Spis treści
Transkrypt
Spis treści
3 Spis treści WSTĘP 5 1. ISTOTA ANALIZY I JEJ ROLA W PROCESIE PODEJMOWANIA DECYZJI 7 1.1. Źródła informacji, narzędzia i metody analizy 8 1.2. Rodzaje analiz sporządzanych w przedsiębiorstwie 9 1.3. Techniki i etapy prac analitycznych 12 1.4. Rodzaje stosowanych porównań i problem porównywalności danych 15 1.5. Formy prezentacji wyników analiz Literatura 15 15 2. ANALIZA ZASOBOWI PRODUKCJI W PRZEDSIĘBIORSTWACH 2.1. Ziemia jako czynnik produkcji 16 17 2.1.1. Powierzchnia i struktura użytków rolnych 2.1.2. Ocena jakości ziemi w gospodarstwach 2.2. Nakłady pracy i zasoby siły roboczej 2.2.1. Ocena zasobów siły roboczej w przedsiębiorstwach 17 18 22 22 2.2.2. Struktura zatrudnienia i fluktuacja kadr 24 2.3. Wyposażenie przedsiębiorstwa w środki trwałe 26 2.3.1. Wartość i zużycie środków trwałych 26 2.3.2. Zmiany w wartości środków trwałych w przedsiębiorstwie 28 2.3.3. Zasoby siły pociągowej 30 2.4. Środki obrotowe w przedsiębiorstwie 31 2.4.1. Wielkość zapasów i koszty ich utrzymania 31 2.4.2. Gospodarowanie należnościami 33 2.4.3. Zarządzanie środkami pieniężnymi 2.5. Ocena efektywności wykorzystania zasobów przedsiębiorstwa 2.5.1. Ocena produkcyjności ziemi 2.5.2. Analiza wydajności pracy 34 34 35 36 2.5.3. Wykorzystanie środków trwałych i majątku 37 2.5.4. Relacje czynników produkcji w przedsiębiorstwie 38 2.6. Analiza organizacji produkcji w przedsiębiorstwach rolniczych 40 2.6.1. Analiza produkcji roślinnej 42 2.6.2. Analiza produkcji zwierzęcej 45 2.6.3. Gospodarka paszowa 2.7. Produkcja nierolnicza w przedsiębiorstwach agrobiznesu 48 49 Literatura 52 Zadania 53 3. OCENASYTUACJI FINANSOWEJ PRZEDSIĘBIORSTWA 62 3.1. Wstępna analiza bilansu majątkowego 62 3.2. Wstępna analiza rachunku zysków i strat 71 3.3. Analiza rachunku przepływów pieniężnych 73 4 3.4. Analiza wskaźnikowa 3.4.1. Płynność finansowa w przedsiębiorstwie 76 3.4.2. Ocena zadłużenia przedsiębiorstwa 78 3.4.3. Analiza sprawności działania 80 3.4.4. Rentowność działalności przedsiębiorstwa 83 3.4.5. Analiza przedsiębiorstwa 84 metodą Du Ponta 3.5. Analiza progu rentowności 85 3.6. Analiza czynników kształtujących wynik finansowy przedsiębiorstwa 88 3.6.1. Analiza przychodów ze sprzedaży 88 3.7.2. Analiza kosztów produkcji 90 Literatura 95 Zadania 96 4. WYBRANE METODY ANALIZY STRATEGICZNEJ 4.1. Analiza makrootoczenia 107 107 4.1.1. Metoda delficka 107 4.1.2. Analiza luki strategicznej 108 4.1.3. Metody scenariuszowe 109 4.2. Analiza otoczenia konkurencyjnego 4.2.1. Analiza „pięciu sił" Portera 111 111 4.2.2. Punktowa ocena atrakcyjności sektora 113 4.2.3. Mapa grup strategicznych 114 4.2.4. Analiza znaczenia stakeholders (interesariuszy) 115 4.2.5. Krzywa doświadczenia 116 4.2.6. Analiza pozycji wyrobu i zaufania klientów 117 4.3. Analiza zasobów przedsiębiorstwa 118 4.3.1. Macierz produkt - rynek Ansoffa 118 4.3.2. Cykl życia produktu i technologii 119 4.3.3. Macierz BCG (Boston Consulting Group) 120 4.3.4. Macierz McKinseya (GE - General Elektric) 122 4.3.5. Macierz opłacalności biznesu 124 4.3.6. Analiza kluczowych czynników sukcesu (KCS) 125 4.3.7. Analiza łańcucha wartości 126 4.4. Inne metody analizy strategicznej 128 4.4.1. Analiza SWOT 128 4.4.2. Analiza rozbieżności 130 Literatura 131 Zadania 132 Pytania 143 5 WSTĘP Analiza zajmuje ważne miejsce w systemie informacyjnym przedsiębiorstwa. Służy koordynacji i scalaniu jego działalności rzeczowej i regulacyjnej. Na podstawie danych wewnętrznych można ocenić potencjał ekonomiczny przedsiębiorstwa, a przy wykorzystaniu informacji z innych jednostek gospodarczych i sektora można określić pozycję konkurencyjną przedsiębiorstwa i jego możliwości rozwojowe. Wyniki analizy są szeroko wykorzystywane w bieżącym zarządzaniu przedsiębiorstwem oraz w budowie jego długookresowej strategii. Trudno wyobrazić sobie obecnie kierowanie firmą bez wsparcia analitycznego. Wiedza zawarta w książce może dotyczyć wszystkich sfer gospodarki narodowej. W opracowaniu dużo uwagi poświęcono jednak analizie przedsiębiorstw agrobiznesu. Agrobiznes stanowi bowiem jeden z najważniejszych podsystemów gospodarki narodowej, który obejmuje produkcję, przetwórstwo i dystrybucję żywności oraz produktów pochodnych. Integruje on wiele niezależnych od siebie, ekonomicznie wyodrębnionych podmiotów, wśród których dominują gospodarstwa rolnicze. Zamierzeniem autorki było przedstawienie w jednym opracowaniu treści obejmujących analizę gospodarczą, finansową i strategiczną. W analizie gospodarczej, inaczej techniczno-ekonomicznej, uwzględniono trzy grupy zagadnień składających się na aktywność gospodarczą firmy: potencjał wytwórczy, produkcję i efektywność. Z tego zakresu przedstawiono wiele wskaźników służących ocenie przedsiębiorstw, zwłaszcza rołniczych. W ramach analizy finansowej opisano analizę wstępną i wskaźnikową dotyczącą sprawozdań finansowych: bilansu majątkowego, rachunku zysków i strat oraz rachunku przepływów pieniężnych, które są obowiązkowo sporządzane w jednostkach gospodarczych mających osobowość prawną. Dodatkowo, w tej części opracowania przedstawiono analizę czynników kształtujących wynik finansowy, czyli przychodów ze sprzedaży oraz ponoszonych kosztów z ich podziałem według różnych kryteriów. Wśród zagadnień dotyczących anałizy strategicznej omówiono podstawowe metody analizy, które są pomocne, przy budowaniu strategii działania dla przedsiębiorstwa. W tym zakresie uwzględniono analizę makrootoczenia, otoczenia konkurencyjnego oraz analizę zasobów strategicznych, czyli potencjału przedsiębiorstwa. Tekst książki uzupełniono licznymi rysunkami, tabelami i przykładami. Podsumowanie każdego z trzech głównych rozdziałów stanowi zestaw zadań, które mogą być pomocne przy dokonywaniu analizy techniczno-ekonomicznej, finansowej i strategicznej przedsiębiorstw, głównie agrobiznesu. Na końcu książki zamieszczono natomiast test sprawdzający opanowanie wiedzy teoretycznej zawartej w materiałach. Podręcznik adresowany jest przede wszystkim do studentów uczelni ekonomicznych, nieekonomicznych, słuchaczy różnych kursów specjalistycznych oraz praktyków gospodarczych. Autorka ma nadzieję, że książka ta będzie pomocna nauczycielom przedmiotów ekonomicznych w ich pracy dydaktycznej. Treści zawarte w opracowaniu wzbogacą również wiedzę praktyków gospodarczych zajmujących się analizowaniem przedsiębiorstw.