docWydrukuj zestaw
download 
Reklamacja Transkrypt
Wydrukuj zestaw
Zestaw materiałów edukacyjnych język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. - literatura Wszystkie materiały można wykorzystywać zgodnie z licencją Creative Commons – Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 3.0 PL http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/pl/, za wyjątkiem materiałów, które zostały wyraźnie oznaczone jako nieobjęte postanowieniami tej licencji. http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Jak się usypia małego smoka? Kołysanka smoków Joanna Papuzińska Kołysała Mama Smoczka Od wieczora do północka: – Śpij mój synku, Zamknij oczka. Pierwsza główka śpi głęboko, Z drugiej zerka lewe oko, Trzecia płacze, że chce soku. Napoiła Mama smoczka, Otarła mu mokre oczka, – Śpij, mój skarbie, dobranocka. Śpij, kochane moje złotko, Opowiem ci bajkę słodką. Pierwsza główka śpi w poduchach, Trzecia główka – bajki słucha, Druga krzyczy: – Mamo, mucha! Odpędziła mama muchę, Pochyliła się nad zuchem: – Śpij, aniołku, bo już świta... Ładny wierszyk ci przeczytam. Drzemie druga, chrapie trzecia. Myśli mama: zasnął dzieciak... Aż tu pierwsza woła: – Ale wyspałem się doskonale! Polecenia: Zadanie 1. Ile głów miał mały smok z wiersza? Co robiły poszczególne głowy smoka? Znajdź odpowiednie cytaty. Jakimi słowami mama próbowała uśpić swojego synka? Znajdź odpowiednie . Włącz Polskę! Strona 1 http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 2 Zadanie 2. Przeczytaj przykładową rozmowę, jaką prowadziły ze sobą głowy smoczka. – Mamusiu, wcale mi się nie chce spać – powiedziała pierwsza głowa. – Ale mi się chce! – krzyknęła druga głowa. – Cicho bądźcie! – wrzasnęła trzecia. – Ale mnie się naprawdę nie chce spać – marudziła pierwsza. – To nie śpij, ale nie przeszkadzaj innym – warknęła trzecia. – Chrrr…. – zachrapała druga. Zadanie 3. Oto trzygłowy smok opalający się na plaży. Napisz, co mogłaby powiedzieć każda z jego głów. Zadanie 4. Znajdź w tekście wiersza wszystkie dialogi. Odczytaj je głośno. Zadanie 5. Zapisz rozmowę smoków z plaży w formie dialogu. W tym celu przyjrzyj się dialogowi z Zadania 2. i dialogom z wiersza. ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… Zadanie 6. Wyjaśnij, na czym polega humor pojawiający się w wierszu. Zadanie 7. Obejrzyj poniższe ilustracje i wyjaśnij, co to jest wyraz wieloznaczny. Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 3 Czy widziałeś takiego szpaka, co nie wychodzi z domu bez fraka? Ach te szpaki dziwaki! Józefa Drozdowska Na telefonicznym drucie Siedzi szpak w jednym ………………… (but). A w ogródku na sztachecie Drugi szpak w …………………… (beret). Trzeci szpak w ………………………… (chusteczka) w kratkę Spaceruje po rabatce . Czwarty nosi ………………………… (okulary) I ……………………. (tornister) jakiś szary. A ten piąty najdziwniejszy w ……………………………………. (spodnie pumpy) i ……………………. (kalosze). A już szósty najśmieszniejszy w ………………………… (kapelusz) i ………………………….. (bambosze). Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 4 Siódmy szpak ostrzyżony jest na jeża ósmy przebrał się dziś za żołnierza. A dziewiąty wraz z dziesiątym W ………………………….. (płaszcze) dawno już niemodnych. Polecenia: Zadanie 1. Wstaw do wiersza rzeczowniki w odpowiedniej formie tak, aby wszystkie wyrazy do siebie pasowały. Odpowiedz, co łączy te słowa? Następnie przeczytaj głośno wiersz. Zadanie 2. Wypisz z wiersza wszystkie liczebniki. Zwróć uwagę na poprawny zapis. Zapamiętaj! Liczebnik to wyraz nazywający liczbę (np. trzy, siedem, setny, dwudziesty) ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… Zadanie 3. Napisz według wzoru. 1 - pierwszy – jeden 2 - ………………………… - dwa 3 - trzeci - ……………………………. 6 - …………………. – sześć 7 - …………………. - ………………………… 8 - ………………… - …………………………. 20 - …………………………………. - …………………………………… 94 - …………………………………………… - ……………………………………… 115 - ………………………………………….. - ……………………………………… 200 - ……………………………………… - ………………………………………….. Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 5 300 - ……………………………………… - ………………………………………… Zadanie 4. Opowiedz, jak były ubrane poszczególne szpaki. Wskaż w wierszu odpowiednie fragmenty, które o tym mówią. Zadanie 5. Odszukajcie w internecie ludową piosenkę Kukułeczka w tradycyjnym wykonaniu zespołu Mazowsze i we współczesnym wykonaniu Urszuli Dudziak. Porównajcie ze sobą oba wykonania. Kukułka (zwana też czasem gżegżółką) – średniej wielkości (około 35 cm) ptak występujący w Europie (również w Polsce); wydaje charakterystyczny dźwięk „ku ku”, od którego została nazwana. W Polsce kukułka jest pod ścisłą ochroną. Kiedyś wierzono, że jeśli panna chce dowiedzieć się, za ile lat wyjdzie za mąż, powinna policzyć, ile razy kuka kukułka. Zadanie 6. Zapamiętaj pisownię wyrazów kukułka i gżegżółka. Ubieramy się modnie i wygodnie (1) Polecenia: Zadanie 1. Wykreśl z każdego wyrazu jedną literę tak, aby powstały nazwy ubrań. Wykreślone litery zapisane kolejno, utworzą rozwiązanie – polskie przysłowie. knurtka, kaliosze, sukieneka, spodnise, trampuki, bekret, szalink, kamizielka, swetera, podkozlanówki, bluzda, płaszocz, spóbdnica, niauszniki, koszulca, rajsztopy, ręłkawiczki, sanodały, piwżama, kapicie, beluzka, paksek, ponaczo, Rozwiązanie – ………………………………………................................…………………………………………. To polskie przysłowie uczy nas, że wygląd nie jest najważniejszy. Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 6 Zadanie 2. Ułóż ubrania na odpowiednich półkach: nakrycia głowy – …………………………………… …………………………………… …………………………………… buty – …………………………………… …………………………………… …………………………………… okrycia wierzchnie - …………………………………… …………………………………… …………………………………… czapka, kurtka, sandały, płaszcz, beret, futro, kapelusz, prochowiec, mokasyny, palto, kozaki, kaszkiet, kapcie, trampki, szpilki, czółenka, bejsbolówka, półbuty, tenisówki, botki, pilotka, kamasze, saboty, peleryna, japonki Zadanie 3. Przeczytaj podany tekst, a następnie wykonaj związane z nim polecenia. Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 7 Na imieniny Pawła Kasia ubrała się wyjątkowo ładnie. Włożyła swoją nową, błękitną sukienkę, a w pasie zawiązała granatowy pasek z muszelkami. Do tego miała cienkie, wzorzyste, jasnoniebieskie rajstopy i turkusowe zapinane na srebrną klamerkę czółenka z białymi kokardkami. Włosy uczesała w kucyk przewiązany aksamitną kokardą, którą dostała od babci z Polski. Włożyła nawet kolczyki ze szkiełek i niebieskich kwiatuszków oraz bransoletkę z bawełnianego sznurka. Wyglądała wspaniale – zupełnie inaczej niż zwykle. Natomiast Karol przyszedł na imieniny prosto ze szkoły. Miał na sobie przybrudzone od gry w piłkę wąskie dżinsy i luźną, bawełnianą koszulkę w czerwono -zielone paski. Do tego czarne skarpetki i szare tenisówki. Na ręku miał rzemyki, które bardzo lubił, bo były prezentem od koleżanki. Zdążył w ostatniej chwili ułożyć włosy za pomocą żelu. Zosia zwykle chodzi w spodniach i nie lubi spódnic. Dlatego przyszła w modnych dżinsach i śmiesznej koszulce z pomarańczową żyrafą jadącą na rowerze. Założyła czerwone sandałki na płaskim obcasie. Do tego na szyi miała plastikowy, trójkątny wisiorek – pamiątkę z wakacji. Spięła swoje długie włosy kilkoma kolorowymi spinkami. Choć tak różnie ubrani, wszyscy świetnie się bawili. Zadanie 4. Narysuj jedną z osób, które przyszły na imieniny do Pawła. Podkreśl w tekście wszystkie nazwy ubrań (np. sukienka) i dodatków (np. spinki). Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Ubieramy się modnie i wygodnie (2) Polecenia: Zadanie 1. Amantes, Kika Salivi Opisz parę na rysunku. Użyj podanych wyrazów. ● ● ● nosi, ma na sobie, ma, jest ubrana w, jest ubrany w, włożył, włożyła, na wierzchu, pod spodem wąski, szeroki, luźny, elegancki, gruby, ciepły, przewiewny, jasny, ciemny, kolorowy, wygodny, wzorzysty, gładki, skórzany, gruby, cienki. Na rysunku znajdują się kobieta i mężczyzna................... ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… Zadanie 2. Opisz ubranie, w którym dziś jesteś. Jak w nim wyglądasz? ………………………………………………………………………………… Włącz Polskę! Strona 8 http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… Poznajemy epitet Ach te szpaki dziwaki! Józefa Drozdowska Na telefonicznym drucie Siedzi szpak w jednym bucie. A w ogródku na sztachecie Drugi szpak w berecie. Trzeci szpak w chusteczce w kratkę Spaceruje po rabatce. Czwarty nosi okulary I tornister jakiś szary. A ten piąty najdziwniejszy w spodniach pumpach i kaloszach A już szósty najśmieszniejszy w kapeluszu i bamboszach. Siódmy szpak ostrzyżony jest na jeża, ósmy przebrał się dziś za żołnierza. A dziewiąty wraz z dziesiątym W płaszczach dawno już niemodnych. Włącz Polskę! Strona 9 http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 10 Epitet to środek poetycki. Za jego pomocą można określić w wierszu różne cechy opisywanych w wierszu rzeczy, na przykład: kolor – czerwona sukienka, kształt – okrągła buzia, wielkość – duża piłka i inne cechy. Epitet jest najczęściej przymiotnikiem. Polecenia: Zadanie 1. Wypisz z wiersza pod tytułem Ach te szpaki dziwaki epitety. Wzór: telefonicznym drucie. tornister ……………………………………………………. piąty (szpak) ………………………………………..……… szósty (szpak) ……………………………………………… w płaszczach ………………………………………………. Zadanie 2. Wypisz w wierszy wszystkie epitety z towarzyszącymi im wyrazami i podkreśl kolorową kredką epitety. Kto ty jesteś? Władysław Bełza Kto ty jesteś? Polak mały. Jaki znak twój? Orzeł biały. Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Gdzie ty mieszkasz? Między swymi. W jakim kraju? W polskiej ziemi. Polak mały …………………………………………… …………………………………………… Wiosna (fragment) Władysław Bełza Szary skowronek, Wzbił się w obłoki, Dzwoniąc jak dzwonek, Z wieży wysokiej. ……………………………………………… ……………………………………………… Wierzba Maria Konopnicka Kocanki, kocanki, Gałązka wierzbowa! Rozwinęła nam się Ta palma kwietniowa. Rozwinęła nam się Nad tą bystrą wodą, Zapachniała wiosną, Kwietniową pogodą! ……………………………………………… ……………………………………………… ……………………………………………… ……………………………………………… Pamiętajcie o ptaszkach (fragment) Władysław Bełza Dziatwo! wspomnij przy igraszkach, O tych biednych, małych ptaszkach, Włącz Polskę! Strona 11 http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Które dręczy głód: I kruszynę chleba małą, Rzuć zgłodniałym rączką białą, Na śnieg i na lód. ……………………………………………… ……………………………………………… ……………………………………………… ……………………………………………… O czym myśli osoba mówiąca w wierszu pt. „Ja”? Ja Joanna Papuzińska Jedni mają stada owiec, drudzy mają odrzutowiec albo nawet i parowiec, albo nie wiem co. Ja mam dużo myśli w głowie. O! A ta jedna to rano wstaje, a ta druga – wysoka jak Himalaje. A ta trzecia to taka wesołka, że natychmiast trzeba fiknąć fikołka. A ta czwarta – gwiazdy podgląda, a ta piąta jest okropnie mądra! Szósta jest nieśmiała jak sarenka, ale ciepła, serdeczna i miękka... A ta siódma – okropnie leniwa, ciągle tylko palcem w bucie kiwa albo lubi leżeć pod sosną, dziwiąc się, że las po niebie pływa... A znów inne jak te jabłka na drzewie: jeszcze rosną, jeszcze sam nic o nich nie wiem. Polecenia: Zadanie 1. Połącz, kierując się tekstem wiersza. Włącz Polskę! Strona 12 http://www.wlaczpolske.pl Pierwsza myśl Druga myśl Trzecia myśl Czwarta myśl Piąta myśl Szósta myśl Siódma myśl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 13 „gwiazdy podgląda” „rano wstaje” „jest okropnie mądra” „taka wesołka, że trzeba natychmiast fiknąć koziołka” „jest nieśmiałą jak sarenka” "wysoka jak Himalaje „okropnie leniwa ciągle tylko palcem w bucie kiwa” Zadanie 2. Na rysunku przedstawiono myśli osoby mówiącej w wierszu. Pierwsza z nich, „co rano wstaje”, brzmi: „ Ależ mi się nie chce wstawać”. Znajdź drugą, trzecią i wszystkie kolejne myśli chłopca. Zadanie 3. Sformułuj myśli dziewczynki z obrazka tak, aby pasowały do tekstu wiersza. Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 14 Zadanie 4. O czym lubisz myśleć? Napisz na ten temat kilka zdań. …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… Z jakiego powodu mama łapie się za głowę, a tato milczy na kanapie? (1) Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 15 Synek Agnieszka Suchowierska Mama się za głowę łapie, Tato milczy na kanapie, A ich synek obrażony Wrzeszczy niczym dwa klaksony. Mama mówi – przestań, proszę. Tata mówi – ja nie znoszę, Kiedy dziecko tak się drze. Natychmiast uspokój się, A ich synek bardzo raźnie Drze się jak - i to jak wyraźnie! Pani ekspedientka w sklepie Mówi, że udawać lepiej, Że się tego nie zauważa. Mama słowa jej rozważa. A jej synek rozeźlony Krzyczy jakby poparzony. A sąsiadka, Anna Wiłek Radzi, żeby dać mu w tyłek. Tato mówi, że jak chce, To da w tyłek właśnie jej. A ich synek jak wścieknięty Ryczy, że aż cierpną pięty. No więc babcia z radą spieszy, Żeby jakoś go pocieszyć – Przytulić i dać mu buzi, Żeby więcej nie marudził. A ich synek jak szalony Wyje w cztery świata strony. Przyszedł dziadek, człek niegłupi. – A może coś chłopcu kupić? Książkę, grę czy czekoladkę Oraz knebel na dokładkę. Zygmunt Waliszewski, Chłopiec w czaku A ich synek niestrudzenie Drze się aż bolą golenie. Więc nauczycielka młoda Mówi – iść do psychologa, Żeby zrozumieć dlaczego I co dziecku dziś dolega. A ich synek bardzo pięknie Wyje, aż mało nie pęknie. Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 16 Polecenia: Zadanie 1. Z tekstu nie wynika, dlaczego chłopiec krzyczy. Wymyślcie kilka możliwych powodów krzyku synka. Chłopiec krzyczy, ponieważ: 1. ………………………………………… 2. ………………………………………… 3. ………………………………………… 4. ………………………………………… 5. ………………………………………… 6. ………………………………………… Zadanie 2. Dlaczego wszyscy dorośli w wierszu są zdezorientowani i bezradni? Jakich uczuć doznają? Jak może się czuć chłopiec? Uzupełnij tabelkę podanymi wyrazami – nazwami uczuć. Część z nich pasuje do obu rubryk. złość, dezorientacja, strach, przerażenie, ból, panika, wściekłość, zakłopotanie, wstyd, bezradność, irytacja, troska, obawa, zaskoczenie, zdziwienie Uczucia chłopca Uczucia dorosłych ............................................... ............................................... ............................................... ............................................... ............................................... ............................................... ............................................... ............................................... ............................................... ............................................... ............................................... ............................................... Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 17 Z jakiego powodu mama łapie się za głowę, a tato milczy na kanapie? (2) Synek Agnieszka Suchowierska Mama się za głowę łapie, Tato milczy na kanapie, A ich synek obrażony Wrzeszczy niczym dwa klaksony. Mama mówi – przestań, proszę. Tata mówi – ja nie znoszę, Kiedy dziecko tak się drze. Natychmiast uspokój się, A ich synek bardzo raźnie Drze się jak - i to jak wyraźnie! Pani ekspedientka w sklepie Mówi, że udawać lepiej, Że się tego nie zauważa. Mama słowa jej rozważa. A jej synek rozeźlony Krzyczy jakby poparzony. A sąsiadka, Anna Wiłek Radzi, żeby dać mu w tyłek. Tato mówi, że jak chce, To da w tyłek właśnie jej. A ich synek jak wścieknięty Ryczy, że aż cierpną pięty. No więc babcia z radą spieszy, Żeby jakoś go pocieszyć – Przytulić i dać mu buzi, Żeby więcej nie marudził. A ich synek jak szalony Wyje w cztery świata strony. Przyszedł dziadek, człek niegłupi. – A może coś chłopcu kupić? Książkę, grę czy czekoladkę Oraz knebel na dokładkę. Zygmunt Waliszewski, Chłopiec w czaku A ich synek niestrudzenie Drze się aż bolą golenie. Więc nauczycielka młoda Mówi – iść do psychologa, Żeby zrozumieć dlaczego I co dziecku dziś dolega. A ich synek bardzo pięknie Wyje, aż mało nie pęknie. Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 18 Polecenia: Zadanie 1. Uzupełnij tabelę według wzoru. Osoba Jej słowa zapisane za pomocą dialogu Jej słowa zapisane za pomocą zdania (w czasie przeszłym) mama – Przestań płakać, synku – poprosiła mama. Mama poprosiła synka, żeby przestał płakać. tata – Nie znoszę, kiedy dziecko tak krzyczy – rzekł tata. Tata powiedział, że nie znosi, kiedy dziecko krzyczy. ekspedientka – Lepiej udawać, że się tego nie zauważa – poradziła ekspedientka. Ekspedientka poradziła, żeby ............................................. sąsiadka Anna Wiłek .............................................. .............................................. .............................................. .............................................. babcia ............................................... ............................................. ................................................ ............................................ ................. – A może kupić dziecku książkę, grę, czekoladkę i knebel? – spytał dziadek. .................................................. ........................................... .................... .................................................... ......................................... Nauczycielka uważała, że rodzice powinni pójść z dzieckiem do psychologa. Zadanie 2. Napisz na podstawie wiersza opowiadanie z dialogiem. Możesz zapisywać słowa mówiących osób na dwa sposoby. Wyrazy, których możesz zastosować, aby uniknąć powtarzania słowa „mówić”: stwierdzić, radzić, poradzić, powiedzieć, prosić, burknąć, zaproponować, rzec, uważać, być zdania, dodać, odpowiedzieć Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 19 Co dziwnego było w mamie Kamy? (1) Mama Kamy Agnieszka Suchowierska Siedziała pani na balkonie I smarowała kremem dłonie. Na głowie miała papiloty, A na kolanach dwa czarne koty. Na buzi z truskawek maseczkę I bardzo śmieszną sukieneczkę. Więc wszystkie dzieci pod balkonem Stały i były bardzo zdziwione. Co to za pani? – ciągle pytały Jedno przez drugie, bo nie wiedziały. Wtedy podeszła mała Kama I rzekła z dumą– To moja mama. Polecenia: Zadanie 1. Jak wyglądała mama Kamy? Odpowiedz na podane pytania, a następnie narysuj mamę Kamy. Poprawna może być więcej niż jedna odpowiedź. 1. Co robiła mama Kamy? A. Siedziała na balkonie. B. Gwizdała na balkonie. C. Smarowała dłonie kremem. D. Nakładała sobie maseczkę na twarz. Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 20 E. Smarowała się kremem do opalania. F. Patrzyła przez okno. G. Przyglądała się sobie w lusterku. 2. Co miała na głowie mama Kamy? A. Śmieszny kapelusik. B. Papiloty. C. Dwa kucyki. D. Czerwoną opaskę. E. Beret. 3. Co mama Kamy miała na kolanach? A. Miskę z wodą. B. Otwartą książkę. C. Psa. D. Dwa bure koty. E. Czarne koty. 4. Co miała na twarzy? A. Makijaż. B. Maseczkę z truskawek. C. Mnóstwo piegów. D. Pieprzyk. 5. Jak była ubrana? A. W bardzo śmieszną sukienkę. B. W koszulę nocną. C. W suknię balową. D. W szlafrok. E. W gumowce i kombinezon roboczy. 6. Co to są papiloty? A. Wielkie kokardy. B. Kolorowe kolczyki. C. Papierki do nakręcania włosów. D. Rodzaj ozdobnej fryzury na wieczór. Zadanie 2. Zastanów się, dlaczego dzieci z wiersza były bardzo zdziwione. O czym świadczy zachowanie Kamy? Zadanie 3. Mamy bywają bardzo różne. Przeczytaj wiersz o mamie Nastusi i opowiedz, jak wyglądała. Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 21 Mama Nastusi Agnieszka Suchowierska Siedziała pani przy motorze I miała całe ręce w smarze, Na głowie wielki kask pstrokaty (1), A na kolanach dwie czarne łaty. Na twarzy sadzy mnóstwo miała I kombinezon też upaprała (2). Więc wszystkie dzieci, co tam stały, Palcem ją sobie pokazywały. Co to za pani? – ciągle pytały Jedno przez drugie, bo nie wiedziały. Wtedy podeszła mała Nastusia I rzekła z dumą – Moja mamusia. (1) pstrokaty – bardzo kolorowy (2) upaprać – pobrudzić Zadanie 4. Uzupełnij dane dotyczące wyglądu mamy Kamy, mamy Nastusi i mamy Olka. Pytanie Mama Kamy Mama Nastusi Mama Olka Co robiła? ....................... ....................... ....................... ....................... ....................... ....................... ....................... ....................... ....................... ....................... ....................... ....................... Co miała na głowie? ....................... ....................... ....................... ....................... ....................... ....................... ....................... ....................... ....................... ....................... ....................... ....................... Co miała na kolanach? ....................... ....................... ....................... ....................... ....................... ....................... ....................... ....................... ....................... ....................... ....................... ....................... Co miała na twarzy (lub blisko twarzy)? ....................... ....................... ....................... ....................... ....................... ....................... ....................... ....................... ....................... ....................... ....................... ....................... Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Jak była ubrana? ....................... ....................... ....................... ....................... ....................... ....................... ....................... ....................... Strona 22 ....................... ....................... ....................... ....................... Mama Olka. Przydatne słownictwo: słuchawki, nadajnik, linie lotnicze, tablica kontrolna, nadawać komunikat, kontrola lotów Zadanie 5. Opisz w kilku zdaniach mamę Olka. Wykorzystaj słownictwo z poprzedniego ćwiczenia. Co dziwnego było w mamie Kamy? (2) Mama Kamy Agnieszka Suchowierska Siedziała pani na balkonie I smarowała kremem dłonie. Na głowie miała papiloty, A na kolanach dwa czarne koty. Na buzi z truskawek maseczkę I bardzo śmieszną sukieneczkę. Więc wszystkie dzieci pod balkonem Stały i były bardzo zdziwione. Co to za pani? – ciągle pytały Jedno przez drugie, bo nie wiedziały. Wtedy podeszła mała Kama I rzekła z dumą– To moja mama. Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 23 Mama Nastusi Agnieszka Suchowierska Siedziała pani przy motorze I miała całe ręce w smarze, Na głowie wielki kask pstrokaty (1), A na kolanach dwie czarne łaty. Na twarzy sadzy mnóstwo miała I kombinezon też upaprała (2). Więc wszystkie dzieci, co tam stały, Palcem ją sobie pokazywały. Co to za pani? – ciągle pytały Jedno przez drugie, bo nie wiedziały. Wtedy podeszła mała Nastusia I rzekła z dumą – Moja mamusia. (1) pstrokaty – bardzo kolorowy (2) upaprać – pobrudzić Mama Olka Polecenia: Zadanie 1. Oto trzy oryginalne mamy – mama Kamy, mama Nastusi i mama Olka. Wyjaśnij, czym różnią się od innych mam. Zadanie 2. Kiedy Twoja mama wyglądała oryginalnie? Może była wtedy na balu przebierańców, a może ma nietypową pracę? Może na wycieczce musiała z powodu pogody włożyć na siebie coś śmiesznego? Przypomnij to sobie, a następnie opisz swoją mamę w dniu, w którym wyglądała inaczej niż wszystkie mamy albo inaczej niż zwykle wygląda. Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 24 Zadanie 3. Każdy człowiek jest inny, niepowtarzalny i niezwykły. Dowiedz się (na przykład z internetu), a następnie wyjaśnij dzieciom patrzącym na mamy Kamy i Nastusi, co oznaczają wyrazy tolerancja i różnorodność. Mój ukochany pies Pies Agnieszka Suchowierska A ja lubię spać z moim psem, A mój pies lubi spać ze mną. Kiedy zapadnie noc, to wiem, Że przyjdzie do mnie na pewno. Najpierw stanie przy moim łóżku, Znajdzie w ciemności moje skronie, Poliże mnie po lewym uszku, Niepewny, czy go nie wygonię. A potem wskoczy, trochę niepewnie Potulny, cichutki, grzeczny, niemy (1). Przytuli się zimnym nosem do mnie, Razem bardzo szczęśliwi zaśniemy. (1)niemy – niemówiący, ktoś, kto nie może mówić Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Polecenia: Zadanie 1. Kim jest osoba mówiąca w wierszu? Uzupełnij podane zdania. Osoba mówiąca w wierszu to ktoś, kto ………………………………………………………. Nie możemy określić jej ……………………………………………………………………… Zadanie 2. O czym jest wiersz? Co lubi osoba, która w nim mówi? Zadanie 3. Przekształć wiersz tak, aby przedstawiał punkt widzenia psa. A ja lubię spać z ……………………………………………… A ………………………………………………lubi spać ze mną. Kiedy zapadnie noc, to wiem, Że ……………………………………………… na pewno. Najpierw ………………………………………………… łóżku, Znajdę w ciemności ……………………………………………… skronie, Poliżę ……………………………………………… po lewym uszku Niepewny, czy ………………………………………………… nie wygoni. A potem wskoczę, trochę niepewnie Potulny, cichutki, grzeczny, niemy. Włącz Polskę! Strona 25 http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 26 Przytulę się zimnym nosem do ……………………………………………… Razem bardzo szczęśliwi zaśniemy. Zadanie 4. Wstaw wyrazy on i ona w odpowiedniej formie. Wzór: Dawno go/jej nie widziałem. Opowiadała mi o ………………………………… mama. Pójdę z ……………………………… do kina. Przyglądał się ……………………………………. z daleka. Zrobię z ……………………………… zakupy. Zadanie 5. Wstaw odpowiednią formę podanych wyrazów. W razie trudności poproś o pomoc nauczyciela. ci/tobie mi/mnie cię/ciebie Dam ……………………………………………… mały upominek. Podaruję to ………………………………………………, a nie jemu. Podoba ……………………………………………… się ten film, widziałam go wczoraj. ……………………………………………… to nie robi różnicy. ……………………………………………… lubię najbardziej. Lubię ………………………………………………, mamo. Zadanie 6. Wypisz wszystkie rymy z wiersza. psem – wiem ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 27 ……………………………………………………………………………………………… Zadanie 7. Napisz opowiadanie pt. Wspaniały dzień z moim panem (moją panią). Niech narratorem Twojej historii będzie szczęśliwy pies. Zadanie 8. Znajdź w internecie stronę internetową wybranego schroniska dla psów i dowiedz się, co znaczy „adopcja psa”. W jaki sposób można zaadoptować psa? Szukamy rymów w rosole Marek i rosół Agnieszka Suchowierska Siedział Marek przy stole Przy zimnym rosole. Rosół oka w Marka wlepiał Marek wlepiał w rosół ślepia. Rosół oko puścił szybko, Marek także okiem łypnął. W zupie z nudów grzebać zaczął, Marchew łyżką zgrabnie naciął I wrzucił między cukierki Trochę zimne dwa świderki. Marchew spadła na podłogę, Ochlapała Marka nogę. A do tego jeszcze łyżka Wpadła do sera z półmiska. Weszła na to Marka mama Trochę poirytowana Po czym rzekła ze znudzeniem: – Skończ już bawić się jedzeniem! Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Polecenia: Zadanie 1. *Rymy** w wierszu mogą być dokładne i niedokładne. Rymy dokładne to na przykład: niosła – wiosła wiosna – radosna mama – sama (rymujące się wyrazy mają identyczne albo prawie identyczne zakończenie) Rymy niedokładne to na przykład: niosła – sosna wiosna – poszła mama – kolana (rymujące się wyrazy mają podobne zakończenie). Nazwij podane rymy. łąka – mąka – rym dokładny wiosna – niosła – rym …………………………………………. zegary – stary – rym ………………………………….. jedzenie – szalenie – rym ………………………………………… książka – wiązka – rym ………………………………………. uczennice – policzę – rym ……………………………………………. domy – wrony – rym ………………………………………….. wrona – ogona – rym ………………………………………………. Zadanie 2. Wypisz z wiersza wszystkie rymy dokładne i niedokładne. Włącz Polskę! Strona 28 http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Rymy dokładne Strona 29 Rymy niedokładne wlepiał – ślepia stole – rosole ............................ ............................ ............................ ............................ ............................ ............................ ............................ ............................ ............................ ............................ ............................ ............................ Zadanie 3. Wypisz kilka rymów dokładnych i niedokładnych z dwóch wybranych wierszy z podręcznika. Zadanie 4. Ułóż rymy do podanych wyrazów. Nazwij te rymy. kwiaty – ………………………………….. – rym ……………………………………. marzenie – ……………………………………….. – rym ……………………………………. wiersze – ……………………………………….. – rym ……………………………………… szkoła – ……………………………………… – rym ……………………………………… ……………………… – ………………………… – rym ……………………………………. ……………………… – ………………………… – rym ……………………………………. ……………………… – ………………………… – rym ……………………………………. ……………………… – ………………………… – rym ……………………………………. Rosół, barszczyk, kołduny, kutia… Polecenia: Zadanie 1. Oto popularne polskie potrawy. Podpisz je ich nazwami. Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura .................................. .................................. .................................. .................................. Zadanie 2. Wymień potrawy, które lubisz jeść. ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… Zadanie 3. Siedział Marek przy stole Przy zimnym rosole. Spróbujcie ułożyć krótkie rymowanki na temat różnych dań. Przykłady: Miał problemów bez liku Włącz Polskę! Strona 30 http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 31 Stefan przy barszczyku. Płakała Madzia troszeczkę, Kiedy jadła kluseczkę. Każdemu smutno jest czasami Przy barszczyku z uszkami. Siedziała Ada z Mietkiem I chrupali rzodkiewkę. Zadanie 4. Odgadnij i zapisz wszystkie wyrazy z węża kulinarnego. kiełbasananaszynkarbuzrazupagrestuńczykanapkawokadogórekabaczekarpasztetort ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… Zadanie 5. Ułóżcie wspólnie węża kulinarnego, tak aby kolejny wyraz zaczynał się na poprzednią literę poprzedniego. Wskazówka: unikajcie wyrazów zakończonych na „y”, „ń”, „ź”, „ę”. chlebarszczrazupa ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… Zadanie 6. Opisz w kilku zdaniach poniższy obraz. Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 32 Jak ciekawie spędzić niedzielę? Niedziela Agnieszka Suchowierska Tato ogląda telewizję, Mama ciekawą książkę czyta, Ale czy mi się to podoba, Nikt mnie nie pyta. I podejrzewam, że tej niedzieli Zupełnie o mnie zapomnieli. Wczoraj internet znów zepsuł się Nie wiem, co robić, nudzę się. Polecenia: Zadanie 1. Kim jest osoba mówiąca w wierszu? Zadanie 2. Jak się czuje osoba mówiąca w wierszu? Z jakiego powodu? Ułóż zdania z rozsypanych wyrazów. Nie zapomnij o wielkiej literze na początku zdań, interpunkcji w zdaniu i kropce na końcu. się bardzo dziecko nudzi ……………………………………………… jego odpoczywają rodzice ……………………………………………… ciekawą a czyta tato telewizję książkę mama ogląda ……………………………………………… o nim dziecko że rodzice podejrzewa zapomnieli ……………………………………………… swoich ma do żal rodziców ……………………………………………… domu wczoraj się internet zepsuł w ……………………………………………… spędzić nie jak ma niedzielę pomysłu ……………………………………………… Zadanie 3. Porozmawiajcie o tym, jak można spędzić ciekawie czas wolny. Co poradzilibyście nudzącemu się dziecku z wiersza? Zadanie 4. Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 33 Jakie są ulubione zajęcia poszczególnych członków Twojej rodziny? Co lubią robić w wolnym czasie? A co Ty lubisz robić? Zastanów się, co możecie robić wspólnie, a co osobno? Zadanie 5. Przeczytaj opis gry KIM JESTEM?. Można w nią grać w klasie albo w domu, całą rodziną. Wybieramy chętną osobę, która na chwilę wychodzi za drzwi. Pozostali ustalają, kim ta osoba będzie (na przykład: Napoleonem, swoją mamą, słynną aktorką, myszką Miki, swoją koleżanką z ławki). Następnie osoba, która będzie zgadywać, wchodzi do pokoju. Jej zadaniem jest odgadnięcie, kim jest. Może zadawać tylko takie pytania, na które można odpowiedzieć „tak”, „nie”, „nie wiem”. Zgadujący zadaje pytania do czasu, aż odgadnie, kim jest, albo do czasu, gdy uzna, że nie potrafi odgadnąć. Przykładowa gra. Czy jestem sławna? Tak Czy mieszkam w Polsce? Tak. Czy żyję w czasach obecnych? Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 34 Nie. Czy żyłam dawno temu? Tak. Czy jestem aktorką? Nie. Czy byłam pisarką? Nie. Czy byłam naukowcem? Tak. Czy moje imię zaczyna się w alfabecie na litery od N do P? Nie. Czy moje imię zaczyna się w alfabecie na litery od A do M? Tak. rozwiązanie: Maria Curie-Skłodowska Maria Curie-Skłodowska w samochodzie pogotowia z aparatami rentgenograficznymi (I wojna światowa) Zadanie 6. Czy znacie ciekawe gry i zabawy? Opowiedzcie o nich. Zadanie 7. Napisz opowiadanie pod tytułem „Niedziela bez telewizora i komputera!”. Opisz w nim swoją ulubioną lub wymarzoną niedzielę. Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 35 Zadanie 8. Zaproponuj i opisz rodzinną grę lub zabawę. Przykładowy pomysł i opis rodzinnej zabawy. Rodzinne puzzle Wydrukuj dwa takie same zdjęcia przedstawiające Twoją rodzinę. Jedno ze zdjęć potnij na małe kawałki – przygotuj z niego puzzle. Drugie będzie wzorem. Ułóżcie puzzle całą rodziną. Jak ciekawie spędzić niedzielę? (2) Niedziela Agnieszka Suchowierska Tato ogląda …………………………………… Mama ciekawą ………………………… czyta, Ale czy mi się to podoba Nikt mnie nie………………………… . I podejrzewam, że tej niedzieli Zupełnie o mnie………………………………. . Wczoraj ……………………………….. zepsuł się Nie wiem, co robić, nudzę się. Wyrazy do wyboru (jeden z nich jest niepotrzebny): telewizję, pyta, zapomnieli, zabawy, książkę, internet Zadanie 2. Oto rady dla nudzącego się dziecka z wiersza – propozycje różnych zajęć. Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 36 Połącz ze sobą wyrazy tak, aby pasowały do siebie. Dopisz własne przykłady według wzoru. Zadanie 3. Co najbardziej lubisz robić w internecie? Jakie są Twoje ulubione strony? Napisz kilka zdań, korzystając z niektórych wyrazów zamieszczonych poniżej. ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 37 ………………………………………………………………………………………………… Zadanie 4. Znajdź w internecie interesujący blog dziecięcy lub hobbystyczny. Zapoznaj się z nim i opowiedz o nim. Zadanie 5. Korzystanie z internetu może rozszerzać horyzonty, ale może także być dla człowieka szkodliwe. Kiedy internet rozwija, a kiedy szkodzi? Internet rozwija, gdy: ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… Internet szkodzi, gdy: ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… Zadanie 6. Porozmawiajcie o tym, jak być bezpiecznym w internecie. Jaka słodka lekcja! Polecenia: Zadanie 1. Wysłuchajcie audycji radiowej pod tytułem Cukierkowy zawrót głowy. http://www.polskieradio.pl/18/90/Artykul/546664,Cukierkowy-zawrot-glowy Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Zadanie 2. O jakich słodyczach mowa w audycji? Zadanie 3. Podane punkty ułóż we właściwej kolejności, tak aby powstał przepis na lizaki. Dodanie aromatu. Dodanie barwników. Lizak gotowy! Pocięcie stygnącej masy na paski. Szybkie uformowanie kształtu lizaka. Włożenie patyczka. Wylanie masy cukrowej na blat. Zagotowanie karmelu do temperatury 150'C. 1 ………………………………………………………………………………………………… 2 ………………………………………………………………………………………………… 3 ………………………………………………………………………………………………… 4 ………………………………………………………………………………………………… 5 ………………………………………………………………………………………………… 6 ………………………………………………………………………………………………… Włącz Polskę! Strona 38 http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 39 7 ………………………………………………………………………………………………… 8 ………………………………………………………………………………………………… Zadanie 4. Odpowiedz na podane pytania. 1. Kiedy został wynaleziony lizak? 2. Z czego składa się karmel? 3. Jakie są rodzaje aromatów do lizaków? 4. Co to jest krówka? 5. Co to jest kukułka? 6. Ile czasu zajmuje pokrojenie trzech tysięcy cukierków? 7. Jakiego koloru na początku jest karmel? Zadanie 5. Pomaluj lizaki we wskazany sposób. Lizak w kształcie serca jest trójkolorowy: różowo-czerwono-biały. Na obrzeżu serca jest kolor czerwony, bliżej środka biały, a w samym środku – różowy. Lizak w kształcie pałeczki jest w skośne zielono-żółto-bordowe paski. Jest posypany czerwonymi wiórkami. Okrągły lizak ma na środku kwiatek z czterema czerwonymi płatkami, zieloną łodyżką i dwoma zielonymi listkami. Sam lizak ma kolor żółty, a jego obwódka jest czerwona. Owalny lizak jest biały w kolorowe groszki: jeden niebieski (największy), dwa fioletowe (mniejsze), jeden seledynowy i jeden brązowy (oba takiej samej wielkości). Lizak-buźka jest pomarańczowy. Ma brązowe oczka oraz czerwone usta i policzki. Z ust wystają dwa trójkątne, białe ząbki. Buźka ma blond grzywkę, a na grzywce zieloną kokardkę. Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Jaka słodka lekcja!* Polecenia: Zadanie 1. Wysłuchajcie audycji radiowej pod tytułem Cukierkowy zawrót głowy. http://www.polskieradio.pl/18/90/Artykul/546664,Cukierkowy-zawrot-glowy Zadanie 2. O jakich słodyczach mowa w audycji? Wykreśl niewłaściwe odpowiedzi. Włącz Polskę! Strona 40 http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 41 tort, lizak, czekolada, galaretka, bita śmietana, cukierek budyń Zadanie 3. Przepisz podane punkty kolejności, tak aby powstał przepis na lizaki. Niektórych wyrazów trzeba się domyśleć. 1 Zagotowanie …………………. do temperatury 150 o C. 2 Dodanie ……………………… 3 Wylanie masy ……………………….. na blat. 4 Dodanie ……………………………….. 5 …………………………. stygnącej masy na paski. 6 Szybkie uformowanie kształtu ………………………… 7 Włożenie …………………………………… 8 …………………………………. gotowy! Wyrazy do wpisania: pocięcie, aromatu, karmelu, cukrowej, barwnika, lizaka, lizak, patyczka 1 ………………………………………………………………………………………………… 2 ………………………………………………………………………………………………… 3 ………………………………………………………………………………………………… 4 ………………………………………………………………………………………………… Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 42 5 ………………………………………………………………………………………………… 6 ………………………………………………………………………………………………… 7 ………………………………………………………………………………………………… 8 ………………………………………………………………………………………………… Zadanie 4. Odpowiedz na podane pytania. 1. Kiedy został wynaleziony lizak? 2. Z czego składa się karmel? 3. Jakie są rodzaje aromatów do lizaków? Wymień trzy. 4. Co to jest krówka? 5. Co to jest kukułka? 6. Ile czasu zajmuje pokrojenie trzech tysięcy cukierków? 7. Jakiego koloru na początku jest karmel? Zadanie 5. Pomaluj lizaki we wskazany sposób. Lizak w kształcie serca jest trójkolorowy: różowo-czerwono-biały. Na obrzeżu serca jest kolor czerwony, bliżej środka biały, a w samym środku – różowy. Lizak w kształcie pałeczki jest w skośne zielono-żółto-bordowe paski. Okrągły lizak ma na środku kwiatek z czterema czerwonymi płatkami, zieloną łodyżką i dwoma zielonymi listkami. Sam lizak ma kolor żółty. Owalny lizak jest biały w kolorowe groszki: jeden niebieski (największy), dwa fioletowe (mniejsze), jeden seledynowy i jeden brązowy (oba takiej samej wielkości). Lizak-buźka jest pomarańczowy. Ma brązowe oczka oraz czerwone usta i policzki. Z ust wystają dwa trójkątne, białe ząbki. Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 43 Zadanie 6. Powiedz głośno i wyraźnie: Czy słyszysz, jak szeleszczą papierki po tych wszystkich przepysznych cukierkach? Prima Aprilis! Uważaj, bo się pomylisz Wierszyk pierwszokwietniowy Apoloniusz Bogumił Ciołkiewicz Mamo, upiekłam tacie skarpety, poukładałam w szafie kotlety, posmarowałam masłem obrazy odwirowałam szklanki trzy razy. Zjadłam dyskietkę, popiłam octem, Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 44 zaniosłam nowy dywan na pocztę. Krawaty taty są w odkurzaczu… Tak pracowicie dzień mi się zaczął. A teraz jeszcze wypiorę książki, dam chomikowi wszystkie pieniążki, pastą do butów wyczyszczę krany Tyle roboty mam, że o rany! Lecz mama patrzy na mnie ze zgrozą i pyta: Co ty wyprawiasz, kozo? „Kochana mamo, zaczął się kwiecień, Więc dzisiaj prima aprilis przecież…” Polecenia: Zadanie 1. Czy podobał Ci się Wierszyk pierwszokwietniowy? Uzasadnij swoją odpowiedź. ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… Kim jest osoba, która mówi w wierszu? ……………………………………………………………………………………………………… Napisz, co sądzisz o pomysłach osoby mówiącej w wierszu. ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… Dlaczego dziewczynka mówiła dziwne rzeczy w dniu 1 (pierwszego) kwietnia? Jaki miała w tym cel? ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… Zadanie 2. Obejrzyj starą pocztówkę primaaprilisową i powiedz, co przedstawia. Wyjaśnij, na czym polega jej humor. Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Zadanie 3. Popraw wiersz tak, aby przestał on być zabawny, a zaczął mieć sens. Mamo, …………………………………………………. tacie skarpety, poukładałam w szafie ……………………………………………………, posmarowałam masłem ……………………………………………………… …………………………………………………………………… szklanki trzy razy. Zjadłam ………………………………………………, popiłam ……………………………………………………….., zaniosłam …………………………………………………………… na pocztę. Krawaty taty są ………………………………………………………….… Tak pracowicie dzień mi się zaczął. A teraz jeszcze …………………………………………………………. książki, dam chomikowi ……………………………………………………………………………….., Włącz Polskę! Strona 45 http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 46 pastą do butów wyczyszczę ……………………………………………………… Tyle roboty mam, że o rany! Zadanie 4. Przeczytajcie poniższe dowcipy i opowiedzcie kilka swoich. – Mamusiu, Kazio wczoraj przyszedł do szkoły brudny i pani go wysłała za karę do domu! – I co pomogło? – Tak, dzisiaj cała klasa przyszła brudna. W szkole pani kazała narysować dzieciom swoich rodziców. Po chwili podchodzi do małego Rysia i pyta: – Rysiu, dlaczego twój tata ma na tym rysunku niebieskie włosy? – Bo nie miałem łysej kredki. Bronek przychodzi do domu. Mama krzyczy: – Dlaczego masz takie brudne ręce? – Bo bawiłem się w piaskownicy. – Ale wytłumacz mi, dlaczego masz czyste palce? – Bo gwizdałem na psa. Wielkanoc w naszym domu Dzielenie się święconym jajkiem Maria Konopnicka Zadzwoniły już dzwony, dzień nastał wesoły. Pod święconym pieczywem Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 47 uginają się stoły. Leży jajko święcone malowane farbami – kto też dzisiaj tym jajkiem będzie dzielił się z nami? A więc ojciec i matka – oni pierwsi najpewniej, potem bracia i siostry, i sąsiedzi i krewni, Potem … nie wiem kto dalej, a odgadnąć to sztuka może jakiś gość z drogi do drzwi chaty zapuka. Może dziadziuś zgrzybiały, co się modli w kościele? To się także tym jajkiem z biednym dziadkiem podzielę. Zadanie 1. Które elementy święconki zostały wymienione w wierszu? Odszukaj i podkreśl odpowiednie cytaty. Zadanie 2. Do których zwrotek najlepiej pasuje fotografia umieszczona nad wierszem? Zaznacz je kolorową kredką. Zadanie 3. Opowiedz, jak w Twoim domu przygotowuje się święconkę? Co się w niej znajduje? Kto ją przygotowuje? Zadanie 4. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej, jak w Polsce obchodzi się Wielkanoc, wejdź na stronę internetową poświęconą temu świętu. Znajduje się na niej wiele ciekawych informacji. http://www.poland.gov.pl/Wielkanoc,9998.html Zadanie 5. Opisz koszyczek z wielkanocną święconką. Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… Zadanie 6. Napisz życzenia z okazji Świąt Wielkanocnych. Pamiętaj, by zapisać poprawnie adres. Serdeczne życzenia… Wesołego Alleluja! Zdrowych, wesołych, pogodnych, spokojnych, Świąt Wielkanocnych, smacznego jajka, mokrego Śmigusa, wiosennego przebudzenia, radości, miłości, życzy, składa, przesyła, śle Włącz Polskę! Strona 48 http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 49 Szymon Czechowicz Zmartwychwstanie Jak zrobić wielkanocną pocztówkę? Polecenia: Zadanie 1. POCZTÓWKA WIELKANOCNA – instrukcja wykonania Potrzebne materiały: • fotografia przedstawiająca jaja, • materiały do pokolorowania jaj na fotografiach: kredki, flamastry, farby, kolorowe papierki, lakiery do paznokci, Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 50 • kolorowy karton dwukrotnie większy niż fotografia, • inne materiały do ozdoby (sznurki, nitki, cekiny, guziki, kolorowa folia, dziurkacz itp.), • klej, • nożyczki. Sposób wykonania kartki: 1. Wytnij fotografię. 2. Pomaluj jaja według własnego pomysłu. 3. Wytnij z brystolu kartkę w taki sposób, aby była ona dwukrotnie większa niż fotografia. 4. Złóż kartkę na pół. 5. Naklej fotografię na kolorowy brystol w taki sposób, aby po jego zgięciu rysunek znalazł się na „okładce” kartki. 6. Ozdób całość według własnego pomysłu, na przykład naklejając na karton kolorowe wstążki. 7. Napisz wewnątrz kartki życzenia świąteczne. Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Włącz Polskę! Strona 51 http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Zadanie 2. Napisz instrukcję wykonania innej ozdoby wielkanocnej, na przykład palmy lub pisanki. Robimy własny komiks! Polecenia: Zadanie 1. Zrób własny komiks. Dorysuj rysunki do podanego szablonu komiksu. W tym celu: 1. Wymyśl bohaterów swojego komiksu. 2. Zaplanuj wydarzenia. 3. Wpisz wypowiedzi bohaterów w dymki. 4. Wpisz dodatkowe informacje w wyznaczone miejsca. Pisz wyraźnie, niewielkimi, drukowanymi literami. Włącz Polskę! Strona 52 http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 53 W jaki sposób, według legendy, powstała pierwsza stolica Polski – Gniezno? Przeczytaj: Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Andrzej Dmitroca Legenda o założeniu Gniezna W czasach, gdy wszędzie Las gęsty rósł, Żyli trzej bracia: Lech, Czech i Rus. Pewnego razu Bracia Słowianie Ruszyli w drogę Niespodziewanie. Wiele tygodni, Dni oraz godzin Szukali ziemi Dla swoich rodzin. Lech raz popatrzył Prosto przed siebie, Białego orła Ujrzał na niebie. Powiedział braciom - To dobry znak, Zostanę tutaj, Gdzie mieszka ptak. Tu, gdzie się gnieździ Ten biały orzeł, Moje rodzinne Gniazdo założę. Dawno, dawno temu żyli trzej bracia – Lech, Czech i Rus. Pewnego dnia postanowili wyruszyć ze swoimi drużynami na poszukiwanie nowych ziem do zamieszkania. Wędrowali bardzo długo, przedzierali się przez dziką puszczę, aż tu nagle nieprzebyte bory przerzedziły się i oczom idących ukazał się piękny krajobraz: rozległa dolina otoczona pagórkami i jeziorami. Na najwyższym wzgórzu, na starym, samotnym dębie Lech ujrzał gniazdo białego orła. Wtedy powiedział do swojej drużyny: Tego orła białego przyjmuję za godło ludu swego, a wokół dębu zbuduję gród swój i od orlego gniazda Gnieznem go nazwę. Jak powiedział, tak zrobił. Jeden jego brat, Czech, podążył na południe, a drugi, Rus – na wschód od siedziby Lecha. Opracowano na podstawie: www.gniezno.eu Polecenia: Włącz Polskę! Strona 54 http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 55 Zadanie 1. Porównaj oba teksty mówiące o powstaniu Gniezna i państwa polskiego. W którym znajduje się więcej informacji? Uzasadnij odpowiedź. Zadanie 2. Na podstawie obu tekstów, ilustracji oraz dodatkowych wiadomości ustal, co w legendzie o Lechu, Cechu i Rusie jest prawdziwe, a co prawdopodobne. Gniezno – miasto w województwie wielkopolskim; istnieje od VIII wieku; zbudowano je na siedmiu wzniesieniach; pierwsza stolica Polski. orzeł bielik godło Rzeczypospolitej Polskiej prawdziwe – …………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… prawdopodobne – ………………………………………………………………… Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… Zapamiętaj: W każdej legendzie jest ziarnko prawdy. Zadanie 3. Czy wiesz, które miasta były kolejnymi stolicami Polski? Jak wygląda godło Polski? Oto jak wyglądało godło Polski na przestrzeni wieków. 1295 r. X-XIV w. 1597r. Włącz Polskę! Strona 56 http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura 1919 r. 1944 r. Obecnie. Polecenia: Zadanie 1. Porównaj poszczególne wizerunki orła i znajdź jak najwięcej podobieństw i różnic. Zwróć uwagę na następujące cechy: Jaki jest kolor tła? Jaki kolor ma orzeł? W którą stronę ma zwróconą głowę? Jakie ma skrzydła? Jakie ma szpony? Co ma na głowie? Włącz Polskę! Strona 57 http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 58 Zadanie 2. Opisz dzisiejsze godło Polski. Kieruj się pytaniami z Zadania 1. ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… Polska flaga państwowa Flaga Rzeczypospolitej Polskiej Barwami Rzeczypospolitej Polskiej są kolory biały i czerwony, ułożone w dwóch poziomych, równoległych pasach tej samej szerokości, z których górny jest koloru białego, a dolny koloru czerwonego. Barwy te są takie same jak kolory godła państwowego (biały orzeł na czerwonym polu). Górny pas flagi oznacza białego orła, a dolny – czerwone pole tarczy herbowej. Kolory polskiej flagi mają następujące znaczenie. Kolor biały oznacza srebro, a także wodę oraz czystość. Kolor czerwony jest symbolem ognia, oznacza odwagę i waleczność. Dzień Flagi Rzeczpospolitej Polskiej jest jednym z najmłodszych polskich świąt narodowych. Obchodzimy go 2 maja, począwszy od 2004 roku. W tym dniu chcemy okazać szacunek naszej fladze narodowej, wywieszając ją w widocznych miejscach. W całej Polsce organizowane są różne uroczystości patriotyczne. Niektórzy noszą w tym dniu biało-czerwone kotyliony. Opracowano na podstawie Wikipedii Polecenia: Zadanie 1. Opowiedzcie, czego dowiedzieliście się o polskiej fladze i Dniu Flagi Rzeczpospolitej Polskiej. Zadanie 2. Wykonaj biało-czerwony kotylion. Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Źródło: www.prezydent.pl Zadanie 3. Oto różne święta obchodzone w Polsce. Do każdego z nich dopisz datę (daty, ułożone w odpowiedniej kolejności, znajdują się pod nazwami świąt). Podkreśl te święta, w których ważną rolę odgrywa flaga państwowa. Włącz Polskę! Strona 59 http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Wykaz najważniejszych świąt nieruchomych w Polsce Nowy Rok Dzień Babci Dzień Dziadka Dzień Kobiet Prima Aprilis Święto Pracy Dzień Flagi Rzeczpospolitej Polskiej Święto Konstytucji 3 Maja Dzień Unii Europejskiej Dzień Zwycięstwa Dzień Matki Dzień Ojca Narodowy Dzień Powstania Warszawskiego Rocznica napadu Niemiec na Polskę Wszystkich Świętych Zaduszki Święto Niepodległości Boże Narodzenie 1 stycznia 21 stycznia 22 stycznia 8 marca 1 kwietnia 1 maja 2 maja 3 maja 9 maja 9 maja 26 maja 23 czerwca 1 sierpnia 1 września 1 listopada 2 listopada 11 listopada 24 - 26 grudnia Święto nieruchome – święto, które co roku przypada tego samego dnia. Święto ruchome – święto, którego termin nie jest stały, np. Wielkanoc. Zadanie 4. Odczytaj głośno nazwy świąt obchodzonych w Polsce i ich daty. Zapamiętaj! Mówimy: pierwszego stycznia – lub – pierwszy (dzień) stycznia. ósmego marca – lub – ósmy marca trzeciego maja – lub – trzeci maja Pierwszy styczeń, ósmy marzec, trzeci maj to formy błędne. Idziemy do muzeum Polecenia: Zadanie 1. Zapoznaj się ze stroną internetową Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie i odpowiedz pełnymi zdaniami na pytania. http://mppp.pl/ Włącz Polskę! Strona 60 http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 61 1. W jakim mieście znajduje się Muzeum Początków Państwa Polskiego? .............................................................................................. 2. W jakie dni tygodnia i w jakich godzinach jest czynne muzeum? .............................................................................................. 3. Ile kosztują bilety? .............................................................................................. 4. Kiedy można odwiedzić muzeum za darmo? .............................................................................................. 5. W jaki dzień tygodnia muzeum jest nieczynne? .............................................................................................. Zadanie 2. Znajdź w regulaminie zwiedzania muzeum punkt Przepisy porządkowe i odpowiedz pełnymi zdaniami na pytania. http://mppp.pl/regulamin_zw.html 1. Co należy zrobić z plecakami torbami i kurtkami i płaszczami? .............................................................................................. .............................................................................................. 2. Gdzie nie można wchodzić? .............................................................................................. .............................................................................................. 3. Co to znaczy „obowiązujący kierunek zwiedzania”? .............................................................................................. .............................................................................................. 4. Kogo należy słuchać podczas zwiedzania muzeum? .............................................................................................. .............................................................................................. Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 62 Zadanie 3. Obejrzyj kilka eksponatów muzeum, grając w muzealne puzzle, a potem zrób swój średniowieczny inicjał. Miłej zabawy! http://edukacja.mppp.pl/graj_puzzle.html http://edukacja.mppp.pl/graj_inicjal.html Jeden z eksponatów muzeum – kafel z XV w. Zadanie 4. Uzupełnij podane zdania wyrazem muzeum. Co zauważasz? Jutro nasza klasa idzie do …………………………………… Nie byłam nigdy w tym ………………………………………. Rozmawialiśmy na lekcji o ……………………………….. Przyglądam się stronie internetowej ……………………………….. Tego ……………….……………. nie ma już w Warszawie. Zadanie 5. Napisz regulamin zwiedzania muzeum dla młodszych dzieci, które jeszcze nigdy nie były w żadnym muzeum. Możesz użyć następujących wyrazów: wolno, nie wolno, należy, trzeba, powinno się, niedopuszczalne jest, niedozwolone jest, zabrania się Zadanie 6. Wyobraź sobie, że zwiedzając muzeum odłączyłeś się/odłączyłaś się przypadkowo od klasy i zgubiłeś się//zgubiłaś się. Napisz krótkie pytanie, w którym grzecznie poprosisz pracownika muzeum o wskazanie drogi. .............................................................................................. .............................................................................................. Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura .............................................................................................. .............................................................................................. Poznajemy historię krakowskiego hejnału z Wieży Mariackiej Polecenia: Zadanie 1. Posłuchaj opowieści o hejnale krakowskim i zaznacz poprawne odpowiedzi. http://www.kula.gov.pl/krakow/rynek/hejnal/ Kościół Mariacki w Krakowie Hejnalista na Wieży Mariackiej 1. Hejnał Mariacki jest grany a. spod Kościoła Mariackiego. b. z głównej nawy Kościoła Mariackiego c. z niższej wieży Kościoła Mariackiego. d. z wyższej wieży Kościoła Mariackiego. Włącz Polskę! Strona 63 http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 64 2. Hejnał grany jest w Krakowie a. codziennie w południe, w stronę południową. b. codziennie, co godzinę, na cztery strony świata c. w niedziele, o północy, w kierunku północnym. d. w święta państwowe, na północ i południe. 3. Wieża, z której gra się hejnał, nazywa się a. Hejnałówka. b. Hejnalica. c. Hejnałka. d. Hejnioła. Zadanie 2. Opowiedz legendę związaną z hejnałem Krakowa. Zadanie 3. Historię hejnału opowiedział nam lajkonik. Czy wiesz, kto to jest? Lajkonik, dawniej zwany Konikiem Zwierzynieckim, to bardzo ważna postać Krakowa. Ma on nawet swoje święto – w pierwszy czwartek po Bożym Ciele. Tego dnia, bez względu na pogodę, egzotycznie odziany jeździec wyrusza na drewnianym koniku w trasę po Krakowie. Podąża ulicami miasta przy dźwiękach starodawnych melodii, skacze, tańczy taniec z chorągwią, zagląda do sklepów i restauracji, hojnie rozdając napotkanym ludziom razy (symboliczne uderzenia) buławą oraz zbierając datki do koszyczka. Towarzyszą mu śmiech i zabawa. Ruch, taniec, razy buławą dawane na szczęście, muzyka, a zwłaszcza dźwięki bębna, tworzą niezwykły nastrój radosnego pochodu Lajkonika. Ten niezwykły dzień w Krakowie lubią nie tylko dzieci. Tekst opracowano na podstawie: Muzeum Historyczne Miasta Krakowa http://www.mhk.pl/wydarzenia_cykliczne/lajkonik Zadanie 4. Wyobraź sobie, że chcesz opisać lajkonika komuś, kto go nigdy nie widział. Jak wygląda? Co jest w nim ciekawego i oryginalnego? Przygotuj krótką wypowiedź ustną na ten temat. Zadanie 5. Odgadnij, o jakie wyrazy chodzi i wstaw brakujące litery. _ejnał, wie_a, kości_ł, poch_d, p_łnoc, poł_dnie, leg_da, _orągiew, Krak_w Zadanie 6. Wpisz słowa z Zadania 5 do krzyżówki – od najkrótszego do najdłuższego wyrazu. W przypadku, gdy wyrazy mają tę samą ilość liter, wpisz je w kolejności alfabetycznej. Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura S_ _ _ _ _ _ _ _ _ budynek, w którym kiedyś znajdowały się kramy (czyli stoiska z towarami) – najczęściej z suknem (czyli z materiałami). Przeważnie znajdowały się one na środku rynku w miastach, które leżały na szlakach handlowych. Wznoszono je do XVII wieku. Zadanie 7. W nagrodę za pracę na lekcji pospaceruj po Krakowie i zrób tam porządek. Wyjaśnij, dlaczego usunięte przez Ciebie elementy nie pasują do Sukiennic. http://www.kula.gov.pl/krakow/rynek/co-nie-pasuje/ Włącz Polskę! Strona 65 http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 66 Nasz hymn państwowy – „Mazurek Dąbrowskiego” Mazurek Dąbrowskiego Mazurek Dąbrowskiego, napisany przez Józefa Wybickiego, najpierw miał tytuł Pieśń Legionów Polskich we Włoszech. Autor melodii opartej na motywach ludowego mazurka (właściwie mazura) jest nieznany. Pieśń powstała w dniach między 16 a 19 lipca 1797 we włoskim miasteczku Reggio nell'Emilia (w dzisiejszych Włoszech). Pierwszy raz pieśń została wykonana publicznie 20 lipca 1797 roku. Tekst ogłoszono po raz pierwszy w Mantui w lutym 1799 w gazetce Dekada Legionowa. Pieśń od razu została przyjęta z aplauzem przez Legiony Dąbrowskiego. Z początkiem 1798 znana była już znana we wszystkich zaborach. Śpiewano ją podczas triumfalnego wjazdu generała Henryka Dąbrowskiego i Józefa Wybickiego do Poznania 3 listopada 1806 roku, podczas powstania listopadowego (1830), styczniowego (1863), przez Polaków na Wielkiej Emigracji, w czasie rewolucji 1905, podczas I i II wojny światowej. Tekst Mazurka był tłumaczony przez poetów solidaryzujących się z walczącą Polską i znany był w 17 językach. Podczas Wiosny Ludów (1848) Mazurek Dąbrowskiego śpiewany był na ulicach Wiednia, Berlina i Pragi, gdzie cieszył się szczególną popularnością. Opracowano na podstawie Wikipedii Polecenia: Zadanie 1. Przeczytaj pierwotną wersję Mazurka Dąbrowskiego i obejrzyj ilustracje, jakie wykonał do niego słynny polski malarz Juliusz Kossak. Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 67 Zadanie 2. Oto obecna wersja polskiego hymnu państwowego. Zaśpiewajcie ją, pamiętając o postawie „na baczność”. Melodia polskiego hymnu: http://www.mazurekdabrowskiego.pl/muzyka.html Mazurek Dąbrowskiego Józef Wybicki Jeszcze Polska nie zginęła, kiedy my żyjemy, co nam obca przemoc wzięła, szablą odbierzemy. Marsz ,marsz, Dąbrowski z ziemi włoskiej do Polski! za twoim przewodem złączym się z narodem. Przejdziem Wisłę, przejdziem Wartę, będziem Polakami, dał nam przykład Bonaparte, jak zwyciężać mamy. Marsz, marsz, Dąbrowski… Jak Czarniecki do Poznania po szwedzkim zaborze dla ojczyzny ratowania wrócim się przez morze. Marsz, marsz, Dąbrowski… Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 68 Już tam ojciec do swej Basi mówi zapłakany: słuchaj jeno, pono nasi biją w tarabany. Marsz, marsz, Dąbrowski… Zadanie 3. Kiedy śpiewa się hymn państwowy? Wymień te uroczystości i momenty, w których Polacy śpiewają swój hymn. Poznajemy legendy związane z miastem Warszawa Przeczytaj: Zbigniew Dmitroca Legenda o powstaniu Warszawy Tu, gdzie dzisiaj jest Warszawa Żyli kiedyś Wars i Sawa. Wars rybakiem był, a żona W domu była zatrudniona. Byli biedni, ale mili, Na odludziu sobie żyli, Ich uboga chatka mała W środku wielkiej puszczy stała. Do ich domu raz zapukał Książę, co noclegu szukał. Wars i Sawa go przyjęli, Ugościli tym, co mieli. Rano książę podziękował I ten las im podarował. Potem wioska tam powstała, Co początek miastu dała. Legenda o warszawskiej syrence Dawno, dawno temu przypłynęły z Atlantyku na Bałtyk dwie siostry – syreny; piękne kobiety z rybimi ogonami, zamieszkujące w głębinach mórz. Jedna z nich upodobała sobie skały w cieśninach duńskich i do tej pory możemy ją zobaczyć siedzącą na skale, u wejścia do portu w Kopenhadze. Druga dopłynęła aż do wielkiego nadmorskiego portu Gdańsk, a potem Wisłą popłynęła w górę jej biegu. Według legendy u podnóża dzisiejszego Starego Miasta, mniej więcej w miejscu, Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 69 gdzie obecnie znajduje się jej pomnik, wyszła z wody na piaszczysty brzeg, aby odpocząć, a że miejsce się jej spodobało, postanowiła tu zostać. Rychło rybacy zauważyli, że ktoś podczas ich połowu wzburza fale Wisły, plącze sieci i wypuszcza ryby z więcierzy. Ponieważ jednak syrena oczarowywała ich swym pięknym śpiewem, nic jej nie zrobili. Pewnego razu bogaty kupiec zobaczył syrenę i usłyszał jej piękny śpiew. Szybko przeliczył, ile zarobi, jeżeli uwięzi syrenę i będzie ją pokazywać na jarmarkach. Podstępem ujął syrenę i uwięził ją w drewnianej szopie, bez dostępu do wody. Skargi syreny usłyszał młody parobek, syn rybaka i z pomocą przyjaciół uwolnił ją w nocy. Syrena z wdzięczności za to, że mieszkańcy stanęli w jej obronie, obiecała im, że w razie potrzeby oni też mogą liczyć na jej pomoc. Z tego właśnie powodu Warszawska Syrena jest uzbrojona – ma miecz i tarczę dla obrony tego miasta. Źródło: Wikipedia i http://www.infowarszawa.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=107&Itemid=4 3 Polecenia: Zadanie 1. Która z legend o powstaniu Warszawy podoba Ci się bardziej i dlaczego? ………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………… Zadanie 2. Ułóż w kolejności chronologicznej rozsypane plany dwóch legend o Warszawie. W tym celu najpierw oznakuj poszczególne punkty (na przykład oznacz kwadraty dwoma kolorami), a następnie wpisz je w odpowiedniej kolejności. Dopłynięcie pierwszej z syren do Kopenhagi. Płacze i skargi syreny. Uwięzienie syreny w drewnianej szopie bez dostępu do wody. Postanowienie schwytania syreny i pokazywania jej za pieniądze na jarmarkach. Powstanie miasta o nazwie Warszawa na cześć jego założycieli Warsa i Sawy. Przypłynięcie drugiej syreny do Gdańska, a stamtąd – Wisłą do Warszawy. Przypłynięcie na Bałtyk dwóch pięknych syren. Serdeczne ugoszczenie przybysza. Spokojne życie rybaka Warsa i jego żony. Uroczysta obietnica syreny. Usłyszenie syreny przez bogatego i chciwego kupca. Uwolnienie syreny przez młodego parobka. Wdzięczność księcia za gościnę i niezwykły podarunek księcia. Wycieczka księcia po puszczy. Założenie wsi. Zapukanie przez księcia do ubogiej chatki na odludziu. Zauważenie syreny przez rybaków i ich zachwyt nad jej pięknym śpiewem. Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 70 Plan Legendy o powstaniu Warszawy 1) ………………………………………………………………………………………… 2) ………………………………………………………………………………………… 3) ………………………………………………………………………………………… 4) ………………………………………………………………………………………… 5) ………………………………………………………………………………………… 6) ………………………………………………………………………………………… 7) ………………………………………………………………………………………… Plan Legendy o syrence warszawskiej 1) ………………………………………………………………………………………… 2) ………………………………………………………………………………………… 3) ………………………………………………………………………………………… 4) ………………………………………………………………………………………… 5) ………………………………………………………………………………………… 6) ………………………………………………………………………………………… 7) ………………………………………………………………………………………… 8) ………………………………………………………………………………………… 9) ………………………………………………………………………………………… 10) ……………………………………..……………………………………………… Zadanie 3. Napisz krótkie opowiadanie o Warsie i Sawie. Możesz kierować się sporządzonym planem wydarzeń. Zadanie 4. Naucz się ładnie opowiadać wybraną legendę związaną z Warszawą. Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 71 Opisujemy warszawską Syrenkę Polecenia: Zadanie 1. Autorka pomnika warszawskiej Syrenki, Ludwika Nitschowa, tak mówi o swoim dziele: „Wyrzeźbiona przeze mnie twarz Syreny jest twarzą Krystyny Krahelskiej zmonumentalizowaną, aby nie było tak łatwo rozpoznać Krysię, chodzącą ulicami, co by ją może krępowało. Bo chodziła ulicami warszawskimi prosta, wysoka (174 cm wzrostu), jaśniejąca uśmiechem wewnętrznej młodzieńczej radości i siły, gotowa na wszystko, co uczciwe, sprawiedliwe i piękne.” Źródło: http://www.sp212patronka.republika.pl/zyciorys2.htm Obejrzyj pomnik warszawskiej Syrenki i opisz go. Twój opis powinien zawierać wstęp, rozwinięcie i zakończenie oraz co najmniej trzy akapity. Stojący nad Wisłą pomnik Syreny autorstwa Ludwiki Nitschowej z 1938 roku. Pomocne słownictwo: pół kobieta, pół ryba, w prawej ręce, w lewej ręce, włosy związane w kok, klęczy, gotowa bronić, miecz, tarcza, uniesiony, naga, spiż, waga 1206 kilogramów, wysokość 3,75 metra (375 centymetrów), szerokość 1,87metra (187 centymetrów), wizerunek orła, strzeże, opiekuje się …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 72 …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… Ciekawe: Pierwsza syrenka, którą można znaleźć w księdze rachunkowej Starej Warszawy z roku 1659 wyglądała zupełnie inaczej niż dzisiejsza. Przyjrzyj się jej i powiedz, czym się różnią obie Syrenki. Rozmawiamy o filmie pod tytułem „Magiczne drzewo” (2) Polecenia: Zadanie 1. Obejrzyjcie dowolny odcinek polskiego filmu animowanego pod tytułem Zaczarowany ołówek i powiedzcie, co łączy tę kreskówkę z filmem Magiczne drzewo. Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 73 Rzeźba postaci z kreskówki "Zaczarowany ołówek" w Łodzi Zadanie 2. Wyjaśnij ustnie znaczenie podanych terminów. W razie problemów poproś nauczyciela o pomoc. film animowany film aktorski film fabularny film dokumentalny Zadanie 3. Jakie właściwości miało czerwone krzesło? Dlaczego można było mieć z jego powodu kłopoty? Zadanie 4. Jakie magiczne właściwości mogłyby mieć wymienione niżej przedmioty? Porozmawiaj na ten temat z innymi uczniami i posłuchaj ich propozycji. Podpisz pomysłowo każdy z tych przedmiotów, pamiętając o poprawnej pisowni (np. Ekologiczne pudełko antyproblemowe.) .................................. .................................. Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura .................................. Strona 74 .................................. Zadanie 5. Wymień magiczne przedmioty występujące w znanych Ci baśniach i wyjaśnij pisemnie, na czym polegało ich działanie. Przykład grzebień – gdy się go rzuci za siebie, przemienia się on w las ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… Zadanie 6. W czym film pod tytułem Magiczne drzewo jest podobny do baśni, a w czym do filmu fabularnego? Wymień elementy fantastyczne i prawdopodobne, które w nim występują. Zapisz je za pomocą równoważników zdań, czyli takich wypowiedzeń, w których nie ma czasowników. Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 75 Wzór: Rodzina spotkała ciotkę na schodach podczas koncertu ulicznego. ŹLE Spotkanie ciotki na schodach podczas koncertu ulicznego. DOBRZE Prawdopodobne: ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… Fantastyczne: ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… Jakie życzenia miały dzieci z filmu pod tytułem „Magiczne drzewo”? Polecenia: Zadanie 1. Pokoloruj litery przed zdaniami prawdziwymi na zielono, a przed zdaniami fałszywymi na czerwono. Odczytaj rozwiązanie – dwa wyrazy. Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 76 Zadanie 2. Odgadnij, o jakie zdania chodzi, i zapisz je pod tabelką. Ciotka nie mogła doczekać się dzieci na łące, więc poprosiły o to, aby mogły się na niego dostać. Statek, na który chciały się dostać dzieci, odpłynął, i trzeba było wyczarować jej łóżko. Rodzice nie chcieli wrócić do domu, a ono uratowało go przed utonięciem. Ciocia się rozchorowała dlatego rozkazała krzesłu, że mają się stać dla niej widoczne. Mężczyzna na szczudłach obiecał krzesłu poprawę, więc dzieci zażądały od lustra cofnięcia wcześniejszego czaru. …………………………………………………………………………………………………………………………… Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 77 …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… Zadanie 3. Krzesło rozumiało życzenia dzieci bardzo dosłownie, z czego wynikały czasami kłopoty. Wyobraźcie sobie i opowiedzcie, jak mogłoby zareagować na następujące życzenia: – chcę mieć góry złota, – pragnę zobaczyć, co się teraz dzieje w Egipcie, – chcę, mieć wszystkie słodycze świata, – chcę, mieć gęste włosy. Zadanie 4. Wyobraź sobie, że możesz wypowiedzieć trzy życzenia, a czerwone krzesło je spełni. Zapisz precyzyjnie swoją prośbę, pamiętając o tym, że rozumie ono wszystko bardzo dosłownie. Pamiętaj też o zwrotach grzecznościowych, bo czarodziejskie krzesło spełnia tylko prośby dobrych i uprzejmych ludzi. Co to znaczy, że film pod tytułem „Magiczne drzewo” jest ekranizacją? Polecenia: Zadanie 1. Obejrzyj uważnie plakat do filmu pod tytułem Magiczne drzewo i napisz, jakie elementy powinien zawierać plakat filmowy. http://www.filmweb.pl/film/Magiczne+drzewo-2009-465102#poster-1 Na każdym plakacie filmowym znajdują się następujące elementy: ………………………………………………………………………………………………………… Włącz Polskę! http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Strona 78 ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… Zadanie 2. Przygotuj ustną wypowiedź, w której przedstawisz film pod tytułem Magiczne drzewo. W tym celu: • wymień nazwiska aktorów odgrywających główne role, • powiedz, kto reżyserował film, • wyjaśnij, na podstawie jakiej książki (jakiego autora) został zrealizowany film, • podaj rok produkcji filmu, • podaj czas trwania filmu, • wymień bohaterów filmu, • opowiedz w skrócie jego fabułę. Możesz skorzystać z wiadomości zamieszczonych na tej stronie: http://www.filmweb.pl/film/Magiczne+drzewo-2009-465102 Zadanie 3. Obejrzyj fotosy przedstawiające aktorów występujących w filmie Magiczne drzewo i podpisz zdjęcia imieniem i nazwiskiem aktorki lub aktora. Zbierz informacje o wybranej osobie i krótko przedstaw je w formie pisemnej. .................................. .................................. Włącz Polskę! .................................. http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Zadanie 4. Ekranizacja to film nakręcony na podstawie książki. Czy film pod tytułem Magiczne drzewo można nazwać ekranizacją? Dlaczego? …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… Zadanie 5. Podaj znane Ci pzykłady ekranizacji filmowych. Pamiętaj o poprawnym zapisie tytułów. …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… Włącz Polskę! Strona 79 Spis treści Jak się usypia małego smoka? (Agnieszka Suchowierska ) .............................................. 1 Czy widziałeś takiego szpaka, co nie wychodzi z domu bez fraka? (Agnieszka ............. 3 Suchowierska ) Ubieramy się modnie i wygodnie (1) (Agnieszka Suchowierska) .................................... 5 Ubieramy się modnie i wygodnie (2) (Agnieszka Suchowierska ) ................................... 8 Poznajemy epitet (Agnieszka Suchowierska ) .................................................................... 9 O czym myśli osoba mówiąca w wierszu pt. „Ja”? (Agnieszka Suchowierska ) ........... 12 Z jakiego powodu mama łapie się za głowę, a tato milczy na kanapie? (1) ................. 14 (Agnieszka Suchowierska ) Z jakiego powodu mama łapie się za głowę, a tato milczy na kanapie? (2) ................. 16 (Agnieszka Suchowierska ) Co dziwnego było w mamie Kamy? (1) (Agnieszka Suchowierska ) .............................. 18 Co dziwnego było w mamie Kamy? (2) () .......................................................................... 22 Mój ukochany pies (Agnieszka Suchowierska) ................................................................ 24 Szukamy rymów w rosole (Agnieszka Suchowierska ) .................................................... 27 Rosół, barszczyk, kołduny, kutia… (Porozmawiamy o jedzeniu i pobawimy się .......... 29 nim (chociaż mama Marka nie pozwala), układając rymowanki i węża kulinarnego.) Jak ciekawie spędzić niedzielę? (Agnieszka Suchowierska ) ......................................... 32 Jak ciekawie spędzić niedzielę? (2) (Agnieszka Suchowierska ) ................................... 35 Jaka słodka lekcja! (Agnieszka Suchowierska ) ............................................................... 37 Jaka słodka lekcja!* (Agnieszka Suchowierska ) ............................................................. 40 Prima Aprilis! Uważaj, bo się pomylisz (Agnieszka Suchowierska ) ............................. 43 Wielkanoc w naszym domu (Agnieszka Suchowierska ) ................................................. 46 Jak zrobić wielkanocną pocztówkę? (Agnieszka Suchowierska ) .................................. 49 Robimy własny komiks! (Agnieszka Suchowierska ) ....................................................... 52 W jaki sposób, według legendy, powstała pierwsza stolica Polski – Gniezno? ............ 53 (Agnieszka Suchowierska ) Jak wygląda godło Polski? (Agnieszka Suchowierska ) .................................................. 56 Polska flaga państwowa (Agnieszka Suchowierska ) ...................................................... 58 Idziemy do muzeum () ......................................................................................................... 60 Poznajemy historię krakowskiego hejnału z Wieży Mariackiej (Agnieszka ................. 63 Suchowierska ) Nasz hymn państwowy – „Mazurek Dąbrowskiego” (Agnieszka Suchowierska ) ........ 66 Poznajemy legendy związane z miastem Warszawa (Agnieszka Suchowierska ) ........ 68 Opisujemy warszawską Syrenkę (Agnieszka Suchowierska ) ......................................... 70 Rozmawiamy o filmie pod tytułem „Magiczne drzewo” (2) (Agnieszka ....................... 72 Suchowierska ) Jakie życzenia miały dzieci z filmu pod tytułem „Magiczne drzewo”? ......................... 75 (Agnieszka Suchowierska ) Co to znaczy, że film pod tytułem „Magiczne drzewo” jest ekranizacją? .................... 77 (Agnieszka Suchowierska ) http://www.wlaczpolske.pl język polski dla uczniów w wieku 10-13 lat do programu "Lubię Polskę" - cz. 2. literatura Włącz Polskę! Strona 80
