańsk
Województwo KujawskoPomorskie
Pomorska
Specjalna Strefa Ekonomiczna Miasto Tczew
sp. z o.o.
Miasto Stargard Szczeciński
Miasto Kwidzyn
Miasto Malbork
Gmina Chojnice
Gmina Człuchów
Gmina Sztum
Razem
Miasto Słupsk
Województwo Pomorskie
Pomorska Agencja
Skarb Państwa
Rozwoju
Regionalnego S.A.
Miasto Koszalin
(strefa słupska)
Gmina Słupsk
Pozostali
Razem
12 527 000
2 233 000
2 233 000
233 000
233 000
78 000
30 000
17 567 000
14 317 000
8 635 000
Udział
wg
kapitału
(w %)
71,31
12,71
12,71
1,33
1,33
0,44
0,17
100,00
45,31
27,33
Udział
wg
głosów
(w %)
71,31
12,71
12,71
1,33
1,33
0,44
0,17
100,00
55,32
18,81
4 000 000
12,66
15,45
2 400 000
1 300 000
394 000
300 000
150 000
100 000
31 596 000
17 812 000
6 369 000
746 000
24 927 000
179 225 000
16 000 000
15 000 000
12 714 000
7,60
4,11
1,25
0,95
0,47
0,32
100,00
71,46
25,55
2,99
100,00
70,11
6,26
5,87
4,97
4,64
2,70
1,15
1,16
0,58
0,19
100,00
87,94
10,79
1,27
100,00
70,30
6,28
5,88
4,99
11 000 000
4,30
4,31
7 378 000
7 000 000
3 532 000
1 320 000
857 000
517 000
413 000
254 956 000*)
10 407 900
9 057 700
6 039 300
2 325 000
970 300
34 400
28 834 600
2,89
2,74
1,38
0,52
0,34
0,20
0,16
99,74*)
36,10
31,41
20,95
8,06
3,37
0,11
100,00
2,89
2,75
1,39
0,51
0,34
0,20
0,16
100,00
24,25
53,61
14,07
5,42
2,26
0,39
100,00
Wartość
kapitału
(w zł)
32
Nazwa akcjonariusza
Udział
wg
kapitału
(w %)
12 117 600
72,61
3 383 100
20,27
1 152 500
6,91
Wartość
kapitału
(w zł)
Udział
wg
głosów
(w %)
38,81
54,18
6,89
InwestStar S.A.
Skarb Państwa
Miasto Starachowice
"Starachowice" S.A.
Świętokrzyska Agencja Rozwoju
35 500
0,21
0,12
Regionu S.A.
Razem
16 688 700
100,00
100,00
Skarb Państwa
8 076 900
40,46
66,64
Suwalska
Miasto Ełk
6 500 000
32,55
18,23
Gmina
Gołdap
2
920
000
14,62
8,19
S.A.
12,37
6,94
Miasto Suwałki
2 471 000
Razem
19 967 900
100,00
100,00
Skarb Państwa
177 000 000
78,27
86,60
Miasto Wałbrzych
14 210 000
6,28
4,10
Agencja Rozwoju Przemysłu S.A.
10 200 000
4,51
2,75
Miasto Dzierżoniów
6 570 000
2,91
1,77
Gmina Jelcz-Laskowice
4 830 000
2,14
1,30
Województwo Wielkopolskie
2 860 000
1,26
0,77
Miasto Oława
1 710 000
0,76
0,46
Wałbrzyska
Miasto Świdnica
1 650 000
0,73
0,44
Gmina Żarów
1 640 000
0,73
0,44
INVEST-PARK sp. z o.o.
Miasto Nowa Ruda
1 510 000
0,67
0,41
Miasto Kłodzko
1 000 000
0,44
0,27
Bank Zachodni WBK S.A.
1 000 000
0,44
0,27
PKO BP S.A.
1 000 000
0,44
0,27
Województwo Opolskie
420 000
0,19
0,11
Gmina Strzelin
100 000
0,04
0,03
Gmina Nysa
30 000
0,01
0,01
**)
**)
225
730
000
99,82
100,00
Razem
Skarb Państwa
14 742 300
45,77
59,44
Gmina Bartoszyce
8 066 100
25,04
18,73
Miasto Bartoszyce
4 930 900
15,31
11,45
2 797 800
8,69
6,50
Warmińsko-Mazurska Specjalna Gmina Dobre Miasto
Strefa Ekonomiczna S.A.
Gmina Szczytno
903 800
2,81
2,10
Miasto Mrągowo
304 000
0,94
0,70
Miasto Nowe Miasto Lubawskie
267 200
0,83
0,62
Gmina Olecko
198 400
0,61
0,46
32 210 500
100,00
100,00
Razem
Agencja Rozwoju
Skarb Państwa
5 041 242 000
100,00
100,00
Przemysłu S.A.
(strefy: mielecka i tarnobrzeska)
Razem
5 041 242 000
100,00
100,00
*)
PSSE sp. z o.o. – wartość kapitału zakładowego wynosi 255 603 000 zł i jest wyższa od łącznej nominalnej
wartości istniejących udziałów, ponieważ uchwałą Zgromadzenia Wspólników nr 2/2009 z dnia 16 czerwca
2009 r. umorzono z czystego zysku spółki zarządzającej 647 udziałów Miasta Tczew. Z tego powodu udziały
poszczególnych wspólników według kapitału nie sumują się do 100 (łączna wartość nominalna udziałów
pozostaje mniejsza od wartości kapitału zakładowego).
**)
WSSE sp. z o.o. – wartość kapitału zakładowego wynosi 226 150 000 zł i jest wyższa od łącznej nominalnej
wartości istniejących udziałów, ponieważ uchwałą Zgromadzenia Wspólników nr 492/12 z dnia 20 listopada
2012 r. umorzono z czystego zysku spółki zarządzającej 42 udziały Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A.
z siedzibą w Bytomiu. Z tego powodu udziały poszczególnych wspólników według kapitału nie sumują się do 100
(łączna wartość nominalna udziałów pozostaje mniejsza od wartości kapitału zakładowego).
33
Zgodnie ze stanem prawnym obowiązującym w 2014 r. w radach nadzorczych spółek
zarządzających strefami, w stosunku do których Skarb Państwa posiada większość głosów,
zasiadali, w liczbie nie większej niż 5 osób, przedstawiciele:
- Ministra Gospodarki,
- Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów,
- wojewody,
- jednostek samorządu terytorialnego, których udział w kapitale zakładowym spółki jest
największy (nie więcej niż 2 osoby).
Do składu rady nadzorczej spółek zarządzających, w stosunku do których samorząd
województwa posiada większość głosów, powoływani byli przedstawiciele:
- samorządu województwa (2 osoby),
- Ministra Gospodarki,
- jednostek samorządu terytorialnego, z wyłączeniem samorządu województwa, których
udział w kapitale zakładowym spółki jest największy (nie więcej niż 2 osoby).
Główne zadania spółek zarządzających strefami obejmowały:
- promocję strefy,
- organizację rokowań lub przetargów oraz udzielanie zezwoleń,
- zbywanie lub pośredniczenie w zbywaniu prawa własności i prawa użytkowania
wieczystego gruntów objętych strefą,
- kontrolę działalności przedsiębiorców w zakresie jej zgodności z zezwoleniami,
- budowę infrastruktury na terenie strefy,
- opiekę nad inwestorami, pośredniczenie w kontaktach z władzami samorządowymi,
właścicielami mediów i infrastruktury, itp.
Wynik finansowy spółek zarządzających strefami
Spółki zarządzające utrzymują się głównie z dochodów uzyskanych ze sprzedaży gruntów
oraz z opłat za administrowanie i zarządzanie strefą uiszczanych przez przedsiębiorców
działających na terenie strefy. Wynik finansowy zależy zatem w dużej mierze od liczby
inwestorów.
Tabela 12. Wynik finansowy netto spółek zarządzających w latach 2010 – 2014 w tys. zł
Specjalna Strefa Ekonomiczna Małej
Przedsiębiorczości S.A.
2010 r.
2011 r.
2012 r.
2013 r.
2014 r.
300,2
492,1
409,5
347,1
2 400,4
5 259,5
6 018,1
7 304,4
7 615,7
9 904,5
Kostrzyńsko-Słubicka Specjalna Strefa
Ekonomiczna S.A.
300,7
6 483,0
1 566,6
1 094,5
3 276,7
Krakowski Park Technologiczny sp. z o.o.
451,7
488,3
288,2
988,5
376,7
Legnicka Specjalna Strefa Ekonomiczna S.A.
1 417,6
2 897,8
3 251,3
3 906,1
7 111,3
Łódzka Specjalna Strefa Ekonomiczna S.A.
6 405,8
6 234,8
5 830,3
5 788,2
8 633,0
Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. Oddział
w Mielcu
6 345,1
7 623,8
4 723,6
6 581,1
9 404,9
Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna S.A.
34
Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna
sp. z o.o.
Pomorska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A.
Specjalna Strefa Ekonomiczna "Starachowice"
S.A.
Suwalska Specjalna Strefa Ekonomiczna S.A.
Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. Oddział
w Tarnobrzegu
Wałbrzyska Specjalna Strefa Ekonomiczna
INVEST-PARK sp. z o.o.
Warmińsko-Mazurska Specjalna Strefa
Ekonomiczna S.A.
2010 r.
2011 r.
2012 r.
2013 r.
2014 r.
22 863,0
1 708,6
553,8
315,7
948,4
1 547,0
1 434,7
1 168,8
513,5
533,2
132,8
438,0
406,0
619,0
1 179,0
-1 847,6
-1 295,5
322,5
504,3
1 245,6
4 802,1
8 852,7
10 818,6
7 238,7
7 968,5
22 708,4
8 575,5
14 166,9
7 753,5
- 6 661,5
245,1
219,8
799,0
81,0
152,1
W 2014 r. najwyższy zysk wypracowała Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna S.A.
(9,9 mln zł), następnie Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. Oddział w Mielcu (9,4 mln zł)
i Łódzka Specjalna Strefa Ekonomiczna S.A.
W 2014 r. tylko jedna ze spółek zarządzających, tj. Wałbrzyska Specjalna Strefa
Ekonomiczna INVEST-PARK sp. z o.o., odnotowała ujemny wynik finansowy. Głównym
powodem powstałej straty było rozpoczęcie projektu tworzenia Wrzesińskiej Strefy
Aktywności Gospodarczej (WSAG), która obejmuje obszar 330 ha. W związku z zadaniem
konsolidacji terenów WSAG Spółka poniosła koszty związane m.in. z odszkodowaniami dla
dzierżawców, ratunkowymi badaniami archeologicznymi, wycinką drzew, opłatami
notarialnymi i dokumentacją.
Nakłady na rozwój strefy
Zgodnie z art. 8 ustawy o sse do zadań zarządzającego należy prowadzenie działań
zmierzających do rozwoju działalności gospodarczej prowadzonej na terenie strefy.
Uznając wagę tego zadania ustawodawca w art. 25 ust. 2 ustawy o sse dopuścił możliwość
zwolnienia z podatku dochodowego od osób prawnych dochodów zarządzającego w części
wydatkowanej na cele rozwoju strefy. Rada Ministrów w rozporządzeniach ustanawiających
strefy umożliwiła wszystkim spółkom zarządzającym skorzystanie z tego przywileju.
Główne działania zarządzających to budowa infrastruktury i promowanie stref. Znaczące
przedsięwzięcia w zakresie infrastruktury z reguły podejmowane są wspólnie z samorządami
lokalnymi i gestorami mediów.
Poniższa tabela prezentuje skumulowane wydatki poniesione na infrastrukturę oraz
najważniejsze inwestycje w tym zakresie dokonane w 2014 r.
35
Tabela 13. Nakłady na budowę infrastruktury narastająco w mln zł
Lp.
Strefa
31.12.2013 r.
Inni*)
Zarząd
31.12.2014 r.
Zarząd Inni*)
1
Kamiennogórska
17,7
4,4
18,0
4,4
2
Katowicka
36,3
378,2
42,5
459,9
3
KostrzyńskoSłubicka
88,9
184,3
89,7
199,0
4
Krakowska
89,0
85,5
96,9
102,4
5
Legnicka
46,1
17,6
47,2
18,4
6
Łódzka
42,2**)
278,9
48,4
286,1
7
Mielecka
122,4
309,6
122,5
369,5
8
Pomorska
416,6
58,9
448,0
71,8
Najważniejsze działania podjęte
w 2014 r.
1) budowa zjazdu z drogi krajowej nr 3
na teren podstrefy Janowice Wielkie,
2) przebudowa sieci wodociągowej
w Lubaniu.
1) budowa drogi dojazdowej oraz drogi
wewnętrznej wraz z infrastrukturą
towarzyszącą w Dąbrowie Górniczej
(Tucznawa),
2) uzbrojenie terenów w Dąbrowie
Górniczej (Tucznawa), Zabrzu,
Bytomiu i Ujeździe,
3) budowa drogi i infrastruktury
w Częstochowie, Myszkowie
i Bytomiu,
4) budowa stacji trafo w KędzierzynieKoźlu,
5) budowa ronda i zatok autobusowych
w Gliwicach.
1) budowa parkingu i wykonanie
monitoringu terenów podstrefy Nowa
Sól,
2) dokończenie budowy wodociągu oraz
modernizacja drogi wjazdowej
w podstrefie Słubice.
1) ukończenie kompleksowego
uzbrojenia terenu w podstrefach
Bochnia i Trzebinia w ramach Strefy
Aktywności Gospodarczej,
2) kontynuacja budowy Małopolskiego
Parku Technologii Informacyjnych
w podstrefie Kraków-Podgórze.
usunięcie kolizji linii energetycznych
oraz budowa kolektora kanalizacji
deszczowej w podstrefie Środa
Śląska.
1) kompleksowe wyposażenie
w infrastrukturę techniczną terenów
inwestycyjnych w podstrefach Zgierz
i Łódź,
2) zastąpienie kolizyjnych
napowietrznych linii energetycznych
na terenach inwestycyjnych
w podstrefie Zgierz liniami
kablowymi w pasach układów
drogowych.
1) uzbrojenie terenu Parku NaukowoTechnologicznego RzeszówDworzysko,
2) budowa infrastruktury technicznej
w podstrefie Szczecin.
1) kontynuacja rozbudowy Gdańskiego
Parku Naukowo-Technicznego,
2) budowa dróg wewnętrznych
w podstrefie Gdynia.
36
Lp.
9
Strefa
31.12.2014 r.
Zarząd Inni*)
21,6
118,8
21,6
127,4
10 Starachowicka
7,8
3,1
9,6
3,1
11 Suwalska
23,0
0,0
24,9
0,0
12 Tarnobrzeska
146,3
132,1
157,9
187,8
13 Wałbrzyska
115,5
328,7
144,0
357,6
5,3
130,7
5,3
136,1
14
Słupska
31.12.2013 r.
Inni*)
Zarząd
WarmińskoMazurska
Najważniejsze działania podjęte
w 2014 r.
1) uzbrojenie terenu w rejonie
ul. Budowlanych i ul. Strefowej
w podstrefie Wałcz,
2) realizacja II etapu przebudowy
ul. Waryńskiego oraz budowa
kanalizacji deszczowej (kolektor) przy
ul. Leśnej w podstrefie Szczecinek,
3) budowa przedłużenia ul. Strefowej
i ul. Cegielskiego w podstrefie
Koszalin.
1) budowa sieci wodociągoworozdzielczej w podstrefie Piekoszów,
2) zakup nieruchomości przemysłowych
i ich przygotowanie pod nowe
inwestycje w podstrefie Starachowice.
budowa dwóch odcinków dróg
w podstrefach Ełk i w Suwałki.
1) budowa drogi wewnętrznej
w podstrefie Łuków,
2) rozbudowa dróg wewnętrznych
w podstrefie Radom,
3) budowa infrastruktury w podstrefie
Kraśnik,
4) kontynuacja uzbrojenia podstrefy
Przasnysz,
5) uzbrojenie terenu inwestycyjnego
w podstrefie Przemyśl.
1) budowa czterech hal przemysłowych
wraz z infrastrukturą towarzyszącą
pod wynajem w podstrefach:
Bolesławiec, Wałbrzych, Nowa Ruda
i Kłodzko,
2) przebudowa biurowca Invest-Park
Center w Wałbrzychu w celu
przygotowania powierzchni dla
potencjalnych inwestorów,
3) budowa drogi wraz z infrastrukturą
towarzyszącą w podstrefach Kłodzko
i Skarbimierz,
4) budowa sieci wodno-kanalizacyjnej
w podstrefie Skarbimierz,
5) budowa GPZ Bierkowice k. Opola.
1) budowa drogi i wodociągu do
podstrefy Pasłęk,
2) budowa drogi dojazdowej, sieci
wodociągowej i kanalizacji sanitarnej
w podstrefie Kurzętnik.
1 178,7**) 2 030,8 1 276,5 2 323,5
Razem
3 209,5**)
Ogółem
3 600,0
)
* gminy, gestorzy mediów, Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad
**) wprowadzono korektę w stosunku do wielkości przedstawionej w Informacji (…) za 2013 r.
37
Łączne nakłady na budowę infrastruktury na terenie specjalnych stref ekonomicznych, które
zostały poniesione od początku ich funkcjonowania do końca 2014 r. wyniosły 3,6 mld zł.
Udział spółek zarządzających w inwestycjach w zakresie infrastruktury stanowił 35,5%.
Pozostała część wydatków finansowana była przez gminy, gestorów mediów oraz Generalną
Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad.
Spośród wszystkich spółek zarządzających strefami największe nakłady na rozwój
infrastruktury do końca 2014 r. poniosła Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna sp. z o. o. –
448,0 mln zł (35,1% wydatków wszystkich stref), Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. Oddział
w Tarnobrzegu - 157,9 mln zł oraz Wałbrzyska Specjalna Strefa Ekonomiczna INVESTPARK sp. z o. o., która zainwestowała w infrastrukturę 144,0 mln zł.
W odniesieniu do skumulowanej wartości kapitału zainwestowanego w strefach przez inne
podmioty, w tym m.in. samorządy lokalne i gestorów mediów, wyróżniały się strefy:
katowicka (459,9 mln zł), mielecka (369,5 mln zł) i wałbrzyska (357,6 mln zł).
W samym 2014 r. na infrastrukturę zostało wydatkowanych 390,5 mln zł (o 66,5 mln zł
więcej niż w 2013 r.), z tego 97,8 mln zł stanowiły inwestycje spółek zarządzających
strefami. W stosunku do 2013 r. spółki zarządzające zwiększyły nakłady na infrastrukturę
o 10,4 mln zł (tj. o 11,9%), zaś pozostałe podmioty o 56,1 mln zł (o 23,7%).
W 2014 r. największych inwestycji w zakresie infrastruktury dokonała spółka zarządzająca
strefą pomorską (31,4 mln zł) oraz wałbrzyską (28,5 mln zł) i stanowiły one odpowiednio
32,1% i 29,1% wydatków wszystkich spółek przeznaczonych na ten cel.
Z kolei pod względem inwestycji dokonanych przez samorządy lokalne, gestorów mediów
i Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad wyróżniały się strefy: katowicka
(81,7 mln zł), mielecka (59,9 mln zł) i tarnobrzeska (55,7 mln zł). Na te trzy strefy przypadło
ponad 67,4% nakładów inwestycyjnych podmiotów innych niż spółki zarządzające.
Wydatki na promocję stref i kwoty zwolnienia podatkowego
W 2014 r. spółki zarządzające przeznaczyły na promocję stref 7,75 mln zł, czyli o 0,52 mln zł
więcej niż w 2013 r. Największe wydatki ponieśli zarządzający strefami: wałbrzyską,
kostrzyńsko-słubicką i łódzką. Stanowiły one blisko 49,2% nakładów wszystkich stref na ten
cel.
Z kolei najwięcej środków na promocję od początku funkcjonowania stref przeznaczyła
spółka zarządzająca strefą katowicką, tj. blisko 16,3% nakładów wszystkich spółek
zarządzających. Na kolejnych pozycjach uplasowały się spółki zarządzające strefami
kostrzyńsko-słubicką (z udziałem w ogólnej sumie wydatków wynoszącym 15,7%) i łódzką
(12,5%).
Poniższa tabela przedstawia wielkość wydatków na promocję w poszczególnych strefach.
38
Tabela 14. Wydatki zarządzających na promocję stref w mln zł
Lp.
Strefa
Nakłady na promocję strefy
narastająco do
w 2014 r.
końca 2014 r.
0,15
1,29
1
Kamiennogórska
2
Katowicka
0,73
11,44
3
1,24
10,96
4
Krakowska
0,57
5,32
5
Legnicka
0,14
3,05
6
Łódzka
1,07
8,77
7
Mielecka
0,15
2,64
8
Pomorska
0,88
8,54
9
Słupska
0,70
2,14
10 Starachowicka
0,14
1,51
11 Suwalska
0,25
3,49
12 Tarnobrzeska
0,19
2,51
13 Wałbrzyska
1,50
7,70
0,04
0,65
7,75
70,01
Razem
Łączna kwota zwolnienia podatkowego spółek zarządzających strefami od początku
funkcjonowania stref do końca 2014 r. wyniosła 228,76 mln zł.
Z największych zwolnień podatkowych odnoszących się do dochodu w części wydatkowej
na rozwój strefy skorzystały dotychczas spółki zarządzające strefami: wałbrzyską, mielecką
i tarnobrzeską. Ich łączna wartość była równa 114,47 mln zł i stanowiła 50,0% łącznej kwoty
zwolnień w strefach.
W samym 2014 r. łączna kwota zwolnienia podatkowego wyniosła 14,14 mln zł i była niższa
o 0,8 mln zł w porównaniu z rokiem 2013. Z największego zwolnienia skorzystała spółka
zarządzająca strefą katowicką – wyniosło ono 2,61 mln zł i stanowiło 18,5% kwoty zwolnień
przypadających na wszystkie spółki zarządzające.
Informację o wielkości zwolnień podatkowych spółek zarządzających przedstawia poniższa
tabela.
39
Tabela 15. Zwolnienia podatkowe spółek zarządzających strefami w mln zł
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
Strefa
Kamiennogórska
Katowicka
KostrzyńskoSłubicka
Krakowska
Legnicka
Łódzka
Mielecka
Pomorska
Słupska
Starachowicka
Suwalska
Tarnobrzeska
Wałbrzyska
WarmińskoMazurska
Razem
Zwolnienie
do końca
2009 r.
(narastająco)
1,68
9,37
2010 r.
2011 r.
2012 r.
2013 r.
2014 r.
0,37
0,93
0,10
1,82
0,05
0,95
0,08
1,60
0,42
2,61
Zwolnienie
do końca
2014 r.
(narastająco)
2,70
17,28
16,17
0,00
1,33
0,29
0,25
0,65
18,69
1,39
8,13
12,44
29,4
7,78
7,44
1,92
3,86
21,25
23,42
0,20
0,28
2,07
0,90
4,59
1,57
0,00
0,00
2,57
4,32
0,32
0,45
1,97
1,72
0,49
2,04
0,42
0,00
0,43
1,99
0,20
1,27
1,38
0,41
0,82
1,91
0,11
0,04
0,08
15,3
0,15
0,53
1,16
2,17
0,38
0,72
0,16
0,01
0,01
7,70
0,06
1,23
1,56
0,60
0,88
2,00
1,62
0,28
2,20
0,00
2,32
11,89
20,58
35,20
14,94
15,68
4,23
4,19
26,54
52,73
1,43
0,04
0,06
0,21
0,02
0,03
1,79
145,68
17,84
13,14
23,02
14,94
14,14
228,76
Kwota zwolnienia w latach 2010 – 2014
Do końca 2014 r. spółki zarządzające strefami otrzymały wsparcie w postaci zwolnień
podatkowych w wysokości bliskiej 0,23 mld zł. W tym samym okresie na promocję stref,
a więc polskiej gospodarki, wydatkowały ponad 0,07 mld zł oraz na budowę niezbędnej
infrastruktury blisko 1,3 mld zł. W sumie na wspomniane cele przeznaczyły 1,37 mld zł,
a więc kwotę blisko 6-krotnie przekraczającą wielkość uzyskanych zwolnień podatkowych.
Działania zarządzających strefami w zakresie kadr dla przemysłu i rozwoju
klastrów
1.
SSE Małej Przedsiębiorczości S.A., strefa kamiennogórska
Działania w zakresie szkolnictwa zawodowego
W 2014 r. SSEMP S.A. utworzyła Strefowy Klaster Edukacyjny, tj. projekt uwzględniający
potrzeby lokalnych rynków pracy. Klaster ma zapewnić dobrze przygotowaną kadrę
pracowniczą na potrzeby przedsiębiorców regionu, poprzez inicjowanie „klas pod
patronatem”.
Ponadto SSEMP S.A. utworzyła ponadstandardowo wyposażoną salę edukacyjną dla potrzeb
kształcenia przyszłych logistyków. Kolejne sale edukacyjne przygotowywano w celu
kształcenia w zawodach mechatronik oraz technik urządzeń i systemów energetyki
odnawialnej. Spółka rozpoczęła również tworzenie warsztatów szkolnych dla zdobywania
praktycznych umiejętności w zawodzie technik włókiennik oraz utworzyła Uniwersytet
Zawodowy dla Gimnazjalistów.
40
2.
Katowicka SSE S.A.
W ramach „Programu szkolnictwo zawodowe”:
–
–
–
przebudowano platformę rynku pracy działającą w ramach klastra „Silesia Automotive”
w platformę szkolnictwa zawodowego. W ramach jej działań zostały stworzone założenia
do programu „K2” (Kompetencje – Kariera),
zrealizowano pierwszą edycję programu „Inżynier Jakości” i przygotowano drugą edycję
tego programu, która rozpoczęła się w I kw. 2015 r.,
zrealizowano drugą edycję programu dla pracowników „Mama w strefie szansy”.
Działania na rzecz rozwoju klastrów
Klaster „Silesia Automotive” jest inicjatywą konsorcjum Silesia Automotive powołanego
w 2011 r. przez Katowicką Specjalną Strefę Ekonomiczną S.A., Landster Business
Development Center oraz InnoCo Sp. z o.o. Klaster ten skupia najważniejsze firmy z branży
motoryzacyjnej na terenie województwa śląskiego i służy wypracowywaniu wspólnych
rozwiązań w dwóch kluczowych obszarach działania inwestorów - „Nowe materiały
i rozwiązania inżynierskie” oraz „HR i Rynek Pracy”.
W 2014 r. działania podejmowane w ramach Klastra „Silesia Automotive” w obszarze „Nowe
materiały i rozwiązania inżynierskie” obejmowały:
−
−
−
zaangażowanie Instytutu Metali Nieżelaznych do prac w obszarze grupy tematycznej
„Kompozyty w motoryzacji”,
realizację case study w obszarze grupy tematycznej „Innowacje w produkcji” na temat
wdrożenia projektu EPS dla BMW i3 w zakładzie Nexteer Automotive w Tychach,
nawiązanie współpracy z Wydziałem Mechaniczno-Technologicznym Politechniki
Śląskiej jako części działań grupy tematycznej „Elektryka i elektronika w pojazdach”.
W obszarze „HR i Rynek Pracy” działania Klastra „Silesia Automotive” obejmowały:
−
−
−
−
−
określenie zapotrzebowania na stanowiska inżynierskie wśród członków klastra,
przeanalizowanie
struktury
wynagrodzeń
pracowników
produkcyjnych
i okołoprodukcyjnych w firmach klastrowych,
badanie stabilności zatrudnienia dla stanowisk inżynierskich: automatyk, konstruktor,
inżynier procesu, inżynier jakości,
przeprowadzenie cyklu badań „Barometr Sektora Automotive” i weryfikację wyników
wśród firm klastrowych,
zbadanie oczekiwań płacowych pracowników branży motoryzacyjnej i określenie
perspektywy zmian w latach 2014-2015.
Inne działania
W ramach „Programu wspierania gmin w ratowaniu zabytkowej tkanki miejskiej” wykonano
dokumentację i uzyskano zezwolenie na zmianę przeznaczenia 50-letniej hali warsztatowej
w Tychach na powierzchnie biurowe klasy A.
41
3.
Kostrzyńsko-Słubicka SSE S.A.
W 2014 r. Spółka aktywnie wspierała działania w regionie dotyczące szkolnictwa
zawodowego. Istnieje wiele przykładów pokazujących wzorcową współpracę
przedsiębiorców z K-SSSE ze szkołami gimnazjalnymi i ponadgimnazjalnymi. Należą do
nich m.in.:
–
–
Volkswagen Poznań sp. z o.o., która rozpoczęła aktywną współpracę z Zespołem Szkół
nr 1 w Swarzędzu już w 2005 r. Uruchomiona została wówczas klasa kształcąca uczniów
w zawodzie monter mechatronik. W 2011 r. uruchomiono kolejny profil kształcenia
w zawodzie elektromechanik pojazdów samochodowych. W 2012 r. powołane zostały
klasy: mechanik automatyki przemysłowej i urządzeń precyzyjnych oraz operator maszyn
i urządzeń odlewniczych. Obecnie we wszystkich klasach i rocznikach kształci się
łącznie 257 uczniów, którzy są jednocześnie młodocianymi pracownikami firmy;
NORD Napędy Zakłady Produkcyjne sp. z o.o., która w 2010 r. podpisała z Zespołem
Szkół Ponadgimnazjalnych nr 3 „Odlewniak” w Nowej Soli list intencyjny dotyczący
realizacji rocznych praktyk uczniowskich. Uczniowie uczą się obsługi nowoczesnych
maszyn sterowanych numerycznie. Spółka objęła również patronat nad klasą
o specjalizacji operator maszyn CNC. W 2013 r. w praktykach uczestniczyło
35 uczniów, zaś w 2014 r. było ich już 65. Obecnie NORD realizuje zajęcia dla klas
o kierunku technik mechanik oraz o kierunku operator obrabiarek skrawających. We
wrześniu 2014 r. NORD Napędy rozpoczęła współpracę z Centrum Kształcenia
Zawodowego i Ustawicznego „Elektryk” z Nowej Soli. Współpraca dotyczy realizacji
Kwalifikacyjnych Kursów Zawodowych. Celem jest kształcenie osób dorosłych na
kierunku operator maszyn CNC. Kurs rozpoczął się w październiku 2014 r. i uczestniczy
w nim 65 osób. Dodatkowo Spółka realizuje praktyki uczniowskie dla Centrum
Kształcenia Ustawicznego „Elektryk” na kierunku technik mechatronik;
–
PHOENIX CONTACT Wielkopolska sp. z o.o. prowadząca w Nowym Tomyślu warsztat
szkolny dla uczniów szkół zawodowych, staże i praktyki studenckie oraz projekt Studiów
Dualnych. Warsztat szkolny we współpracy z Zespołem Szkół Zawodowych i Licealnych
im. dr Kazimierza Hołogi w Nowym Tomyślu kształci rocznie 50 uczniów w zawodach:
ślusarz, monter-mechatronik, operator maszyn i urządzeń do przetwarzania tworzyw
sztucznych oraz operator obróbki skrawaniem. PHOENIX CONTACT wspólnie
z Politechniką Poznańską i firmą Volkswagen Poznań sp. z o.o. prowadzi projekt
Studiów Dualnych dla kierunków automatyka i robotyka oraz mechanika i budowa
maszyn;
–
TELESKOP sp. z o.o. prowadząca zajęcia praktyczne dla młodocianych pracowników
w połączeniu z nauką w Zespole Szkół Zawodowych w Kostrzynie nad Odrą na
kierunkach ślusarz i spawacz. W trzech klasach kształci się ok. 70 osób. W celu
przygotowania warsztatów do kształcenia praktycznego firma wybudowała osobną halę
produkcyjną wraz z podstawowym wyposażeniem stanowisk.
42
Ponadto w 2014 r. K-SSSE S.A. brała udział w działaniach Klastra Edukacji Lubuskie Brandenburgia, którego jest członkiem od 13 kwietnia 2012 r.
Misją Klastra Edukacji Lubuskie - Brandenburgia jest wspieranie szeroko rozumianego
sektora edukacji zawodowej, tak by lepiej odpowiadał na potrzeby lokalnego rynku pracy.
Realna jest również ścisła i systematyczna współpraca pomiędzy administracją samorządową,
kuratorium oświaty, szkołami zawodowymi, Centrum Kształcenia Zawodowego, uczelniami
wyższymi i zakładami pracy, jak również instytucjami otoczenia biznesu. Celem inicjatywy
klastrowej jest poprawa transferu i dyfuzji wiedzy oraz innowacji pomiędzy partnerami,
a także integracja ich środowisk. W efekcie wymiana informacji między partnerami umożliwi
lepsze dostosowanie sektora edukacyjnego do realiów lokalnego rynku pracy. Utworzenie
Klastra Edukacji Zawodowej stworzyło szanse na precyzyjne i trafne zaplanowanie ścieżek
kształcenia i kariery zawodowej w specjalizacjach, na jakie jest zapotrzebowanie
w województwie lubuskim.
K-SSSE S.A. od lutego 2011 r. jest członkiem Lubuskiego Klastra Metalowego. Klaster ten
stwarza swoim członkom korzystne warunki rozwoju, m.in. poprzez współdziałanie
z organami administracji samorządowej i państwowej, instytucjami naukowymi
i organizacjami pozarządowymi. Oferuje swoją pomoc w rozwiązywaniu problemów
organizacyjnych, technicznych, handlowych, rozwojowych oraz szkoleniowych.
4.
Krakowski Park Technologiczny sp. z o.o., strefa krakowska
KPT podejmuje działania systemowe, buduje modele rozwoju gospodarczego, w których
edukacja zajmuje ważne miejsce. Z drugiej strony angażuje się w przedsięwzięcia mające na
celu budowanie postaw przedsiębiorczych wśród młodzieży. Jest m.in. współorganizatorem
konkursu „Projekt na Szóstkę”, którego celem jest promocja przedsiębiorczości oraz
aktywizacja zawodowa młodzieży ponadgimnazjalnej. Konkurs nie tylko inspiruje młodych,
zdolnych informatyków, ale także tworzy własne środowisko: uczniów, absolwentów,
przedsiębiorców, a także przedstawicieli firm branży IT i uczelni. Odbywają się także
wykłady pracowników KPT w szkołach ponadgimnazjalnych realizowane w ramach
Światowego Tygodnia Przedsiębiorczości nt. rozwinięcia cech przedsiębiorczości w młodym
człowieku i mobilizacji go do działania i kreatywności.
Rozpoczęto budowę platformy współpracy pomiędzy przedsiębiorcami a szkołami
zawodowymi w powiatach, w których funkcjonuje specjalna strefa ekonomiczna oraz
promocję szkolnictwa zawodowego wśród młodzieży gimnazjalnej jako bardzo dobrej ścieżki
kariery i perspektywy na przyszłość.
W KPT odbyły się spotkania z burmistrzami Niepołomic, Zatora oraz Wieliczki,
z dyrektorami szkół zawodowych i techników z terenów objętych strefą
oraz z przedstawicielami przedsiębiorstw działających na terenie strefy. Celem
wspomnianych spotkań było określenie możliwych obszarów współpracy w zakresie
43
wspierania szkolnictwa zawodowego oraz nawiązanie współpracy w organizacji staży
i praktyk dla młodzieży.
KPT od wielu lat angażuje się we współtworzenie i inicjowanie współpracy klastrowej.
Z inicjatywy KPT powstało już kilka klastrów (Małopolski Klaster Technologii
Informacyjnych, Europejskie Centrum Gier oraz Krakowska Strefa Dizajnu). W wyniku
zaangażowania KPT we wsparcie przemysłów kreatywnych w 2013 r. powstał Digital
Entertaiment Cluster, zrzeszający firmy z branży gier. Ta współpraca ma ścisły związek
z organizowaną przez KPT konferencją Digital Dragons, której realizacja w 2014 r.
zakończyła się ogromnym sukcesem zyskując wielkie uznanie środowiska. Ostatnia edycja
zgromadziła ponad 800 uczestników, w tym 450 developerów z 25 krajów świata. Uczestnicy
wzięli udział w 56 wykładach prowadzonych przez 73 prelegentów.
W ubiegłym roku z inicjatywy KPT powstał Małopolski Klaster makeIT - porozumienie firm
działających w obszarze nowych technologii. Kolejna nowa inicjatywa, która zrodziła się
w ubiegłym roku przy udziale KPT, to Krakowski Klaster Filmowy. Jest to zrzeszenie
profesjonalnych firm, organizacji i doświadczonych twórców indywidualnych działających
w branży filmowej w regionie Małopolski. Klaster ten jest również platformą wymiany
informacji, działań promocyjnych, edukacyjnych i innowacyjnych.
Inne działania
−
−
organizacja konferencji „Annual Business in Małopolska Meeting” z udziałem
Komisarz Elżbiety Bieńkowskiej dla 350 przedsiębiorców z Małopolski,
organizacja konferencji „Od Smart People do Smart City – ewolucja czy rewolucja?”
w ramach prowadzonego przez KPT projektu SMART_KOM. Kraków w sieci
inteligentnych miast,
−
organizacja serii warsztatów merytorycznych w związku z przygotowywaną przez KPT
strategią typu smart city dla Krakowa,
−
prowadzenie razem z partnerami regionalnego biura obsługi inwestora pod nazwą
Centrum Business in Małopolska – realizacja projektu „Grow with us”,
−
zaangażowanie eksperckie KPT w projekty związane z rewitalizacją Nowej Huty.
KPT jest także aktywny na arenie międzynarodowej. Spółka jest członkiem międzynarodowej
organizacji International Association of Science Parks and Areas of Innovation (IASP)
z siedzibą w Madrycie, European Network of Living Labs (EnoLL) oraz (jako jedyny park
w Polsce) European Business and Innovation Centre Network (EBN) z siedzibą w Brukseli.
Uzyskanie Certyfikatu EBN potwierdza, że usługi świadczone firmom przez KPT osiągnęły
poziom europejski.
44
5.
Legnicka SSE S.A.
W 2014 r. Spółka kładła szczególny nacisk na rozwój szkolnictwa zawodowego,
odpowiadając tym samym na konkretne potrzeby kadrowe pracodawców. To jeden
z priorytetów w szybko rozwijającym się gospodarczo regionie Dolnego Śląska. W tym
zakresie niezbędne jest nawiązywanie i rozszerzanie współpracy z samorządami z otoczenia
podstref LSSE. Spółka wspierała rozwój dobrych praktyk, zmiany w programach szkół
ponadgimnazjalnych oraz działała na rzecz modernizacji systemu kształcenia zawodowego.
W 2014 r. Spółka współpracowała z inwestorami oraz szkołami regionu na rzecz rozwoju
szkolnictwa dualnego. Dzięki zaangażowaniu Legnickiej SSE firmy BASF Polska sp. z o.o.
oraz Rileta Sp. z o.o. podpisały listy intencyjne w sprawie współpracy dotyczącej
przygotowania wykwalifikowanych kadr dla potrzeb regionu w Legnicy i Komornikach. Do
inicjatywy przystąpiło też Starostwo Powiatowe w Środzie Śląskiej oraz Zespół Szkół
Budowlanych PPU PRIMAGABEX w Legnicy. Firmy zaangażowały się w organizację
praktyk zawodowych na terenie swoich zakładów. Dodatkowo będą także intensywnie
współpracować z Powiatowymi Urzędami Pracy w Środzie Śląskiej i Legnicy w celu
aktywizacji absolwentów szkół zarejestrowanych w PUP-ach, którzy ukończyli szkołę zgodną
z profilem działalności przedsiębiorstw.
Pod koniec 2014 r. Spółka rozpoczęła prace nad powołaniem klastra edukacyjnego, którego
celem będzie rozwijanie szkolnictwa dualnego i większa współpraca szkół i przedsiębiorców
w zakresie kształcenia zawodowego od poziomu szkół zawodowych do poziomu szkół
wyższych. Prace będą kontynuowane w 2015 r.
W 2014 r. nową formą wspierania rozwoju gospodarczego regionu oraz Legnickiej SSE było
powołanie klastra motoryzacyjnego oraz rozpoczęcie prac nad powołaniem klastra lotniczego.
W dniu 14 listopada 2014 r. został podpisany List intencyjny w sprawie powołania klastra
motoryzacyjnego, a 18 grudnia 2014 r. została podpisana umowa konsorcjum „Dolnośląski
Klaster Motoryzacyjny”. Początkowo do inicjatywy DKM przystąpiło i podpisało umowę 19
Partnerów. Do końca roku 2014 kilkanaście kolejnych firm z branży motoryzacyjnej oraz
instytucji z regionu złożyło deklaracje przystąpienia do DKM. Powołanie klastra jest
odpowiedzią na potrzeby firm branży motoryzacyjnej działających na terenie Dolnego Śląska
oraz regionu Polski Południowo-Zachodniej. Legnicka SSE S.A. jako lider DKM oraz
Partnerzy konsorcjum chcą współpracować w celu zapewnienia możliwości rozwoju
technologicznego oraz zwiększenia potencjału innowacyjnego firm branży motoryzacyjnej
prowadzących działalność na terenie LSSE oraz całego regionu Polski PołudniowoZachodniej poprzez zapewnienie im wspólnego dostępu do nowoczesnych technologii, bazy
edukacyjnej oraz wspomaganie transferu wiedzy, doświadczenia i technologii. DKM
zamierza skupiać swoje zadania również na utworzeniu międzynarodowego centrum
technologicznego branży motoryzacyjnej, które w sposób optymalny połączy potencjał
technologiczny, naukowy i edukacyjny przedsiębiorców z branży motoryzacyjnej, jednostek
naukowych oraz instytucji otoczenia biznesu.
45
W grudniu 2014 r. zainicjowano powstanie klastra lotniczego. Liderami projektu są LSSE
S.A. i firma HS Wrocław Sp. z o.o. (UTC Aerospace Systems) - czołowy producent
podzespołów dla przemysłu lotniczego na świecie.
6.
Łódzka SSE S.A.
W 2014 r. Spółka aktywnie działała w obszarze promocji edukacji – ze szczególnym
naciskiem na szkolnictwo zawodowe. Działania te skoncentrowane były przede wszystkim na
współpracy z Centrum Kształcenia Ustawicznego Nowoczesnych Technologii w Łodzi (oraz
filiach w Piotrkowie Trybunalskim i Radomsku). Kontynuowano ścisłą współpracę
z utworzoną wraz z Uniwersytetem Łódzkim British International School of the University of
Łódź (szkoła międzynarodowa dla dzieci inwestorów). W szkole uczy się średniorocznie ok.
50 uczniów.
Do działań obejmujących wsparcie polityki kadrowej firm należy stworzenie
Strefy HR – forum osób odpowiedzialnych za szeroko rozumiany HR i kadry w firmach
inwestujących w ŁSSE. Celem jest integracja środowiska, odpowiedź na potrzeby związane
głównie z niedoborem wykwalifikowanych kadr na poziomie zawodowym oraz animowanie
powiązań z właściwymi placówkami. Spotkania odbywać się będą cykliczne - raz na kwartał.
Ponadto, w ramach utworzonego wspólnie z Politechniką Łódzką ICT Polska Centralna
Klaster prowadzone były prace nad tworzeniem programów nauczania na kierunkach
informatycznych dopasowanych do potrzeb 23 zrzeszonych firm z branży IT/ICT.
Oprócz kontynuowania działalność ICT Polska Centralna Klaster, ŁSSE S.A. zaangażowała
się w inicjatywę Łódzkiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A. związaną z powołaniem
Łódzkiego Klastra Gamedev. Wspomniany Klaster zrzesza firmy nowoczesnych technologii
informatycznych produkujące gry komputerowe i aplikacje na tablety oraz smartfony.
Inicjatywa ta związana jest z przyznaniem Łodzi prawa organizacji mistrzostw świata w grach
komputerowych w 2015 roku.
ŁSSE S.A. wraz z 11 izbami bilateralnymi była współorganizatorem wydarzenia pod nazwą
1st Grand Speed Business Mixer. Inicjatywa miała na celu skojarzenie przedstawicieli
różnych branż, nawiązanie kontaktów i pozyskanie przez uczestników klientów i partnerów
biznesowych. W części mikserowej i networkingowej wzięło udział łącznie
250 przedstawicieli firm strefowych i partnerskich, przedsiębiorców zrzeszonych w izbach
oraz przedstawicieli świata dyplomacji, otoczenia biznesowego i okołobiznesowego.
7.
Agencja Rozwoju Przemysłu S.A., strefa mielecka
W 2014 r. wiele firm kontynuowało lub nawiązało współpracę z lokalnymi szkołami
zawodowymi. Przykładem dobrej praktyki w zakresie promocji kształcenia zawodowego jest
współpraca, w tym wsparcie rzeczowe i finansowe, firmy Aesculap Chifa z Zespołem Szkół
46
Ponadgimnazjalnych w Radzyniu Podlaskim na rzecz
pracowników dla firmy produkującej narzędzia chirurgiczne.
przygotowania
przyszłych
Podobnie firma MTU Aero Engines Polska sprawuje patronat nad Zespołem Szkół
Technicznych w Leżajsku. Na mocy umowy z ZST organizowane są staże dla uczniów
i wycieczki edukacyjne. Wspólnie ze szkołą firma podjęła działania w zakresie modyfikacji
programu nauczania przedmiotów technicznych w celu dostosowania go do potrzeb
przemysłu lotniczego w regionie podkarpackim.
Rozwinięty przemysł lotniczy oraz zaplecze edukacyjne i szkoleniowe pilotów sprawiły, że
w 2003 roku w Polsce południowo-wschodniej powstało Stowarzyszenie Grupy Producentów
Przemysłu Lotniczego Dolina Lotnicza, jako modelowy klaster skupiający polskie
i zagraniczne przedsiębiorstwa przemysłu lotniczego. Aktualnie w skład Doliny wchodzi
ponad 100 firm zatrudniających ponad 20 tys. pracowników. Ten podkarpacki „skrzydlaty
klaster” tylko w jednym roku wyeksportował części dla światowych gigantów lotnictwa warte
2 mld dolarów. W 2014 r. w klastrze rozpoczęto wiele inwestycji, szacowanych na najbliższe
lata na ok. 0,5 mld dolarów. W ramach klastra lotniczego rozwijają się duże spółki strefowe,
takie jak: Goodrich Aerospace Poland (produkcja podwozi do samolotów cywilnych
i wojskowych), MTU Aero Engines Polska (produkcja zespołów napędowych do silników
lotniczych), Hamilton Sunstrand (projektowanie podzespołów i elementów pomocniczych
silników lotniczych), Mc Braida Polska (produkcja części i podzespołów nadwozi, wysoko
precyzyjnych elementów do silników lotniczych). Inwestycję budowy hangaru do
serwisowania ciężkich śmigłowców z całego świata o wartości 15 mln dolarów zakończył
w 2014 roku kanadyjski Heli-One, światowy lider w transporcie ludzi i sprzętu na platformy
wiertnicze. W klastrze aktywnie działają Polskie Zakłady Lotnicze z Mielca, jeden
z największych pracodawców w strefie, będący częścią Sikorsky Aircraft Corporation,
światowego potentata w produkcji śmigłowców, a także samolotów. Dowodem, że
Podkarpacie jest już otwarte na cały lotniczy świat jest pierwsza chińska inwestycja firmy
JiangSu Lan Toan Aesrospace Industrial Park, która po przejęciu zlokalizowanej w Mielcu
firmy Aero AT produkuje nowoczesne, lekkie samoloty AT-3.
Inkubator Nowych Technologii działający w ramach Mieleckiego Parku Przemysłowego na
terenie strefy w Mielcu to największy w południowo-wschodniej Polsce kompleks
infrastrukturalny wspierający innowacyjne firmy. IN-Tech w swojej ofercie oprócz najmu
powierzchni produkcyjnej i obsługi firm w ramach prototypowni i laboratorium świadczy
specjalistyczne usługi przede wszystkim dla firm z branży lotniczej, np. Polskich Zakładów
Lotniczych w Mielcu.
8.
Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna sp. z o.o.
Pomorska SSE sp. z o.o. systemowo tworzy ofertę szkolnictwa zawodowego dla swoich
inwestorów, koncentrując się szczególnie na:
47
–
–
–
–
–
–
–
–
powoływaniu klas patronackich z programem dopasowanym do potrzeb firm, np.
International Paper-Kwidzyn, Plastica,
zachęceniu ponad 20 firm do przyjęcia uczniów na praktyki i staże zawodowe, a także do
aktywnego włączania się w życie szkół (m.in.: Apator, Flextronics, Vistal, Steico),
współpracy ze środowiskami nauczycielskimi, związkami pracodawców oraz
jednostkami samorządu terytorialnego na rzecz odbudowania szkolnictwa zawodowego
w regionie, szczególnie poprzez udział w działaniach zespołu ds. sieci szkół zawodowych
przy Marszałku Województwa Pomorskiego,
podejmowaniu działań na rzecz wzmacniania roli doradztwa zawodowego, szczególnie
w szkołach gimnazjalnych (np. zorganizowanie w listopadzie 2014 r. wraz z Centrum
Edukacji Nauczycieli w Gdańsku spotkania dla doradców zawodowych ze szkół
gimnazjalnych, zachęcanie przedsiębiorców do zorganizowania wizyt studyjnych dla
doradców zawodowych, m.in. Flextronics),
współpracy z Pomorską Izbą Rzemieślniczą Małych i Średnich Przedsiębiorstw przy
tworzeniu założeń do międzynarodowych projektów promujących edukację dualną,
stałej współpracy ze szkołami ponadgimnazjalnymi, Centrami Kształcenia Ustawicznego
z województw: pomorskiego, kujawsko-pomorskiego i zachodniopomorskiego, poprzez
tworzenie warunków do obywania praktyk u pracodawców, m.in.: Technikum w Owidzu,
Zespołem Szkół Technicznych w Gdyni, Zespołem Szkół nr 1 w Stargardzie
Szczecińskim, Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego nr 1 w Gdańsku,
wsparciu uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych w zakresie szkoleń
z umiejętności miękkich oraz promocji postaw przedsiębiorczości, m.in.: poprzez
Olimpiadę Przedsiębiorczości zorganizowaną dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych,
organizacji konferencji promujących szkolnictwo zawodowe.
Inicjatywy Klastrowe PSSE:
−
−
Klaster Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej – PSSE (inicjator i koordynator
powiązania) - jego celem jest podnoszenie efektywności wykorzystania zasobów
naukowych i gospodarczych, istniejących na obszarze objętym przez Pomorską Specjalną
Strefę Ekonomiczną w czterech województwach,
Klaster Edukacyjny – PSSE (inicjator i koordynator powiązania) - forum, które ułatwi
współpracę firm działających w strefie ze szkołami zawodowymi.
W ramach innych inicjatyw klastrowych PSSE sp. z o.o. pełni m.in. rolę aktywnego członka
tworzącego powiązania biznesowe w oparciu o posiadane kontakty, zasoby ludzkie i potencjał
inwestycyjny, uczestnika w procesie identyfikacji Inteligentnych Specjalizacji Pomorza,
partnera w aplikowaniu o fundusze krajowe i europejskie.
Inne działania
Gdański Park Naukowo–Technologiczny (GPNT) wspiera MSP m.in. poprzez:
−
ofertę nieodpłatnych usług i punktów konsultacyjnych, jak np. Punkt Konsultacyjny
z zakresu ochrony własności intelektualnej - Punkt IP (ang. Intellectual Property), porady
prawne, usługi doradcze w zakresie pozyskiwania środków,
48
−
−
−
organizację spotkań (w tym np. Akademia Menadżera, Akademia Kapitałowa, spotkania
dla programistów, testerów programowania, biotechnologów), seminariów, warsztatów,
forów i konferencji, szkoleń w ramach reakcji na zapotrzebowania kadrowe firm (np.
program: Kobiety w IT - cykliczne szkolenia pozwalające wejść na rynek pracy
w sektorze ICT),
doroczną konferencję Venture Day organizowaną z myślą o przedstawicielach środowisk
naukowych, startup’owych oraz inwestorach i przedsiębiorcach, podczas której eksperci
w dziedzinie innowacji dzielą się swoją wiedzą i doświadczeniem z uczestnikami oraz
odbywają się spotkania inwestorów z pomysłodawcami poszukującymi kapitału na
finansowanie rozwoju swoich innowacyjnych projektów,
bieżący dostęp do innowacyjnych rozwiązań wypracowywanych przez firmy GPNT
(np. cykl spotkań pt. „Firmy GPNT i PSSE dla Metropolii Gdańskiej”).
Bałtycki Port Nowych Technologii:
–
–
–
–
9.
realizacja kompleksowej infrastruktury technicznej, umożliwiającej działalność
podmiotów gospodarczych: budowa sieci wodno-kanalizacyjnej, kanalizacji deszczowej,
kompleksowego układu drogowego oraz wyburzenia/rozbiórki,
koordynacja działań inwestycyjnych na terenie dawnej Stoczni Gdynia S.A.: sprzedaże
działek, znoszenie współużytkowania wieczystego, kupno działek drogowych w celu
uporządkowania zagospodarowania terenu,
budowa zaplecza biurowo-konferencyjnego dla firm z branży stoczniowej:
komercjalizacja budynku biurowego G-330 „Akwarium”;
budowa nowoczesnych narzędzi umożliwiających rozwój innowacyjności: realizacja
rozbudowy Pomorskiego Parku Naukowo-Technologicznego – przebudowa budynku
G-321 na terenie stoczniowym w Gdyni i stworzenie pracowni szybkiego prototypowania
z zapleczem biurowym (tzw. Park Konstruktorów). Projekt jest realizowany we
współpracy z Pomorskim Parkiem Naukowo-Technologicznym.
Pomorska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A., strefa słupska
Spółka dokłada wszelkich starań, aby zarządzany przez nią Słupski Inkubator Technologiczny
pełnił istotną rolę w systemie szkolnictwa, jako miejsce podnoszenia kwalifikacji kadr
przedsiębiorców oraz zaplecze praktyczne dla nauki kierunków zawodowych. Na terenie
Inkubatora
została
uruchomiona
Pracownia
Automatyki,
Robotyki
i Systemów Wizyjnych. Jest to unikatowe w skali kraju zaplecze, w którym swoje
kwalifikacje z zakresu automatyki i robotyki już podnoszą kadry inżynierskie
przedsiębiorców dzięki seminariom oraz uruchamianym od grudnia specjalistycznym
certyfikowanym przez producenta robotów firmę OMRON, szkoleniom.
PARR S.A. w 2014 r. realizowała działania służące rozwojowi edukacji, w tym szkolnictwa
wyższego i zawodowego, takie jak:
−
−
organizacja wizyt studyjnych do Słupskiego Inkubatora Technologicznego,
ROBONAUTA - pokaz zajęć z robotyki dziecięcej,
49
−
−
−
−
Wojewódzki Konkurs Informatyczny „INFO SŁUPIA”,
organizacja I Słupskich Targów Edukacyjnych,
organizacja Targów Ekonomii Społecznej,
realizacja projektu „Kierunek na pracę” (wartość projektu 2,8 mln zł).
PARR S.A. od wielu lat prowadzi współpracę z uczelniami wyższymi: Wyższą Hanzeatycką
Szkołą Zarządzania, której jest założycielem, Akademią Pomorską, czy Politechniką Gdańską
w zakresie dostosowania systemu kształcenia do potrzeb rynku pracy.
Od sierpnia 2013 r. PARR wspólnie z uczelniami zaangażowana jest w prace nad
utworzeniem Słupskiego Ośrodka Akademickiego w ramach Zintegrowanych Porozumień
Terytorialnych. Celem tworzonego ośrodka będzie dostosowanie oferty edukacyjnej uczelni
do wymogów praktycznego kształcenia na potrzeby subregionalnego rynku pracy, poprzez
bezpośrednie angażowanie pracodawców zarówno w proces przygotowania, jak i w przebieg
edukacji, w tym kształcenie dualne.
W 2014 r. kontynuowano współpracę w ramach Bałtyckiego Klastra sEaNERGIA, który
rozwija unikatowe usługi w zakresie innowacji ekoenergetycznych służących rozwojowi
turystyki, w tym turystyki uzdrowiskowej, ze szczególnym uwzględnieniem rozwiązań
służących zachowaniu środowiska naturalnego oraz wykorzystania odnawialnych źródeł
energii.
W lipcu 2014 r. podpisano porozumienie o współpracy pomiędzy Miastem Szczecinek,
Kronospan Szczecinek, Kronospan Polska, Kronospan BS i PARR, wyrażając wolę
współpracy w ramach Szczecineckiego Klastra Drzewno-Meblowego.
10. SSE „Starachowice” S.A.
Działania w roku 2014 zostały ujęte w formalne ramy poprzez zawarcie porozumień
o współpracy z Centrum Kształcenia Praktycznego (CKP) w Starachowicach – 22 stycznia
2014 r. oraz z Zakładem Doskonalenia Zawodowego (ZDZ) w Kielcach – 28 lutego 2014 r.
Efektem trwającej od wielu lat współpracy pomiędzy wymienionymi stronami jest m.in.
zlokalizowanie nowego oddziału ZDZ – Centrum Kształcenia Zawodowego przy głównym
wjeździe na teren podstrefy Starachowice. Celem wspólnych działań Zarządu SSE
„Starachowice” S.A. i ZDZ jest przygotowanie kadr zawodowych na potrzeby firm
działających w strefie. ZDZ jest partnerem w planowaniu i organizowaniu kursów, szkoleń,
warsztatów oraz praktyk zawodowych.
Zarządzający inicjuje przedsięwzięcia zmierzające do zmniejszania poziomu bezrobocia,
ograniczenia marginalizacji i wykluczenia wśród młodzieży w powiecie starachowickim.
W tym celu podjęto decyzję o systematycznej organizacji, we współpracy ze starostwem
powiatowym, seminariów i konferencji przeznaczonych dla młodzieży ponadgimnazjalnej
na temat oczekiwań przedsiębiorców wobec pracowników, dotyczących m.in. niezbędnych
cech psychofizycznych kandydatów do pracy oraz ich umiejętności.
50
Przykładem takich działań było zorganizowanie w marcu 2014 r., przy współpracy
ze Świętokrzyskim Związkiem Pracodawców Prywatnych „Lewiatan” w Kielcach,
Wojewódzkim Urzędem Pracy w Kielcach, Świętokrzyskim Centrum Innowacji i Transferu
Technologii oraz PKC Group Poland Sp. z o.o. w Starachowicach konferencji „Kształcenie
ustawiczne dla rynku pracy”. W konferencji udział wzięli przedstawiciele przedsiębiorców,
jednostek szkolących, władz samorządowych i młodzież wchodząca w wiek produkcyjny.
SSE „Starachowice” S.A. podejmowała działania zmierzające do internacjonalizacji tematu
szkolnictwa zawodowego. Z Polsko-Niemiecką Izbą Przemysłowo-Handlową (AHK) podjęto
współpracę w przedmiocie promocji kształcenia dualnego. W ramach tego projektu
zorganizowano w kwietniu 2014 r. w Starachowicach konferencję dotyczącą modelu
kształcenia dualnego stosowanego w Niemczech oraz wybranych problemów kształcenia
zawodowego, w tym oczekiwań rynku pracy. Konferencja przeznaczona była dla nauczycieli
i uczniów szkół zawodowych w powiecie starachowickim. Przy współpracy z AHK,
Starostwem Powiatowym w Starachowicach oraz spółką Odlewnie Polskie S.A. wsparto
finansowo projekt wyjazdu nauczycieli zawodu z Centrum Kształcenia Praktycznego na
szkolenie i praktykę zawodową do Niemiec zorganizowaną przez AHK.
W listopadzie 2014 r. odbyła się w Kielcach konferencja zatytułowana „Świat edukacji
zawodowej i świat przedsiębiorców. Razem czy osobno?”. Poza SSE „Starachowice” S.A. jej
organizatorem był Marszałek Województwa Świętokrzyskiego i Świętokrzyski Kurator
Oświaty. Partnerem wydarzenia była Staropolska Izba Przemysłowo-Handlowa.
W konferencji wzięli udział przedstawiciele przedsiębiorców, instytucji samorządowych
i oświatowych.
Przy bezpośrednim wsparciu Strefy i Politechniki Świętokrzyskiej funkcjonuje
w Starachowicach Świętokrzyski Klaster Producentów Branży Metalowej i Odlewniczej
„METAL-CAST”. Branża ta wytwarza około 10% polskiej produkcji odlewniczej. Dzięki
koncentracji potencjału i kapitału powstały warunki do zabiegania o środki na działalność
badawczo-rozwojową oraz innowacyjność technologiczną i produktową – klucz do
zwiększania konkurencyjności branży metalowej i odlewniczej będącej ważnym elementem
gospodarki regionu. Dzięki aktywności zarządzającego strefą w programach operacyjnych
woj. świętokrzyskiego na lata 2014-2020, dotyczących rozwoju regionalnego i innowacji,
branża metalowo-odlewnicza stała się jedną z wiodących specjalizacji.
W Podstrefie Końskie funkcjonuje przemysłowy klaster ceramiczny. Powstał on z potrzeby
rozwijającej się branży i oparty jest na biznesowych zasadach rynkowej współpracy – typowa
geograficzna koncentracja konkurencyjnych firm w powiązanych sektorach, związanych ze
sobą gospodarczo, dzielących te same umiejętności, technologię i infrastrukturę. Tworzą go
firmy grupy Ceramika Końskie (Ceramika Końskie sp. z o.o., Star-Dust sp. z o.o., Star-Gres
sp. z o.o., Cotto Petrus sp. z o.o., Ital-Pol sp. z o.o., Vidacolor sp. z o.o., AREA sp. z o.o.),
a także Orizzonte sp. z o.o., Nowa Gala S.A. i Ceramika Nowa Gala II sp. z o.o. Podmioty te
specjalizują się w produkcji płytek ceramicznych, granulatów do produkcji ceramicznej,
szkliwionych gresowych płytek podłogowych i ściennych, dekoracji oraz past ceramicznych,
51
oprzyrządowania i świadczą usługi badawczo-rozwojowe oraz logistyczne, zatrudniając
łącznie na koniec 2014 r. 320 pracowników.
11. Suwalska SSE S.A.
Suwalska SSE S.A. podjęła w 2014 roku szereg działań na szczeblu regionalnym mających na
celu dopasowanie szkolnictwa zawodowego do aktualnych potrzeb rynku pracy. Efektem
wspomnianych działań, w tym m.in. współpracy strefy suwalskiej z przedsiębiorcami oraz
przedstawicielami zasadniczych szkół zawodowych, techników i uczelni wyższych, były:
−
−
stypendia SSSE dla uczniów kierunków technicznych,
zajęcia, wykłady, prelekcje dla uczniów i studentów mające na celu zachęcenie
młodzieży do świadomego kształtowania kariery edukacyjnej i zawodowej,
−
konferencje prasowe promujące kształcenie zawodowe z udziałem przedstawicieli szkół,
−
wsparcie regionalnych akcji i konkursów promujących kształcenie zawodowe,
−
uczestnictwo oraz współorganizacja targów kariery, pracy i edukacji,
−
objęcie patronatem firm strefowych wybranych kierunków w klasach szkół zawodowych
i technicznych,
−
aktywne uczestnictwo w posiedzeniach Konwentu Państwowej Wyższej Szkoły
Zawodowej, której przewodniczącym jest Prezes Zarządu SSSE S.A.
W porozumieniu z przedsiębiorcami oraz przedstawicielami szkół rozpoczęto prace nad
projektem mającym na celu stałą, szeroką współpracę szkół i przedsiębiorców strefowych
oferujących praktyki i staże dla uczniów szkół zawodowych z terenu Suwałk, Ełku
i Białegostoku. Celem tych działań jest dostosowanie programów kształcenia do potrzeb
inwestorów. W związku z rozwiniętym w podstrefie Suwałki przemysłem przetwórstwa
tworzyw sztucznych istnieje zapotrzebowanie na wykwalifikowanych pracowników.
Rozpoczęto więc prace nad stworzeniem nowego zawodu szkolnego na poziomie technikum
łączącego w sobie elementy zawodów „technik mechanik” i „operator maszyn i urządzeń do
przetwórstwa tworzyw sztucznych”.
W roku 2014 Suwalska SSE realizowała zadania wynikające z przynależności do
następujących klastrów: Grajewskiego Klastra Przedsiębiorczości, Klastra Obróbki Metali
oraz Polish Woood Cluster.
12. Agencja Rozwoju Przemysłu S.A., strefa tarnobrzeska
W 2014 r. przeprowadzono ankiety wśród przedsiębiorców, mające na celu oszacowanie
zapotrzebowania na nowych pracowników w najbliższych latach oraz możliwości przyjęcia
stażystów i praktykantów. Oszacowano również potencjał edukacyjny szkół zawodowych,
m.in. na terenie podstref: Stalowa Wola oraz Tarnobrzeg. Rozpoczęto przygotowania do
52
założenia Klastra Edukacji Zawodowej przy TSSE, w ramach którego mają być podejmowane
wszelkie inicjatywy związane z rozwojem kadr dla gospodarki i regionu. Przygotowana
została wstępna koncepcja zaangażowania TSSE w sprawy szkolnictwa zawodowego, która
zakładała powołanie Klastra Edukacji Zawodowej w kilku etapach, ze względu na
rozproszony charakter TSSE. Pierwszy etap obejmował woj. podkarpackie. W grudniu
2014 r. rozpoczęto konsultacje z potencjalnymi partnerami klastra, tj. władzami
samorządowymi, oświatowymi, szkołami, instytucjami otoczenia biznesu oraz
przedsiębiorcami. List Intencyjny powstania Klastra Edukacji Zawodowej został podpisany
w styczniu 2015 r.
Inne działania
Oddział ARP S.A. w Tarnobrzegu uruchomił prace projektowe nad trzema dużymi zadaniami
inwestycyjnymi. Pierwszy projekt dotyczy budowy nowoczesnej hali produkcyjnej dla MSP
w Stalowej Woli o powierzchni 7 tys. m2 z pełnym wsparciem logistycznym (doki
przeładunkowe, zabudowa instalacji suwnic, place manewrowe, itp.). Roboty budowlane
rozpoczęto w IV kwartale 2014 r. Drugi projekt to budowa hali Inkubatora Technologicznego
dla Radomskiego Centrum Innowacji i Technologii (RCIT) w Podstrefie Radom. Obiekt
o powierzchni ok. 2 tys. m2 planowany jest do zagospodarowania przez firmy innowacyjne
realizujące zaawansowane projekty z obszaru nowoczesnych technologii. Trzeci projekt to
budowa
kompleksu
parkingów
na
terenie
Podstrefy
Wrocław-Kobierzyce
(z pełnym zapleczem socjalnym dla kierowców TIR). Parkingi przeznaczone będą dla
dostawców i kooperantów realizujących usługi transportowe dla firm strefowych z grupy
kapitałowej LG.
TSSE prowadziła również stałą współpracę z Tarnobrzeskim Parkiem Przemysłowo–
Technologicznym, z Inkubatorem Technologicznym w Stalowej Woli i RCIT w Radomiu
celem uzupełnienia oferty strefy o wsparcie wyspecjalizowanych jednostek przy
pozyskiwaniu nowych inwestorów.
13. Wałbrzyska SSE sp. z o.o.
Opracowano koncepcję Klastra Edukacyjnego „INVEST in EDU”, który oficjalnie został
powołany w lutym 2015 r. Tworzy go 46 podmiotów, do których należą: firmy, starostwa
powiatowe i szkoły zawodowe (w większości z Dolnego Śląska), Dolnośląskie Kuratorium
Oświaty, Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, Dolnośląska Izba
Rzemieślnicza. Główne założenie klastra to dostosowanie kształcenia do potrzeb
przedsiębiorców. Klaster Edukacyjny ma również promować szkolnictwo zawodowe, ułatwić
prognozowanie zapotrzebowania na konkretne umiejętności oraz zwiększyć dostępność
praktyk i staży.
W 2014 r. zorganizowano konferencję „Mądrzej. Czyli jak uczyć i szkolić dla Gospodarki”.
Jej celem było promowania kształcenia zawodowego dla potrzeb regionalnego rynku pracy.
Planuje się organizowanie tego typu konferencji raz w roku.
53
Inne działania
W 2014 r. Spółka przeprowadziła i zakończyła budowę czterech hal,
o powierzchni użytkowej 2500 m2 z budynkiem biurowym o powierzchni ok. 250 m2 każda.
Hale są zlokalizowane w Wałbrzychu, Nowej Rudzie, Kłodzku (Jaszkowa Dolna)
i Bolesławcu. W IV kwartale ub.r. Spółka podjęła intensywne działania promujące hale.
Obecnie trzy z nich (Wałbrzych, Nowa Ruda, Bolesławiec) są zagospodarowane w 100%,
a ostatnia z nich (Kłodzko) jest przedmiotem zaawansowanych negocjacji.
W marcu 2014 r. WSSE sp. z o.o. podpisała wspólnie z Ministerstwem Gospodarki, Polską
Agencją Informacji i Inwestycji Zagranicznych S.A., gminą Września, Powiatem
Wrzesińskim i Województwem Wielkopolskim porozumienie dotyczące utworzenia
Wrzesińskiej Strefy Aktywności Gospodarczej (WSAG). Tereny WSAG o łącznej
powierzchni 331,5 ha zostały włączone w granice strefy w maju 2014 r.
W celu przygotowania terenu WSAG pod przyszłe inwestycje WSSE sp. z o.o. wykonała już
szereg niezbędnych prac, jak konsolidację całości terenu, ratunkowe badania archeologiczne,
projekt makroniwelacji terenu. Spółka zobowiązana jest jeszcze do:
–
–
budowy dróg, komunikujących teren, m.in. z autostradą A2,
budowy parkingów dla samochodów osobowych i ciężarowych,
–
budowy stawu melioracyjnego,
–
przełożenia sieci teletechnicznej przebiegającej przez teren WSAG,
–
przełożenia gazociągu przebiegającego przez teren WSAG.
14. Warmińsko-Mazurska SSE S.A.
W ramach działań służących przygotowaniu kadr dla przedsiębiorców strefowych
przeprowadzono we współpracy z Zespołem Szkół Budowlanych w Olsztynie analizę
zapotrzebowania na pracowników o specjalności tapicer, pod kątem utworzenia w roku
szkolnym 2015/2016 klasy o takiej specjalności.
Przeprowadzono także badanie ankietowe dotyczące współpracy pracodawców działających
na terenie W-MSSE ze szkołami zawodowymi ukierunkowanej na zdobywanie przez uczniów
praktycznych umiejętności wykonywania zawodu oraz na dopasowanie kwalifikacji
pracowników po szkołach zawodowych do potrzeb przyszłych pracodawców. Organizowano
wizyty studyjne w fabrykach dla zainteresowanych uczniów i rodziców, a także inne działania
informacyjno-promocyjne mające na celu zachęcenie młodzieży do wybierania zawodowej
ścieżki kariery.
W efekcie powyższych działań w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 im. Elizy
Orzeszkowej w Bartoszycach utworzona została jedna klasa o profilu tapicer, a w Zespole
Szkół Zawodowych w Elblągu utworzone zostały 4 klasy o profilu stolarz. Uczniowie
odbywają praktyki w firmach meblarskich.
54
W-MSSE S.A. była również inicjatorem rozmów z Uniwersytetem Warmińsko-Mazurskim
na temat utworzenia nowego kierunku nauczania związanego z branżą drzewno-meblarską.
Do współpracy zaproszono również przedstawicieli przedsiębiorców branży drzewnej, m.in.:
Ikea Industry Wielbark, Ikea Industry Lubawa, Meble Wójcik, BRW Sofa, Szynaka Group,
DFM, Agromeg. W efekcie utworzono grupę roboczą, której celem jest wypracowanie
optymalnego modelu praktycznego kierunku nauczania. Uruchomienie nowego kierunku
kształcenia przewiduję się w roku akademickim 2015/2016.
Podpisano również Porozumienie o współpracy pomiędzy Warmińsko-Mazurskim
Kuratorium Oświaty a Warmińsko-Mazurską Specjalną Strefą Ekonomiczną S.A. Strony
porozumienia zobowiązały się do zapewnienia spójnych działań na rzecz rozwoju kształcenia
zawodowego na terenie Warmii i Mazur, upowszechnienia i rozwoju współpracy szkół
i pracodawców oraz promocji kształcenia ustawicznego.
W wyniku współpracy w ramach podpisanego porozumienia W-MSSE S.A. z Zespołem
Szkół Budowlanych w Olsztynie została utworzona klasa zawodowa o specjalności tapicer.
Podejmowane są również działania mające na celu utworzenie klastra edukacyjnego, który
będzie płaszczyzną współpracy podmiotów związanych z szeroko rozumianym szkolnictwem
zawodowym (m. in. pracodawcy, szkoły, instytucje pracy, doradcy zawodowi), a jego
zadaniem będzie podniesienie atrakcyjności i jakości kształcenia zawodowego oraz jego
promocja. Działania klastra będą ściśle powiązane z aktualnymi potrzebami rynku pracy,
a połączenie potencjału gospodarczego, edukacyjnego i naukowego korzystnie wpłynie na
proces budowania pozytywnego wizerunku szkolnictwa zawodowego.
Atutami regionu są czyste środowisko i tysiące jezior. Strategia jego gospodarczego rozwoju
zakłada rozwój sektorów gospodarki powiązanych z naturalnymi zasobami przy
jednoczesnym wykorzystaniu innowacyjnych rozwiązań. Z tych względów filarem
dynamicznego rozwoju gospodarczego Warmii i Mazur są trzy inteligentne specjalizacje:
,,ekonomia wody”, ,,drewno i meblarstwo” oraz ,,żywność wysokiej jakości”. Dane
statystyczne wskazują, że w dziedzinie przemysłu drzewnego i meblarskiego oraz przemysłu
spożywczego Warmia i Mazury już osiągnęły bardzo mocną pozycję, zarówno w skali kraju,
jak i w skali Unii Europejskiej.
Z tych powodów W-MSSE S.A. angażuje się we współtworzenie, inicjowanie oraz rozwój
współpracy klastrowej głównie w obszarze inteligentnych specjalizacji regionu, zwłaszcza
z zakresu przemysłu drzewnego i meblarskiego. Najprężniej działającym w tej branży
klastrem jest Stowarzyszenie Klaster-Mebel Elbląg, które skupia firmy działające w branży
meblarskiej, zarówno producentów mebli, jak i producentów akcesoriów i elementów
meblowych oraz instytucje otoczenia biznesu.
Ponadto Strefa prowadzi pracę zmierzające do utworzenia regionalnego klastra meblowego.
Z kolei w województwie mazowieckim W-MSSE S.A. jest zaangażowana w działania
Mazowieckiego Klastra Chemicznego. Jest to przedsięwzięcie, którego celem jest poprawa
konkurencyjności oraz wzrost potencjału innowacyjnego przedsiębiorstw z branży
chemicznej, poprzez wymianę wiedzy i doświadczeń ze sferą B+R.
55
Podsumowanie
Rok 2014 był kolejnym pomyślnym rokiem dla rozwoju specjalnych stref ekonomicznych.
Świadczy o tym nie tylko znaczący wzrost liczby udzielonych przedsiębiorcom zezwoleń na
działalność w strefach (o ponad 72%), ale również rozszerzenie powierzchni stref oraz wzrost
dynamiki inwestycji i nowych miejsc pracy.
Na poniższych wykresach przedstawiono zmiany obszaru stref, wielkości poniesionych przez
przedsiębiorców nakładów inwestycyjnych i liczbę utworzonych nowych miejsc pracy
w latach 2003 – 2014.
Obszar s tre f
20 000
18 000
16 000
Powierzchnia (w ha)
14 000
12 000
10 000
8 000
6 000
4 000
2 000
0
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Rok
W 2014 r. przyrost powierzchni stref, który wyniósł przeszło 1,9 tys. ha, był ponad
pięciokrotnie większy niż w 2013 r. Było to drugie co do wielkości rozszerzenie granic stref
w rozpatrywanym okresie. Największy wzrost ich powierzchni, o ok. 2,8 tys. ha, miał miejsce
w 2007 r. i był wówczas wynikiem zwiększenia w 2006 r. łącznego limitu ich obszaru z 8 tys.
do 12 tys. ha.
Wartoś ć inwe s tycji
120 000
Inwestycje (w mln PLN)
100 000
80 000
60 000
40 000
20 000
0
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Rok
56
Rok 2014 był kolejnym rokiem, w którym zwiększeniu uległa dynamika inwestycji.
Wprawdzie nie osiągnęła ona jeszcze poziomu z lat 2005 – 2009, kiedy to odnotowywano
harmonijny wzrost nakładów inwestycyjnych wynoszący ok. 10 mld zł rocznie, ale
w porównaniu z latami 2010 – 20121) sytuacja ulega poprawie. W 2013 r. inwestycje
zwiększyły się o ponad 7,3 mld zł, tj. o 8,5% i tempo ich wzrostu było wyższe o 0,8 pkt proc.
w porównaniu z relacją z lat 2012/2011. Z kolei w 2014 r. wzrost inwestycji wyniósł
8,8 mld zł i był wyższy o 1 pkt proc. w stosunku do roku 2013.
Liczba nowych mie jsc pracy
250 000
Nowe miejsca pracy
200 000
150 000
100 000
50 000
0
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Rok
Analiza liczby tworzonych nowych miejsc pracy w strefach również wskazuje na stopniową
poprawę sytuacji. Rok 2014 był kolejnym rokiem, w którym odnotowano rosnącą dynamikę
zatrudnienia. W 2013 r., po okresie wyhamowywania jego przyrostów2), liczba nowych
miejsc pracy zwiększyła się o 5,3%, a więc w porównaniu do roku 2012 wzrost ten był
wyższy o 3 pkt proc. Z kolei w 2014 r. wskaźnik dynamiki nowych miejsc pracy wyniósł
109,1, przewyższając wzrost odnotowany w 2013 r. o 3,8 pkt proc.
1)
Przyrost inwestycji w 2010 r. wyniósł 6,6 mld zł, w 2011 r. – 6,4 mld zł, zaś w 2012 r. - 6,2 mld zł.
Po dobrej koniunkturze w latach 2005–2007 w kolejnym roku, tj. w 2008, obniżyła się dynamika zatrudnienia,
zaś w 2009 r. odnotowano spadek liczby nowych miejsc pracy w stosunku do roku 2008 o blisko 5 600. Od
2010 r. ponownie obserwowano tendencję wzrostową, ale dynamika w kolejnych latach była coraz niższa w 2010 r. wskaźnik dynamiki wyniósł 111,1, w 2011 r. – 109,4, zaś w 2012 r. - 102,3.
2)
57
Mapa specjalnych stref ekonomicznych w Polsce
58

Informacja o realizacji ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych

Transkrypt

Podobne dokumenty

Pulsometr SIGMA PC 10.11

Green Rescue Laser Flare® - zielony

Obsługa Klienta: Mapa roamingu | Play

offi. - Strefa HR

test w wersji pdf

Fragment 2 - Pomocedydaktyczne.Info