Sprawozdanie z konferencji - pobierz

16 kwietnia na Wydziale Teologicznym odbyła się V Konferencja Służby Zdrowia
„Ból i cierpienie – ognisko światła i ciemności. Medycyna – teologia – kultura”.
Konferencja, odbywa się cyklicznie od 2012r. z inicjatywy ks. dr. Dariusza Patera z
UKSW i dr. Mieczysława Szatanka z OIL w Warszawie. W tym roku organizatorami byli
Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie i Wydział Teologiczny Uniwersytetu Kardynała
Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Współorganizatorami: Prezes Stowarzyszenia
Absolwentów
Wydziałów
Medycznych
Uniwersytetu
Jagiellońskiego,
Katolickie
Stowarzyszenie Lekarzy Polskich Oddział Ziemi Radomskiej, Samodzielny Publiczny Zespół
Zakładów Opieki Zdrowotnej im. prof. Franciszka Czubalskiego w Przysusze, Szkoła Główna
Służby Pożarniczej w Warszawie i Okręgowe Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe w
Radomiu. Patronat honorowy nad Konferencją objął Minister Zdrowia dr med. Konstanty
Radziwiłł i Rektor UKSW w Warszawie ks. prof. dr hab. Stanisław Dziekoński. Konferencji
w tym roku towarzyszyła wystawa prac artystycznych przygotowana przez studentów
Wydziału Sztuki Uniwersytetu Technologiczno-Humanistycznego w Radomiu, pod opieką
prof. dr. hab. Andrzeja Markiewicza, dziekana wydziału, który uczestniczył w Konferencji. W
przerwie międzysesyjnej odbyła się, w ramach sesji plakatowej Konferencji, prezentacja prac
przygotowana przez studentów Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku i Uniwersytetu
Medycznego w Poznaniu.
Konferencję rozpoczęło słowo powitania Rektora UKSW, który podkreślił , że za
każdą ideą stoją ludzie, a organizowana już po raz piąty Konferencja „Ból i cierpienie” jest
dowodem na to, jak wielu jest ludzi, którzy chcą doskonalić się w niesieniu pomocy
cierpiącemu człowiekowi.
Konferencja składała się z trzech sesji. Pierwszej przewodniczył Prezes Towarzystwa
Lekarskiego Warszawskiego prof. dr hab. med. Jerzy Jurkiewicz i Dyrektor Światowego
Centrum Słuchu w Kajetanach prof. dr hab. med. Henryk Skarżyński. Sesję rozpoczął wykład
prof. dr. hab. med. Jacka Imieli, krajowego konsultanta w dziedzinie chorób wewnętrznych z
Międzyleskiego Szpitala Specjalistycznego w Warszawie. Profesor Imiela podkreślił m.in.,
że nowoczesny szpital nie powinien podtrzymywać dehumanizującej bariery, tak obecnej w
kulturze dobrobytu, liberalizmu i pieniądza, a jednocześnie zatracającej gdzieś podmiotowość
człowieka. Prawdziwymi problemami nie są bowiem różnego rodzaju trudności, jakie każdy
w życiu napotyka, ale skutki uciekania od potrzeby ich przezwyciężenia.
1
„Charyzmat słabości” - to temat referatu ks. prof. Bartosza Adamczewskiego, biblisty z
UKSW. Prelegent stwierdził, że w przywołanej przez św. Pawła w Pierwszym Liście do
Koryntian perspektywie Chrystusowego Krzyża ból i cierpienie nie są pojmowane jako kara
za grzech pierworodny, ani też jako kara za indywidualne grzechy poszczególnych osób.
Wystąpienie pani dr. hab. med. Elżbiety Wasilewskiej-Dziubińskiej przybliżyło zebranym
kwestie związane z udziałem witaminy K2 w zapobieganiu osteoporozy i chorób układu
krążenia. Osteoporoza i choroby układu krążenia stanowią główny problem zdrowotny w
krajach zachodnich ze względu na rosnącą częstość ich występowania, związaną
ze
starzeniem się społeczeństwa, i w konsekwencji powodują wzrost kosztów zdrowia
publicznego. W świetle przedstawionych danych
prewencja chorób układu krążenia i
osteoporozy cieszy się coraz większym zainteresowaniem.
Kolejnym prelegentem był dr med. Grzegorz Niwiński z Oddziału Intensywnej Terapii
SPCSK w Warszawie. Powołując się w swoim referacie na
Magisterium Kościoła
Katolickiego, stwierdził, że „Życie ziemskie jest dobrem podstawowym, ale nie absolutnym.
Współczesna medycyna dzięki rozwojowi różnych technik wspomagania niewydolności
narządów często wzbudza złudną nadzieję pokonania śmierci. Dotyczy to zarówno pacjenta,
jego rodziny, jak i personelu medycznego. Dlatego w przypadku nieuleczalnej choroby
pacjent może być narażony na nadmierne i niepotrzebne cierpienie, nie otrzymując w zamian
realnych korzyści. Obowiązkiem lekarza jest udzielenie choremu pomocy. Jej efektem
czasami bywa przywrócenie zdrowia, w innych przypadkach spowolnienie nieuleczalnego
procesu chorobowego, a często tylko ulga w cierpieniu.
Sesję zakończył wykład prof. dr hab. med. Agnieszki Pedrycz z Uniwersytetu
Medycznego w Lublinie, która pokazała, że ból brzucha nierzadko jest objawem bardzo
ciężkich chorób wymagających szybkiej interwencji chirurgicznej. Stąd też niezwykle ważna
jest szybka diagnoza i podjęcie właściwego leczenia Należy pamiętać, ze ból brzucha jest
wynikiem nie tylko chorób toczących się w obrębie jamy brzusznej, ale również narządów
zlokalizowanych poza nią. Często są to zaburzenia metaboliczne, endokrynne, działanie
trucizn, leków lub zaburzenia psychiczne.
Przewodniczącym drugiej sesji konferencji był prof. Zdzisław Gajda z CM UJ. Jako
pierwsza wystąpiła dr med. Dorota Rogowska-Szadkowska z Uniwersytetu Medycznego w
Białymstoku, która nakreśliła korzyści i ryzyko wynikające ze stosowania suplementów diety
oraz leków kupowanych bez recepty. Wskazała na różnice uregulowań prawnych dotyczących
suplementów diety i leków. Zwróciła uwagę na rosnący problem fałszowania leków na
świecie i na niebezpieczeństwo kupowania leków przez Internet.
2
Referat dr M. Doroty Schmidt-Pospuły z Katedry Historii Medycyny z CM UJ o
przypadkowym odkryciu, które uratowało miliony ludzi, zawierał prezentację odkrycia
antybiotyku penicyliny jako jednego z największych osiągnięć w medycynie XX wieku.
Dokonał tego przez przypadek szkocki mikrobiolog, uczeń prof. A. Wrighta ,“ A. Fleming.
Zainspirowani pracami Fleminga H. Florey i E. Chain wyodrębnili czystą penicylinę, co
pozwoliło na masowa produkcję tego antybiotyku. Za te osiągnięcia wszyscy trzej naukowcy
otrzymali w 1945 r. Nagrodę Nobla.
Kolejne wystąpienie dr med. Alicji Machety z CM UJ, zatytułowane Zespoły
abstynencyjne źródłem bólu i cierpienia, dotyczyło długotrwałego używania środków
psychoaktywnych, które prowadzi nie tylko do uzależnienia i zmian chorobowych w ustroju,
ale także w niektórych przypadkach do tzw. zespołów abstynencyjnych. Celem prezentacji
było przedstawienie tego problemu jako bólu i cierpienia osoby uzależnionej. Ciężkie zespoły
abstynencyjne, szczególnie alkoholowe, mogą prowadzić do stanu zagrożenia życia, a nawet
nagłego zatrzymania krążenia.
„Miłosierdzie, litość, współczucie w doświadczeniu cierpienia” to temat wystąpienia
teologa z WT UKSW ks. prof. Marka Tatara. Analiza cierpienia podejmowana od strony
współuczestnika w cierpieniu pozwala stwierdzić, że posiada ono charakter głęboko
personalistyczno-twórczy na „obraz i podobieństwo” Boga poprzez naśladowanie Jezusa
Chrystusa oraz jest odpowiedzią na działanie Ducha Świętego - powiedział m.in. warszawski
teolog duchowości.
„Cierpienie jako indywidualne przeżycie każdego człowieka a elementy deontologii
medycznej” to prezentacja lek. Grzegorza Dziekana, dyrektora szpitala w Przysusze.
Prelegent zwrócił uwagę na rozumienie istoty cierpienia, które pozostaje stałym wyzwaniem
człowieka. W obecnym czasie, gdy niektóre kraje sankcjonują eutanazję w przypadku
„cierpienia nie do zniesienia”, problem staje się jeszcze bardziej istotny. W odróżnieniu od
bólu,
który
jest
negatywnym
czynnikiem
zewnętrznym,
cierpienie
jest
naszym
indywidualnym przeżyciem.
Ostatnią sesję prowadził dr Mieczysław Szatanek. W pierwszym wystąpieniu
dr
Krystyna Stanisz-Wallis z UJ w Krakowie ukazała historię życia i cierpienia zmarłej w
ubiegłym roku dr Małgorzaty Chodak, cenionego psychologa, która przez całe życie
zawodowe pomagała ludziom chorym na zespoły bólowe, a jednocześnie sama cierpiała od
dzieciństwa na skutek uszkodzonego aparatu ruchu. Dwa lata temu wygłosiła na UKSW
przejmujący wykład pt. „Bądź ze mną, ja umieram”.
3
Przedstawiciele Szkoły Głównej Służby Pożarniczej w Warszawie, dr Oksana
Galarowicz i dr Jerzy Telak, opowiedzieli o zmianach kierunku rozwoju Ukrainy, które są
źródłem bólu i cierpienia. Ukraina płaci wysoką cenę za niepodległy byt i ponosi straty za
orientację zachodnioeuropejską. W akcjach zbrojnych poległo co najmniej 1842 żołnierzy
ukraińskich oraz 315 funkcjonariuszy służb publicznych. Zginęło także 6417 osób cywilnych,
5 milionów zostało dotkniętych konfliktem, a ponad
milion przeniosło się do innych
regionów Ukrainy. W wyniku działań wojennych została częściowo zniszczona infrastruktura
dwóch regionów wschodniej Ukrainy. Towarzyszy temu pogwałcenie praw człowieka i
swobód obywatelskich, ograniczony dostęp do opieki medycznej, usług socjalnych i pomocy
społecznej, stosowanie metod represyjnych, w tym: zastraszanie, bicie i tortury oraz
kryminalizacja społeczeństwa.
Kolejnym prelegentem była dr Ewa Zielińska z Collegium Medicum w Bydgoszczy,
występująca w zespole z dr med. Kingą Grobelską i dr med. Dorotą Jachimowicz-Gaweł.
Zaprezentowała temat: „Dualizm uwalniania się od bólu i cierpienia na przykładzie
uczestnictwa w edukacji z pierwszej pomocy.” W referacie przedstawiono przypadek
czterdziestoletniej kobiety, która przez okres 14 lat borykała się z problemem braku
akceptacji śmierci swojego męża. Mąż jej zginął na skutek obrażeń wielonarządowych,
których doznał w wypadku komunikacyjnym. Okres tragicznej śmierci męża zbiegł się z
porodem ich syna.
Kolejnym wykładowcą była mgr Dorota Lekka z UKSW w Warszawie, która podjęła
się prezentacji zagadnienia „Cierpienie i śmierć jako udział w tajemnicy paschalnej
Chrystusa.” Powiedziała, że od czasu wydarzenia Jezusa Chrystusa, Jego męki, śmierci i
zmartwychwstania cierpieniu i śmierci odebrany został niszczący oścień. Odtąd każdy, kto
zechce złączyć swoje doświadczenie z doświadczeniem Syna Bożego, może liczyć na moc,
która nie tylko pozwoli przeżyć egzystencjalne doświadczenia, ale także wznieść się na
wyżyny ludzkiej doskonałości. Oto ostateczne słowo Boga na dramat cierpienia i
nieuchronnej śmierci: Jego żywa obecność.
Sesję zakończył
referat ks. dr. Dariusza Patera, organizatora Konferencji,
zatytułowany „Prakseologiczne ujęcie posługi kapelana szpitalnego”.
Oryginalność
podejmowanego zagadnienia polega na ukazaniu posługi kapelana szpitalnego w środowisku
tzw. patchworku religijnego, jakim jest szpital, gdzie przebywają m.in. ludzie, którzy mają
swój „własny przepis” na religię i przyjmują jako swoje tylko pewne elementy religijne, a
inne odrzucają. Udział kapłana w towarzyszeniu w chorobie cierpiącym jest dla wielu osób
4
przebywających w szpitalu cennym darem losu czy znakiem Opatrzności Bożej. Chorzy
pragną, by osoby towarzyszące im w cierpieniu były w pełni otwarte, gotowe do słuchania,
obdarzone empatią, wyrozumiałe, cierpliwe i silne duchowo i emocjonalnie.
Podsumowania i refleksji końcowej dokonał Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego
Konferencji ks. dr Dariusz Pater (WT UKSW). Powiedział: Jak dobrze, że ludzie potrafią się
uśmiechać. To tak, jakby przez ich serce przechodziło słońce. W życiu spotykamy też wiele
uśmiechów wygaszonych, umarłych, cierpiących. Uśmiech nadziei, gdy wszystko stracone się
wydaje, jest lekarstwem na dzisiejsze bóle człowieka. Uśmiech wdzięczności za wspólnie
spędzone chwile, i uśmiech radości ze spotkania za rok, by przeżywać kolejną refleksję
dotyczącą bólu i cierpienia człowieka. Dziękuję wszystkim za poświęcony czas i
współtworzenie naszej konferencji. Do zobaczenia w spokojnej przyszłości - życzył ks. Pater.
5