Ostoja Olsztyńsko-Mirowska - Regionalna Dyrekcja Ochrony

Na obszarach Natura 2000 nie obowiązuje z góry ustalony
katalog zakazów. Ograniczeniu nie podlega działalność
związana z utrzymaniem urządzeń i obiektów przeciwpowodziowych oraz działalność gospodarcza, rolna, leśna,
łowiecka, rybacka, a także amatorski połów ryb, jeżeli nie
wpływa negatywnie na rośliny, zwierzęta lub siedliska
przyrodnicze, dla ochrony których wyznaczono dany obszar
Natura 2000. Działania, dla których będzie istniało
podejrzenie, że mogą znacząco negatywnie wpływać na
obszary Natura 2000 będą wymagały przeprowadzenia
odpowiedniej oceny oddziaływania.
Rolnicy gospodarujący na obszarach Natura 2000 zgodnie
z zasadami ochrony przyrody, mogą czerpać z tego tytułu
dodatkowe korzyści. Rolnik, na gruntach którego eksperci
potwierdzą występowanie cennych gatunków roślin, zwierząt
lub siedlisk przyrodniczych i zakwalifikują je do „pakietów
przyrodniczych”, może dobrowolnie przystąpić do realizacji
programu rolnośrodowiskowego. W zależności od wybranego wariantu, do prowadzonej działalności rolniczej
zgodnej z wymogami ochrony przyrody można uzyskać
dopłaty, które powinny być traktowane jako rekompensata
za utracone korzyści i poniesione koszty.
Zasady ochrony przyrody i sposób prowadzenia działań
ochronnych zostaną dla każdego obszaru Natura 2000
zapisane w planie zadań ochronnych lub w planie ochrony,
który będzie przygotowywany przez właściwą regionalną
dyrekcję ochrony środowiska po konsultacji
ze społecznościami lokalnymi.
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska
ul. Dąbrowskiego 22
40-032 Katowice
tel.: 32 20 77 801, fax: 32 20 77 884
http://katowice.rdos.gov.pl
Tekst i redakcja: Damian Czechowski, Przemysław Król
Opracowanie mapy: Przemysław Skrzypiec
Zdjęcia: Damian Czechowski
Treści zawarte w ulotce nie stanowią oficjalnego stanowiska organów
Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach
ź
ź
ź
ź
ź
chronicie rośliny i zwierzęta w ich naturalnym
środowisku;
prowadzicie działalność rolno-środowiskową zgodnie
z celami ochrony obszaru;
nie niepokoicie nietoperzy w okresie zimowym;
nie pozostawiacie śmieci zanieczyszczających
środowisko naturalne;
nie korzystacie z pojazdów mechanicznych,
a w szczególności quadów i motocykli w lesie
i w sąsiedztwie ostańców skalnych.
Ostoja
Olsztyńsko-Mirowska
PLH240015
za szanowanie przyrody i za to, że:
Dziękujemy Wam
Bielsko-Biała
Natura 2000, a gospodarowanie
Sokole Góry
Specjalny Obszar
Ochrony Siedlisk
Katowice
NATURA 2000
Ostoja Olsztyńsko-Mirowska
Częstochowa
Lokalizacja obszaru w województwie śląskim
MOC WARTOŚCI
DLA PRZYSZŁOŚCI
Kilka słów o istocie Natury 2000
Natura 2000 to spójna sieć obszarów tworzona na terytorium
Unii Europejskiej w celu zachowania dziedzictwa przyrodniczego Europy poprzez ochronę zagrożonych
wyginięciem roślin i zwierząt oraz miejsc ich występowania.
Dotychczasowy rozwój gospodarczy wiązał się z daleko
idącymi przekształceniami i pogorszeniem jakości środowiska przyrodniczego, a tym samym pogorszeniem jakości
życia człowieka. Wykazano, że stan środowiska przyrodniczego bezpośrednio rzutuje na możliwość dalszego
rozwoju cywilizacyjnego.
Natura 2000 jest narzędziem utworzonym w celu wdrażania
zrównoważonego rozwoju. Ma on umożliwić osiągnięcie
określonych celów gospodarczych, ekonomicznych i społecznych przy równoczesnym zachowaniu najcenniejszych
elementów środowiska naturalnego.
Sieć Natura 2000 tworzą Specjalne Obszary Ochrony
(SOO) – wyznaczane dla ochrony siedlisk przyrodniczych
oraz populacji zagrożonych wyginięciem gatunków roślin
i zwierząt (z wyjątkiem ptaków), a także Obszary Specjalnej
Ochrony (OSO) – wyznaczane dla ochrony populacji dziko
występujących gatunków ptaków. Podstawę wyznaczania
tych obszarów stanowią tzw. dyrektywa siedliskowa
(92/43/EWG) oraz tzw. dyrektywa ptasia (79/409/EWG).
Na etapie tworzenia sieci Natura 2000 znaczenie mają
wyłącznie naukowe kryteria przyrodnicze, tj. występowanie
i liczebność gatunków lub powierzchnia zajmowana przez
podlegający ochronie typ siedliska.
Sokole
Góry,
Góry
Towarne
Murawa kserotermiczna
Ogólna charakterystyka obszaru
Kod:
PLH240015
Rodzaj obszaru:
Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk
Podstawa prawna:
Decyzja Komisji Europejskiej z 12 grudnia
2008r. Nr2009/93/WE (Dz.U.UE L 43
z 13.02.2009)
Powierzchnia:
2210, 878 ha
Położenie w obrębie gmin:
Miejsca cenne przyrodniczo
w granicach obszaru:
Częstochowa, Mstów, Olsztyn
rezerwat przyrody „Zielona Góra”, rezerwat
przyrody „Sokole Góry”, użytek
ekologiczny „Góry Towarne”
Wartości przyrodnicze i znaczenie ostoi
Największą wartość przyrodniczą obszaru przedstawiają
skały wapienne o różnorodnych formach oraz jaskinie,
których większość nie jest udostępniona do zwiedzania.
W północnej i południowej części obszaru wzgórza wapienne
porastają lasy bukowe. Najwyższe wzniesienia zajęte przez
lasy, występują w paśmie Sokolich Gór (wys. ok. 400 m.
n.p.m.). Najcenniejszym zbiorowiskiem leśnym są buczyny,
których różnorodność uzależniona jest od ekspozycji skał.
Na zacienionych, północnych stokach dominuje żyzna
buczyna sudecka, natomiast stoki południowe i południowozachodnie porasta ciepłolubna buczyna storczykowa. Wśród
rzadkich gatunków leśnego runa występują: obuwik
pospolity, buławnik mieczolistny, buławnik czerwony i lilia
złotogłów. Na pozostałych skałach, w wyniku wylesienia
wskutek funkcjonującej jeszcze do niedawna gospodarki
pastersko-łąkowej wytworzyły się specyficzne, ciepłolubne
zbiorowiska roślinne, nazywane murawami
kserotermicznymi oraz murawami naskalnymi. Przykładem
występowania tego typu zbiorowisk jest wzgórze Biakło,
Lipówki oraz Wzgórze Zamkowe w Olsztynie. Porośnięte są
one rzadkimi gatunkami roślin, m.in. wyjątkowymi dla flory
polskiej przytulią krakowską (endemit) i skalnicą gronkową,
a także kostrzewą bladą, pszonakiem pannońskim,
czosnkiem skalnym, rojownikiem pospolitym i zawilcem
wielkokwiatowym. Na stokach i u podnóża wzniesień
występują charakterystyczne zarośla jałowca, a na granicy
lasów i pól ciepłolubne zarośla okrajkowe z głogiem,
dereniem i tarniną.
Ostoja Olsztyńsko-Mirowska charakteryzuje się
największym nagromadzeniem jaskiń na terenie Wyżyny
Częstochowskiej. Większość zlokalizowana jest
w rezerwacie „Sokole Góry”. Tam też znajduje się najgłębsza
z nich, głęboka na 77,5 m Jaskinia Studnisko. Pomimo
intensywnej działalności wydobywczej prowadzonej
w pierwszej połowie XX w., która w wielu jaskiniach
spowodowała zniszczenie szaty naciekowej, nadal
przedstawiają one wysokie walory naukowe i przyrodnicze.
Stanowią miejsce życia wielu gatunków zwierząt, przede
wszystkim występujących na powierzchni,
a wykorzystujących jaskinie jako miejsca czasowego pobytu.
Najbardziej znanym przedstawicielem tej grupy są
nietoperze, których żyje w ostoi kilkanaście gatunków:
podkowiec mały, nocek duży, nocek orzęsiony, nocek
Bechsteina, mopek. Te pożyteczne zwierzęta, zjadające do
dwóch tysięcy komarów w ciągu jednej nocy, wykorzystują
jaskinie jako miejsca zimowej hibernacji lub kolonie
rozrodcze.
Słownik wyrazów i wyrażeń ważnych:
Ostoja – obszar na którym występują rzadkie, ginące lub zagrożone gatunki roślin
i zwierząt.
Endemit – gatunek, którego zasięg jest ograniczony do określonego obszaru,
czasami mogą to być pojedyncze stanowiska.
Wzgórze Biakło (Brodło)
Rhinolophus hipposideros
Fot. D. Czechowski
Podkowiec mały
Lilium martagon
Fot. D. Czechowski
Lilia złotogłów
Anemone sylvestris
Fot. D. Czechowski
Zawilec wielkokwiatowy
Erysimum odoratum
Fot. D. Czechowski
Pszonak pannoński
Fot. M..Stanicka
Fot. D. Czechowski
Skalnica gronkowa Saxifraga paniculata
Przytulia krakowska Galium cracoviense
Fot. D. Czechowski
Dzwonek okrągłolistny Campanula rotundifolia
Fot. D. Czechowski
Kostrzewa blada Festuca pallens
Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Natura 2000
„Ostoja Olsztyńsko-Mirowska”