Plan Cmentarza Komunalnego w Lidzbarku Warmińskim

PLAN CMENTARZA KOMUNALNEGO
2
BRAMA WEJŚCIOWA
HISTORIA CMENTARZA
16
STACJE DROGI KRZYŻOWEJ
OGRODZENIE ZABYTKOWE
DOM
PRZEDPOGRZEBOWY
ZABYTKOWE NAGROBKI
20
13
15
21
21
1
OLSZTYN
SKARPY
GOLGOTA I STUDNIA
OCZYSZCZENIA
15
ALEJE
KAPLICA
NUMERY KWATER
55
56
POMNIK OFIAR
HITLERYZMU I STALIZNIZMU
14
14
20
20
1
13
1
56
55
38
39
10
11
34
12
33
10
11
9A
1
9
14
9
57
43B
36
8
35
58
17
18
35A
43
16
13
1
8
9
12 8
11 7
10 6
21
5
4
5
61
Pozostałe stacje mają postać
skromniejszych kapliczek kolumnowych
z płaskorzeźbionymi,
polichromowanymi przedstawieniami
kolejnych scen Drogi Krzyżowej.
Wszystkie stacje wykonał w 1927r.
F. Drexler z Monachium. Jednym
z pierwszych nagrobków był (również
zachowany) pomnik wielokrotnego
rekordzisty świata w sportach
lotniczych, weterana Wielkiej Wojny
1914 – 1918, Ferdynanda Schulza
(zginął w wypadku lotniczym w 1929r.),
położony przy głównym rondzie. Po
1945r. większość dawnych nagrobków
uległa likwidacji wskutek braku
opiekunów i długoletniego użytkowania
cmentarza przez nowo przybyłą
ludność.
Z nielicznych zachowanych pomników
warto zwrócić uwagę na ozdobne,
wykonane w drewnie lub metalu krzyże
nagrobne przedwojennych proboszczów
lidzbarskich i kilkanaście rzeźbionych
w kamieniu lub cemencie pomników
prywatnych osób, w tym ongiś
zasłużonych dla miasta.
Spośród tych ostatnich szczególnie
ciekawe są drewniane krzyże
sygnowane nazwiskiem Michaela
Lipowa (wyjechał do Nadrenii przed
1939r. i tworzył jeszcze po wojnie,
m.in. nagrobek pomysłodawcy
cmentarza, ks. A. Buchholza). Cmentarz
częściowo otacza zabytkowy mur
z dwiema ozdobnymi bramami od
strony ulic: Krasickiego i Kopernika.
W północnym rejonie zachowały się
pozostałości dwu stawów. Pierwotny
układ cmentarza niemal nie uległ
zniekształceniu, co – obok starodrzewu
– stanowi dodatkowo o jego
zabytkowym charakterze. Współczesne
nagrobki wykazują się daleko idącą
typowością, z nielicznymi wyjątkami.
Ważnym dla obecnych mieszkańców
miasta obiektem jest położony
w centrum ronda krzyż – pomnik
poświęcony obywatelom polskim
- ofiarom hitleryzmu i stalinizmu z lat
1939 – 1956.
OPRACOWAŁ: Sławomir Skowronek
22
4
2
2
13
61A
3
49
1
1
14
28
2
49A
• DROGA KRZYŻOWA
• STUDNIA OCZYSZCZENIA
• OGRODZENIE Z BRAMAMI
WEJŚCIOWYMI
23
27
1
3A
54B
1
61AB
3
52
54
54A
51
52
ul. Krasickiego
26
25
51A
ul. Mławska
24
ZABYTKI CMENTARZA
2
3B
BARTOSZYCE
1
8A
41
20
JESTEŚ TUTAJ
30
35A
6
31
19
7
3
32
37
ul. Kopernika
43A
15
Cmentarz komunalny zwany pierwotnie
(do 1945r.) CMENTARZEM LEŚNYM
(„Waldfriedhof”).
Powstał w 1925r. z inicjatywy
proboszcza Alfonsa Buchholza, który
pragnął zapobiec dalszej dewastacji
i zarastaniu terenów dawnych ogrodów
Ignacego Krasickiego, jak również
zaspokoić rosnące potrzeby sepulkralne
lidzbarczan. Wykorzystując
zróżnicowane ukształtowanie terenu,
twórcy nowego cmentarza zaplanowali
istniejącą do dziś Drogę Krzyżową,
której kulminacyjne punkty stanowią
kaplice nr 12 (monumentalna scena
Ukrzyżowania w formie łuku
triumfalnego – symbol zwycięstwa
Chrystusa nad śmiercią, z figurami
Maryi i św. Jana po bokach), nr 13
(kaplica ze sceną Piety) i nr 14
(podziemna kaplica Złożenia do Grobu).
Kaplica nr 12 położona jest na sztucznie
wzniesionym pagórku o tarasowych
zboczach, symbolizujących „kręgi
dantejskie”; kaplica nr 13 – przy
głównym rondzie cmentarza; kaplica
nr 14 – na jej zapleczu poniżej.
Wyszukiwarka grobów
znajduje się
na portalu miejskim
www.lidzbarkw.eu
JESTEŚ TUTAJ
ZABYTKOWE NAGROBKI
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Nagrobek NN
Nagrobek Otto Scheera (1887 – 1926)
Nagrobek Anny Dϋhring
Nagrobek Aloysiusa Penkwitta
(1875 – 1931)
Krzyż rodziny Schwenzfeier
Nagrobek ks. prof. Pawła Dudeckiego
Nagrobek archiprezbitera i kanonika
warmińskiego Theodora Matthee
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
Krzyż Franza Petera
Krzyż archiprezbitera Karla Neumanna
Krzyż proboszcza Antona Froelicha
Krzyż proboszcza Franza Lilienthala
Krzyż proboszcza Bernharda Renkela
Nagrobek małżonków Marii i Augusta
Grunert
Krzyż Ignacego Linkiewicza
(17.01.1900 – 25.06.1946)
Płyta nagrobna ks. Ludwika Syrewicza
(15.08.1888 – 21.12.1947)
Nagrobek Heleny Syrewicz
(7.09.1878 – 19.09.1949)
Krzyż Aleksandra Wieliczko
(7.01.1875 – 19.01.1947)
Krzyż NN
19. Nagrobek Wincentego Saletisa
(zm. 19.01.1951)
20 Krzyż Augusta Wernera
(21.01.1872 – 18.02.1943)
21. Nagrobek Kathariny Rochow
(23.02.1863 – 19.09.1927) z domu
Weiss
22. Pomnik lotnika Ferdinanda Schulza
23. Krzyż Ferdinanda Magera
(30.09.1850 – 2.08.1928)
24. Nagrobek Helene Freundt i Bernharda
Kleina
25. Nagrobek Aloysius Armborst
26. Nagrobek Carla Kerbauma i Bernharda
Freundta
27. Krzyż NN
28. Krzyż Margarete i Jozefa Hippler