pomorskie groby odwrócona łódź rondela archeologiczne hity wg

Badania przyniosły odkrycia, które mówią o życiu
codziennym mieszkańców u schyłku epoki brązu.
Podobnie, jak mieszkańcy starszych o ok. 1,5 tys. lat
osad w Wenecji, byli oni przede wszystkim rolnika−
mi. Archeolodzy odkryli ponadto ceramikę użyt−
kową, a także zabytki wykonane z kości i poroża oraz
ozdoby z brązu, np. fragmenty szpili. Archeolodzy
wydobyli liczne kości zwierzęce oraz pobrali próbki
paleobotaniczne, które w najbliższym czasie będą
analizowane.
− To pozwoli nam dokładniej wniknąć w ich
gospodarkę i odpowiedzieć na pytanie, co uprawiali i
jakie zwierzęta hodowali − dodaje Szymon Nowaczyk.
w Jaroszewie k. Żnina na terenie współczesnej pia− wych można było dokonać kolejnego sensacyjnego
skowni. To co udało się im odkryć wnosi bardzo dużo odkrycia. Stało się tak dlatego, że w miejscach,
do badań nad problematyką kultury pomorskiej. − gdzie znajdują się obiekty archeologiczne, wegetacja
Natrafiliśmy też na ślady osadnictwa z późnego roślinności jest słabsza lub bardziej intensywna w
neolitu, związanych z kulturą amfor kulistych. stosunku do otoczenia. Zdjęcia lotnicze ujawniły w
Najcenniejsze znaleziska pochodzą z okresu najwięk− Wenecji osiedla długich domów z początku środko−
szego rozwoju kultury pomorskiej − kontynuuje wego neolitu. Należą one do tzw. grupy brzesko−
Szymon Nowaczyk.
kujawskiej i stanowią drugie co do wielkości skupi−
Archeolodzy założyli w Jaroszewie dwa wyko− sko w Polsce (po Brześciu Kujawskim). Wcześniej
py. W pierwszym trafili na osadę. Dzięki temu długie domy odkryto w Biskupinie i Gąsawie.
uzyskali wyjaśnienie, dlaczego są tak słabo zachowa− Oprócz długich domów na zdjęciach odkryto także
ne duże obiekty należące do tej kultury. Szymon tzw. rondelę, czyli obiekt kultowy w kształcie
Nowaczyk wyja−
okręgu o średnicy 70−80 me−
śnił, że wbrew po−
POMORSKIE
trów. Otoczony był drew−
ARCHEOLOGICZNE HITY
zorom nikła ilość
nianą palisadą i pełnił rów−
GROBY
WG WODZA WIESŁAWA
nież funkcje obserwatorium
Archeolodzy reagowali również na informacje źródeł też jest
Wykonujemy głównie badania obiektów za−
astronomicznego. Należy go
od okolicznych rolników o przypadkowych od− ważną informacją
grożonych. Polega to na wyciąganiu obiektów
wiązać z osadnikami zamiesz−
kryciach zabytków archeologicznych. Najczęściej dla archeologów.
spod koparki. Największe znaczenie ma dla nas
kującymi długie domy. −
dotyczyły one grobów należących do kultury Ludność kultury
odkrycie obiektu zwanego rondelą, co jest ewene−
Można go nazwać "pałuc−
pomorskiej. Takie groby zostały odkryte w 1996, pomorskiej często
mentem na skalę europejską. Rondela jest najdalej
kim Stonehenge" − wyjaśnia
2001, 2002, 2003 i w 2007 roku. − Były to zazwyczaj osiedlała się na bar−
na północny−wschód wysuniętym tego typu obiek−
Szymon Nowaczyk. Odkry−
skrzynie budowane z płaskich kamieni. W skrzyn− dzo słabych jako−
tem. Kolejną ważną dla nas rzeczą jest tegoroczne
cie to zostało potwierdzone
kach, które zakopywane były pod ziemią, umiesz− ściowo ziemiach.
odkrycie w Jaroszewie. Nie obyło się bez kompli−
badaniami prowadzonymi
czano popielnice ze spalonymi szczątkami zmar− Intensywna eksplo−
kacji związanych z początkową niechęcią właści−
łych. Popielnice często posiadały plastyczne wy− atacja terenu wymu−
metodą nieinwazyjną. Na po−
ciela terenu. Dzięki naszym staraniom udało się
obrażenia zmarłych. Pokrywka była nakryciem szała częste zmiany
czątku były to badania geo−
doprowadzić do badań i ocalić obiekt od zniszcze−
głowy, a na naczyniu były ryte lub doklejane oczy, miejsc pobytu. W
magnetyczne, a tuż przed
nia. Sprawdziło się tym samym archeologiczne
miejscu
usta i nos. Pochówki przynależne kulturze pomor− jednym
festynem badania wykonano
powiedzenie prof. Kazimierza Michałowskiego,
skiej są bardzo liczne, gdyż kultura ta zajmowała można było żyć
metodą
elektrooporową.
że bardziej potrzebny jest łut szczęścia niż funt
ogromne obszary Polski. Groby tej kultury są maksymalnie 2−3
Prowadzone były przy uży−
rozumu.
(rk)
stosunkowo częstym znaleziskiem. Natomiast pra− lata. Stąd też bar−
ciu georadaru, który prze−
dzo
mała
liczba
za−
wie nieznane są osady z tego okresu. Nam udało
świetlał ziemię wiązkami ma−
się taką znaleźć − informuje archeolog z Biskupina. bytków znajdowa−
gnetycznymi. Zdjęcia pokazały wyraźny zarys ron−
nych w takich punktach osadniczych. Charaktery− deli.
ODWRÓCONA ŁÓDŹ
styczne dla ludności o niestabilnym trybie życia było
DREWNIANY WODOCIĄG
W tym roku (lipiec i sierpień) pracownicy to, że często wznosili monumentalne obiekty kultu.
muzeum prowadzili badania ratownicze na stanowisku Tak też jest w przypadku kultury pomorskiej (ka−
Niemałą sensację wywołało odkrycie w 2007 roku
mienne skrzynie). W drugim wykopie oddalo− r. drewnianego wodociągu w centrum Żnina. Pracow−
nym kilkadziesiąt metrów od pierwszego, od− nicy muzeum prowadzili nadzór nad budową sieci
kryto cmentarzysko kultury pomorskiej. Ar− ciepłowniczej, a później kanalizacyjnej, podczas któ−
cheolodzy trafili na jeden grób skrzynkowy. rej budowlańcy trafili na wydrążone w środku pnie.
Oprócz niego również na rzadko spotykany Okazało się, iż w okresie nowożytnym żninianom
obrządek kloszowy, gdzie szczątków ludzkich dostarczano nimi wodę. Natomiast w tym roku, w
nie chowano w skrzyniach, ale w naczyniach trakcie przebudowy kanalizacji, archeolodzy pod ul.
nakrywanych tzw. kloszem, czyli wielkim, od− 700−lecia odkryli drewniany trakt, który prowadził od
Bramy Toruńskiej do żnińskiego rynku.
wróconym naczyniem ceramicznym.
Dzięki badaniom w Jaroszewie archeolodzy z
PRZYSZŁOŚĆ
Biskupina dokonali sensacyjnego odkrycia na
W najbliższej przyszłości będą prowadzone bada−
skalę ogólnopolską. − Odkryliśmy budynek, któ− nia mikroregionu biskupińskiego. Dyrektor Muzeum
rego zarysy ścian przypominają odwróconą Archeologicznego w Biskupinie Wiesław Zającz−
łódź o długości około 43 metrów. Najprawdo− kowski powiedział, że rozwijane będą badania nieinwa−
podobniej budynek ten możemy wiązać z cmen− zyjne. − Chcemy wokół Biskupina stworzyć rodzaj
tarzyskiem pomorskim. Mógł [budynek − przyp. poligonu dla tego typu badań i to nam się już układa
rk] on pełnić rolę miejsca kultu. Miał konstruk− − informuje Wiesław Zajączkowski.
cję słupową. Trafiliśmy na ok. 150 śladów po
Dalsze badania nieinwazyjne przeprowadzone będą
słupach. Zarys był wąski u końców (od 3,5 do 4,5 w Wenecji. Prześwietlona zostanie rondela po to, aby
m) i rozszerzał się do środka do około 6 poznać głębokość i kształt rowów oraz aby sprawdzić
metrów − mówi Szymon Nowaczyk, biskupiński czy obiekt jest zagrożony erozją od strony północno−
archeolog.
zachodniej. Jeśli badania metodą węglową C−14 po−
RONDELA
twierdzą przynależność zarysu budynku w Jaroszewie
Archeologia polega nie tylko na prowadzeniu do kultury pomorskiej, to − zdaniem Wiesława
badań wykopaliskowych oraz wydobywaniu z Zajączkowskiego − będzie sensacja dużego kalibru.
ziemi naczyń i kości sprzed kilku tysięcy lat. Dlatego w przyszłym roku badania w pobliżu pia−
Archeolodzy w swoich badaniach i próbach skowni w Jaroszewie będą kontynuowane, aby wybie−
rekonstrukcji życia w przeszłości wykorzystują ranie piasku nie zniszczyło stanowiska archeologicz−
również tak zwane nieinwazyjne metody badań. nego.
Jedną z nich jest fotografia lotnicza. W
Osiągnięcia archeologów zostaną przedstawione
Stanowisko nr 27 w Jaroszewie. Na zdjęciu widać ślady
po słupach, które stanowiły ściany domu w kształcie ubiegłym roku podczas suszy właśnie takie na najbliższej konferencji sprawozdawczej, która
łodzi. W lewym dolnym rogu widoczny jest również badania zostały przeprowadzone na Pałukach. odbędzie się na początku października w Biskupinie.
grób skrzynkowy.
fot. archiwum Muzeum w Biskupinie Dzięki obniżonemu pozimowi wód grunto−
REMIGIUSZ KONIECZKA