sprawozdanie w wersji pdf
Transkrypt
sprawozdanie w wersji pdf
Sprawozdanie z przebiegu sympozjum naukowego pt. „Profilaktyka zdrowia prokreacyjnego - Wokół początków ludzkiego życia” W dniu 15 października 2011r. w auli Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego odbyło się sympozjum pt. „Profilaktyka zdrowia prokreacyjnego. Wokół początków ludzkiego życia.” Była to pierwsza tego typu konferencja , zorganizowana przy współpracy wszystkich działających w Polsce organizacji promujących metody rozpoznawania płodności, tj. Polskie Stowarzyszenie Nauczycieli Naturalnego Planowania Rodziny (PSNNPR), Liga Małżeństwo Małżeństwu (LMM), Towarzystwo Odpowiedzialnego Rodzicielstwa (TOR), Instytut Naturalnego Planowania Rodziny wg metody prof. J. Rötzera (INER), Stowarzyszenie „Miłość i Odpowiedzialność” (MiO), Fundacja MaterCare Polska, Fertility Care Center of Poland oraz współorganizacji Międzynarodowego Stowarzyszenia Studentów Medycyny (IFMSA – Poland). Większość spośród wymienionych organizacji działa od ponad 20-lat na terenie Polski i za granicą, starając się upowszechniać wiedzę dotyczącą profilaktyki zdrowia prokreacyjnego. Poparcie władz uczelni oraz planowana coroczna cykliczność sympozjów w środowisku akademickim, z udziałem licznej grupy lekarzy, pielęgniarek i położnych ma szansę na stałe zadomowić się w kalendarium wszystkich zainteresowanych powyższą tematyką. Od roku na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym organizowany jest cieszący się dużym zainteresowaniem studentów medycyny fakultet z Metod Rozpoznawania Płodności, prowadzony przez lekarzy – instruktorów i nauczycieli PSNNPR. Rozpoczęcie współpracy PSNNPR z WUM na tym polu, umożliwiło zorganizowanie sympozjum pod patronatem profesora Mirosława Wielgosia – dziekana I Wydziału Lekarskiego WUM. Konferencja rozpoczęła się od przedstawienia wszystkich współorganizatorów sympozjum. Następnie słowo wstępne wygłosił prof. Michał Troszyński specjalista ginekolog położnik, obecnie pełniący funkcję kierownika Zakładu Analiz Zdrowia Kobiet w Instytucie Matki i Dziecka, a w latach ubiegłych kierownika Kliniki Położnictwa i 1 Ginekologii w Instytucie Matki i Dziecka, przewodniczącego Krajowego Zespołu Promocji NPR oraz przewodniczącego Krajowego Zespołu Konsultantów w dziedzinie położnictwa i ginekologii. Nakreślił on słuchaczom zarys rozwoju wiedzy o płodności oraz podejmowanych przez lata działań na rzecz jej szerzenia w Polsce i wyraził głębokie przekonanie o potrzebie organizowania spotkań naukowych traktujących o profilaktyce zdrowia prokreacyjnego kobiet i mężczyzn. Zwrócił uwagę na niepokojący trend depopulacyjny w Polsce, tj. brak zastępowalności pokoleń, podyktowany nie tylko czynnikami ekonomicznymi, ale także m.in. późnym rodzicielstwem, narastającym odsetkiem par z problemem niepłodności, szerokim stosowaniem antykoncepcji bez poznania metod opartych na wiedzy o naturalnie przebiegających w cyklu kobiecym fazach płodności i niepłodności, medykalizacją porodów, narastaniem odsetka cięć cesarskich, itd. W swoim wystąpieniu prof. Ewa Dmoch-Gajzlerska – prodziekan ds. kierunku położnictwo na Wydziale Nauk o Zdrowiu WUM wygłosiła prelekcję pt. „Zdrowie prokreacyjne wczoraj i dziś”. Położyła w nim nacisk na zmiany demograficzne w tzw. społeczeństwach cywilizowanych oraz na nowopowstałe niepokojące trendy promujące rzekome „prawa kobiet do …”, które w rzeczywistości degradują kobiety do ról służących celom ‘reprodukcyjnym’ zamiast prokreacyjnych. Tymczasem człowiek ma szczególnie prawo do ochrony swego zdrowia, w tym płodności będącej jego integralnym elementem. Podkreśliła potrzebę zaangażowania położnych do podejmowanych działań z zakresu profilaktyki niepłodności oraz potrzebę edukacji młodzieży, narzeczonych, par małżeńskich i społeczeństwa w związku z zataczającym szersze kręgi problemem niepłodności, w tym niepłodności ciężkiej i bezpłodności. Wspomniała o możliwości zastosowania z duża skutecznością nowej dziedziny wiedzy medycznej NaProTECHNOLOGY w diagnostyce i terapii par z pierwotną lub wtórną niepłodnością. Następnie głos zabrała lekarz specjalista ginekolog-położnik Ewa Ślizień- Kuczapska – prezes PSNNPR, NFP medical consultant, na co dzień pracująca w Szpitalu św. Zofii w Warszawie. W wykładzie „Podstawy naukowe metod rozpoznawania płodności. Wyznaczanie okna płodności według metod rozpoznawania płodności.” Przedstawiła w nim pokrótce wszystkie, z historycznymi włącznie (metoda kalendarzowa) metody rozpoznawania płodności jedno- i wielowskaźnikowe, a następnie możliwości ich wykorzystania w wyznaczaniu najbardziej płodnego okresu w cyklu miesięcznym, tzw. ‘okna płodności’, korelację biomarkerów płodności z momentem jajeczkowania, kładąc nacisk na naukowy charakter tych metod oraz fakt, że są one promowane i zalecane przez Światową Organizację Zdrowia. 2 Ostatni wykład w ramach pierwszej sesji wygłosiła Anna Radzikowska – lekarz specjalista ginekolog-położnik, pracująca na co dzień w Szpitalu św. Zofii w Warszawie, członek Międzynarodowego Towarzystwa Ultrasonografii w Położnictwie i Ginekologii. Zaprezentowała „Postępy w monitorowaniu cyklu miesięcznego w ultrasonografii”. Słuchacze dowiedzieli się aktualnych możliwościach badań USG narządu rodnego, w tym również o ocenie dojrzewania pęcherzyków jajnikowych, ocenie prawidłowości dojrzewania pęcherzyka dominującego, prowadzącego do owulacji i powstania ciałka żółtego, w przewidywaniu rezerwy jajnikowej, ocenie funkcji i jakości endometrium w czasie okna implantacyjnego oraz zastosowaniu ultrasonografii do badania drożności jajowodów. Wykład „Genetyczny początek i porządek życia ludzkiego” prof. Stanisława Cebrata – kierownika Zakładu Genomiki Wydziału Biotechnologii Uniwersytetu Wrocławskiego – rozpoczął drugą sesję. Prof. Cebrat na wstępie bardzo wyraźnie zaznaczył, że dyskusja o momencie początku życia ludzkiego jest trywialna, gdyż za początek życia jakiegokolwiek zwierzęcia np. ryby uznamy zawsze moment zapłodnienia i postawił retoryczne pytanie, czemu inaczej mielibyśmy traktować istotę ludzką? Następnie porównał różnice genetyczne między organizmami powstałymi na drodze zapłodnienia in vivo w warunkach naturalnych i in vitro tj. różnice w poziomie ekspresji genów, piętnowaniu rodzicielskim i częstości mutacji chromosomalnych i genowych powołując się na aktualne badania naukowe. Zakończył stwierdzeniem, że choć współczesne technologie dają możliwość zainicjowania początku ludzkiego życia w warunkach odbiegających od naturalnych, to wciąż nie potrafimy skutecznie unikać zaburzeń jego naturalnego porządku, a co gorsze przewidzieć następstw głębokich zmian w genomie, powstających na drodze manipulacji laboratoryjnej. Następnie dr psychologii i dr hab. pedagogiki Dorota Kornas-Biela – kierownik Katedry Pedagogiki Rodziny Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego wygłosiła prelekcję pt. „Kontakt rodziców z dzieckiem prenatalnym”. Poinformowała o zmianach w podejściu do płodu jako istoty ludzkiej, zdolnej odbierać świat zewnętrzny oraz posiadającej potrzeby emocjonalne i społeczne, jakie zaszły w ostatnich dziesięcioleciach. Zjawiska te doprowadziły do powstania pedagogiki prenatalnej. Doktor Kornas-Biela zaprezentowała, jakie korzyści płyną dla wszystkich członków rodziny z nawiązywania kontaktu z dzieckiem prenatalnym, co może mu sprzyjać lub zakłócać ten proces oraz na jak wiele sposobów można taki kontakt podejmować. Zaznaczyła, że nawiązywanie kontaktu ma na celu zacieśnianie więzi z dzieckiem, a nie jego stymulację czy maksymalizację kompetencji. Lekarz specjalista ginekolog-położnik Robert Makowski – koordynator pracowni USG w Szpitalu św. Zofii w Warszawie – zaprezentował wykład „Diagnostyka prenatalna 3 USG – postępy wizualizacji najwcześniejszych etapów życia człowieka”. W krótkiej, aczkolwiek treściwej prezentacji przedstawił aktualne możliwości obrazowania rozwijającego się zarodka. Uczestnicy konferencji mogli zapoznać się z bogatym zbiorem zdjęć USG, będących własnym materiałem prelegenta i osobiście porównać jakość obrazów uzyskanych w projekcjach dwuwymiarowych i 3D przez doświadczonego ultrasonografistę. Drugą sesję zakończyła prezentacja lekarza specjalisty medycyny rodzinnej Adama Kuźnika, instruktora metody angielskiej i konsultanta medycznego NaProTechnology w „Poradni Rozpoznawania Płodności” w Skoczowie, pod tytułem „Elementy przygotowania do dwurodzicielstwa – poradnictwo w gabinecie lekarza rodzinnego”. Autor nakreślił kompetencje lekarza rodzinnego w zakresie profilaktyki niepłodności, poradnictwa prekoncepcyjnego i poradnictwa w zakresie planowania rodziny. Omówił propagowanie zdrowego stylu życia, zasady stosowania leków w okresie rozrodczym oraz profilaktykę i leczenie infekcji urogenitalnych. Na koniec przedstawił krótką statystykę efektów swojej dwuletniej pracy jako konsultanta medycznego NaProTechnology. Ostatnia sesja rozpoczęła się wykładem „Rola położnej w nauczaniu metod rozpoznawani płodności a system kształcenia położnej” dr n. med. mgr położnictwa Grażyny Bączek, wykładowczyni na kierunku położnictwo Wydziału Nauk o Zdrowiu WUM. Powołując się na aktualną „Ustawę o zawodzie pielęgniarki i położnej” zwróciła uwagę, że położne powinny mieć możliwość i warunki, by podejmować poradnictwo w zakresie świadomego planowania rodziny. Dr Bączek przedstawiła program zajęć praktycznych z MRP realizowanych od 2 lat na studiach pomostowych dla położnych przez Zakład Dydaktyki Ginekologiczno-Położniczej. Stwierdziła, że zajęcia cieszą się wśród studentów opinią wysoce przydatnych i profesjonalnie prowadzonych. W podsumowaniu stwierdziła konieczność rozszerzenia oferty dydaktycznej dla studentów I roku studiów licencjackich oraz umożliwienia wykwalifikowanym położnym prowadzenia edukacji w zakresie zdrowia prokreacyjnego w różnych środowiskach i placówkach. Urszula Tataj-Puzyna - licencjat położnictwa wygłosiła wykład nt. „Świadomość własnego ciała (pozytywne nastawienie do natury i płodności) czynnikiem wpływającym na wybór rodzaju porodu przez kobiety w Polsce”. Przedstawiła w nim wyniki swoich badań dot. wiedzy kobiet o metodach naturalnych i sztucznych planowania rodziny oraz korelacji poziomu tej wiedzy z preferowanym sposobem porodu. Podsumowując wygłosiła pogląd, że porody siłami natury wśród większości kobiet mają opinię bezpieczniejszych dla nich samych i ich dziecka. 4 Na koniec sympozjum wystąpił prof. Bogdan Chazan – dyrektor Szpitala św. Rodziny w Warszawie, przewodniczący Rady Fundacji MaterCare Polska i członek Rządowej Rady Ludnościowej. W swoim wykładzie „Rodzicielstwo zdrowe od początku” omówił pokrótce problem spadającej w Polsce dzietności, będącej jedną z najniższych w Europie. Następnie przedstawił propozycję zakrojonego na szeroką skalę autorskiego programu „Zdrowie od początku”. Jest to kompleksowe ujęcie działań, których głównym celem jest profilaktyka pierwotna zdrowia prokreacyjnego kobiet i mężczyzn. Zaznaczył, że obecnie realizowane programy zdrowotne nie obejmują tego zagadnienia w stopniu wystarczającym, skupiając się jedynie na profilaktyce wtórnej i wykrywaniu wad wrodzonych przed porodem. Do pomijanych i niedocenionych zagadnień prelegent zaliczył promocję zachowań prozdrowotnych, profilaktykę pierwotną wad wrodzonych, edukację społeczeństwa i uświadamianie potrzeby podjęcia odpowiedzialności za własne zdrowie przez każdego człowieka. W ocenie prof. Chazana tylko podjęcie wielokierunkowych i skoordynowanych działań może zwiększyć szanse na prawidłowy przebieg prokreacji i zdrowy rozwój przyszłych pokoleń, a w dalszej perspektywie spowodować obniżenie stopnia kryzysu demograficznego. W części dyskusyjnej, po zakończeniu wykładów uczestnicy zadawali pytania i dzielili się własnymi refleksjami. Poruszono tematy profilaktyki ryzykownych zachowań młodzieży, edukacji seksualnej, aborcji, zdrowej diety. Wyrażono ubolewanie nad słabą promocją medialną wydarzeń o tematyce omawianej podczas konferencji, a także zachęcano do działań na rzecz ochrony życia od poczęcia. Podsumowanie ankiet ewaluacyjnych – ocena sympozjum Uczestnicy sympozjum mogli wyrazić swoją opinię na temat konferencji w anonimowych ankietach ewaluacyjnych. Swoje opinie przekazało nam 139 osób, w tym 122 kobiet. Większość ankietowanych to przedstawiciele środowisk medycznych (89 osób - w tym głównie studenci kierunków medycznych, położne i lekarze) lub nauczyciele metod rozpoznawania płodności (26 osób). Średni wiek ankietowanych wyniósł 32 lata. Poziom organizacji sympozjum, jak i wybór tematów zostały ocenione bardzo wysoko (odpowiednio 5,39 oraz 5,50 w skali 2-6). Najlepiej oceniono wykład Pana Profesora Stanisława Cebrata, Pana Profesora Bogdana Chazana oraz Pani Doktor Ewy ŚlizieńKuczapskiej. Prawie 40% ankietowanych dowiedziało się o organizowanym sympozjum od znajomych, 32 % osób jako źródło informacji podaje Internet, w tym głównie strony 5 serwisu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, 9% ankietowanych spotkało się z ogłoszeniem na plakacie. Wśród tematów, które uczestnicy chcieliby poruszyć podczas kolejnych konferencji najczęściej podawano chęć szerszego omówienia problematyki metod rozpoznawania płodności (szczególnie na różnych etapach życia kobiety, rozpoznawania sytuacji wymagających konsultacji lekarskiej, zagadnień psychologicznych, problematykę edukacji społeczeństwa i podejście bioetyczne); tematykę ciąży i porodu (w tym problematykę badań genetycznych, aborcji, porodu domowego). Często wymienianym tematem wartym poruszenia był wpływ diety na płodność oraz odpowiedniej diety w różnych okresach życia prokreacyjnego kobiety, problem niepłodności oraz problematykę poronienia. Część osób chciałaby pogłębić tematykę antykoncepcji i in vitro oraz psychologiczne aspekty zdrowia prokreacyjnego, czy też dokładnie omówić szczególny okres w życiu kobiety, jakim jest laktacja i powrót płodności po porodzie. Wszystkim bardzo dziękujemy za wypełnienie ankiet, które będą pomocne przy organizacji drugiego już sympozjum, w październiku 2012 r. Wraz z innymi organizatorami wyrażamy wdzięczność władzom Uniwersytetu Medycznego w Warszawie oraz zaproszonym autorytetom naukowym, że zechcieli po przez swoją obecność wyrazić poparcie dla naszej konferencji. Ufamy, że to spotkanie zaowocuje nowym spojrzeniem na wiedzę z zakresu ludzkiej płodności, a kolejna konferencja w październiku 2012r. będzie cieszyć się równie wysokim zainteresowaniem. 6