Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego
Transkrypt
Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego
1 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego PROFIL SPOŁECZNO-GOSPODARCZY POWIATU OSTROWIECKIEGO - Planowanie Rozwoju Lokalnego dla Powiatu Ostrowieckiego – usługa B Kraków, lipiec 2003 r. ____________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 2 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego SPIS TREŚCI __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 3 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego 1. CEL I ZAKRES OPRACOWANIA 6 2. ŹRÓDŁA DANYCH WYKORZYSTANYCH W ANALIZIE 6 3. WARUNKI NATURALNE 7 3.1. POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE 7 3.2. SUROWCE NATURALNE 7 3.3. PRZYRODA 9 4. ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE ................................................................ 12 4.1. POWIERZCHNIA I UŻYTKOWANIE TERENU 12 4.2. POWIERZCHNIA NIERUCHOMOŚCI NIEZABUDOWANYCH PRZEZNACZONYCH POD DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ 14 5. CHARAKTERYSTYKA SPOŁECZNA ............................................................................ 19 5.1. STRUKTURA DEMOGRAFICZNA 19 5.2. STRUKTURA ZATRUDNIENIA LUDNOŚCI 29 5.3. BEZROBOCIE 33 6. INFRASTRUKTURA KOMUNALNA............................................................................... 37 6.1. SIEĆ WODOCIĄGOWA 37 6.2. KANALIZACJA I OCZYSZCZALNIE ŚCIEKÓW __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 4 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego 41 6.3. ENERGIA ELEKTRYCZNA 44 6.4. SIEĆ GAZOWA 44 6.5. SIEĆ CIEPŁOWNICZA 46 6.6. GOSPODARKA ODPADAMI 46 7. TRANSPORT I KOMUNIKACJA ..................................................................................... 49 8. GOSPODARKA MIESZKANIOWA.................................................................................. 54 8.1. ZASOBY MIESZKANIOWE 54 9. INSTYTUCJE UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ ........................................................... 60 9.1. NAUCZANIE PRZEDSZKOLNE 60 9.2. SZKOLNICTWO PODSTAWOWE 61 9.3. SZKOLNICTWO PONADPODSTAWOWE 62 9.4. OCHRONA ZDROWIA 70 9.5. POMOC SPOŁECZNA 71 10. TURYSTYKA, SPORT I WYPOCZYNEK ...................................................................... 73 10.1. ZABYTKI, MUZEA. 73 10.2. KULTURA __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 5 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego 75 10.3. TURYSTYKA, REKREACJA I SPORT 75 11. FINANSE PUBLICZNE ...................................................................................................... 80 12. PODATKI LOKALNE ......................................................................................................... 83 13. ROLNICTWO ...................................................................................................................... 86 14. DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA................................................................................... 92 14.1. STRUKTURA PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH 92 14.2. PLANOWANE PRYWATNE INWESTYCJE 99 14.3. NIEZAGOSPODAROWANY MAJĄTEK 101 15. ATRAKCYJNOŚĆ INWESTYCYJNA.............................................................................. 103 __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 6 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego 1. CEL I ZAKRES OPRACOWANIA Celem niniejszego opracowania jest określenie stanu zasobów powiatu Ostrowieckiego, warunkujących jego rozwój, a w szczególności, rozwój gospodarczy. Przedstawienie, scharakteryzowanie danych i zjawisk, które znalazły się w opracowaniu pozwoli na określenie czynników mających wpływ na rozwój powiatu oraz lokalnej przedsiębiorczości. Niniejsze opracowanie dostarczy również podstawowych informacji o powiecie Ostrowieckim, zarówno potencjalnym inwestorom, jak i innym osobom zainteresowanym tą tematyką. W analizie znajdzie się syntetyczna charakterystyka powiatu dokonana w oparciu o dane porównawcze dla kraju, województwa Świętokrzyskiego, gmin wchodzących w skład powiatu Ostrowieckiego, powiatów województwa Świętokrzyskiego. 2. ŹRÓDŁA DANYCH WYKORZYSTANYCH W ANALIZIE Podstawowym źródłem informacji w przedmiotowym opracowaniu były w większości przypadków powszechnie dostępne dane o charakterze urzędowym. Prezentowane w opracowaniu porównawcze dane statystyczne, obrazują stan w dniu 31.12.2001 r. (Główny Urząd Statystyczny – internetowy bank danych lokalnych, Rocznik Statystyczny Województwa Świętokrzyskiego 2002 – WUS Kielce). Dotyczy to w szczególności danych porównawczych dla kraju, województwa Świętokrzyskiego, gmin wchodzących w skład powiatu Ostrowieckiego, powiatów województwa Świętokrzyskiego. W celu uzyskania aktualnej wiedzy o zjawiskach mających miejsce na terenie powiatu, przestawione zostaną również dane z lat 2001 - 2003. Informacje pochodzą z następujących źródeł: Starostwo Powiatowe w Ostrowcu Świętokrzyskim, Urząd Miasta w Ostrowcu Świętokrzyskim, Urząd Gminy w Waśniowie, Urząd Gminy w Bałtowie, Urząd Gminy w Bodzechowie, Urząd Miasta i Gminy w Kunowie, Urząd Miasta i Gminy w Ćmielowie, Główny Urząd Statystyczny – internetowy bank danych lokalnych, „Rocznik Statystyczny Województwa Świętokrzyskiego 2002 - WUS w Kielcach, internet i inne. __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 7 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego 3. WARUNKI NATURALNE 3.1. Położenie geograficzne Powiat Ostrowiecki leży w północno-wschodniej części województwa Świętokrzyskiego. Powiat tworzy 6 gmin: Ostrowiec Świętokrzyski (będący siedzibą władz powiatowych), Kunów, Ćmielów, Bodzechów, Bałtów, Waśniów. Na terenie wymienionych gmin leżą 3 miasta – Ostrowiec Świętokrzyski, Kunów, Ćmielów. Powiat Ostrowiecki graniczy z 4 powiatami położonymi w granicach 2 województw: a) w województwie świętokrzyskim: - z powiatem Opatowskim; - z powiatem Starochowickim; - z powiatem Kieleckim; b) w województwie mazowieckim: - z powiatem Lipskim; Pod względem fizyczno - geograficznym nasz powiat usytuowany jest w malowniczej dolinie rzeki Kamiennej. Północną granicę stanowi Przedgórze Iłżeckie, południową zaś Wyżyna Sandomierska. 3.2. Surowce naturalne Baza surowców mineralnych powiatu Ostrowieckiego bezpośrednio związana jest z budową geologiczną regionu oraz procesami geologicznymi zachodzącymi w przeszłości. Znaczna część obszaru powiatu pokryta jest lessami o znacznej miąższości, dlatego skały podłoża eksploatowane mogą być jedynie na terenach odsłoniętych, bądź o niewielkim nadkładzie. Surowce, które znalazły wykorzystanie w przemyśle oraz budownictwie, to: 1. Piaskowce (dewon dolny) – wydobywane były jako surowiec na ogniotrwałe wyroby krzemionkowe. Eksploatacja prowadzona była w Grzegorzowicach oraz Jeleniowskiej Górze – rozpoznane szczegółowo piaskowce kwarcytowe; 2. Dolomity (dewon środkowy) – jako kamień budowlany, do budowy dróg, nasypów kolejowych, jako grys i mączka do asfaltu, niektóre partie wykorzystywane były w hutnictwie jako topniki. Wychodnie dolomitów obserwować można w okolicach Dobruchny, a nieczynny łom znajduje się w Dołach Opacich, gdzie eksploatacja została zaniechana. __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 8 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego 3. Zlepieńce cechsztyńskie (perm) – stosowane do budowy dróg i w budownictwie mieszkaniowym. Wydobywane w Chocimowie i Pawłowie. Obecnie zaniechano ich eksploatacji. 4. Piaskowce (trias dolny) – drobno i średnioziarniste, o spoiwie ilastym, niekiedy węglanowym, barwy od jasnoszarej przez różowe po brunatne. Tworzą złożone z grubych ławic pakiety z licznymi przeławiceniami mułowców i iłowców. Parametry techniczne pozwalają wykorzystywać je jako kamień łamany, pyły okładzinowe oraz kształtki. W okolicy Garbacza Skały oraz na północ od Kotarszyna znajdują się jego wychodnie. 5. Piaskowce (trias dolny) – stosowane jako surowiec w rolnictwie, budownictwie i gospodarce komunalnej. Nieczynne wyrobisko znajduje się na północ od Witulina. 6. Piaskowce (jura dolna) – piaskowce kunowskie o jasnej barwie, drobnoziarniste, stosowane jako pyły okładzinowe, kamień budowlany. Wykorzystywane są jego zalety: bloczność, oddzielność płytowa, łatwość obróbki. Eksploatacja prowadzona była w wyrobisku Nietulsko. Obecnie eksploatacji zaniechano. Piaskowce dolnojurajskie eksploatowane były również w wyrobiskach w okolicy Gromadzic i Miłkowa, jednak ze względu na parametry techniczne zaniechano ich eksploatacji. 7. Wapienie skaliste (jura górna) zawierające krzemienie – występują w północnej i północno – wschodniej części powiatu Ostrowieckiego. Część obszaru występowania objęta jest ochroną i wchodzi w skład Rezerwatu Archeologicznego „Krzemionki”. Wapienie płytowe, margliste i wapień muszlowy (jura górna) mają znaczne miąższości, nawet do 30 m. Wykorzystywane jako kamień łamany, kruszywo oraz surowiec węglanowy do produkcji wapnia. 8. Gliny zwałowe (polodowcowe) – charakteryzują się dużą zmiennością miąższości i składu litologicznego, zawartość żwirów i piasków gruboziarnistych. Czynniki te powodują, iż znajdują zastosowanie jako kruszywo naturalne do budowy nasypów i dróg. 9. Gliny ilaste (zwietrzelinowe i zwałowe) - stosowane jako surowiec ceramiki budowlanej. Wydobywane w okolicy Rudek. Obecnie eksploatacja zaniechana. 10. Piaski wodnolodowcowe i żwiry charakteryzujące się dużą zmiennością miąższości i litologii. Złoża często niejednorodne, przewarstwione glinami i żwirami. Eksploatowane z kilku złóż zlokalizowanych wyłącznie w północnej, północno – wschodniej i południowej części powiatu. __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 9 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego 3.3. Przyroda Bardzo istotne w całym powiecie są liczne obiekty i tereny chronione. Powierzchnia powiatu objęta różnymi formami prawnymi ochrony przyrody i krajobrazu w roku 2001 według danych Urzędu Statystycznego w Kielcach wynosiła 45 191,1 ha, co stanowiło aż 73,3%. Plasowało to powiat w czołówce wojewódzkiej. __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 10 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Chociaż na terenie powiatu nie utworzono żadnego Parku Narodowego, to już pod względem powierzchni rezerwatów przyrody powiat Ostrowiecki zajmuje drugie miejsce w województwie (za powiatem Kieleckim) z powierzchnią 470,5 ha. Parki krajobrazowe zajmują 2 013 ha. Znaczną powierzchnię zajmują w powiecie obszary o statusie chronionego krajobrazu – bo aż 43.130 ha. Ponadto występują na terenie powiatu zespoły przyrodniczo krajobrazowe – 8,7 ha oraz pomniki przyrody, których w 2001 roku było tu 22. Ważne z naukowego punktu widzenia stanowiska dokumentacyjne zajmują 24,2 ha. Do atrakcji powiatu znanych w całym kraju zalicza się unikalny w skali światowej Rezerwat Archeologiczny „Krzemionki”, położony około 9 km na północny wschód od Ostrowca Świętokrzyskiego i zajmujący powierzchnię 372,7 ha. Znajduje się tam jedna z największych w Europie i doskonale zachowana do dziś kopalnia krzemienia pasiastego, użytkowana w okresie neolitu i wczesnej epoki brązu (3000 – 1600 lat p.n.e.) oraz kolejno przez ludność kultury pucharów lejkowatych, amfor kulistych i kultury mierzanowickiej. Kopalnia odkryta została w 1922 roku przez geologa profesora J. Samsonowicza. Na terenie powiatu występują następujące parki krajobrazowe i rezerwaty przyrody: • Jeleniowski Park Krajobrazowy • Rezerwat Modrzewie • Rezerwat Ulów • Rezerwat Lisiny Bodzechowskie • Rezerwat Krzemionki • Rezerwat Małe Gołoborze • Rezerwat Szczytniak • Rezerwat Wąwóz w Skałach Dodatkowo na terenie powiatu występują następujące pomniki przyrody: • Dąb szypułkowy – Ostrowiec Św. (Gmina Ostrowiec) • Skałki – Bałtów Zarzecze (Gmina Bałtów) • Odsłonięcie geologiczne – dolina rz. Kamiennej (Gmina Bałtów) • Głaz narzutowy – Czarna Glina (Gmina Bodzechów) • Skałka „Sfinks” – dolina rz. Kamionki (Gmina Bodzechów) • odsłonięcie geologiczne – dolina rz. Świśliny (Gmina Kunów) • Profil geologiczny – dolina rz. Świśliny (Gmina Kunów) • Głazy narzutowe – Wymysłów (Gmina Kunów) • Wąwóz skalny – dolina rz. Kamiennej (Gmina Kunów) • Skałki –Stryczkowice (Gmina Waśniów) • Topole – Czajęcice (gm. Waśniów) • Źródło „Malinowy Stok” – Kunin (Gmina Waśniów) • Robinia biała – Przeuszyn (Gmina Ćmielów) • Głaz narzutowy – obok III Liceum Ogólnokształcącego (Gmina Ostrowiec) __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 11 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Powiat Ostrowiecki charakteryzuje się zróżnicowaną szatą roślinną i licznymi obiektami dziedzictwa materialnego. Miasto Ostrowiec od północy otaczają zwarte bory Puszczy Iłżeckiej, porastające kilkadziesiąt tysięcy hektarów Pogórza Iłżeckiego, będące świadectwem pierwotnego krajobrazu puszczańskiego. Od południa do Ostrowca przylegają zagospodarowane rolniczo od kilku tysięcy lat obszary wyżynne Ziemi Opatowskiej. Krajobraz tego terenu charakteryzują liczne wąwozy i jary, a także doliny rzek Kamiennej, Świśliny i Kamionki. Od południowego zachodu w krajobrazie dominują pasma Jeleniowskie i Łysogórskie Gór Świętokrzyskich. Całość krajobrazu dopełnia malownicza dolina rzeki Kamiennej, na której zboczach zlokalizowane są liczne skupiska siedzib ludzkich. __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 12 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego 4. ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE 4.1. Powierzchnia i użytkowanie terenu Powiat Ostrowiecki zajmuje powierzchnię 61.633 ha i tym samym zajmuje 9 miejsce wśród powiatów (na 14 powiatów województwa) pod względem powierzchni w województwie (5,27% jego całkowitej powierzchni). Zajmuje on obszar stanowiący 0,19% powierzchni kraju. Na powiat Ostrowiecki terytorialnie składa się 6 gmin: • Gmina Ostrowiec Świętokrzyski; • Gmina Kunów; • Gmina Ćmielów; • Gmina Bodzechów; • Gmina Bałtów; • Gmina Waśniów. W strukturze użytkowania gruntów na terenie powiatu Ostrowieckiego przeważają użytki rolne zajmujące 37.089 ha, czyli 60,18% ogólnej powierzchni, wynoszącej 61.633 ha. Wskaźnik ten jest niższy od średniej wojewódzkiej (62,57%) oraz wyższy od średniej krajowej (59,17%). Powiat pod względem udziału użytków rolnych w ogólnej powierzchni zajmuje 8 miejsce wśród powiatów województwa Świętokrzyskiego. Wykres 1. Procentowy udział gmin w ogólnej powierzchni powiatu Ostrowieckiego / __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 13 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Spośród 37.089 ha użytków rolnych ponad 86,21% zaliczonych zostało do gruntów ornych (przy średniej wojewódzkiej wynoszącej blisko 77%), 2,84% do pastwisk, 8,36% do łąk a 2,56% do sadów. Lasy i grunty leśne zajmują 30,42% powierzchni powiatu, przy średniej dla województwa wynoszącej 27,9%. Powiat Ostrowiecki charakteryzuje się, na tle innych powiatów, średnim wskaźnikiem zalesienia (6 miejsce wśród powiatów województwa). Tabela 1. Użytkowanie gruntów według granic administracyjnych - stan w czerwcu 2001. w tym POWIATY Powierzchni a ogólna w ha użytki rolne grunt razem y orne sady łąki lasy pastwisk a Udział % w powierzchni ogólnej województwo 1.169.105 62,57 48,15 1,73 9,29 3,40 27,90 powiaty ziemskie 1.158.160 62,82 48,36 1,74 9,33 3,39 27,97 96.739 79,27 60,88 1,95 12,33 4,12 10,16 125.680 72,84 62,24 0,77 7,66 2,18 19,32 42.248 89,59 74,98 1,43 11,88 1,30 2,88 Kielecki 224.745 55,37 39,30 0,85 11,28 3,95 35,17 Konecki 113.990 43,66 26,85 0,31 11,12 5,40 48,11 Opatowski 91.151 79,00 69,50 2,85 3,71 2,93 14,19 Ostrowiecki 61.633 60,18 51,88 1,55 5,04 1,71 30,42 Pińczowski 61.140 70,50 55,51 1,12 11,14 2,73 18,45 Sandomierski 67.589 81,77 58,76 12,34 8,01 2,66 6,83 Skarżyski 37.796 30,12 17,11 0,25 9,41 3,35 57,94 Starachowicki 52.327 45,04 35,50 0,62 6,63 2,29 46,65 Staszowski 92.484 62,32 48,10 1,37 8,03 4,82 27,95 Włoszczowski 90.638 52,09 37,32 0,23 11,33 3,22 38,59 Kielce 10.945 36,39 26,40 0,68 5,78 3,54 20,84 Buski Jędrzejowski Kazimierski Źródło: Rocznik Statystyczny Województwa Świętokrzyskiego 2002 – WUS w Kielcach __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 14 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego 4.2. Powierzchnia nieruchomości niezabudowanych przeznaczonych pod działalność gospodarczą Możliwości i kierunki rozwoju powiatu uzależnione są w znacznym stopniu od obowiązujących planów zagospodarowania przestrzennego gminy. Jego zapisy decydują o możliwości oraz skali realizacji przedsięwzięć na terenie gminy. W szczególności ma to znaczenie dla podmiotów gospodarczych, osób fizycznych pragnących rozpocząć lub rozszerzyć działalność gospodarczą. Dla określenia potencjalnych możliwości rozwoju powiatu, wynikających z przeznaczenia gruntu w planie zagospodarowania przestrzennego, przeprowadzona została w tej części opracowania analiza wielkości powierzchni terenów niezabudowanych o następującym przeznaczeniu: - pod obiekty przemysłowe, produkcyjne, magazynowe, składowe, itp. – (PS) - pod obiekty komercyjne, handlowo-usługowe, biurowe, i inne, – (UC) - pod obiekty sportowo-rekreacyjne i turystyczne – (RS) Analiza przeprowadzona została w oparciu o udostępnione przez urzędy gminy informacje o szacunkowej powierzchni terenów niezabudowanych według planu zagospodarowania (według stanu w dniu 31.12.2002 r.) Dla zobiektywizowania wyników analizy, podstawowym sposobem porównywania gminy jest udział procentowy terenów niezabudowanych w ogólnej powierzchni gminy. Poniżej zostaną omówione i scharakteryzowane dane dotyczące dostępnych powierzchni nieruchomości o przeznaczeniu PS, UC, RS. Dane dotyczą wszystkich gruntów niezabudowanych o wspomnianym przeznaczeniu bez względu na ich obecny stan prawny. Przeznaczenie gruntu – PS Wyniki przeprowadzonych porównań tworzą czytelny obraz możliwości dalszego rozwoju przedsięwzięć o charakterze produkcyjnym lub magazynowym na terenie powiatu Ostrowieckiego. Najwyższy wskaźnik terenów niezabudowanych o omawianym przeznaczeniu posiada Gmina Ostrowiec Świętokrzyski (300 ha – 6,46%). Gminą na terenie której nie występują takie obszary jest Bodzechów. W porównaniu do innych gmin położonych na terenie województwa Świętokrzyskiego są to stosunkowo wysokie wskaźniki – dla porównania np. Gmina Jędrzejów (0,89%), Gmina Nagłowice (0,68%), Gmina Sędziszów (0,66%), Gmina Pińczów (46 ha – 0,22%), Gmina Staszów (0,62%) oraz Gmina Połaniec (0,57%). __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 15 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Charakterystyka terenów o przeznaczeniu PS uwzględnia również analizę większych pod względem powierzchni, zwartych obszarów o tym przeznaczeniu. W poniższym zestawieniu uwzględnione zostały zwarte obszary o powierzchni powyżej 1 ha. Gmina Ostrowiec Świętokrzyski - tereny przy ul. Bałtowskiej, ul. Dunalka, ul. Gajowej pod obiekty przemysłowe (przemysł przetwórstwa spożywczego) o powierzchni 6,4461 ha; - tereny przy ul. Bałtowskiej w sąsiedztwie „Nowego Zakładu Huty” przeznaczone w znacznej części pod nieuciążliwy przemysł – powierzchnia około 80 ha. - Teren „OZMO” przy ul. Kilińskiego (w części zainwestowany) przeznaczony pod przemysł i składy o powierzchni 5,3794 ha. - Tereny w rejonie ul. Samsonowicza i ul. Gulińskiego („Huta” – nowy zakład) przeznaczone pod przemysł i składy o powierzchni około 273 ha (w części zainwestowane obiektami huty). Gmina Kunów - tereny o powierzchni 5,5 ha oraz 8,8 ha w Kunowie; Przeznaczenie gruntu – UC Zastosowana w opracowaniu terminologia rodzajów przeznaczenia gruntów oparta jest o plany zagospodarowania przestrzennego obowiązujące głównie na terenie miast i gmin miejsko-wiejskich (szczególnie ma to znaczenie w przypadku przeznaczenia UC). W większości gmin o charakterze wiejskim nie występuje typowe dla obszarów miejskich przeznaczenie UC, jednak w zamian niego stosowane jest przeznaczenie mieszkalno-usługowe i mieszkalne z możliwością prowadzenia działalności handlowo-usługowej. Gminą o najwyższym wskaźniku ilości gruntów (o przedmiotowym przeznaczeniu) jest Gmina Ostrowiec Świętokrzyski (25 ha – 0,54%). Dla przykładu w grupie gmin o najwyższym współczynniku terenów niezabudowanych o tym przeznaczeniu z terenu powiatu Włoszczowskiego znalazły się Gminy Kluczewsko (0,09%) oraz Secemin (0,22%), w powiecie Jędrzejowskim natomiast Gmina Sędziszów (0,06%), w powiecie Staszowskim Gmina Staszów (0,22%). Charakterystyka terenów o przeznaczeniu UC uwzględnia również analizę większych pod względem powierzchni, zwartych obszarów o tym przeznaczeniu. W poniższym zestawieniu uwzględnione zostały zwarte obszary o powierzchni powyżej 1 ha. Gmina Ostrowiec Świętokrzyski - Teren w rejonie ul. Denkowskiej, Radwana i Wardyńskiego przeznaczony pod zabudowę obiektami usług miastotwórczych o powierzchni 1,5 ha. __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 16 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego - Teren w rejonie ul. Żeromskiego, Mickiewicza, rz. Młynówki przeznaczony pod zabudowę obiektami usług miastotwórczych i ogólnomiejskich o powierzchni 15 ha. Gmina Kunów - tereny o powierzchni 1 ha w Kunowie; __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 17 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Tabela 2. Szacunkowa powierzchnia terenów niezabudowanych o przeznaczeniu PS, UC, RS 1, Wyszczególnienie Powierzchnia terenów niezabudowanych o przeznaczeniu Procent terenów niezabudowanych w stosunku do powierzchni gminy o przeznaczeniu PS (ha) UC (ha) RS (ha) PS (%) UC (%) 300 25 1,5 6,46 % 0,54% 0,03% Gmina Bałtów * * * * * * Gmina Bodzechów 0 0 40 0 0 0,33% Gmina Ćmielów 10 5 6 0,08 % 0,04% 0,05% Gmina Kunów 17 7,2 1 0,15 % 0,06% 0,01% Gmina Waśniów 25 0 0 0,22 % 0% 0% Gmina Ostrowiec Świętokrzyski RS (%) * - brak planu zagospodarowania przestrzennego Źródło: Urzędy Gmin Przeznaczenie gruntu – RS Kolejnym prezentowanym w tym punkcie rodzajem przeznaczenia są obszary, na których można wznosić budynki i obiekty o charakterze turystycznym. Jest to trzeci w kolejności rodzaj przeznaczenia terenu obejmujący również przedsięwzięcia o charakterze komercyjnym (ośrodki wypoczynkowe, wyciągi narciarskie, pola do gry w golfa itp.). Najwyższy udział procentowy w przypadku terenów niezabudowanych o przeznaczeniu RS dotyczy Gminy Bodzechów - 0,33%. Dla porównania w powiecie Włoszczowskim najwyższy wskaźnik wynoszący 0,34 % posiada Gmina Secemin, natomiast w powiecie Pińczowskim Gmina Pińczów (0,46%), w powiecie Staszowskim Gmina Staszów – 0,31%. Charakterystyka terenów o przeznaczeniu RS uwzględnia również analizę większych pod względem powierzchni, zwartych obszarów o tym przeznaczeniu. W poniższym zestawieniu uwzględnione zostały zwarte obszary o powierzchni powyżej 1 ha. Gmina Kunów – tereny o powierzchni 1 ha w Kunowie; __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 18 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 19 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego 5. CHARAKTERYSTYKA SPOŁECZNA 5.1. Struktura demograficzna Ludność powiatu Ostrowieckiego (wg stanu na 31.12.2001 r.) liczyła 121.715 mieszkańców, co stanowiło 9,22% ogólnej liczby mieszkańców województwa Świętokrzyskiego oraz około 0,31% mieszkańców kraju. Wykres 2. Liczba mieszkańców powiatu Ostrowieckiego w latach 1995-2001 123 000 122 672 122 770 122 572 122 668 122 600 122 294 122 296 122 200 121 715 121 800 121 400 121 000 / 1995 r. 1996 r. 1997 r. 1998 r. 1999 r. 2000 r. 2001 r. W dniu 31.12.2001 r. powiat Ostrowiecki liczył 121.715 mieszkańców w tym w rozbiciu na poszczególne gminy: - Gmina Ostrowiec Świętokrzyski; - 78.224 - Gmina Kunów; - 10.255 - Gmina Ćmielów; - 8.202 - Gmina Bodzechów; - 13.693 - Gmina Bałtów; - 4.025 - Gmina Waśniów. - 7.316 __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 20 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Wykres 3. Struktura % ludności powiatu Ostrowieckiego według gmin – stan w dniu 31.12.2001 r. Bodzechów 11,3% Ćmielów 6,7% Bałtów 3,3% Kunów 8,4% Waśniów 6,0% Ostrowiec Świętokrzyski 64,3% / Wskaźnik gęstości zaludnienia (w oparciu o dane z dnia 31.12.2001 r.) dla powiatu Ostrowieckiego (197,6 osób na 1 km2) jest wyższy od średniej krajowej (123,6 osoby/ 1 km2) oraz wojewódzkiej (112,9 osoby/1 km2). Tabela 3. Charakterystyka ludności - stan w dniu 31.12.2001 r. Wyszczególnieni e Kobiety na 100 mężczyzn Ludność w wieku nieprodukcyjnym Ludność na na 100 osób w 2 1 km wieku produkcyjnym Województwo 103,9 112,9 65,6 powiaty 102,8 95,8 68,4 Buski 103,3 78,9 71,5 __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 21 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Jędrzejowski 101,6 73,3 69,4 Kazimierski 101,8 89,1 73,7 Kielecki 99,6 87,4 72,3 Konecki 102,3 77 66 Opatowski 101,5 64,8 73 Ostrowiecki 106,9 197,6 60,5 Pińczowski 101,6 71,5 72,8 105 127 68,6 Skarżyski 107,4 222 62,5 Starachowicki 105,1 188 65,7 99,9 84,4 69,7 Włoszczowski 100,8 53,1 73,1 Kielce 109,6 1921,1 52,2 Sandomierski Staszowski Źródło: Rocznik Statystyczny Województwa Świętokrzyskiego 2002 – WUS w Kielcach Równocześnie powiat Ostrowiecki posiada jeden z najwyższych wskaźników gęstości zaludnienia na 1 km2 wśród powiatów województwa Świętokrzyskiego (3 miejsce wśród powiatów województwa). Tabela 4. Małżeństwa, urodzenia żywe, przyrost naturalny – na 1000 mieszkańców w dniu 31.12.2001 r. Wyszczególnienie Ludność w wieku produkcyjny m Małżeństw a Urodzeni a żywe Przyrost naturaln y Gęstość zaludnieni a na 1 km2 na 1000 mieszkańców Polska 619,2 5,05 9,53 0,13 123,6 województwo 603,8 5,26 9,37 -0,82 112,9 powiat Ostrowiecki 623,0 4,77 8,49 -1,90 197,5 Gmina Ostrowiec Świętokrzyski 649,4 5,00 7,93 -1,94 1685,5 Gmina Bałtów 549,8 4,97 12,17 -2,48 38,4 Gmina Bodzechów 590,6 4,02 8,84 -1,68 112,0 Gmina Ćmielów 569,9 4,27 8,90 -4,51 69,7 __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 22 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Gmina Kunów 577,5 5,07 9,07 -0,98 90,2 Gmina Waśniów 566,0 3,83 10,52 0,14 65,7 Źródło: Rocznik Statystyczny Województwa Świętokrzyskiego 2002 – WUS w Kielcach Gminą z terenu powiatu Ostrowieckiego posiadającą najwyższy wskaźnik gęstości zaludnienia na 1 km2 jest Gmina Ostrowiec Świętokrzyski (1685,5 osoby). Pozostałe gminy z terenu powiatu posiadają zdecydowanie niższe wskaźniki: Gmina Bałtów – 38,4 osoby/1 km2, Gmina Waśniów – 65,7 osoby/1 km2. W miastach wchodzących w skład powiatu mieszka aż 69,4 % ludności powiatu. Struktura ludności według podziału na podstawowe grupy wiekowe wskazuje na 21,91% udział ludności w wieku przedprodukcyjnym w ogólnej liczbie mieszkańców powiatu. Udział ten jest niższy do średniej krajowej wynoszącej 23,2% oraz wojewódzkiej – 23,2%. Łącznie na terenie powiatu Ostrowieckiego mieszka 26.671 osób w wieku przedprodukcyjnym. Tabela 5. Charakterystyka ludności według grup wiekowych – w latach 1995 – 2001. powiat Ostrowiecki Wyszczególnienie 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 udział % Ludność w wieku przedprodukcyjnym (0-17) 26,8 9 26,1 4 25,3 8 24,5 7 23,8 0 22,9 1 21,9 1 Ludność w wieku produkcyjnym (18-59 - kobiety/64 - mężczyźni) 58,7 6 59,2 0 59,7 3 60,3 1 60,8 4 61,4 6 62,3 0 Ludność w wieku poprodukcyjnym (dla kobiet 60+/dla mężczyzn 65+) 14,3 5 14,6 6 14,9 0 15,1 2 15,3 6 15,6 3 15,7 8 Źródło: internet GUS Należy zwrócić uwagę na postępujący odpływ osób w wieku przedprodukcyjnym, który świadczy o stopniowym starzeniu się społeczeństwa (jest to również trend ogólnonarodowy). Udział ludności w wieku produkcyjnym wynoszący 62,30% (75.834 osób) jest wyższy do średniej krajowej (61,9 %) oraz wojewódzkiej (60,4%). W 2001 roku powiat zamieszkiwało 19.210 osób w wieku poprodukcyjnym. Pozytywnym zjawiskiem jest natomiast stosunkowo niski udział osób w wieku __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 23 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego poprodukcyjnym w ogólnej liczbie mieszkańców (15,78%). Jednak należy zauważyć, iż w stosunku do roku 1995 udział osób w wieku poprodukcyjnym zmniejszył się o 1,4%. Tabela 6. Charakterystyka ludności według grup wiekowych - stan w dniu 31.12.2001 r. Wyszczególnienie Ludność w wieku przedprodukcyjnym ogółem Ludność w wieku produkcyjnym ogółem Ludność w wieku poprodukcyjny m ogółem w% Polska 23,22 61,92 14,86 województwo 23,19 60,38 16,43 powiat Ostrowiecki 21,91 62,30 15,78 Gmina Ostrowiec Świętokrzyski 21,15 64,94 13,91 Gmina Bałtów 24,02 54,98 20,99 Gmina Bodzechów 22,45 59,06 18,49 Gmina Ćmielów 21,99 56,99 21,02 Gmina Kunów 24,20 57,75 18,05 Gmina Waśniów 24,54 56,60 18,86 powiat Staszowski 25,34 58,92 15,74 powiat Sandomierski 23,63 59,32 17,05 powiat Jędrzejowski 23,49 59,03 17,48 powiat Pińczowski 22,91 57,88 19,21 Źródło: GUS - Internet W gminach wchodzących w skład powiatu Ostrowieckiego występuje stosunkowo duże zróżnicowanie struktury wiekowej mieszkańców. Do gmin posiadających najwyższy udział osób w wieku przedprodukcyjnym należy zaliczyć Gminę Waśniów (24,54%). Najwyższy udział ludności w wieku produkcyjnym posiada jedyna gmina miejska Ostrowiec Świętokrzyski (64,94%). Wysoki udział osób w wieku produkcyjnym w gminie miejskiej wynika z ruchu migracyjnego odbywającego się z obszarów wiejskich do obszarów miejskich. __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 24 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 25 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Ważnym miernikiem charakteryzującym przebieg procesów demograficznych jest saldo migracji stałej. Dla powiatu Ostrowieckiego saldo to w 2001 roku wykazywało wartości ujemne (odpływ 258 mieszkańców), co świadczy o odpływowym charakterze tego obszaru. Łącznie w roku 2001 zanotowano napływ do powiatu 1114 osób oraz odpływ 1372 osób. Wskaźnik migracji stałej na 1000 mieszkańców (wynoszący –2,1 osoby) jest niższy od średniej wojewódzkiej (-1,8 osoby). W przypadku gmin wchodzących w skład powiatu Ostrowieckiego wskaźnik przyjmuje wartości dodatnie tylko dla Gminy Bodzechów (7,8) oraz Gminy Waśniów (0,8). Dla pozostałych gmin powiatu wskaźnik migracji stałej na 1000 mieszkańców, jest ujemny i wynosi odpowiednio: Gmina Ostrowiec Świętokrzyski (-4,3), Gmina Ćmielów (-2,5), Gmina Kunów (-0,4), Gmina Bałtów (-0,7). Tabela 7. Małżeństwa, urodzenia żywe, przyrost naturalny – na 1000 mieszkańców w dniu 31.12.2001 r. Wyszczególnieni e Małżeństw a Urodzenia Zgony Przyrost naturalny na 1000 ludności Województwo 5,2 9,3 10,1 -0,8 powiaty 5,2 9,5 10,6 -1,1 Buski 5,2 9,1 12,4 -3,4 Jędrzejowski 5,6 9,8 11,7 -1,9 Kazimierski 4,4 7,9 12,1 -4,2 Kielecki 5,3 10,7 8,9 1,8 Konecki 6,1 9,9 10,5 -0,6 5 9,9 12,8 -3 Ostrowiecki 4,7 8,4 10,3 -1,9 Pińczowski 5,1 9,9 12,7 -2,8 Sandomierski 5,2 9,1 10,5 -1,4 Skarżyski 4,8 7,8 10,3 -2,6 Starachowicki 5,3 8,9 9,6 -0,6 5 10,3 9,6 0,7 Włoszczowski 5,8 10,6 11,3 -0,7 Kielce 5,2 8,3 7,6 0,6 Opatowski Staszowski __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 26 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Źródło: Rocznik Statystyczny Województwa Świętokrzyskiego 2002 – WUS w Kielcach __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 27 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Tabela 8. Małżeństwa, urodzenia żywe, przyrost naturalny – w dniu 31.12.2001 r. Zgony Wyszczególnieni e Małżeństw a Urodzenia ogółem w tym niemowlęt a Przyrost naturaln y w liczbach bezwzględnych Województwo 6.945 12.369 13.456 97 -1.087 powiaty 5.848 10.631 11.853 85 -1.222 Buski 402 700 959 6 -259 Jędrzejowski 527 920 1.099 9 -179 Kazimierski 166 301 462 4 -161 Kielecki 1.040 2.096 1.749 23 347 Konecki 545 879 933 5 -54 Opatowski 302 594 773 4 -179 Ostrowiecki 581 1.033 1.264 8 -231 Pińczowski 227 438 564 6 -126 Sandomierski 452 786 908 5 -122 Skarżyski 407 650 877 3 -218 Starachowicki 524 892 956 7 -64 Staszowski 392 816 760 2 56 Włoszczowski 283 517 549 3 -32 1.097 1.738 1.603 12 135 Kielce Źródło: Rocznik Statystyczny Województwa Świętokrzyskiego 2002 – WUS w Kielcach W 2001 r. w powiecie Ostrowieckim odnotowano 1033 żywych urodzeń oraz 1264 zgony. Należy zwrócić uwagę, iż tylko w 1996 i 1998 r. zanotowano więcej urodzeń niż zgonów. Tabela 9. Migracje ludności w 2001 r. Saldo migracji Powiaty Napływ Odpływ Województwo 11208 powiaty 9814 ogółem na 1.000 ludności 13610 -2402 -1,8 11769 -1955 -1,7 __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 28 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Buski 651 799 -148 -1,9 Jędrzejowski 723 1158 -435 -4,6 Kazimierski 315 430 -115 -3 Kielecki 1884 1607 277 1,4 Konecki 726 935 -209 -2,3 Opatowski 605 836 -231 -3,8 Ostrowiecki 1114 1372 -258 -2,1 Pińczowski 368 573 -205 -4,6 Sandomierski 917 977 -60 -0,7 Skarżyski 584 776 -192 -2,3 Starachowicki 780 959 -179 -1,8 Staszowski 813 915 -102 -1,3 Włoszczowski 334 432 -98 -2 Kielce 1394 1841 -447 -2,1 Źródło: Rocznik Statystyczny Województwa Świętokrzyskiego 2002 – WUS w Kielcach W roku 2001 r. przyrost naturalny był ujemny i wyniósł – 231 osób. Należy zwrócić uwagę, iż powiat posiada ujemną wartość przyrostu naturalnego przypadającego na 1000 mieszkańców (wskaźnik ten wynosi -1,9 osoby). Jest on niższy od średniej krajowej (0,13 osoby) oraz średniej wojewódzkiej (-0,8 osoby). W stosunku do innych powiatów z terenu województwa, powiat Ostrowiecki zajmuje 8 miejsce pod względem poziomu przyrostu naturalnego liczonego na 1000 mieszkańców. Wykres 4. Przyrost naturalny na terenie powiatu Ostrowieckiego w latach 1995 – 2001 r. __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 29 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego 59 60 22 -18 -38 -43 -95 -151 -173 -200 -231 -250 / 1995 r. 1996 r. 1997 r. 1998 r. 1999 r. 2000 r. 2001 r. Do Gmin posiadających szczególnie niską wartość przyrostu naturalnego przypadającego na 1000 mieszkańców należy zaliczyć Gminę Bałtów (-2,48 osoby), Gminę Ćmielów (-4,51 osoby). Równie ważnym wskaźnikiem ukazującym bieżące tendencje mieszkańców jest ilość zawieranych małżeństw. Ilość zawieranych małżeństw świadczy między innymi o skłonności mieszkańców do dalszego pobytu w miejscu dotychczasowego zamieszkiwania. W roku 2001 zawarto 581 małżeństw (4,7 na 1000 mieszkańców) i jest to wartość niższa od średniej krajowej (5,05) oraz średniej wojewódzkiej (5,2). Na średnią powiatową mają wpływ wartości odnotowane na terenie Gminy Ostrowiec Świętokrzyski (5,0 małżeństw na 1000 mieszkańców) oraz Gminy Kunów (5,07 małżeństw na 1000 mieszkańców). Należy stwierdzić, iż utrzymywanie się wysokiego poziomu zawieranych małżeństw wpływa między innymi na zwiększenie się potrzeb mieszkaniowych zgłaszanych przez mieszkańców powiatu. 5.2. Struktura zatrudnienia ludności Na terenie powiatu Ostrowieckiego w gospodarce narodowej (pracujący poza rolnictwem indywidualnym, według miejsca pracy, bez jednostek osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, spółek cywilnych, w których liczba pracujących nie przekracza 9 osób) zatrudnionych było 19.900 osób (w dniu 31.12.2001 roku). __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 30 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Tabela 10. Pracujący w gospodarce narodowej1 – stan w dniu 31.12.2001 r. ogółem Wyszczególnien ie raze m w tym kobiety Rolnictw o, łowiectw oi leśnictw o Przemy sł Budownictw o Handel i napraw y Transport , składowa nie i łączność Edukacj a Ochrona zdrowia i opieka społeczn a Udział % Województwo 100 49,0 1,3 32,5 6,6 9,4 7,2 13,5 12,8 powiaty 100 48,9 1,8 36,8 4,6 7,3 7,4 14,7 13,4 Buski 100 53,3 1,0 20,1 6,7 10,4 8,3 16,4 19,8 Jędrzejowski 100 49,8 2,1 24,7 5,1 8,1 12,9 18,0 12,2 Kazimierski 100 48,8 2,4 24,7 1,8 10,7 4,9 23,7 13,6 Kielecki 100 50,7 3,8 34,2 5,7 4,9 6,2 22,0 13,3 Konecki 100 47,0 2,5 41,4 3,7 6,7 4,7 13,2 13,8 Opatowski 100 52,2 1,8 39,0 3,5 6,3 3,8 14,2 11,8 Ostrowiecki 100 48,7 1,2 44,1 3,6 8,4 6,1 11,0 11,4 Pińczowski 100 47,1 3,9 29,2 5,2 6,3 4,1 13,8 22,2 Sandomierski 100 51,9 0,7 27,1 5,7 11,3 6,0 17,9 16,0 Skarżyski 100 46,4 0,8 37,9 3,6 5,9 16,6 10,3 11,2 Starachowicki 100 48,0 0,8 42,8 5,1 8,4 4,3 13,1 12,1 Staszowski 100 46,1 1,5 45,1 6,5 5,5 6,1 12,2 11,1 Włoszczowski 100 46,7 2,8 49,9 0,8 3,7 6,5 11,5 14,0 Kielce 100 49,4 0,3 23,5 10,8 13,7 6,9 10,8 11,5 Źródło: Rocznik Statystyczny Województwa Świętokrzyskiego 2002 – WUS w Kielcach 1 – poza rolnictwem indywidualnym, według miejsca pracy, bez jednostek osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, spółek cywilnych, w których liczba pracujących nie przekracza 9 osób; W stosunku do 1995 roku liczba osób zatrudnionych w gospodarce narodowej zmniejszyła się o 11.345 osób (spadek aż o 36,3 %). Na podstawie danych o zatrudnieniu można określić charakter i wielkość podmiotów gospodarczych znajdujących się na terenie gminy lub powiatu. W tym celu powiat Ostrowiecki a także inne powiaty województwa Świętokrzyskiego, zostały ze sobą porównane wskaźnikiem liczby pracujących w gospodarce narodowej na 1000 mieszkańców w wieku produkcyjnym. Dla powiatu Ostrowieckiego wynosi on 262,4 osoby i jest niższy o około 71 osób od analogicznego wskaźnika dla kraju. __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 31 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Z powyższych danych wynika, iż w porównaniu do innych powiatów województwa zdecydowanie mniejszy jest udział mieszkańców zatrudnionych w rolnictwie i w małych podmiotach gospodarczych prowadzących swoją działalność. W 2001 r. spośród pracujących w gospodarce narodowej 44,1% (8767 osób) zatrudnionych było w podmiotach zakwalifikowanych do sekcji przemysł, 11% (2187 osób) – edukacja, 8,4% (1672 osoby) – handel i naprawy, 1,2% (235 osób) – rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo a 11,4% (2277 osób) – ochrona zdrowia i opieka społeczna. Udział osób zatrudnionych w podmiotach zakwalifikowanych do sekcji transport, gospodarka magazynowa i łączność dla powiatu Ostrowieckiego wyniósł on 6,1 % przy 7,2% dla całego województwa Świętokrzyskiego. Tabela 11. Pracujący w gospodarce narodowej1– stan w dniu 31.12.2001 r. Wyszczególnienie Pracujący ogółem Pracujący kobiety 1000 mieszkańców w wieku produkcyjnym. Polska 333,4 162,3 województwo 274,5 134,6 powiat Ostrowiecki 262,4 127,8 Gmina Ostrowiec Świętokrzyski 342,5 162,5 Gmina Bałtów 62,4 24,9 Gmina Bodzechów 76,5 42,3 Gmina Ćmielów 170,9 114,0 Gmina Kunów 122,8 58,8 53,1 39,1 powiat Staszowski 270,2 124,5 powiat Sandomierski 216,0 112,1 powiat Jędrzejowski 204,4 101,7 powiat Pińczowski 245,5 115,5 Gmina Waśniów 1 – poza rolnictwem indywidualnym, według miejsca pracy, bez jednostek osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, spółek cywilnych, w których liczba pracujących nie przekracza 9 osób; Źródło: GUS – Internet, W 2001 roku na terenie powiatu Ostrowieckiego 48,7% wszystkich pracujących w gospodarce narodowej stanowiły kobiety. Jest to udział wyższy niż w przypadku całego kraju (48,15%) oraz niższy w przypadku województwa Świętokrzyskiego (49%). __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 32 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Gminami z terenu powiatu Ostrowieckiego gdzie udział kobiet pracujących w gospodarce narodowej przekraczał 50% była Gmina Bodzechów (55,25%), Gmina Ćmielów (66,71%), Gmina Waśniów (73,64%). W przypadku analizowanych gmin zdecydowanie najwyższy wskaźnik liczby pracujących w gospodarce narodowej na 1000 mieszkańców w wieku produkcyjnym posiada (w dniu 31.12.2001 r.) Gmina Ostrowiec Świętokrzyski (342,5 osoby). Najniższy wskaźnik dotyczy Gminy Waśniów (53,1 osoby) oraz Gminy Bałtów (62,4 osoby). Na terenie gmin o najniższym wskaźniku nie działają większe zakłady produkcyjne, a osoby zakwalifikowane do tej grupy pracują głównie w instytucjach użyteczności publicznej. W dużych zakładach zakwalifikowanych do sekcji przemysł i budownictwo zatrudnieni są mieszkańcy Gminy Ostrowiec Świętokrzyski, Gminy Ćmielów oraz Gminy Kunów. Szczegółowe porównanie struktury zatrudnienia przedstawia powyższa tabela. Miarą stopnia zaangażowania osób w procesie pracy jest współczynnik aktywności zawodowej (procentowy udział aktywnych zawodowo w ogólnej liczbie ludności). Ludność bierną zawodowo stanowią osoby w wieku 15 lat i więcej, które nie zostały zakwalifikowane jako pracujące lub bezrobotne, tzn. osoby które w badanym tygodniu: - Nie pracowały, nie miały pracy i jej nie poszukiwały; - Nie pracowały, poszukiwały pracy, ale nie były zdolne (gotowe) do jej podjęcia w tygodniu badanym i następnym. Wyniki Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań w 2002 r. wykazały, iż w powiecie Ostrowieckim występuje jeden z najniższych współczynników aktywności zawodowej – 13 miejsce wśród powiatów województwa. Do aktywnych zawodowo zaliczono 49,9 tys. mieszkańców z tego 15,5 tys. to osoby bezrobotne. Miernikiem rzeczywistego zaangażowania ludności w procesie pracy jest wskaźnik zatrudnienia (udział osób pracujących w ogólnej liczbie ludności w wieku 15 i więcej). Wskaźnik zatrudnienia w powiecie Ostrowieckim wyniósł tylko 36% przy średniej dla województwa Świętokrzyskiego wynoszącej 43,8%. Jest jeden z najniższych wskaźników wśród powiatów województwa. Tabela 12. Aktywność zawodowa ludności w wieku 15 lat i więcej Wyszczególnienie Współczynnik i aktywności zawodowej Wskaźnik zatrudnienia w% __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 33 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Województwo Ogółem 56,3 43,8 Miasta 54,2 39,5 Wieś 58,1 47,5 Buski 58,6 51,5 Jędrzejowski 57,8 46,4 Kazimierski 59,8 53,1 Kielecki 58,5 45,3 Konecki 55 39 Opatowski 56,5 47 Ostrowiecki 52,2 36 Pińczowski 59,2 50,3 Sandomierski 57,5 48,7 Skarżyski 49,7 33,8 Starachowicki 53,1 37,5 Staszowski 58,7 48,1 Włoszczowski 60,4 49,8 Kielce 56,3 43,1 ź r ódło: RAPO RT Z WY N I K Ó W S P I S Ó W P O WS Z E C H N Y C H – WO J E WÓ D Z T W O ŚWIĘTOKRZYSKIE, KIELCE 2003 5.3. Bezrobocie Na lokalnym rynku pracy (w przeciągu ostatnich kilku lat) w wyniku pogorszenia sytuacji na gospodarczej w kraju nastąpił gwałtowny wzrost liczby bezrobotnych. W grudniu 2000 roku na terenie powiatu Ostrowieckiego stopa bezrobocia kształtowała się na poziomie 22,7% czyli o 8,2% większym niż na terenie kraju. Wykres 5. Stopa bezrobocia w powiecie Ostrowieckim oraz w kraju w latach 2000 – 2003 r. __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 34 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego powiat 28 23,5 25,8 27,9 27 22,7 19 14,5 kraj 17,4 18,8 18,1 14,5 10 , 2000 r. 2001 r. 2002 .r 2003.02 r. W końcu grudnia 2002 roku w powiecie Ostrowieckim zarejestrowanych pozostawało 14.260 bezrobotnych. Wśród bezrobotnych kobiety w liczbie 7098 stanowią 49,7% ogółu bezrobotnych w powiecie. W województwie Świętokrzyskim w dniu 28.02.2003 r. stopa bezrobocia wynosiła 19,1 % i była wyższa od analogicznej dla kraju (18,8%). W tym samym okresie na terenie powiatu Ostrowieckiego stopa bezrobocia osiągnęła poziom 27,92%. __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 35 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Tabela 13. Zarejestrowani bezrobotni – według stanu w dniu 31.12.2002 r. Zarejestrowani bezrobotni Wyszczególnienie Polska Ogółem na 1000 mieszkańców 3.216.958 83,27 131.266 99,47 14.260 117,16 9.374 119,84 423 105,09 1.569 114,58 893 108,88 1433 139,74 568 77,64 powiat Staszowski 6.951 89,0 Powiat Sandomierski 6.942 80,85 Powiat Jędrzejowski 7.540 81,84 Powiat Pińczowski 3.146 72,00 województwo powiat Ostrowiecki Gmina Ostrowiec Świętokrzyski Gmina Bałtów Gmina Bodzechów Gmina Ćmielów Gmina Kunów Gmina Waśniów Źródło: WUP w Kielcach W dniu 28.02.2003 r. stopa bezrobocia na terenie powiatów województwa Świętokrzyskiego kształtowała się następująco: Buski – 10,5%, Jędrzejowski – 15,1%, Kazimierski – 9,8%, Kielecki – 22,2%, Konecki – 26,5%, Opatowski – 14,9%, Ostrowiecki – 27,9%, Pińczowski – 11,9%, Sandomierski – 14,4%, Skarżyski – 29%, Starachowicki – 26,1%, Staszowski – 15,9%, Włoszczowski - 20,1% oraz Kielce – 16,4%. Powiat Ostrowiecki charakteryzuje się zatem bezrobociem kształtującym się wysokim poziomie. W celu przedstawienia sytuacji gmin powiatu Ostrowieckiego w porównaniu z powiatem, województwem oraz krajem, w dalszej części opracowania za poziom bezrobocia przyjęty zostanie również wskaźnik liczby bezrobotnych przypadających na 1000 mieszkańców. Poziom bezrobocia mierzony liczbą osób zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy na 1000 mieszkańców wynosił (w dniu 31.12.2002 r.) 117,16 bezrobotnych. W tym samym okresie średnia dla całego kraju była niższa i wyniosła 83,27. Najwyższy __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 36 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego wskaźnik bezrobocia posiada Gmina Kunów (139,74 bezrobotnych na 1000 mieszkańców) a najniższy Gmina Waśniów (77,64 bezrobotnych na 1000 mieszkańców). __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 37 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego 6. INFRASTRUKTURA KOMUNALNA 6.1. Sieć wodociągowa Na terenie powiatu Ostrowieckiego (w dniu 31.12.2001) sieć wodociągowa liczyła 678,4 km, przy jednoczesnym funkcjonowaniu 14.643 połączeń prowadzących do budynków mieszkalnych. W 2001 roku zużycie wody z wodociągów we wszystkich gospodarstwach domowych wyniosło 4.000,6 dam3, co w przeliczeniu na 1 mieszkańca dało 32,8 m3. Jest to jeden z najwyższych wskaźników wśród powiatów województwa Świętokrzyskiego (drugie miejsce po Kielcach). Średnia dla województwa wyniosła w tym wypadku 27,2 m3 wody. Tabela 14. Sieć wodociągowa i kanalizacyjna według stanu w dniu 31.12.2001 r. Połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych Sieć rozdzielcza w km Wyszczególnienie wodociągow a kanalizacyjn a wodociągow e kanalizacyjn e powiat Ostrowiecki 678,4 132,8 14.643 3.701 Gmina Ostrowiec Świętokrzyski 190,3 124,8 6.206 3.494 23,8 0 290 0 Gmina Bodzechów 172,5 0,4 3.229 2 Gmina Ćmielów 104,2 0 1.978 0 Gmina Kunów 97,4 7,2 2.213 203 Gmina Waśniów 90,2 0,4 727 2 Gmina Bałtów Źródło: Rocznik Statystyczny Województwa Świętokrzyskiego 2002 – WUS w Kielcach Powiat Ostrowiecki posiada średni udział zużycia wody przez zakłady w celach przemysłowych. W 2001 r. do kategorii zakładów zużywających wodę zaliczono 7 przedsiębiorstw, z czego 3 to zakłady odprowadzające ścieki wymagające oczyszczania bezpośrednio do wód powierzchniowych. Na potrzeby przemysłu zużyto 1.017.775 dam3 wody, co stanowiło 0,12% zużycia wody w województwie Świętokrzyskim (na potrzeby przemysłu). Pobór wody na potrzeby zakładów odbywał się z wód powierzchniowych (379 dam3) oraz z wód podziemnych (1.018 dam3). Na terenie miast wchodzących w skład powiatu odsetek osób korzystających z wodociągu wynosił: __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 38 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego - Ostrowiec Świętokrzyski – 96,4% Ćmielów – 81,7% Kunów – 73,2% W stosunku do innych miast z terenu województwa wskaźnik kształtuje się na porównywalnym poziomie. Średnia dla województwa w tym wypadku kształtuje się na poziomie 92,4%. Tabela 15. Mieszkania zamieszkane według wyposażenia w instalację w 2002 r. W tym mieszkania wyposażone w Wyszczególnienie Ogółe m wodociąg razem w tym z sieci ustęp spłukiwany razem w tym z odprowadzeni em do sieci łazienk ę ciepłą wodę w tysiącach Województwo ogółem 383,2 341,16 307,3 296,7 177,3 299,3 282,3 Miasta 196,6 190,6 186,5 183,4 163,41 181,4 174,5 Wieś 186,6 151 120,8 113,3 14,1 117,9 107,8 powiat Ostrowiecki 37,5 34,7 33,3 31,8 22,7 31,7 30 Miasta 27,3 26,6 26,3 25,5 22,6 25,3 24,3 Wieś 10,2 8,1 7 6,3 0,1 6,4 5,7 Ostrowiec Świętokrzyski 25,3 24,8 24,6 23,9 22 23,7 23,1 Gmina Bałtów 1,1 0,7 0,3 0,6 - 0,6 0,6 Gmina Bodzechów 3,9 3,4 3,3 2,9 0,1 2,9 2,6 Gmina Ćmielów 2,6 2,2 2,1 1,6 - 1,7 1,4 Gmina Kunów 2,9 2,4 2,3 1,9 0,6 1,9 1,7 Gmina Waśniów 1,8 1,2 0,8 0,8 0 0,9 0,7 źródło: RAPORT Z WYNIKÓW SPISÓW POWSZECHNYCH – WOJEWÓDZTWO ŚWIĘTOKRZYSKIE, KIELCE 2003 Wskaźnik długości sieci na 100 km2 wynosi 110,07 km (dane w dniu 31.12.2001 r), podczas gdy średnia krajowa to 69,75 km. Tak wysoka średnia wynika z bardzo dużej gęstości sieci na terenie Ostrowca Świętokrzyskiego. Tabela 16. Infrastruktura techniczna w przeliczeniu na 100 km 2 oraz 1000 mieszkańców – stan w dniu 31.12.2001 r. __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 39 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Wyszczególnienie Wodociągi długość czynnej sieci rozdzielczej w km Kanalizacja długość czynnej sieci rozdzielczej w km Wodociągi długość czynnej sieci rozdzielczej1 w km Kanalizacja długość czynnej sieci rozdzielczej1 w km na 100 m2 na 1000 mieszkańców Polska 5,65 1,44 69,8 17,8 województwo 7,35 1,27 83,0 14,3 powiat Ostrowiecki 5,57 1,09 110,07 21,55 Gmina Ostrowiec Świętokrzyski 2,43 1,60 410,04 268,91 Gmina Bałtów 5,91 0 22,68 0 Gmina Bodzechów 12,60 0,03 141,07 0,33 Gmina Ćmielów 12,70 0 88,53 0 9,50 0,70 85,64 6,33 12,33 0,05 81,05 0,36 9,36 1,12 79,04 9,45 powiat Sandomierski 10,13 1,07 128,7 13,6 powiat Jędrzejowski 5,14 1,05 37,7 7,7 powiat Włoszczowski 9,06 0,81 48,1 4,3 Gmina Kunów Gmina Waśniów powiat Staszowski 1 – sieć ogólnospławna i na ścieki gospodarcze Źródło: Rocznik Statystyczny Województwa Świętokrzyskiego 2002 – WUS w Kielcach Długość sieci wodociągowej przypadającej na 1000 mieszkańców wynosi 5,57 km, przy średniej krajowej 5,65 km. Obecnie w poszczególnych gminach powiatu Ostrowieckiego sytuacja w zakresie dostępu do sieci wodociągowej przedstawia się następująco. Jak zostało już wcześniej wspomniane w Ostrowcu Świętokrzyskim wskaźnik liczby osób korzystających z sieci wodociągowej wynosi 96,4% (7350 zawartych umów). Sieć wodociągowa liczy w tym mieście 292,7 km w tym magistrale wodociągowe – 31,23 km, sieć rozdzielcza 177,71 km, przyłącza wodociągowe 83,76 km. Ilość przyłączy wody doprowadzających wodę do posesji indywidualnych wynosi 5990. Administratorem sieci wodociągów osiedlowych są Spółdzielnie Mieszkaniowe. W 2002 r. ukończono budowę 6,133 km sieci wodociągowej w tym 3,973 km rozdzielczej oraz 2,16 km przyłącz wody. __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 40 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego W roku bieżącym zaplanowano zakończenie budowy 3,24 km sieci rozdzielczych. Budowa nowych odcinków sieci wodociągowych odbywa się zgodnie z planami zagospodarowania przestrzennego Gminy Ostrowiec. W 2004 r. planuje się wymianę około 1,1 km sieci wodociągowej rozdzielczej oraz budowę 1,2 km nowych sieci wodociągowych. Miasto Ostrowiec Świętokrzyski zaopatrywane jest w wodę z dwóch ujęć głębinowych „Kąty Denkowskie” o wydajności 1500m3/h oraz ujęcia „Romanów” o wydajności 100 m3/h. Woda z ujęcia: „Kąty Denkowskie” mieści się w klasie wód źródlanych i nie wymaga uzdatniania. Całkowita długość sieci wodociągowej na terenie Gminy Bodzechów wynosi 263,3 km. Podłączonych w gminie do sieci wodociągowej jest 3586 gospodarstw domowych (3233 przyłączy). W roku 2002 zakończono budowę ujęcia w Broniszowicach. W bieżącym roku realizuje się przedsięwzięcie budowy ujęcia wody w Jędrzejowie wraz z wodociągiem tłocznym do SUW w Miłkowie oraz modernizacją stacji. W latach następnych planuje się rozbudowę ujęcia wody w Magoniach oraz budowę zbiorników zaporowych. Główne ujęcia wody znajdują się w sołectwach: Magonie; Miłków; Szewna; Mirkowice. W Gminie Ćmielów całkowita długość sieci wodociągowej wynosi 104,2 km. Ilość gospodarstw domowych przyłączonych do sieci wynosi 1940. W 2002 r. wykonano 30 nowych przyłączy, a na kolejne lata zaplanowano budowę wodociągu Glinka i wodociągu Drzenkowice. Główne ujęcia wody znajdują się w miejscowościach Ćmielów, Ruda Kościelna i Wiktoryn. Całkowita długość sieci wodociągowej w Gminie Waśniów wynosi 110,30 km. Do sieci wód podłączonych jest 965 gospodarstw w tym 852 rolnych. W 2002 roku wykonano wodociąg grupowy Waśniów - Sławęcice (3,6 km - 25 przyłączy), Kowalkowice-Wronów (6,6 km – 42 przyłącza). W roku 2003 w Gminie Waśniów zaplanowano wykonywanie wodociągów w następujących miejscowościach: - Pękosławicach - 1,2 km (wykonany), - Grzegorzowicach - 2,1 km (wykonany), - Nosów Kolonia i Boleszyn Kolonia - 2,5 km, - Worowicach - 4,3 km, - Boleszynie Górnym I etap - 1,4 km, - Nowym Skoszynie - 4,5 km. Główne ujęcia wody to: Waśniów, Piotrów, Kawalkowice. W Gminie Bałtów całkowita długość sieci wodociągowych wynosi 23,8km. Podłączonych do sieci jest 290 gospodarstw domowych (ilość przyłączy wynosi 333 szt.) W 2003 r. planowane są następujące inwestycje: - połączenie sieci wodociągowej Bałtów – Rudka Bałtowska, __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 41 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego - budowa sieci wodociągowej w Rudce Bałtowskiej, odłączenie sieci wodociągowej w Maksymilianowie i połączenie z Rudką Bałtowską oraz zasilenie w/w sieci z ujęcia wody w Bałtowie, wykonanie dokumentacji technicznej na wodociąg w miejscowościach: Bałtów, Zarzecze, Skarbka Dolna i Górna. W Gminie Kunów długość sieci wodociągowej wynosi 114,9 km i obejmuje 18 miejscowości. Do sieci podłączonych jest 2637 mieszkań. Całkowita ilość przyłączy wodociągowych wynosi 2384. Zaopatrzenie ludności w wodę opiera się na 9 ujęciach wody zlokalizowanych w miejscowościach: Kunów, Prawęcin, Prawęcin Komorniki, Doły Biskupice, Małe Jodło, Biechów, Boksycka. 6.2. Kanalizacja i oczyszczalnie ścieków Na terenie powiatu Ostrowieckiego (w dniu 31.12.2001) sieć kanalizacji liczyła 132,8 km przy jednoczesnym funkcjonowaniu 3.701 połączeń prowadzących do budynków mieszkalnych. Na terenie miast wchodzących w skład powiatu odsetek osób korzystających z sieci kanalizacyjnej wynosił: - Ostrowiec Świętokrzyski – 94% - Ćmielów – 0% - Kunów – 61,6% W stosunku do innych miast z terenu województwa wskaźnik dla Ostrowca Świętokrzyskiego kształtuje się na wysokim poziomie. Średnia dla województwa w tym wypadku kształtuje się na poziomie 86,3%. Wskaźnik długości sieci kanalizacyjnej na 100 km2 wynosi 21,55 km (dane w dniu 31.12.2001 r), podczas gdy średnia krajowa to 17,79 km. Podobnie jak miało to miejsce w przypadku sieci wodociągowej wysoki wskaźnik wynika z rozbudowanej sieci kanalizacyjnej na terenie Ostrowca Świętokrzyskiego. Długość sieci kanalizacyjnej przypadającej na 1000 mieszkańców wynosi 1,09 km, przy średniej krajowej 1,44 km. Obecnie w poszczególnych gminach powiatu Ostrowieckiego sytuacja w zakresie dostępu do sieci kanalizacyjnej przedstawia się następująco. Całkowita długość sieci kanalizacyjnej w Gminie Ostrowiec Świętokrzyski wynosi 162,59 km. Dodatkowo na jej terenie znajduje się 3380 przykanalików sanitarnych odprowadzających ścieki bytowe do kanalizacji miejskiej. W gminie tej w 2002 r. wykonano 11,47 km sieci kanalizacyjnej oraz 2,81 km przykanalików ścieków sanitarnych. Rozbudowa sieci kanalizacyjnych na terenie Miasta – Gminy Ostrowiec Świętokrzyski finansowana jest ze środków własnych oraz preferencyjnych kredytów __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 42 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego na ochronę środowiska. Miejską oczyszczalnią ścieków przy ul. Mostowej zarządza Miejskie Wodociągi i Kanalizacja Sp. z o.o. Jest to oczyszczalnia mechaniczno – biologiczna o docelowej przepustowości 4200 m3/d. Średnia ilość ścieków dopływających do oczyszczalni wynosi 15-17 tys. m3/d. Tabela 17. Sieć wodociągowa i kanalizacyjna - stan na 31.12.2001 r. Zużycie wody w gospod. domowych w dam3 na 1 mieszkańca w m3 Gęstość sieci wodociągowe j w km na km2 powierzchni Województwo 36001,5 27,2 0,8 0,1 powiaty 25177,8 22,7 0,8 0,1 Buski 1763,2 23,1 1 0,2 Jędrzejowski 2576,9 27,9 0,4 0,1 Kazimierski 632,9 16,8 1 0 Kielecki 3439,4 17,5 0,8 0,2 Konecki 1765,8 20,1 0,6 0,1 Opatowski 1240,2 20,9 1 0,1 Ostrowiecki 4000,6 32,8 1,1 0,2 Pińczowski 800,2 18,3 0,5 0 Sandomierski 2115,7 24,6 1,3 0,1 Skarżyski 2590,2 30,8 1,2 0,3 Starachowicki 3023,2 30,7 1,2 0,3 Staszowski 1536 19,7 0,8 0,1 Włoszczowski 729,2 15,2 0,5 0,1 10823,7 51,3 2,4 2,2 wyszczególnieni e Kielce Gęstość sieci kanalizacyjnej w km na km2 powierzchni Źródło: Rocznik Statystyczny Województwa Świętokrzyskiego 2002 – WUS w Kielcach Gmina Kunów posiada własną oczyszczalnię ścieków o przepustowości 800 m3/d. Do kanalizacji sanitarnej o długości 9,2 km przyłączone są 264 posesje oraz 16 bloków z 312 mieszkaniami. Cała sieć kanalizacji sanitarnej znajduje się w Kunowie i średnio do oczyszczalni trafia ok. 190 m3/ na dobę ścieków. W Gminie Bodzechów całkowita długość sieci kanalizacyjnej wynosi 4,56 km. Do sieci podłączonych jest 58 gospodarstw domowych, szkoła podstawowa __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 43 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego i gimnazjum, hotel, restauracja i kombinat szklarniowy. Na najbliższe lata planowana jest budowa kolektora tłocznego relacji Ćmielów – Bodzechów – Ostrowiec Świętokrzyski. W gminie tej znajdują się dwie oczyszczalnie ścieków - będąca własnością gminy (przepustowość 12,6 m3/d) oraz w Sudole będąca własnością Skarbu Państwa (przepustowość 18 m3/d). Stopień skanalizowania gminy wynosi 0,3%. Sieć kanalizacyjna na terenie Gminy Ćmielów nie występuje. Podobnie w Gminie Waśniów, lecz tu planowana jest budowa oczyszczalni ścieków w Pękosławicach, a w latach następnych budowa sieci kanalizacyjnej o długości 1,5 km. Gmina Bałtów również nie posiada sieci kanalizacyjnej. Tabela 18. Sieć wodociągowa i kanalizacyjna - stan na 31.12.2001 r. Połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych Sieć w km Wyszczególnieni e wodociągow a rozdzielcza kanalizacyjna wodociągow e Zdroje uliczn e kanalizacyjne stan w dniu 31 XII Województwo 9.702,3 1675,2 171.193 35.243 625 powiaty 9.444 1434,2 163.279 30.639 500 Buski 947,9 162,2 14.463 1.970 26 Jędrzejowski 473,4 96,4 9.946 2.347 50 Kazimierski 442,4 20,9 5.445 494 2 Kielecki 1.894,9 359,1 35.078 5.852 169 Konecki 664,7 61,9 12.292 1.408 41 Opatowski 897,4 82 10.222 1.489 34 Ostrowiecki 678,4 132,8 14.643 3.701 56 Pińczowski 292,5 24,2 5.460 969 8 Sandomierski 869,9 92,1 11.561 2.249 27 Skarżyski 443,6 98,8 12.108 2.648 16 Starachowicki 671,9 177,2 14.013 3.652 12 Staszowski 731 87,4 11.823 2.483 47 Włoszczowski 436 39,2 6.225 1.377 12 __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 44 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Kielce 258,3 241 7.914 4.604 125 Źródło: Rocznik Statystyczny Województwa Świętokrzyskiego 2002 – WUS w Kielcach 6.3. Energia elektryczna Parametry sieci energetycznej na terenie powiatu – elektroenergetyczna sieć rozdzielcza średniego i niskiego napięcia - posiada parametry techniczne umożliwiające wzrost poboru energii przez poszczególne gminy na poziomie 20-30 %. Wzrost poboru powyżej wymienionego zakresu będzie wymagał określonych nakładów finansowych na modernizację i rozwój. Na terenie powiatu do sieci średniego napięcia przyłączonych było 91 abonentów. Do sieci niskiego napięcia przyłączonych było 44.219 abonentów (w tym taryfa C-2692, taryfa G-41527). Z danych uzyskanych w Urzędzie Miasta Ostrowiec Świętokrzyski wynika, że parametry sieci energetycznej są wystarczające, istnieją nawet duże rezerwy mocy w stacjach zasilających miasto, w wyniku postępującej od szeregu lat likwidacji części energochłonnych gałęzi Ostrowieckiego przemysłu. Nie będzie zatem żadnych zagrożeń w dostawie energii elektrycznej dla ludności i ewentualnie nowych przemysłowych odbiorców. Dostępność do energii elektrycznej w Gminie Bodzechów posiadają wszystkie organizacje i gospodarstwa rolnicze. Z sieci 380V korzysta 1500 gospodarstw, a z sieci 220V – 34 gospodarstwa. W bieżącym roku zostanie zrealizowana inwestycja umożliwiająca zasilanie energią elektryczną 25 działek budowlanych przeznaczonych pod budownictwo jednorodzinne, położonych w miejscowości Dębowa Wola Stara. Gmina Ćmielów zasilana jest z dwóch G.P.Z. tj. Ożarów i Opatów. Przez teren gminy przebiega linia elektryczna 110 kV. Parametry sieci energetycznej na terenie gminy są wystarczające za wyjątkiem miejscowości Boria, Glinka, Stoki, Trębanów, Wojnowice, Wólka Wojnowska. Gmina Bałtów dysponuje siecią energetyczną o wystarczających parametrach. Planowane jest natomiast ograniczenie używania punktów świetlnych, a w szczególności skrócenie czasu działania oświetlenia ulicznego. Parametry sieci energetycznej w Gminie Waśniów są wystarczające. 6.4. Sieć gazowa Na terenie powiatu znajdowała się według stanu w dniu 31.12. 2001 roku sieć gazowa rozdzielcza o długości 333,1 km. Do wspomnianej sieci prowadziło 9.247 __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 45 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego połączeń do budynków mieszkalnych. W 2001 roku gaz sieciowy dostarczany był do 19.154 odbiorców. Średnie zużycie gazu z sieci wyniosło 624,5 m3 na jednego odbiorcę. Sieć gazowa (stan 31.12.2002 r.) według poszczególnych gmin przedstawiała się następująco: Gmina Ostrowiec Długość sieci (gazociągi + przyłącza) – 170 948 mb Ilość przyłączy – 6855 szt. % zgazyfikowania gminy – 100 %. Gmina Kunów Długość sieci (gazociągi + przyłącza) – 44 842 mb Ilość przyłączy – 730 szt. % zgazyfikowania gminy – 27,78 %. Gmina Bodzechów Długość sieci (gazociągi + przyłącza) – 112 270 mb Ilość przyłączy – 753 szt. % zgazyfikowania gminy – 51,85 %. Gmina Ćmielów Długość czynnych gazociągów bez przyłączy – 61821 m Ilość przyłączy – 1113 Stopień zgazyfikowania gminy – około 70% Gminy nie posiadające sieci gazowej to Gmina Bałtów, Gmina Waśniów. Opisywaną sytuację szczegółowo opisują również wyniki Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań przeprowadzonego w 2002 roku. Poniższa tabela zawiera informacje o wyposażeniu w instalację gazową i centralne ogrzewanie mieszkań na terenie powiatu Ostrowieckiego oraz gmin wchodzących w jego skład. Tabela 19. Mieszkania zamieszkane według wyposażenia w instalację w 2002 r. W tym mieszkania wyposażone w Wyszczególnienie gaz Ogółem z sieci centralne ogrzewanie z butli zbiorowe indywidual ne w tysiącach Województwo ogółem 383,2 154,2 195,6 130,2 159,2 __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 46 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Miasta 196,6 138,6 48,2 126,3 49,5 Wieś 186,6 15,3 147,4 4 109,7 powiat Ostrowiecki 37,5 23,3 11,8 17,7 13 Miasta 27,3 21,8 4,5 17,6 6,7 Wieś 10,2 1,5 7,3 0,1 6,3 Ostrowiec Świętokrzyski 25,3 20,6 3,8 17,3 5,6 Gmina Bałtów 1,1 - 0,9 0 0,6 Gmina Bodzechów 3,9 0,8 2,6 0,1 2,7 Gmina Ćmielów 2,6 1 1,2 0,2 1,3 Gmina Kunów 2,9 0,8 1,7 0,2 1,8 Gmina Waśniów 1,8 - 1,6 - 1,1 źródło: RAPORT Z WYNIKÓW SPISÓW POWSZECHNYCH – WOJEWÓDZTWO ŚWIĘTOKRZYSKIE, KIELCE 2003 6.5. Sieć ciepłownicza Na terenie powiatu Ostrowieckiego słabo rozwinięta jest sieć ciepłownicza. Jedyną gminą posiadającą rozwiniętą sieć ciepłowniczą jest Ostrowiec Świętokrzyski. Jej długość wynosi 39.386 m przy istnieniu 486 przyłączy. Podmiotem dostarczającym energię cieplną jest Miejska Energetyka Cieplna Sp. z o.o. Pozostałe gminy powiatu nie posiadają sieci ciepłowniczej. Jest to spowodowane istniejącą zabudową (w większości domami jednorodzinnymi) i wysokimi kosztami budowy sieci, oraz jej eksploatacji na tak rozległym terenie. 6.6. Gospodarka odpadami Zakład Unieszkodliwiania Odpadów „Janik” Sp. z o.o. został utworzony w 2000 roku przez sześć gmin regionu: Ostrowiec Świętokrzyski, Kunów, Waśniów, Bodzechów, Łagów i Wojciechowice. Składowisko odpadów, którym Spółka zarządza istnieje od 1989 roku i zgromadziło na obecnie eksploatowanej kwaterze już 246.280 m³ odpadów pochodzących z wyżej wymienionych gmin oraz Ćmielowa, Bałtowa, Sandomierza, Brodów, Nowej Słupi i Sienna. Zakład świadczy usługi w dziedzinie unieszkodliwiania odpadów, zajmuje się gospodarką odpadów niebezpiecznych i problemowych oraz obrotem surowców wtórnych. Obecnie eksploatowana kwatera ze względu na brak uszczelnienia podłoża będzie zamknięta i poddana rekultywacji w roku 2009. Spółka ubiega się o środki z funduszy strukturalnych na budowę nowoczesnego zakładu kompleksowo rozwiązującego __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 47 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego problemy gospodarki odpadami w gminach współpracujących ze składowiskiem. Założona inwestycja będzie polegała na budowie nowej, bezpiecznej kwatery na gromadzenie odpadów, sortowni odpadów komunalnych, kompostowni oraz magazynu odpadów niebezpiecznych. Zakład Unieszkodliwiania Odpadów „Janik” Sp. z o.o. znajduje się na terenie Gminy Kunów, położony jest przy drodze lokalnej łączącej wsie Wymysłów i Bór Kunowski. Wysypisko obsługuje ok. 150 tys. mieszkańców, przyjmując rocznie około 20.000 Mg odpadów. Z.U.O. „Janik” jest jedynym zakładem świadczącym tego typu usługi na terenie w/w gminy. Zgodnie z pomiarami geodezyjnymi wykonanymi w dniach 24-26.02.2003 roku objętość składowiska wynosi 246.280 m³, a czas eksploatacji składowiska do osiągnięcia zakładanej pojemności 330.000 m³, dzięki dobremu zagęszczaniu odpadów przez kompaktor, zwiększa się do 3,9 lat, przy założeniu dotychczasowych ilości dostaw odpadów, a mianowicie około 20,000 Mg/rok. Ostateczny termin zamknięcia składowiska to rok 2009. Ze względu na brak uszczelnienia dna składowiska konieczne jest wykonanie opaski drenażowej wraz z przepompownią, tak aby powstające odcieki nie stwarzały zagrożenia dla wód podziemnych. Wyżej wspomnianą inwestycję ZUO zamierza realizować w bieżącym roku. Składowisko przyjmuje do składowania odpady komunalne, niektóre odpady inne niż komunalne nie będące odpadami niebezpiecznymi, a także określone ilości niektórych odpadów niebezpiecznych. Odpady niebezpieczne, to odpady, które ze względu na swoje pochodzenie, skład chemiczny, biologiczny, inne właściwości lub okoliczności stanowią zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego. Odpady niebezpieczne są przechowywane w oryginalnych lub specjalistycznych, specjalnie oznakowanych, atestowanych opakowaniach. Miejsce magazynowania jest zabezpieczone przed dostępem osób postronnych i posiada zabezpieczenia przed przedostaniem się odpadów niebezpiecznych do środowiska. Rok 2002 był pierwszym rokiem funkcjonowania magazynu odpadów niebezpiecznych. Poniżej przedstawiono wykaz wymaganych do zrealizowania inwestycji w gospodarce odpadami powiatu Ostrowieckiego wraz z szacowanymi kosztami i zatrudnieniem. 1. budowa kompostowni odpadów organicznych wraz z zakupem pojemników do selektywnego zbierania odpadów oraz zakupem samochodu do przewozu takich odpadów: - zatrudnienie: 3 miejsca pracy __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 48 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego 2. 3. 4. 5. 6. 7. - koszt: 1 878 tys. zł sortownia odpadów komunalnych wraz z Zakładem przetwórstwa surowców wtórnych – produkcją regulatorów tworzyw sztucznych: - zatrudnienie: 12 miejsc pracy - koszt: 3 290 tys. zł składnica odpadów niebezpiecznych i poawaryjnych, jest miejscem docelowym magazynowania dużych ilości odpadów niebezpiecznych, a także odpadów powstałych w wyniku zdarzeń losowych: - koszt: 1 780 tys. zł szkółka uprawy drzewek hodowlanych: - koszt: 100 tys. zł obiekty infrastrukturalne i modernizacja istniejącej infrastruktury: - koszt: 4 820 tys. zł nowe składowisko o pow. 0,8 ha - koszt: 1 800 tys. zł rekultywacja obecnego składowiska - koszt: 1 500 tys. zł __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 49 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego 7. TRANSPORT I KOMUNIKACJA Podstawą dla prawidłowego funkcjonowania transportu jest odpowiednia sieć dróg. Obsługę komunikacyjną powiatu Ostrowieckiego zapewnia system dróg o znaczeniu regionalnym, powiatowym i lokalnym. Szczegółowe zestawienie przedstawia się następująco: Drogi krajowe: Nr 9 Opatów – Ostrowiec Świętokrzyski – Radom; Przez teren powiatu Ostrowieckiego przebiegają następujące drogi wojewódzkie o łącznej długości 60 km: • 751 Suchedniów – Ostrowiec Świętokrzyski 21,2 km • 754 Ostrowiec Świętokrzyski – Solec nad Wisłą 25,5 km • 755 Ostrowiec Świętokrzyski – Ożarów 13,3 km Ogólny stan techniczny dróg wojewódzkich oceniono jako niezadowalający ze względu na liczne koleiny, odkształcenia i wykruszenia nawierzchni, spękania pojedyncze, siatkowe, oraz łaty i wyboje. Świętokrzyski Zarząd Dróg Wojewódzkich informuje, że w latach 1999 – 2002 na terenie powiatu Ostrowieckiego wykonane zostały następujące roboty remontowe na drogach wojewódzkich: Nr drogi, odcinek Rodzaj robót Długość odcinka (km) Rok 1999 751 - Strupice – Kolonia Mychów roboty remontowe polegające na wzmocnieniu nawierzchni 1,520 755 - ul. Zygmuntowska w msc. Ostrowiec Św. roboty remontowe polegające na wzmocnieniu nawierzchni 1,269 751 -Waśniów – Ostrowiec Św. roboty remontowe polegające na wzmocnieniu nawierzchni 3,500 roboty remontowe polegające na wzmocnieniu nawierzchni 2,060 Rok 2001 Rok 2002 751 -Podszkodzie – Szewna Ogółem w latach 1999- 2001 8,349 __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 50 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Z powyższych zestawień wynika, że w latach 1999 – 2002 ŚZDW w Kielcach wykazał zainteresowanie i zaangażowanie finansowe w sprawy związane z poprawą stanu dróg i ciągów pieszych na terenie powiatu Ostrowieckiego, remontując 8,349 km dróg i 4842,00 mb ciągów pieszych. W roku bieżącym, z uwagi na znacznie ograniczone możliwości finansowe, ŚZDW nie planuje robót remontowych i modernizacyjnych na ciągach dróg wojewódzkich. Wydział Dróg w Starostwie Powiatowym w Ostrowcu Świętokrzyskim posiada w utrzymaniu sieć dróg o łącznej długości 347,4 km z tego w poszczególnych gminach: - Gmina Ostrowiec Świętokrzyski; - 39,624 km - Gmina Kunów; - 63,2 km - Gmina Ćmielów; - 67,8 km - Gmina Bodzechów; - 61,1 km - Gmina Bałtów; - 39,1 km - Gmina Waśniów. - 76,6 km Obecnie (według stanu w dniu 31.12.2002 r.) w powiecie Ostrowieckim zarejestrowana jest następująca ilość pojazdów: RODZAJ ŁĄCZNIE 31 Inne 1 467 Motocykle Samochody osobowe 22 466 Samochody sanitarne 28 Motorowery 4 316 Autobusy 285 Samochody ciężarowo – osobowe 475 2 223 Samochody ciężarowe – uniwersalne Samochody ciężarowe – specjalizowane 848 Samochody specjalne 122 Ciągniki samochodowe 279 Ciągniki rolnicze 3 289 __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 51 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego 226 Naczepy ciężarowe uniwersalne Naczepy ciężarowe specjalizowane 50 Naczepy specjalne 11 Przyczepy autobusowe Przyczepy lekkie 5 1 441 Przyczepy ciężarowe uniwersalne z wyjątkiem lekkich 404 Przyczepy ciężarowe specjalizowane 335 Przyczepy rolnicze 196 Przyczepy rolnicze ciężarowe – uniwersalne 230 Przyczepy rolnicze ciężarowe – specjalizowane 217 Przyczepy rolnicze specjalne 2 38 946 razem Na terenie powiatu Ostrowieckiego w 2002 r. w gospodarstwach rolnych znajdowało się 3.183 ciągniki, 253 samochody ciężarowe, 1322 przyczepy, 403 kombajny zbożowe, 200 kombajnów buraczanych oraz 366 kombajnów ziemniaczanych. Należy zwrócić szczególną uwagę wysoki udział kombajnów w ogólnej ich liczbie na terenie całego województwa. Przedmiotową sytuację przedstawia poniższa tabela. __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 52 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Tabela 20. Ciągniki, samochody ciężarowe, przyczepy i wybrane maszyny według powiatów w 2002 r. Wyszczególnienie Ciągniki Samocho dy ciężarowe Przyczep y Kombajny zbożow e buraczan e ziemniaczan e w odsetkach województwo 100 100 100 100 100 100 Buski 10,4 11,6 8,3 6,3 1 11,4 Jędrzejowski 12,1 5,1 11,3 21,2 - 8,2 Kazimierski 7,2 11,4 7,4 9,9 22,1 17,5 Kielecki 16,6 10,5 10,6 9,9 - 3,9 Konecki 3,9 1,3 2,4 1,4 - 0,5 Opatowski 9,3 5,4 16 14,6 49,9 22,4 Ostrowiecki 4,3 2,2 6,2 7,5 13,6 12,8 Pińczowski 6,4 8 8 6,5 8,1 9,4 Sandomierski 11,2 35,4 18 4,4 4,7 6,5 Skarżyski 0,7 0,6 0,3 0,3 - 0,1 Starachowicki 3,8 1,8 1,5 4,4 - 1,4 Staszowski 7,3 4,6 4,5 6 - 1,7 Włoszczowski 6,1 1,5 4,7 7,4 - 4,1 Kielce 0,6 0,6 0,6 0,2 - 0,1 Źródło: RAPORT Z WYNIKÓW SPISÓW POWSZECHNYCH – WOJEWÓDZTWO ŚWIĘTOKRZYSKIE, KIELCE 2003 Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Ostrowcu Świętokrzyskim S.A. funkcjonuje w obrocie gospodarczym jako jednoosobowa spółka skarbu państwa. Głównym przedmiotem działalności PKS jest krajowy i międzynarodowy transport drogowy osób. Podstawowy obszar działalności obejmuje 20 gmin położonych na terenie trzech powiatów województwa Świętokrzyskiego (Ostrowiecki, Opatowski i Sandomierski) oraz powiatu Lipskiego na Powiślu. Spółka posiada 142 autobusy o pojemności od 16 do 54 miejsc, w tym 10 luksusowych autobusów turystycznych wyposażonych m.in. w klimatyzację, barek, lodówkę, wideo, toaletę. Obecnie PKS w Ostrowcu Św. S.A. obsługuje następujące linie: - liczba obsługiwanych linii ogółem 227, w tym: • lokalnych 216 __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 53 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego • • międzymiastowych dalekobieżnych 11 (w tym m.in. z Ostrowca Św. do Warszawy, Krakowa, Wrocławia, Przemyśla, Łodzi, Katowic, Lublina) międzynarodowych 2 (na Ukrainę: Ostrowiec Św. – Czerwonograd. Warszawa – Dolina; do Włoch: Ostrowiec Św. – Messyna/ Sycylia (w trakcie uruchomienia). Na terenie Ostrowca Świętokrzyskiego transport pasażerski obsługiwany jest przez Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacji Spółka z .o.o. Obecnie przez MPK obsługiwana jest następująca liczba linii (stan na dzień 01.06.2003): - w dni robocze - 34 linie w tym 14 miejskich i 20 podmiejskich, - 26 linii w tym 10 miejskich i 16 podmiejskich, - w soboty - 22 linie w tym 8 miejskich i 14 podmiejskich, - w niedziele W 2002 roku MPK Spółka z o.o. dysponowała 48 wozami, które przejechały 3.450.000 km i przewiozły 9 090 000 pasażerów. Powiat Ostrowiecki posiada na swoim terenie sieć kolejową wykorzystywaną to przewozów pasażerskich oraz towarowych. Dwutorowa linia kolejowa przebiegająca przez Ostrowiec Świętokrzyski łączy je z jednej strony z dużym węzłem kolejowym w Skarżysku-Kamiennej, a z drugiej z Tarnobrzegiem, Rzeszowem i Przemyślem. __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 54 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego 8. GOSPODARKA MIESZKANIOWA 8.1. Zasoby mieszkaniowe Bazę mieszkaniową powiatu (w dniu 31.12.2001 r.) stanowiło 39.464 mieszkań z 131.707 izbami o łącznej powierzchni użytkowej 2.270.148 m2. Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania na terenie powiatu przypadająca na jedną osobę wynosiła 18,8 m2 (według stanu na dzień 31.12.2001). Wskaźnik dla województwa Świętokrzyskiego wynosił 18,4 m2 i był niższy od analogicznego dla powiatu Ostrowieckiego. Średnia powierzchnia mieszkania na terenie powiatu kształtuje się na poziomie 57,5 m2 i jest ona niższa od średniej dla kraju (61,5 m2) oraz województwa (60 m2). W 2001 roku na terenie powiatu Ostrowieckiego średnio w jednym lokalu mieszkalnym przebywały 3,07 osoby. Analogiczna średnia dla województwa jest wyższa i wynosi 3,25 osoby. W roku 2001 do użytku oddane zostały 93 mieszkania z 511 izbami o łącznej powierzchni użytkowej 12.223 m2. Tabela 21. Liczba mieszkań i ich powierzchnia oddana do użytku w roku 2001 – na 1000 mieszkańców. Mieszkania oddane do użytku w roku 2001 Wyszczególnienie ogółem Izby Powierzchnia w m2 na 1000 mieszkańców Polska 2,74 10,54 236,0 województwo 1,38 6,67 149,6 powiat Ostrowiecki 0,76 4,20 100,4 Gmina Ostrowiec Świętokrzyski 0,83 4,38 106,5 0 0 0 Gmina Bodzechów 1,10 6,50 160,01 Gmina Ćmielów 0,37 1,58 35,72 Gmina Kunów 0,78 5,17 115,75 Gmina Waśniów 0,27 1,78 30,34 powiat Staszowski 0,26 1,68 46,1 Gmina Bałtów __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 55 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego powiat Sandomierski 1,21 5,70 120,9 powiat Jędrzejowski 0,88 5,29 114,4 powiat Pińczowski 0,94 5,86 114,9 Źródło: GUS – internet Liczba oddanych mieszkań z terenu powiatu, które przypadały na 1000 mieszkańców kształtowała się na niskim poziomie (0,76) i była niższa od średniej krajowej (2,74) oraz wojewódzkiej (1,38). Wskaźnik ten jest także niższy od analogicznego wskaźnika obrazującego sytuację w innych porównywanych powiatach (z wyjątkiem powiatu Staszowskiego). Niski wskaźnik może informować między innymi o braku dalszych planów inwestycyjnych osób mieszkających na danym terenie. Tabela 22. Zasoby mieszkaniowe zamieszkane – stan w dniu 31.12.2001 r. Przeciętna wyszczególnienie Mieszkania na 1000 ludności liczba izb w mieszkaniu powierzchnia użytkowa w m2 liczba osób w1 mieszkaniu na 1 izbę 1 mieszkania na 1 osob ę Województwo 297,7 3,31 3,25 0,98 60 18,4 powiaty 294,4 3,32 3,34 1 61,4 18,4 Buski 304,3 3,46 3,19 0,92 63,9 20 Jędrzejowski 301,9 3,26 3,25 1 61,4 18,9 Kazimierski 297,4 3,67 3,27 0,89 70,8 21,6 Kielecki 242,1 3,33 4,06 1,22 65,4 16,1 Konecki 307,7 3,23 3,18 0,98 59,9 18,9 Opatowski 317,8 2,97 3,1 1,04 58,3 18,8 Ostrowiecki 324,2 3,34 3,07 0,92 57,5 18,8 Pińczowski 314,8 3,45 3,11 0,9 63,7 20,5 Sandomierski 284,3 3,45 3,43 1 64,2 18,7 236 3,28 3,02 0,92 55,5 18,4 Starachowicki 308,9 3,28 3,2 0,98 57,5 18 Staszowski 273,9 3,44 3,56 1,04 63,6 17,9 Włoszczowski 295,5 3,24 3,35 1,03 63,4 19 Skarżyski __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 56 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Miasto na prawach powiatu Kielce 334,6 3,22 0,89 0,89 53,3 18,6 Źródło: Rocznik Statystyczny Województwa Świętokrzyskiego 2002 – WUS w Kielcach Tak niski wskaźnik wynika przede wszystkim z faktu nie oddania do użytku ani jednego mieszkania na terenie Gminy Bałtów. Należy zauważyć, iż w latach 1999-2001 oddawanych jest do użytku na terenie powiatu Ostrowieckiego coraz mniej mieszkań. Omawianą sytuację przedstawia poniższy wykres. Wyniki Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań w 2002 r. wykazały, iż w powiecie Ostrowieckim znajduje się 37,5 tys. zamieszkanych mieszkań w tym 37,0 tys. zamieszkałych stale. W skład wspomnianych mieszkań wchodziło 132,6 tys. izb o łącznej powierzchni użytkowej 2.373 tys. m2. Mieszkania zamieszkiwało w badanym okresie 116,9 tys. osób. Poniższa tabela prezentuje analizę wskaźnikową zasobów mieszkaniowych powiatu Ostrowieckiego w porównaniu do województwa Świętokrzyskiego oraz jego powiatów. __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 57 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Tabela 23. Zasoby mieszkaniowe zamieszkane i podstawowe wskaźniki warunków mieszkaniowych w 2002 r. Przeciętna liczba Wyszczególnienie izb w 1 mieszkaniu osób w 1 mieszkaniu osób na 1 izbę 1 mieszkania w m2 na 1 osobę w m2 w mieszkaniach zamieszkanych na stałe Województwo ogółem 36,6 3,39 0,94 70,2 20,6 Miasta 3,5 3,01 0,87 59,5 19,6 Wieś 3,8 3,79 1 81,4 21,4 powiat Ostrowiecki 3,6 3,16 0,88 64,1 20,2 Miasta 3,5 3 0,85 59,5 19,7 Wieś 3,7 3,57 0,97 76,7 21,4 Ostrowiec Świętokrzyski 3,5 2,99 0,85 59,1 19,7 Gmina Bałtów 3,7 3,52 0,96 81,7 23,1 4 349 0,88 80,3 23 Gmina Ćmielów 3,4 3,12 0,91 69,2 22,1 Gmina Kunów 3,6 3,54 0,99 66,6 18,7 Gmina Waśniów 3,5 4 1,14 78,7 19,6 Gmina Bodzechów Źródło: RAPORT Z WYNIKÓW SPISÓW POWSZECHNYCH – WOJEWÓDZTWO ŚWIĘTOKRZYSKIE, KIELCE 2003 Mieszkaniowy zasób Gminy Ostrowiec Świętokrzyski stanowi 1405 lokali mieszkalnych w tym: • 851 lokali mieszkalnych o łącznej powierzchni użytkowej 34.129,71 m2 w 86 budynkach wielomieszkaniowych objętych Wspólnotami Mieszkaniowymi, • 554 lokali mieszkalnych o łącznej powierzchni użytkowej 20.174,58 m2 w 62 budynkach stanowiących w 100% własność Gminy Ostrowiec Świętokrzyski. Wykres 6. Liczba mieszkań oddanych do użytku na terenie powiatu Ostrowieckiego w latach 1995-2001. __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 58 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego 260 195 130 260 168 65 128 109 83 97 93 1999 r. 2000 r. 2001 r. 0 / 1995 r. 1996 r. 1997 r. 1998 r. Z ogólnej liczby lokali gminnych 127 stanowią lokale socjalne o łącznej powierzchni użytkowej 3797,32 m2. Większość budynków wielomieszkaniowych wchodzących w skład zasobu mieszkaniowego Gminy Ostrowiec Świętokrzyski tj. około 77% stanowią budynki wybudowane przed rokiem 1970, a około 10% budynków wybudowanych zostało przed 1945 rokiem. W stanie technicznym określanym jako „dobry” znajduje się jeden budynek mieszkaniowy położony przy ul. Słonecznej 30 oddany do użytku w 1996 roku oraz w stanie „bardzo dobrym” budynek mieszkalny położony przy ul. Polnej 3A oddany do użytkowania w 2002 roku o powierzchni użytkowej 2.611,69 m2 z 64 lokalami mieszkalnymi. Obniżony standard dotyczy głównie budynków, w których znajdują się lokale socjalne. Najemcy tych lokali wnoszą czynsz najmu ustalony w wysokości 50% najniższego czynszu obowiązującego w lokalach komunalnych. Aktualnie stawka bazowa czynszu lokalu socjalnego wynosi 0,40 zł./m2/m-c. Na terenie miasta Ostrowca Świętokrzyskiego średnia powierzchnia użytkowa lokali mieszkalnych wynosi około 49,10 m2. W zasobach komunalnych gminy średnia powierzchnia lokali mieszkalnych wynosi 48,10 m2. W celu poprawy istniejącego stanu technicznego posiadanych budynków stanowiących w 100% własność Gminy Ostrowiec Świętokrzyski dokonywane są systematyczne przeglądy, remonty pokryć dachowych, instalacji wewnętrznych oraz wykonywane są ekspertyzy stanu technicznego budynków. W przypadku stwierdzenia nieopłacalności wykonywania naprawy lub remontu, ze względu na duży stopień zużycia technicznego – Gmina Ostrowiec Świętokrzyski po uzyskaniu stosownych zezwoleń, dokonuje wyburzeń. Z ogólnej liczby lokali gminnych gmina Ostrowiec Świętokrzyski dysponuje w chwili obecnej 36 budynkami mieszkalnymi, ze 127 lokalami socjalnymi. W kolejnych latach planuje się zwiększyć liczbę lokali socjalnych do ok. 470. Istnieje również konieczność zabezpieczenia lokali dla rodzin z przekwaterowań, eksmisji, kamienic czynszowych. W planach gminy na najbliższy okres jest wybudowanie kolejnego budynku mieszkalnego z około 69 lokalami mieszkalnymi, lokalami handlowo – __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 59 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego usługowymi oraz miejscami parkingowymi dla około 100 samochodów. Ważnym elementem polityki mieszkaniowej Gminy Ostrowiec Świętokrzyski jest rewitalizacja zabudowy dzielnicy „Śródmieście – Rynek”. Dokonana analiza stanu istniejącego zabudowy wokół Rynku i ul. Kościelnej, jako bardzo ważnego kulturowo i historycznie fragmentu zasobów mieszkaniowych, spowodowała wprowadzenie do planu zagospodarowania przestrzennego miasta, zmiany polegające na odtworzeniu częściowym zabudowy i podwyższeniu o jedną kondygnację. Północną pierzeję Rynku przeznacza się w całości do sukcesywnego wyburzenia (29 budynków w tym 101 mieszkań). Jest to teren przeznaczony na lokalizację centrum administracyjnego. Na dzień 31.12.2002 r. OTBS administrował 87 budynkami, w których istnieją Wspólnoty Mieszkaniowe. Wśród tych budynków 80 posiada pełne wyposażenie. OTBS administruje również 76 budynkami będącymi własnością Gminy. W roku 2002 na remonty i modernizacje budynków Wspólnot Mieszkaniowych wydatkowano kwotę 314.963 zł., a na remonty zasobów gminnych 125.070 zł. Na terenie Gminy Bodzechów znajduje się 14 budynków z 86 mieszkaniami komunalnymi. Na chwilę obecną gmina dysponuje jednym wolnym mieszkaniem. Mieszkania socjalne o niskim standardzie wyposażone są w podstawowe media. W Gminie Ćmielów komunalne zasoby mieszkaniowe stanowią 13 budynków dysponujących 24 lokalami o różnym standardzie (w większości słabym). Komunalne zasoby mieszkaniowe Gminy Kunów stanowią 11 mieszkań o wysokim standardzie w budynkach oddanych do użytku w 2002 r., 9 mieszkań w blokach o standardzie dobrym, 12 mieszkań o standardzie niskim, 10 mieszkań w domu nauczyciela (4 o standardzie dobrym, 6 niskim). Bardzo skromny zasób mieszkaniowy posiada Gmina Waśniów, a Gmina Bałtów nie posiada w swoim zasobie mieszkań komunalnych. __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 60 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego 9. INSTYTUCJE UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ 9.1. Nauczanie przedszkolne W powiecie Ostrowieckim (stan w dniu 31.12.2001 r.) funkcjonowało 19 przedszkoli dysponujących 1611 miejscami. Do przedszkoli uczęszczało 1.689 dzieci, a opiekę nad nimi sprawowało 120 nauczycieli. Dodatkowo działało 29 oddziałów przedszkolnych przy szkołach podstawowych, do których uczęszczało 439 wychowanków. Opiekę nad dziećmi sprawowało 25 nauczycieli. Tabela 24. Przedszkola oraz miejsca w przedszkolach przypadające na 1000 mieszkańców według stanu w dniu 31.12.2001 r. Wyszczególnienie Przedszkola (bez specjalnych) Miejsca w przedszkolach (bez specjalnych) 1000 mieszkańców Polska 0,21 18,0 województwo 0,18 13,2 powiat Ostrowiecki 0,16 13,24 Gmina Ostrowiec Świętokrzyski 0,15 16,18 Gmina Bałtów 0 0 Gmina Bodzechów 0,15 6,57 Gmina Ćmielów 0,12 10,97 Gmina Kunów 0,39 16,09 0 0 powiat Staszowski 0,40 21,35 powiat Sandomierski 0,21 14,8 powiat Jędrzejowski 0,24 12,6 powiat Pińczowski 0,39 17,2 Gmina Waśniów Źródło: GUS – internet Prezentowane w powyższej tabeli dane wskazują, iż powiat posiada słabo rozbudowaną bazę nauczania przedszkolnego (wyjątkiem jest Gmina Kunów). __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 61 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego 9.2. Szkolnictwo podstawowe W powiecie Ostrowieckim (stan w dniu 31.12.2001 r.) funkcjonowało 51 szkół podstawowych do których uczęszczało 8988 dzieci. Na jedną szkołę przypadało średnio 174 osób, podczas gdy średnia wojewódzka wynosiła 134 uczniów. Szczegółowa informacja dotycząca rozmieszczenia szkół podstawowych na terenie powiatu w roku szkolnym 2001/2002 znajduje się w poniżej tabeli. __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 62 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Tabela 25. Szkoły podstawowe, gimnazja, uczniowie – według stanu w dniu 31.12.2001 r. (bez specjalnych) Wyszczególnienie Szkoły podstawowe (bez specjalnych ) Uczniowie w szkołach podstawowyc h Gimnazja dla dzieci i młodzieży bez specjalnych Uczniowie w gimnazjach dla dzieci i młodzieży bez specjalnych powiat Ostrowiecki 47 8.829 14 5.286 Gmina Ostrowiec Świętokrzyski 15 5.632 7 3.776 Gmina Bałtów 4 337 1 150 Gmina Bodzechów 7 835 2 380 Gmina Ćmielów 6 590 2 346 Gmina Kunów 8 790 1 365 Gmina Waśniów 7 645 1 269 Źródło: GUS – internet 9.3. Szkolnictwo ponadpodstawowe Gimnazja W roku szkolnym 2001/2002 na terenie powiatu działało 17 gimnazjów, do których uczęszczało 5.472 uczniów. Na jedno gimnazjum przypadało średnio 321 osób, podczas gdy średnia wojewódzka wynosiła 265 uczniów. Tabela 26. Szkoły podstawowe, gimnazja, uczniowie - na 1000 mieszkańców według stanu w dniu 31.12.2001 r. (bez specjalnych) Wyszczególnienie Szkoły podstawow e (bez specjalnych ) Uczniowie w szkołach podstawowyc h Gimnazja dla dzieci i młodzieży bez specjalnych Uczniowie w gimnazjach dla dzieci i młodzieży bez specjalnych 1000 mieszkańców Polska 0,39 79,3 0,15 44,1 województwo 0,53 80,2 0,15 44,7 powiat Ostrowiecki 0,39 72,5 0,12 43,4 Gmina Ostrowiec Świętokrzyski 0,19 72,0 0,09 48,3 Gmina Bałtów 0,99 83,7 0,25 37,3 __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 63 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Gmina Bodzechów 0,51 61,0 0,15 27,8 Gmina Ćmielów 0,73 71,9 0,24 42,2 Gmina Kunów 0,78 77,0 0,10 35,6 Gmina Waśniów 0,96 88,2 0,14 36,8 powiat Staszowski 0,58 87,2 0,14 48,4 powiat Sandomierski 0,57 81,7 0,15 44,3 powiat Jędrzejowski 0,80 81,1 0,15 44,0 powiat Pińczowski 0,57 80,5 0,14 44,3 Źródło: GUS – internet __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 64 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Szkoły ponadgimnazjalne W wyniku przekształceń, jakie zostały wprowadzone w związku z wdrażaniem tzw. II etapu reformy systemu edukacji od dnia 1 września 2002 roku funkcjonują szkoły ponadgimnazjalne, które wcześniej określane były jako tzw. szkoły średnie. Powiat Ostrowiecki jest organem prowadzącym dla następujących szkól i zespołów szkół ponadgimnazjalnych: Zespół Szkól Ogólnokształcących w Ostrowcu Św. w skład zespołu wchodzą: Liceum Ogólnokształcące nr I im. Stanisława Staszica w Ostrowcu Św. Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Ostrowcu Św. Liceum Ogólnokształcące nr II im. J. Chreptowicza w Ostrowcu Św. Liceum Ogólnokształcące nr III im. Wł. Broniewskiego w Ostrowcu Św. Liceum Ogólnokształcące nr IV im. C.K. Norwida w Ostrowcu Św. Zespół Szkół nr 1 w Ostrowcu Św. w skład zespołu wchodzą: - Liceum Ogólnokształcące nr VI - Technikum nr 1 - Zasadnicza Szkoła Zawodowa nr 1 - Technikum Technologii Żywienia dla Dorosłych (na podbud. ZSZ) - Technikum Odzieżowe (na podbud. ZSZ) - Policealne Studium Ekonomiczne – Zaoczne - Liceum Handlowe Wydział Zaoczny (na podbud. ZSZ) Zespół Szkół nr 2 w Ostrowcu Św. w skład zespołu wchodzą: - Liceum Ogólnokształcące nr VII - Technikum nr 2 - Zasadnicza Szkoła Zawodowa nr 2 - Technikum (na podbud. ZSZ) Zespół Szkół nr 3 w Ostrowcu Św. w skład zespołu wchodzą: - Liceum Ogólnokształcące nr V - Liceum Profilowane nr 1 - Technikum nr 3 - Zasadnicza Szkoła Zawodowa nr 3 - Technikum Hutniczo – Mechaniczne (na podbud. ZSZ) Zespół Szkół nr 4 w Ostrowcu Św. __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 65 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego w skład zespołu wchodzą: - Liceum Profilowane nr 2 - Technikum nr 4 - Zasadnicza Szkoła Zawodowa nr 4 - Technikum (na podbud. ZSZ) - Technikum Zawodowe dla Dorosłych (na podbud. ZSZ) Zespół Szkól w Bałtowie w skład zespołu wchodzą: - Technikum w Bałtowie - Liceum Agrobiznesu – Filia w Kobylanach Zespół Szkół im. Prof. M. Raciborskiego w Ćmielowie w skład zespołu wchodzą: - Liceum Ogólnokształcące - Technikum - Zasadnicza Szkoła Zawodowa Zespół Szkół w Kunowie w skład zespołu wchodzą: - Liceum Ogólnokształcące nr VII - Technikum nr 2 - Zasadnicza Szkoła Zawodowa nr 2 - Technikum (na podbud. ZSZ) Zasadnicza Szkoła Zawodowa Specjalna w Ostrowcu Św. (wchodzi w skład Specjalnego Ośrodka Szkolno – Wychowawczego) Łączna liczba szkół (samodzielne licea ogólnokształcące oraz zespoły szkół) wynosi 12 placówek. Ponadto powiat Ostrowiecki prowadzi także Specjalny Ośrodek Szkolno – Wychowawczy (dla dzieci z zaburzeniami zachowań) w Ostrowcu Świętokrzyskim, w którym funkcjonuje szkoła podstawowa i gimnazjum oraz Zespół Szkół Specjalnych (szkoła podstawowa i gimnazjum) dla dzieci z głębokim stopniem upośledzenia. Łącznie z tymi placówkami jest 14 jednostek szkolnych. W czwartym „Ogólnopolskim Rankingu Szkół Średnich”, przeprowadzanym wspólnie przez Perspektywy i Rzeczpospolitą w grupie 379 najlepszych szkół średnich w Polsce znalazły się 3 szkoły z terenu powiatu Ostrowieckiego tj. III LO im. Władysława Broniewskiego w Ostrowcu Świętokrzyskim, II LO im. Joachima Chreptowicza w Ostrowcu Świętokrzyskim oraz ZS Hutniczych w Ostrowcu Świętokrzyskim. Podstawowym kryterium rankingu był sukces szkół w olimpiadach __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 66 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego przedmiotowych, gdyż tylko one stanowiły jedyną wspólną płaszczyznę pomiaru dla wszystkich szkół średnich w całym kraju. __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 67 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Tabela 27. „Ogólnopolski Ranking Szkół Średnich 2002 r” Miejsc e 2002 Nazwa szkoły Miejscowość Uczniowie w roku szkolnym 2000/2001 Laureac i ogółem Finaliś ci ogółem Liczba olimpiad, w których szkoła osiągnęła sukcesy 1 I LO im. Mikołaja Kopernika Łódź 534 8 21 13 2 XIV LO im. Polonii Belgijskiej Wrocław 602 11 34 9 3 III LO im. Marynarki Wojennej RP Gdynia 880 13 30 12 4 V LO im. Augusta Witkowskiego Kraków 1255 18 23 15 5 VI LO im. Jana Kochanowskiego Radom 892 13 35 9 124 III LO im. Władysława Broniewskiego Ostrowiec Świętokrzys ki 856 2 2 3 186 II LO im. Joachima Chreptowicza Ostrowiec Świętokrzys ki 803 0 3 3 ZS Hutniczych Ostrowiec Świętokrzys ki 1231 0 2 1 375 Źródło: „Perspektywy” Szkoły wyższe Wyższa Szkołą Biznesu i Przedsiębiorczości w Ostrowcu Świętokrzyskim jest uczelnią niepaństwową, założoną przez Ostrowiecką Szkołę Biznesu – Sp. z o.o. z siedzibą w Ostrowcu Świętokrzyskim. Wyższa Szkoła Biznesu i Przedsiębiorczości (WSBiP) została utworzona na podstawie decyzji Ministra Edukacji Narodowej nr DNS – 3-0145-51/AM/96 z dnia 19.03.1996 roku. WSBiP kształci studentów na poziomie studiów licencjackich (trzyletnie studia zawodowe), w systemie dziennym, wieczorowym i zaocznym, na następujących kierunkach: • Ekonomia (studia dzienne i zaoczne), • Fizjoterapia (studia dzienne i wieczorowe), • Informatyka (studia dzienne i zaoczne), • Pedagogika (studia dzienne i zaoczne), __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 68 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego • Politologia (studia dzienne i zaoczne), • Socjologia (studia dzienne i zaoczne) – kierunek w likwidacji z dniem 1.10.2003, • Wychowanie fizyczne (studia dzienne i zaoczne). Na kierunku ekonomia od sierpnia 2001 roku WSBiP prowadzi własne uzupełniające studia magisterskie, natomiast na pozostałych kierunkach uzupełniające studia magisterskie prowadzone są w Ostrowcu Św. w oparciu o porozumienia z innymi uczelniami. Od kwietnia 2002 WSBiP otrzymała zezwolenie na utworzenie w Kraśniku wydziału zamiejscowego, prowadzącego wyższe studia zawodowe na kierunkach ekonomicznych. W chwili obecnej w Wyższej Szkole Biznesu i Przedsiębiorczości kształci się łącznie 2699 osób (w tym na studiach dziennych 594, na studiach zaocznych 2105 osób) z czego na studiach licencjackich 2370 osób (w tym studia dzienne 594, studia zaoczne 1776) w następujących kierunkach: • Ekonomia 682 osób, • Ekonomia Wydział Zamiejscowy w Kraśniku 86 osób, • Fizjoterapia 87 osób, • Informatyka 51 osób, • Pedagogika 666 osób, • Politologia 254 osoby, • Socjologia 79 osób, • Wychowanie fizyczne 465 osób. Na studiach uzupełniających magisterskich na kierunku ekonomia 329 osób (studia zaoczne 329 osób). Na roku akademickim 2002/2003 przewidywana liczba absolwentów wynosi 1067 osób. W tym: • 76 osób to studenci studiów zaocznych, zimowy nabór, którzy ukończyli naukę w semestrze zimowym w roku akademickim 2002/2003, • 991 osób to studenci, którzy ukończą studia w semestrze letnim w roku akademickim 2002/2003. Z czego 875 osób to studenci studiów licencjackich (studia dzienne 193 osoby, studia zaoczne 682 osoby), a 116 osób to studenci zaocznych studiów uzupełniających magisterskich. W maju 2003 roku uczelnia wystąpiła z wnioskiem do Ministra Edukacji Narodowej i Sportu o wyrażenie zgody na uruchomienie studiów inżynierskich na kierunku __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 69 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego geodezja i kartografia. Obecnie uczelnia przygotowuje wniosek w sprawie uruchomienia studiów licencjackich na kierunku pielęgniarstwo. W opublikowanym w 2003 r. przez Rzeczpospolitą „Rankingu Szkół Wyższych” Wyższa Szkoła Biznesu i Przedsiębiorczości znalazła się na 45 miejscu wśród 74 niepaństwowych wyższych uczelni posiadających uprawnienia do prowadzenia studiów magisterskich. __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 70 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego 9.4. Ochrona zdrowia Na terenie powiatu Ostrowieckiego funkcjonuje jeden szpital – Zespół Opieki Zdrowotnej przy ul. Szymanowskiego 11 w Ostrowcu Świętokrzyskim. W mieście Ostrowcu Świętokrzyskim znajduje się 5 zakładów podstawowej opieki zdrowotnej, w tym: - Międzyzakładowy Ośrodek Medycyny Pracy - Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „RODZINA” s.c. - Poradnia Internistyczno – Pediatryczna „LEKARZ” s.c. - Grupowa Praktyka Lekarska „MEDYK” s.c. - Przychodnia Pediatryczno – Internistyczna „ZDROWIE” s.c Placówki świadczące usługi w zakresie specjalistyki: - Zespół Poradni Specjalistycznych „KRASNAL” sp. z o.o. - Grupowa Praktyka Lekarska „Medyczne Centrum Specjalistyczne” s.c. - Poradnie specjalistyczne – os. Słoneczne 11 Spółki świadczące usługi w środowisku nauczania i wychowania: - „SZKOLMED” – Reczko i Partnerzy Spółka Partnerska Pielęgniarek - „CENTYL” – Spółka Pielęgniarska w Środowisku Nauczania i Wychowania Na terenie gminy Bodzechów znajdują się 3 placówki służby zdrowia: - Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Bodzechowie - Ośrodek Zdrowia w Szewnie - Punkt Lekarski w Sarnówku Na terenie gminy Waśniów i Ćmielów znajdują się po dwa ośrodki zdrowia: - Gminny Zakład Opieki Zdrowotnej w Waśniowie - Ośrodek Zdrowia w Garbaczu - Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „PACJENT” –w Ćmielowie - Wiejski Ośrodek Zdrowia w Borii. Gminy Bałtów i Kunów dysponują po jednym ośrodku zdrowia: - Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Bałtowie - Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Kunowie __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 71 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego 9.5. Pomoc społeczna Na terenie powiatu Ostrowieckiego funkcjonują dwa domy pomocy społecznej, w tym: - Dom Pomocy Społecznej ul. Grabowiecka 7 – dysponuje 188 miejscami dla osób przewlekle somatycznie chorych, - Dom Pomocy Społecznej os. Słoneczne 49 – dysponuje 151 miejscami z przeznaczeniem dla: • 101 osób przewlekle somatycznie chorych, • 50 osób przewlekle psychicznie chorych, W powiecie funkcjonuje Dom Dziecka w Małachowie, który jest placówką opiekuńczo – wychowawczą o profilu socjalizacyjnym. Jest placówką koedukacyjną przeznaczoną dla 45 wychowanków. Środki finansowe zabezpieczone w budżecie powiatu w roku 2003 na realizację zadań w zakresie pomocy społecznej wynoszą łącznie 8.997.240,00 zł. Zadania z zakresu pomocy społecznej realizowane przez jednostki organizacyjne powiatu Ostrowieckiego obejmują: 1. zapewnienie usług o określonym standardzie w obszarach pomocy społecznej o zasięgu ponadgminnym, 2. zapewnienie opieki i wychowania dzieciom pozbawionym opieki rodziców poprzez udzielanie pomocy w zakresie: - kierowania do placówek opiekuńczo – wychowawczych, - przyznawania pomocy na usamodzielnienie pełnoletnich wychowanków rodzin zastępczych i placówek opiekuńczo – wychowawczych, - organizowania opieki w rodzinach zastępczych, 3. orzekanie o niepełnosprawności 4. realizowanie zadań z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych, w tym: - dofinansowanie do turnusów rehabilitacyjnych, - dofinansowanie do likwidacji barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych, - dofinansowanie do zakupu sprzętu ortopedycznego, środków pomocniczych i sprzętu rehabilitacyjnego, - dofinansowanie do sportu, rekreacji, kultury i turystyki osób niepełnosprawnych, - dofinansowanie do przystosowania stanowisk pracy dla potrzeb osób niepełnosprawnych, Klientami pomocy społecznej są osoby i rodziny niezaradne życiowo, niezaradne wychowawczo, chore, niepełnosprawne. Corocznie Rada Powiatu Ostrowieckiego __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 72 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego powierza stosowną Uchwałą zadania do realizacji podmiotom nie zaliczonym do sektora finansów publicznych. W roku bieżącym na terenie powiatu Ostrowieckiego będzie tworzona nowa placówka opiekuńczo – wychowawcza – Rodzinny Dom Dziecka. __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 73 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego 10. TURYSTYKA, SPORT I WYPOCZYNEK 10.1. Zabytki, muzea. Muzeum Historyczno – Archeologiczne jest jednostką powiatu, która wypełnia rolę organizatora imprez kulturalnych. Trzeba tutaj zaznaczyć, że jest to dodatkowy zakres działalności tej placówki. Cyklicznie organizowane przez muzeum imprezy to: różnorodne wystawy okresowe, koncerty i imprezy muzealne, imprezy okolicznościowe, programy audycji oświatowych dla lokalnej telewizji kablowej, promocja wydawnictw własnych. Oprócz tego muzeum organizuje lekcje muzealne dla młodzieży szkolnej. Przeciętna frekwencja w obydwu obiektach muzeum (Częstocice i Krzemionki) wynosi rocznie ok. 11 tys. osób. Wystawy stałe: • Dzieje Ostrowca Świętokrzyskiego od końca XVI w. do 1939r. • Galeria portretów książąt królów polskich wg M. Bacciarellego. • Wystawa zabytkowych fajansów porcelany ćmielowskiej • Kolekcja srebra i platerów stołowych z XIXw. i XX. Wystawy czasowe: • Na szkolnej ławie • Biskupin. Najciekawszą atrakcją turystyczna powiatu Ostrowieckiego jest obiekt archeologiczny – zespół prehistorycznych kopalń krzemienia w Krzemionkach k. Ostrowca Świętokrzyskiego. Obiekt ten funkcjonuje w strukturze Muzeum Historyczno – Archeologicznego. Jest pretendentem do wpisania go na listę obiektów Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO. Na terenie powiatu zachowało się stosunkowo dużo zabytków techniki i obiektów związanych głównie z przemysłem metalurgicznym, który rozwijał się w regionie Świętokrzyskim już od czasów prehistorycznych. W dolinie rzeki Kamiennej wyróżnia się zespół zabudowań w Nietulisku Fabrycznym, gdzie całe założenie połączone z osiedlami mieszkalnymi, wzniesione zostało na starannie przemyślanych promienistych planach urbanistycznych. Do grupy tej zaliczyć ponadto należy obiekty przemysłowe w Ostrowcu, Bodzechowie, Bałtowie i Ćmielowie oraz Dołach Biskupich. Wśród obiektów budownictwa sakralnego na szczególną uwagę zasługuje Kościół Parafialny p.w. Św. Jana Chrzciciela w Grzegorzewicach (Gmina Waśniów). Datowany na około 1346 rok; przebudowany, najcenniejszą jego częścią są fragmenty romańskiej rotundy (półkolista absyda) chrzcielnica i rozeta oraz renesansowe portale. Do najstarszych obiektów w tej grupie należą ponadto: Zespół Kościoła Parafialnego p.w. Św. Piotra i Pawła w Waśniowie, kościół parafialny __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 74 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego w Ćmielowie, przebudowany, którego początki sięgają XIV wieku; drewniany kościół w Bodzechowie datowany na 1767 r., przeniesiony tutaj w 1932 r. ze wsi Wsola i przebudowany w roku 1397 oraz kościół murowany w Denkowie (1700), a także kościół św. Michała Anioła w Ostrowcu Św., kilkakrotnie przebudowywany. Swoistą osobliwością w tej grupie jest Zespół Kościoła Parafialnego p.w. Św. Mikołaja Biskupa w Szewnie. Całość założenia przestrzenno – architektonicznego obejmuje: kościół murowany (1775 – 1778), plebanię, dwie wikarówki, taras ze schodami, dom służby kościelnej, kaplice św. Anny i św. Antoniego, ogrodzenie, Brema z 4 latarniami oraz ogród geometryczny. Całość uzupełnia ponadto dom ludowy – obecnie ośr. rekolekcyjny. Poniżej placu przykościelnego usytuowany jest cmentarz z kaplicami murowanymi (z ok. 1840 i 1870 r.). Całość tego założenia to modelowy przykład architektury barokowej, a projektantem zespołu był arch. Ks. Józef Karśnicki (Karsznicki). Ten ciekawy obiekt wymaga jednak sporych nakładów na remont tak elewacji zewnętrznych jak też i wewnątrz. Interesującym obiektem w tej grupie także świątynia w Rudzie Kościelnej z poł. XVIII wieku. Przy niektórych świątyniach zachowały się dzwonnice. W Denkowie zachowała się jedna ze starszych na terenie regionu świętokrzyskiego kaplic przydrożnych. Jest to Kapliczka Św. Jana Nepomucena, murowana, datowana przypuszczalnie na poł. XVIII. Najciekawszym przykładem budownictwa rezydencjalnego na terenie powiatu jest zespół pałacowo – parkowy w Bałtowie. Ta rezydencja należąca kiedyś do Druckich – Lubeckich założona została na wysokim wzgórzu nad dolną Kamiennej. Miejsce to ma dzięki temu walory widokowe. W skłąd zespołu wchodziły: pałac murowany 1894 – 1899, domy robotników rolnych, stróżówka, budynek inwentarski, brama oraz wcześniej datowany budynek kaplicy. Całość posadowiona w parku geometryczno – krajobrazowym. Całość uzupełniały dwa młyny wodne oraz jaz na Kamiennej. Inne obiekty tej kategorii nie zachowały się w całości pierwotnego założenia, a jedynie w pozostałościach z dużym stopniem degradacji. W Ćmielowie znajdują się ruiny kompleksu zamkowego (XVI w) z zachowanymi fragmentami budynku bramnego i przybudówką. Osobną grupę stanowią budowle publiczne. Ich powstanie związane było z fragmentami gospodarczymi terenu, a najwięcej zachowanych znajduje się w Ostrowcu. Do najciekawszych należą: Dworzec Kolejowy, Zespół Kasy Chorych, Gmach Poczty, Osiedle Mieszkaniowe przy Zakładach Ostrowieckich – hotel robotniczy, domy urzędnicze, domy robotnicze i inne. Do osobliwości i ciekawostek należy ponadto park hutniczy w Ostrowcu Świętokrzyskim. Reasumując należy zaznaczyć, że większość obiektów zabytkowych wymaga znacznych nakładów finansowych na ich remont, co niewątpliwie przyczyniłoby się do podniesienia ich walorów i miało pośrednio wpływ na rozwój turystyki. __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 75 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego 10.2. Kultura Wśród imprez środowiskowych o charakterze lokalnym wymienić trzeba organizowane corocznie dożynki powiatowe. Odbywają się one kolejno w gminach powiatu, a ich organizatorem są: gmina – jako gospodarz, Starostwo Powiatowe, WODR Modliszewice oraz inne jednostki lokalne. Wśród imprez sportowych o znaczeniu lokalnym na uwagę zasługuje organizowana corocznie Powiatowa Liga Piłki Nożnej. Uczestniczy w niej średnio 10 –12 drużyn z terenu wszystkich gmin powiatu. Rozgrywki prowadzone są w systemie II rund (wiosna i jesień). Całość rozgrywek koordynuje WEKKFiT Starostwa Powiatowego. Pozostałe imprezy i rozgrywki sportowe organizowane są w ramach tzw. „kalendarza sportowego SZS”. Uczestniczy w nich młodzież szkół ponadgimnazjanych powiatu Ostrowieckiego. Ponadto organizowane są inne rozgrywki sportowe. Przykładem może tu być zorganizowany w styczniu-lutym 2003 r. I Środowiskowy Turniej Gmin w Piłce Siatkowej w Puchar Starosty Ostrowieckiego, w którym uczestniczyło 10 drużyn z 4 gmin wiejskich. Przeciętnie w ciągu roku organizowane są 3 – 4 tego typu imprezy sportowe. Na terenie Miasta Ostrowiec Świętokrzyski głównymi instytucjami społecznymi działającymi w sferze rozwoju kulturalnego są: Miejskie Centrum Kultury oraz Biuro Wystaw Artystycznych. W MCK mieści się mała scena służąca teatrom amatorskim i zespołom muzycznym oraz pracownie - malarska, tkacka i grafiki komputerowej. W kinie "Etiuda" przy Al. 3 Maja znajduje się duża scena widowiskowa, na której organizowane są koncerty, przedstawienia teatralne, występy kabaretowe. W tym samym budynku mieści się także jedna z nielicznych jednocześnie najpiękniejszych galerii fotografii w Polsce. Imprezy na wolnym powietrzu odbywają się na Rynku, gdzie wkomponowana została murowana scena. Cyklicznie odbywają się tu: Dni Ostrowca, Dni Hutnika, Dzień Dziecka. Dużą popularnością cieszą się imprezy muzyczne organizowane w klubie jazzowym "Perspektywy" m. in. Wiosna Jazzowa. Rozrywkę mieszkańcom zapewniają dyskoteki i liczne imprezy sportowe, kluby gier (szachy, tenis, bilard). 10.3. Turystyka, rekreacja i sport Rozwój turystyki w powiecie Ostrowieckim zależy od położenia poszczególnych gmin, jak też i posiadanych zasobów oraz walorów. Ze względu na brak duże nasycenia różnorodnymi walorami turystyczno – krajobrazowymi czy cennymi obiektami architektury proponowane kierunki rozwoju tej branży to: • turystyka związana z walorami kulturowymi – gminy w Dolinie Kamiennej – do wykorzystania są tu zabytki techniki np. Doły Biskupie – zespół fabryki tektury Częstocice, Zakłady Ostrowieckie d. Zakłady Klimkiewiczowskie, Zespół Browaru __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 76 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Saskich, Bodzechów – pozostałości tzw. zespołu zakładu wielkopiecowego, Ćmielów – zespół fabryczny produkcji porcelany, Bałtów – młyn wodny i jaz na Kamiennej. • turystyka aktywna – z wykorzystaniem istniejącej i tworzonej infrastruktury – np. gmina Ćmielów i Bałtów – po oczyszczeniu i uregulowaniu rzeki Kamiennej udostępnienie jej dla kajakarzy na malowniczym odcinku tzw. „Przełomu”, modernizacja OSiR „Rawszczyzna” w Ostrowcu Świętokrzyskim – pływalnie, korty tenisowe i inne formy • turystyka rowerowa – wytyczenie szlaków rowerowych obejmujących najciekawsze obszary kulturowe i krajoznawcze (np. Muzeum Archeologiczne „Krzemionki” i walory krajoznawcze i kulturowe Gminy Bałtów) • turystyka piesza - po wytyczeniu nowych, oznakowanych szlaków, • turystyka konna – jeździectwo – Gmina Bałtów • turystyka wiejska – rozwijająca się w oparciu o gospodarstwa agroturystyczne oraz ekoturystyczne, • krótkookresowa turystyka pobytowa – przy wypromowaniu imprezy o znaczeniu ponadlokalnym (regionalnym lub ogólnopolskim) np. wykorzystanie Wiosny Muzycznej (Klub „Perspektywy”), organizacja cyklicznej imprezy folklorystycznej, sportowej, etc. • turystyka młodzieżowa (szkolna, dydaktyczna, krajoznawcza) – z wykorzystaniem zasobów regionu, taniej bazy noclegowej i żywieniowej. Powiązanie miejsc historycznych np. „Krzemionki – Nowa Słupia – „Muzeum Hutnictwa” – Dymarki i inne dla tzw. wycieczek turystycznych. __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 77 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Tabela 28. Baza noclegowa – stan w dniu 31.12.2001 r. w tym w tym Miejsca noclegow e hotele, motele, pensjonat y pozostał e obiekty 112 9388 2182 7206 32 107 7990 1583 6407 15 5 10 516 183 333 Jędrzejowski 7 1 6 421 11 410 Kazimierski 1 1 - 20 20 - Kielecki 39 7 32 2363 398 2238 Konecki 27 2 25 1787 203 1584 Opatowski 4 - 4 152 - 152 Ostrowiecki 3 2 1 226 217 9 Pińczowski 8 - 8 435 - 435 12 5 7 532 129 403 Skarżyski 9 3 6 384 79 305 Starachowicki 6 3 3 223 123 100 Staszowski 8 3 5 658 220 438 Włoszczowski 0 0 0 0 0 0 14 9 5 1398 599 799 Obiekt y hotele, motele, pensjonat y pozostał e obiekty Województwo 153 41 powiaty 139 wyszczególnieni e Buski Sandomierski Kielce Źródło: Rocznik Statystyczny Województwa Świętokrzyskiego 2002 – WUS w Kielcach Na terenie powiatu znajdują się 3 obiekty noclegowe turystyki (według stanu w dniu 31.12.2001 r.) w tym 2 to hotele, motele pensjonaty. Wspomniane obiekty posiadają 226 miejsc noclegowych z czego wszystkie to miejsca całoroczne. Tabela 29. Baza noclegowa – stan w dniu 31.12.2001 r. Obiekty noclegowe Wyszczególnienie ogółem miejsca noclegowe miejsca noclegowe całoroczne na 10 000 mieszkańców Polska 2,25 166,0 86,2 __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 78 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Województwo 1,16 71,1 38,5 powiat Ostrowiecki 0,25 18,6 18,6 Gmina Ostrowiec Świętokrzyski 0,38 28,9 28,9 Gmina Bałtów 0 0 0 Gmina Bodzechów 0 0 0 Gmina Ćmielów 0 0 0 Gmina Kunów 0 0 0 Gmina Waśniów 0 0 0 powiat Staszowski 1,02 84,3 56,1 powiat Sandomierski 1,40 62,0 22,6 powiat Jędrzejowski 0,76 45,7 34,8 powiat Pińczowski 1,83 99,6 26,8 Źródło: Rocznik Statystyczny Województwa Świętokrzyskiego 2002 – WUS w Kielcach W 2001 roku z noclegów skorzystało 10.704 osoby w tym 6.101 turystów zagranicznych. W tym samym okresie udzielono 15.653 noclegów (dotyczy wszystkich obiektów). Bazę noclegową w gminach powiatu Ostrowieckiego posiada jedynie Gmina Ostrowiec Świętokrzyski (28,9 miejsc noclegowych na 10.000 mieszkańców). Powiat Ostrowiecki posiada słabo rozwiniętą bazę noclegową. Pod względem ilości miejsc noclegowych przypadających na 10.000 mieszkańców zajmuje on 12 pozycję wśród wszystkich powiatów. Tabela 30. Baza noclegowa – stan w dniu 31.12.2001 r. w tym wyszczególnieni e Obiekt y hotele, motele, pensjonat y w tym pozostałe obiekty Miejsca noclegow e hotele, motele, pensjonat y pozostał e obiekty na 10.000 mieszkańców Województwo 1,16 0,31 0,85 71,14 16,54 54,61 powiaty 1,25 0,29 0,96 72,02 14,27 57,75 Buski 1,97 0,66 1,31 67,67 24,00 43,67 Jędrzejowski 0,76 0,11 0,65 45,69 1,19 44,50 Kazimierski 0,27 0,27 0 5,32 5,32 0 __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 79 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Kielecki 1,98 0,36 1,63 120,24 20,25 113,88 Konecki 3,08 0,23 2,85 203,65 23,13 180,52 Opatowski 4,57 0,34 4,23 302,17 34,33 267,85 Ostrowiecki 0,25 0,16 0,08 18,57 17,83 0,74 Pińczowski 1,83 0 1,83 99,56 0 99,56 Sandomierski 1,40 0,58 0,82 61,96 15,02 46,94 Skarżyski 1,07 0,36 0,71 45,76 9,41 36,35 Starachowicki 0,61 0,30 0,30 22,63 12,48 10,15 Staszowski 1,02 0,38 0,64 84,26 28,17 56,09 0 0 0 0 0 0 0,67 0,43 0,24 66,49 28,49 38,00 Włoszczowski Kielce Źródło: Rocznik Statystyczny Województwa Świętokrzyskiego 2002 – WUS w Kielcach Dużą popularnością na terenie powiatu cieszą się mecze drużyny piłki nożnej KSZO Ostrowiec (II liga piłki nożnej), piłki wodnej KSZO Ostrowiec oraz żeńskiej drużyny piłki siatkowej KPS WSBiP Ostrowiec. Co roku w Ostrowcu Świętokrzyskim odbywają się dwa wyścigi kolarskie jeden z nich zaliczany jest do Grand Prix Polski. Dobre warunki rekreacyjne zapewniają mieszkańcom ośrodki wypoczynkowe MOSiR Rawszczyzna i Gutwin. Na terenie pierwszego ośrodka powstaje obecnie nowoczesne centrum rekreacyjno-sportowe z 50-metrową pływalnią, basenami rekreacyjnymi oraz zapleczem usługowo-rozrywkowym. __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 80 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego 11. FINANSE PUBLICZNE Finanse publiczne powiatu i gmin powiatu Ostrowieckiego zostały porównane z finansami publicznymi innych powiatów województwa Świętokrzyskiego. W niektórych przypadkach wyniki zostaną porównane ze średnimi dla Polski oraz województwa Świętokrzyskiego. W analizie oparto się na danych za rok 2001. W 2001 r. dochody powiatu Ostrowieckiego wyniosły 75.210,9 tys. zł na co złożyły się następujące elementy: dochody własne – 4.086,6 tys. zł dotacje celowe z budżetu państwa – 31.395,1 tys. zł subwencje ogólne (w tym na zadania oświatowe) – 39.453,0 tys. zł Tabela 31. Wydatki budżetów powiatów i miast na prawach powiatu na 1 mieszkańca w 2001 r. W tym Wyszczególnieni e Ogółe m dotacj e świadczeni a na rzecz osób fizycznych wynagrodzeni a wydatki majątkow e na 1 mieszkańca w zł Województwo 806,1 39,9 52,5 376,3 87,1 powiaty 575,2 19,0 31,3 272,6 59,9 buski 658,9 39,8 31,3 332,8 14,8 Jędrzejowski 585,1 21,3 38,0 311,2 33,2 Kazimierski 579,1 18,0 30,3 319,6 8,2 Kielecki 306,5 6,3 16,7 106,4 14,0 Konecki 524,2 8,8 33,3 275,7 10,5 Opatowski 783,8 12,4 33,9 311,5 240,5 Ostrowiecki 614,7 31,4 35,3 333,2 19,1 Pińczowski 846,7 4,3 34,9 330,7 262,0 Sandomierski 617,1 43,6 36,3 313,9 42,8 Skarżyski 679,7 2,1 39,1 398,6 7,4 Starachowicki 729,4 14,6 39,9 280,8 223,4 Staszowski 527,5 36,7 27,0 221,5 39,6 __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 81 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Włoszczowski 512,1 8,4 25,2 258,4 19,0 2024, 2 150,0 164,3 923,5 230,8 Miasto na prawach powiatu Kielce Źródło: Rocznik Statystyczny Województwa Świętokrzyskiego 2002 – WUS w Kielcach Dochody własne powiatu Ostrowieckiego stanowiły 5,43% jego wszystkich dochodów. Jest to niższy udział niż średnia wojewódzka (bez miast na prawach powiatu), która kształtuje się na poziomie 5,51%. Tabela 32. Wydatki budżetów powiatów i miast na prawach powiatu wg działów w 2001 r. W tym Wyszczególnieni e Ogółem w tys. zł dotacj e świadczeni a na rzecz osób fizycznych wynagrodzeni a wydatki majątkow e W wydatków ogółem Województwo 1.063.690, 5 4,9% 6,5% 46,7% 10,8% powiaty 638.073,1 3,3% 5,4% 47,4% 10,4% Buski 50.244 6,0% 4,7% 50,5% 2,2% Jędrzejowski 53.905 3,6% 6,5% 53,2% 5,7% Kazimierski 21.785 3,1% 5,2% 55,2% 1,4% Kielecki 60.240,4 2,1% 5,5% 34,7% 4,6% Konecki 46.001,3 1,7% 6,3% 52,6% 2,0% Opatowski 46.350,3 1,6% 4,3% 39,7% 30,7% Ostrowiecki 74.822,6 5,1% 5,7% 54,2% 3,1% Pińczowski 36.993,5 0,5% 4,1% 39,1% 30,9% Sandomierski 52.983,1 7,1% 5,9% 50,9% 6,9% Skarżyski 57.038,2 0,3% 5,8% 58,6% 1,1% Starachowicki 71.868,5 2,0% 5,5% 38,5% 30,6% Staszowski 41.195,5 7,0% 5,1% 42,0% 7,5% Włoszczowski 24.645,3 1,6% 4,9% 50,5% 3,7% __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 82 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Miasto na prawach powiatu 425.617,4 Kielce 7,4% 8,1% 45,6% 11,4% Źródło: Rocznik Statystyczny Województwa Świętokrzyskiego 2002 – WUS w Kielcach W 2001 r. wydatki powiatu Ostrowieckiego wyniosły 74.822,6 tys. zł na co złożyły się następujące elementy: dotacje – 3.817,8 tys. zł świadczenia na rzecz osób fizycznych 4.295,2 tys. zł wydatki majątkowe – 2.319,0 tys. zł wynagrodzenia 40.553,5 tys. zł Średnia wielkość wydatków budżetowych (gmin) w roku 2001, przypadająca na jednego mieszkańca dla wszystkich gmin z terenu kraju wyniosła 1649 zł i była wyższa aż o 568 zł od średniej dla wszystkich gmin powiatu Ostrowieckiego(1.081 zł). Wykres 7. Wydatki budżetowe gmin w przeliczeniu na 1 mieszkańca w 2001 roku (w zł) 1700 1275 850 1649 1081 1079 998 997 1093 powiat Ostrowiecki Ostrowiec Świętokrzyski Bałtów Bodzechów Ćmielów 1333 425 1247 1055 / Waśniów Kunów Województwo Polska 0 __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 83 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego 12. PODATKI LOKALNE Podatki lokalne są jednym z elementów polityki gminy w stosunku do podmiotów gospodarczych działających na jej terenie lub planujących realizację swoich inwestycji. Wysokość podatków lokalnych, ulgi i zwolnienia podatkowe mogą w istotny sposób oddziaływać na rozwój przedsiębiorczości wśród mieszkańców gminy lub na przyciąganie zewnętrznych inwestorów. Zróżnicowanie stawek podatków od nieruchomości na terenie powiatu Ostrowieckiego przedstawia poniższa tabela. __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 84 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Tabela 33. Stawki podatku od nieruchomości w roku 2003 Stawki podatku od nieruchomości od budynków mieszkalnych lub ich części od 1 m2 powierzchni użytkowej od 1 m2 pow. użyt. bud. lub ich części związanych z dział. gosp. od 1 m2 powierzchni gruntów związanych z działalnością gospodarczą 2003 r. Gmina Ostrowiec Świętokrzyski 0,38 zł 14,40 zł 0,52 zł 0 zł 13 zł 0,55 zł Gmina Bodzechów 0,30 zł 11,59 zł 0,46 zł Gmina Ćmielów 0,40 zł 15 zł 8 zł3 0,60 Gmina Kunów 0,36 zł* 0,33 zł** 12,18 zł*1 16,40 zł*2 12,18 zł**1 13,73 zł**2 0,58 zł* 0,55 zł** Gmina Waśniów 0,43 zł 10,15 zł 0,34 zł Gmina Bałtów * - osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej ** - osoby fizyczne 1 – dla przetwórstwa rolno-spożywczego i usług weterynaryjnych 2 – dla pozostałych 3 - dla przedsiębiorców będących podatnikami podatku od nieruchomości, którzy po raz pierwszy rozpoczęli (w okresie obowiązywania uchwały) działalność gospodarczą na terenie Miasta i Gminy Ćmielów. W powiecie Ostrowieckim obciążenia podatkowe z tytułu podatku od powierzchni użytkowej w budynkach mieszkalnych są w dużym stopniu zróżnicowane. Najwyższe stosowane są na terenie Gminy Waśniów (0,43 zł /1 m2 powierzchni użytkowej) a najniższe w Gminie Bałtów gdzie zwalnia się podatku wszystkie budynki mieszkalne. Najwyższa stawka podatku od nieruchomości dotycząca 1 m2 powierzchni użytkowej budynków lub ich części związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej obowiązuje na terenie Gminy Kunów (16,40 zł/m2 dla osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nie posiadające osobowości prawnej). Zdecydowanie najniższy poziom stawki podatku występuje w Gminie Waśniów (10,15 zł /1 m2) oraz Gminie Ćmielów (8 zł /1 m2 - dla przedsiębiorców będących podatnikami podatku od nieruchomości, którzy po raz pierwszy działalność gospodarczą na terenie Miasta i Gminy Ćmielów). Zdecydowanie najniższy poziom stawki podatku od gruntów związanych z działalnością gospodarczą posiada Gmina Waśniów (0,34 zł/m2). Przedsiębiorcy __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 85 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego prowadzący działalność gospodarczą ponoszą najwyższe obciążenia z tego tytułu w Gminie Ćmielów - 0,60 zł/m2. Należy stwierdzić, iż aż w 3 gminach przewidziane są ulgi lub zwolnienia z tytułu płatności podatku od nieruchomości dla powstających inwestycji gospodarczych (prywatnych). Na terenie Gminy Bałtów zwalnia się od podatku na okres 1 roku nieruchomości lub ich części związane z noworozpoczynaną działalnością gospodarczą. Na terenie Gminy Ćmielów przysługuje zniżka podatkowa (z 15 zł/m2 do 8/m2 zł – dla budynków lub ich części związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej) dla przedsiębiorców będących podatnikami podatku od nieruchomości, którzy po raz pierwszy rozpoczęli (w okresie obowiązywania uchwały) działalność gospodarczą na terenie Miasta i Gminy Ćmielów. W Gminie Bodzechów zwalnia się od podatku podatników, którzy po raz pierwszy uruchamiają zakłady działalności usługowo-wytwórczej do 1 roku w wysokości 100%. Wyjątkiem są podatnicy, którzy uruchamiają zakłady w miejscach, w których zlikwidowali działalność ich poprzednicy. Najczęstszymi ulgami, które stosowane są na terenie kraju przez samorząd gminny jest m.in. zwolnienie z płacenia podatku od nieruchomości (związanej z prowadzoną działalnością gospodarczą) podatników rozpoczynających działalność na własny rachunek w przypadku, gdy zostali oni zwolnieni z przyczyn ekonomicznych lub ukończyli naukę. Zastosowanie podobnych regulacji podatkowych może przyczynić się do pobudzenia lokalnego rynku pracy (np. z uwagi na wysokie bezrobocie wśród młodych mieszkańców lub grupowe zwolnienia z zakładów pracy). W celu przyciągnięcia dużych inwestorów samorządy gminne wprowadzają znaczące ulgi lub zwalniają z podatków podmioty gospodarcze, które m.in. wykupią grunt lub prawo użytkowania wieczystego gruntu, a następnie wybudują i oddadzą do eksploatacji nowe obiekty produkcyjne bądź usługowe. Wspomniane zwolnienia uzależnione są zwykle od wzrostu stanu zatrudnienia pracowników (na czas nieokreślony) z terenu gminy. __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 86 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego 13. ROLNICTWO Na terenie powiatu Ostrowieckiego znajdowało się (według danych Starostwa Powiatowego w Ostrowcu Świętokrzyskim) 6780 gospodarstw rolnych (powyżej 1 ha). Średnia powierzchnia użytków rolnych w 1 gospodarstwie na terenie powiatu wynosiła 5,3 ha. Jest ona niższa od średniej dla kraju, która wynosi 7,0 ha. Tabela 34. Liczba gospodarstw w grupie [ha] na terenie powiatu Ostrowieckiego. Gmina Liczba gospodarstw w grupie [ha] 1 –2 2,1 – 5 5,1 – 10 10,1 – 30 Pow. 30 Bałtów 100 301 335 78 11 Bodzechów 541 562 266 74 16 Waśniów 130 706 550 119 9 Kunów 353 409 117 24 10 Ćmielów 250 280 580 120 50 Ostrowiec Św. 425 240 58 13 53 Razem powiat 1879 2498 1906 428 149 Źródło: Starostwo Powiatowe w Ostrowcu Świętokrzyskim Powszechny Spis Rolny przeprowadzony w 2002 r. wykazał, iż na terenie powiatu Ostrowieckiego znajduje się 10.196 gospodarstw rolnych. Największą grupę w ogólnej liczbie gospodarstw stanowiły gospodarstwa o powierzchni do 1 ha użytków rolnych (39,3% - 4010 gospodarstw rolnych) i jest to jeden z najwyższych udziałów procentowych wśród powiatów województwa Świętokrzyskiego. Taka sytuacja wpływa niekorzystnie na rozwój działalności rolniczej na terenie powiatu. Szczegółowa charakterystyka gospodarstw rolnych według grup obszarowych użytków rolnych znajduje się w poniższej tabeli. Tabela 35. Liczba gospodarstw rolnych według grup obszarowych użytków rolnych powiatów w 2002 r. Grupy obszarowe użytków rolnych w ha Wyszczególnieni e 0-1 1-2 2-3 3-5 5-7 7-10 10-15 50 i 15-20 20-50 więce j w odsetkach Województwo 27 18,5 11,8 18,5 10,9 7,6 3,9 1 0,7 0,1 Buski 19,9 15,1 10,8 20,4 15,4 11,3 5,6 1 0,5 0,1 Jędrzejowski 20,5 12,6 9,2 17,4 13,9 12,7 8,5 2,8 2,2 0,3 __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 87 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Kazimierski 14,6 11,1 9,7 20 18,2 15,7 7,8 1,9 0,8 0,2 Kielecki 25,4 20,1 14,4 23,3 9,8 4,5 1,7 0,3 0,3 0,1 Konecki 30,6 24,8 12,7 16 8 5,2 2 0,5 0,3 0,1 Opatowski 18,9 11,7 8,9 18,4 14,3 13,3 8,9 2,9 2,4 0,2 Ostrowiecki 39,3 19,1 10,1 12,9 7,6 5,2 3,2 1,1 1,4 0,2 Pińczowski 18,7 11,1 9,7 19,7 17,1 13,1 7,2 2,2 1 0,1 28 19,4 13,5 19,8 9,7 5,8 2,9 0,6 0,4 0,1 Skarżyski 54,6 29,2 9,8 5,1 0,9 0,3 0,1 - - - Starachowicki 32,6 27,7 13,7 17,4 5,7 2,2 0,6 0,1 - - 18 18,5 14 24,1 13,1 8,1 3,2 0,7 0,3 0 Włoszczowski 17,2 11,8 10 20,7 17,2 13,6 6,4 1,8 1,1 0,1 Kielce 56,9 22,3 9,7 7,2 2 0,8 0,6 0,1 0,3 0,2 Sandomierski Staszowski Źródło: RAPORT Z WYNIKÓW SPISÓW POWSZECHNYCH – WOJEWÓDZTWO ŚWIĘTOKRZYSKIE, KIELCE 2003 W oparciu o dane ze Starostwa Powiatowego w Ostrowcu Świętokrzyskim wynika iż, Gminą posiadającą najwyższą średnią powierzchnię gospodarstwa rolnego jest Gmina Bałtów – 7 ha. Zdecydowanie najniższa średnia powierzchnia jednego gospodarstwa rolnego dotyczy Gminy Ostrowiec Świętokrzyski wynosi 2,4 ha. Tabela 36. Liczba gospodarstw oraz ich średnia powierzchnia w ha. Gmina Powierzchnia użytków rolnych [ha] Liczba gospodarstw [szt.] Średnia powierzchnia gospodarstwa [ha] Bałtów 5 797 825 7,0 Bodzechów 6 661 1 459 4,6 Waśniów 8 144 1 514 4,4 Kunów 5 800 913 6,4 Ćmielów 7 616 1 280 6,0 Ostrowiec Św. 1 866 789 2,4 Razem powiat 35 884 6780 5,3 Źródło: Starostwo Powiatowe w Ostrowcu Świętokrzyskim Najwięcej gospodarstw rolnych znajduje się na terenie Gmina Waśniów (1.514) oraz Gminy Bodzechów (1.459). Zdecydowanie najmniej gospodarstw rolnych znajduje się na terenie Gminy Bałtów, Ostrowiec Świętokrzyski oraz Kunów. __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 88 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Powszechny Spis Rolny przeprowadzony w 2002 r. wykazał, iż na terenie powiatu Ostrowieckiego 71,5% gospodarstw rolnych prowadzi działalność rolną, co daje pod względem wysokości 11 miejsce wśród powiatów województwa. Średnia wojewódzka w tym przypadku jest wyższa i wynosi 74,7%. Pozostałe gospodarstwa rolne z terenu powiatu nie prowadzą działalności rolniczej. Tabela 37. Gospodarstwa rolne według prowadzenia działalności rolniczej w 2002 r. Gospodarstwa prowadzące działalność rolniczą Wyszczególnieni e nie prowadzące działalności rolniczej w % ogółem Województwo 74,7 25,3 Buski 85,5 14,5 Jędrzejowski 87,3 12,7 Kazimierski 96,4 3,6 Kielecki 73,2 26,8 Konecki 53,6 46,4 Opatowski 92,7 7,3 Ostrowiecki 71,5 28,5 Pińczowski 91,1 8,9 Sandomierski 90,5 9,5 Skarżyski 28,1 71,9 Starachowicki 69,7 30,3 Staszowski 80,3 19,7 79 21 26,6 73,4 Włoszczowski Kielce Źródło: RAPORT Z WYNIKÓW SPISÓW POWSZECHNYCH – WOJEWÓDZTWO ŚWIĘTOKRZYSKIE, KIELCE 2003 Tabela 38. Powierzchnia zasiewów zbóż w ha Rodzaj uprawy Gmina Bałtów Pszenica 260 Żyto 570 Jęczmień 340 Owies 530 Mieszanki zbożowe Pszenżyto 248 520 __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 89 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Bodzechów 1 043 299 859 217 168 494 Waśniów 1 100 180 744 167 185 180 Kunów 410 280 320 135 180 180 Ćmielów 320 110 125 72 10 40 Ostrowiec Św. 2 500 100 1 500 250 130 820 Razem powiat 5 633 1 539 3 888 1 371 921 2234 Źródło: Starostwo Powiatowe w Ostrowcu Świętokrzyskim Według danych uzyskanych ze Starostwa Powiatowego w Ostrowcu Świętokrzyskim, największy udział zasiewów zbóż w powiecie przypada na uprawy pszenicy (36,14%) oraz jęczmienia (25%). W przypadku innych zbóż udział procentowy przedstawia się następująco: żyto (9,9%), owies (8,8%), przenżyto (5,9%), mieszanki zbożowe (14,3%). Tabela 39. Powierzchnia pozostałych upraw rolniczych w ha. Rodzaj uprawy Gmina Strączkowe gruboziarniste Bałtów 2 21 20 500 10 Bodzechów 50 64 473 393 45 Waśniów 80 242 495 214 6 - - 75 225 15 Ćmielów 10 - 60 177 30 Ostrowiec Św. 30 32 982 599 30 Razem powiat 172 359 2105 2108 136 Kunów Buraki cukrowe Rzepak Okopowe pastewne Ziemniaki Źródło: Starostwo Powiatowe w Ostrowcu Świętokrzyskim Według najnowszych danych pochodzących z Powszechnego Spisu Rolnego przeprowadzonego w 2002 r. najwyższy udział zasiewów w powiecie Ostrowieckim przypada na zboża (73,7% - 16.327 ha). Innymi zasiewami na terenie powiatu są: strączkowe jadalne ziarno – 0,6% (123 ha), ziemniaki – 9% (1.996 ha), przemysłowe – 9,8% (2.167 ha), pastewne – 4,4% (984 ha) oraz pozostałe zasiewy – 2,5% (563 ha). Opisywaną sytuację przedstawia poniższa tabela. __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 90 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Tabela 40. Powierzchnia zasiewów według powiatów w 2002 r. Powierzchnia zasiewów wg powiatów w 2002 r. Wyszczególni enie Pow. ogół em Zboża ogółe m podstawo we Strączko we jadalne na ziarno Ziemni aki Przemysł owe Pastew ne Pozost ałe w odsetkach Województwo 100 72,2 71 1,4 12,1 3,6 4,8 5,9 Buski 100 64,2 63,7 4,8 16 0,5 5,5 9 Jędrzejowski 100 82,5 82 0,1 8,6 0,8 6,2 1,8 Kazimierski 100 60,6 59,3 3,8 8,9 7,2 5,8 13,7 Kielecki 100 73,3 72,6 0 19,3 0,2 2,8 4,3 Konecki 100 77,8 77,3 0 19 0 1,9 1,3 Opatowski 100 71,8 68,5 2,1 5,9 13,5 4 2,6 Ostrowiecki 100 73,7 69,4 0,6 9 9,8 4,4 2,5 Pińczowski 100 64,1 63,9 1,3 10,8 3,4 7,7 12,7 Sandomierski 100 59,4 58,4 2,9 11,6 3,8 2,5 19,8 Skarżyski 100 67,3 67 0,1 28,2 0 1,4 3 Starachowicki 100 77,1 76,9 0 15 0,3 4,4 3,2 Staszowski 100 77,8 77,4 0,4 13,7 0,7 4,5 2,9 Włoszczowski 100 79,2 78,5 0 14,2 0,1 5,5 1 Kielce 100 77,9 77,4 0,6 14,5 0,5 1,6 4,9 Źródło: RAPORT Z WYNIKÓW SPISÓW POWSZECHNYCH – WOJEWÓDZTWO ŚWIĘTOKRZYSKIE, KIELCE 2003 W 2002 roku w powiecie Ostrowieckim znajdowało się 9.347 sztuk bydła (4,6% ogółu w województwie), 18.896 sztuk trzody chlewnej (3,9% ogółu w województwie), 416 sztuk owiec (9,2% ogółu w województwie), 1.054 sztuk koni (4,3% ogółu w województwie) oraz 141.300 sztuk drobiu (2,3% ogółu w województwie). Tabela 41. Zwierzęta gospodarskie według powiatów w 2002 r. Bydło Wyszczególnienie ogółem Trzoda chlewna w tym krowy ogółem w tym lochy Owce Konie Drób ogółem 100 100 100 w odsetkach województwo 100 100 100 100 __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 91 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Buski 10,8 10,3 10,7 13 6,7 12,1 8,5 Jędrzejowski 13,3 12,1 26,6 25,7 7,3 7,2 20,6 Kazimierski 5,9 5,3 13,3 17,4 2,6 3,3 4,6 Kielecki 18,1 17,8 11,3 7,6 28,8 23,8 24,9 Konecki 5,9 7,1 1,7 1,3 9 5,4 2,5 Opatowski 11 10,7 7,3 6,8 17,6 6,1 3,6 Ostrowiecki 4,6 4,2 3,9 3,6 9,2 4,3 2,3 Pińczowski 6,4 6,3 5,8 5,4 2,2 8,5 5,8 Sandomierski 3,7 4,2 4,3 4 1,5 5,2 3,1 Skarżyski 0,6 0,6 0,1 0 0,7 1 0,8 Starachowicki 3,7 3,9 2 2,1 0,8 6,4 5,4 Staszowski 6,9 7,9 7,3 7,8 1,1 11,2 4,9 Włoszczowski 8,8 9,3 5,5 5 10,5 4,7 7,3 Kielce 0,3 0,3 0,3 0,3 2 0,6 5,7 Źródło: RAPORT Z WYNIKÓW SPISÓW POWSZECHNYCH – WOJEWÓDZTWO ŚWIĘTOKRZYSKIE, KIELCE 2003 __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 92 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego 14. DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA 14.1. Struktura podmiotów gospodarczych Powiat Ostrowiecki odgrywa znaczącą rolę w procesach tak gospodarczych, jak i społecznych w skali województwa Świętokrzyskiego. Ostrowiec Świętokrzyski jest dużym i pełnym możliwości rozwojowych ośrodkiem przemysłu z bogato rozwiniętymi tradycjami i silnym zapleczem w dziedzinie infrastruktury i potencjału ludzkiego. Miasto Ostrowiec Świętokrzyski Ostrowiec Świętokrzyski należy do miast o największym potencjale gospodarczym i społecznym w województwie Świętokrzyskim. Dominujące od lat w Ostrowcu Świętokrzyskim hutnictwo oraz przemysł odzieżowy nie mają dziś aż tak dużego znaczenia dla rozwoju miasta. Wynika to z faktu, iż rok temu Huta Ostrowiec została postawiona w stan upadłości. Majątek przedsiębiorstwa wydzierżawiła spółka pomostowa Zakłady Ostrowieckie Huta Ostrowiec, która zatrudniła dwa tysiące osób - 90% zwalnianych z huty pracowników. W celu znalezienia inwestora Rada Wierzycieli zgodziła się na sprzedaż majątku postawionej w stan upadłości Huty Ostrowiec SA (HO) za cenę niższą niż oszacowana. W podjętej w miesiącu lipcu uchwale wierzyciele postawili dwa warunki, które musi spełnić kupujący: przedstawienie pakietu inwestycyjnego, zapewniającego dalszą produkcję oraz zatrudnienie dotychczasowej załogi. W miesiącu lipcu 2003 r. syndyk masy upadłości spośród złożonych na jego ręce ofert wybrał hiszpańską Celsę jako potencjalnego nabywcę Huty Ostrowiec S. A. w upadłości. Spośród trzech dopuszczonych do sprzedaży ofert inwestorów, Celsa zaoferowała najwięcej, bo 53, 1 mln złotych. Istniejąca od 1967 roku Celsa, zajmuje się głównie hutnictwem, choć nie są jej obce również takie branże jak energetyka czy rybołówstwo. Najwięcej zakładów koncern posiada w Hiszpanii. W Europie Zachodniej Celsa działa od 2000 roku. Hiszpanie kupili m. in. upadłą hutę w Walii, którą unowocześnili i do roku 2005 zamierzają podnieść produkcję z 1,2 do 4 mln ton stali rocznie. Specjalnością Celsy są wyroby walcowane, stąd też jej konsekwentne zainteresowanie Zakładem Wyrobów Walcowanych i Stalownią. Rozwój gospodarczy miasta oparty jest w coraz większym stopniu na prywatnych, małych i średnich przedsiębiorstwach. Dziś zatrudniają one znacznie więcej pracowników, niż tradycyjne branże w mieście - hutnictwo, przetwórstwo hutnicze oraz przemysł odzieżowy. W ciągu dekady lat dziewięćdziesiątych zrekompensowały one w dużym stopniu ubytek miejsc pracy w tych branżach. Ich mniejsza wrażliwość na zmiany koniunktury gospodarczej oraz ogromna zdolność absorpcji innowacyjnych rozwiązań technicznych i organizacyjnych decydują o ich przewadze. __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 93 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Wiodącymi branżami w dzisiejszym krajobrazie gospodarczym miasta są: produkcja materiałów budowlanych (w oparciu o surowce mineralne kielecczyzny), produkcja bielizny i odzieży lekkiej, produkcja opakowań z papieru i tektury, usługi budowlane, usługi teleinformatyczne, poligrafia i usługi drukarskie, szeroki zakres usług konsumenckich oraz handel hurtowy i detaliczny reprezentowany zarówno przez wielkie sieci handlowe, jak i małe, rodzinne hurtownie i sklepy. Jednym z elementów wzmacniających rozwój gospodarczy powiatu było utworzenie na terenie Ostrowca Świętokrzyskiego podstrefy Specjalnej Strefy Ekonomiczna "Starachowice". Specjalna Strefa Ekonomiczna "Starachowice" zajmuje łącznie powierzchnię 351,4 ha. W skład Specjalnej Strefy Ekonomicznej "Starachowice" wchodzi również podstrefa „Ostrowiec Świętokrzyski”. Podstrefa zlokalizowana jest na terenie miasta Ostrowiec Świętokrzyski w czterech obszarach przemysłowych: • Obszar Przedsiębiorstwa Budowy Maszyn i Konstrukcji Ostrowiec S.A. 10,6 ha • Obszar Przemysłowy - Zakłady Ostrowieckie S.A. - 42,5 ha • Obszar Ostrowieckie Zakłady Materiałów Ogniotrwałych S.A. - 13,3 ha • Obszar Huta "Ostrowiec" S.A. - 40,07 ha Tereny w podstrefie, oferowane inwestorom obejmują zarówno obszary zabudowane obiektami przemysłowymi - hale produkcyjne, budynki magazynowe, biurowe - jak też obszary wyposażone w infrastrukturę techniczną, ale bez budynków. Dostępne do zagospodarowania grunty i budynki na obszarze podstrefy „Ostrowiec Świętokrzyski” stanowią własność Przedsiębiorstwa Budowy Maszyn i Konstrukcji Ostrowiec S.A., Zakładów Ostrowieckich S.A., Ostrowieckich Zakładów Materiałów Ogniotrwałych S.A. w upadłości, Huty "Ostrowiec" S.A w upadłości. __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 94 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Tabela 42. Podmioty gospodarki narodowej według form prawnych –– stan w dniu 31.12.2001 r. Sektor Wyszczególnieni e Ogółe m publiczn y prywatn y Przeds. państwowe Osoby Spółki fizyczne Spółdzielni prawa prowadząc e handloweg e o działalnoś ć gospod. Udział % Województwo 95591 3,89% 96,11% 0,08% 0,59% 3,19% 81,04% powiaty 69305 4,42% 95,58% 0,07% 0,66% 2,08% 82,39% Buski 4886 4,60% 95,40% 0,04% 0,80% 1,78% 83,12% Jędrzejowski 5307 5,11% 94,89% 0,09% 0,81% 1,70% 82,23% Kazimierski 1316 8,51% 91,49% 0% 1,44% 0,76% 71,05% Kielecki 10637 3,75% 96,25% 0,04% 0,60% 1,61% 84,90% Konecki 6066 2,92% 97,08% 0,10% 0,74% 1,88% 85,94% Opatowski 3201 5,56% 94,44% 0% 1,09% 1,41% 80,60% Ostrowiecki 8661 3,42% 96,58% 0,06% 0,36% 2,52% 83,20% Pińczowski 2772 4,76% 95,24% 0% 0,90% 1,80% 82,50% Sandomierski 5450 4,37% 95,63% 0,17% 0,77% 2,83% 78,70% Skarżyski 7007 5,32% 94,68% 0,10% 0,26% 2,21% 82,42% Starachowicki 6815 5,12% 94,88% 0,06% 0,32% 3,40% 80,69% Staszowski 4642 4,24% 95,76% 0,04% 1,10% 1,79% 81,26% Włoszczowski 2545 4,56% 95,44% 0,08% 0,94% 1,26% 82,12% Kielce 26286 2,49% 97,51% 0,12% 0,40% 6,13% 77,48% Źródło: Rocznik Statystyczny Województwa Świętokrzyskiego 2002 – WUS w Kielcach Gmina Ćmielów Gmina o charakterze miejsko – wiejskim, społeczność w większości rolnicza (poza miastem Ćmielowem). W Ćmielowie zlokalizowane są Zakłady Porcelany „Ćmielów” Sp. z o.o. – najstarsze w Polsce, istniejące od 1790 roku, słynące z wysokiej jakości wyrobów ceramicznych. Poza tym zakładem istnieje również Fabryka Porcelany S.A., która wznowiła produkcję słynnych na całym świecie ćmielowskich figurek ceramicznych. Innym lokalnym pracodawcą jest Rejonowa Spółdzielnia Zaopatrzenia i Zbytu, posiadająca piekarnię i sieć kilku sklepów detalicznych. Również __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 95 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Samorządowy Zakład Wodociągów i Gospodarki Komunalnej jest jednym z większych pracodawców na terenie Gminy Ćmielów. Gmina Bodzechów Na terenie gminy funkcjonuje około 500 podmiotów gospodarczych. Przeważa sektor prywatny nad publicznym, jednakże w sektorze tym dominują małe firmy jedno - lub kilkuosobowe. Najliczniejszą grupę podmiotów gospodarczych stanowią jednostki handlowe, usługowo – budowlane, transportowe, mechaniki pojazdowej, stolarsko-tapicerskie. Bliska odległość dużych targowisk (Ostrowiec, Opatów, Sienno) oraz dobre dojazdy do tych miejscowości sprzyjają rozwojowi handlu obwoźnego. Przy drodze krajowej Warszawa – Rzeszów, przebiegającej przez część gminy, powstały trzy placówki gastronomiczne posiadające własne parkingi samochodowe. Do największych zakładów produkcyjnych należą: 1. PPH „OLDKRAM” Zakład Pracy Chronionej – powstało na bazie zlikwidowanej „Papierni” w Bodzechowie. Jest to największy zakład na terenie gminy. 2. „Bracia Kasprzak” S.C. w Sudole – kombinat szklarniowy, który na powierzchni 6 ha zajmuje się produkcją warzyw i owoców pod szkłem. 3. PPHU „BROLAM” Sp. z o.o. z Bodzechowie 4. Indywidualne Gospodarstwo Rolne w Bodzechowie – powstało na bazie byłego PGR o powierzchni 230 ha. Omawiając powyższą działalność należy stwierdzić, że: • istniejąca sieć handlowa w gminie w pełni pokrywa potrzeby mieszkańców, • rozmieszczenie podmiotów gospodarczych na terenie gminy jest stosunkowo równomierne ale ponad 45% wszystkich podmiotów skupionych jest w trzech wsiach: Szewna, Bodzechów, Miłków, • sąsiedztwo Gminy Bodzechów z 80 – tysięcznym miastem stwarza warunki do powstania na jej terenie hurtowni, magazynów, składów i zaplecza różnych firm działających w mieście, • dobrze rozwinięta sieć drogowa sprzyja rozwojowi różnorodnej działalności handlowej i transportowej. Gmina Bałtów Gmina Bałtów jest typową gmina rolniczą. Specyfika gospodarcza gminy opiera się głównie na działalności handlowej (sklepy, bary) oraz usługowej (tartaczne, transportowe, budowlane). Do znaczących podmiotów gospodarczych z terenu gminy należy zaliczyć: __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 96 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego • • • piekarnia „Krzysztof” – produkcja i przerób blach zakład betoniarski Gmina Kunów Na terenie gminy znajduje się składowisko odpadów komunalnych "JANIK" zarządzane przez Zakład Unieszkodliwiania Odpadów "JANIK" Sp. z o.o. W gminie zarejestrowanych jest ponad 360 przedsiębiorców. Główne rodzaje działalności to: handel, usługi budowlane, transportowe, motoryzacyjne, leśne, przerobu drewna, produkcja materiałów budowlanych. Gmina Waśniów Gmina Waśniów to gmina typowo rolnicza i dlatego też nie występują tu znaczące zakłady czy też przedsiębiorstwa. Prowadzona działalność gospodarcza przez firmy w gminie opiera się głównie na podmiotach usługowo-handlowych, transportowych, remontowo-budowlanych, punktach weterynaryjnych oraz zakładach piekarniczych. Większe firmy znajdujące się na terenie gminy to: • PPHU „Nowek” w Pękosławicach, • PPHU Małgorzata Magdalena Wzorek w Waśniowie, • PIMAR – Piotr Machula w Waśniowie • PIEKARNIA – Wiesław Bęben w Waśniowie Na terenie powiatu w dniu 31.12.2001 r. (w systemie REGON) zarejestrowanych było 8.661 podmiotów gospodarki narodowej z czego 8.365 należało do sektora prywatnego (96,5%). Jeśli chodzi o formy prawne podmiotów działających na terenie powiatu, to działalność osób fizycznych (na własny rachunek) stanowiła dominującą formę prawną podmiotów (7.206 podmioty – 83,2%). Na terenie powiatu działało również: 218 spółek prawa handlowego, 5 przedsiębiorstw państwowych oraz 31 spółdzielni. Wskaźnik ilości podmiotów gospodarki narodowej zarejestrowanych w systemie REGON przypadających na 1000 mieszkańców osiąga dla powiatu Ostrowieckiego stosunkowo wysoki poziom (71,13), tak w porównaniu do województwa (72,44) oraz kraju (87,8). Omawianą sytuację przedstawia poniższy wykres. Wykres 8. Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w systemie REGON na 1000 mieszkańców – stan w dniu 31.12.2001 r. __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 97 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego 120 90 60 87,81 30 72,44 71,13 87,22 40,75 49,44 46,45 39,79 28,02 , Waśniów Kunów Ćmielów Bodzechów Bałtów Ostrowiec Świętokrzyski powiat Ostrowiecki Województwo Polska 0 W celu przeprowadzenia pełniejszej charakterystyki podmiotów gospodarki narodowej z obszaru powiatu, w opracowaniu zostaną również przedstawione dane obrazujące sytuację w latach 1995 - 2001. Wykres 9. Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w systemie REGON w powiecie Ostrowieckim (lata 1995 – 2001). 9000 6750 4500 2250 4833 5897 5924 1996 r. 1997 r. 6774 7457 8058 8658 0 , 1995 r. 1998 r. 1999 r. 2000 r. 2001 r. Z danych statystycznych wynika, iż w 2001 roku (31.12) ilość podmiotów zarejestrowanych w systemie REGON zwiększyła się w porównaniu z 1995 rokiem o __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 98 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego 79,14%. Największy przyrost nowych podmiotów gospodarki narodowej miał miejsce w 1995 roku i wyniósł 1064 podmiotów. Tabela 43. Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane z rejestrze REGON według wybranych sekcji 2001 r. Z tego Ogółe Wyszczególnienie m przetwórstw o przemysłow e handel hotele i budownictw i restauracj o napraw e y transport, składowani ei łączność pozosta łe sekcje U dział % Województwo 95591 9,7% 11,4% 38,4% 2,6% 7,6% 30,3% powiaty 69305 10,0% 11,4% 39,4% 2,8% 7,5% 28,8% Buski 4886 7,8% 14,3% 38,3% 3,0% 7,5% 29,2% Jędrzejowski 5307 9,6% 10,6% 39,9% 2,5% 5,0% 32,4% Kazimierski 1316 7,1% 7,4% 39,4% 2,0% 5,5% 38,6% Kielecki 10637 10,7% 14,4% 37,8% 2,6% 10,9% 23,6% Konecki 6066 14,6% 13,1% 41,5% 2,9% 5,0% 22,9% Opatowski 3201 8,6% 10,3% 39,0% 2,2% 9,0% 30,9% Ostrowiecki 8661 8,6% 10,5% 42,0% 3,1% 8,2% 27,7% Pińczowski 2772 8,9% 8,8% 28,7% 2,5% 7,9% 43,1% Sandomierski 5450 6,2% 7,0% 45,0% 3,1% 8,7% 30,0% Skarżyski 7007 11,8% 8,8% 41,1% 2,7% 6,2% 29,5% Starachowicki 6815 11,4% 10,3% 37,6% 2,4% 6,9% 31,4% Staszowski 4642 8,9% 16,0% 39,1% 3,3% 6,2% 26,4% Włoszczowski 2545 12,7% 12,8% 34,5% 3,2% 6,6% 30,2% Kielce 26286 8,9% 11,2% 35,6% 2,1% 7,9% 34,3% Źródło: Rocznik Statystyczny Województwa Świętokrzyskiego 2002 – WUS w Kielcach Tabela 44. Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w systemie REGON na 1000 mieszkańców – stan w dniu 31.12.2001. Wyszczególnienie Jednostki zarejestrowane w systemie REGON ogółem ogółem na 1000 mieszkańców __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 99 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego 3.392.268 87,81 95.591 72,44 powiat Ostrowiecki 8.658 71,13 Gmina Ostrowiec Świętokrzyski 6.823 87,22 Gmina Bałtów 164 40,75 Gmina Bodzechów 677 49,44 Gmina Ćmielów 381 46,45 Gmina Kunów 408 39,79 Gmina Waśniów 205 28,02 powiat Staszowski 4.619 59,15 powiat Sandomierski 5.448 63,5 powiat Jędrzejowski 5.307 57,6 powiat Pińczowski 2.772 63,4 Polska Województwo Źródło: Rocznik Statystyczny Województwa Świętokrzyskiego 2002 – WUS w Kielcach Do gmin z terenu powiatu posiadających niski wskaźnik poziomu podmiotów gospodarki narodowej zarejestrowanych w systemie REGON należy przede wszystkim wymienić Gminę Waśniów (28,02 podmiotów na 1000 mieszkańców). Natomiast gminą o najwyższym wskaźniku liczby podmiotów gospodarki narodowej zarejestrowanych w systemie REGON przypadających na 1000 mieszkańców jest Gmina Ostrowiec Świętokrzyski (87,22 podmiotów). 14.2. Planowane prywatne inwestycje Jednym ze sposobów oceny atrakcyjności gminy, powiatu, województwa jest ustalenie przybliżonej ilości, skali realizowanych lub planowanych inwestycji przez prywatne podmioty gospodarcze. Szczególne znaczenie mają nowe przedsięwzięcia podejmowane przez inwestorów zewnętrznych w tym również przez podmioty zagraniczne. W chwili obecnej na terenie omawianych gmin realizowana jest tylko jedna inwestycja, która generuje dużą liczbę nowych miejsc pracy. W związku ze znaczącym wzrostem bezrobocia na terenie powiatu Ostrowieckiego oraz ograniczeniem zatrudnienia w istniejących podmiotach gospodarczych wymagane jest podjęcie działań zmierzających do przyciągnięcia dużych inwestorów. W celu określenia charakteru oraz rozmieszczenia inwestycji na obszarze objętym __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 100 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego budową strategii, w niniejszym materiale zostały umieszczone wszystkie dane uzyskane z urzędów gmin. __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 101 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Na terenie Gminy Ostrowiec Świętokrzyski w 2003 r. planowane są następujące prywatne inwestycje: - rozbudowa piekarni przy ul. Tetmajera, - stacja gazowa Propan – Butan ul. Iłżecka, - mała Elektrownia wodna w Kamiennej, - budowa świetlicy w Domu Pomocy Społecznej, - budynek usługowo – handlowo – mieszkalny przy ul. Dąbrowskiej, - budynek usługowo – handlowy przy ul. Długiej, - budynek usługowo – biurowy przy ul. Polnej, - rozbudowa budynku magazynowego na pawilon handlowo - usługowy wraz z częścią administracyjno – socjalną przy ul. Kilińskiego, - budowa zakładu przetwarzania odpadów tworzyw sztucznych przy ul. Kilińskiego, - budowa budynku mieszkalnego wielorodzinnego – komunalnego z usługami przy ul. Reja, - budowa pawilonu handlowego branży spożywczo – przemysłowej przy ul. Siennieńska – Jana Pawła II, - budowa hali magazynowej o pow. 600 m2 na materiały budowlane przy ul. Kilińskiego 39A - kabina lakiernicza przy ul. Sandomierskiej, - rozbudowa budynku hali produkcyjnej, ze zmianą funkcji na produkcyjno – administracyjno – biurowej przy ul. Samsonowicza 18, - budowa myjni samochodowej przy ul. Gulińskiego 13A - rozbudowa i przebudowa budynku salonu samochodowego, diagnostyki dla potrzeb myjni samochodów osobowych przy ul. Jasnej, - budowa pawilonu handlowego na art. zoologiczno – wędkarskie na os. Ogrody, - rozbudowa i nadbudowa budynku gospodarczego na budynek socjalno – administarcyjno – magazynowy przy ul. Kilińskiego. 14.3. Niezagospodarowany majątek Dla określenia potencjalnych możliwości inwestycyjnych na terenie gmin objętych badaniem wyszczególnione zostały nieruchomości, które są lub mogą być ofertą dla podmiotów gospodarczych zainteresowanych realizacją swoich przedsięwzięć. Gmina Ostrowiec Świętokrzyski dysponuje następującymi niezagospodarowanymi nieruchomościami (będącymi jej własnością): • nieruchomości niezabudowane – kompleks działek ul. Długa, Grabowiecka, Dąbrowskiej – o pow. 0,46 ha, • nieruchomość zabudowana ul. Żabia – pow. 0,11 ha, • nieruchomości niezabudowane – kompleks działek ul. Bałtowska, Dunalka, Gajowa – pow. 5,57 ha – własność; 6,44 ha – współwłasność w ¾ części, __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 102 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego • nieruchomość zabudowana ul. Starokunowska – pow. 0,19 ha, • nieruchomość niezabudowana os. Rosochy – kompleks działek ul. Sikorskiego – pow. 0,32 ha, • nieruchomości niezabudowane - kompleks działek os. Rosochy – pow. 7,04 ha, • nieruchomości niezabudowane - kompleks działek os. Las – pow. 4,11 ha, • nieruchomość niezabudowana ul. Miodowa – 10,26 ha • nieruchomości niezabudowane - kompleks działek ul. Kilińskiego – pow. 1,12 ha • nieruchomość niezabudowana ul. Samsonowicza – pow. 2,30 ha, • nieruchomości niezabudowane - kompleks działek ul. Długa – pow. 1,07 ha i 1,04 ha, • nieruchomość niezabudowana ul. Iłżecka – pow. 1,24 ha, • nieruchomości niezabudowane - kompleks działek ul. Żurawia – pow. 0,26 ha i 0,17 ha, • nieruchomości niezabudowane - kompleks działek ul. Zagłoby – pow. 0,39 ha, 0,30 ha i 2,31 ha, • nieruchomość niezabudowana ul. Krasińskiego – pow. 1,05 ha, • nieruchomość niezabudowana - kompleks działek ul. Wąwozy – pow. 3,50 ha, • stawy ul. Kilińskiego – pow. 8,86 ha, • nieruchomości zabudowane - kompleks działek os. Stawki - pow. 0,10 ha, • stawy ul. Opatowska – pow. 1,26 ha Ofertę samorządową uzupełniają nieruchomości podmiotów gospodarczych w tym między innymi nieruchomości wchodzące w skład podstrefy Specjalnej Strefy Ekonomicznej "Starachowice". Gmina Bałtów • budynek biurowy po GS „SCH” w Bałtowie, • magazyn po GS w Bałtowie, • sklep po GS w Okole, • baza magazynowa po GS w Okole, • budynek po RSP w Pętkowicach, • baza magazynowa po GS w Pętkowicach. __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 103 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego 15. Atrakcyjność inwestycyjna Ocena potencjału rozwojowego poszczególnych powiatów jest od kilku lat przedmiotem badań i analiz prowadzonych przez instytucje monitorujące rozwój regionalny w Polsce oraz działalność samorządu terytorialnego. Do podmiotów posiadających największe doświadczenie w takich badaniach należy zaliczyć Centrum Badań Regionalnych w Warszawie oraz Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową w Gdańsku. Wspomniane instytucje tworzą od kilku lat rankingi przedstawiające między innymi potencjał rozwojowy powiatów oraz ich atrakcyjność inwestycyjną. Centrum Badań Regionalnych opracowuje „Ranking potencjału rozwojowego powiatów”. W 2002 roku Centrum Badań Regionalnych wraz z „Rzeczpospolitą” opublikowało piątą edycję rankingu potencjału rozwojowego powiatów. Celem rankingu jest ocena warunków lokalnego rozwoju w całym kraju. Na lokalny potencjał rozwojowy składają się (syntetyczny wskaźnik potencjału rozwojowego obliczony został metodą analizy czynnikowej na podstawie następujących cech powiatu/ miasta): − ogólnej sytuacji gospodarczej, - dochodów przedsiębiorstw i mieszkańców, relatywnej wielkości sektora usług i otoczenia biznesu, − aktywności gospodarczej mieszkańców - liczby prywatnych firm, stopy bezrobocia, − aktywności obywatelskiej - liczby organizacji non profit, frekwencji wyborczej, czytelnictwa, − jakości lokalnej infrastruktury - gęstości sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, gęstości i jakości dróg, oczyszczania ścieków, inwestycji samorządowych dotyczących lokalnej infrastruktury, CHYBA − atrakcyjności miasta/powiatu jako miejsca zamieszkania - bilansu migracji i budownictwa mieszkaniowego. Każdy z tych czynników jest niezbędny do lokalnego rozwoju. Pierwsze miejsce we wspomnianym zestawieniu zajął Sopot. Dla potencjału rozwojowego czterdziestotysięcznego Sopotu, ogromne znaczenie ma bardzo korzystne położenie w centrum trójmiejskiej metropolii, przy jednoczesnym zachowaniu charakteru nadmorskiego kurortu. Sopot jest liderem w trzech spośród czterech kategorii branych pod uwagę w rankingu: w aktywności gospodarczej i obywatelskiej, a także w poziomie infrastruktury. W tym roku, w ekstraklasie znalazły się również Kraków i Poznań - na równorzędnych pozycjach. W rankingu opracowanym przez CBR najwyższą lokatę spośród powiatów województwa Świętokrzyskiego zajęły Kielce. Zostały one zakwalifikowane jednak tylko do klasy II. Żaden z powiatów z terenu województwa Świętokrzyskiego nie __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 104 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego został zakwalifikowany do „ekstra-klasy” oraz I klasy. Do klasy III zaliczono tylko 1 powiat tj. powiat Starachowicki. Omówioną sytuację przedstawia poniższa mapa. __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! 105 Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Niepokojącą tendencją (również w skali kraju) jest spadek notowań w stosunku do poprzedniego rankingu aż 3 powiatów tj. powiatu Skarżyńskiego (z II klasy do IV klasy), powiatu Ostrowieckiego (z III klasy do IV klasy) oraz powiatu Sandomierskiego (z III klasy do IV klasy). / Szczegółowe zróżnicowanie potencjału rozwojowego powiatów województwa Świętokrzyskiego zostało przestawione w raporcie Centrum Badań Regionalnych z 1999 roku. Liderem wśród powiatów jest powiat grodzki miasto Kielce, który zdecydowanie wyprzedza powiat Ostrowiecki, Opatowski oraz Staszowski. Zdecydowanie najniższy potencjał rozwojowy według autorów raportu posiada powiat Kazimierski. Równie nisko został oceniony powiat Włoszczowski, powiat Jędrzejowski oraz powiat Kielecki ziemski. __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! !106 ! ! Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego W 2002 roku po raz piąty Centrum Badań Regionalnych opublikowało wyniki rankingu inwestorów samorządowych. Gminy Złotej Setki zainwestowały średnio 40 procent swoich trzyletnich dochodów (1999 - 2001), czyli dokonały dwukrotnie większego wysiłku inwestycyjnego aniżeli reszta gmin i miast, które w tym okresie inwestowały średnio 20 procent dochodów. __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! !107 ! ! Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego W rankingu „Złota Setka Samorządów” nie znalazła się żadna gmina z terenu powiatu Ostrowieckiego. Dla określenia atrakcyjności inwestycyjnej miast powiatowych województwa Świętokrzyskiego niniejszym opracowaniu posłużono się również badaniami przeprowadzonymi przez Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową (trzecia część rankingu „Atrakcyjność Inwestycyjna Miast Powiatowych 2001 r.” oraz czwarta część rankingu „Atrakcyjność Inwestycyjna Miast Powiatowych 2003 r.”). Badania te określają atrakcyjność inwestycyjną miast powiatowych. Należy zaznaczyć, iż atrakcyjność inwestycyjna miast powiatowych w bezpośredni sposób przekłada się również na atrakcyjność samych powiatów. Z rankingu (opracowanego w 2001 r.) obejmującego 260 (267 dla rankingu z 2003 roku) miast powiatowych w niniejszym opracowaniu przedstawiono miasta znajdujące się na terenie województwa Świętokrzyskiego oraz najlepsze miasta objęte przedmiotowym rankingiem. Podstawowym źródłem informacji o miastach były dane urzędowe pochodzące z wielu instytucji, min. GUS, NBP, PAIZ oraz Urzędów Gmin. Ogółem zgromadzono ponad 70 wskaźników pogrupowanych w 9 „czynników atrakcyjności inwestycyjnej”: • • • • Chłonność rynku lokalnego; (wskaźniki oceny – liczba ludności, liczba ludności w promieniu 30 km, stopa bezrobocia, dynamika stopy bezrobocia, podatek dochodoMAMwy os osób prawnych – per capita, podatek od osób fizycznych oraz dochody z podatku opłacanego w farmie karty podatkowej – per capita, liczba podmiotów gospodarczych na 1000 mieszkańców, inwestycje per capita, liczba samochodów osobowych na 1000 mieszkańców, bilans wymeldowań i zameldowań), Jakość rynku pracy (przede wszystkim poziom wykształcenia, struktura szkolnictwa, obecność instytucji naukowych i badawczych); (wskaźniki oceny – liczba ludność z wyższym wykształceniem jako % ogółu uczniów, obecność szkół wyższych i instytutów naukowych, liczba uczniów w L.O./liczby uczniów w szkołach podstawowych), Klimat społeczny (stabilność lokalnej sceny politycznej i rozwój instytucji społeczeństwa obywatelskiego); (wskaźniki oceny – frekwencja wyborcza, referenda w sprawie odwołania rady gminy, liczba kandydatów na 1 miejsce w wyborach lokalnych, zmiany na stanowisku burmistrza (prezydenta) obecność pracy lokalnej, obecność lokalnych rozgłośni radiowych, obecność telewizji lokalnej, uczniowie liceów społecznych jako % ogółu uczniów), Infrastruktura techniczna; (wskaźniki oceny –% ludności korzystającej z sieci wodociągowej, % ludności korzystającej z sieci kanalizacyjnej, % ludności korzystającej z sieci gazowej, dochody budżetów gmin per capita, wydatki __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! !108 ! ! Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego • • • • • budżetów gmin per capita, emisja obligacji komunalnych lub zaciągania kredytów w bankach komercyjnych, inwestycje komunalne per capita, liczba abonentów telefonicznych na 1000 mieszkańców, dynamika abonentów telefonicznych, zasięg sieci telefonów komórkowych, powierzchnia użytkowa mieszkań na osobę, powierzchnia mieszkań oddanych do użytku na 1000 mieszkańców), Infrastruktura otoczenia biznesu; (wskaźniki oceny – istnienie specjalnych stref ekonomicznych, liczba oddziałów banków, obecność Agencji Rozwoju Regionalnego, inkubatorów przedsiębiorczości, ośrodków innowacji), Dostępność komunikacyjna; (wskaźniki oceny – położenie w stosunku do dróg samochodowych międzynarodowych i krajowych, położenie w stosunku do dróg kolejowych, odległość drogowa do najbliższego przejścia granicznego, odległość drogowa do najbliższego przejścia granicznego na granicy zachodniej, położenie w stosunku do planowanych autostrad, odległość drogowa do najbliższego spośród największych portów (Szczecin, Świnoujście, Gdynia, Gdańsk, odległość do najbliższego lotniska utrzymującego stałe połączenie międzynarodowe) Skuteczność dotychczasowej transformacji ustrojowej (dotychczasowe inwestycje zagraniczne, postępy w prywatyzacji) - (wskaźniki oceny –liczba „dużych” inwestorów zagranicznych, liczba prywatnych podmiotów gospodarczych na 1000 mieszkańców, liczba zarejestrowanych spółek z udziałem kapitału zagranicznego na 100 tys. mieszkańców, przyrost liczby spółek z kapitałem zagranicznym, udział spółek z kapitałem zagranicznym w ogóle spółek prawa handlowego, stopień koncentracji struktury gospodarczej, liczba spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych), Możliwości wypoczynkowe; (wskaźniki oceny – liczba miejsc noclegowych na 1000 mieszkańców, dynamika liczby miejsc noclegowych, stopień wykorzystania miejsc noclegowych, liczba muzeów, liczba zwiedzających muzea na 100 mieszkańców, liczba najważniejszych zabytków w promieniu 30 km, ogólna ocena atrakcyjności środowiska okolicznych terenów), Aktywność marketingowa władz samorządowych (wskaźniki oceny –udział w targach inwestycyjnych Investcity, stosowane ulgi dla inwestorów w podatkach lokalnych, inne zachęty inwestycyjne, formy współpracy z przedsiębiorcami lokalnymi, porozumienia o współpracy zawarte z miastami zagranicznymi, charakterystyka folderów/materiałów promocyjnych). W oparciu o wskaźniki cząstkowe dotyczące poszczególnych czynników sporządzono wskaźnik syntetyczny atrakcyjności inwestycyjnej. Porównywane w rankingu miasta zakwalifikowano do klas atrakcyjności inwestycyjnej oznaczonych od A, B (klasa najatrakcyjniejsza), poprzez C, D (atrakcyjność przeciętna) do E, F, G (najmniejsza atrakcyjność inwestycyjna). Ze względu na poszczególne czynniki najbardziej atrakcyjne okazały się: • chłonność rynku lokalnego - Piaseczno, Pruszków, Grodzisk Mazowiecki • jakość rynku pracy – Sandomierz, Puławy, Mielec, Stalowa Wola __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! !109 ! ! Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego • klimat społeczny - Gniezno, Piła, Stalowa Wola • infrastruktura techniczna - Słubice, Piaseczno, Pruszcz Gdański • infrastruktura otoczenia biznesu – Piła, Ostrów Wielkopolski, Kędzierzyn-Koźle, Cieszyn • dostępność komunikacyjna - Świebodzin, Tczew, Międzyrzecz • skuteczność transformacji gospodarczej – Piaseczno, Cieszyn, Pruszcz Gdański, Słubice • możliwości wypoczynkowe – Malbork, Zakopane, Gniezno • aktywność marketingowa – Tarnowskie Góry, Brodnica, Białogard, Stargard Szczeciński. W rankingu opracowanym przez IBnGR Ostrowiec Świętokrzyski zakwalifikowany został do klasy B (miasta o najwyższej atrakcyjności). Do klasy A (o najwyższej atrakcyjności) zaliczonych zostało 18 miast, a najwyżej oceniona została Piła - 1 pozycja. Z województwa Świętokrzyskiego nie zakwalifikowano żadnego ośrodka miejskiego do grona miast o najwyższej atrakcyjności inwestycyjnej. W klasie B znalazło się 46 miast w tym dwa z województwa Świętokrzyskiego Sandomierz – 20 pozycja (klasa B) oraz Ostrowiec Świętokrzyski – 54 pozycja (klasa B). Spośród miast z terenu województwa Świętokrzyskiego do klasy C zaliczono tylko Starachowice – 70 pozycja. Do klasy D podobnie jak miało to miejsce w przypadku klasy C zaliczono jedno miasto – Skarżysko-Kamienną – 95 pozycja. Poniżej klasy D (E, F, G) w kolejności alfabetycznej znalazły się następujące miasta województwa Świętokrzyskiego: Busko-Zdrój, Jędrzejów, Kazimierza Wielka, Końskie, Opatów, Pińczów, Staszów, Włoszczowa. W wyszczególnionych wyżej czynnikach atrakcyjności inwestycyjnej Ostrowiec Świętokrzyski został oceniony następująco. Do klasy A (najwyższa atrakcyjność) zaliczono jakość rynku pracy, infrastrukturę otoczenia biznesu, możliwości wypoczynkowe, aktywność marketingową władz samorządowych. Stosunkowo dobrze oceniono również skuteczność transformacji gospodarczej (klasa C). Do klasy D zaliczono chłonność lokalnego rynku oraz klimat społeczny. Najgorzej natomiast oceniono dostępność komunikacyjną, jakość infrastruktury technicznej – poniżej klasy D (E, F, G). Szczegółowe informacje o omawianych miastach i ich ocena w rankingu znajdują się w poniższej tabeli. Zróżnicowanie aktywności inwestorów zagranicznych wśród miast powiatowych jednoznacznie pozwala stwierdzić zbieżność decyzji podejmowanych przez kapitał __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! !110 ! ! Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego obcy z ocenami atrakcyjności inwestycyjnej. Wartości wszystkich wskaźników (średni i per capita) zmniejszają się w miarę spadku atrakcyjności inwestycyjnej. O ile w przeciętnym mieście powiatowym zaliczanym do klasy A w 1999 roku zarejestrowanych było 6,5 spółki zagranicznej w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców, to w miastach klasy B wskaźnik ten wynosił prawie dwa razy mniej (3,8), a w miastach o atrakcyjności niższej od przeciętnej (klasy E, F, G) był kilkanaście razy niższy (0,5). Nie oznacza to oczywiście, że mało atrakcyjne w przedmiotowym rankingu miasta nie mają żadnych szans na przyciągnięcie inwestorów, ale sukcesy takie są znacznie rzadsze. Największą liczbę inwestorów, którzy zainwestowali w Polsce powyżej miliona dolarów ściągnęły do siebie następujące miasta: • 11 -Piła • 9 - Gniezno • 7 - Piaseczno, Kutno, Ostrów Wielkopolski, Kwidzyn Wszystkie wymienione powyżej miasta zostały zakwalifikowane do klasy A atrakcyjności inwestycyjnej, za wyjątkiem Kwidzyna zaliczonego do klasy B. Pruszcz Gdański ◉ Tczew ◉◉Malbork Kołobrzeg ◉Kwidzyn ◉Szczecinek Stargard Szczeciński Piła Inowrocław Szamotuły ◉ ◉ Międzyrzecz ◉Słubice ◉Świebodzin ◉Września ◉Kościan Gniezno Głogów ◉Żary ◉ ◉Lubin ◉Bolesławiec ◉Zgorzelec Ostrów Wlkp. Świdnica ◉ Nysa Legionowo ◉Pruszków Mińsk Mazowiecki ◉ ◉ ◉◉Otwock ◉ Żyrardów Kutno Sochaczew Łowicz Zgierz ◉ ◉Pabianice ◉ Sieradz Oleśnica Ciechanów ◉ Piaseczno Grodzisk Maz. ◉ ◉ ◉Ostrowiec Świętokrzyski ◉Sandomierz ◉Brzeg Tarnowskie Góry ◉ Kędzierzyn-Koźle Racibórz ◉ Cieszyn klasa A - najatrakcyjniejsze (18) ◉klasa B - bardzo atrakcyjne (45) Puławy Tomaszów Maz. Bełchatów Mikołów Chrzanów ◉ ◉Oświęcim Stalowa Wola Mielec Łańcut ◉ ◉Bochnia ◉ Dębica Pszczyna Wieliczka ◉◉ ◉ Żywiec Zakopane ◉ ◉ Jarosław ◉Sanok __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! !111 ! ! Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego W nowoopracowanym rankingu „Atrakcyjność Inwestycyjna Miast Powiatowych 2003r.” Ostrowiec Świętokrzyski zanotował spadek w stosunku do poprzedniego rankingu i uplasował się na 78 miejscu (klasa C). Jest to więc spadek o 24 pozycje w stosunku do wcześniejszego rankingu. Innymi miastami sklasyfikowanymi od klasy A do klasy D są: Starachowice - 45 miejsce - klasa B, Sandomierz - 54 miejsce – klasa B, Skarżysko-Kamienna – 147 miejsce – klasa D, Busko Zdrój – 119 miejsce – klasa D, Jędrzejów – 151miejsce – klasa D. Pierwsza dziesiątka rankingu przedstawia się natomiast następująco: Cieszyn, Piła, Piaseczno, Pruszcz Gdański, Kołobrzeg, Zakopane, Ciechanów, Świdnica Ostrów Wielkopolski, Łowicz. __________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! !112 ! ! Tabela 45. Atrakcyjność inwestycyjna miast powiatowych Lo ka ta Miasto Wskaź nik syntet yczny Chłon ność rynku Jakość rynku pracy Klima t społe czny Infrastru ktura technicz na Infrastru ktura otoczeni a biznesu A A B A A D A Dostępno ść komunika cyjna Transfor macja gospoda rcza Możliwo ści wypoczy nkowe Aktywno ść marketin gowa A B A A A A A 1 Piła A A 2 Gniezno A B 3 Cieszyn A A A A A A C A C A 4 Kołobrze g A C A A B A D A A D 5 Piaseczn o A A B A B C A D 6 Tarnowsk ie Góry A C B B C A B A A A 7 Kutno A B B B D B A B B A 8 Ciechanó w A B A D B A D B B A 9 Ostrów Wlkp. A B D B A A C A B C 1 0 Puławy A B A B B A D A B 2 0 Sandomi erz B C A D B C D A D 5 4 Ostrowi e c Świętokr zyski B D A D A C A A 7 0 Staracho wice C C A C C C C A 9 5 Skarżysk o Kamienn a D D A C D C D C D Busko Zdrój D C D B Jędrzejó w D Kazimier z a Wielka C Końskie C D D ! Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Staszowskiego D Opatów Pińczów D D Staszów D D Włoszcz owa D D Puste miejsca oznaczają klasę: E, F lub G Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego s.c. D D !114 ! ! Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego województwo Świętokrzyskie / ________________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! !115 ! ! Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego SPIS TABEL Tabela 1. Użytkowanie gruntów według granic administracyjnych - stan w czerwcu 2001. 10 Tabela 2. Szacunkowa powierzchnia terenów niezabudowanych o przeznaczeniu PS, UC, RS 1, 13 Tabela 3. Charakterystyka ludności - stan w dniu 31.12.2001 r. 15 Tabela 4. Małżeństwa, urodzenia żywe, przyrost naturalny – na 1000 mieszkańców w dniu 31.12.2001 r. 16 Tabela 5. Charakterystyka ludności według grup wiekowych – w latach 1995 – 2001. 16 Tabela 6. Charakterystyka ludności według grup wiekowych - stan w dniu 31.12.2001 r. 17 Tabela 7. Małżeństwa, urodzenia żywe, przyrost naturalny – na 1000 mieszkańców w dniu 31.12.2001 r. 18 Tabela 8. Małżeństwa, urodzenia żywe, przyrost naturalny – w dniu 31.12.2001 r. .......................................19 Tabela 9. Migracje ludności w 2001 r. 19 Tabela 10. Pracujący w gospodarce narodowej1 – stan w dniu 31.12.2001 r. 21 Tabela 11. Pracujący w gospodarce narodowej1– stan w dniu 31.12.2001 r. 22 Tabela 12. Aktywność zawodowa ludności w wieku 15 lat i więcej 23 Tabela 13. Zarejestrowani bezrobotni – według stanu w dniu 31.12.2002 r. 25 Tabela 14. Sieć wodociągowa i kanalizacyjna według stanu w dniu 31.12.2001 r. 26 Tabela 15. Mieszkania zamieszkane według wyposażenia w instalację w 2002 r. 27 Tabela 16. Infrastruktura techniczna w przeliczeniu na 100 km 2 oraz 1000 mieszkańców – stan w dniu 31.12.2001 r. 27 Tabela 17. Sieć wodociągowa i kanalizacyjna - stan na 31.12.2001 r. 30 Tabela 18. Sieć wodociągowa i kanalizacyjna - stan na 31.12.2001 r. 31 Tabela 19. Mieszkania zamieszkane według wyposażenia w instalację w 2002 r. 33 Tabela 20. Ciągniki, samochody ciężarowe, przyczepy i wybrane maszyny według powiatów w 2002 r. 38 Tabela 21. Liczba mieszkań i ich powierzchnia oddana do użytku w roku 2001 – na 1000 mieszkańców. 40 Tabela 22. Zasoby mieszkaniowe zamieszkane – stan w dniu 31.12.2001 r. 41 Tabela 23. Zasoby mieszkaniowe zamieszkane i podstawowe wskaźniki warunków mieszkaniowych w 2002 r. 42 ________________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! !116 ! ! Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego Tabela 24. Przedszkola oraz miejsca w przedszkolach przypadające na 1000 mieszkańców - według stanu w dniu 31.12.2001 r. 45 Tabela 25. Szkoły podstawowe, gimnazja, uczniowie – według stanu w dniu 31.12.2001 r. (bez specjalnych) 46 Tabela 26. Szkoły podstawowe, gimnazja, uczniowie - na 1000 mieszkańców według stanu w dniu 31.12.2001 r. (bez specjalnych) 46 Tabela 27. „Ogólnopolski Ranking Szkół Średnich 2002 r” 49 Tabela 28. Baza noclegowa – stan w dniu 31.12.2001 r. 57 Tabela 29. Baza noclegowa – stan w dniu 31.12.2001 r. 57 Tabela 30. Baza noclegowa – stan w dniu 31.12.2001 r. 58 Tabela 31. Wydatki budżetów powiatów i miast na prawach powiatu na 1 mieszkańca w 2001 r. 59 Tabela 32. Wydatki budżetów powiatów i miast na prawach powiatu wg działów w 2001 r. 60 Tabela 33. Stawki podatku od nieruchomości w roku 2003 62 Tabela 34. Liczba gospodarstw w grupie [ha] na terenie powiatu Ostrowieckiego. 64 Tabela 35. Liczba gospodarstw rolnych według grup obszarowych użytków rolnych powiatów w 2002 r. 64 Tabela 36. Liczba gospodarstw oraz ich średnia powierzchnia w ha. 65 Tabela 37. Gospodarstwa rolne według prowadzenia działalności rolniczej w 2002 r. 65 Tabela 38. Powierzchnia zasiewów zbóż w ha 66 Tabela 39. Powierzchnia pozostałych upraw rolniczych w ha. 66 Tabela 40. Powierzchnia zasiewów według powiatów w 2002 r. 67 Tabela 41. Zwierzęta gospodarskie według powiatów w 2002 r. 67 Tabela 42. Podmioty gospodarki narodowej według form prawnych –– stan w dniu 31.12.2001 r. 70 Tabela 43. Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane z rejestrze REGON według wybranych sekcji 2001 r. 73 Tabela 44. Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w systemie REGON na 1000 mieszkańców – stan w dniu 31.12.2001. 74 Tabela 45. Atrakcyjność inwestycyjna miast powiatowych 84 ________________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! !117 ! ! Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego SPIS WYKRESÓW Wykres 1. Procentowy udział gmin w ogólnej powierzchni powiatu Ostrowieckiego 9 Wykres 2. Liczba mieszkańców powiatu Ostrowieckiego w latach 1995-2001 14 Wykres 3. Struktura % ludności powiatu Ostrowieckiego według gmin – stan w dniu 31.12.2001 r. 15 Wykres 4. Przyrost naturalny na terenie powiatu Ostrowieckiego w latach 1995 – 2001 r. 20 Wykres 5. Stopa bezrobocia w powiecie Ostrowieckim oraz w kraju w latach 2000 – 2003 r. 24 Wykres 6. Liczba mieszkań oddanych do użytku na terenie powiatu Ostrowieckiego w latach 1995-2001. 42 Wykres 7. Wydatki budżetowe gmin w przeliczeniu na 1 mieszkańca w 2001 roku (w zł) 61 Wykres 8. Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w systemie REGON na 1000 mieszkańców – stan w dniu 31.12.2001 r. 72 Wykres 9. Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w systemie REGON w powiecie Ostrowieckim (lata 1995 – 2001). 73 ________________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] ! !118 ! ! Profil Społeczno-Gospodarczy Powiatu Ostrowieckiego ________________________________________________________________________________ Opracowanie: Centrum Doradztwa Strategicznego, ul. Helclów 11/3, 31 – 148 Kraków Tel. (12) 623 77 40, fax (12) 623 77 85, www.cds.krakow.pl e-mail: [email protected] !