Małopolski Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa

Transkrypt

Małopolski Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa
Odmianowego i Rolniczego
Małopolski
Urząd Marszałkowski
w Krakowie
Wyniki
Porejestrowych Doświadczeń
Odmianowych i Rolniczych
w województwie małopolskim
Centralny Ośrodek
Badania Odmian
Roślin Uprawnych
SDOO w Węgrzcach
Zboża ozime
Zboża jare
Ziemniak
2014
Małopolska
Izba Rolnicza
w Krakowie
Małopolski Ośrodek
Doradztwa Rolniczego
w Karniowicach
Węgrzce, marzec 2015
Zrealizowano przy pomocy finansowej Samorządu Województwa
Małopolskiego
Przewodniczący Małopolskiego Zespołu Porejestrowego
Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego
mgr inż. Jolanta Madejska
Dyrektor SDOO Węgrzce
Stacja Koordynująca PDOiR w woj. małopolskim
Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych
Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Węgrzcach
32-086 Węgrzce; ul A5 nr 9 woj. małopolskie
tel. (+ 48) 12 285-88-81
tel/fax (+ 48) 12 285 87 81
e-mail: [email protected]
www.wegrzce.coboru.pl
Opracowanie:
Krzysztof Słowiak, Piotr Pszczółkowski, Ignacy Żak
Redakcja merytoryczna:
Jolanta Madejska
Publikacja chroniona prawem wydawcy;
każda reprodukcja całości lub jej części
wymaga zgody wydawcy
Wydawca: SDOO w Węgrzcach
Druk MODR Karniowice - nakład 500 egz.
WSTĘP
Małopolski Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego przekazuje
rolnikom województwa małopolskiego do wykorzystania kolejne opracowanie „Wyników doświadczeń
PDOiR”, obejmujących lata 2012 - 2014.
Niniejsza publikacja zawiera opracowanie wyników doświadczeń prowadzonych w systemie
Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego dla następujących gatunków: pszenica
ozima, pszenżyto ozime, żyto ozime, pszenica ozima orkisz, pszenica jara, jęczmień, owies i ziemniak.
Porejestrowe Doświadczalnictwo Odmianowe i Rolnicze (PDOiR) to system doświadczalny
obejmujący swym zakresem doświadczenia odmianowe i odmianowo-agrotechniczne niezbędne dla
potrzeb praktyki rolniczej.
Podstawy prawne funkcjonowania PDOiR w Polsce stanowią przepisy: art. 27 ust.1 ustawy z dnia
9 listopada 2012 roku o nasiennictwie (Dz. U. z 2012 r, poz. 1512 z późniejszymi zmianami), oraz Ustawa
o Centralnym Ośrodku Badania Odmian Roślin Uprawnych z 25 listopada 2010 roku art. 4, 5 i 11 (Dz. U.
z 2010 r, Nr 239, poz. 1592)
Współpraca w zakresie Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego
z samorządami województw, izbami rolniczymi i innymi partnerami na szczeblu regionalnym odbywa się
również w oparciu o przepisy: Ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r, o samorządzie województwa (Dz. U.
z 2001 r Nr.142 poz.1590) z późniejszymi zmianami, Ustawy z dnia 14 grudnia 1995 r o izbach rolniczych
(Dz. U z 2002 r. Nr.101 poz.927 ) z późniejszymi zmianami oraz Ustawy z dnia 22 października 2004 r
o jednostkach doradztwa rolniczego (Dz. U z 2004 r Nr 251 poz. 2507) z późniejszymi zmianami.
Podstawowym celem badań w systemie PDOiR jest dostarczenie rolnikowi obiektywnej informacji
o wartości gospodarczej odmian wpisanych do Krajowego Rejestru, przedstawienie reakcji odmian na
różne warunki glebowo-klimatyczne danego regionu, oraz wskazanie opłacalności intensyfikacji produkcji
(dwa poziomy agrotechniczne), a także wykorzystanie postępu biologicznego, którego nośnikiem są nowe
odmiany między innymi poprzez ustalenie List Odmian Zalecanych do uprawy na terenie województwa.
W roku 2014 przeprowadzono w województwie małopolskim łącznie 30 doświadczeń
finansowanych ze środków Województwa Małopolskiego i podmiotów realizujących doświadczenia oraz
21 doświadczeń zlecanych przez COBORU, finansowanych ze środków budżetu centralnego.
W imieniu Zespołu Wojewódzkiego Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego
i Rolniczego słowa podziękowania kieruję do Zarządu Województwa Małopolskiego za znaczące
wsparcie finansowe i ogromne zaangażowanie w prace ZW PDOiR, stawianie nowych wyzwań przed
ZW PDOiR. Z inicjatywy Zarządu Województwa prowadzone są doświadczenia systemem
ekologicznym, które mają na celu wskazanie odmian nadających się do uprawy w gospodarstwach
ekologicznych produkujących zdrową żywność, coraz bardziej oczekiwaną na rynku konsumenckim.
Dziękuję podmiotom realizującym doświadczenia w ramach programu PDOiR,
pracownikom Małopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Karniowicach, Małopolskiej
Hodowli Roślin HBP w Krakowie, Zakładu Doświadczalnego IHAR PIB w Grodkowicach,
Uniwersytetu Rolniczego im. H. Kołłątaja w Krakowie, Zespołu Szkół im. W. Witosa w Książu
Wielkim, Panu Władysławowi Sysło oraz wszystkim, którzy finansowo, merytorycznie lub
w jakikolwiek inny sposób włączyli się w realizację, doskonalenie i upowszechnianie systemu
Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego w województwie małopolskim.
Podziękowania kieruję również do firm BASF Polska i Caldena Sp. z o. o. za przekazane do
wykorzystania przy doświadczeniach PDOiR nawozy dolistne i środki ochrony roślin.
W związku z zakończeniem kadencji (2011-2014) Zespołu Wojewódzkiego Porejestrowego
Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego Województwa Małopolskiego składam wszystkim
członkom Zespołu serdeczne podziękowania za pracę w Zespole, przekazaną wiedzę i doświadczenie
oraz merytoryczny wkład w rozwój systemu PDOiR i rekomendacji odmian.
Przewodnicząca Zespołu Wojewódzkiego
Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego
Jolanta Madejska
-3-
Skład Zespołu Wojewódzkiego Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego
i Rolniczego województwa małopolskiego
Kadencja 2011-2014
L.p.
1
2
3
Nazwisko i imię
Jolanta Madejska
Przewodnicząca ZW PDOiR
Lucyna Malec
Wiceprzewodnicząca ZW PDOiR
Marek Boligłowa
Wiceprzewodniczący ZW PDOiR
4
Andrzej Bichoński
5
Stanisław Flaga
6
Anna Jednaka
7
Marek Kwiatkowski
8
Andrzej Lipiński
9
Stanisław Macugowski
10
Andrzej Nowak
11
Zofia Piechowicz
12
Stanisław Placek
13
Radosław Radulski
14
Ewa Ryjak
15
Teresa Ryszka
16
Krzysztof Słowiak
17
Teresa Sikora
18
Anna Strzembicka
19
Aleksander Szmigiel
20
Tadeusz Śmiałowski
21
Halina Tabaszewska
Ignacy Żak
Sekretarz ZW PDOiR
22
Instytucja
Stacja Doświadczalna Oceny Odmian
w Węgrzcach
Sejmik Województwa Małopolskiego, Komisja Rolnictwa
i Modernizacji Terenów Wiejskich
Małopolska Izba Rolnicza
Małopolska Hodowla Roślin
Hodowla Buraka Pastewnego Sp. z o.o.
Małopolski Urząd Marszałkowski
Departament Rolnictwa i Geodezji
Urząd Gminy w Zielonkach
Referat Geodezji, Rolnictwa i Gospodarki Gruntami
Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
w Karniowicach
Zakład Doświadczalny Oceny Odmian w Łopusznej
„FITOFARMA” s. c. Kraków
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa
w Krakowie
Zespół Szkół im. Wincentego Witosa w Książu Wielkim
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin PIB w Radzikowie
Zakład Doświadczalny Hodowli i Aklimatyzacji Roślin
Grodkowice
Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. Grupa IHAR
Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
w Karniowicach, Dział Systemów Produkcji Rolnej,
Standardów Jakościowych i Doświadczalnictwa
w Węgrzcach
w Węgrzcach
DANKO Hodowla Roślin Sp. z o. o.
Zakład Hodowli Roślin Oddział Modzurów
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin PIB w Radzikowie,
Zakład Roślin Zbożowych w Krakowie
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie,
Instytut Produkcji Roślinnej - Zakład Szczegółowej Uprawy
Roślin
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin PIB w Radzikowie,
Zakład Roślin Zbożowych w Krakowie
Zakłady Tłuszczowe „Bielmar” Bielsko-Biała
w Węgrzcach
-4-
Wyniki PDOiR w województwie małopolskim za 2014 rok zredagowane są w taki sam sposób jak
w latach poprzednich. Liczbowa charakterystyka ważnych cech gospodarczych obejmuje te gatunki,
z którymi przeprowadzono doświadczenia w 2014 r. Publikacja wyników jest dla każdego gatunku
przedstawiona oddzielnie.
Po tabelach zawierających dane dotyczące doświadczenia umieszczony jest krótki komentarz na
temat wyników uzyskanych w omawianym sezonie, na tle lat poprzednich oraz charakterystyka słowna
odmian biorących udział w doświadczeniu, opracowana przez COBORU na podstawie wyników
kilkuletnich badań .
1
Pszenica ozima
2
Pszenżyto ozime
3
Żyto ozime
4
Orkisz ozimy
*
5
Pszenica jara
o
6
Jęczmień jary
7
Owies
8
Ziemniak bardzo wczesny
9
Ziemniak wczesny
*
*
*
*
10
Ziemniak średnio wczesny
o
11
Ziemniak średnio późny
i późny
o
12
Kukurydza na ziarno
odmiany wczesne
o
13
Kukurydza na ziarno
odmiany średnio wczesne
o
14
Kukurydza na ziarno
odmiany średnio późne
o
15
Kukurydza na kiszonkę
odmiany wczesne
o
16
o
17
odmiany średnio późne
o
Razem
*
*
*
*
*
o
o
IHAR Radzików
ZD Grodkowice
SD Prusy
UR Kraków
*^
o
o
11+5
ZS
Książ Wielki
Gosp. ind.
Nowy Wiśnicz
Gosp.
Smęgorzów
MDDR
Karniowice
Gosp.
Nieczajna
MHR-HBP
ZHR Polanowice
Gatunek
ZDOO
Łopuszna
L.p.
SDOO
Węgrzce
Wykaz doświadczeń PDOiR realizowanych w województwie małopolskim w 2014 r
oraz źródła ich finansowania
*
*
*
*
*
*^
*
*
2+1
3
*
*^
2
2
Ogółem - 34 doświadczenia
o - doświadczenia finansowane z budżetu centralnego
* - doświadczenia finansowane lokalnie (sponsorowane)
^ - doświadczenia wcześniej zakończone/dyskwalifikacja statystyczna
-5-
1
1
2
4
Podstawowe elementy metodyki doświadczeń PDOiR
Doświadczenia prowadzono zgodnie z metodyką COBORU, opracowaną dla doświadczeń PDOiR ze
zbożami i ziemniakiem. Doświadczenia ze zbożami ozimymi i jarymi prowadzone były na dwóch
poziomach agrotechniki (przeciętnym i wysokim), w dwóch powtórzeniach. Wyjątek w zbożach stanowił
owies, z którym doświadczenia przeprowadzane były w trzech powtórzeniach na jednym poziomie
agrotechniki.
Na przeciętnym poziomie (a1) chemiczna ochrona roślin ograniczona jest do zaprawiania nasion,
stosowania herbicydów oraz interwencyjnie insektycydów, nawożenie mineralne zależy w dużym stopniu
od zasobności gleby w dostępne składniki pokarmowe.
Wysoki poziom agrotechniki (a2) różni się od przeciętnego zastosowaniem wyższego o 40 kg/ha
nawożenia azotowego, fungicydów, regulatorów wzrostu roślin oraz dolistnego nawożenia preparatami
wieloskładnikowymi.
Zabiegi różnicujące poziomy agrotechniki
L.p.
Poziom agrotechniki
Rodzaj zabiegu
przeciętny (a1)
wysoki (a2)
+
a1 + 40
1.
Nawożenie azotowe (kg N/ha)
2.
Stosowanie fungicydu:
a) pierwszy zabieg (ochrona podstawy źdźbła i liści)
b) drugi zabieg (ochrona liści i kłosa)
+
3.
Stosowanie regulatora wzrostu
+
4.
Nawożenie dolistne preparatem wieloskładnikowym
+
Dobory odmian do doświadczeń zostały ustalone przez Zespół Wojewódzki PDOiR, natomiast
odmiany wzorcowe jednakowe w danym gatunku dla wszystkich doświadczeń w kraju, wyznaczone
zostały przez COBORU.
Oceny stanu roślin, wylegania i porażenia przez choroby przedstawiono w skali 9-cio stopniowej przy
czym:
1 - oznacza stan najgorszy
9 - stan najlepszy.
Przebieg pogody w sezonie 2013 - 2014
Jesień 2013 była korzystna dla zbóż ozimych. Rośliny weszły w stan spoczynku zimowego w dobrej
kondycji. Jesienne zahamowanie wegetacji odnotowano na 30.11.2013. Zima bardzo łagodna, ze śladową
pokrywą śniegową lub jej całkowitym brakiem. Brak niekorzystnych zjawisk atmosferycznych, które
miałyby wpływ na przezimowanie roślin (mróz, wiatr). Stan roślin po zimie oceniono jako dobry. Nie
stwierdzono wymarzania, ani porażenia roślin przez pleśń śniegową. Ruszenie wegetacji zanotowano na
dzień 12. 03. 2014.
Początek III dekady marca bardzo ciepły, temperatury dochodzą do 20 C. Wczesna wiosna
umożliwiła siew zbóż jarych w III dekadzie marca. Wschody równomierne i wyrównane pod koniec
I dekady kwietnia. W okresie tym występują znaczne wahania temperatury. W II dekadzie chłodno,
niewielkie opady deszczu. Pogoda poprawia się pod koniec kwietnia, znaczny wzrost temperatury, dobre
uwilgocenie gleby powodują, że zboża jare weszły szybko w fazę krzewienia. Znaczne pogorszenie
pogody od połowy II dekady maja (intensywne deszcze przez 5 dni - 71 mm). Następnie poprawa pogody,
powoduje intensywny wzrost roślin. W dalszym okresie wegetacji dobre warunki do rozwoju roślin
(ciepło, opady deszczu). Lipiec z bardzo dużą ilością opadów (182 mm). W dniu 15 lipca w Węgrzcach,
gwałtowna burza z gradem ( 26 mm opadu), powoduje uszkodzenia kłosów i częściowe osypywanie się
ziarna . Pomimo niekorzystnych warunków panujących w lipcu i sierpniu (opady deszczu i utrudnione
żniwa) plony zarówno zbóż ozimych jak i jarych nie odbiegały znacznie od średniej za ostatnie trzylecie
-6-
Temperatura powietrza w SDOO Węgrzce - sezon wegetacyjny 2013/2014
Temperatura powietrza w o C na wysokości 2 m
Miesiąc
Średnia miesiąca
Ekstremalna
Średnia
miesiąca
Maksymalna
Minimalna
Maksymalna
Minimalna
Wrzesień 2013
12,9
18,1
9,1
24,1
2,6
Październik 2013
10,9
16,7
6,5
24,2
-2,3
Listopad 2013
5,4
8,9
2,9
18,4
-3,9
Grudzień 2013
1,9
5,7
-0,6
14,8
-4,5
Styczeń 2014
-0,9
1,6
-3,4
10,5
-14,5
Luty 2014
2,9
7,1
-1,3
11,0
-9,9
Marzec 2014
7,2
11,7
2,8
21,6
-0,8
Kwiecień 2014
11,3
16,4
6,2
23,0
1,3
Maj 2014
14,3
18,7
9,9
28,2
1,7
Czerwiec 2014
16,7
21,3
12,1
30,9
7,5
Lipiec 2014
20,8
25,7
15,9
30,5
9,8
Sierpień 2014
18,3
22,7
13,9
30,9
7,7
Wrzesień 2014
15,6
20,0
11,2
25,8
4,5
Opady w SDOO Węgrzce - sezon wegetacyjny 2013/2014
Opad w mm
Miesiąc
Liczba dni
z opadami
I dekada
II dekada
III dekada
Suma
miesięczna
Wrzesień 2013
8,3
39,1
6,4
53,8
19
Październik 2013
0,0
11,2
0,6
11,8
4
Listopad 2013
45,1
8,6
7,1
60,8
18
Grudzień 2013
9,0
0,0
0,4
9,4
9
Styczeń 2014
7,7
21,6
16,8
46,1
19
Luty 2014
8,2
7,9
0,5
16,6
9
Marzec 2014
1,5
21,8
4,4
27,7
8
Kwiecień 2014
14,6
14,4
14,0
43,0
15
Maj 2014
5,6
75,1
26,8
107,5
16
Czerwiec 2014
4,3
19,0
56,8
80,1
10
Lipiec 2014
102,4
45,8
33,8
182,0
15
Sierpień 2014
12,0
44,0
28,5
84,5
17
Wrzesień 2014
31,2
26,6
17,9
75,7
15
-7-
Pszenica ozima
Uwagi ogólne
Doświadczenie z pszenicą ozimą w województwie małopolskim w sezonie 2013/14 przeprowadzono w trzech
punktach: tj. SDOO Węgrzce - 43 odmiany (finansowane z budżetu centralnego), MHR-HBP Kraków - ZHR
Polanowice oraz IHAR PIB Radzików - ZD Grodkowice (doświadczenia finansowane lokalnie). W doświadczeniach
finanso-wanych lokalnie badano 30 odmian, których dobór został ustalony przez Zespół Wojewódzki PDOiR
województwa małopolskiego. Doświadczenie w MHR-HBP Kraków - ZHR Polanowice zostało zdyskwalifikowane
statystycznie i wyniki z tego doświadczenia nie zostały ujęte w niniejszym opracowaniu.
W 2004 roku po raz pierwszy dla pszenicy ozimej ustalono Listę Odmian Zalecanych (LOZ) do uprawy
w woj. małopolskim. Od tej pory jest ona corocznie aktualizowana na podstawie wyników doświadczeń PDOiR
z ostatnich lat. LOZ ma ułatwić rolnikom podjęcie decyzji dotyczącej wyboru najbardziej wartościowych odmian do
uprawy. Doświadczenia z pszenicą ozimą przeprowadzono zgodnie z metodyką COBORU przedstawioną
w poprzednim rozdziale. Powierzchnia poletek była różna w punktach doświadczalnych i wynosiła: - 10 m2 do
sprzętu w Polanowicach i Grodkowicach oraz 15 m2 w Węgrzcach.
Tabela 1
Pszenica ozima. Odmiany badane.
Odmiana
Rok
wpisu do
KR
Rok
włączenia
do LOZ
Kod kraju
pocodzenia
L.p.
Rok zbioru: 2014
1.
Astoria
2012
–
PL
2.
Tonacja
2001
2004
PL
3.
Legenda
2005
–
PL
4.
Figura
2007
–
PL
5.
Ostroga
2008
2011
PL
6.
Bamberka
2009
2012
PL
7.
Natula
2009
2011
PL
8.
Skagen
2009
2012
DE
9.
Arkadia
2011
2013
PL
10.
Linus
2011
2015
FR
11.
Sailor
2011
2013
DE
12.
Estivus
2012
–
DE
13.
Patras
2012
2014
DE
14.
Praktik
2012
–
FR
15.
Tulecka
2012
–
PL
16.
Arktis
2013
–
DE
17.
Lavantus
2013
–
DE
18.
Bogatka
2004
–
PL
19.
Mulan
2008
–
DE
20.
Jantarka
2010
2013
PL
Adres jednostki zachowującej odmianę,
a w przypadku odmiany zagranicznej
- pełnomocnika Polsce
Poznańska Hodowla Roślin Sp. z o.o.
ul. Kasztanowa 5; 63-004 Tulce
ul. Główna 20; 99-307 Strzelce
DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o.
Choryń 27; 64-000 Kościan
Małopolska Hodowla Roślin - HBP Sp. z o.o.
ul. Zbożowa 4; 30-002 Kraków
Saaten - Union Polska Sp. z o.o.
ul. Straszewska 70; 62-100 Wągrowiec
RAGT Semences Polska Sp. z o.o.
ul. Sadowa 10A; 87-148 Łysomice
DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o
DSV Polska Sp. z o.o.
-8-
Tabela 1 c. d.
Pszenica ozima. Odmiany badane.
Rok
wpisu do
KR
Rok
włączenia
do LOZ
Kod kraju
pochodzenia
Rok zbioru: 2014
L.p.
Odmiana
21.
KWS Ozon
2010
2014
DE
22.
Fidelius
2010
–
AT
23.
Platin
2012
2014
DE
24.
Speedway
2012
–
DE
25.
Artist
2013
–
DE
26.
Fakir
2013
–
DE
27.
KWS Livius
2013
–
DE
28.
Pengar
2013
–
DE
29.
Markiza
2007
–
PL
30.
Forkida
2010
–
PL
KR - Krajowy Rejestr
KWS Lochow Polska Sp. z o.o.
Kondratowice ul. Słowiańska 5; 57-150 Prusy
Lantmannen SW Seed sp. z o.o
ul. Głowackiego 1A, 05-822 Milanówek
ul. Straszewska 70 62-100 Wągrowiec
LOZ - Lista Odmian Zalecanych
Tabela 2
Pszenica ozima. Warunki polowe doświadczeń.
Rok zbioru 2014
Miejscowość
SDOO Węgrzce
IHAR PIB Radzików
ZD Grodkowice
Powiat
Kompleks rolniczej przydatności gleby
Klasa bonitacyjna gleby
pH gleby w KCl
Przedplon
(dzień, m-c, rok)
Data siewu
(szt./ m2)
Obsada roślin
(dzień, m-c, rok)
Data zbioru
Kraków
2
II
5,9
Rzepak ozimy
30.09.2013
400 szt./m2
09.08.2014
Wieliczka
2
R III A
6,0
Rzepak ozimy
04.10.2013
400 szt./m2
08.08.2014
Nawożenie mineralne
N na poziomie a1
N na poziomie a2
P2O5
K 2O
Nawożenie dolistne preparatami
wieloskładnikowymi na poziomie a2
122
162
40
60
FoliQ Micromax
- 2,0 l - (2x)
(kg/ha)
(kg/ha)
(kg/ha)
(kg/ha)
(l kg/ha)
92,5
132,5
75
92,5
–
Środki ochrony roślin
Zaprawa nasienna
Herbicyd
Insektycyd
Kinto Duo 080 FS
- 200 ml/100 kg
(nazwa, dawka/ha)
Expert Met WG - 0,35 g
Husar Active 387 OD - 1,0 l
(nazwa, dawka/ha) Bi 58 Nowy 400 EC 0.5 l
(nazwa)
-9-
Kinto Duo 080 FS
- 200 ml/100 kg
Maraton 375 SC. 4,0 l
Glean 75 WG 5 g
Dursban 480 EC 1,5 l
Bi 58 Nowy 400 EC 0.5 l
Tabela 2 c. d.
Pszenica ozima. Warunki polowe doświadczeń.
Miejscowość
Powiat
Rok zbioru 2014
SDOO Węgrzce
IHAR PIB Radzików
ZD Grodkowice
Kraków
Wieliczka
Środki ochrony roślin c.d.
(tylko na poziomie a2)
Fungicyd - pierwszy zabieg
(nazwa, dawka/ha)
Capalo 337,5 SE - 1,0 l
Zamir 400 EW - 0,6 l
Lotus 750 EC - 0,5 l
Fungicyd - drugi zabieg
(nazwa, dawka/ha)
Adexar Plus -1,5 l
Regulator wzrostu
(nazwa, dawka/ha)
Medal Top 350 SC - 0.8 l
Tebu 250 EW - 1,0 l
Antywylegacz
płynny 675 SL - 2.0 l
Moddus 250 EC - 0,4 l
– - zabiegu nie wykonano
Tabela 3
Pszenica ozima. Wyniki ogólne doświadczeń.
L.p.
Rok zbioru: 2014
Węgrzce
Cecha
a1
1.
Stan roślin przed zimą
(skala 9o)
o
Grodkowice
a2
a1
a2
9,0
8,8
2.
Stan roślin po zimie
(skala 9 )
9,0
8,7
3.
Martwe rośliny
(%)
0,0
0,0
4.
Termin kłoszenia
(dzień, m - c)
18.05
19.05
24.05
26.05
5.
Termin dojrzałości woskowej
(dzień, m - c)
12.07
14.07
13.07
15.07
6.
(cm)
93
89
107
97
(skala 9o)
9,0
9,0
8,9
9,0
8.
Wysokość roślin
Wyleganie roślin w fazie
dojrzałości mlecznej
Wyleganie roślin przed zbiorem
(skala 9o)
8,9
8,9
7,3
8,2
9.
Porażenie przez:
10.
Pleśń śniegową
11.
Mączniak
9,0
9,0
6,9
7,7
12.
Rdza brunatna
8,6
9,0
7,0
7,7
13.
Septorioza liści
5,7
9,0
1,8
2,9
14.
Septorioza plew
–
–
7,9
8,6
15.
Fuzarioza kłosów
–
–
7,6
8,2
16.
Rdza żółta
8,1
9,0
8,5
9,0
17.
Masa 1000 ziaren
(g)
50,3
53,1
45,7
50,7
18.
Wilgotność ziarna podczas zbioru
(%)
16,1
16,5
12,6
12,6
19.
Plon ziarna
(dt/ha)
67,5
81,2
95,4
103,9
7.
9,0
Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian
a1 - przeciętny poziom agrotechniki;
Skala 9o ;
9 - oznacza stan najkorzystniejszy,
9,0
– - brak danych
a2 - wysoki poziom agrotechniki
1 - oznacza stan najmniej korzystny
- 10 -
Tabela 4
Pszenica ozima. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca).
Poziom a1
L.p.
Odmiana
Rok zbioru 2014
Poziom a2
Węgrzce
Grodkowice
Węgrzce
Grodkowice
Wzorzec, dt. z ha
67,5
95,4
81,2
103,9
90
87
88
86
2.
Astoria
Tonacja
97
96
100
95
3.
Legenda
85
93
98
94
4.
Figura
103
79
104
87
5.
Ostroga
86
103
97
97
6.
Bamberka
98
109
92
106
7.
Natula
89
103
86
102
8.
Skagen
106
110
101
103
9.
Arkadia
99
91
103
101
10.
Linus
113
112
109
112
11.
Sailor
92
105
95
104
12.
Estivus
107
101
104
105
13.
Patras
104
110
97
105
14.
Praktyk
93
105
89
100
15.
Tulecka
117
88
109
98
16.
Arktis
93
88
98
89
17.
Lavantus
113
98
117
104
18.
Bogatka
106
95
100
94
19.
Mulan
95
97
100
99
20.
Jantarka
92
94
98
95
21.
KWS Ozon
119
105
116
100
22.
Fidelius
90
87
95
89
23.
Platin
114
100
115
103
24.
Speedway
95
114
97
107
25.
Artist
104
107
101
103
26.
Fakir
87
106
83
101
27.
KWS Livius
118
116
116
110
28.
Pengar
117
102
112
106
29.
Markiza
82
101
83
103
30.
Forkida
94
97
97
101
1.
Wzorzec - średnia z wszystkich badanych odmian
- 11 -
Tabela 5
Pszenica ozima. Plon ziarna odmian (% wzorca).
Lp.
Odmiana
Grupa
technologiczna
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
- 12 -
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
Astoria
Tonacja
Legenda
Figura
Ostroga
Bamberka
Natula
Skagen
Arkadia
Linus
Sailor
Estivus
Patras
Praktyk
Tulecka
Arktis
Lavantus
Bogatka
Mulan
Jantarka
KWS Ozon
Fidelius
Platin
E
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
B
B
B
B
B
B
Poziom a1
Zimotrwałość
Skala 9o
Wzorzec, dt z ha
1.
Lata zbioru: 2014, 2013, 2012
3
5,5
6
5
6
3
4,5
4,5
6
4
5,5
2,5
4
4
2,5
4
3,5
6
3
5
4
5
4
Poziom a2
2013
2012
- 2014
- 2014
2014
2013
2012
81,4
53,6
89,6
88
102
96
96
101
96
89
92
101
91
90
94
2013
2012
- 2014
- 2014
2014
2013
2012
92,5
63,3
97,9
87
96
98
98
99
102
99
100
91
94
96
95
98
96
96
101
91
94
95
97
98
96
97
96
97
95
96
97
95
92
96
95
104
97
95
101
99
99
95
100
97
98
96
106
97
101
100
94
98
92
96
95
108
108
104
108
107
102
106
98
104
102
67,5
74,9
95
77,9
84,6
92
95
106
110
101
104
102
106
110
104
106
113
106
99
110
106
110
103
101
107
105
98
105
107
102
103
99
106
102
103
102
104
99
–
102
–
105
96
–
101
–
107
110
–
109
–
101
107
–
104
–
99
105
–
102
–
94
108
–
101
–
102
101
–
102
–
103
101
–
102
–
91
–
–
–
–
93
–
–
–
–
106
–
–
–
–
111
–
–
–
–
101
91
105
96
99
97
93
99
95
96
96
92
105
94
98
100
95
108
98
101
93
105
102
99
100
97
102
96
100
98
112
102
105
107
106
108
106
105
107
106
88
106
–
97
–
92
104
–
98
–
107
111
–
109
–
109
105
–
107
–
Tabela 5 c.d.
Pszenica ozima. Plon ziarna odmian (% wzorca).
Lp.
Odmiana
Grupa
technologiczna
25.
26.
27.
28.
29.
30.
Speedway
Artist
Fakir
KWS Livius
Pengar
Markiza
Forkida
Poziom a1
Zimotrwałość
Skala 9o
Wzorzec, dt z ha
24.
Lata zbioru: 2014, 2013, 201
2,5
4
4,5
3,5
3
5
4,5
B
B
B
B
B
C
C
Liczba doświadczeń
Poziom a2
2013
2012
- 2014
- 2014
2014
2013
2012
81,4
104
105
97
117
109
92
96
53,6
100
–
–
–
–
92
93
89,6
–
–
–
–
–
108
–
67,5
102
–
–
–
–
92
95
2
3
3
5
2013
2012
- 2014
- 2014
2014
2013
2012
74,9
–
–
–
–
–
97
–
92,5
102
102
92
113
109
93
99
63,3
101
–
–
–
–
96
96
97,9
–
–
–
–
–
101
–
77,9
102
–
–
–
–
95
98
84,6
–
–
–
–
–
97
–
8
2
3
3
5
8
Wzorzec: w latach 2012 - 2014: - wszystkie odmiany badane Zimotrwałość - wyższe stopnie oznaczają lepszą ocenę (wg. Listy Opisowej Odmian 2013, COBORU
Grupa technologiczna: E - elitarna, A - jakościowa, B - chlebowa, C - pozostała w tym paszowa (wg. listy Opisowej Odmian 2014, COBORU) – - Brak danych
- 13 -
Tabela 6
Pszenica ozima. Porażenie odmian przez choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki - a1 (odchylenia od wzorca) Lata zbioru: 2014, 2012-2014
L.p.
Odmiana
Liczba
lat
badań
Mączniak
2014
2012
- 2014
Rdza brunatna
2014
2012
- 2014
Septorioza liści
2014
2012
- 2014
2012
- 2014
2014
2012
- 2014
Choroby podstawy
źdźbła
2012
2014
- 2014
7,1
-0,5**
0,5
0,7
-0,1
0,5
-0,5
0,3
7,6
-0,6
0,4
0,4
-0,1
-0,1
-0,1
-0,1
7,1
-0,2**
0,5
0,5
-0,3
0,3
-0,1
0,1
7,9
-0,2*
0,2**
0,7**
-0,4**
0,2**
-0,9**
0,4**
Septorioza plew
2014
Fuzarioza kłosów
Rdza
żółta
8,3
0,2
-2,5
0,2
0,0
0,7
0,7
0,5
2014
Wzorzec
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Astoria
Tonacja
Legenda
Figura
Ostroga
Bamberka
Natula
2
12
9
7
6
5
5
6,9
-1,4
-0,4
0,1
-0,4
0,6
0,1
0,6
7,4
-1,0**
-1,1
0,0
-0,3
0,5
0,3
0,5
7,8
-0,5
0,0
0,0
-1,5
0,5
-0,5
-0,5
6,9
-0,3**
-1,0
0,1
-1,8
1,3
0,4
0,1
3,8
1,2
-0,5
0,2
0,5
0,0
-0,5
0,0
4,8
0,3**
-0,2
0,2
-0,2
0,8
0,1
-0,4
7,9
-0,9
0,6
0,6
-0,9
0,1
-0,9
0,1
Choroba nie
wystąpiła
skala 9o
Tabela 6 c.d.
Pszenica ozima. Porażenie odmian przez choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki - a1 (odchylenia od wzorca) Lata zbioru: 2014, 2012-2014
L.p.
Odmiana
Liczba
lat
badań
Mączniak
2014
2012
- 2014
Rdza brunatna
2014
2012
- 2014
Septorioza liści
2014
2012
- 2014
2012
- 2014
2014
2012
- 2014
Choroby podstawy
źdźbła
2012
2014
- 2014
7,9
0,7**
0,2**
0,2**
0,2**
0,3*
0,3*
-0,7*
0,3*
–
–
-0,1**
0,4**
0,2**
-0,1**
0,3*
1,3*
-0,7*
–
–
–
–
-0,4**
-0,7*
8,3
0,7
-2,3
0,7
0,7
0,2
0,7
0,7
-2,0
0,5
0,2
-1,3
-0,3
0,7
0,7
0,2
0,7
0,7
0,7
0,7
0,7
0,2
-2,8
-1,3
2
2
Septorioza plew
2014
Fuzarioza kłosów
Rdza
żółta
2014
Wzorzec
- 14 -
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
Skagen
Arkadia
Linus
Sailor
Estivus
Patras
Praktyk
Tulecka
Arktis
Lavantus
Bogatka
Mulan
Jantarka
KWS Ozon
Fidelius
Platin
Speedway
Artist
Fakir
KWS Livius
Pengar
Markiza
Forkida
5
3
3
3
2
2
2
2
1
1
10
6
4
4
2
2
2
1
1
1
1
7
1
6,9
1,1
-0,4
1,1
0,6
-0,4
0,1
0,1
0,1
0,6
-1,4
0,6
-1,4
-0,4
0,6
0,6
-0,9
1,1
0,6
-0,4
-0,4
0,1
0,1
-0,9
7,4
0,5
-0,7
0,0
0,5
-0,2**
0,2**
0,2**
-0,4**
0,6*
-1,4*
0,0
-0,4
-0,2
0,6
0,7**
-0,8**
1,2**
0,6*
-0,4*
-0,4*
0,1*
0,4
-0,5**
7,8
-1,3
0,5
0,0
-1,0
0,2
0,2
0,5
0,2
0,5
0,2
0,5
-0,5
0,0
0,7
0,7
0,7
0,7
-0,3
0,0
-0,8
0,7
0,0
0,0
6,9
-0,8
0,3
0,2
-1,3
0,5**
-0,2**
0,5**
-0,1**
0,5*
0,2*
0,2
-0,5
-0,6
0,5
0,7**
0,8**
0,9**
-0,3*
0,0*
-0,8*
0,7*
0,2
-0,2**
3,8
0,7
-1,3
0,2
0,0
0,2
0,2
0,0
0,0
-0,8
-0,3
0,0
-0,3
-0,5
0,0
-0,8
0,0
1,2
-0,3
0,0
1,5
0,2
-0,8
-0,8
4,8
0,5
-0,5
0,3
-0,3
0,2**
0,1**
0,2**
0,2**
-0,8*
-0,3*
-0,4
-0,1
-0,1
-0,1
-0,7**
0,4**
1,0**
-0,3*
0,0*
1,5*
0,2*
-0,4
-0,8**
7,9
0,6
-0,4
-0,4
0,1
0,1
-0,4
0,1
0,1
0,6
0,6
-0,9
-0,4
0,6
-0,9
-0,4
0,1
0,1
-0,4
0,1
1,1
1,1
-0,4
-0,4
7,1
0,6
-0,1
0,0
0,3
-0,2**
-0,5**
0,2**
0,1**
0,6*
0,6*
-0,4
0,0
0,5
-0,6
-0,2**
0,1**
-0,1**
-0,4*
0,1*
1,1*
1,1*
0,1
-0,4**
7,6
-0,6
0,4
-0,6
-0,1
0,4
-0,1
-0,1
-0,1
-0,1
0,4
-0,1
0,4
-0,1
-0,6
-0,1
0,4
0,4
-0,1
0,4
-0,1
-1,1
0,4
-0,6
7,1
0,1
0,2
-0,1
0,1
0,2**
0,2**
-0,1**
0,0**
-0,1*
0,4*
-0,1
0,3
-0,1
-0,5
-0,3**
0,4**
0,1**
-0,1*
0,4*
-0,1*
-1,1*
0,4
-0,5**
1
7
2
8
2
8
1
7
1
7
Choroba nie wystąpiła
skala 9o
Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których dana choroba wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą.
* - Wyniki za jeden rok,
** - Wyniki za dwa lata.
Mączniak, septorioza plew, fuzarioza kłosów - wyniki z Grodkowic.
Wzorzec: w latach 2012 - 2014 - wszystkie odmiany badane.
Liczba doświadczeń dla okresu 2012 -2014 odnosi się do odmian badanych trzy lata, dla badanych dwa lata jest odpowiednio mniejsza.
Tabela 7
Pszenica ozima. Ważniejsze właściwości rolniczo - użytkowe odmian (odchylenia od wzorca).
L.p.
Odmiana
Liczba
lat
badań
o
Wyleganie (skala 9 )
W fazie dojrzałości mlecznej
2014
2012 - 2014
przed zbiorem
2014
2012 - 2014
Lata zbioru: 2014, 2012 -2014
Wysokość roślin
(cm)
Masa 1000 ziaren
(g)
2014
2012 - 2014
2014
2012 - 2014
100
3
9
20
6
-1
0
7
0
6
-11
0
-4
-8
-11
6
1
-4
9
-3
-1
-16
3
-1
92
5
9
18
6
0
-2
7
1
6
-9
3
-4**
-7**
-11**
6**
1*
-4*
7
-1
0
-12
2**
-1**
48,0
4,6
0,6
1,2
2,1
1,4
0,5
2,5
1,0
1,2
-2,1
1,8
-1,3
6,7
-3,5
-1,8
-3,5
-3,9
4,2
-1,1
1,4
1,1
-2,0
-4,5
44,2
2,6
0,4
-0,3
0,3
1,6
2,7
2,0
0,5
1,7
-1,3
1,2
-0,9**
5,5**
-3,8**
-1,6**
-3,5*
-3,9*
2,6
0,0
0,5
0,7
-1,5**
-3,7**
Poziom agrotechniki a1
Astoria
Tonacja
Legenda
Figura
Ostroga
Bamberka
Natula
Skagen
Arkadia
Linus
Sailor
Estivus
Patras
Praktyk
Tulecka
Arktis
Lavantus
Bogatka
Mulan
Jantarka
KWS Ozon
Fidelius
Platin
2
12
9
7
6
5
5
5
3
3
3
2
2
2
2
1
1
10
6
4
4
2
2
Nie wystąpiło
- 15 -
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
Nie wystąpiło
Wzorzec
7,3
0,2
-0,3
-1,8
0,2
-1,8
-0,8
1,7
-0,3
-1,3
1,2
0,4
0,7
0,7
1,2
-1,3
0,7
0,2
-1,3
-1,8
-3,8
1,2
-0,8
1,7
8,1
0,4
-0,1
-0,9
-0,2
-1,2
-0,1
0,8
-0,7
-0,1
0,6
0,3
0,6**
0,6**
0,6**
-0,4**
0,7*
0,2*
-1,4
-0,6
-1,9
0,6
-0,7**
1,1**
Tabela 7 c. d.
Lp.
Odmiana
Liczba
lat
badań
Wyleganie (skala 9o)
2014
2012 - 2014
przed zbiorem
2014
2012 - 2014
Lata zbioru: 2014, 2012 – 2014
Wysokość roślin
(cm)
Masa 1000 ziaren
(g)
2014
2012 - 2014
2014
2012 - 2014
100
-6
-6
0
8
-5
9
2
2
92
-5**
-6*
0*
8*
-5*
5
2**
8
48,0
-4,0
0,8
-2,7
4,0
-6,7
1,2
0,9
2
44,2
-4,1**
0,8*
-2,7*
4,0*
-6,7*
-0,4
0,7**
8
Nie wystąpiło
Speedway
Artist
Fakir
KWS Livius
Pengar
Markiza
Forkida
2
1
1
1
1
7
1
Nie wystąpiło
Wzorzec
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
7,3
0,7
1,7
1,2
0,7
1,2
1,2
-1,3
1
8,1
0,6**
1,7*
1,2*
0,7*
1,2*
0,8
-0,9**
2
Odmiana
2014
Wzorzec:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Astoria
Tonacja
Legenda
Figura
Ostroga
Bamberka
Natula
2
12
9
7
6
5
5
2012 - 2014
przed zbiorem
2014
2012 - 2014
8,5
8,2
0,3
0,3*
-1,2
-0,5**
-1,7
-0,7**
0,8
0,6**
-2,2
-2,0**
-1,2
-0,5**
0,8
0,6**
Nie wystąpiło
Lp.
Liczba
lat
badań
Nie wystąpiło
- 16 -
Tabela 7 c. d.
Lata zbioru: 2014, 2012 –2014
Wysokość roślin
(cm)
Masa 1000 ziaren
(g)
2014
2012 - 2014
2014
2012 - 2014
97
3
11
19
5
2
1
1
85
4
9
16
4
0
2
2
50,7
3,4
0,8
-1,9
1,0
1,1
-0,2
1,8
46,6
2,2
0,6
-1,4
0,4
1,3
1,9
0,8
Tabela 7 c. d.
Wzorzec
Skagen
Arkadia
Linus
Sailor
Estivus
Patras
Praktyk
Tulecka
Arktis
Lavantus
Bogatka
Mulan
Jantarka
KWS Ozon
Fidelius
Platin
Speedway
Artist
Fakir
KWS Livius
Pengar
Markiza
Forkida
5
3
3
3
2
2
2
2
1
1
10
6
4
4
2
2
2
1
1
1
1
7
1
2014
Wzorzec: w latach 2012 - 2014 - wszystkie odmiany badane.
* - wyniki jednoroczne ;
** - wyniki dwuletnie
2012 - 2014
przed zbiorem
2014
2012 - 2014
8,2
-1,2
0,3
0,8
0,8
0,8
0,8
0,8
-0,7
0,8
0,8
-1,7
-1,2
-0,7
0,3
-0,2
0,8
0,8
0,8
0,8
0,3
0,3
0,3
0,3
Nie wystąpiło
- 17 -
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
Odmiana
Nie wystąpiło
Lp.
Liczba
lat
badań
1
Lata zbioru: 2014, 2012 –2014
Wysokość roślin
(cm)
Masa 1000 ziaren
(g)
2014
2012 - 2014
2014
2012 - 2014
8,5
-1,0**
0,3**
0,6**
0,6**
0,8*
0,8*
0,8*
-0,7*
0,8*
0,8*
-1,5**
-0,5**
-0,5**
0,3**
-0,2*
0,8*
0,8*
0,8*
0,8*
0,3*
0,3*
0,3**
0,3*
97
2
7
-11
0
-3
-9
-10
6
-1
-6
6
-2
-1
-13
1
-1
-3
-8
-1
5
-4
10
1
85
1
5
-6
1
-2**
-7**
-8**
5**
-1*
-6*
3
-3
-2
-9
1**
-2**
-5**
-8*
-1*
5*
-4*
6
3*
50,7
-0,7
3,3
-2,4
1,3
-1,9
5,8
-4,8
0,5
-1,1
-2,9
4,0
-0,1
2,7
0,3
0,5
-4,8
-3,0
-1,0
-1,3
3,0
-5,7
1,2
1,6
46,6
0,2
2,6
-1,0
0,0
-1,2**
4,5**
-4,4**
0,7**
-1,1*
-2,9*
3,1
0,3
1,7
1,5
0,0**
-4,0**
-4,3**
-1,0*
-1,3*
3,0*
-5,7*
-0,3
0,7*
2
2
8
2
8
Wyleganie przed zbiorem a (2014) - wyniki z Grodkowic
Pszenica ozima - wyniki doświadczeń
Plonowanie
Na poziomie a1 średni plon wzorca dla dwóch punktów doświadczalnych wynosił 81,4 dt/ha i był wyższy od
średniej za lata 2012-2014, gdzie średnia wzorca wynosiła 74,9 dt/ha. Wyższy plon wzorca na poziomie a 1 uzyskano
w Grodkowicach (95,4 dt/ha), a dużo mniejsze plony uzyskano w Węgrzcach - 67,5 dt/ha, (z powodu uszkodzenia
roślin przez grad w dniu 15 lipca). Najlepiej plonującymi okazały się odmiany: KWS Livius (117 %, wzorca), Linus
(113 %), KWS Ozon (112 %), Pengar (109 %) i Skagen (108 %). Ponadto w Węgrzcach bardzo dobrze plonowały
odmiany: Tulecka (117 % wzorca), Platin (114 %) i Lavantus (113 %), a w Grodkowicach odmiany: Speedway (114
%), Bamberka (109 %) i Artist (107 %).
Na poziomie a2 średni plon wzorca w 2014 roku wynosił 92,5 dt/ha i był wyższy od plonu za ostatnie trzylecie
(84,6dt/ha), przy czym podobnie jak na poziomie a 1 wyższy plon uzyskano w Grodkowicach, (103,7 dt/ha),
a mniejszy w Węgrzcach (81,2 dt/ha). Średnia zwyżka plonu spowodowana zastosowaniem wyższego poziomu
agrotechniki wyniosła 11,1 dt/ha. Wyższy przyrost plonu na poziomie a 2 uzyskano w Węgrzcach (+13,7 dt/ha),
mniejszy w Grodkowicach (+ 8,5 dt/ha). Najwyżej na tym poziomie plonowały odmiany: KWS Livius, Lavantus,
Linus, Platin, Pengar oraz KWS Ozon. Analizując plony odmian za ostatnie dwu i trzylecie widzimy że,
wyróżniającymi odmianami na obydwu poziomach są: Arkadia, KWS Ozon, Linus Skagen, Platin i Sailor, a z odmian
badanych pierwszy rok odmiany: KWS Livius, Lavantus i Pengar (tab.5).
Przezimowanie
W 2014 roku nie stwierdzono strat spowodowanych warunkami zimowania (wymarzanie) zarówno
w Węgrzcach jak i w Grodkowicach.
Wyleganie
Wyleganie w 2014 roku nie wystąpiło w żadnym punkcie doświadczalnym w fazie dojrzałości mlecznej,
natomiast przed zbiorem wystąpiło na poziomie a1 i poziomie a2, w jednej miejscowości (Grodkowice). Średnia
wzorca na poziomie a1 wyniosła 7,3, przy ocenie 8,1 za ostatnie trzylecie.
Choroby
Ocenę porażenia przez choroby przeprowadzono na poziomie a 1. Porażenie septoriozą liści było zdecydowanie
wyższe niż za ostatnie trzylecie. Średnia porażenia poszczególnych odmian wyniosła 3,8 przy ocenie 4,8 za lata
2012-2014, a odmianami najsilniej porażonymi były: Arkadia (ocena 2,5), Arktis, Fidelis, Markiza i Forkida
(oceny 3,0), a z bardziej odpornych możemy wymienić odmiany: KWS Livius (5,3), Speedway, (5,0) i Astoria (5,0).
Średnia porażenia mączniakiem wyniosła 6,9 (Grodkowice) przy ocenie 7,4 za lata 2012-2014. Najbardziej
wrażliwe na tę chorobę okazały się odmiany: Astoria, Lavantus, Mulan (oceny 5,5), a bardziej odporne to: Linus,
Skagen i Speedway (oceny 8,0).
Nasilenie pozostałych chorób nie było zbyt duże. Średnia ocena porażenia rdzą brunatną w 2014 roku
wyniosła 7,8 przy ocenie 6,9 za ostatnie trzylecie. Odmiany wrażliwsze na tą chorobę to: Figura (6,3), Skagen (6,5)
i Sailor (6,8), natomiast oceny dla pozostałych odmian kształtowały się między 7,0 a 8,5.
Porażenie fuzariozą kłosów oceniono na 7,6 przy średniej 7,1 za ostatnie trzylecie, natomiast średnia porażenia
septoriozą plew wyniosła 7,9.
W 2014 roku zanotowano porażenie odmian pszenicy ozimej rdzą żółtą. Średnia porażenia wszystkich odmian
wyniosła 8,3, a odmianami, które okazały się najbardziej wrażliwe na tą chorobę są: Markiza (5,5), Tonacja (5,8),
Arkadia (6,0) i Tulecka (6,3).
Charakterystyka odmian
W roku 2014 w krajowym rejestrze znajdowały się 83 odmiany pszenicy ozimej (pszenica zwyczajna), w tym
jedna odmiana należąca do grupy technologicznej elitarnej (E), 43 odmiany z grupy jakościowej (A), 30 odmian
z grupy chlebowej (B), jedna odmiana na ciastka (K) oraz 8 odmian w grupie pszenic pozostałych, w tym paszowych
(C). W krajowym rejestrze znajduje się także jedyna zarejestrowana odmiana pszenicy twardej (durum). Jest to
odmiana Komnata wpisana w 2009 roku. Umieszczona poniżej charakterystyka obejmuje odmiany, które były badane
w doświadczeniach PDOiR w województwie małopolskim w 2014 roku.
Charakterystyka opracowana jest przez COBORU w oparciu o wieloletnie wyniki doświadczeń przeprowadzonych na
terenie całego kraju.
ASTORIA (2012)
Odmiana elitarna (grupa E), o wyróżniających się parametrach wypiekowych. Zimotrwałość - mała (3). Odporność na
brunatną plamistość liści i septoriozę liści - dość duża, na choroby podstawy źdźbła, rdzę brunatną, septoriozę plew
i fuzariozę kłosów - średnia, na mączniaka prawdziwego - dość mała. Rośliny wysokie, o średniej odporności na
wyleganie. Termin kłoszenia wczesny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren duża do bardzo dużej, wyrównanie
- 18 -
dobre, gęstość w stanie zsypnym dość duża. Odporność na porastanie w kłosie dość duża, liczba opadania duża.
Zawartość białka duża, ilość glutenu duża do bardzo dużej. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego.
Wydajność ogólna mąki dość duża. Plenność średnia .Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
TONACJA (2001)
Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość - dość duża. Odporność na septoriozę liści i plew, fuzariozę kłosów
oraz choroby podstawy źdźbła - dość duża, na rdzę brunatną i brunatną plamistość liści - średnia, na mączniaka
- mała do bardzo małej. Rośliny są dość wysokie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia
i dojrzewania - dość późny. Masa 1000 ziaren - duża, wyrównanie - dość dobre, gęstość w stanie zsypnym - dość
duża. Odporność na porastanie w kłosie - przeciętna, liczba opadania - dość duża. Zawartość białka - dość duża, ilość
glutenu - duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki - przeciętna. Plenność - średnia.
Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.
LEGENDA (2005)
Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość - dość duża. Odporność na mączniaka, brunatną plamistość liści,
septoriozę plew i fuzariozę kłosów - dość duża, na rdzę brunatną, septoriozę liści i choroby podstawy źdźbła
- średnia. Rośliny są bardzo wysokie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - średni.
Masa 1000 ziaren - średnia, wyrównanie - dość dobre, gęstość w stanie zsypnym - dość duża. Odporność na
porastanie w kłosie - mała, liczba opadania - duża do bardzo dużej. Zawartość białka i ilość glutenu - duże. Wskaźnik
sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki - przeciętna. Plenność - średnia. Tolerancja na zakwaszenie
gleby - przeciętna.
FIGURA (2007)
Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość - prawie średnia. Odporność na mączniaka - duża, na brunatną
plamistość liści, septoriozę liści i plew oraz fuzariozę kłosów - przeciętna, na choroby podstawy źdźbła - dość mała,
na rdzę brunatną - mała. Rośliny dość wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia - dość
wczesny, dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - dość duża, wyrównanie - dość dobre, gęstość w stanie zsypnym
- średnia. Odporność na porastanie w kłosie - przeciętna, liczba opadania - dość duża. Zawartość białka - średnia,
ilość glutenu - dość duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki - dość dobra. Plenność
- dość dobra. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.
OSTROGA (2008)
Odmiana jakościowa (grupa A) o ościstym kłosie. Zimotrwałość - średnia. Odporność na rdzę brunatną - duża do
bardzo dużej, na brunatną plamistość liści, septoriozę liści i plew oraz choroby podstawy źdźbła - dość duża, na
fuzariozę kłosów - przeciętna, na mączniaka - dość mała. Rośliny są średniej wysokości, o przeciętnej odporności na
wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - późny. Masa 1000 ziaren - duża do bardzo dużej, wyrównanie - dobre,
gęstość w stanie zsypnym - średnia. Odporność na porastanie w kłosie - duża, liczba opadania - dość duża. Zawartość
białka i glutenu - dość duża, wskaźnik sedymentacyjny SDS - duży do bardzo dużego, wydajność ogólna mąki - dość
dobra. Plenność - średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.
BAMBERKA (2009)
Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość - mała do średniej. Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę
brunatną, brunatną plamistość liści, septoriozę liści i plew oraz choroby podstawy źdźbła - średnia, na fuzariozę
kłosów - dość mała. Rośliny są średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia
i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - duża, wyrównanie - dość dobre, gęstość w stanie zsypnym - przeciętna.
Odporność na porastanie w kłosie - średnia, liczba opadania - duża do bardzo dużej. Zawartość białka - duża, ilość
glutenu - dość duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS - duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki - dość słaba.
Plenność nieco powyżej średniej. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.
NATULA (2009)
Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość - średnia. Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną
i septoriozę plew - dość duża, na brunatną plamistość liści i choroby podstawy źdźbła - średnia, na septoriozę liści
i fuzariozę kłosów - dość mała. Rośliny są dość wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia
- dość wczesny, dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - duża, wyrównanie - dość dobre, gęstość w stanie zsypnym
- dość mała. Odporność na porastanie w kłosie - średnia, liczba opadania - duża. Zawartość białka - dość duża, ilość
glutenu - średnia. Wskaźnik sedymentacyjny SDS - duży. Wydajność ogólna mąki - dość dobra. Plenność - dobra.
Tolerancja na zakwaszenie gleby - dość duża.
SKAGEN (2009)
Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość - prawie średnia. Odporność na septoriozę liści i plew - duża, na
mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną, brunatną plamistość liści i fuzariozę kłosów - dość duża, na choroby
podstawy źdźbła - średnia. Rośliny są dość niskie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia
- 19 -
i dojrzewania późny. Masa 1000 ziaren - dość duża, wyrównanie - dość dobre, gęstość w stanie zsypnym - dość mała.
Odporność na porastanie w kłosie - dość duża, liczba opadania - duża do bardzo dużej. Zawartość białka - duża, ilość
glutenu - dość duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS - duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki - średnia.
Plenność - dobra. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.
ARKADIA (2011)
Odmiana jakościowa (grupa A). Plenność - średnia. Zimotrwałość - dość duża. Odporność na rdzę brunatną - dość
duża, na septoriozę plew, brunatną plamistość liści, fuzariozę kłosów i choroby podstawy źdźbła - średnia, na
septoriozę liści - dość mała, na mączniaka prawdziwego - mała.. Rośliny wysokie, o dość małej odporności na
wyleganie. Termin kłoszenia wczesny, dojrzewania - dość wczesny. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie
- dobre, gęstość w stanie zsypnym - średnia. Odporność na porastanie w kłosie - średnia, liczba opadania - duża.
Zawartość białka i ilość glutenu - średnie. Wskaźnik sedymentacyjny - SDS duży. Wydajność ogólna mąki - średnia.
Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechniki powyżej średniej.
LINUS (2011)
Odmiana jakościowa (grupa A). Plenność - dobra. Zimotrwałość - mała. Odporność na ważniejsze choroby - średnia,
jedynie na rdzę brunatną - dość duża, Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia
dość późny, dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren dość mała, wyrównanie dość słabe, gęstość w stanie zsypnym
- mała. Odporność na porastanie w kłosie - średnia, liczba opadania - duża. Zawartość białka dość duża, ilość glutenu
- duża. Wskaźnik sedymentacyjny - SDS duży. Wydajność ogólna mąki - dość dobra. Tolerancja na zakwaszenie
gleby - dość mała. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechniki średni.
SAILOR (2011)
Odmiana jakościowa (grupa A). Plenność dobra. Zimotrwałość - prawie średnia (możliwość uprawy bez większego
ryzyka wymarzania w całym kraju). Odporność na ważniejsze choroby - średnia, jedynie na rdzę brunatną - mała.
Rośliny wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren
dość duża, wyrównanie dobre, gęstość w stanie zsypnym - dość duża. Odporność na porastanie w kłosie - średnia,
liczba opadania - dość duża. Zawartość białka dość duża, ilość glutenu - duża. Wskaźnik sedymentacyjny - SDS dość
duży. Wydajność ogólna mąki - dość mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby - dość mała. Przyrost plonu na wysokim
poziomie agrotechniki poniżej średniej.
ESTIVUS (2012)
Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość - dość mała (3,5). Odporność na rdzę brunatną - duża, na mączniaka
prawdziwego i brunatną plamistość liści - dość duża, na choroby podstawy źdźbła, septoriozę liści, septoriozę plew
i fuzariozę kłosów - średnia. Rośliny średniej wysokości, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia
i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren i wyrównanie średnie, gęstość w stanie zsypnym dość duża. Odporność na
porastanie w kłosie średnia, liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość białka średnia, ilość glutenu dość duża.
Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki dość mała. Plenność dość dobra. Tolerancja na
zakwaszenie gleby średnia.
PATRAS (2012)
Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość - mała do średniej (4). Odporność na mączniaka prawdziwego,
brunatną plamistość liści i fuzariozę kłosów - dość duża, na choroby podstawy źdźbła, rdzę brunatną, septoriozę liści
i septoriozę plew - średnia. Rośliny średniej wysokości, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia
i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren duża do bardzo dużej, wyrównanie dobre, gęstość w stanie zsypnym średnia.
Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania duża. Zawartość białka i ilość glutenu średnia. Wskaźnik
sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki dość duża. Plenność dobra do bardzo dobrej.
Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
PRAKTIK (2012)
Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość - dość mała (3,5). Odporność na rdzę brunatną - duża, na mączniaka
prawdziwego - dość duża, na choroby podstawy źdźbła, brunatną plamistość liści, septoriozę liści, septoriozę plew
i fuzariozę kłosów - średnia. Rośliny niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania
średni. Masa 1000 ziaren bardzo mała, wyrównanie dość słabe, gęstość w stanie zsypnym dość duża. Odporność na
porastanie w kłosie dość duża, liczba opadania duża. Zawartość białka średnia, ilość glutenu dość mała. Wskaźnik
sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki duża. Plenność dobra. Tolerancja na
TULECKA (2012)
Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość - mała (3). Odporność na rdzę brunatną, brunatną plamistość liści,
septoriozę liści i fuzariozę kłosów - dość duża, na choroby podstawy źdźbła i septoriozę plew - średnia, na mączniaka
prawdziwego - dość mała. Rośliny wysokie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania
- 20 -
średni. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie średnie, gęstość w stanie zsypnym dość duża. Odporność na
porastanie w kłosie średnia, liczba opadania i zawartość białka dość mała. Ilość glutenu średnia, wskaźnik
sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki dość duża. Plenność dobra. Tolerancja na zakwaszenie gleby
średnia.
ARKTIS (2013)
Odmiana jakościowa (grupa A), o wyróżniających się parametrach wypiekowych. Plenność średnia. Przyrost plonu
na wysokim poziomie agrotechniki poniżej średniej. Zimotrwałość prawie średnia (4,5o). Odporność na mączniaka
prawdziwego - duża, na choroby podstawy źdźbła i fuzariozę kłosów - dość duża, na brunatną plamistość liści,
septoriozę liści i septoriozę plew - średnia, na rdzę brunatną - dość mała. Rośliny dość wysokie, o dość dużej
odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren przeciętna, wyrównanie dość
dobre, gęstość w stanie zsypnym dość mała. Odporność na porastanie w kłosie dość duża, liczba opadania duża.
Zawartość białka duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki dość duża.
Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
LAVANTUS (2013)
Odmiana jakościowa (grupa A). Plenność dość dobra. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechniki przeciętny.
Zimotrwałość mała do średniej (3,5o). Odporność na rdzę brunatną i brunatną plamistość liści - dość duża, na choroby
podstawy źdźbła, septoriozę liści, septoriozę plew i fuzariozę kłosów - średnia, na mączniaka prawdziwego
- dość mała. Rośliny średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość wczesny,
dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren mała do bardzo małej, wyrównanie słabe do bardzo słabego, gęstość w stanie
zsypnym przeciętna. Odporność na porastanie w kłosie dość duża, liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość
białka średnia. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki średnia. Tolerancja na zakwaszenie
gleby przeciętna.
BOGATKA (2004)
Odmiana chlebowa (grupa B). Zimotrwałość - średnia. Odporność na mączniaka - dość duża, na pozostałe
ważniejsze choroby - średnia. Rośliny są dość wysokie, o małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia
i dojrzewania - dość wczesny. Masa 1000 ziaren - bardzo duża, wyrównanie - dobre, gęstość w stanie zsypnym - dość
mała. Odporność na porastanie w kłosie - średnia, liczba opadania - duża do bardzo dużej. Zawartość białka - dość
duża, ilość glutenu - duża do bardzo dużej. Wskaźnik sedymentacyjny SDS - duży , wydajność ogólna mąki - dobra.
Plenność - dość dobra. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.
MULAN (2008)
Odmiana chlebowa ( grupa B ). Zimotrwałość - mała do średniej. Odporność na rdzę brunatną i septoriozę liści
- dość duża, na mączniaka, septoriozę plew i choroby podstawy źdźbła - przeciętna, na brunatną plamistość liści
i fuzariozę kłosów - dość mała. Rośliny są średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin
kłoszenia i dojrzewania - dość wczesny. Masa 1000 ziaren - średnia, wyrównanie dobre, gęstość w stanie zsypnym
- mała. Odporność na porastanie w kłosie i liczba opadania - dość duże. Zawartość białka - średnia, ilość glutenu
- dość duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS - dość duży. Wydajność ogólna mąki - dość słaba. Plenność - bardzo
dobra. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.
JANTARKA (2010)
Odmiana chlebowa (grupa B). Plenność - dość dobra. Zimotrwałość - prawie średnia. Odporność na mączniaka
prawdziwego, rdzę brunatną i septoriozę plew - dość duża, na septoriozę liści, brunatną plamistość liści, fuzariozę
kłosów i choroby podstawy źdźbła - średnia. Rośliny średniej wysokości, o dość małej odporności na wyleganie.
Termin kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - duża, wyrównanie - dość dobre, gęstość w stanie
zsypnym - dość mała. Odporność na porastanie w kłosie - średnia, liczba opadania - duża. Zawartość białka, ilość
glutenu oraz wskaźnik sedymentacyjny SDS - średnie. Wydajność ogólna mąki - dość dobra. Tolerancja na
zakwaszenie gleby - dość duża.
KWS OZON (2010)
Odmiana chlebowa (grupa B). Plenność - dobra do bardzo dobrej. Zimotrwałość - mała do średniej. Odporność na
mączniaka prawdziwego - duża, na rdzę brunatną - dość duża, na septoriozę liści, brunatną plamistość liści i choroby
podstawy źdźbła - średnia, na septoriozę plew i fuzariozę kłosów - dość mała. Rośliny - niskie, o dość dużej
odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - duża, wyrównanie - dość
dobre, gęstość w stanie zsypnym - przeciętna. Odporność na porastanie w kłosie - średnia, liczba opadania - duża do
bardzo dużej. Zawartość białka - dość mała, ilość glutenu - mała do bardzo małej. Wskaźnik sedymentacyjny SDS
- duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki - dość słaba. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.
FIDELIUS (2010)
Odmiana chlebowa (grupa B). Zimotrwałość - prawie średnia (możliwość uprawy bez większego ryzyka wymarzania
w całym kraju). Odporność na mączniaka prawdziwego - duża, na rdzę brunatną - dość duża, na fuzariozę kłosów
- 21 -
- średnia, na septoriozę plew i choroby podstawy źdźbła - dość mała, na septoriozę liści - mała. Rośliny dość
wysokie, o średniej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia wczesny, dojrzewania dość wczesny. Masa 1000
ziaren - średnia, wyrównanie - dość dobre, gęstość w stanie zsypnym - przeciętna. Odporność na porastanie w kłosie
- średnia, liczba opadania - duża do bardzo dużej. Zawartość białka i ilość glutenu - dość małe. Wskaźnik
sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki - dość duża. Plenność dobra. Tolerancja na zakwaszenie gleby
- przeciętna.
PLATIN (2012)
Odmiana chlebowa (grupa B). Zimotrwałość - mała do średniej (4). Odporność na rdzę brunatną - duża do bardzo
dużej, na brunatną plamistość liści, septoriozę liści, septoriozę plew i fuzariozę kłosów - dość duża, na choroby
podstawy źdźbła - średnia, na mączniaka prawdziwego - dość mała. Rośliny średniej wysokości, o dość dużej
odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren mała, wyrównanie i gęstość
w stanie zsypnym średnie. Odporność na porastanie w kłosie przeciętna, liczba opadania duża. Zawartość białka dość
mała, ilość glutenu mała do bardzo małej. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna
mąki dość duża. Plenność dobra do bardzo dobrej. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
SPEEDWAY (2012)
Odmiana chlebowa (grupa B). Zimotrwałość - mała (2,5). Odporność na rdzę brunatną - duża do bardzo dużej, na
mączniaka prawdziwego i septoriozę liści - duża, na brunatną plamistość liści i fuzariozę kłosów - dość duża, na
choroby podstawy źdźbła i septoriozę plew - średnia. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie.
Termin kłoszenia średni, dojrzewania dość późny. Masa 1000 ziaren mała, wyrównanie dość słabe, gęstość w stanie
zsypnym średnia. Odporność na porastanie w kłosie przeciętna, liczba opadania duża. Zawartość białka dość mała,
ilość glutenu mała. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki średnia. Plenność dobra do bardzo
dobrej. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
ARTIST (2013)
Odmiana chlebowa (grupa B). Zimotrwałość mała do średniej (4,0). Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę
brunatną i septoriozę plew - dość duża, na choroby podstawy źdźbła i fuzariozę kłosów - średnia, na brunatną
plamistość liści i septoriozy liści - dość mała. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin
kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie dość słabe, gęstość w stanie zsypnym dość
mała. Odporność na porastanie w kłosie dość duża, liczba opadania bardzo duża. Zawartość białka średnia. Wskaźnik
sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki dość duża. Plenność bardzo dobra.. Tolerancja
na zakwaszenie gleby przeciętna.
FAKIR (2013)
Odmiana chlebowa (grupa B). Zimotrwałość prawie średnia (4,5). Odporność na choroby podstawy źdźbła,
mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną, septoriozę plew i fuzariozę kłosów - dość duża, na brunatną plamistość liści
i septoriozy liści - średnia. Rośliny o przeciętnej wysokości i średniej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia
i dojrzewania dość wczesny. Masa 1000 ziaren przeciętna, wyrównanie dość dobre, gęstość w stanie zsypnym dość
duża. Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość białka dość duża.
Wskaźnik sedymentacyjny SDS bardzo duży. Wydajność ogólna mąki mała. Plenność dość dobra. Tolerancja na
zakwaszenie gleby przeciętna.
KWS LIVIUS (2013)
Odmiana chlebowa (grupa B). Zimotrwałość dość mała (3,5). Odporność na choroby podstawy źdźbła, rdzę
brunatną, brunatną plamistość liści, septoriozy liści i septoriozę plew - dość duża, , na fuzariozę kłosów - średnia, na
mączniaka prawdziwego - dość mała. Rośliny wysokie o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość
późny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren duża do bardzo dużej, wyrównanie dość dobre, gęstość w stanie
zsypnym mała. Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość białka
dość duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki dość mała. Plenność dobra do bardzo
dobrej. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość mała.
PENGAR (2013)
Odmiana chlebowa (grupa B). Zimotrwałość mała (3,0). Odporność na rdzę brunatną - duża, na mączniaka
prawdziwego i septoriozę plew - dość duża, na choroby podstawy źdźbła, septoriozy liści i fuzariozę kłosów
- średnia, na brunatną plamistość liści - dość mała. Rośliny o przeciętnej wysokości i średniej odporności na
wyleganie. Termin kłoszenia późny, dojrzewania dość późny. Masa 1000 ziaren mała, wyrównanie dość słabe,
gęstość w stanie zsypnym dość mała. Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania duża do bardzo
dużej. Zawartość białka średnia. Wskaźnik sedymentacyjny SDS dość duży. Wydajność ogólna mąki dość mała.
Plenność dobra.. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
- 22 -
MARKIZA (2007)
Odmiana pastewna (grupa C). Zimotrwałość - prawie średnia. Odporność na mącznika - duża, na choroby podstawy
źdźbła - dość duża, na rdzę brunatną, brunatną plamistość liści, septoriozę liści i plew oraz fuzariozę kłosów - średnia.
Rośliny średniej wysokości, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia - dość wczesny, dojrzewania
- przeciętny. Masa 1000 ziaren - dość duża, wyrównanie - dość dobre. Odporność na porastanie w kłosie - średnia,
liczba opadania - duża do bardzo dużej. Zawartość białka - dość duża. Plenność- dość dobra. Tolerancja na
zakwaszenie gleby - przeciętna.
FORKIDA (2010)
Odmiana pastewna (grupa C). Zimotrwałość - prawie średnia (możliwość uprawy bez większego ryzyka wymarzania
w całym kraju). Odporność na rdzę brunatną i choroby podstawy źdźbła - średnia, na mączniaka prawdziwego,
septoriozę liści i plew oraz fuzariozę kłosów - dość mała. Rośliny dość wysokie, o dość małej odporności na
wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren - duża do bardzo dużej, wyrównanie - dobre do
bardzo dobrego, gęstość w stanie zsypnym - mała. Odporność na porastanie w kłosie, liczba opadania oraz zawartość
białka - średnie. Plenność dobra. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.
Oprócz odmian, których charakterystyki przedstawiono powyżej, w Krajowym Rejestrze w 2014 roku
znajdowały się następujące odmiany:
grupa A - Akteur (2007), Alcazar (2006), Askalon (2009), Baletka (2009), Bockris (2010), Boom (2006),
Fregata (2004), Kepler (2010), Kohelia (2008), Kranich (2009), Kredo (2010), Ludwig (2006),
Muza (2004), Naridana (2006), Olivin (2004), Operetka (2010), Ostka Strzelecka (2008),
Oxal (2011), Rywalka (2003), Smuga (2004), Sukces (2001), Torrild (2010), Turkis (2006),
Turnia (2001), Wydma (2005), Zawisza (2004), Zyta (1999).
grupa B - Banderola (2010), Batuta (2006), Bystra (2009), Dorota (2004), Forum (2012), Garantus
(2007), Jenga (2008), Kampana (2009), Kobiera (2003), Kris (2000), KWS Dacanto (2011),
KWS Magic (2012), Look (2009), Meister (2011), Meteor (2007), Mewa (1998), Muszelka
(2008), Nutka (2001), Smaragd (2009).
grupa K - Bagou (2009)
grupa C - Belenus (2009), Elipsa (2011), Henrik (2010), Mikula (1999), Rapsodia (2003), Satyna (2004)
Aktualną charakterystykę odmian, które uczestniczyły w doświadczeniach jak i pozostałych odmian
znajdujących się w KR można znaleźć w ”Liście Opisowej Odmian” wydawanej corocznie przez COBORU
(oceny liczbowe w tabelach).
- 23 -
Pszenżyto ozime
Uwagi ogólne
Doświadczenia PDOiR z pszenżytem ozimym w sezonie 2013/14 r. założono w dwóch punktach. W SDOO
Węgrzce - doświadczenie finansowane z budżetu centralnego oraz w IHAR PIB Radzików - ZD Grodkowice
doświadczenie finansowane lokalnie. Dobór odmian do doświadczeń finansowanych lokalnie ustalił Zespół
Wojewódzki PDOiR województwa małopolskiego. W doświadczeniach badano 17 odmian, łącznie odmiany
tradycyjne oraz krótkosłome. Doświadczenia przeprowadzono zgodnie z metodyką COBORU opracowaną dla
porejestrowych doświadczeń odmianowych. Powierzchnia poletka do sprzętu to 15 m 2 w SDOO Węgrzce oraz
10 m2 w ZD Grodkowice.
Tabela 1
Pszenżyto ozime. Odmiany badane.
Rok
wpisania
do KR
Rok
włączenia
do LOZ
Kod kraju
pochodzenia
Rok zbioru: 2014
1.
Algoso
2007
2013
PL
2.
Pigmej
2008
–
PL
3.
Pizarro
2008
–
PL
4.
Tulus
2009
–
DE
5.
Fredro
2010
2014
PL
6.
Agostino
2011
2013
NL
7.
Borowik
2011
2013
PL
8.
KWS Trisol
2011
–
DE
9.
Mikado
2011
–
PL
10. Amorozo
2012
–
PL
11. Subito
2012
2014
PL
12. Tomko
2012
2015
PL
13. Torino
2012
–
PL
14. Twingo
2012
–
PL
15. Wiarus
2012
–
PL
16. Palermo
2013
–
PL
17. Transfer
2013
–
PL
L.p.
Odmiana
-pełnomocnika w Polsce
Lantmannen SW Seed Sp. z o.o.
ul. Głowackiego 1A, 05-822 Milanówek
KWS Lochow -Polska Sp. z o.o.
Kondratowice; ul. Słowiańska 5; 57-150 Prusy
- 24 -
Tabela 2
Pszenżyto ozime. Warunki polowe doświadczeń.
Rok zbioru 2014
SDOO Węgrzce
IHAR PIB Radzików
ZD Grodkowice
Kraków
Wieliczka
2
2
II
R III a
pH gleby w KCl
5,9
*
Rzepak ozimy
Rzepak ozimy
27.09.2013
07.10.2013
2
Miejscowość
Powiat
Przedplon
Data siewu
(dzień, m - c, rok)
Obsada roślin
(szt./ m )
350 szt./m
350szt./m2
Data zbioru
28.07.2014
08.08.2014
2
N na poziomie a1
(kg/ha)
122
92,5
N na poziomie a2
(kg/ha)
162
132,5
P 2O 5
(kg/ha)
40
75
60
FoliQ Micromax
- 2,0 l (2x)
92,5
(kg/ha)
K2O
(l,kg/ha)
wieloskładnikowymi na poziomie a2
–
Zaprawa nasienna
(nazwa)
Herbicyd
(nazwa, dawka/ha)
Insektycyd
(nazwa, dawka/ha)
Kinto Duo 080 FS
- 200 ml/100 kg
Kinto Duo 080 FS
- 200 ml/100 kg
Expert Met WG 0,35 g
Maraton 375 SC - 4,0 l
Husar Active 387 OD - 1,0 l
Glean 75 WG - 5 g
Bi 58 Nowy 400 EC - 0.5 l
Dursban 480 EC - 1,5 l
Bi 58 Nowy 400 EC - 0,5 l
(tylko na poziomie aa)
(nazwa, dawka/ha)
Capalo 337,5 SE - 1,0 l
Zamir 400 EW - 0,6 l
Lotus 750 EC - 0,5 l
(nazwa, dawka/ha)
Adexar Plus - 1,5 l
Tebu 250 EW - 1,0 l
Regulator wzrostu
(nazwa, dawka/ha)
Medax Top 350 SC - 0.8 l
Antywylegacz
płynny 675 SL - 2.0 l
Moddus 250 EC - 0,4 l
* - brak danych
- 25 -
Tabela 3
Pszenżyto ozime. Wyniki ogólne doświadczeń.
Rok zbioru: 2014
Węgrzce
L.p.
Grodkowice
Cecha
a1
a2
a1
a2
1.
(skala 9o)
9,0
8,8
2.
(skala 9o)
9,0
8,8
3.
Martwe rośliny
(%)
0,0
0,0
4.
Termin kłoszenia
(dzień, m - c)
10.05
11.05
19.05
21.05
5.
(dzień, m - c)
05.07
07.07
13.07
15.07
6.
Wysokość roślin
(cm)
110
105
123
121
7.
(skala 9o)
8,9
9,0
8,9
8,9
8.
(skala 9o)
8,0
8,3
7,1
7,6
9.
Porażenie przez
10.
Pleśń śniegową
11.
Mączniak
6,7
9,0
6,4
7,4
12.
Rdza brunatna
8,8
9,0
7,8
8,5
13.
Septorioza liści
5,6
7,4
3,0
4,4
14.
Septorioza plew
–
–
8,8
9,0
15.
Fuzarioza kłosów
–
–
7,8
8,4
16.
Choroby podstawy źdźbła - kompleks
–
–
8,4
9,0
17.
Masa 1000 ziaren
(g)
46,7
49,4
48,2
51,4
18.
(%)
12,9
13,4
13,8
13,6
19.
Plon ziarna
(dt/ha)
76,9
96,1
87,4
93,0
9,0
Skala 9o ;
9,0
a 2 - wysoki poziom agrotechniki
- 26 -
Tabela 4
Pszenżyto ozime. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca).
L.p.
Poziom a1
Węgrzce
Grodkowice
Odmiana
Wzorzec, dt. z ha
1. Algoso
2. Pigmej
3. Pizarro
4. Tulus
5. Fredro
6. Agostino
7. Borowik
8. KWS Trisol
9. Mikado
10. Amorozo
11. Subito
12. Tomko
13. Torino
14. Twingo
15. Wiarus
16. Palermo
17. Transfer
76,9
Rok zbioru 2014
Poziom a2
Węgrzce
Grodkowice
87,4
96,1
93,0
106
100
104
98
101
99
90
97
111
80
107
108
108
90
102
96
102
111
100
93
107
95
102
103
103
103
97
95
104
101
98
94
97
97
112
98
99
101
102
104
85
96
114
86
106
103
106
89
98
97
103
117
104
96
100
93
110
101
105
79
100
99
105
108
103
90
94
94
Tabela 5
Pszenżyto ozime. Plon ziarna odmian (% wzorca).
Lp.
Odmiana
Zimotrwałość
Poziom a1
Poziom a2
2013 2012
2014
- 2014 - 2014
2014
2013
2012
Wzorzec, dt z ha
82,1
59,8
93,2
71,0
78,4
4
Algoso
5
Pigmej
5
Pizarro
4
Tulus
4,5
Fredro
3,5
Agostino
5,5
Borowik
3,5
KWS Trisol
5
Mikado
4
Amorozo
5,5
Subito
6,5
Tomko
3,5
Torino
6
Twingo
6,5
Wiarus
6
Palermo
6,5
Transfer
112
102
100
99
97
105
96
101
95
90
103
106
108
97
96
95
98
99
98
86
84
113
114
123
92
108
106
118
103
91
84
89
–
–
104
97
103
103
104
108
102
104
98
–
–
–
–
–
–
–
–
105
100
93
92
105
109
109
97
102
98
110
105
100
90
92
–
–
2
2
2
4
skala 90
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
Lata zbioru: 2014,2013,2012
2013 2012
- 2014 - 2014
2013
2012
94,5
70,4
110,7
82,5
91,9
105
99
96
95
105
109
107
99
100
–
–
–
–
–
–
–
–
111
99
96
104
98
103
94
99
108
91
101
104
104
93
96
97
100
107
92
91
93
114
107
119
92
109
104
114
102
90
86
84
–
–
112
94
101
104
98
104
98
100
99
–
–
–
–
–
–
–
–
109
96
94
98
106
105
107
96
109
98
107
103
97
90
90
–
–
110
95
96
100
103
105
104
97
105
–
–
–
–
–
–
–
–
6
2
2
2
4
6
Wzorzec w roku 2014: - wszystkie odmiany badane
Zimotrwałość - wyższe stopnie oznaczają lepszą ocenę:
9 - bardzo duża, 7 - duża, 5 - średnia, 3 - mała, 1 - bardzo mała (wg Listy Opisowej Odmian 2014, COBORU)
- 27 -
Tabela 6
Porażenie odmian przez choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki - a1 (odchylenia od wzorca)
Odmiana
Mączniak
2014
Rdza brunatna
2012-2014
2014
2012-2014
Rdza żółta
2014
Septorioza liści
2014
skala 9
Wzorzec
1.
2.
3.
4.
5.
6.
- 28 -
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
Algoso
Pigmej
Pizarro
Tulus
Fredro
Agostino
Borowik
KWS Trisol
Mikado
Amorozo
Subito
Tomko
Torino
Twingo
Wiarus
Palermo
Transfer
2012-2014
Septorioza plew
2014
Fuzarioza kłosów
2012-2014
2014
2012-2014
o
6,5
7,2
7,8
7,9
8,4
4,3
4,5
7,7
7,8
7,7
4
-1,2
-1,4
0,2
-0,5
-0,9
-0,5
-0,5
-0,1**
-0,3
-0,4**
4
-1,0
0,2
0,2
0,4
0,6
0,5
-0,1
-0,1**
-0,3
-0,3**
4
2,0
1,6
-0,3
0,2
0,6
2,2
1,4
0,1**
-0,8
-0,4**
4
-0,7
-0,2
-0,3
-0,6
0,6
-0,5
-0,6
-0,3**
-0,8
-0,5**
4
-0,2
0,1
-0,3
-0,2
0,6
0,0
-0,1
0,7**
0,2
0,5**
3
0,8
1,0
0,2
0,6
0,6
0,7
0,4
0,5**
0,2
0,5**
3
-0,2
0,0
0,2
0,0
0,1
0,0
-0,2
0,3**
-0,3
0,0**
3
-0,2
0,6
-0,8
-0,2
0,6
0,7
0,3
0,1**
-0,8
-0,9**
3
-1,7
-0,9
0,2
0,1
-2,4
-1,3
-0,4
0,1**
0,7
0,4**
2
0,8
0,4**
-0,3
-0,3**
-0,4
-0,8
-0,7**
0,3*
-0,3
0,4**
2
1,8
1,2**
-0,8
-0,1**
0,1
-0,3
-0,3**
0,5*
1,2
0,9**
2
1,5
1,2**
0,2
0,5**
-0,9
1,0
0,8**
0,0*
-0,3
-0,2**
2
-0,7
-0,3**
0,2
0,2**
0,6
0,0
-0,1**
0,3*
0,7
0,9**
2
1,0
1,1**
0,2
0,7**
0,6
-0,3
-0,4**
-0,2*
0,2
-0,3**
2
1,5
1,3**
0,2
0,5**
-0,4
-1,3
-0,7**
0,3*
0,2
0,0**
1
-0,2
-0,2*
0,7
0,7*
0,1
0,2
0,2*
–
-0,3
-0,3*
1
-2,5
-2,5*
0,2
0,2*
0,6
0,0
0,0*
–
0,2
0,2*
2
6
1
4
1
2
6
4
1
3
L.p.
Liczba
lat
badań
Lata zbioru: 2012-2014
Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których dana choroba wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą,
Rdza brunatna, rdza żółta, fuzarioza kłosów - wyniki z Grodkowic
Wzorzec w roku 2014 - wszystkie odmiany badane,
* - wyniki jednoroczne
Tabela 7
Pszenżyto ozime. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca).
Lata zbioru: 2012- 2014
o
Lp.
Odmiana
Liczba
lat
badań
Wyleganie (skala 9 )
W fazie dojrzałości
mlecznej
2014
2012-2014
Wysokość roślin
(cm)
Masa 1000 ziaren
(g)
2012-2014
2014
2012-2014
2014
2012-2014
przed zbiorem
2014
- 29 -
8,7
7,6
8,1
117
109
47,5
43,7
4
0,1**
-0,6
-0,3
9
8
2,4
2,6
2.
Pigmej
4
0,4**
1,4
0,5
-12
-8
-2,7
-2,5
3.
Pizarro
4
-0,2**
0,2
-0,2
9
10
3,0
0,9
4.
Tulus
4
0,1**
-0,1
0,2
6
4
1,0
1,1
5.
Fredro
4
0,4**
1,2
0,3
1
0
-0,2
-0,2
6.
Agostino
3
0,4**
-1,1
-0,1
-10
-8
0,1
1,1
7.
Borowik
3
-0,4**
0,7
0,0
22
20
7,5
7,5
8.
KWS Trisol
3
0,4**
-1,3
0,0
3
3
10,4
6,9
9.
Mikado
3
0,4**
-0,6
0,2
0
-2
-7,5
-4,0
10.
Amorozo
2
0,3*
-2,8
-1,3**
7
4**
-1,2
-0,3**
11.
Subito
2
0,3*
-0,8
-0,1**
4
6**
1,1
3,3**
12.
Tomko
2
0,3*
0,2
0,5**
-11
-6**
-2,4
-1,3**
13.
Torino
2
0,3*
-0,3
0,2**
11
9**
-5,1
-3,0**
14.
Twingo
2
0,3*
0,7
0,7**
-18
-16**
-2,0
-0,7**
15.
Wiarus
2
0,3*
1,4
1,1**
-17
-13**
-9,9
-7,3**
16.
Palermo
1
–
1,2
1,2*
3
3*
2,0
2,0*
17.
Transfer
1
–
0,7
0,7*
-12
-12*
3,2
3,2*
2
2
4
2
6
2
6
Nie wystąpiło
1.
Wzorzec:
Algoso
Tabela 7 c.d.
Pszenżyto ozime. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca).
Lp.
Odmiana
Lata zbioru: 2012- 2014
Wysokość roślin
(cm)
Masa 1000 ziaren
(g)
2012-2014
2014
2012-2014
2014
2012-2014
7,9
8,3
113
105
50,4
46,4
4
0,4
0,4**
7
6
4,0
3,9
4
0,6
0,5**
-11
-6
-3,8
-3,9
4
0,6
-0,3**
9
10
0,9
-1,0
4
-0,6
-0,1**
7
2
1,6
0,9
4
0,9
0,4**
3
0
0,6
0,4
3
-1,4
-0,5**
-9
-7
-1,1
0,3
3
0,1
-0,3**
23
20
7,2
7,0
-1,1
-0,4**
3
1
9,1
6,3
0,1
0,3**
-2
-2
-4,3
-1,6
-1,9
-1,3**
3
2**
0,9
0,8**
-1,4
-0,5**
7
9**
0,5
2,7**
2
0,9
0,7**
-8
-4**
-2,1
-1,5**
2
0,4
0,4**
10
7**
-4,3
-3,0**
2
0,1
0,3**
-16
-15**
-1,3
0,3**
2
1,1
0,8**
-15
-11**
-11,2
-8,7**
1
0,6
0,6*
4
4*
1,1
1,1*
1
1,1
1,1*
-8
-8*
2,5
2,5*
2
3
2
6
2
6
Liczba
lat
badań
W fazie dojrzałości
mlecznej
2014
2012-2014
przed zbiorem
2014
Algoso
Pigmej
Pizarro
Tulus
Fredro
Agostino
Borowik
KWS Trisol
Mikado
Amorozo
Subito
Tomko
Torino
Twingo
Wiarus
Palermo
Transfer
3
3
2
2
Nie wystąpiło
- 30 -
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
Nie wystąpiło
Wzorzec:
Wzorzec: w roku 2014 - wszystkie odmiany badane,
* - wyniki jednoroczne,
Pszenżyto - wyniki doświadczeń
Plonowanie
W 2014 roku średni plon wzorca na poziomie a1 dla punktów doświadczalnych (Węgrzce, Grodkowice)
wynosił 82,1 dt/ha i był wyższy niż za ostatnie trzylecie, gdzie średni plon dla dwóch miejscowości wynosił
78,4 dt/ha. Najlepiej plonującymi w 2014 roku na poziomie a 1 biorąc pod uwagę obydwie miejscowości były
odmiany: Algoso (112 % wzorca), Torino (108 %), Tomko (106 %) i Agostino (105 %). W Węgrzcach bardzo dobrze
plonowała także odmiana: KWS Trisol (105 % wzorca), Pigmej (104 %) i Twingo (103 %), a w Grodkowicach
odmiany: Mikado (111 %) i Pizarro (104 %).
Na poziomie a2 średni plon wzorca wyniósł 94,5 dt/ha i był także wyższy niż za lata 2012-2014 (91,9 dt/ha).
Średnia zwyżka plonu spowodowana zastosowaniem wyższego poziomu agrotechniki była większa w Węgrzcach
(+ 19,2 dt/ha), a w Grodkowicach wynosiła + 5,6 dt/ha. Na poziomie a 2 najlepiej plonowały odmiany: Algoso,
Mikado, Tomko, Torino i Tulus.
Przezimowanie
w Węgrzcach jak i w Grodkowicach.
Wyleganie
Wyleganie w 2014 roku wystąpiło w niewielkim stopniu na obydwu poziomach agrotechniki tylko przed
zbiorem. Średnia ocen dla wszystkich odmian poziomie a 1 wyniosła 7,6 ,a najbardziej wyległy odmiany: Amorozo
(ocena 4,8), KWS Trisol (6,3) i Agostino (6,5).
Choroby
Nasilenie niektórych chorób w 2014 roku było większe niż w poprzednich latach. Wśród chorób dominowała
septorioza liści, średnia ocena porażenia to 4,3 dla dwóch punktów doświadczalnych (Węgrzce, Grodkowice) przy
ocenie 4,5 za ostatnie trzylecie. Najsilniej porażone odmiany to: Mikado i Wiarus (oceny 3,0), a odmiany bardziej
odporne to: Pizarro (6,5) i Tomko (5,3). Zanotowano dosyć duże różnice w porażeniu poszczególnych odmian przez
mączniaka prawdziwego. Odmianami bardziej porażonymi przez mączniaka okazały się: Transfer (ocena 4,0), Mikado
(4,8) i Algoso (5,3), a z odmian odpornych na tą chorobę możemy wyróżnić odmiany: Pizarro (8,5), Subito (8,3),
Tomko i Wiarus (oceny 9,0). Porażenie rdzą brunatną, fuzariozą kłosów i rdzą żółtą stwierdzono tylko
w Grodkowicach. Średnia wzorca dla rdzy brunatnej i fuzariozy wyniosła 7,8, a dla rdzy żółtej 8,4. Odmianą podatną
na tą chorobę okazała się odmiana Mikado (ocena 6,0).
W roku 2014 w krajowym rejestrze znajdowały się 42 odmiany pszenżyta ozimego. Umieszczona poniżej
charakterystyka obejmuje odmiany, które były badane w doświadczeniach PDOiR w województwie małopolskim
w 2014 roku. Charakterystyka opracowana przez COBORU w oparciu o wieloletnie wyniki doświadczeń
przeprowadzonych na terenie całego kraju.
ALGOSO (2007)
Odmiana o średniej zimotrwałości. Odporność na rdzę brunatną, septoriozę plew, fuzariozę kłosów i choroby
podstawy źdźbła - średnia, na rynchosporiozę - dość mała, na septoriozę liści - mała, na mączniaka - mała do bardzo
małej. Rośliny są dość wysokie, o średniej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa
1000 ziaren - duża, gęstość w stanie zsypnym - mała. Odporność na porastanie ziarna w kłosie - średnia, liczba
opadania - średnia. Zawartość białka - mała. Plenność - dobra do bardzo dobrej. Tolerancja na zakwaszenie gleby
- średnia.
PIGMEJ (2008)
Odmiana typu półkarłowego, o średniej zimotrwałości. Odporność na rdze brunatną - bardzo duża, na mączniaka
i fuzariozę kłosów - duża, na septoriozę liści i plew, rynchosporiozę i choroby podstawy źdźbła - dość duża. Rośliny
są niskie, o dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia - późny, dojrzewania - dość późny. Masa 1000 ziaren
- dość mała, gęstość w stanie zsypnym - duża. Odporność na porastanie ziarna w kłosie - średnia, liczba opadania
- średnia. Zawartość białka - dość mała. Plenność - dobra do bardzo dobrej. Tolerancja na zakwaszenie gleby - dość
mała.
PIZARRO (2008)
Odmiana o średniej zimotrwałości. Odporność na rdzę brunatną i septoriozę liści - bardzo duża, na mączniaka - duża
do bardzo dużej, na septoriozę plew, rynchosporiozę i choroby podstawy źdźbła - dość duża, na fuzariozę kłosów
- średnia. Rośliny są dość wysokie, o średniej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia - dość późny, dojrzewania
średni. Masa 1000 ziaren - dość mała, gęstość w stanie zsypnym - dość mała. Odporność na porastanie ziarna w kłosie
- dość mała, liczba opadania - dość duża. Zawartość białka - średnia. Plenność - dobra do bardzo dobrej. Tolerancja na
zakwaszenie gleby - średnia.
- 31 -
TULUS (2009)
Odmiana o prawie średniej zimotrwałości. Plenność - bardzo dobra. Odporność na rdzę brunatną - duża do bardzo
dużej, na mączniaka, fuzariozę kłosów, septoriozę liści i plew - dość duża, na rynchosporiozę i choroby podstawy
źdźbła - przeciętna. Rośliny są dość wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia - wczesny, zaś
dojrzewania - dość wczesny. Masa 1000 ziaren - duża, gęstość w stanie zsypnym - dość duża. Odporność na
porastanie ziarna w kłosie - mała. Liczba opadania i zawartość białka - dość mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby
- przeciętna.
FREDRO (2010)
Odmiana pastewna, o normalnej wysokości roślin. Plenność - bardzo dobra. Zimotrwałość - mała do średniej.
Odporność na septoriozę plew i fuzariozę kłosów - duża, na rdze brunatną - dość duża, na rdzę źdźbłową, septoriozę
liści i choroby podstawy źdźbła - średnia, na mączniaka prawdziwego - dość mała, na rdzę żółtą - mała. Rośliny
przeciętnej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - wczesny. Masa 1000
ziaren i gęstość w stanie zsypnym - dość duża. Odporność na porastanie ziarna w kłosie - dość duża, liczba opadania
- duża do bardzo dużej. Zawartość białka - dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.
AGOSTINO (2011)
Odmiana pastewna, typu półkarłowego. Plenność bardzo dobra. Zimotrwałość prawie średnia. Odporność na
mączniaka prawdziwego, na rdzę brunatną, septoriozę liści i plew - duża, na rdzę źdźbłową, rdzę żółtą, fuzariozę
kłosów i choroby podstawy źdźbła - dość duża. Rośliny niskie o dość dużej odporności na wyleganie. Termin
kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie dość dobre, gęstość ziarna w stanie zsypnym
- duża. Odporność na porastanie ziarna w kłosie - średnia, liczba opadania - duża do bardzo dużej. Zawartość białka
- dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechniki
poniżej średniej.
BOROWIK (2011)
Odmiana pastewna, o normalnej wysokości roślin. Plenność bardzo dobra. Zimotrwałość prawie średnia. Odporność
na rdzę brunatną i septoriozę liści - duża, na mączniaka prawdziwego, rdzę żółtą, fuzariozę kłosów i choroby
podstawy źdźbła - dość duża, na septoriozę plew i rynchosporiozę - średnia. Rośliny bardzo wysokie o dość dużej
odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren bardzo duża,
wyrównanie dość dobre, gęstość ziarna w stanie zsypnym - dość mała. Odporność na porastanie ziarna w kłosie
- średnia, liczba opadania - mała. Zawartość białka - średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna. Przyrost
plonu na wysokim poziomie agrotechniki poniżej średniej.
KWS TRISOL (2011)
Odmiana pastewna, o normalnej wysokości roślin. Plenność bardzo dobra. Zimotrwałość mała. Odporność na
mączniaka prawdziwego - duża do bardzo dużej, na rdzę brunatną - duża, na choroby podstawy źdźbła - dość duża, na
septoriozę liści, rynchosporiozę i fuzariozę kłosów - średnia, na septoriozę plew - dość mała. Rośliny wysokie, o dość
małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren bardzo duża, wyrównanie
dość dobre, gęstość ziarna w stanie zsypnym - dość mała. Odporność na porastanie ziarna w kłosie - średnia, liczba
opadania - dość duża. Zawartość białka - dość mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna. Przyrost plonu na
wysokim poziomie agrotechniki poniżej średniej.
MIKADO (2011)
Odmiana pastewna, typu półkarłowatego. Plenność dobra bardzo dobrej. Zimotrwałość dość duża. Odporność na rdzę
brunatną - duża do bardzo dużej, na rdzę żółtą i fuzariozę kłosów - dość duża, na septoriozę liści i plew oraz
rynchosporiozę - średnia, na choroby podstawy źdźbła - dość mała. Rośliny dość niskie, o dużej odporności na
wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren dość mała, wyrównanie średnie, gęstość ziarna
w stanie zsypnym - duża. Odporność na porastanie ziarna w kłosie - średnia, liczba opadania i zawartość białka - dość
małe. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechniki poniżej
średniej.
AMOROZO (2012)
Odmiana pastewna, o normalnej wysokości roślin. Plenność bardzo dobra. Przyrost plonu na wysokim poziomie
agrotechniki poniżej średniej. Zimotrwałość dość duża (5,5).Odporność na rdzę brunatną i fuzariozę kłosów - dość
duża, na choroby podstawy źdźbła, mączniaka prawdziwego, rynchosporiozę, septoriozę liści i plew - średnia.
Rośliny dość wysokie o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000
ziaren dość duża, wyrównanie ziarna średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym duża do bardzo dużej. Odporność na
porastanie w kłosie i liczba opadania średnie. Zawartość białka duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
SUBITO (2012)
agrotechniki powyżej średniej. Zimotrwałość dość duża (6). Odporność na mączniaka prawdziwego - duża, na rdzę
brunatną - dość duża, na choroby podstawy źdźbła, rynchosporiozę, septoriozę liści i plew, fuzariozę kłosów
- średnia. Rośliny dość wysokie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość późny, dojrzewania
- 32 -
średni. Masa 1000 ziaren i wyrównanie ziarna średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym bardzo duża. Odporność na
porastanie w kłosie średnia, liczba opadania dość duża. Zawartość białka dość mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby
dość mała.
TOMKO (2012)
agrotechniki poniżej średniej. Zimotrwałość dość duża (6). Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną
i septoriozę plew - duża, na choroby podstawy źdźbła, rynchosporiozę, septoriozę liści i fuzariozę kłosów - dość
duża. Rośliny średniej wysokości, o dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - dość późny.
Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie ziarna średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym duża. Odporność na
porastanie w kłosie średnia, liczba opadania dość mała. Zawartość białka dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby
średnia.
TORINO (2012)
agrotechniki poniżej średniej. Zimotrwałość prawie średnia (4,5). Odporność na rdzę brunatną, rynchosporiozę,
septoriozę liści - dość duża, na mączniaka prawdziwego, septoriozę plew - średnia, na choroby podstawy źdźbła
i fuzariozę kłosów - dość mała. Rośliny wysokie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia wczesny
do bardzo wczesnego, dojrzewania dość wczesny. Masa 1000 ziaren duża, wyrównanie ziarna średnie, gęstość ziarna
w stanie zsypnym - duża. Odporność na porastanie ziarna w kłosie duża, liczba opadania średnia. Zawartość białka
duża do bardzo dużej. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
TWINGO (2012)
Odmiana pastewna, typu półkarłowego. Plenność bardzo dobra. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechniki
poniżej średniej. Zimotrwałość dość duża (5,5). Odporność na rdzę brunatną - duża, na mączniaka prawdziwego
- dość duża, na choroby podstawy źdźbła, rynchosporiozę, septoriozę liści i plew - średnia, na fuzariozę kłosów
- mała. Rośliny bardzo niskie, o dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000
ziaren średnia, wyrównanie ziarna średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym bardzo mała. Odporność na porastanie
ziarna w kłosie średnia, liczba opadania dość mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
WIARUS (2012)
Odmiana pastewna, typu półkarłowego. Plenność bardzo dobra. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechniki
poniżej średniej. Zimotrwałość duża (6,5). Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną i septoriozę liści
- duża, na rynchosporiozę i septoriozę plew - dość duża, na choroby podstawy źdźbła i fuzariozę kłosów - średnia.
Rośliny niskie do bardzo niskich, o dużej do bardzo dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania
dość późny. Masa 1000 ziaren bardzo mała, wyrównanie dość małe, gęstość ziarna w stanie zsypnym bardzo duża.
Odporność na porastanie ziarna w kłosie średnia, liczba opadania mała. Zawartość białka dość duża. Tolerancja na
PALERMO (2012)
Odmiana pastewna. Plenność bardzo dobra. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechniki powyżej średniej.
Zimotrwałość dość duża (6,0). Odporność na septoriozę plew – duża, na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną,
septoriozę liści i fuzariozę kłosów - dość duża, na rynchosporiozę i choroby podstawy źdźbła - średnia. Rośliny dość
wysokie, o dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia późny, dojrzewania dość późny. Masa 1000 ziaren dość
duża, wyrównanie ziarna średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym duża do bardzo dużej. Odporność na porastanie
ziarna w kłosie średnia, liczba opadania dość mała. Zawartość białka dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby
średnia.
TRANSFER (2012)
Odmiana pastewna. Plenność bardzo dobra. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechniki powyżej średniej.
Zimotrwałość duża (6,5). Odporność na fuzariozę kłosów - duża, , na rdzę brunatną, septoriozę liści, septoriozę plew i
choroby podstawy źdźbła – dość duża, , na rynchosporiozę – średnia, na mączniaka prawdziwego - dość mała.
Rośliny niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania późny. Masa 1000 ziaren
i wyrównanie ziarna średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym duża do bardzo dużej. Odporność na porastanie ziarna
w kłosie i liczba opadania średnie. Zawartość białka mała. Tolerancja na zakwaszenie dość mała.
Alekto (2008), Aliko (2005), Atletico (2009), Baltiko (2006), Bereniko (2011), Borwo (2008), Cerber (2010),
Cyrkon (2010), Elpaso (2010), Gniewko (2006), Grenado (2007), Leontino (2008), Maestozo (2011), Magnat
(2000), Meloman (2014), Moderato (2004), Pawo (2002), Presto (1989), Rotondo (2014), Sorento (2002),
Todan (2003), Tornado (1996), Trigold (2008), Trismart (2007), Witon (2002).
znajdujących się w KR można znaleźć w ‘’Liście Opisowej Odmian” wydawanej corocznie przez COBORU (oceny
liczbowe w tabelach).
- 33 -
Żyto ozime
Uwagi ogólne
Doświadczenia PDOiR z żytem ozimym w sezonie 2013/14 założono w dwóch punktach. W ZDOO Łopuszna
i w ZS Książ Wielki. Doświadczenia finansowane były lokalnie. Dobór odmian do doświadczeń ustalił Zespół
Wojewódzki PDOiR województwa małopolskiego. W doświadczeniach badano 22 odmiany, łącznie odmiany
populacyjne oraz mieszańcowe. Doświadczenia przeprowadzono zgodnie z metodyką COBORU opracowaną dla
porejestrowych doświadczeń odmianowych. Powierzchnia poletka do sprzętu to: 15 m2 w Łopusznej i 12 m2
w Książu Wielkim.
Tabela 1
Żyto ozime. Odmiany badane.
L.p.
Odmiana
Rok
wpisania
do KR
Rok
włączenia
do LOZ
Kod kraju
pochodzenia
Rok zbioru: 2014
1.
Dańkowskie Diament
2005
2014
PL
2.
Daran
2005
2014
PL
3.
Stanko
2007
2014
PL
4.
Domir
2008
–
PL
5.
Dańkowskie Amber
2010
–
PL
6.
Armand
2011
2014
PL
7.
Horyzo
2011
–
PL
8.
Stach
F1
2002
–
PL
9.
Gradan
F1
2003
–
PL
2008
–
DE
11. Brasetto F1
2009
2014
DE
12. Gonello
F1
2009
–
DE
13. Palazzo
F1
2009
2014
DE
14. SU Skaltio F1
2010
–
DE
15. SU Drive F1
2011
–
DE
16. SU Allawi F1
2012
–
DE
17. SU Stakkato F1
2012
2014
DE
18. Antonińskie
2013
–
PL
19. Dańkowskie Rubin
2013
–
PL
20. SU Satellit
2013
–
DE
21. SU Spektrum
2013
–
DE
22. Tur
2013
–
PL
10. Minello
F1
F1 - odmiana mieszańcowa
- pełnomocnika w Polsce
Alicja Ramenda
ul. Antoniny 3/6; 64-100 Leszno
Alicja Ramenda
Alicja Ramenda
Alicja Ramenda
Hodowla Roślin Smolice Sp. z o.o. - Grupa IHAR
Smolice 146; 63-740 Kobylin
- 34 -
Tabela 2
Żyto ozime. Warunki polowe doświadczeń.
Rok zbioru 2014
ZDOO Łopuszna
ZS
Książ Wielki
Nowy Targ
Miechów
13
*
V
*
pH gleby w KCl
4,8
*
Jęczmień jary
Wyka siewna
02.10.2013
09.10.2013
300-350 szt./m2
250 - 300 szt./m2
19.08.2014
20.08.2014
Miejscowość
Powiat
Przedplon
Data siewu
Obsada roślin
(szt./ m2)
Data zbioru
N na poziomie a1
(kg/ha)
80
35
N na poziomie a2
(kg/ha)
120
75
P2O5
(kg/ha)
80
20
K2O
(kg/ha)
90
30
wieloskładnik. na poziomie a2
(l kg/ha)
FoliQ micromax - 1,0 l
FoliQ kombimax - 4,0 l
Plonvit Opty
20/20/20 - 1,0 kg (2x)
Zaprawa nasienna T 75 Baytan Universal 094 FS
DS/WS - 200g/100 kg
- 400 ml/100 kg
Zaprawa nasienna
(nazwa)
Herbicyd
(nazwa, dawka/ha)
Aminopielik 450 SL
- 3,0 l
Husar Active - 1,0 l
Insektycyd
(nazwa, dawka/ha)
–
–
(nazwa, dawka/ha)
Duett - 0,6 l
Atak 450 EC - 1,0 l
(nazwa, dawka/ha)
Artea 330 EC - 0,6 l
Alert 375 SE - 1,0 l
Regulator wzrostu
(nazwa, dawka/ha)
Moddus 250 EC - 0.3 l
Cerone 480 SL - 1,0 l
* - brak danych
- 35 -
Tabela 3
Żyto ozime. Wyniki ogólne doświadczeń.
Rok zbioru: 2014
Łopuszna
L.p.
Książ Wielki
Cecha
a1
a2
a1
a2
1.
(skala 9o)
8,6
7,0
2.
(skala 9o)
6,8
5,7
3.
Martwe rośliny
(%)
–
–
4.
Termin kłoszenia
(dzień, m - c)
15.05
17.05
–
–
5.
(dzień, m - c)
22.07
24.07
–
–
6.
Wysokość roślin
(cm)
130
118
–
–
7.
(skala 9o)
9,0
9,0
–
–
8.
(skala 9o)
9,0
9,0
–
–
9.
Porażenie przez:
10.
Pleśń śniegową
–
–
–
–
11.
Mączniak
9,0
9,0
–
–
12.
Rdza brunatna
9,0
9,0
–
–
13
Rdza źdźbłowa
7,1
8,0
–
–
14.
Septorioza liści
5,9
6,8
–
–
15.
Rynchosporioza
6,4
7,3
–
–
Fuzarioza kłosów
7,1
7,7
–
–
16.
Masa 1000 ziaren
(g)
–
–
–
–
17.
(%)
13,6
13,5
23,7
23,8
18.
Plon ziarna
(dt/ha)
33,6
47,1
50,5
56,6
Skala 9o ;
- 36 -
– - brak danych
Tabela 4
Żyto ozime. Plon ziarna w miejscowościach (% wzorca).
Rok zbioru: 2014
Poziom a1
Lp.
Poziom a2
Odmiana
Wzorzec, dt z ha
Łopuszna
Książ Wielki
Łopuszna
Książ Wielki
33,6
50,5
47,1
56,6
1.
Dańkowskie Diament
93
119
103
105
2.
Daran
97
70
87
77
3.
Stanko
91
86
99
93
4.
Domir
105
82
96
75
5.
Dańkowskie Amber
91
88
81
92
6.
Armand
102
95
101
90
7.
Horyzo
103
81
104
84
8.
Stach
110
118
99
98
9.
Gradan
95
128
102
114
10.
Minello
113
99
104
113
11.
Brasetto
97
106
82
104
12.
Gonello
97
107
104
111
13.
Palazzo
112
109
111
114
14.
SU Skaltio
98
98
107
97
15.
SU Drive
112
108
116
99
16.
SU Allawi
101
101
103
101
17.
SU Stakkato
97
101
97
117
18.
Antonińskie
87
88
96
95
19.
Dańkowskie Rubin
101
83
101
113
20.
SU Stellit
94
94
99
84
21.
SU Spektrum
101
103
111
116
22.
Tur
103
137
98
107
Wzorzec: w roku 2014: - wszystkie odmiany badane
- 37 -
Tabela 5
Żyto ozime. Plon ziarna odmian (% wzorca).
Lata zbioru: 2014, 2013, 2012
Poziom a1
Lp.
Odmiana
Wzorzec, dt z ha
Poziom a2
2013 2012
-2014 -2014
2014
2013
2012
42,1
58,9
47,3
50,5
2014
2013
2012
20132014
20122014
49,4
51,9
69,0
59,8
60,5
60,2
1.
Dańkowskie Diament
106
90
81
98
92
104
95
100
100
100
2.
Daran
83
91
95
87
90
82
103
97
93
94
3.
Stanko
88
90
94
89
91
96
108
100
102
101
4.
Domir
93
88
105
91
95
86
95
93
91
91
5.
Dańkowskie Amber
90
80
87
85
86
86
92
102
89
93
6.
Armand
98
100
97
99
98
96
105
87
101
96
7.
Horyzo
92
85
95
89
91
94
97
97
96
96
8.
Stach
114
104
98
109
105
98
109
97
104
101
9.
Gradan
112
87
102
100
100
108
93
95
101
99
10.
Minello
106
93
106
100
102
108
102
111
105
107
11.
Brasetto
101
109
101
105
104
93
117
105
105
105
12.
Gonello
102
99
119
101
107
108
96
95
102
100
13.
Palazzo
111
112
97
112
107
113
117
99
115
110
14.
SU Skaltio
98
94
115
96
102
102
89
112
96
101
15.
SU Drive
110
73
124
92
102
108
80
116
94
101
16.
SU Allawi
101
101
–
101
–
102
103
–
103
–
17.
SU Stakkato
99
116
–
108
–
107
119
–
113
–
18.
Antonińskie
87
–
–
–
–
96
–
–
–
–
19.
Dańkowskie Rubin
92
–
–
–
–
107
–
–
–
–
20.
SU Stellit
94
–
–
–
–
91
–
–
–
–
21.
SU Spektrum
102
–
–
–
–
113
–
–
–
–
22.
Tur
120
–
–
–
–
103
–
–
–
–
2
2
1
4
5
2
2
1
4
5
Wzorzec: w roku 2014: - wszystkie odmiany badane
- 38 -
Tabela 6
Żyto ozime. Porażenie odmian przez choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki - a1 (odchylenia od wzorca)
L.p.
Odmiana
Liczba
lat
badań
Pleśń śniegowa
2014
2012
- 2014
Rdza brunatna
2014
2012
- 2014
Septorioza liści
2014
2012
- 2014
Rynchosporioza
2014
201
- 2014
Lata zbioru: 2014,2012-2014
Mączniak
2014
Rdza źdźbłowa
2012
- 2014
2014
201
- 2014
Fuzarioza
kłosów
2014
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
2
2
1
1
1
1
1
6,6
6,3
5,9
6,4
6,4
5,8
7,9
7,1
7,4
7,1
-0,9**
0,7**
-0,1**
0,4**
-0,9**
1,4**
0,4**
0,9**
0,7**
1,7**
-2,1**
1,2**
-0,4**
-0,9**
-2,6**
-3,8*
1,2*
-0,1**
1,7**
0,5**
-0,3**
2,0**
-0,6**
-0,3**
0,5**
-1,1**
0,7**
0,2**
-0,8**
-1,1**
-1,1**
-0,6**
-0,8*
-1,3*
-0,9
0,1
0,1
-0,4
-0,4
0,1
0,1
1,1
0,1
-0,9
0,1
0,1
-0,4
1,1
0,1
-0,4
-0,4
-0,9
1,1
-0,4
0,6
0,1
-0,4
0,3
0,1
0,4
0,3
-0,2
0,4
0,9
-0,4
-0,6
-0,4
0,4
-0,1
-0,1
-0,6
-0,4**
-0,4**
-0,9*
1,1*
-0,4*
0,6*
0,1*
-0,9
-0,4
0,1
-0,4
0,6
-0,4
0,6
0,1
0,1
0,6
0,6
0,6
0,1
-0,4
0,6
0,1
-1,4
-0,4
0,1
0,6
0,1
-0,4
0,2
-0,1
-0,1
-0,1
0,2
-0,1
0,2
-0,3
0,0
0,2
0,5
0,4
-0,5
-0,3
0,4
-0,2**
-0,9**
-0,4*
0,1*
0,6*
0,1*
-0,4*
0,1*
0,6*
0,6*
-0,4*
0,1*
-0,9*
0,6*
-0,4*
0,1*
-2,4*
1,1*
0,6*
1,1*
-1,9*
0,6*
-1,4*
1,1*
0,4
-0,6
0,9
0,4
-0,1
-1,1
0,9
0,4
-0,1
0,4
-0,1
0,4
-0,6
0,4
-0,6
0,4
-1,1
0,4
0,9
-1,6
-0,1
0,9
-0,6**
0,4**
-0,4**
0,9**
0,7**
0,2**
-0,9**
-0,1**
-0,9**
0,9**
-0,4**
0,2**
-1,4**
0,9**
0,4**
-0,6**
0,2**
0,4*
0,9*
-1,6*
-0,1*
0,9*
-0,6
0,4
-0,1
-0,6
0,4
-0,1
-0,6
-0,1
-0,1
-0,6
0,9
0,4
1,4
-0,1
-0,6
0,4
-1,1
0,9
-0,1
-0,1
-0,1
-0,1
1
3
1
3
1
2
1
–
–
–
–
–
2
–
–
–
–
–
2
Wzorzec w roku 2014 - wszystkie odmiany badane, Wszystkie choroby - wyniki z Łopusznej
Wzorzec
Dańkowskie Diament
Daran
Stanko
Domir
Dańkowskie Amber
Armand
Horyzo
Stach
Gradan
Minello
Brasetto
Gonello
Palazzo
SU Skaltio
SU Drive
SU Allawi
SU Stakkato
Antonińskie
Dańkowskie Rubin
SU Stellit
SU Spektrum
Tur
- 39 -
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
skala 9o
–
–
–
–
–
1
Tabela 7
Żyto ozime.
Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2014, 2012-2014
Lp.
Odmiana
Liczba
lat
badań
w fazie
dojrzałości
mlecznej
2012
2014
- 2014
przed
zbiorem
2014
2012
- 2014
Wysokość
roślin
(cm)
Masa 1000
ziaren
(g)
2014
2012
- 2014
3,7
130
140
35,7
2014
2012
- 2014
Wzorzec:
3
0,3*
9
6
-0,4**
2.
Daran
3
-0,7*
9
8
-1,4**
3.
Stanko
3
-1,2*
11
9
-0,6**
4.
Domir
3
-0,7*
4
3
0,0**
5.
Dańkowskie Amber
3
2,3*
3
5
-0,1**
6.
Armand
3
1,3*
5
4
-0,2**
7.
Horyzo
3
-0,2*
9
10
0,8**
8.
Stach
3
0,3*
6
6
-2,0**
9.
Gradan
3
-0,7*
5
-3
-0,2**
10. Minello
3
0,3*
-5
-5
-1,8**
11. Brasetto
3
0,3*
1
-3
12. Gonello
3
-0,7*
-15
-12
-0,5**
13. Palazzo
3
1,3*
-3
-3
0,6**
14. SU Skaltio
3
-1,2*
-4
-8
1,6**
15. SU Drive
3
-2,2*
-3
-9
1,4**
16. SU Allawi
2
-0,2*
-4
-6**
2,6*
17. SU Stakkato
2
2,3*
-11
-11**
-0,7*
18. Antonińskie
1
–
11
11*
–
1
–
0
0*
–
20. SU Stellit
1
–
-5
-5*
–
21. SU Spektrum
1
–
-15
-15*
–
22. Tur
1
–
-4
-4*
–
Nie wystąpiło
Nie wystąpiło
Dańkowskie Diament
Nie wystąpiło
1.
* - wyniki jednoroczne, ** - wyniki dwuletnie
Rok 2014 - wyniki z Łopusznej
– - brak danych
- 40 -
–
0,3**
Tabela 7 c.d.
Żyto ozime
Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2014, 2012-2014
Lp.
Odmiana
Liczba
lat
badań
w fazie
dojrzałości
mlecznej
2014
przed
zbiorem
2012
- 2014
2014
2012
- 2014
Wysokość
roślin
(cm)
Masa 1000
ziaren
(g)
2014
2012
- 2014
8,4
118
129
36,4
2014
2012
- 2014
Wzorzec:
0,1*
9
7
1,2**
2. Daran
3
0,1*
7
10
-0,9**
3. Stanko
3
0,1*
7
4
-1,0**
4. Domir
3
0,6*
3
6
-1,1**
5. Dańkowskie Amber
3
0,6*
6
7
0,0**
6. Armand
3
0,6*
6
5
-0,9**
7. Horyzo
3
0,6*
0
6
1,9**
8. Stach
3
-0,9*
1
0
-1,9**
9. Gradan
3
0,6*
-1
-7
0,1**
10. Minello
3
0,1*
-1
-5
-2,2**
11. Brasetto
3
0,6*
-1
-2
3
13. Palazzo
3
14. SU Skaltio
Nie wystąpiło
12. Gonello
Nie wystąpiło
3
Nie wystąpiło
1. Dańkowskie Diament
0,3**
-
-2,9*
-13
-12
-0,3**
-0,4*
-5
-3
0,5**
3
-0,4*
-1
-4
1,3**
15. SU Drive
3
0,6*
-2
-10
-0,4**
16. SU Allawi
2
0,1*
-3
-3**
2,0*
17. SU Stakkato
2
0,6*
-5
-9**
0,9*
18. Antonińskie
1
–
11
11*
–
1
–
1
1*
–
20. SU Stellit
1
–
-2
-2*
–
21. SU Spektrum
1
–
-11
-11*
–
22. Tur
1
–
-2
-2*
–
1
1
3
3
* - wyniki jednoroczne, ** - wyniki dwuletnie
Rok 2014 - wyniki z Łopusznej
– - brak danych
- 41 -
Żyto - wyniki doświadczeń
Plonowanie
W 2014 roku średni plon odmian na poziomie a1 dla dwóch punktów doświadczalnych (Łopuszna, Książ
Wielki) wyniósł 42,1 dt/ha i był niższy niż za ostatnie trzylecie (49,4 dt\ha). Najlepiej plonującymi odmianami na
poziomie a1 były odmiany mieszańcowe: Tur (120 % wzorca) ,Stach (114 %), Gradan (112 %), Palazzo (111 %)
i SU Drive (110 %). Z odmian populacyjnych najlepiej plonowała odmiana Dańkowskie Diament (106 % wzorca).
Na poziomie a2 średni plon wzorca wyniósł 51,9 dt/ha i znacznie odbiegał od plonu za ostatnie trzylecie
(60,2 dt\ha). Na poziomie tym wyróżniały się te same odmiany mieszańcowe co na poziomie a1 (Gradan, Palazzo,
SU Driver), a także odmiany: Minello, Gonello, SU Stakkato i SU Spektrum. Średnia zwyżka plonu spowodowana
zastosowaniem wyższego poziomu agrotechniki wyniosła w Łopusznej + 13,5 dt\ha, a w Książu Wielkim + 6,1 dt\ha.
Przezimowanie
W 2014 roku nie stwierdzono strat spowodowanych warunkami zimowania (wymarzanie) zarówno w Książu
Wielkim jak i w Łopusznej.
Wyleganie
Wyleganie w 2014 roku w fazie dojrzałości mlecznej nie wystąpiło w żadnym punkcie doświadczalnym,
zarówno na poziomie a1 jak i a2.
Choroby
Oceny porażenia chorobami pochodzą tylko z jednego punktu doświadczalnego (Łopuszna). Nasilenie
wystąpienia septoriozy liści było większe niż w poprzednich latach i wynosiło 5,9 przy średniej za trzylecie 6,4.
Odmiany bardziej porażone to : Dańkowskie Diament, Minello i Antonińskie (oceny 5,0), a mniej wrażliwe na
Septoriozę liści: Stach, SU Skaltio i Dańkowskie Rubin (oceny 7,0). Porażenie rynchosporiozą było niższe niż za
ostatnie trzyleci(6,4). Najsilniej porażone odmiany to: SU Stakkato (5,0) i Dańkowskie Diament (5,5), a w mniejszym
stopniu: Dańkowskie Amber, Horyzo, Brasetto, Mirello i Gonello (oceny 7,0). Porażenie rdzą źdźbłową wahało się
między 5,5 (SU Stellit), a 8,0 (Stanko, Horyzo, Tur), a w przypadku fuzariozy kłosów oceny wahały się między
6,0 a 8,0. W 2014 roku nie stwierdzono porażenia żyta ozimego przez pleśń śniegową, mączniaka oraz rdzę brunatną.
W roku 2014 w krajowym rejestrze znajdowało się 40 odmian żyta ozimego, w tym 19 odmian populacyjnych,
2 odmiany syntetyczne, 18 odmian mieszańcowych oraz jedna odmiana populacyjna przeznaczona na zielonkę.
Umieszczona poniżej charakterystyka obejmuje odmiany, które były badane w doświadczeniach PDOiR
w województwie małopolskim w 2014 roku. Charakterystyka opracowana przez COBORU w oparciu o wieloletnie
wyniki doświadczeń przeprowadzonych na terenie całego kraju.
DAŃKOWSKIE DIAMENT (2005)
Odmiana populacyjna, przeznaczona do uprawy na ziarno, o dobrej zimotrwałości. Odporność na rdzę brunatną, rdzę
źdźbłową, septoriozę liści i rynchosporiozę - przeciętna, na mączniaka i choroby podstawy źdźbła - dość mała.
Rośliny średniej wysokości o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Odporność
na porastanie w kłosach średnia, liczba opadania dość duża. Masa 1000 ziaren przeciętna, wyrównanie ziarna średnie,
gęstość w stanie zsypnym dość duża. Zawartość białka dość duża. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego dość
duża, końcowa temperatura kleikowania wysoka. Plenność na tle wszystkich odmian zarejestrowanych przeciętna,
najlepsza wśród odmian populacyjnych. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
DARAN (2005)
Odmiana populacyjna, przeznaczona do uprawy na ziarno, o dobrej zimotrwałości. Odporność na rdzę brunatną duża,
na mączniaka, rdzę źdźbłową, septoriozę liści i rynchosporiozę - średnia, na choroby podstawy źdźbła - dość mała.
Rośliny średniej wysokości o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa
1000 ziaren, wyrównanie i gęstość w stanie zsypnym - przeciętne. Odporność na porastanie w kłosach i liczba
opadania średnie. Zawartość białka przeciętna. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego średnia, końcowa
temperatura kleikowania dość niska. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
STANKO (2007)
Odmiana populacyjna, przeznaczona do uprawy na ziarno, Plenność dość słaba (na poziomie czołowych odmian
populacyjnych). Odporność na rdzę brunatną - dość duża, na mączniaka, rdzę źdźbłową i septoriozę liści - średnia, na
rynchosporiozę i choroby podstawy źdźbła - dość mała. Rośliny średniej wysokości i przeciętnej odporności na
wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren, wyrównanie i gęstość w stanie zsypnym
średnie. Odporność na porastanie ziarna w kłosie i liczba opadania przeciętne. Zawartość białka średnia. Lepkość
maksymalna kleiku skrobiowego mała, końcowa temperatura kleikowania dość niska. Tolerancja na zakwaszenie
gleby średnia.
- 42 -
STANKO (2007)
Odmiana populacyjna, przeznaczona do uprawy na ziarno, Plenność dość słaba (na poziomie czołowych odmian
populacyjnych). Odporność na rdzę brunatną - dość duża, na mączniaka, rdzę źdźbłową i septoriozę liści - średnia, na
rynchosporiozę i choroby podstawy źdźbła - dość mała. Rośliny średniej wysokości i przeciętnej odporności na
wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren, wyrównanie i gęstość w stanie zsypnym
średnie. Odporność na porastanie ziarna w kłosie i liczba opadania przeciętne. Zawartość białka średnia. Lepkość
maksymalna kleiku skrobiowego mała, końcowa temperatura kleikowania dość niska. Tolerancja na zakwaszenie
gleby średnia.
DOMIR (2008)
Odmiana populacyjna, przeznaczona do uprawy na ziarno. Odporność na rdzę brunatną, mączniaka, rdzę źdźbłową,
septoriozę liści i choroby podstawy źdźbła - średnia, na rynchosporiozę, - dość mała. Rośliny średniej wysokości
o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren, wyrównanie
i gęstość w stanie zsypnym - średnie. Odporność na porastanie w kłosie i liczba opadania dość małe. Zawartość
białka średnia. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego mała, końcowa temperatura kleikowania dość niska.
Tolerancja na zakwaszenie gleby dość mała.
DAŃKOWSKIE AMBER (2010)
Odmiana populacyjna, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność na poziomie czołowych odmian populacyjnych.
Odporność na rdzę źdźbłową i choroby podstawy źdźbła - dość duża, na mączniaka prawdziwego, rdze brunatną,
septoriozę liści i rynchosporiozę - średnia. Rośliny średniej wysokości, o dużej do bardzo dużej odporności na
wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie dość słabe, gęstość
w stanie zsypnym średnia. Odporność na porastanie ziarna w kłosie przeciętna, liczba opadania dość mała. Zawartość
białka duża. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego dość duża, końcowa temperatura kleikowania wysoka.
ARMAND (2011)
Odmiana populacyjna, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność na poziomie czołowych odmian populacyjnych.
Odporność na choroby podstawy źdźbła dość duża, na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną, rdzę źdźbłową,
septoriozę liści i rynchosporiozę - średnia, na pleśń śniegową - dość mała. Rośliny średniej wysokości, o dość dużej
odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren i wyrównanie średnie, gęstość
w stanie zsypnym przeciętna. Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania oraz zawartość białka dość
duża. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego dość duża, końcowa temperatura kleikowania bardzo wysoka.
HORYZO (2011)
Odmiana populacyjna, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność na poziomie czołowych odmian populacyjnych
Odporność na mączniaka prawdziwego i rdzę brunatną dość duża, na rdzę źdźbłową, septoriozę liści, rynchosporiozę
i choroby podstawy źdźbła - średnia, na pleśń śniegową - dość mała. Rośliny średniej wysokości, przeciętnej
odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren duża, wyrównanie dość dobre,
gęstość w stanie zsypnym przeciętna. Odporność na porastanie ziarna w kłosie, liczba opadania oraz zawartość białka
średnie. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego średnia, końcowa temperatura kleikowania dość wysoka.
STACH (2002)
Odmiana mieszańcowa trójliniowa, przeznaczona do uprawy na ziarno, o dobrej zimotrwałości. Odporność na rdzę
brunatną dość duża, na pozostałe choroby przeciętna. Rośliny przeciętnej wysokości, o dość dużej odporności na
wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Odporność na porastanie ziarna w kłosie dość mała. Masa 1000
ziaren średnia, wyrównanie dość dobre, gęstość w stanie zsypnym przeciętna. Zawartość białka przeciętna, liczba
opadania średnia. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego przeciętna. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
GRADAN (2003)
Odmiana mieszańcowa, liniowo - populacyjna, przeznaczona do uprawy na ziarno, o dobrej zimotrwałości.
Odporność na mączniaka prawdziwego dość duża, na rdzę źdźbłową dość mała, na pozostałe choroby przeciętna.
Rośliny dość niskie, o dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Odporność na
porastanie ziarna w kłosie dość duża. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie dobre, gęstość w stanie zsypnym
przeciętna. Zawartość białka duża, liczba opadania dość duża. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego duża.
MINELLO (2008)
Odmiana mieszańcowa trójliniowa, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność bardzo dobra. Odporność na rdzę
brunatną - bardzo duża, na rynchosporiozę septoriozę liści i choroby podstawy źdźbła - dość duża, na mączniaka, rdzę
źdźbłową - średnia. Rośliny niskie o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni.
Masa 1000 ziaren dość mała, wyrównanie dość słabe, gęstość w stanie zsypnym średnia. Odporność na porastanie
- 43 -
ziarna w kłosie przeciętna, liczba opadania dość duża. Zawartość białka dość mała. Lepkość maksymalna kleiku
skrobiowego bardzo duża, końcowa temperatura kleikowania bardzo wysoka. Tolerancja na zakwaszenie gleby
średnia .
BRASETTO (2009)
Odmiana mieszańcowa trójliniowa, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność bardzo dobra. Odporność na
mączniaka, rdzę źdźbłową, septoriozę liści i choroby podstawy źdźbła - dość duża, rdzę brunatną i rynchosporiozę
- średnia. Rośliny dość niskie o dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000
ziaren dość duża, wyrównanie i gęstość w stanie zsypnym średnia. Odporność na porastanie ziarna w kłosie i liczba
opadania - przeciętna. Zawartość białka - mała. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego bardzo duża, końcowa
temperatura kleikowania wysoka do bardzo wysokiej. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia .
GONELLO (2009)
mączniaka, septoriozę liści i choroby podstawy źdźbła - dość duża, na rdzę brunatną i rynchosporiozę - średnia, na
rdzę źdźbłową - dość mała. Rośliny niskie o średniej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania
średni. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie dość słabe, gęstość w stanie zsypnym dość duża. Odporność na
porastanie ziarna w kłosie przeciętna, liczba opadania duża. Zawartość białka mała do bardzo małej. Lepkość
maksymalna kleiku skrobiowego bardzo duża, końcowa temperatura kleikowania bardzo wysoka. Tolerancja na
PALAZZO (2009)
mączniaka i septoriozę liści - dość duża, rdzę brunatną i rynchosporiozę i choroby podstawy źdźbła - średnia, na rdzę
źdźbłową - dość mała. Rośliny niskie o dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa
1000 ziaren, wyrównanie, gęstość w stanie zsypnym - średnia. Odporność na porastanie ziarna w kłosie i liczba
opadania przeciętne. Zawartość białka - mała do bardzo małej. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego - bardzo
duża, końcowa temperatura kleikowania - wysoka. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
SU SKALTIO (2010)
Odmiana mieszańcowa trójkomponentowa, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność bardzo dobra. Odporność na
septoriozę liści - dość duża, na rdzę brunatną, rdze rynchosporiozę i choroby podstawy źdźbła - średnia, na mączniaka
prawdziwego mała. Rośliny średniej wysokości, o małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania
średni. Masa 1000 ziaren duża, wyrównanie dobre, gęstość w stanie dość mała. Odporność na porastanie ziarna
w kłosie i liczba opadania dość małe. Zawartość białka średnia. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego dość duża,
końcowa temperatura klepkowania wysoka. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
SU DRIVE (2011)
septoriozę liści rynchosporiozę i pleśń śniegową - dość duża, na rdzę źdźbłową i choroby podstawy źdźbła - średnia,
na mączniaka prawdziwego i rdzę brunatną - dość mała. Rośliny dość niskie o przeciętnej odporności na wyleganie.
Termin kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - dość duża, wyrównanie - dość dobre, gęstość w stanie
zsypnym - przeciętna. Odporność na porastanie ziarna w kłosie i liczba opadania średnie. Zawartość białka - mała do
bardzo małej. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego - średnia, końcowa temperatura kleikowania - wysoka.
SU ALLAWI (2012)
pleśń śniegową, rynchosporiozę i septoriozę liści - dość duża, na choroby podstawy źdźbła i mączniaka prawdziwego
- średnia, na rdzę brunatną i źdźbłową - dość mała; nieco większa podatność na porażenie sporyszem. Rośliny dość
niskie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania - średni. Masa 1000
ziaren - duża, wyrównanie - dobre, gęstość w stanie zsypnym - średnia. Odporność na porastanie ziarna w kłosie
średnia, liczba opadania - dość duża, zawartość białka dość mała.. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego - duża,
końcowa temperatura kleikowania - bardzo wysoka. Tolerancja na zakwaszenie gleby - średnia.
SU STAKKATO (2012)
pleśń śniegową, choroby podstawy źdźbła, rynchosporiozę i septoriozę liści - dość duża, na mączniaka prawdziwego,
rdzę brunatną i źdźbłową - średnia; nieco większa podatność na porażenie sporyszem. Rośliny dość niskie o średniej
odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - średnia,
wyrównanie dość dobre, gęstość w stanie zsypnym średnia. Odporność na porastanie ziarna w kłosie i liczba opadania
dość duże, zawartość białka mała. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego - duża, końcowa temperatura
kleikowania - wysoka do bardzo wysokiej. Tolerancja na zakwaszenie gleby - średnia
- 44 -
ANTONIŃSKIE (2013)
Odmiana populacyjna, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność na poziomie najlepiej plonujących odmian
populacyjnych.Odporność na pleśń śniegową, rdzę brunatną i źdźbłową - dość duża, na mączniaka prawdziwego
i septoriozę liści - średnia, na rynchosporiozę i choroby podstawy źdźbła - dość mała. Rośliny wysokie, o dość małej
odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie dość słabe,
gęstość w stanie zsypnym średnia. Odporność na porastanie ziarna w kłosie dość mała, liczba opadania średnia,
zawartość białka dość duża. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego dość mała, końcowa temperatura kleikowania
niska. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
DAŃKOWSKIE RUBIN (2013)
Odmiana populacyjna, przeznaczona do uprawy na ziarno. Plenność na poziomie najlepiej plonujących odmian
populacyjnych.Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną i źdźbłową - dość duża, na pleśń śniegową,
rynchosporiozę i septoriozę liści - średnia, na choroby podstawy źdźbła - dość mała. Rośliny średniej wysokości,
o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren średnia,
wyrównanie dość słabe, gęstość w stanie zsypnym średnia. Odporność na porastanie ziarna w kłosie średnia, liczba
opadania dość mała, zawartość białka dość duża. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego mała, końcowa
temperatura kleikowania niska do bardzo niskiej. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
SU SATELLIT (2013)
Odmiana mieszańcowa trójkomponentowa, przeznaczona do uprawy na ziarno.Plenność bardzo dobra.Odporność na
pleśń śniegową - dość duża, na septoriozę liści, rynchosporiozę i choroby podstawy źdźbła – średnia, na mączniaka
prawdziwego, rdzę brunatną i źdźbłową - dość mała. Rośliny dość niskie, o dość małej odporności na wyleganie.
Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren, wyrównanie i gęstość ziarna w stanie zsypnym średnie.
Odporność na porastanie ziarna w kłosie dość mała, liczba opadania dość duża, zawartość białka mała do bardzo
małej. Lepkość maksymalna kleiku skrobiowego dość duża, końcowa temperatura kleikowania dość wysoka.
SU SPEKTRUM (2013)
pleśń śniegową i septoriozę liści - dość duża, na mączniaka prawdziwego, rynchosporiozę, choroby podstawy źdźbła,
rdzę brunatną i źdźbłową - średnia. Rośliny niskie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia
i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren mała, wyrównanie dość słabe, gęstość ziarna w stanie zsypnym dość duża.
dporność na porastanie ziarna w kłosie i liczba opadania średnie, zawartość białka mała. Lepkość maksymalna kleiku
skrobiowego średnia, końcowa temperatura kleikowania dość niska.Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
TUR (2013)
pleśń śniegową i septoriozę liści - dość duża, na mączniaka prawdziwego, rynchosporiozę, choroby podstawy źdźbła,
rdzę brunatną i źdźbłową - średnia. Rośliny średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin
kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren, wyrównanie, gęstość w stanie zsypnym średnie. Odporność na
porastanie ziarna w kłosie dość mała, liczba opadania średnia, zawartość białka mała. Lepkość maksymalna kleiku
skrobiowego dość mała, końcowa temperatura kleikowania niska.Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
odmiany populacyjne: - Agrikolo (2003), Amilo (1989), Arant (1993), Bosmo (2001), Dańkowskie Nowe
(1976), Dańkowskie Złote (1968), Matador (2003), Rostockie (2002), Słowiańskie
(2004), Walet (1999),
odmiany syntetyczne: - Caroass (2003), Herakles (2007).
odmiany mieszańcowe - Balistic (2007), Brandie (2014), KWS Bono (2014), SU Performer (2014)
Visello (2007).
odmiany populacyjne na zielonkę - Pastar (1980)
znajdujących się w KR można znaleźć w ‘’Liście Opisowej Odmian” wydawanej corocznie przez COBORU (oceny
- 45 -
Orkisz ozimy
Uwagi ogólne
Doświadczenia PDOiR z orkiszem ozimym w sezonie 2013/14 r założono w dwóch punktach - w SDOO
Węgrzce oraz w IHAR PIB Radzików - ZD Grodkowice. Doświadczenia były finansowane lokalnie. .Dobór odmian
ustalił Zespół PDOiR woj. małopolskiego. W doświadczeniach badano 8 odmian - w tym 7 odmian orkiszu i jedną
odmianę pszenicy zwyczajnej (Tonacja), która była wzorcem. Powierzchnia poletka do sprzętu to 16,5 m 2 w SDOO
Węgrzce oraz 10 m2 w ZD Grodkowice.
Tabela 1
Orkisz ozimy. Odmiany badane.
L.p.
Odmiana
Rok zbioru: 2014
Rok
wpisania
do KR
Kod kraju
pochodzenia
Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR ul.
Główna 20; 99-307 Strzelce
1.
Tonacja
2001
PL
2.
Ceralio
–
DE
–
3.
Frankenkorn
–
DE
–
4.
Ostro
–
DE
–
5.
Schwabenkorn
–
DE
–
6.
Schwabenspelz
–
DE
–
7.
Zollenspelz
–
DE
–
8.
Rokosz
2012
PL
Tabela 2
Orkisz ozimy. Warunki polowe doświadczeń.
Rok zbioru 2014
SDOO Węgrzce
IHAR Radzików
ZD Grodkowice
Kraków
Wieliczka
2
2
II
R III a
pH gleby w KCl
5,9
6,0
Rzepak ozimy
Rzepak ozimy
08.10.2013
08.10.2012
*
*
28.07.2014
18.08.2014
Miejscowość
Powiat
Przedplon
Data siewu
Obsada roślin
(szt./ m2)
Data zbioru
N na poziomie a1
(kg/ha)
62
92,5
N na poziomie a2
(kg/ha)
112
135,5
P2O5
(kg/ha)
40
75,0
K2O
(kg/ha)
60
92,5
wieloskładnik. na poziomie a2
(l/kg/ha)
FoliQ Micromax
- 2,0 l/ha (2x)
–
* - brak danych
- 46 -
Tabela 2 c. d.
Orkisz ozimy. Warunki polowe doświadczeń.
Rok zbioru 2014
Miejscowość
IHAR Radzików
ZD Grodkowice
SDOO Węgrzce
–
Zaprawa nasienna
(nazwa)
Herbicyd
(nazwa, dawka/ha)
Insektycyd
(nazwa, dawka/ha)
(nazwa, dawka/ha)
Regulator wzrostu
Expert Met 56 WG - 0,35 kg
Husar Active 387 OD - 1,0 l/
Bi 58 Nowiutki 400 EC - 0.5 l
Kinto Duo 080 FS
- 200 ml/100kg
Maraton 375 SC - 4,0 l
Glean 75 WG - 5 g
Dursban 480 EC - 1,5 l
Bi 58 Nowy 400 EC - 0.5 l
Capalo 337,5 SE - 1,0 l
Zamir 400 EW 0,6 l
+ Lotus 750 EC - 0,5 l
(nazwa, dawka/ha)
Adexar Plus - 1,5 l
Tebu 250 EW - 1,0 l
(nazwa, dawka/ha)
Medax Top - 0,8 l
Antywylegacz płynny 675 SL
- 2.0 l
+ Moddus 250 EC - 0,4 l
Tabela 3
Orkisz ozimy. Wyniki ogólne doświadczeń.
L.p.
Węgrzce
Cecha
1.
Rok zbioru: 2014
a1
Grodkowice
a2
a1
a2
o
9,0
8,8
o
(skala 9 )
2.
(skala 9 )
9,0
–
3.
Martwe rośliny
(%)
0,0
–
4.
Termin kłoszenia
(dzień, m - c)
21.05
22.05
26.05
28.05
5.
(dzień, m - c)
10.07
11.07
13.07
15.07
6.
Wysokość roślin
Wyleganie roślin w fazie dojrzałości
mlecznej
(cm)
121
114
136
131
(skala 9 )
9,0
9,0
7,4
7,8
(skala 9o)
8,1
8,9
3,6
4,7
7.
8.
o
o
9.
Porażenie przez:
10.
Pleśń śniegową
11.
Mączniak
9.0
9,0
5,9
6,3
12.
Rdza brunatna
7,2
9,0
6,3
7,1
13.
Septorioza liści
6,6
9,0
1,9
3,5
14.
Septorioza plew
–
–
8,6
8,9
15.
Fuzarioza kłosów
–
–
7,9
8,4
16.
–
–
-
-
17.
Masa 1000 ziaren
Wilgotność kłosków z ziarnem
podczas zbioru
Plon ziarna
(g)
–
–
48,8
49,8
(%)
–
–
14,0
13,9
50,6
63,7
76,9
84,4
18.
19.
(skala 9 )
–
(dt/ha)
Skala 9o ;
–
– - brak danych
- 47 -
Tabela 4
Orkisz ozimy. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca).
L.p.
Rok zbioru 2014
Poziom a1
Odmiana
Wzorzec, dt. z ha
1. Tonacja
2. Ceralio
3. Frankenkorn
4. Ostro
5. Schwabenkorn
6. Schwabenspelz
7. Zollenspelz
8. Rokosz
Wzorzec - odmiana Tonacja
Poziom a2
Węgrzce
Grodkowice
Węgrzce
Grodkowice
50,6
100
88
88
72
69
64
69
108
76,9
100
40
60
37
35
38
73
76
63,7
100
81
88
67
70
68
71
97
84,4
100
44
57
45
44
49
81
76
Tabela 5
Orkisz ozimy. Plon ziarna odmian (% wzorca).
Lata zbioru: 2014, 2012-2014
Poziom a1
L.p.
Odmiana
Wzorzec, dt z ha
Tonacja
Ceralio
Frankenkorn
Ostro
Schwabenkorn
Schwabenspelz
Zollenspelz
Rokosz
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
2014
2013
2012
63,8
100
64
74
55
52
51
71
92
2
43,1
100
135
126
130
123
133
122
114
2
77,2
100
77
80
73
73
70
96
–
2
Poziom a2
2013
2012
2014
- 2014 - 2014
53,5
100
99
100
92
88
92
97
103
4
61,4
100
92
93
86
83
85
96
103
6
74,1
100
63
73
56
57
59
76
86
2
2013
2012
58,7
100
117
116
111
114
115
109
101
2
94,7
100
89
86
78
85
77
91
–
2
2013
2012
- 2014 - 2014
66,4
100
90
94
83
85
87
93
94
4
75,8
100
90
92
82
85
84
92
94
6
– * - dane za jeden rok
Wzorzec: - odmiana Tonacja
Tabela 6
Porażenie odmian przez choroby
na przeciętnym poziomie agrotechniki - a1 (odchylenia od wzorca)
Mączniak
L.p.
Odmiana
Rdza
Rok zbioru: 2014
Septorioza
Septorioza
Fuzarioza
brunatna
liści
plew
kłosów
Liczba
lat
2012
2012
2012
2012
2012
2014
2014
2014
2014
2014
- 2014
- 2014
- 2014
- 2014
- 2014
badań
skala 9o
Wzorzec
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Tonacja
Ceralio
Frankenkorn
Ostro
Schwabenkorn
Schwabenspelz
Zollenspelz
Rokosz
4
4
4
4
4
4
4
2
Wzorzec - odmiana Tonacja,
6,5
0,0
-1,5
0,0
-1,0
-1,0
0,0
-1,5
0,0
1
6,3
0,0
-0,1
0,2
-1,4
-0,3
-0,7
0,1
0,0**
5
6,0
0,0
0,8
1,5
1,3
-1,2
0,5
1,8
1,5
2
4,8
0,0
1,7
2,1
2,2
0,1
2,5
3,1
2,8**
6
3,5
0,0
0,8
1,5
0,3
0,8
1,3
0,8
0,5
2
** - dane za dwa lata
- 48 -
4,3
0,0
0,6
0,8
0,9
0,9
1,5
0,1
0,4**
6
8,0
0,0
1,0
1,0
0,5
0,5
1,0
1,0
0,0
1
7,2
0,0
1,2
0,5
0,7
-0,1
0,9
0,6
0,0**
5
7,5
0,0
0,5
0,5
0,5
0,5
0,0
0,5
1,0
1
7,0
0,0
0,6
0,8
0,4
0,8
0,5
0,8
0,8**
5
Tabela 7
Orkisz ozimy
Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca).
Lp.
Odmiana
Liczba w fazie dojrzałości
przed zbiorem
mlecznej
lat
badań
2012
2012
2014
- 2014
2014
- 2014
Rok zbioru: 2014
Wysokość roślin
(cm)
Masa 1000
ziaren
(g)
2014
2012
- 2014
2014
2012
- 2014
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Wzorzec:
Tonacja
Ceralio
Frankenkorn
Ostro
Schwabenkorn
Schwabenspelz
Zollenspelz
Rokosz
4
4
4
4
4
4
4
2
9,0
0,0
-2,5
-1,5
-2,0
-3,0
-3,0
-0,5
-0,5
9,0
0,0
-2,8
-1,2
-1,4
-3,7
-2,4
-0,7
-0,8**
8,0
0,0
-3,5
-2,2
-2,7
-4,5
-2,5
-1,2
-0,7
8,7
0,0
-3,7
-2,2
-2,3
-5,2
-3,4
-1,7
-1,1**
107
0
27
22
28
30
36
19
12
100
0
32
24
29
34
38
20
15**
44,9
0,0
4,8
6,3
4,5
9,7
5,5
5,1
-4,6
44,9
0,0*
4,8*
6,3*
4,5*
9,7*
5,5*
5,1*
-4,6*
1
4
2
5
2
6
1
1
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Wzorzec:
Tonacja
Ceralio
Frankenkorn
Ostro
Schwabenkorn
Schwabenspelz
Zollenspelz
Rokosz
4
4
4
4
4
4
4
2
Wzorzec- odmiana Tonacja
9,0
0,0
-2,0
-1,5
-1,5
-2,5
-2,0
0,0
-0,5
9,0
0,0
-1,9
-0,9
-1,0
-2,4
-1,7
-0,4
-0,5**
8,5
0,0
-2,5
-1,5
-2,7
-3,0
-2,7
-0,5
-0,7
8,8
0,0
-2,6
-1,1
-1,4
-3,2
-2,4
-0,7
-0,6**
105
0
24
19
21
19
31
19
9
96
0
27
21
24
25
35
17
10**
47,8
0,0
2,5
5,0
2,5
8,5
2,4
2,2
-7,4
47,8
0,0*
2,5*
5,0*
2,5*
8,5*
2,4*
2,2*
-7,4*
1
4
2
5
2
6
1
1
* - dane za dwa
Orkisz ozimy - wyniki doświadczeń
Plonowanie
Wzorcem w stosunku do którego porównywano plony orkiszu ozimego była podobnie jak w poprzednich
latach odmiana Tonacja, której plon na poziomie a1 wyniósł 63,8 dt/ha; średnio dla dwóch punktów doświadczalnych
(Węgrzce, Grodkowice). Podany w tabeli 4 i 5 plon orkiszu jest plonem nie wymłóconych kłosków, których
odziarnienie wymaga specjalistycznego sprzętu. Wszystkie odmiany orkiszu plonowały poniżej wzorca na obu
poziomach agrotechniki. Plon w Węgrzcach obniżony z powodu uszkodzeń przez grad.
Przezimowanie
w Węgrzcach jak i Grodkowicach.
Wyleganie
Wyleganie w fazie dojrzałości mlecznej wystąpiło tylko w jednej miejscowości zarówno na poziomie a 1 jak
i na poziomie a2, natomiast przed zbiorem wystąpiło w dwóch punktach doświadczalnych. Średnia ocena wzorca,
którym była odmiana Tonacja wyniosła 8,0. Najbardziej podatne na wyleganie odmiany orkiszu to: Schwabenkorn
(ocena 3,5), Ceralio (4,5), Ostro (5,3), oraz Schwabenspelz (5,5), bardziej odporne: Rokosz (7,3) i Zollenspelz
(oceny 6,8).
- 49 -
Choroby
Większość odmian orkiszu zaprezentowała się korzystnie w stosunku do wzorca jakim była odmiana Tonacja.
Dotyczy to większości chorób występujących w orkiszu
Wszystkie odmiany orkiszu za wyjątkiem odmiany Schwabenkorn (ocena 4,8) wykazały się wyższą
odpornością na rdzę brunatną niż odmiana Tonacja (6,0), a oceny wahały się od 6,5 do 7,8. Analogiczna sytuacja
dotyczyła porażenia orkiszu przez septoriozę liści, fuzariozę kłosów i septoriozę plew, gdzie porównując do wzorca
(Tonacja), wszystkie odmiany orkiszu uzyskały wyższe oceny. Porażenie mączniakiem kształtowało się natomiast
między 5,0 (Ceralio, Zollernspelz), a 6,5 (Tonacja, Rokosz, Frankenkorn, Schwabenspelz).
W 2012 roku do krajowego rejestru została wpisana pierwsza polska odmiana orkiszu ozimego - Rokosz,
pochodząca z Hodowli Roślin Strzelce. Większość jednak uprawianych odmian to odmiany niemieckie. Do uprawy
na terenach nizinnych nadają się wszystkie przedstawione odmiany tj: Frankenkorn, Ceralio, Schwabenspelz,
Schwabenkorn, Zollenspelz oraz odmiana Ostro, która może także być uprawiana w rejonach górskich ze względu na
krótszy okres wegetacji.
- 50 -
Pszenica jara
Uwagi ogólne
Doświadczenia PDOiR z pszenicą jarą w 2014 roku przeprowadzono w trzech punktach. W SDOO Węgrzce
przeprowadzono doświadczenie z poszerzonym doborem odmian zarejestrowanych (18 odmian), finansowane
z budżetu centralnego. Doświadczenia przeprowadzone przez: Uniwersytet Rolniczy Kraków - SD Prusy oraz IHAR
PIB Radzików - ZD w Grodkowicach, były finansowane lokalnie. W doświadczeniach tych badano 12 odmian,
których dobór został ustalony przez Zespół Wojewódzki PDOiR dla województwa małopolskiego
Doświadczenia przeprowadzono zgodnie z metodyką COBORU dla doświadczeń PDOiR omówioną
w poprzednim rozdziale. Warunki polowe doświadczenia przedstawia tabela 2. Powierzchnia poletka do sprzętu to:
15 m2 w Węgrzcach, 10 m2 w Prusach i Grodkowicach.
Tabela 1
Pszenica jara. Odmiany badane.
Rok
wpisania
do KR
Rok
włączenia
do LOZ
Kod kraju
pochodzenia
Rok zbioru: 2014
1
Bombona
2005
2007
PL
2
Tybalt
2005
2007
NL
3
Hewilla
2006
–
PL
4
Parabola
2006
2008
PL
5
Łagwa
2009
2011
PL
6
Ostka
Smolicka
2010
2012
PL
7
Arabella
2011
2013
PL
8
Izera
2012
2013
PL
9
KWS
Torridon
2012
–
UK
PL
Struna
2013
2014
PL
11
Mandaryna
2014
–
PL
12
Harenda
2014
–
PL
L.p.
Odmiana
Irena Szyld
ul. Celtycka 41a; 62-800 Kalisz
Małopolska Hodowla Roślin - HBP Sp. z o. o.
Małopolska Hodowla Roślin HBP Sp. z o. o.
Hodowla Roślin Smolice Sp. z o.o. Grupa IHAR
DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o.
- 51 -
Tabela 2
Pszenica jara. Warunki polowe doświadczeń.
Rok zbioru 2014
SDOO
Węgrzce
UR Kraków
SD Prusy
IHAR Radzików
ZD Grodkowice
Kraków
Kraków
Wieliczka
2
1
2
II
I
R III A
pH gleby w KCl
6,0
6,15
6,0
Burak cukrowy
Rzepak ozimy
Rzepak ozimy
27.03.2014
26.03.2014
02.04.2014
450
450
450
17.08.2014
18.08.2014
18.08.2014
Miejscowość
Powiat
Przedplon
Data siewu
Obsada roślin
(szt./ m2)
Data zbioru
N na poziomie a1
(kg/ha)
80
60
95
N na poziomie a2
(kg/ha)
120
100
135
P 2O 5
(kg/ha)
80
60
60
K2O
(kg/ha)
120
100
60
Nawożenie dolistne
preparatami wieloskładnikowymi na poziomie a2
FoliQ Micromax
- 2,0 l (2x)
(l/ha)
Plonvit Z - 1.5 l
+ SMg - 7,5 kg
Basfoliar 36 Extra
- 6,0 l
–
Zaprawa nasienna
Kinto Duo 080 FS
- 200 ml/100 kg
(nazwa)
Zaprawa nasienna
T 75 DS/WS
Biathlon 4D - 70 g
Herbicyd
(nazwa, dawka/ha)
Insektycyd
(nazwa, dawka/ha)
Puma Uniwersal
069 EW - 1,0 l
Bi 58 Nowy 400 EC
- 0,5 l
Lintur 70 WG
- 150 g
Karate Zeon
- 050 CS - 0,1 l
Scenic 080 FS
- 100 ml/100 kg
Tomigan 250 EC
- 0,8l
Granstar 75 WG
- 20 g
Atribut 70 WG
- 60 g
Dursban 480 EC
- 1,5 l
Bi 58 Nowy 400
EC - 0,5 l
(nazwa, dawka/ha)
Capalo 337,5 SE
- 1,4 l
(nazwa, dawka/ha)
Adexar Plus - 2,0 l
Regulator wzrostu
(nazwa, dawka/ha)
Medax Top - 0,6 l
– - nie zastosowano
- 52 -
Tilt Turbo 575 EC
- 1.0 l
Amistar 250 SC
- 1,0 l
Moddus 250 EC
- 0,4 l
Lotus 750 EC
- 0,75 l
Olimpus 480 SC
- 1,2 l
Moddus 250 EC
- 0.4 l
Antywylegacz
płynny 675 SL
- 1,0 l
Tabela 3
Pszenica jara. Wyniki ogólne doświadczeń.
Rok zbioru: 2014
SDOO Węgrzce
L.p.
UR Kraków - SD Prusy
Cecha
IHAR PIB Radzików
- ZD Grodkowice
a1
a2
a1
a2
a1
a2
- 53 -
1
Termin kłoszenia
(dzień, m - c)
03.06
04.06
06.06
09.06
16.06
18.06
2
(dzień, m - c)
23.07
25.07
30.07
01.08
25.07
29.07
3
Wysokość roślin
(cm)
96
75
89
81
99
87
4
Wyleganie roślin w f. dojrzał. mlecznej
(skala 9o)
8,8
9,0
6,4
7,7
8,9
9,0
5
(skala 9o)
8,5
9,0
6,2
7,5
8,7
9,0
6
Porażenie przez:
(skala 9o)
7
Mączniak
9,0
9,0
8,5
8,8
8,2
8,7
8
Rdza brunatna
7,9
9,0
8,0
8,4
8,0
8,9
9
Rdza żółta
–
–
–
–
5,5
6,2
10
Septorioza liści
5,8
8,7
6,8
7,1
4,5
5,5
11
Septorioza plew
–
–
6,6
7,5
5,2
7,4
12
Fuzarioza kłosów
–
–
6,9
7,4
7,7
8,3
13
–
–
8,2
8,4
–
–
14
Masa 1000 ziaren
(g)
42,0
44,1
45,4
48,9
31,8
34,4
15
(%)
17,4
17,1
13,5
14,1
12,7
13,0
16
Plon ziarna
(dt/ha)
54,3
64,3
66,9
91,2
43,1
47,3
Skala 9o;
– - brak danych
Tabela 4
Pszenica jara. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca).
Rok zbioru 2014
Poziom a1
Lp.
Poziom a2
Odmiana
Wzorzec, dt z ha
Węgrzce
Prusy
Grodkowice
Węgrzce
Prusy
Grodkowice
54,3
66,9
43,1
64,3
91,2
47,3
- 54 -
1
Bombona
89
83
78
96
98
74
2
Tybalt
93
96
89
90
94
91
3
Hewilla
104
101
101
100
106
90
4
Parabola
99
105
137
101
106
137
5
Łagwa
100
99
106
103
95
128
6
Ostka Smolicka
108
82
68
107
89
72
7
Arabella
105
114
113
99
108
107
8
Izera
110
91
78
114
97
77
9
KWS Torridon
88
119
90
93
108
93
10
Struna
111
94
135
110
88
138
11
Mandaryna
105
109
89
103
110
83
12
Harenda
88
108
116
84
101
111
Tabela 5
Pszenica jara. Plon ziarna odmian (% wzorca).
Lp.
Odmiana
Grupa
technologiczna
Wzorzec, dt z ha
Lata zbioru: 2014, 2013, 2012
Poziom a1
Poziom a2
2014
2013
2012
2013 - 2014 2012 - 2014
54,8
60,3
61,0
57,6
2014
2013
2012
2013 - 2014 2012 - 2014
58,7
67,6
69,5
69,1
68,6
68,7
- 55 -
1
Bombona
E
83
93
91
88
89
89
96
98
93
94
2
Tybalt
A
93
107
103
100
101
92
102
100
97
98
3
Hewilla
A
102
102
98
102
101
99
105
98
102
101
4
Parabola
A
114
113
100
114
109
115
108
98
112
107
5
Łagwa
A
102
103
95
103
100
109
104
97
107
103
6
Ostka Smolicka
A
86
102
104
94
97
89
107
105
98
100
7
Arabella
A
111
104
104
108
106
105
104
102
105
104
8
Izera
A
93
109
106
101
103
96
108
103
102
102
9
KWS Torridon
A
99
94
99
97
97
98
94
100
96
97
10
Struna
A
113
108
–
111
–
112
110
–
111
–
11
Mandaryna
A
101
–
–
–
–
99
–
–
–
–
12
Harenda
B
104
–
–
–
–
99
–
–
–
–
3
2
3
5
8
3
2
3
5
8
Grupa technologiczna:
E - elitarna,
A - jakościowa,
– - brak danych
B - chlebowa,
C - pozostała
(wg. Listy Opisowej Odmian 2014 COBORU)
Tabela 6
Pszenica jara.
Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki - a1 (odchylenia od wzorca)
Mączniak
L.p.
Odmiana
Liczb
lat
badań
2014
2012
- 2014
Rdza brunatna
2014
2012
- 2014
Rdza
żółta
Septorioza liści
2014
2014
2012
- 2014
Septorioza plew
Lata zbioru: 2014 2012-2014
Fuzarioza kłosów
Choroby
podstawy
źdźbła
2014
2012
- 2014
2014
2012
- 2014
2014
2012
- 2014
skala 9o
Wzorzec
8,3
8,2
8,0
7,8
5,5
5,7
5,5
5,9
6,7
7,3
6,8
8,2
7,2
- 56 -
1
Bombona
10
0,1
-0,2
-2,4
-2,0
-2,5
-0,1
0,0
0,2
0,1
0,2
0,3
0,2
0,2
2
Tybalt
10
0,4
0,6
0,7
0,6
2,5
0,1
0,0
-0,1
-0,3
0,5
0,1
0,0
-0,1
3
Hewilla
9
-0,2
-0,9
0,3
0,2
-2,0
-0,2
0,0
-0,2
0,0
-0,7
-0,2
0,0
0,3
4
Parabola
9
-0,1
0,1
-0,9
-0,6
1,0
-0,1
-0,1
-0,6
-0,1
-0,3
-0,6
0,2
0,0
5
Łagwa
6
0,1
0,1
-0,2
0,0
1,5
-0,2
0,0
0,2
-0,5
0,1
0,5
-0,2
0,2
6
Ostka Smolicka
5
-0,4
-0,6
0,0
-0,5
-3,5
0,3
-0,1
-0,9
-0,2
-0,2
0,2
0,1
-0,5
7
Arabella
4
0,3
0,7
0,7
0,3
2,0
-0,5
-0,5
-0,3
-0,2
-0,1
0,1
-0,5
-0,3
8
Izera
3
0,0
0,1
-0,1
0,5
-3,5
-0,4
-0,3
0,5
0,7
-0,4
0,5
0,0
-0,1
9
KWS Torridon
3
-0,1
0,2
0,1
0,0
1,5
0,2
0,5
-0,2
-0,5
0,3
0,1
-0,2
0,3
10
Struna
2
0,3
0,4**
0,2
0,4**
2,0
0,3
0,5**
1,6
1,2**
0,2
0,7**
0,3
0,8**
11
Mandaryna
1
0,1
0,1*
0,8
0,8*
-0,5
-0,3
-0,3*
-0,8
-0,8*
-0,4
-0,4*
-0,1
-0,1*
12
Harenda
1
-0,1
-0,1*
0,3
0,3*
1,5
0,5
0,5*
0,6
0,6*
0,9
0,9*
0,1
0,1*
3
7
3
9
1
3
9
2
7
2
7
1
3
Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń w których dana choroba wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą
Rdza żółta - wyniki z Grodkowic
Septorioza plew, Fuzarioza kłosów - wyniki nie dotyczą Węgrzc,
Choroby podstawy źdźbła - wyniki z Prus
Wzorzec: w latach 2012 - 2014 - wszystkie odmiany badane
Liczba doświadczeń dla okresu 2012 - 2014 odnosi się do odmian badanych trzy lata, dla badanych dwa lata jest odpowiednio mniejsza
* - dane za jeden rok
Tabela 7
Pszenica jara. Ważniejsze właściwości rolniczo - użytkowe odmian (odchylenia od wzorca)
L.p.
Odmiana
Liczba
lat
w fazie dojrzałości mlecznej
przed zbiorem
badań
2014
2012 - 2014
2014
2012 - 2014
Lata zbioru: 2014, 2012-2014
Wysokość roślin
(cm)
Masa 1000 ziaren
(g)
2014
2012 - 2014
2014
2012 - 2014
Wzorzec:
6,4
6,4
6,2
7,1
94
90
39,7
40,6
- 57-
1
Bombona
10
-1,1
-1,1*
-1,2
-0,3**
5
5
-1,8
-2,9
2
Tybalt
10
0,9
0,9*
0,6
0,6**
-8
-8
1,4
1,6
3
Hewilla
9
0,0
0,0*
-0,2
-0,7**
7
7
2,8
2,0
4
Parabola
9
-0,8
-0,8*
-0,7
0,2**
-1
0
7,1
7,0
5
Łagwa
6
-1,1
-1,1*
-1,4
-0,7**
4
1
2,4
2,1
6
Ostka Smolicka
5
-1,2
-1,2*
-1,1
-0,3**
0
2
-2,2
-1,2
7
Arabella
4
1,4
1,4*
1,3
0,6**
-1
0
-2,1
-2,4
8
Izera
3
-0,6
-0,6*
-0,5
-0,6**
6
6
-1,1
-1,0
9
KWS Torridon
3
2,6
2,6*
2,6
1,8**
-11
-9
-1,0
-1,2
10
Struna
2
-3,3
-3,3*
-3,4
-3,4*
7
7**
-1,3
-0,3**
11
Mandaryna
1
2,4
2,4*
2,6
2,6*
1
1*
-4,7
-4,7*
12
Harenda
1
1,1
1,1*
0,8
0,8*
-1
-1*
0,6
0,6*
1
1
1
3
3
9
3
9
Tabela 7 c. d.
Pszenica jara. Ważniejsze właściwości rolniczo - użytkowe odmian (odchylenia od wzorca)
L.p.
Odmiana
Liczba
lat
badań
2014
2012 - 2014
przed zbiorem
2014
2012 - 2014
Lata zbioru: 2014 2012-2014
Wysokość roślin
(cm)
Masa 1000 ziaren
(g)
2014
2012 - 2014
2014
2012 - 2014
Wzorzec:
7,7
7,7
7,5
8,0
81
82
42,4
42,2
- 58 -
1
Bombona
10
-0,7
-0,7*
-0,5
-0,1**
1
2
-1,6
-2,9
2
Tybalt
10
0,8
0,8*
0,5
0,4**
-4
-6
2,4
2,0
3
Hewilla
9
0,8
0,8*
0,8
0,4**
4
5
2,4
1,4
4
Parabola
9
-0,2
-0,2*
-0,4
0,1**
2
1
7,5
6,5
5
Łagwa
6
0,8
0,8*
0,5
0,3**
4
1
1,5
2,2
6
Ostka Smolicka
5
-0,8
-0,8*
-0,9
-0,3**
1
3
-0,4
0,0
7
Arabella
4
0,8
0,8*
1,0
0,7**
-3
-1
-2,8
-3,4
8
Izera
3
-1,0
-1,0*
-1,0
-0,6**
2
4
-2,2
-1,0
9
KWS Torridon
3
1,3
1,3*
1,5
1,0**
-9
-8
1,1
-0,5
10
Struna
2
-3,7
-3,7*
-3,6
-3,6*
8
8**
-1,6
-0,7**
11
Mandaryna
1
1,3
1,3*
1,5
1,5*
0
0*
-6,3
-6,3*
12
Harenda
1
1,1
1,1*
1,0
1,0*
-6
-6*
0,3
0,3*
1
1
1
3
3
9
3
9
Wzorzec: - wszystkie badane odmiany,
Wyleganie 2014 - wyniki z Prus
* - dane za jeden rok ;
** - dane za dwa lata ;
Pszenica jara - wyniki doświadczeń
Plonowanie
W 2014 roku średni plon wzorca na poziomie a1 dla punktów doświadczalnych (Węgrzce, Prusy, Grodkowice )
wynosił 54,8 dt/ha i był niższy jak za ostatnie trzylecie (58,7 dt/ha). Najlepiej plonującymi na poziomie a 1 w 2014
roku były odmiany: Arabella (Węgrzce - 105 % wzorca, Prusy - 114 %, Grodkowice - 113%), Hewilla (odpowiednio
104 %, 101 % i 101 %). Odmiany te jako jedyne plonowały powyżej wzorca we wszystkich miejscowościach.
W Węgrzcach dobrze plonowały także odmiany: Ostka Smolicka (108 %), Izera (110 %) i Struna (111 % wzorca),
w Prusach odmiany: Harenda (108 %), Mandaryna (109 %), KWS Torridon (119%), a w Grodkowicach : Harenda
(116 %), Struna (135%) i Parabola (137 % wzorca). Duże zróżnicowanie w wysokości plonowania w poszczególnych
punktach doświadczalnych wystąpiło u odmian ;Ostka Smolicka, Izera, Struna, Harenda.
Na poziomie a2 średni plon wzorca wyniósł 67,6 dt/ha i był niewiele niższy niż za lata 2012-2014. Najwyższy
plon uzyskano w Prusach (91,2 dt/ha), mniejszy w Węgrzcach (64,3 dt/ha), a zdecydowanie najmniejszy
w Grodkowicach (47,3 dt\ha). Średnia zwyżka plonu spowodowana zastosowaniem wyższego poziomu agrotechniki
dla wszystkich punktów doświadczalnych wyniosła 12,8 dt/ha przy czym w Prusach przyrost ten wyniósł + 24,3
dt/ha, w Węgrzcach + 10,0 dt/ha, a w Grodkowicach tylko + 4,2. Na poziomie a 2 najlepiej plonowały odmiany:
Struna, Parabola, Łagwa i Arabella.
Wyleganie
Wyleganie w 2014 roku w fazie dojrzałości mlecznej i przed zbiorem wystąpiło tylko w jednym punkcie
doświadczalnym (Prusy), zarówno na poziomie a1 jak i na poziomie a2.
Choroby
Nasilenie niektórych chorób w 2014 roku było na podobnym poziomie jak w poprzednich latach, a dotyczy to
zwłaszcza mączniaka, rdzy brunatnej i septoriozy liści. Dominowała tu septorioza liści, której średnia ocena
porażenia dla wszystkich punktów doświadczalnych wyniosła 5,7, przy ocenie 5,5 za ostatnie trzylecie. Najsilniej
porażone odmiany to: Arabella (5,2), Izera (5,3), natomiast odmiany bardziej odporne to: Harenda (6,2), Ostka
Smolicka i Struna (6,0). Zanotowano większe niż w poprzednich latach porażenie septoriozą plew. Średnia
z wszystkich punktów wyniosła 5,9 przy ocenie 6,7 za lata 2012-2014. Porażenie fuzariozą było na niższym poziomie
niż w poprzednich latach i wynosiło 7,3 przy ocenie 6,8 za ostatnie trzylecie. Nasilenie rdzy brunatnej wahało się
między 5,6 u odmiany Bombona, a 8,8 (Mandaryna), natomiast porażenie mączniakiem (średnia wzorca 8,3) było
bardzo małe, a oceny wahały się między 7,9 a 8,7. Choroby podsuszkowe wystąpiły tylko w jednym punkcie
doświadczalnym (Prusy), tu oceny porażenia odmian wahały się od 7,7 do 8,5 .W 2014 roku zanotowano duże
porażenie odmian pszenicy jarej przez rdzę żółtą (Grodkowice). Średnia porażenia odmian to 5,7 a oceny wahały się
między 2,0 (Ostka Smolicka, Izera), a 8,0 ((Tybalt).
W roku 2014 w rejestrze znajdowało się 29 odmian pszenicy zwyczajnej jarej, w tym 2 odmiany należące do
grupy technologicznej elitarnej (E), 21 odmian należących do grupy jakościowej (A), 5 odmian do grupy chlebowej
(B) oraz jedna odmiana do grupy pszenic pozostałych (C). W rejestrze jest także zarejestrowana w 2011 roku
odmiana pszenicy twardej jarej - SMH87.
Charakterystyka obejmuje odmiany, które były badane w doświadczeniach PDOiR w województwie
małopolskim w 2014 roku. Charakterystyka opracowana jest przez COBORU w oparciu o wieloletnie wyniki
doświadczeń przeprowadzonych na terenie całego kraju.
BOMBONA (2005)
Odmiana elitarna (grupa E). Odporność na mączniaka i rdzę brunatną - dość duża, na septoriozę liści, septoriozę
plew, fuzariozę kłosów i choroby podstawy źdźbła - średnia. Rośliny są dość wysokie, o przeciętnej odporności na
wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - średnia, gęstość w stanie zsypnym - dość
mała. Mąka o żółtej barwie. Liczba opadania - bardzo duża, zawartość białka - bardzo duża, wskaźnik sedymentacji
SDS - bardzo duży. Ilość glutenu - bardzo duża. Wydajność ogólna mąki - średnia. Plenność - dość dobra. Tolerancja
na zakwaszenie gleby - średnia.
TYBALT (2005)
Odmiana jakościowa (grupa A). Odporność na mączniaka - duża, na rdzę brunatną i fuzariozę kłosów - dość duża, na
septoriozę liści, septoriozę plew i choroby podstawy źdźbła - średnia. Rośliny są niskie do bardzo niskich,
o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia - późny, dojrzewania - dość późny. Masa 1000 ziaren - dość
duża, gęstość w stanie zsypnym - mała do bardzo małej. Liczba opadania - duża do bardzo dużej, zawartość białka
- 59 -
- dość duża, wskaźnik sedymentacji SDS - duży do bardzo dużego. Ilość glutenu - duża. Plenność - bardzo dobra.
Tolerancja na zakwaszenie gleby - średnia.
HEWILLA (2006)
Odmiana jakościowa (grupa A). Odporność na septoriozę plew, fuzariozę kłosów i choroby podstawy źdźbła
- średnia, na mączniaka i septoriozę liści - dość mała, na rdzę brunatną - mała. Rośliny są dość wysokie, o średniej
odporności na wyleganie. Termin kłoszenia - dość wczesny, dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - duża, gęstość
w stanie zsypnym - średnia. Liczba opadania - bardzo duża, zawartość białka - średnia, wskaźnik sedymentacji SDS
- bardzo duży. Ilość glutenu - duża do bardzo dużej. Wydajność ogólna mąki - dość duża. Plenność - dość dobra.
Tolerancja na zakwaszenie gleby - średnia.
PARABOLA (2006)
Odmiana jakościowa (grupa A). Odporność na mączniaka, rdzę brunatną, septoriozę liści, fuzariozę kłosów i choroby
podstawy źdźbła - średnia, na septoriozę plew - dość mała. Rośliny są średniej wysokości, o przeciętnej odporności
na wyleganie. Termin kłoszenia - wczesny, dojrzewania - dość wczesny. Masa 1000 ziaren - bardzo duża, gęstość
w stanie zsypnym - średnia. Liczba opadania - duża do bardzo dużej, zawartość białka - duża, wskaźnik sedymentacji
SDS - bardzo duży. Ilość glutenu - duża do bardzo dużej. Wydajność ogólna mąki - średnia. Plenność - dość dobra.
Tolerancja na zakwaszenie gleby - średnia
ŁAGWA (2009)
Odmiana jakościowa (grupa A). Odporność na mączniaka - dość duża, na rdzę brunatną, septoriozę liści, septoriozę
plew, fuzariozę kłosów oraz choroby podstawy źdźbła - średnia. Rośliny średniej wysokości, o przeciętnej odporności
na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - dość duża. Liczba opadania - duża do
bardzo dużej, zawartość białka - duża, wskaźnik sedymentacyjny SDS - duży do bardzo dużego. Ilość glutenu
- bardzo duża. Plenność - dość dobra. Tolerancja na zakwaszenie gleby - dość mała.
OSTKA SMOLICKA (2010)
Odmiana jakościowa (grupa A). Odporność na septoriozę plew - duża, na fuzariozę kłosów - duża, na rdzę brunatną,
septoriozę liści i choroby podstawy źdźbła - średnia, na mączniaka i brunatną plamistość liści - dość mała, na rdzę
żółtą - bardzo mała. Rośliny są średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia - średni,
dojrzewania - dość późny. Masa 1000 ziaren - duża, gęstość w stanie zsypnym - bardzo duża. Liczba opadania - duża,
zawartość białka - średnia, wskaźnik sedymentacyjny SDS - bardzo duży. Ilość glutenu - średnia. Plenność - dobra.
ARABELLA ( 2011)
Odmiana jakościowa (grupa A). Odporność na mączniaka i rdzę żółtą - duża, na rdzę brunatną - dość duża, na
septoriozę liści i plew, fuzariozę kłosów oraz brunatna plamistość liści - średnia, na choroby podstawy źdźbła - dość
mała. Rośliny średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia - wczesny, dojrzewania
- dość wczesny. Masa 1000 ziaren - dość mała, wyrównanie - przeciętne, gęstość w stanie zsypnym - duża do bardzo
dużej. Odporność na porastanie w kłosie - dość mała, liczba opadania - duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS
- bardzo duży. Wydajność ogólna mąki - średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna. Plenność - bardzo
dobra.
IZERA ( 2012)
Odmiana jakościowa (grupa A). Odporność na rdzę brunatną - dość duża, na choroby podstawy źdźbła, mączniaka
prawdziwego, brunatną plamistość liści, septoriozę liści i plew oraz fuzariozę kłosów - średnia, na rdzę żółtą - dość
mała. Rośliny dość wysokie, o średniej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia - wczesny, dojrzewania - dość
wczesny. Masa 1000 ziaren - dość mała, wyrównanie - dość słabe, gęstość w stanie zsypnym - duża do bardzo dużej.
Odporność na porastanie w kłosie - mała, liczba opadania - dość duża. Zawartość białka duża. Ilość glutenu duża do
bardzo dużej. Wskaźnik sedymentacyjny SDS - duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki - dość duża.
Tolerancja na zakwaszenie gleby - średnia. Plenność dość dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie
agrotechniki większy niż średnio dla gatunku.
KWS Torridon ( 2012)
Odmiana jakościowa (grupa A). Odporność na rdzę brunatną i rdzę żółtą - duża, na brunatną plamistość liści
i septoriozę liści - dość duża, na choroby podstawy źdźbła, mączniaka prawdziwego, septoriozę plew oraz fuzariozę
kłosów - średnia. Rośliny niskie, o dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia - dość późny, dojrzewania
- średni. Masa 1000 ziaren - średnia, wyrównanie - dość słabe, gęstość w stanie zsypnym - dość duża. Odporność na
porastanie w kłosie - średnia, liczba opadania - bardzo duża. Zawartość białka duża. Ilość glutenu duża do bardzo
dużej. Wskaźnik sedymentacyjny SDS - duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki - średnia. Tolerancja na
zakwaszenie gleby - średnia. Plenność dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki średni.
- 60 -
STRUNA (2013)
Odmiana jakościowa (grupa A). Odporność na rdzę żółtą - duża, na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną
i septoriozę liści - dość duża, na choroby podstawy źdźbła, septoriozę plew, brunatną plamistość liści oraz fuzariozę
kłosów - średnia. Rośliny dość wysokie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania
- średni. Masa 1000 ziaren - przeciętna, wyrównanie - dość słabe, gęstość w stanie zsypnym - duża do bardzo dużej.
Odporność na porastanie w kłosie - mała do bardzo małej, liczba opadania i zawartość białka dość duża. Wskaźnik
sedymentacyjny SDS - bardzo duży. Wydajność ogólna mąki - duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.
Plenność dość dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki większy niż średnio dla
gatunku.
MANDARYNA (2014)
Odmiana jakościowa (grupa A). Odporność na mączniaka, rdzę brunatną rdzę i septoriozę plew - dość duża, na
septoriozę liści, fuzariozę kłosów, choroby podstawy źdźbła oraz brunatną plamistość liści - średnia. Rośliny dość
wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania średni. Masa 1000
ziaren bardzo mała, wyrównanie dość słabe, gęstość w stanie zsypnym bardzo duża. Odporność na porastanie
w kłosie dość mała, liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość białka średnia, ilość glutenu duża. Wskaźnik
sedymentacyjny SDS bardzo duży. Wydajność ogólna mąki dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość mała.
Plenność dobra do bardzo dobrej. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki większy niż
średnio dla gatunku.
HARENDA (2014)
Odmiana chlebowa (grupa B). Odporność na rdzę brunatną - duża, na septoriozę plew, fuzariozę kłosów, brunatną
plamistość liści i choroby podstawy źdźbła - dość duża, na mączniaka, septoriozę liści - średnia, Rośliny średniej
wysokości, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia średni, dojrzewania dość późny. Masa 1000
ziaren i wyrównanie dość duże, gęstość w stanie zsypnym bardzo duża. Odporność na porastanie w kłosie dość mała,
liczba opadania duża. Zawartość białka dość duża, ilość glutenu dość duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS bardzo
duży. Wydajność ogólna mąki średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość duża. Plenność bardzo dobra. Przyrost
plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki średni.
grupa E - Torka (1996),
grupa A - Griwa (2001), Kandela (2010), Katoda (2008), Koksa (2000), Korynta (2002), Monsun (2004),
Nawra (1999), Partyzan (2006), Raweta (2005), Waluta (2008), Żura (2002),
grupa B - Banti (1994), Cytra (2004), Trappe (2008), Zadra (2005),
grupa C - Radocha (2011)
znajdujących się w KR można znaleźć w ”Liście Opisowej Odmian” wydawanej corocznie przez COBORU
(oceny liczbowe w tabelach).
- 61 -
Jęczmień jary
Uwagi ogólne
Doświadczenia PDOiR z jęczmieniem jarym w 2014 r. przeprowadzono w 3-ech punktach. W ZD Łopuszna
- doświadczenie finansowane było z budżetu państwa, natomiast w SDOO Węgrzce oraz MHR Kraków - ZHR
Polanowice finansowane lokalnie. Dobór odmian do doświadczeń finansowanych lokalnie ustalił Zespół Wojewódzki
PDOiR województwa małopolskiego. W doświadczeniach badano 17 odmian, - głównie typu pastewnego.
Doświadczenia przeprowadzono zgodnie z metodyką COBORU opracowaną dla porejestrowych doświadczeń
odmianowych. Powierzchnia poletka do sprzętu to: 15 m2 w SDOO Węgrzce oraz 10 m2 w SHR Polanowice.
Tabela 1
Jęczmień jary. Odmiany badane.
Rok
włączenia
do LOZ
Kod kraju
pochodzenia
Rok
wpisania
do KR
Rok zbioru: 2014
1.
Atico
2009
2011
PL
2.
KWS Olof
2010
2012
DE
3.
Suweren
2010
2012
PL
4.
Basic
2011
2014
FR
5.
Iron
2011
2012
DK
6.
Ella
2012
2014
FR
7.
Kucyk
2012
–
PL
8.
Raskud
2012
–
PL
9.
Argento
2013
–
DK
10.
Hajduczek
2013
–
PL
11.
KWS Atrika
2013
–
DE
12.
Oberek
2013
2014
PL
13.
Olympic
2013
–
FR
14.
Penguin
2013
–
DK
15.
Soldo
2013
2015
DE
16.
Podarek
2014
PL
17.
Rubaszek
2014
PL
L.p.
Odmiana
Małopolska Hodowla Roślin - HBP Sp. z o. o
- 62 -
Tabela 2
Jęczmień jary. Warunki polowe doświadczeń.
Rok zbioru: 2014
SDOO
Węgrzce
ZD Łopuszna
MHR HBP
Kraków
ZHR Polanowice
Kraków
Nowy Targ
Kraków
2
13
2
II
IV b
I
pH gleby w KCl
6,0
4,7
*
Burak cukrowy
Gorczyca
Pszenica ozima
28.03.2014
01.04.2014
01.04.2014
300
350
300
07.08.2014
18.08.2014
31.07.2014
Miejscowość
Powiat
Przedplon
Data siewu
2
Obsada roślin
(szt./ m )
Data zbioru
N na poziomie a1
(kg/ha)
80
90
12,7
N na poziomie a2
(kg/ha)
120
130
32,7
P2O5
(kg/ha)
80
80
24
K2O
(kg/ha)
120
48
Nawożenie dolistne
preparatami wieloskładnikowymi na poziomie a2
(l/ha)
120
FoliQ kombimax
- 4,0 l
FoliQ micromax
- 1,0 l
FoliqMicromax
- 2,0 l (2x)
Basfoliar 36 Extra
Zaprawa nasienna
(nazwa,
dawka/ha)
Kinto Duo 080 FS
- 200 ml/100 kg
Biathlon 4D - 70 g
Herbicyd
Insektycyd
(nazwa,
dawka/ha)
(nazwa,
dawka/ha)
Puma Uniwersal
069 EW - 1,0 l
Bi 58 Nowy400 EC
- 0,5 l
Zaprawa nasienna
T 75DS/WS
- 200g/100 kg
Granstar - 15 g
+ Starane 250 EC
- 0,3 l
Aminopielik D
- 2,0 l
+ Starane 250 EC
- 0,6 l
Decis - 0,3 l
Baytan Universal
- 400 ml/100 kg
Mustang Forte
195 SE - 1,3 l
Bi 58 Nowy 400EC
- 0,5 l
Regulator wzrostu
(nazwa,
dawka/ha)
(nazwa,
dawka/ha)
(nazwa,
dawka/ha)
Capalo 337,5 SE
- 1,4 l
–
Adexar Plus 2,0 l
–
Moddus 250 EC
- 0.4 l
Moddus 250 EC
- 0.4 l
- 63 -
Tilt Turbo 575 EC
- 0,6 l
Artea 330 EC 0,6 l
Amistar 250 SC
- 0,5 l
Cerone 480 SL
- 0,75 l
Tabela 3
Jęczmień jary. Wyniki ogólne doświadczeń.
L.p.
Rok zbioru: 2014
SDOO
Węgrzce
Cecha
ZD
Łopuszna
MHR HBP
Kraków
ZHR Polanowice
a1
a2
a1
a2
a1
a2
1
Termin kłoszenia
(dzień, m - c)
30.05
30.05
13.06
16.06
07.06
07.06
2
(dzień, m - c)
09.07
10.07
28.07
01.08
04.07
04.07
3
Wysokość roślin
(cm)
75
75
74
62
92
83
(skala 9o)
6,8
3,6
8,7
9,0
8,1
8,7
(skala 9o)
5,7
3,2
8,7
9,0
5,0
7,1
4
5
Wyleganie roślin przed
zbiorem
(skala 9o)
6
Porażenie przez:
7
mączniak
8,1
9,0
–
–
7,4
7,8
8
rdza jęczmienia
8,9
9,0
–
–
8,3
7,4
9
rynchosporioza
8,9
9,0
7,6
7,9
8,9
8,9
10
plamistość siatkowa
6,8
8,5
6,8
7,4
7,0
7,4
11
czarna plamistość
–
–
5,7
6,3
–
–
12
głownia pyląca
szt.
–
–
0,9
1,5
–
–
13
pasiastość liści
szt.
–
–
–
–
–
–
14
Masa 1000 ziaren
(g)
50,4
52,8
48,2
50,5
52,4
52,8
15
Wilgotność ziarna
podczas zbioru
(%)
11,5
11,2
13,3
13,1
14,3
15,6
16
Plon ziarna
(dt/ha)
53,6
65,3
49,1
57,8
83,7
101,1
Skala 9o - 9 - oznacza stan najkorzystniejszy, 1 - oznacza stan najmniej korzystny
– - brak danych
- 64 -
Tabela 4
Jęczmień jary. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca).
Poziom a1
L.p.
Rok zbioru: 2014
Poziom a2
Odmiana
Węgrzce
Łopuszna
Polanowice
Węgrzce
Łopuszna
Polanowice
Wzorzec, dt z ha
53,6
49,1
83,7
65,3
57,8
101,1
1
Atico
106
79
101
106
92
107
2
KWS Olof
102
95
106
92
100
102
3
Suweren
99
100
95
102
102
105
4
Basic
99
113
103
101
107
102
5
Iron
102
116
105
101
104
95
6
Ella
112
129
106
107
110
109
7
Kucyk
91
73
102
90
95
102
8
Raskud
100
91
93
92
90
101
9
Argento
105
105
102
100
112
96
10
Hajduczek
67
86
81
82
92
98
11
KWS Atrika
86
125
97
94
105
104
12
Oberek
94
74
102
112
91
106
13
Olympic
104
102
100
112
98
96
14
Penguin
104
101
98
97
101
93
15
Soldo
114
117
109
113
105
112
16
Podarek
109
89
100
100
99
89
17
Rubaszek
107
105
100
99
98
84
- 65 -
Tabela 5
Jęczmień jary. Plon ziarna odmian (% wzorca).
L.p.
Odmiana
- 66 -
Wzorzec, dt z ha
1
Atico
2
KWS Olof
3
Suweren
4
Basic
5
Iron
6
Ella
7
Kucyk
8
Raskud
9
Argento
10 Hajduczek
11 KWS Atrika
12 Oberek
13 Olympic
14 Penguin
15 Soldo
16 Podarek
17 Rubaszek
Syntetyczna
ocena
wartości
browarnej
Lata zbioru: 2014, 2013, 2012
Poziom a1
Poziom a2
2014
2013
2012
58,4
74,7
69,2
59,8
72,0
67,9
101
102
102
103
102
98
104
100
113
104
103
99
106
101
106
103
104
103
101
108
102
104
101
104
103
103
103
95
103
99
100
107
107
102
107
105
100
107
96
104
101
116
110
99
113
108
108
111
103
110
107
~
88
93
105
91
95
95
99
101
97
98
~
95
98
107
97
100
94
95
109
95
99
~
104
90
–
97
–
103
97
–
100
–
~
78
99
–
89
–
91
105
–
98
–
~
103
96
–
100
–
101
99
–
100
–
~
90
108
–
99
–
103
100
–
102
–
6,55
102
101
–
102
–
102
110
–
106
–
~
101
100
–
101
–
97
94
–
96
–
~
2014
2013
2012
2013 - 2014 2012- 2014
62,1
56,7
56,3
59,4
~
~
95
101
106
103
105
106
~
98
107
~
105
~
~
2013 - 2014 2012- 2014
113
103
–
108
–
110
103
–
107
–
~
99
–
–
–
–
96
–
–
–
–
~
104
–
–
–
–
93
–
–
–
–
3
2
3
5
8
3
2
3
5
8
Wzorzec: - wszystkie odmiany badane
Wartość browarna - wyższe stopnie oznaczają wyższą ocenę (wg Listy Opisowej Odmian 2014, COBORU)
Wyniki za 2014 - nie dotyczą Łopusznej
– - brak danych
~ - odmiana pastewna
Tabela 6
Jęczmień jary
Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki - a1 (odchylenia od wzorca)
L.p.
Odmiana
Liczba
lat
badań
0
- 67 -
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
Wzorzec, (skala 9 )
6
Atico
5
KWS Olof
5
Suweren
4
Basic
4
Iron
3
Ella
3
Kucyk
3
Raskud
2
Argento
2
Hajduczek
2
KWS Atrika
2
Oberek
2
Olympic
2
Penguin
2
Soldo
1
Podarek
1
Rubaszek
Mączniak
2014
Rdza jęczmienia
2012 - 2014
2014
Rynchosporioza
2012 - 2014
Skala 9
2014
2012 - 2014
Lata zbioru: 2014, 2012-2014
Plamistość siatkowa
2014
2012 - 2014
Głownia pyłkowa
2014
o
2012 - 2014
szt.
7,8
7,9
8,3
8,3
7,6
8,0
6,9
6,9
1
1
0,2
-0,3
0,7
0,7*
0,4
0,1
0,6
0,3
-1
-1**
0,7
0,6
0,7
0,7*
0,4
0,5
0,9
0,6
-1
-1**
-0,5
-0,8
-0,3
-0,3*
-0,1
-0,2
-0,4
0,0
-1
-1**
0,2
0,3
-1,3
-1,3*
0,4
0,0
0,8
0,2
-1
-1**
-0,8
-1,3
0,7
0,7*
-1,1
-0,2
0,1
0,1
-1
-1**
0,2
0,2
-1,3
-1,3*
0,4
0,0
-0,2
0,0
-1
-1**
-0,3
0,3
0,7
0,7*
-0,6
-0,5
0,1
0,3
-1
-1**
-1,3
-0,5
-1,3
-1,3*
1,4
0,6
0,6
0,6
-1
0**
0,2
0,4**
0,7
0,7*
0,9
0,8**
-0,1
-0,2**
-1
-1*
-0,3
0,4**
-0,3
-0,3*
-1,6
-0,8**
-2,1
-1,3**
-1
-1*
-0,3
-0,1**
-0,3
-0,3*
0,9
0,0**
-0,7
-0,5**
14
14*
0,7
-0,1**
0,7
0,7*
-0,6
-0,3**
-0,2
0,1**
-1
-1*
-0,3
0,4**
0,7
0,7*
1,4
0,3**
-0,7
-0,5**
-1
-1*
0,7
0,9**
0,7
0,7*
0,9
0,3**
0,4
0,2**
-1
-1*
0,2
0,4**
-0,3
-0,3*
-0,1
-0,5**
0,3
0,4**
-1
-1*
0,5
0,5*
-0,3
-0,3*
-0,1
-0,1*
-0,1
-0,1*
1
1*
0,0
0,0*
-0,3
-0,3*
-2,1
-2,1*
0,3
0,3*
-1
-1*
2
6
1
1
1
3
3
8
1
2
Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których dana choroba wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą
– - brak danych ,
Mączniak – wyniki nie dotyczą Łopusznej,
Rdza jęczmienia – wyniki z Polanowie,
Rynchosporioza, głownia pyłkowa – wyniki z Łopusznej;
* - dane za jeden rok;
Tabela 7
Jęczmień jary. Ważniejsze właściwości rolniczo - użytkowe odmian (odchylenia od wzorca)
L.p.
Odmiana
Liczba
lat
badań
2014
2012 - 2014
Wysokość roślin
(cm)
przed zbiorem
2014
Lata zbioru: 2014, 2012-2014
2012 - 2014
Masa 1000 ziaren
(g)
2014
2012 - 2014
2014
2012 - 2014
Wzorzec
- 68 -
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
Atico
KWS Olof
Suweren
Basic
Iron
Ella
Kucyk
Raskud
Argento
Hajduczek
KWS Atrika
Oberek
Olympic
Penguin
Soldo
Podarek
Rubaszek
7,5
7,5
5,3
6,5
81
77
50,4
49,1
6
0,0
0,0*
-1,5
-0,3
7
7
1,6
2,1
5
-0,2
-0,2*
0,7
0,0
0
0
-1,1
-1,1
5
-3,2
-3,2*
-3,0
-1,3
10
7
-2,0
-1,6
4
0,5
0,5*
-0,3
-0,2
0
-1
1,5
0,5
4
0,5
0,5*
1,2
0,6
-3
-3
-3,1
-2,3
3
-0,7
-0,7*
-1,3
-1,4
1
1
3,1
2,4
3
-1,5
-1,5*
-2,0
-0,3
8
6
-0,8
0,0
3
-1,7
-1,7*
-1,5
0,1
9
5
1,0
1,1
2
0,3
0,3*
-0,5
-0,9**
-5
-4**
-1,9
-1,0**
2
0,8
0,8*
0,7
0,8**
-13
-11**
-0,5
0,2**
2
0,8
0,8*
1,7
0,8**
-4
-4**
1,0
1,3**
2
0,8
0,8*
1,5
0,9**
-3
-2**
2,5
3,8**
2
-0,2
-0,2*
0,2
0,8**
-5
-3**
-3,5
-3,7**
2
0,8
0,8*
2,0
0,7**
-3
-2**
1,2
1,7**
2
1,5
1,5*
1,2
0,8**
-2
-2**
1,8
1,7**
1
0,0
0,0*
-0,5
-0,5*
5
5*
0,6
0,6*
1
1,5
1,5*
2,5
2,5*
0
0*
-2,2
-2,2*
2
2
2
4
3
8
3
8
Wyleganie: wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których wyleganie wystąpiło.
Wyleganie - wyniki nie dotyczą Łopusznej
Tabela 7 c. d.
Jęczmień jary. Ważniejsze właściwości rolniczo - użytkowe odmian (odchylenia od wzorca)
L.p.
Odmiana
Liczba
lat
badań
2014
2012 - 2014
Wysokość roślin
(cm)
przed zbiorem
2014
Lata zbioru: 2014, 2012-2014
2012 - 2014
Masa 1000 ziaren
(g)
2014
2012 - 2014
2014
2012 - 2014
Wzorzec
- 69 -
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
Atico
KWS Olof
Suweren
Basic
Iron
Ella
Kucyk
Raskud
Argento
Hajduczek
KWS Atrika
Oberek
Olympic
Penguin
Soldo
Podarek
Rubaszek
6,2
6,2
5,2
6,8
74
71
52,0
50,7
6
-0,2
-0,2*
-0,4
0,2
1
2
0,8
2,2
5
-0,2
-0,2*
-0,7
-0,4
2
-1
-0,7
-0,9
5
-0,9
-0,9*
-1,7
-1,1
5
5
-2,7
-1,8
4
0,1
0,1*
-0,2
-0,3
-1
-1
0,8
1,9
4
0,6
0,6*
0,6
0,5
-2
-3
-3,5
-3,4
3
-0,7
-0,7*
-0,7
-1,1
3
2
2,4
1,3
3
-0,4
-0,4*
-0,2
0,1
4
4
-0,8
-0,8
3
-1,1
-1,1*
-1,9
-0,3
6
3
2,1
2,9
2
-0,2
-0,2*
0,3
-0,2**
-4
-2**
-1,7
-1,8**
2
-0,2
-0,2*
-0,4
0,0**
-8
-7**
-0,3
-0,4**
2
0,3
0,3*
-0,4
-0,5**
-1
-2**
1,5
1,4**
2
0,8
0,8*
0,8
0,9**
-3
-2**
1,8
3,3**
2
-0,2
-0,2*
-0,2
0,4**
-5
-4**
-1,3
-1,6**
2
0,1
0,1*
0,8
0,1**
2
2**
2,3
1,4**
2
1,1
1,1*
1,6
1,0**
-1
-2**
1,8
2,4**
1
0,1
0,1*
0,1
0,1*
2
2*
0,7
0,7*
1
1,3
1,3*
2,3
2,3*
0
0*
-2,5
-2,5*
2
2
2
4
3
8
3
8
Wyleganie: wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których wyleganie wystąpiło.
Wyleganie - wyniki nie dotyczą Łopusznej
Jęczmień jary - wyniki doświadczeń
Plonowanie
W 2014 roku średni plon wzorca na poziomie a 1 dla trzech punktów doświadczalnych (Węgrzce, Łopuszna
Polanowice) wynosił 62,1 dt/ha i był wyższy od średniej za ostatnie trzylecie (58,4 dt/ha). Najwyższy plon uzyskano
w Polanowicach - 83,7 dt/ha, zdecydowanie mniejsze plony uzyskano w Węgrzcach - 53,6 dt\ha, (uszkodzenia
gradowe) oraz w Łopusznej - 49,1 dt\ha (rejon górski o krótszym okresie wegetacji i słabszej glebie).
Analizując plony z tych miejscowości najlepiej plonującymi odmianami w 2014 roku na poziomie a 1 były
odmiany: Ella (Węgrzce - 112 % wzorca, Łopuszna - 129 %, Polanowice - 106 %), Soldo (odpowiednio 114 %,
117 % i 109 %) i Iron (102 %, 116 %, 105 %). W Węgrzcach także dobrze plonowały odmiany: Podarek (109 %
wzorca), Rubaszek (107 %) i Atico (106 %), w Łopusznej odmiany: KWS Atrika (125 %) i Basic (113 %)
a w Polanowicach: KWS Olof (106 %) i Basic (103 % wzorca). Analizując lata 2012-2014 i biorąc pod uwagę
wszystkie punkty doświadczalne największy plon osiągnęły odmiany: Ella (107 % wzorca), Iron (105 %) i Suweren
(104 % wzorca).
Na poziomie a2 średni plon wzorca dla trzech miejscowości wynosił 74.7 dt/ha i był wyższy niż za ostatnie
trzylecie (67.9 dt/ha), przy czym zdecydowanie najwyższy plon osiągnięto w Polanowicach (101,1 dt/ha) niższe
plony zanotowano w Węgrzcach (65,3 dt/ha) oraz w Łopusznej. Średnia zwyżka plonu spowodowana zastosowaniem
wyższego poziomu agrotechniki była największa w Polanowicach (+17,4 dt/ha), w Węgrzcach odnotowano przyrost
plonu o 11,7 dt/ha w stosunku do poziomu a1, a w Łopusznej o 8,7 dt/ha. Najlepiej plonującymi na poziomie a 2
okazały się podobnie jak na poziomie a1 odmiany Ella i Soldo. Biorąc pod uwagę ostatnie trzylecie na poziomie a 2
wyróżniają się podobnie jak na poziomie a1 odmiany: Atico, Suweren oraz Ella, a z odmian badanych pierwszy rok,
odmiana Rubaszek (poziom a1) .
Wyleganie
Wyleganie w fazie dojrzałości mlecznej i przed zbiorem w 2014 roku wystąpiło w dwóch punktach
doświadczalnych (Węgrzce, Polanowice), zarówno na poziomie a1 jak i a2. Średnie wyleganie przed zbiorem dla
wszystkich odmian na poziomie a1 wyniosło 5,3 przy ocenie 6,5 za ostatnie trzylecie. Najsilniej wyległy odmiany:
Suweren (ocena 2,3) i Kucyk (ocena 3,3), a odmiany bardziej odporne to Rubaszek (ocena 7,8), Penguin ((7,3)
i KWS Atrika (7,0). Wyleganie na poziomie a2 było na podobnym poziomie niż a1 i wyniosło 5,2 średnio dla
wszystkich odmian.
Choroby
Choroby w 2014 roku wystąpiły w podobnym nasileniu jak w poprzednich latach i było to niewielkie
porażenie. W największym nasileniu wystąpiła plamistość siatkowa, której średnia ocena porażenia w dwóch
punktach doświadczalnych wyniosła 6,9. Odmianami, które uległy największemu porażeniu to: Hajduczek (ocena
4,8), oraz KWS Atrika i Olympic (6,2). Bardziej odporne okazały się odmiany: KWS Olof (ocena 7,8) oraz odmiany
Basic (7,7) i Raskud (6,5). Pozostałe choroby wystąpiły w małym nasileniu. Średnia porażenia mączniakiem wyniosła
7,8 przy ocenie 7,9 za ostatnie trzylecie. Odmiany bardziej podatne na mączniaka to: Raskud (ocena 6,5) oraz
Iron (7,0), a mniej wrażliwe to: KWS Olof, Oberek i Penguin (oceny 8,5). Porażenie rynchosporiozą wystąpiło tylko
w Łopusznej, a oceny dla poszczególnych odmian wahały się między 5,5 (Rubaszek), a 9,0 (Raskud). Średnia
porażenia rdzą jęczmienia to 8,3 dla jednego punktu doświadczalnego (Polanowice).
W roku 2014 w rejestrze znajdowało się 65 odmian jęczmienia jarego: 35 odmian typu browarnego oraz 29 odmian
pastewnych oplewionych, a także jedna odmiana pastewna nieoplewiona. Charakterystyka obejmuje odmiany, które
były badane w doświadczeniach PDOiR w województwie małopolskim w 2014 roku. Przedstawioną poniżej
charakterystykę opracowano w COBORU w oparciu o wieloletnie wyniki doświadczeń przeprowadzonych na terenie
całego kraju.
ATICO (2009)
Odmiana typu pastewnego o dobrej plenności. Odporność na rynchosporiozę - dość duża, na mączniaka, czarną
plamistość i plamistość siatkową - średnia, na rdzę jęczmienia - dość mała. Rośliny są wysokie, o przeciętnej
odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - dość wczesny. Masa 1000 ziaren - duża, wyrównanie
ziarna - przeciętne. Zawartość białka - mała. Tolerancja na niskie pH gleby - średnia.
KWS OLOF (2010)
Odmiana typu pastewnego. Odporność na mączniaka prawdziwego i czarną plamistość - duża, na rdzę jęczmienia,
rynchosporiozę i plamistość siatkową - średnia. Rośliny są średnio wysokie, o małej odporności na wyleganie.
Termin kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - średnia, wyrównanie ziarna - dość małe, gęstość ziarna
w stanie zsypnym - przeciętna. Zawartość białka w ziarnie - mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby - średnia.
Plenność - bardzo dobra.
- 70 -
SUWEREN (2010)
Odmiana typu pastewnego. Odporność na plamistość siatkową, rdzę jęczmienia i rynchosporiozę - przeciętna, na
czarną plamistość - dość mała, na mączniaka prawdziwego - mała. Rośliny są wysokie, o dość małej odporności na
wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - wczesny. Masa 1000 ziaren - mała, wyrównanie ziarna - małe, gęstość
ziarna w stanie zsypnym - duża. Zawartość białka w ziarnie - mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.
Plenność - dobra do bardzo dobrej.
BASIC (2011)
Odmiana typu pastewnego. Plenność - dobra do bardzo dobrej. Odporność na mączniaka prawdziwego, plamistość
siatkową i rynchosporiozę - dość duża, na rdzę jęczmienia i czarną plamistość - średnia. Rośliny dość niskie, o średniej
odporności na wyleganie. Termin kłoszenia - dość wczesny, dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - duża,
wyrównanie ziarna - dość dobre, gęstość ziarna w stanie zsypnym oraz zawartość białka w ziarnie - średnia.
IRON (2011)
Odmiana typu pastewnego. Plenność - bardzo dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki
- przeciętny. Odporność na rdzę jęczmienia - dość duża, na plamistość siatkową, rynchosporiozę i czarną plamistość
- średnia, na mączniaka prawdziwego - dość mała. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin
kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - dość mała, wyrównanie ziarna - średnie, gęstość w stanie
zsypnym oraz zawartość białka w ziarnie - dość mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby - dość mała.
ELLA (2012)
Odmiana typu pastewnego. Plenność - bardzo dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki
- przeciętny. Odporność na mączniaka prawdziwego, plamistość siatkową i czarną plamistość - dość duża, na rdzę
jęczmienia i rynchosporiozę - dość mała,. Rośliny o przeciętnej wysokości i dość dużej odporności na wyleganie.
Termin kłoszenia i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - dość duża, wyrównanie ziarna - średnie, gęstość ziarna w
stanie zsypnym - dość duża. Zawartość białka w ziarnie - dość mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.
KUCYK (2012)
Odmiana typu pastewnego. Plenność - dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki poniżej
średniej. Odporność na mączniaka prawdziwego, plamistość siatkową i czarną plamistość - dość duża, na rdzę
jęczmienia i rynchosporiozę - średnia. Rośliny dość wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia
i dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren i wyrównanie ziarna - przeciętne, gęstość ziarna w stanie zsypnym - duża do
bardzo dużej. Zawartość białka w ziarnie - dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.
RASKUD (2012)
Odmiana typu pastewnego. Plenność - dość dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki
- przeciętny. Odporność na wszystkie podstawowe choroby - średnia. Rośliny dość wysokie, o średniej odporności na
wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania - przeciętny. Masa 1000 ziaren i wyrównanie ziarna - dość duże, gęstość
ziarna w stanie zsypnym - duża. Zawartość białka w ziarnie - dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.
ARGENTO (2013)
Odmiana typu pastewnego. Plenność dobra do bardzo dobrej. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie
agrotechniki - przeciętny. Odporność na mączniaka prawdziwego dość duża, na plamistość siatkową, rdzę jęczmienia,
rynchosporiozę i czarną plamistość - średnia. Rośliny dość niskie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin
kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren przeciętna, wyrównanie ziarna dość słabe, zawartość białka
w ziarnie - dość mała, gęstość ziarna w stanie zsypnym - mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna
HAJDUCZEK (2013)
agrotechniki - przeciętny. Odporność na mączniaka prawdziwego, plamistość siatkową, rdzę jęczmienia,
rynchosporiozę - średnia, na czarną plamistość - dość mała. Rośliny niskie, o dość dużej odporności na wyleganie.
Termin kłoszenia i dojrzewania przeciętny. Masa 1000 ziaren duża, wyrównanie ziarna średnie, zawartość białka
w ziarnie - dość duża, gęstość ziarna w stanie zsypnym - dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna
KWS ATRIKA (2013)
agrotechniki powyżej średniej. Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę jęczmienia i czarną plamistość - średnia,
na plamistość siatkową i rynchosporiozę - dość mała. Rośliny o przeciętnej wysokości i odporności na wyleganie.
Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania średni. Duża masa 1000 ziaren, wyrównanie ziarna dość dobre,
zawartość białka w ziarnie dość duża, gęstość ziarna w stanie zsypnym - dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby
- przeciętna.
- 71 -
OBEREK (2013)
agrotechniki - przeciętny. Odporność na czarną plamistość - dość duża, na mączniaka prawdziwego, plamistość
siatkową, rdzę jęczmienia - średnia, na rynchosporiozę dość mała. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na
wyleganie. Termin kłoszenia - dość późny, dojrzewania - przeciętny. Masa 1000 ziaren - duża do bardzo dużej,
wyrównanie ziarna - średnie, zawartość białka w ziarnie - dość duża, gęstość ziarna w stanie zsypnym - średnia.
OLYMPIC (2013)
Odmiana typu browarnego, o dobrej wartości browarnej. Plenność dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim
poziomie agrotechniki - przeciętny. Odporność na mączniaka prawdziwego - dość duża, na plamistość siatkową, rdzę
jęczmienia, rynchosporiozę i czarną plamistość - średnia. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie.
Termin kłoszenia średni, dojrzewania dość późny. Masa 1000 ziaren dość mała, zawartość białka w ziarnie
i wyrównanie ziarna - średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym - przeciętna. Tolerancja na zakwaszenie gleby
- przeciętna
PENGUIN (2013)
Odmianą typu pastewnego. Plenność bardzo dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki
- poniżej przeciętnej. Odporność na mączniaka prawdziwego - dość duża, na plamistość siatkową, rdzę jęczmienia,
rynchosporiozę i czarną plamistość - średnia. Rośliny o przeciętnej wysokości i odporności na wyleganie. Termin
kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość mała, wyrównanie ziarna dość słabe, zawartość białka w ziarnie
średnia, gęstość ziarna w stanie zsypnym - średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna.
SOLDO (2013)
Odmiana typu pastewnego. Plenność bardzo dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki
- przeciętny. Odporność na mączniaka prawdziwego - dość duża, na plamistość siatkową, rdzę jęczmienia,
rynchosporiozę i czarną plamistość - średnia. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin
kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren duża do bardzo dużej, wyrównanie ziarna dość dobre, zawartość
białka w ziarnie dość duża, gęstość ziarna w stanie zsypnym - dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby
- przeciętna
PODAREK (2014)
Odmiana typu pastewnego, Plenność dość dobra na przeciętnym poziomie agrotechniki (a 1), dobra do bardzo dobrej na
wysokim (a2). Odporność na plamistość siatkową - dość duża, na mączniaka prawdziwego, rdzę jęczmienia,
rynchosporiozę i ciemnobrunatną plamistość - średnia. Rośliny o dość wysokie, o przeciętnej odporności na
wyleganie. Termin kłoszenia dość późny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość dużą, wyrównanie ziarna
średnie, zawartość białka w ziarnie dość duża.
RUBASZEK (2014)
Odmiana typu pastewnego. Plenność dobra. Odporność na mączniaka prawdziwego, plamistość siatkową, rdzę
jęczmienia, rynchosporiozę i ciemnobrunatną plamistość - średnia. Rośliny dość niskie o dość dużej odporności na
wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość mała, wyrównanie ziarna i zawartość białka
w ziarnie średnia.
typ browarny - Afrodite (2010), Baryłka (2014), Basza (2006), Beatrix (2007), Blask (2001), Bordo
(2010), Class (2005), Conchita (2009), Despina (2012), Goodluck (2011), Granal
(2001), Henrike (2010), Kormoran (2009), KWS Aliciana (2010), KWS Dante (2014),
KWS Irina (2014), KWS Orphelia (2013), Marthe (2008), Nadek (2004), Nokia
(2013), Nuevo Ser (2007), Poldek (1999), Prestige (2003), Ryton (2004), Salome
(2014), Sebastian (2005), Serwal (2008), Signora (2008), Stratus (1999), SU Lolek
(2014), Toucan (2006), Victoriana (2009), Xanadu (2007), Żeglarz (2006)
typ pastewny - (oplewione) - Boss (1994), Bryl (1998), Fariba (2012), Frontier (2006), Justina (2001),
Mercada (2007), Nagradowicki (2006), Natasia (2011), Rubinek (2007), Rufus (2009),
Skald (2009), Skarb (2008), Tocada (2006).
Typ pastewny - (nieoplewione)- Gawrosz (2012)
Aktualną charakterystykę odmian, które uczestniczyły w doświadczeniach, jak i pozostałych odmian
znajdujących się w KR można znaleźć w ”Liście Opisowej Odmian” wydawanej corocznie przez COBORU (oceny
- 72 -
Owies
Uwagi ogólne
W roku 2014 przeprowadzono w województwie małopolskim trzy doświadczenia z owsem: w ZDOO
Łopuszna - doświadczenie finansowane z budżetu państwa oraz w SDOO Węgrzce i w MHR-HBP Kraków
Polanowice - doświadczenia finansowane lokalnie. Zestaw odmian do badań finansowanych lokalnie ustalił Zespół
Wojewódzki PDOiR woj. małopolskiego. Doświadczenia przeprowadzono wg metodyki COBORU dla doświadczeń
z owsem. W 2014 roku badanych było 11 odmian: 8 odmian owsa zwyczajnego, z których jedna odmiana
przeznaczona do uprawy w warunkach górskich oraz 3 odmiany owsa nagiego.
Tabela 1
Owies. Odmiany badane
Odmiana
Rok
wpisania
do KR
Rok
włączenia
do LOZ
Kod kraju
pochodzenia
L.p.
Rok zbioru 2014
g
2000
2005
PL
ul. Zbożowa 4;
30-002 Kraków
2007
PL
ul. Główna 20;
99-307 Strzelce
DE
1.
Celer
2.
Krezus
2005
3.
Scorpion
2008
4.
Zuch
2008
2011
PL
5.
Bingo
2009
2011
PL
ul. Główna 20;
99-307 Strzelce
6.
Arden
2010
2012
PL
7.
Komfort
2013
–
PL
ul. Główna 20;
99-307 Strzelce
8.
Harnaś
2014
PL
ul. Zbożowa 4;
30-002 Kraków
9.
Siwek
n
2010
2011
PL
ul. Zbożowa 4;
30-002 Kraków
10. Nagus
n
2011
2013
PL
11. Amant
n
2014
PL
ul. Główna 20;
99-307 Strzelce
n - odmiana nieoplewiona
2011
g - odmiana górska oplewiona
- 73 -
Tabela 2
Owies. Warunki polowe doświadczeń.
Miejscowość
Powiat
Kompleks rolniczej przydatności
gleby
pH gleby w KCl
Przedplon
Data siewu
Obsada roślin (szt./ m2)
Data zbioru (dzień, m - c, rok)
Rok zbioru: 2014
SDOO Węgrzce
ZDOO Łopuszna
MHR HBP
Kraków
ZHR Polanowice
Kraków
Nowy Targ
Kraków
2
13
2
II
6,0
Burak cukrowy
27.03.2014
450
17.08.2014
IV b
4,7
02.04.2014
550
29.08.2014
I
*
Burak cukrowy
13.03.2014
500
17.08.2014
50
80
120
10.5
24
48
–
N
P 2O 5
K 2O
(kg/ha)
(kg/ha)
(kg/ha)
90
80
120
Środki ochrony Roślin
Zaprawa
nasienna
(nazwa, dawka/ha)
Baytan
Universal 094 FS
- 400 ml/100 kg
Baytan Universal 094 FS
Zaprawa nasienna T
75DS/WS - 200g/ 100 kg
- 400 ml/100 kg
Chwastox Turbo - 2.0 l
Herbicyd
(nazwa, dawka/ha)
Biathlon 4D - 70 g
Insektycyd
(nazwa, dawka/ha)
Bi 58 Nowy 400 EC
- 0,5 l
* - brak danych
Mustang Forte
195 SE - 0,8 l
Aminopielik D - 2,0 l
+ Starane 250 EC - 0,6 l
–
Decis 2.5 EC - 0.3 l
Tabela 3
Owies. Wyniki ogólne doświadczeń.
L.p.
Rok zbioru: 2013
Cecha
SDOO
Węgrzce
ZDOO
Łopuszna
MHR HBP
Kraków
- Polanowice
1.
Termin kłoszenia
(dzień, m - c)
05.06
20.06
05.06
2.
(dzień, m - c)
12.07
19.08
14.07
3.
Wysokość roślin
(cm)
4.
117
124
126
o
6,4
8,3
7,4
o
5,1
6,1
4,5
8,7
8,1
8,7
–
–
–
7,4
6,0
8,1
Wyleganie roślin w fazie dojrzałości mlecznej (skala 9 )
5.
6.
Porażenie przez :
7.
Rdza wieńcowa
8.
Plamistości
9.
Helmintosporioza
10.
Septorioza liści
6,5
Mączniak
6,1
–
–
7,5
11.
12.
Masa 1000 ziaren
(g)
37,5
30,5
34,5
13.
(%)
11,7
13,9
13,7
14.
Plon ziarna
(dt/ha)
50,1
35,1
88,9
(skala 9 )
Skala 9o: 9 - oznacza stan najkorzystniejszy, 1 - oznacza stan najmniej korzystny
- 74 -
8,4
– - brak danych
Tabela 4
Owies. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca).
Lp.
Odmiana
Wzorzec, dt z ha
g
Rok zbioru: 2014
SDOO
Węgrzce
ZDOO
Łopuszna
MHR HBP Kraków
ZHR Polanowice
50,1
35,1
88,9
101
121
103
1.
Celer
2.
Krezus
77
105
98
3.
Scorpion
92
107
106
4.
Zuch
113
85
92
5.
Bingo
100
96
101
6.
Arden
101
88
92
7.
Komfort
114
116
95
8.
Harnaś
103
82
113
9.
Siwek
n
90
49
67
10.
Nagus
n
94
60
65
11.
Amant
n
92
64
58
Wzorzec: - wszystkie odmiany owsa zwyczajnego
n - odmiana owsa nagiego
g - odmiana owsa zwyczajnego do uprawy w warunkach górskich
Tabela 5
Owies. Plon ziarna odmian (% wzorca).
Lp.
Odmiana
Wzorzec, dt z ha
g
Lata zbioru: 2014, 2013, 2012
2014
2013
2012
2013 - 2014
2012 - 2014
58,0
57,9
59,7
58,0
58,5
108
103
99
106
103
1.
Celer
2.
Krezus
93
101
99
97
98
3.
Scorpion
101
105
101
103
102
4.
Zuch
97
98
105
98
100
5.
Bingo
99
108
99
104
102
6.
Arden
94
101
99
98
98
7.
Komfort
108
92
-
100
-
8.
Harnaś
99
-
-
-
-
9.
Siwek
n
68
65
71
67
68
10.
Nagus
n
73
66
69
70
69
11.
Amant
n
71
-
-
-
-
3
3
3
6
9
Wzorzec: - wszystkie odmiany owsa zwyczajnego
n - odmiana owsa nagiego g - odmiana owsa zwyczajnego do uprawy w warunkach górskich
- 75 -
Tabela 6
Owies. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby (odchylenia od wzorca)
Rdza wieńcowa
L.p.
Odmiana
Liczba
lat
badań
Wzorzec;
g
2014
2012-2014
Plamistości
2014
Lata zbioru: 2014, 2012-2014
Helmintosporioza
2012-2014
2014
2012-2014
Septorioza liści
Mączniak prawdziwy
2014
2012-2014
2014
2012-2014
Skala 9 o
8,5
8,1
7,4
8,0
7,1
7,3
7,0
7,5
7,4
7,9
12
-0,2
-0,2**
0,3
0,3
0,1
-0,9
0,0
-0,2
0,0
0,1**
- 76 -
1.
Celer
2.
Krezus
10
0,4
0,3**
-0,4
0,1
0,2
0,4
-0,8
-0,1
-0,7
-0,4**
3.
Scorpion
7
0,1
0,1**
0,3
-0,2
0,2
0,3
0,2
0,1
-0,5
-0,5**
4.
Zuch
7
0,4
-0,2**
-0,4
-0,2
-0,2
0,2
-0,2
-0,2
-1,1
-0,5**
5.
Bingo
6
-0,2
-0,1**
-0,1
0,1
-0,1
-0,1
0,0
-0,1
-0,2
-0,4**
6.
Arden
5
0,5
0,7**
-0,1
0,2
0,1
-0,1
0,0
0,2
0,0
0,4**
7.
Komfort
2
-0,4
-1,1**
-0,4
-0,4**
-0,4
-0,3**
-0,3
-0,2**
-0,6
-0,6**
8.
Harnaś
1
-0,7
-0,7*
-0,1
-0,1*
0,2
0,2*
0,5
0,5*
0,5
0,5*
9.
Siwek
n
5
-0,2
0,1**
1,3
0,6
-0,1
0,0
0,7
0,3
0,8
0,4**
10.
Nagus
n
4
-0,4
-0,1**
-0,1
0,0
-0,1
0,4
0,5
0,2
-0,2
0,0**
11.
Amant
n
1
0,4
0,4*
-0,1
-0,1*
-0,1
-0,1*
0,0
0,0*
0,6
0,6*
3
6
1
3
2
5
2
6
2
3
Liczba doświadczeń dla okresu 2012-2014 odnosi się do odmian badanych trzy lata, dla badanych dwa lata jest odpowiednio mniejsza
Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których dana choroba wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą
Helmintosporioza - wyniki nie dotyczą Węgrzc;
Septorioza liści, mączniak - wyniki nie dotyczą Łopusznej;
Plamistości - wyniki z Polanowic
– - brak danych;
Tabela 7
Owies. Ważniejsze właściwości rolniczo - użytkowe odmian (odchylenia od wzorca).
L.p.
Odmiana
Liczba
lat
badań
przed zbiorem
Wysokość roślin
(cm)
Masa 1000 ziaren
(g)
2014
2012-2014
2014
2012-2014
2014
2012-2014
2014
2012-2014
7,4
8,0
5,2
6,2
122
117
36,9
37,4
12
-0,6
-0,4**
-1,2
-0,8
-6
-5
-1,1
1,2
Wzorzec:
g
w fazie dojrzałości
mlecznej
Lata zbioru: 2014, 2012-2014
- 77 -
1.
Celer
2.
Krezus
10
0,7
0,5**
1,4
1,1
-2
-4
-2,5
-2,7
3.
Scorpion
7
0,2
-0,2**
-0,7
-0,9
2
0
4,9
6,2
4.
Zuch
7
-0,1
0,2**
0,6
0,3
9
5
-1,1
-1,5
5.
Bingo
6
0
0,2**
0,7
0,5
3
1
4,1
4,1
6.
Arden
5
-0,4
-0,4**
-0,1
0,3
5
5
-3,0
-3,4
7.
Komfort
2
-0,1
0,2**
0,3
-0,7**
0
-1**
-0,6
-0,5**
8.
Harnaś
1
0,7
0,7*
1,8
1,8*
-1
-1*
-0,7
-0,7*
9.
Siwek
n
5
0,5
0,4**
0,2
0,6
-6
-5
-10,7
-11,7
10.
Nagus
n
4
0,6
0,5**
-1,2
-0,9
8
7
-10,8
-11,6
11.
Amant
n
1
-1,9
-1,9*
-1,6
-1,6*
-8
-8*
-9,0
-9,0*
3
4
3
7
3
8
3
9
Wzorzec: - wszystkie odmiany badane,
Wzorzec MTZ: - wszystkie odmiany owsa zwyczajnego
Wyleganie: wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń w których porażenie wystąpiło;
* - dane za jeden rok
wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą
Owies - wyniki doświadczeń
Plonowanie
W roku 2014 średni plon wzorca dla punktów doświadczalnych (Węgrzce, Łopuszna, Polanowice) wynosił
58,0 dt/ha i był na podobnym poziomie jak za ostatnie trzylecie - 58,5 dt/ha . Wzorcem w tych doświadczeniach
były wszystkie odmiany owsa zwyczajnego. Najwyższy plon uzyskano w Polanowicach - 88,9 dt/ha, zdecydowanie
mniejszy w Węgrzcach - 50,1 dt/ha (z powodu uszkodzeń gradowych), a najmniejsze w Łopusznej - 35,1 dt/ha
(warunki górskie, (krótszy okres wegetacji ,słabsza gleba).
Najlepiej plonującą odmianą biorąc pod uwagę wszystkie punkty doświadczalne okazała się odmiana: Celer
- (108 % wzorca). W Węgrzcach i Polanowicach bardzo dobrze plonowała odmiana Harnaś (odpowiednio 103
i 113 % wzorca). W Węgrzcach i Łopusznej dobrze plonowała odmiana Komfort (odpowiednio 114 i 116 %
wzorca), a odmiana Scorpion wysokie plony osiągnęła w Łopusznej (107 %) i w Polanowicach. W Węgrzcach
wysokie plony osiągnęła także odmiana Zuch (113 %), natomiast w Łopusznej odmiana: Krezus (105 % wzorca).
Z odmian nieoplewionych najlepiej plonowała odmiana Nagus (73% wzorca). Analizując ostatnie trzylecie licząc
plon średnio dla wszystkich punktów doświadczalnych najlepsze były odmiany: Celer ,Bingo i Scorpion.
Wyleganie
W roku 2014 wyleganie wystąpiło we wszystkich punktach doświadczalnych, średnia wylegania dla
wszystkich odmian przed zbiorem wyniosła 5,2 - przy ocenie 6,2 za ostatnie trzylecie.
Choroby
Nasilenie porażenia chorobami w 2014 było niewielkie. Porażenie chorobami średnio dla wszystkich odmian
kształtowało się między 7,0 (septorioza liści), a 8,5 (rdza wieńcowa).
W roku 2014 w rejestrze znajdowało się 23 odmiany owsa zwyczajnego, z których dwie odmiany o krótszym
okresie wegetacji przeznaczone są do uprawy w warunkach górskich, oraz 5 odmian owsa nagiego.
Charakterystyka obejmuje odmiany, które były badane w doświadczeniach PDOiR w województwie
małopolskim w 2014 roku. Przedstawioną poniżej charakterystykę opracowano w COBORU w oparciu o wieloletnie wyniki doświadczeń przeprowadzonych na terenie całego kraju.
CELER (2000)
Odmiana przeznaczona do uprawy w wyżej położonych terenach górskich. Ziarno oplewione, żółte. Odporność na
rdzę wieńcową i źdźbłową dość dobra, na pozostałe choroby - przeciętna. Rośliny dość niskie, o dość dużej
odporności na wyleganie. Termin wiechowania bardzo wczesny, dojrzewania - dość wczesny. Ziarno o dużym
udziale łuski, dużej masie 1000 ziaren, dość dobrym wyrównaniu i dość małej gęstości w stanie zsypnym.
Zawartość białka i tłuszczu w ziarnie - dość mała. W warunkach górskich plonuje dobrze. Tolerancja na
zakwaszenie gleby - przeciętna.
KREZUS (2005)
Odmiana żółtoziarnista. Odporność na rdzę wieńcową - dość duża, na mączniaka, rdzę źdźbłową, helmintosporiozę
i septoriozę liści - przeciętna. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin wiechowania
i dojrzewania - średni. Ziarno o dużym udziale łuski, przeciętnej masie 1000 ziaren, małej gęstości w stanie
zsypnym, dość dobrym wyrównaniu oraz małej do bardzo małej zawartości białka i dość dużej tłuszczu. Plon ziarna
z łuską - dość duży, bez łuski - średni.
SCORPION (2008)
Odmiana żółtoziarnista. Odporność na rdzę źdźbłową - duża, na mączniaka - dość duża, na helmintosporiozę
i septoriozę liści - średnia, na rdzę wieńcową - dość mała. Rośliny są średniej wysokości, o dość dużej odporności
na wyleganie. Termin wiechowania i dojrzewania - średni. Ziarno o dość małym udziale łuski, bardzo dużej masie
1000 ziaren, dość dużej gęstości w stanie zsypnym, dobrym do bardzo dobrego wyrównaniu oraz średniej
zawartości białka i małej tłuszczu. Plon ziarna z łuską - dość duży, bez łuski - duży.
ZUCH (2008)
Odmiana żółtoziarnista. Odporność na rdzę wieńcową - duża, na rdzę źdźbłową i helmintosporiozę - dość duża, na
septoriozę liści - przeciętna, na mączniaka - dość mała. Rośliny są średniej wysokości, o dość dużej odporności na
wyleganie. Termin wiechowania i dojrzewania - przeciętny. Ziarno o dość małym udziale łuski, średniej masie 1000
ziaren, przeciętnej gęstości w stanie zsypnym, dość słabym wyrównaniu oraz dość dużej zawartości białka i małej
tłuszczu. Plon ziarna z łuską - dość duży, bez łuski - duży.
- 78 -
BINGO (2009)
Odmiana żółtoziarnista. Odporność na mączniaka i rdzę wieńcową - dość duża, na rdzę źdźbłową, helmintosporiozę
i septoriozę liści - średnia. Rośliny średniej wysokości i przeciętnej odporności na wyleganie. Termin wiechowania
- wczesny, dojrzewania - dość wczesny. Masa 1000 ziaren - bardzo duża, udział łuski - bardzo mały. Gęstość ziarna
w stanie zsypnym - przeciętna, wyrównanie ziarna - dobre. Zawartość białka - przeciętna, tłuszczu - dość duża.
Tolerancja na zakwaszenie gleby - przeciętna. Plon ziarna z łuską - duży, bez łuski - bardzo duży.
ARDEN (2010)
Odmiana żółtoziarnista. Odporność na rdzę wieńcową - duża do bardzo dużej, na septoriozę liści - dość duża, na
mączniaka prawdziwego, rdzę źdźbłową i helmintosporiozę - przeciętna. Rośliny są średniej wysokości,
o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin wiechowania - dość późny, dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren
- bardzo mała, udział łuski - duży. Gęstość ziarna w stanie zsypnym - dość mała, wyrównanie ziarna - małe do
bardzo małego. Zawartość białka - mała, tłuszczu - mała do bardzo małej. Tolerancja na zakwaszenie gleby
- przeciętna. Plon ziarna z łuską i bez łuski - dość duży.
KOMFORT (2013)
Odmiana żółtoziarnista, przeznaczona do uprawy na terenie całego kraju, z wyjątkiem wyżej położonych terenów
górskich. Odporność na mączniaka prawdziwego - dość duża, na helmintosporiozę, septoriozę liści, rdzę wieńcową
i źdźbłową - średnia. Rośliny średniej wysokości, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin wiechowania
- dość wczesny, dojrzewania - średni. Masa 1000 ziaren - średnia, udział łuski - dość mały. Gęstość ziarna w stanie
zsypnym - średnia, wyrównanie ziarna - dobre. Zawartość białka - dość mała, tłuszczu - duża. Tolerancja na
zakwaszenie gleby - średnia. Plon ziarna z łuską - duży do bardzo dużego, bez łuski - bardzo duży.
HARNAŚ (2014)
Odmiana żółtoziarnista, przeznaczona do uprawy na terenie całego kraju, z wyjątkiem wyżej położonych terenów
górskich. Plon ziarna z łuską - duży, bez łuski - dość duży. Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę wieńcową,
helmintosporiozę i septoriozę liści - średnia, na rdzę źdźbłową - dość mała. Odmiany średniej wysokości, o dużej
odporności na wyleganie. Termin wiechowania i dojrzewania dość późny. Udział łuski duży. Masa 1000 ziaren
i wyrównanie ziarna średnie, zawartość białka dość mała, tłuszczu przeciętna.
SIWEK (2010)
Odmiana nieoplewiona przeznaczona do uprawy na terenie całego kraju z wyjątkiem wyżej położonych terenów
górskich. Odporność na mączniaka prawdziwego - duża, na helmintosporiozę - dość duża, na septoriozę liści
- średnia, na rdzę źdźbłową - dość mała, na rdzę wieńcową - mała. Rośliny są dość niskie, o przeciętnej odporności
na wyleganie. Termin wiechowania - dość późny, dojrzewania - średni. W stosunku do odmiany Polar
charakteryzuje się podobnym udziałem ziaren oplewionych, mniejszą masą 1000 ziaren, lepszym wyrównaniem,
mniejszą gęstością ziarna w stanie zsypnym, mniejszą zawartością białka i tłuszczu. Odporność na zakwaszenie
gleby - przeciętna. Plon ziarna z łuską, jak i bez łuski - znacznie powyżej odmiany Polar.
NAGUS (2011)
Odmiana nieoplewiona przeznaczona do uprawy na terenie całego kraju, z wyjątkiem wyżej położonych terenów
górskich. Plon ziarna na poziomie odmiany Siwek. Odporność na rdzę wieńcową i źdźbłową - dość mała, na
mączniaka prawdziwego, helmintosporiozę i septoriozę liści - średnia. Rośliny dość niskie, o przeciętnej odporności
na wyleganie. Termin wiechowania i dojrzewania - średni. W stosunku do odmiany Siwek charakteryzuje się
mniejszym udziałem ziaren oplewionych, podobną masą 1000 ziaren, wyrównaniem ziarna i gęstością ziarna
w stanie zsypnym oraz większą zawartością białka i tłuszczu. Tolerancja na zakwaszenie gleby - dość duża.
AMANT (2014)
Odmiana nieoplewiona, przeznaczona do uprawy na terenie całego kraju, z wyjątkiem wyżej położonych
terenów górskich. Plon ziarna powyżej wzorcowej odmiany Siwek. Odporność na rdzę wieńcową i źdźbłową
dość duża, na mączniaka prawdziwego, helmintosporiozę i septoriozę liści - duża. Rośliny dość niskie o
bardzo dużej odporności na wyleganie. Termin wiechowania dość wczesny, dojrzewania przeciętny. W
stosunku do odmiany Siwek charakteryzuje się mniejszym udziałem ziaren oplewionych, podobną masą 1000
ziaren i wyrównaniem, mniejszą zawartością białka i większą zawartością tłuszczu.
znajdowały się następujące odmiany owsa zwyczajnego:
- nizinne oplewione - Arab (2004), Berdysz (2008), Borowiak (1998), Breton (2007), Chwat (2000), Deresz
(2000), Furman (2006), Gniady (2007), Haker (2010), Kasztan (1999), Koneser (2007),
Rajtar (2004), Sławko (1993), Szakal (2000).
- górskie oplewione - Grajcar (1997)
- nagie - Maczo (2010), Polar (2002)
znajdujących się w KR można znaleźć w ”Liście Opisowej Odmian” wydawanej corocznie przez COBORU (oceny
liczbowe w tabelach) .
- 79 -
Ziemniak
Opracował: dr inż. Piotr Pszczółkowski
Wstęp
Opracowanie zawiera wyniki doświadczeń porejestrowych (PDOiR) z odmianami ziemniaka,
przeprowadzonych w 2014 roku oraz ich porównanie z danymi uzyskanymi w latach 2012-2013.
Planowanie doświadczeń, ich lokalizację w województwie, dobór gatunków i odmian nadzoruje stacja
koordynująca PDOiR, wspólnie z Wojewódzkim Zespołem Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego
i Rolniczego. W skład tego Zespołu wchodzą: przedstawiciele nauki, samorządu województwa, samorządu
rolniczego, doradztwa rolniczego, instytucji i organizacji reprezentujących sektor nasienny w województwie,
pracownicy oceny odmian oraz użytkownicy tych odmian.
Ilość doświadczeń odmianowych z ziemniakiem, realizowanych w systemie PDOiR, na terenie
poszczególnych województw, nie pozwala na właściwe wartościowanie odmian oraz tworzenie list odmian
zalecanych do uprawy na terenie tych województwa. Podejmując działania zmierzające do rozwiązania tego
problemu dokonano podziału kraju na cztery regiony, o podobnych warunkach klimatyczno-glebowych do uprawy
ziemniaka oraz o zbliżonych oczekiwaniach konsumentów (mapa 1).
Mapa 1. Rozmieszczenie doświadczeń z odmianami ziemniaka przeprowadzonych w 2014 r.
w południowo-wschodniej Polsce.
- 80 -
Okres wegetacji w 2014 roku był kolejnym, w którym na terenie Lubelszczyzny, Małopolski, Podkarpacia
i województwa świętokrzyskiego prowadzono doświadczenia polowe w ramach programu Porejestrowego
Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego (PDOiR). W 33 eksperymentach polowych testowano 43 odmiany
ziemniaka, należące do czterech grup wczesności (tab. 2).
W województwie lubelskim zrealizowano 9 doświadczeń polowych, w tym: dwa z odmianami bardzo
wczesnymi i wczesnymi - w Stacji Doświadczalnej Oceny Odmian w Ciciborze w powiecie bialskim; cztery
doświadczenia z wszystkimi grupami wczesności oraz dwa eksperymenty z odmianami skrobiowymi - w Zakładzie
Doświadczalnym Oceny Odmian w Uhninie, powiat Parczew; jedno doświadczenie, z grupą odmian średnio
wczesnych - w Lubelskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Końskowoli, w powiecie puławskim.
W województwie podkarpackim wykonano dwa doświadczenia polowe z grupą odmian bardzo wczesnych
i wczesnych - w Zakładzie Doświadczalnym Oceny Odmian w Nowym Lublińcu, w powiecie lubaczowskim, oraz
dwa eksperymenty polowe z grupą odmian średnio wczesnych i średnio późnych i późnych - w Stacji Doświadczalnej
Oceny Odmian w Przecławiu, w powiecie mieleckim.
W województwie świętokrzyskim zrealizowano doświadczenia polowe z wszystkimi grupami wczesności
- w Stacji Doświadczalnej Oceny Odmian w Słupi, powiat jędrzejowski oraz w Zespole Szkół Centrum Kształcenia
Rolniczego w Chrobrzu, powiat pińczowski. Z grupą odmian bardzo wczesnych i wczesnych eksperymentowano
w Słupi Pacanowskiej, powiat Busko-Zdrój. W Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych we Włoszczowie, powiat
Włoszczowa wykonano doświadczenie polowe z grupą odmian wczesnych, w powiecie tym realizowano dodatkowo
doświadczenie z odmianami średnio późnymi i późnymi zlokalizowane w miejscowości Bebelno. W Świętokrzyskim
Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach, powiat konecki eksperymentowano z grupą odmian wczesnych.
W województwie małopolskim doświadczenia polowe z odmianami wszystkich grup wczesności
zlokalizowano w Stacji Doświadczalnej Oceny Odmian Węgrzce, w powiecie krakowskim. W Punkcie
Doświadczalnym Nowy Wiśnicz, w powiecie bocheńskim, przeprowadzono jedno doświadczenie z grupą odmian
wczesnych. W Zakładzie Doświadczalnym w Prusach, należącym do Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie,
testowano odmiany ziemniaka z grupy średnio wczesnych, zaś w gospodarstwach rolników indywidualnych
w miejscowości Nieczajna, powiat Dąbrowa Tarnowska, pod nadzorem specjalistów z Małopolskiego Ośrodka
Doradztwa Rolniczego w Karniowicach eksperymentowano z grupą odmian bardzo wczesnych oraz średnio późnych
i późnych.
Aktualnie w Polsce jest zarejestrowanych 114 odmian ziemniaka, w tym 88 jadalnych i 26 skrobiowych,
o odmiennym genotypie, zróżnicowanych możliwościach plonowania oraz odmiennych cechach jakościowych
i odpornościowych. Do Krajowego Rejestru w 2015 roku, wpisano pięć nowych odmiany ziemniaka (w tym jedna
zagraniczna). Dwie odmiany jadalne bardzo wczesne - Impresja i Riviera, jedną odmianę jadalną wczesną - Magnolia
i dwie odmiany średnio wczesne skrobiowe - Mieszko i Widawa. Trzynaście odmian ziemniaka skreślono
z Krajowego Rejestru Odmian. Były to: Adam, Bartek, Bondeville, Bosman, Bursztyn, Ibis, Igor, Lady Florina,
Promyk, Raja, Ramos, Sekwana oraz Ślęza. Szczegółowy udział poszczególnych grup odmian, w Krajowym
Rejestrze Odmian, przedstawia tabela 1, zaś wykaz odmian badanych w 2014 roku - tabela 2.
Tabela 1
Udział poszczególnych grup odmian ziemniaka w Krajowym Rejestrze w 2013 roku
Grupy wczesności odmian
Odmiany
Jadalne
Skrobiowe
Razem
liczba
%
Bardzo
Średnio- ŚrednioWczesne
wczesne
wczesne późne
15
26
36
10
1
10
5
15
27
46
15
13
24
40
13
Razem
Późne
Krajowe
Zagraniczne
1
10
11
10
41
23
64
56
47
3
50
44
Celem niniejszej publikacji jest pokazanie potencjału plonotwórczego nowo zarejestrowanych odmian
ziemniaka, uprawianych w różnych warunkach klimatyczno-glebowych Polski. Przybliżenie cech morfologicznych,
fizjologicznych i biochemicznych odmian ziemniaka, zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze Odmian, ułatwi
typowanie do uprawy odmian, o największej stabilności pożądanych przez rolnika cech w warunkach południowowschodniej części Polski.
Metodyka badań
Przedplonem ziemniaka były zboża ozime i jare oraz rośliny pastewne i przemysłowe. Po zbiorze
przedplonu wykonywano podorywkę, a przed zimą orkę. Wiosną pole bronowano, następnie przed sadzeniem
wysiewano nawozy mineralne, w ilościach podanych w tabeli 5. Sadzenie przeprowadzono od pierwszej do trzeciej
dekady kwietnia, w zróżnicowanych rozstawach. Powierzchnia poletek do zbioru wynosiła 15 m 2.
- 81 -
Wszystkie zabiegi pielęgnacyjne stosowano zgodnie z wymogami nowoczesnej agrotechniki z uwzględnieniem ochrony przeciwko stonce ziemniaczanej i zarazie ziemniaka (tab. 6).
Doświadczenia przeprowadzono zgodnie z obowiązującą w stacjach COBORU metodyką badania wartości
gospodarczej odmian roślin uprawnych (WGO) (Lenartowicz 2013). W grupie odmian bardzo wczesnych pierwszy
zbiór wykonano po 63-81 dniach od daty sadzenia, (tj. po ok. 40 dniach od wschodów), zaś drugi - w okresie pełnej
dojrzałości fizjologicznej bulw, tj. po 128-157 dniach od sadzenia, zależnie od rejonu Polski i przebiegu warunków
atmosferycznych (tab. 5). W pozostałych grupach wczesności ziemniaka, zbiór przeprowadzano w fazie zamierania
roślin (99 w skali BBCH [Bleinholder i in. 2005]). W czasie zbioru, z każdego poletka, pobrano reprezentatywne
próby bulw do oceny: struktury plonu, zawartości skrobi, wad miąższu bulw i określenia ich zdrowotności. Wyniki
badań opracowano statystycznie za pomocą analizy kowariancji.
Charakterystykę użytkową jadalnych odmian ziemniaka oraz odporność na podstawowe choroby podano na
podstawie wieloletnich doświadczeń odmianowych, przeprowadzonych przez COBORU (Lista Opisowa Odmian,
2014).
Warunki badań
Warunki glebowe
Badania polowe przeprowadzono na różnych typach gleb i kompleksach rolniczej przydatności glebowej,
o zróżnicowanym pH gleby (tab. 5).
Doświadczenia polowe w SDOO Cicibór wykonano na glebie bielicowej, wytworzonej z piasku gliniastego
mocnego, pylastego na glinie lekkiej, kompleksu żytniego bardzo dobrego, klasy bonitacyjnej IIIb, o lekko kwaśnym
odczynie (pHKCL - 5,7), a w Uhninie - na glebie bielicowej wytworzonej z gliny lekkiej, kompleksu żytniego bardzo
dobrego, klasy bonitacyjnej IVa. Badania w ZDOO Nowy Lubliniec przeprowadzono na glebie bielicowej,
wytworzonej na piasku gliniastym mocnym, kompleksu żytniego dobrego, klasy bonitacyjnej IVb, o odczynie (pHKCL
- 6,8). W warunkach SDOO Węgrzce eksperyment polowy przeprowadzono na glebie brunatnej właściwej,
wytworzonej z lessu, kompleksu pszennego dobrego, klasy bonitacyjnej II, o lekko kwaśnym odczynie (pH KCL - 6,1).
Z kolei w SDOO Słupia doświadczenia polowe zlokalizowano na rędzinie brunatnej, wytworzonej na wapieniu,
kompleksu pszennego dobrego, klasy bonitacyjnej IIIa, o lekko kwaśnym odczynie (pH KCL - 6,0 ). Jedynie w Prusach
k. Krakowa doświadczenie prowadzono na glebie kompleksu pszennego bardzo dobrego, należącego do I klasy
bonitacyjnej, o lekko kwaśnym odczynie (pHKCL - 6,2) (tab. 5).
Warunki meteorologiczne
Analizując przebieg pogody - rozkład opadów w okresie wegetacji 2014 roku w warunkach Cicibora, można
określić jako nietypowy. Kwiecień cechował się przeciętną sumą opadów. Maj został określony jako skrajnie
wilgotny, gdzie opad wyniósł 132,2 mm, co stanowi 224 % normy dla wielolecia. W czerwcu odnotowano 94,5 mm
opadów, co stanowiło 137 % średniej wieloletniej. Wg kryterium suchości Radomskiego określa się go, jako
wilgotny. W miesiącu tym odnotowano niskie temperatury powietrza, (1,0 C° poniżej normy dla wielolecia). Lipiec
okazał się bardzo suchy, z sumą opadów wynoszącą 27,5 mm, co stanowiło 35 % normy z wielolecia. Sierpień,
wg kryterium suchości Radomskiego, określono jako wilgotny, wrzesień za to bardzo suchy i ciepły; odnotowano
20,6 mm opadów, co stanowi 39 % średniej z wielolecia (tab. 3, 4).
W warunkach Słupi przebieg pogody w okresie wegetacji 2014 roku był nietypowy. Kwiecień okazał się
wilgotnym, w maju odnotowano przeciętną sumę opadów, zaś w czerwcu odnotowano znaczny ich nadmiar
- 103,5 mm, co stanowi 134 % średniej wieloletniej, wg kryterium suchości Radomskiego. Miesiąc ten określa się
jako wilgotny. Lipiec i sierpień zostały określone, jako bardzo wilgotne, gdzie suma opadów wyniosła stosownie:
166,4 i 145,7 mm, co stanowiło (179 i 200 % średniej wieloletniej). Wrzesień określono jako przeciętny, z sumą
opadów wynoszącą 61,6 mm, co stanowi (116 % średniej wieloletniej), a przy tym bardzo ciepły, 1,8 C° powyżej
średniej wieloletniej (tab. 3, 4).
W warunkach Uhnina kwiecień okazał się przeciętnym, pod względem sumy opadów, w maju odnotowano
znaczny nadmiar opadów, (244 % średniej wieloletniej). Bilans nadmiaru wody podtrzymał czerwiec, gdzie opad
wyniósł 85,2 mm, co stanowi 123 % średniej wieloletniej. Miesiące kwiecień i maj odznaczały się wysokimi
temperaturami powietrza. Kryterium suchości Radomskiego określa czerwiec i lipiec, jako przeciętny zaś sierpień
- jako wilgotny. W sierpniu spadło 95,8 mm opadów, co stanowi 141 % normy dla wielolecia. Wrzesień okazał się
bardzo suchy (19,6 mm opadów) i bardzo ciepły, w porównaniu ze średnią wieloletnią (tab. 3, 4).
W Węgrzcach, w województwie małopolskim, kwiecień cechował się przeciętną sumą opadów. W maju
odnotowano poprawę deficytu wodnego 143 % średniej wieloletniej, zaś w czerwcu odnotowano 80,1 mm opadów,
co stanowiło 89 % średniej wieloletniej, wg kryterium suchości Radomskiego określa się go, jako przeciętny. Lipiec
został określony jako skrajnie wilgotny i bardzo ciepły, gdzie opad wyniósł 182 mm co stanowi 212 % średniej
wieloletniej. Sierpień cechował się przeciętną sumą opadów, zaś wrzesień obfitował w nadmiar opadów (135 %
średniej wieloletniej) i odznaczał się wysokimi temperaturami powietrza (tab. 3, 4).
- 82 -
Tabela 2
Kod kraju
pochodzenia
Odmiana
Rok zbioru: 2014
Rok włączenia
do LOZ
Lp.
Rok wpisania
do KR
Ziemniak. Odmiany badane
Ziemniak bardzo wczesny
- 83 -
1
Arielle
2006
2014
NL
Agrico Polska sp. z o. o. ul. Staromiejska 7 A, 84-300 Lębork
2
Denar
1999
2008
PL
Hodowla Ziemniaka Zamarte, Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, 89-430 Kamień Krajeński
3
Impala
2003
–
NL
4
Justa
2006
–
PL
5
Lord
1999
2008
PL
6
Miłek
2006
2009
PL
7
Viviana
2010
2011
DE
Europlant Handel Ziemniakami Laski Koszalińskie 3A, 76-039 Biesiekierz
Ziemniak wczesny
1
Altesse
2009
–
FR
Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka w Strzekęcinie,
76-024 Świeszyno
2
Bellarosa
2006
2010
DE
Europlant Handel Ziemniakami,
3
Gwiazda
2011
–
PL
4
Ignacy
2012
–
PL
5
Michalina
2010
–
PL
6
Oman
2005
–
PL
7
Owacja
2006
2008
PL
8
Vineta
1999
2008
DE
Laski Koszalińskie 3A, 76-039 Biesiekierz
76-024 Świeszyno
76-024 Świeszyno
Tabela 2 c. d.
Kod kraju
pochodzenia
Odmiana
Rok zbioru: 2014
Rok włączenia
do LOZ
Lp.
Rok wpisania
do KR
Ziemniak średnio wczesny
- 84 -
1
Ametyst
2009
–
PL
76-024 Świeszyno
2
Cekin
2004
2013
PL
76-024 Świeszyno
3
Finezja
2007
–
PL
4
Gawin
2010
–
PL
76-024 Świeszyno
5
Glada
1994
–
PL
76-024 Świeszyno
6
Harpun
1993
–
PL
76-024 Świeszyno
7
Honorata
2012
–
DE
8
Jubilat
2011
–
PL
76-024 Świeszyno
9
Kaszub
2012
–
PL
76-024 Świeszyno
10
Legenda
2010
–
PL
76-024 Świeszyno
11
Malaga
2013
–
PL
12
Oberon
2012
–
PL
13
Pasat
2002
–
PL
14
Satina
2000
2008
DE
Solana Polska sp. z o.o. 99-440 Zduny
15
Stasia
2010
–
PL
16
Tajfun
2004
2009
PL
17
Tetyda
2008
2012
PL
18
Zuzanna
2007
–
DE
76-024 Świeszyno
76-024 Świeszyno
Tabela 2 c. d.
Kod kraju
pochodzenia
Odmiana
Rok zbioru: 2014
Rok włączenia
do LOZ
Lp.
Rok wpisania
do KR
Ziemniak średniopóźny i późny
- 85 -
1
Danuta
2009
–
DE
2
Gustaw
2010
–
PL
76-024 Świeszyno
3
Hinga
1996
–
PL
76-024 Świeszyno
4
Inwestor
2005
–
PL
76-024 Świeszyno
5
Jelly
2005
2009
DE
6
Kuras
2007
–
NL
7
Mondeo
2013
2015
NL
KWS Polska sp. z o. o. ul. Chlebowa 4/8, 61-003 Poznań
8
Pasja
Pomorska
2000
–
PL
76-024 Świeszyno
9
Pokusa
2006
–
PL
76-024 Świeszyno
10
Syrena
2002
PL
76-024 Świeszyno
KR -
Krajowy Rejestr
Tabela 3.
Opady oraz współczynnik hydrotermiczny Sielaninowa, w okresie wegetacji ziemniaka,
Cicibór
SDOO
wg stacji meteorologicznej w Ciciborze, Słupi, Uhninie i Węgrzcach
Suma opadów w mm
Miesiąc
Dekada
2
3
Kwiecień
Maj
0,8
10,7
15,2
77,2
29,5
44,3
45,5
132,2
123
224,1
przeciętny
skrajnie wilgotny
Czerwiec
23,0
25,5
46,0
94,5
137
wilgotny
Lipiec
0,3
13,9
13,3
27,5
35,2
bardzo suchy
Sierpień
34,4
29,1
27,6
91,1
138
wilgotny
Wrzesień
1,4
5,2
14,0
20,6
38,9
bardzo suchy
411,4
Słupia
Kwiecień
9,4
20,3
25,6
55,3
125,7
wilgotny
Maj
11,1
44,3
8,1
63,5
96,2
przeciętny
Czerwiec
11,6
4,1
87,8
103,5
134,4
wilgotny
Lipiec
63,2
7,3
95,9
166,4
178,9
bardzo wilgotny
Sierpień
82,6
27,7
35,4
145,7
199,6
bardzo wilgotny
Wrzesień
3,3
22,2
36,1
61,6
116,2
przeciętny
596
Razem
Uhnin
Ocena
miesiąca**
1
Razem
Kwiecień
1,6
20,7
20,7
43
119,4
przeciętny
Maj
20,3
62
59,1
141,4
243,8
skrajnie wilgotny
Czerwiec
32,5
3,7
49
85,2
123,5
przeciętny
4
54,2
11,5
69,7
92,9
przeciętny
Sierpień
21,7
44,1
30
95,8
140,9
wilgotny
Wrzesień
1,9
5
12,7
19,6
38,4
bardzo suchy
Lipiec
454,7
Razem
Węgrzce
Miesiąc
%
średniej
wieloletniej *
Kwiecień
14,6
14,4
14,0
43,0
100
przeciętny
Maj
5,6
75,1
26,8
107,5
143,3
wilgotny
Czerwiec
4,3
19,0
56,8
80,1
89,0
przeciętny
Lipiec
102,4
45,8
33,8
182,0
211,6
skrajnie wilgotny
Sierpień
12,0
44,0
28,5
84,5
111,2
przeciętny
Wrzesień
31,2
26,6
17,9
75,7
135,2
wilgotny
Razem
572,8
* norma wieloletnia wyliczona za okres 1969 - 2012 dla stacji meteorologicznej w Ciciborze.
* norma wieloletnia wyliczona za okres 1967 - 2012 dla stacji meteorologicznej w Słupi.
* norma wieloletnia wyliczona za okres 1971 - 2012 dla stacji meteorologicznej w Uhninie.
* norma wieloletnia wyliczona za okres 1967 - 2012 dla stacji meteorologicznej w Węgrzcach.
** kryterium suchości Radomskiego:
< 25 % normy - miesiąc skrajnie suchy;
25-49 % normy - miesiąc bardzo suchy;
50-74 % normy - miesiąc suchy;
75-125 % normy - miesiąc przeciętny;
126-150 % normy - miesiąc wilgotny;
151-200 % normy - miesiąc bardzo wilgotny;
> 200 % normy - miesiąc skrajnie wilgotny
- 86 -
Tabela 4.
Temperatury powietrza, w okresie wegetacji ziemniaka
wg stacji meteorologicznej w Ciciborze, Słupi, Uhninie i Węgrzcach
Średnia w dekadzie
Miejscowość
Cicibór
Słupia
Uhnin
Węgrzce
Miesiąc
Średnia
w miesiącu
Odchylenie
od normy
w C° *
1
2
3
Kwiecień
7,1
8,9
14,3
10,1
2,4
Maj
10,6
13,5
17,7
14,1
0,3
Czerwiec
16,9
15,1
14,8
15,6
-1,0
Lipiec
20,0
20,5
23,0
21,2
2,6
Sierpień
22,7
18,1
14,2
18,2
0,4
Wrzesień
14,8
15,8
10,6
13,7
1,2
Kwiecień
8,9
6,5
13,2
9,5
1,6
Maj
10,9
11,5
16,4
12,9
-0,8
Czerwiec
15,2
14,9
14,4
14,8
-2,0
Lipiec
18,3
18,6
20,9
19,3
0,5
Sierpień
21,0
17,7
14,0
17,5
-0,2
Wrzesień
16,5
15,5
11,6
14,5
1,8
Kwiecień
9,3
9,5
14,3
11,1
3,5
Maj
11,0
13,2
19,2
14,7
1,5
Czerwiec
16,4
15,9
15,2
15,9
-0,3
Lipiec
19,9
20,7
22,5
21,1
3,2
Sierpień
23,2
19,2
15,6
19,2
1,7
Wrzesień
16,3
15,6
12,0
14,6
1,7
Kwiecień
10,3
8,6
15,0
11,3
2,8
Maj
12,1
12,6
17,8
14,3
0,4
Czerwiec
17,6
16,3
16,2
16,7
0,0
Lipiec
19,3
20,7
22,3
20,8
2,2
Sierpień
22,2
17,9
15,2
18,3
0,3
Wrzesień
17,9
16,5
12,4
15,6
2,0
* norma wieloletnia wyliczona za okres 1969 - 2012 dla stacji meteorologicznej w Ciciborze,
* norma wieloletnia wyliczona za okres 1967 - 2012 dla stacji meteorologicznej w Słupi,
* norma wieloletnia wyliczona za okres 1971 - 2012 dla stacji meteorologicznej w Uhninie,
* norma wieloletnia wyliczona za okres 1967 - 2012 dla stacji meteorologicznej w Węgrzcach
- 87 -
Tabela 5.
Ziemniak. Warunki polowe doświadczeń. Odmiany bardzo wczesne i wczesne.
Miejscowość
Powiat
Kompleks rolniczej
przydatności gleby
pH gleby w KCl
Przedplon
Modliszewice
Nowy
Nowy
Słupia
Lubliniec Wiśnicz Pacławska.
Bebelno Chroberz
Cicibór
Nieczajna
Włoszczowa
żytni
b. dobry
IV a
pszenny
dobry
II
Biała
Podlaska
żytni
b. dobry
III b
Dąbrowa
Konecki Lubaczów
Tarnowska
żytni
zbożowy
żytni
b. dobry past. mocny
dobry
IV b
III b
IV b
–
7,7
5,7
5,4
–
żyto
ozime
pszenica
ozima
pszenica
ozima
dynia
pastewna
rzepak
ozimy
Pińczów
Rok zbioru: 2014
Włoszczowa
Słupia
Uhnin
Węgrzce
Jędrzejów
Parczew
Kraków
żytni
dobry
IV b
Busko
Zdrój
pszenny
dobry
II
pszenny
dobry
III a
żytni
b. dobry
IV a
pszenny
dobry
II
Włoszczowa
pszenny
dobry
III a
6,8
–
–
6,0
6,4
6,1
–
pszenica
ozima
pszenżyto
ozime
groch
pszenica
jara
pszenżyto
ozime
pszenica
ozima
groch
Bochnia
Data sadzenia (dzień, m-c, rok)
Bardzo wczesne
–
09.04.2014 14.04.2014 16.04.2014 14.04.2014
–
Wczesne
14.04.2014 16.04.2014
–
–
26.04.2014
14.04.2014 08.04.2014 18.04.2014 15.04.2014
–
22.04.2014 26.04.2014 05.04.2014 14.04.2014 08.04.2014 18.04.2014 15.04.2014 09.04.2014
Data zbioru (dzień, m-c, rok)
- 88 -
Bardzo wczesne I zbiór
23.06.2014 23.06.2014 23.06.2014 04.07.2014
–
30.06.2014
–
25.06.2014 27.06.2014 20.06.2014 18.06.2014
–
Bardzo wczesne II zbiór 11.09.2014 17.09.2014 02.09.2014 06.09.2014
–
01.09.2014
–
18.09.2014 03.09.2014 29.08.2014 29.08.2014
–
–
Wczesne
Rozstawa
(w cm)
75 x 35
17.09.2014 03.09.2014
70 x 35
67,5 x 37
–
70 x 35
04.09.2014 04.09.2014 29.08.2014 18.09.2014 03.09.2014 28.08.2014 30.08.2014 11.09.2014
70 x 35
75 x 33
67 x 35
70 x 35
70 x 35
67,5 x 37
75 x 33
70 x 35
N
(kg/ha)
118
70
113
80
103
90
100
98
115
90
90
118
P 2O 5
(kg/ha)
60
70
40
60
92
29
100
98
50
90
100
60
K2O
(kg/ha)
90
105
120
60
138
40
150
147
75
135
150
90
Nawożenie organiczne i dolistne
Rodzaj
(dawka -t/ha)
Słoma
Obornik
Obornik
Nie
Obornik
Nie
Obornik
Obornik
+
gorczyca
250 dt/ha - 250 dt/ha stosowano - 200 dt/ha stosowano
- 400 dt/ha - 250 dt/ha
na
Basfoliar36
przyoranie
extra - 4 l/ha
- 25 + 120
dt/ha
ADOB Mn
- 1,5 l/ha
Obornik
Nie
Obornik
Nie
- 250 dt/ha stosowano - 300 dt/ha stosowano
Basfoliar3
extra - 4 l/ha
Basfoliar36
extra - 4 l/ha
ADOB Mn
- 1,5 l/ha
ADOB Mn
- 1,5 l/ha
Tabela 5. c.d.
Ziemniak. Warunki polowe doświadczeń.
Miejscowość
Powiat
Kompleks rolniczej
przydatności gleby
pH gleby w KCl
Przedplon
Odmiany średnio wczesne oraz średnio późne i późne
Rok zbioru: 2014
Końskowola
Prusy
Przecław
Słupia
Uhnin
Węgrzce
Puławy
Kraków
Mielec
Jędrzejów
Parczew
Kraków
żytni
bardzo dobry
pszenny
dobry
pszenny
bardzo dobry
żytni
bardzo dobry
pszenny
dobry
żytni
bardzo dobry
pszenny
dobry
II
IV b
III a
I
III b
III a
IV a
II
–
7,7
5,4
7,7
6,2
7,0
6,0
6,4
6,1
żyto ozime
pszenica
ozima
dynia
pastewna
rzepak
ozimy
pszenica
ozima
pszenica
jara
pszenica
jara
pszenżyto
ozime
pszenica
ozima
Bebelno
Chroberz
Włoszczowa
Pińczów
żytni
bardzo dobry
pszenny
dobry
IV a
Nieczajna
Dąbrowa
Tarnowska
Data sadzenia (dzień, m-c, rok)
Średnio wczesne
Średnio późne i późne
–
14.04.2014
–
24.04.2014
08.04.2014
14.04.2014
08.04.2014
18.04.2014
15.04.2014
09.04.2014
14.04.2014
25.04.2014
–
–
14.04.2014
08.04.2014
18.04.2014
15.04.2014
- 89 -
Data zbioru (dzień, m-c, rok)
Średnio wczesne
Średnio późne i późne
Rozstawa
(w cm)
–
17.09.2014
–
05.09.2014
22.09.2014
04.09.2014
04.09.2014
15.09.2014
14.10.2014
11.09.2014
17.09.2014
19.09.2014
–
–
04.09.2014
04.09.2014
17.09.2014
14.10.2014
75 x 35
70 x 35
70 x 35
75 x 30
75 x 35
67,5 x 37
70 x 35
67,5 x 37
75 x 33
N
(kg/ha)
118
70
80
68
135
120
115
90
90
P2O5
(kg/ha)
60
70
60
76
90
64
50
90
100
K 2O
(kg/ha)
90
105
60
114
210
120
75
135
150
Nie
stosowano
- 250 dt/ha
Nie
stosowano
Obornik
- 300 dt/ha
Nawożenie organiczne i dolistne
Rodzaj
(dawka -t/ha)
Obornik
- 250 dt/ha
Obornik
- 250 dt/ha
Basfoliar 36
- extra - 4 l/ha
ADOB Mn
- 1,5 l/ha
Obornik
- 200 dt/ha
Słoma
- 650 dt/ha
Basfoliar 36
- extra - 5 l/ha
Nie
stosowano
Basfoliar 36
- extra - 4 l/ha
ADOB Mn
- 1,5 l/ha
Tabela 6.
Warunki polowe doświadczeń.
Odmiany bardzo wczesne i wczesne
Rok zbioru: 2014
Miejscowość
Bebelno
Chroberz
Cicibór
Nieczajna
Modliszewice
Nowy
Lubliniec
Nowy
Słupia
Wiśnicz Pacławska.
Powiat
Włoszczowa
Pińczów
Biała
Podlaska
Dąbrowa
Tarnowska
Konecki
Lubaczów
Bochnia
Busko
Zdrój
Słupia
Uhnin
Węgrzce
Włoszczowa
Jędrzejów
Parczew
Kraków
Włoszczowa
Plateen
41,5 WG
- 2,0 kg/ha
Nie
stosowano
Afalon
dyspersyjny
450 SC - 2 l/ha
Plateen
41,5 WG
- 2,0 kg/ha
Ochrona przeciw chwastom
Nazwa środka
(dawka/ha
Fusilade Forte
150 EC
- 1 l/ha
Plateen
41,5 WG
- 2,0 kg/ha
Titus 25 WG
- 60 g/ha
Afalon
dyspersyjny
450 SC - 1 l/ha
Plateen
41,5 WG
- 2,0 kg/ha
Plateen
41,5 WG
- 2,0 kg/ha
Afalon
Mistral 70 WG
dyspersyjny
- 0,5 kg/ha
450 SC - 2 l/ha
Titus 25 WG
- 60 g/ha
Ochrona przeciw chorobom i szkodnikom
- 90 -
Pyton Consento Pyton Consento
450 SC
450 SC
- 1,5 l/ha
- 1,5 l/ha
(dawka/ha
Decis Mega
Proteus
50 EW
110 OD
- 0,1 l/ha
- 0,4 l/ha
Nazwa środka
Bulldock
025 EC
- 0,25 l/ha
Decis 2,5 EC
- 0,25 l/ha
Penncozeb
80 WP
- 2,0 kg/ha
Ridomil
MZ 68 WG
- 2,0 kg/ha
Ridomil Gold
Actara 25 WG Actara 25 WG
MZ 67,8 WG
- 0,08 kg/ha
- 0,08 kg/ha
- 2,0 kg/ha
Karate Zeon
050 CS
- 0,2 l/ha
Karate Zeon
050 CS
- 0,2 l/ha
Calipso 480 SC
- 0,06 l/ha
Calypso
480SC
- 0,06 l/ha
Asahi SL
- 0,6 l/ha
Pyton Consento
450 SC
- 2,0 l/ha
Infinito
687,5 SC
- 1,6 l/ha
Ridomil Gold
MZ 67,8 WG
- 2,0 kg/ha
Proteus
110 OD
- 0,4 l/ha
Proteus
110 OD
- 0,4 l/ha
Apacz 50 WG
- 0,04 kg/ha
Infinito
687,5 SC
- 1,6 l/h
Tanos 50 WG
- 0,5 kg/h
Proteus
110 OD
- 0,4 l/ha
Tanos 50 WG
- 0,7 kg/ha
Infinito
687,5 SC
- 1,6 l/h
Infinito
687,5 SC
- 1,6 l/h
Proteus
110 OD
- 0,4 l/ha
Ridomil Gold
MZ 67,8 WG
- 2,0 kg/ha
Topsin M
500 SC
- 0,6 l/ha
Curzate M
72,5 WP
- 2,0 kg/
Infinito
687,5 SC
- 1,6 l/h
Curzate M
72,5 WP
- 2,0 kg/ha
Tanos 50 WG
- 0,7 kg/ha
Bulldock
025 EC
- 0,25 l/ha
Infinito
687,5 SC
- 1,6 l/ha
Mospilan 20
- 0,08 kg/ha
Tanos 50 WG
- 0,5 kg/ha
Curzate M
72,5 WP
- 2,0 kg/h
Ekonom
72 WP
- 2,0 kg/ha
Infinito
687,5 SC
- 1,6 l/h
Ridomil Gold
MZ 67,8 WG
- 2,0 kg/ha
Proteus
110 OD
- 0,6 l/ha
Actara 25 WG
- 0,08 kg/ha
Pyton Consento
450 SC
- 2,0 l/ha
Curzate M
72,5 WP
- 2,0 kg/
Proteus
110 OD
- 0,4 l/ha
Tanos 50 WG
- 0,7 kg/h
Infinito
687,5 SC
- 1,6 l/ha
Infinito
687,5 SC
- 1,4 l/ha
Proteus
110 OD
- 0,4 l/ha
Curzate M
72,5 WP
- 2,0 kg/
Apacz 50 WG
- 0,04 kg/ha
Actara 25 WG Tanos 50 WG
- 0,08 kg/ha
- 0,7 kg/ha
Infinito
687,5 SC
- 1,6 l/h
Tanos 50 WG
- 0,7 kg/h
Fastac 100 EC Actara 25 WG
- 0,1 l/ha
- 0,08 kg/ha
Pyton Consento
450 SC
- 1,5 l/ha
Proteus
110 OD
- 0,4 l/h
Tabela 6. c. d.
Warunki polowe doświadczeń.
Odmiany średnio wczesne oraz średnio późne i późne
Miejscowość
Bebelno
Chroberz
Powiat
Włoszczowa
Pińczów
Nieczajna
Dąbrowa
Tarnowska
Rok zbioru: 2014
Końskowola
Prusy
Przecław
Słupia
Uhnin
Węgrzce
Puławy
Kraków
Mielec
Jędrzejów
Parczew
Kraków
Plateen 41,5 WG
- 2,0 kg/ha
Plateen 41,5 WG
- 2,0 kg/ha
Nie stosowano
Afalon
dyspersyjny
450 SC - 1 l/ha
Ochrona przeciw chwastom
Nazwa środka
Fusilade Forte
150 EC - 1 l/ha
Plateen 41,5 WG
- 2,0 kg/ha
(dawka/ha
Afalon
dyspersyjny
450 SC - 1 l/ha
Afalon
dyspersyjny
450 SC - 1 l/ha
Linurex 500 SC
- 2,0 l/ha
Fusilade Forte
150 EC - 1,0 l/ha
Targa Super 050 EC
- 1,5 l/ha
Titus 25 WG
- 60 g/ha
Ochrona przeciw chorobom i szkodnikom
Nazwa środka
- 91 -
(dawka/ha
Pyton Consento
450 SC
- 1,5 l/ha
Decis Mega
50 EW
- 0,1 l/ha
Curzate M
72,5 WP
- 2,0 kg/ha
Tanos 50 WG
- 0,5 kg/ha
Pyton Consento
450 SC
- 1,5 l/ha
Proteus
110 OD
- 0,4 l/ha
Tanos 50 WG
- 0,7 kg/ha
Curzate M
72,5 WP
- 2,0 kg/h
Proteus
110 OD
- 0,6 l/ha
Tanos 50 WG
- 0,7 kg/h
Decis 2,5 EC
- 0,25 l/ha
Ridomil Gold
MZ 67,8 WG
- 2,0 kg/ha
Actara 25 WG
- 0,08 kg/ha
Actara 25 WG
- 0,08 kg/ha
Infinito
687,5 SC
- 1,6 l/ha
Ridomil
MZ 68 WG
- 2,0 kg/ha
Infinito
687,5 SC
- 1,6 l/ha
Mospilan 20
- 0,08 kg/ha
Pyton Consento
450 SC
- 2,0 l/ha
Nuprid 200 SC
- 0,15 l/ha
Ridomil Gold
MZ 67,8 WG
- 2,0 kg/ha
Actara 25 WG
- 0,08 kg/ha
Actara 25 WG
- 0,08 kg/ha
Ridomil
MZ 68 WG
- 2,0 kg/ha
Infinito
687,5 SC
- 1,5 l/ha
Infinito
687,5 SC
- 1,5 l/ha
Infinito
687,5 SC
- 1,6 l/ha
Toska 72,5 WP
- 2,0 kg/ha
Curzate 49,5 WP
- 3,0 kg/ha
Acrobat MZ 69 WG
- 2,0 kg/ha
Karate Zeon
050 CS
- 0,2 l/ha
Pyton Consento
450 SC
- 2,0 l/ha
Proteus
110 OD
- 0,4 l/ha
Tanos 50 WG
- 0,7 kg/ha
Proteus
110 OD
- 0,4 l/ha
Curzate M
72,5 WP
- 2,0 kg/
Proteus
110 OD
- 0,4 l/ha
Tanos 50 WG
- 0,7 kg/h
Fastac 100 EC
- 0,1 l/ha
Apacz 50 WG
- 0,04 kg/ha
Infinito
687,5 SC
- 1,6 l/ha
Ridomil Gold
MZ 67,8 WG
- 2,0 kg/ha
Infinito
687,5 SC
- 1,6 l/ha
Curzate M
72,5 WP
- 2,0 kg/
Acrobat MZ 69 WG
- 2,0 kg/ha
Actara 25 WG
- 0,08 kg/ha
Infinito
687,5 SC
- 1,6 l/ha
Ridomil Gold
MZ 67,8 WG
- 2,0 kg/ha
Topsin M
500 SC
- 0,6 l/ha
Revus 250 SC
- 0,6 l/ha
Altima 500 S.C.
- 0,4 l/ha
Tabela 7.
Bardzo wczesne odmiany ziemniaka. Plon bulw ogólny i handlowy w punktach doświadczalnych (% wzorca).
Plon ogólny
Rok zbioru: 2014
Plon handlowy
SDOO Cicibór
PD Nieczajna
ZDOO Nowy
Lubliniec
SDOO Słupia
PD Słupia
Pacanowska
ZDOO Uhnin
SDOO Węgrzce
216,6
248,9
*
180,1
213,3
90
108
92
85
115
103
108
98
108
106
71
107
97
112
73
156
95
93
112
70
101
95
107
91
99
119
98
92
99
98
103
82
111
104
104
–
–
–
–
–
–
–
86
91
98
100
111
94
121
88
100
100
88
113
111
99
349,7
570,6
543,3
472,3
373,8
305,9
587,2
467,7
340,2
548,1
502,6
90
131
94
100
137
66
82
104
119
102
84
121
80
90
96
107
98
86
115
102
97
82
110
118
85
112
93
100
99
114
105
76
122
80
104
95
117
124
96
119
77
72
96
119
103
74
113
94
102
104
93
99
78
113
108
105
91
133
94
99
138
63
81
106
123
94
83
125
79
90
100
112
95
83
120
89
100
ZSCKR
Chroberz
SDOO Węgrzce
226,4
87
101
100
90
113
109
101
ZDOO Uhnin
185,3
85
92
98
100
111
94
120
PD Słupia
Pacanowska
SDOO Słupia
ZDOO Nowy
Lubliniec
PD Nieczajna
Odmiana
SDOO Cicibór
L.p.
ZSCKR
Chroberz
Punkt doświadczalny
Zbiór wczesny (po 40 dniach od wschodów)
- 92 -
1
2
3
4
5
6
7
1
2
3
4
5
6
7
Wzorzec, dt z ha
219,9
196,9
249,1
234,7
261,6
Arielle
Denar
Impala
Justa
Lord
Miłek
Viviana
89
106
91
83
117
104
110
94
106
105
70
109
99
116
78
145
92
91
105
87
103
91
104
97
99
113
98
98
97
99
101
81
111
105
106
Wzorzec, dt z ha
480,5
384,8
333,1
635,8
494,8
Arielle
Denar
Impala
Justa
Lord
Miłek
Viviana
82
110
117
85
112
94
99
97
114
109
75
120
83
103
94
113
118
96
122
81
77
94
117
104
74
109
100
102
100
94
98
80
112
108
108
Wzorzec – średnia z wszystkich badanych odmian
* - I termin zbioru wyłączony z obliczeń statystycznych
*
187,5
224,7
212,5
–
–
–
–
–
–
–
Zbiór po zakończeniu wegetacji
Tabela 8
Bardzo wczesne odmiany ziemniaka.
Plon ogólny i handlowy bulw (% wzorca).
Lata zbioru: 2012, 2013, 2014
Plon ogólny
Lp.
Odmiana
2012
2013
2014
Plon handlowy
Średnia
2012-2014
2012
2013
2014
Średnia
2012-2014
Zbiór wczesny (po 40 dniach od wschodów)
Wzorzec, dt z ha
226,4
215,0
224,9
222,1
210,7
186,1
211,9
202,9
1
Arielle
126
122
89
112
130
126
90
115
2
Denar
104
91
108
101
105
87
110
101
3
Impala
91
91
98
93
90
90
98
93
4
Justa
83
78
88
83
81
78
88
82
5
Lord
113
107
111
110
113
106
113
111
6
Miłek
113
100
99
104
114
99
97
103
7
Viviana
98
111
108
106
97
114
105
105
Zbiór po zakończeniu wegetacji
Wzorzec, dt z ha
487,4
359,7
474,1
440,4
463,4
328,0
449,7
413,7
1
Arielle
106
119
95
107
108
123
97
109
2
Denar
108
96
113
106
109
95
115
106
3
Impala
105
100
105
103
104
96
104
101
4
Justa
88
77
85
83
87
77
84
83
5
Lord
118
122
118
119
119
122
120
120
6
Miłek
103
91
89
94
102
88
85
92
7
Viviana
98
97
95
97
99
98
94
97
7
8
8
7
8
8
Liczba
doświadczeń:
- 93 -
Tabela 9
Wczesne odmiany ziemniaka. Plon bulw (% wzorca) i zawartość skrobi (%) w punktach doświadczalnych
Plon ogólny
Rok zbioru 2014
Zawartość skrobi
Plon handlowy
ZSCKR Chroberz
SDOO Cicibór
ŚODR Modliszewice
ZDOO Nowy Lubliniec
PD Nowy Wiśnicz
PD Słupia Pacanowska
SDOO Słupia
ZDOO Uhnin
SDOO Węgrzce
ZSP Włoszczowa
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
ZSP Włoszczowa
557,8
SDOO Węgrzce
556,9
ZDOO Uhnin
515,9
SDOO Słupia
501
327,8
PD Nowy Wiśnicz
612,6
ZDOO Nowy Lubliniec
551,5
ŚODR Modliszewice
450,3
SDOO Cicibór
386,2
ZSCKR Chroberz
470,7
ZSP Włoszczowa
561,5
SDOO Węgrzce
589,4
ZDOO Uhnin
541,7
SDOO Słupia
543,9
341,1
PD Nowy Wiśnicz
638,2
ZDOO Nowy Lubliniec
587,9
ŚODR Modliszewice
SDOO Cicibór
494
- 94 -
398,7
Odmiana
477,6
L.p.
ZSCKR Chroberz
1
Altesse
84
97
82
93
84
83
91
85
90
91
83
95
88
93
84
81
89
86
89
90 11,2 15,2 12,1 10,3 9,1 12,2 12,9 13,9 10,3 13,0
2
Bellarosa
82 103 77
76
92
90
75
92
91
88
83 103 83
78
93
89
78
84
92
89
3
Gwiazda
92
4
Ignacy
122 105 115 111 120 121 119 115 130 118 121 107 104 103 116 124 121 117 121 119 11,2 14,6 11,3 10,9 10,0 10,2 10,3 13,9 10,8 11,8
5
Michalina 114 101 126 105 105 103 121 105 97 108 114 100 135 105 105 104 123 109 96 107 11,6 15,2 10,1 9,5 10,2 10,9 10,6 14,0 9,6 11,2
6
Oman
103 86
7
Owacja
103 101 112 114 103 105 109 101 114 99 104 102 101 116 104 107 109 101 116 99 13,5 16,4 13,2 11,3 10,7 13,1 12,5 14,3 11,3 12,3
8
Vineta
100 112 90 110 105 113 97 107 104 97 100 113 93 111 107 115 93 109 108 98 13,1 15,1 13,1 12,7 11,0 12,8 12,3 14,0 12,3 12,5
Wzorzec, dt z ha
95 106 101 103 120 98 114 89 108 92
92
89
87
65
90
82
87
12 14,3 11,4 11,9 9,7 11,5 10,7 14,4 11,0 10,8
96 103 104 105 118 98 112 90 107 10,4 12,8 10,3 10,1 8,2 10,7 9,1 13,5 9,9 12,4
91 103 84
94
90
87
62
88
82
88
92 13,0 16,6 12,0 12,1 11,4 15,0 13,7 16,5 12,5 13,7
Tabela 10
Wczesne odmiany ziemniaka.
Plon ogólny i handlowy bulw (% wzorca) oraz zawartość skrobi (%)
Plon ogólny
L.p.
Odmiana
Wzorzec, dt z ha
2012
2013
2014
511,2
387,5
517,4
Lata zbioru: 2012, 2013, 2014
Zawartość skrobi
Plon handlowy
Średnia
2012
2013
2014
472
484,9
362,4
493,1
2012-2014
Średnia
Średnia
2012
2013
2014
446,8
%
%
%
%
2012-2014
2012-2014
- 95 - 69 -
1
Altesse
71
92
88
84
71
88
88
82
12,8
14,8
12,0
13,2
2
Bellarosa
104
104
87
98
98
108
87
98
12,9
13,6
11,8
12,8
3
Cyprian
103
94
–
99**
105
94
–
100**
12,6
14,5
-
13,6**
4
Gwiazda
100
100
103
101
100
100
103
101
11,9
14,1
10,7
12,2
5
Ignacy
–
–
118
118*
–
–
115
115*
–
–
11,5
11,5*
6
Michalina
116
105
109
110
118
105
110
111
12,8
14,2
11,3
12,8
7
Oman
94
79
87
87
96
74
87
86
14,2
15,6
13,7
14,5
8
Owacja
106
121
106
111
106
121
106
111
13,6
15,1
12,9
13,9
9
Vineta
102
106
104
104
103
108
105
105
12,3
14,3
12,9
13,2
9
10
10
9
10
10
9
10
10
Liczba
doświadczeń:
* - średnia za 1 rok,
** - średnia za 2 lata
– - bak danych
Tabela 11
Średnio wczesne odmiany ziemniaka.
Plon ogólny i handlowy bulw (% wzorca) oraz zawartość skrobi (%) w punktach doświadczalnych.
Plon ogólny
Rok zbioru: 2014
Zawartość skrobi
Plon handlowy
LODR
Końskowola
PD Prusy
SDOO
Przecław
SDOO
Słupia
ZDOO
Uhnin
SDOO
Węgrzce
SDOO
Węgrzce
ZDOO
Uhnin
SDOO
Słupia
411,2 508,9 559,2 364,1 510,9 454,5 518,9
SDOO
Przecław
573
ZSCKR
Chroberz
PD Prusy
LODR
Końskowola
ZSCKR
Chroberz
Wzorzec, dt z ha 423,1 539,3 627,8 414,2 549,7 472,8
SDOO
Węgrzce
ZDOO
Uhnin
SDOO
Słupia
SDOO
Przecław
PD Prusy
Odmiana
LODR
Końskowola
L.p.
ZSCKR
Chroberz
%
%
%
%
%
%
%
- 96 -
1
Ametyst
147
136
134
129
117
118
130
143
136
121
112
104
116
126
15,8
11,4
13,2
12,7
12,9
16,5
12,3
2
Cekin
107
125
93
108
95
96
107
107
131
97
113
95
98
114
14,0
12,8
14,1
14,2
12,5
17,6
11,0
3
Finezja
81
88
87
94
78
95
100
81
83
82
89
82
96
80
15,0
14,8
15,2
14,4
12,8
16,9
14,6
4
Gawin
84
85
96
94
90
100
98
83
78
92
93
93
92
100
14,8
14,0
17,0
15,7
10,1
17,0
14,3
5
Honorata
86
90
88
93
89
88
85
86
92
92
100
92
90
89
16,0
13,2
16,8
14,9
13,1
16,8
12,9
6
Legenda
89
92
89
81
87
88
84
79
92
92
82
86
88
83
16,6
14,8
16,8
15,0
13,0
17,1
14,1
7
Malaga
101
84
99
90
95
96
101
100
76
95
90
95
96
98
11,3
10,0
12,1
11,2
10,5
14,1
8,3
8
Oberon
78
88
93
87
97
90
87
79
91
92
85
96
92
92
13,0
10,1
13,4
10,9
12,5
14,3
10,3
9
Satina
134
106
109
120
119
120
114
136
105
114
129
124
123
124
12,3
10,1
12,8
12,8
11,7
15,0
9,7
10 Stasia
104
99
105
108
106
109
108
102
101
100
111
102
110
106
12,4
12,2
13,4
12,9
12,2
15,8
10,7
11 Tajfun
108
115
114
108
118
105
107
110
121
122
110
120
107
110
16,3
13,0
16,3
14,7
15,6
17,3
13,8
12 Tetyda
91
90
94
88
110
96
80
93
94
100
88
111
92
77
11,1
10,0
12,6
10,3
11,3
13,7
10,3
Tabela 12
Średnio wczesne odmiany ziemniaka. Plon ogólny i handlowy bulw (% wzorca) oraz zawartość skrobi (%).
Plon ogólny
L.p.
Odmiana
Wzorzec, dt z ha
2012
2013
2014
503,3
445,9
514,3
Lata zbioru: 2012, 2013, 2014
Zawartość skrobi %
Plon handlowy
Średnia
2012
2013
2014
487,8
467,1
396,1
475,4
2012-2014
Średnia
Średnia 2012-
2012
2013
2014
446,2
%
%
%
%
2012-2014
2014
- 97 -
1
Ametyst
124
133
130
129
121
127
123
124
15,8
16,6
13,5
15,3
2
Cekin
101
89
104
98
103
93
108
101
15,7
17,6
13,7
15,7
3
Finezja
106
109
89
101
106
113
85
101
16,2
18,0
14,8
16,3
4
Gawin
91
103
92
95
89
100
90
93
16,0
18,9
14,7
16,5
5
Honorata
–
–
88
88*
–
–
92
92*
–
–
14,8
14,8*
6
Jurata
110
90
–
100**
113
91
–
102**
13,9
17,1
–
15,5**
7
Jurek
99
107
–
103**
101
114
–
108**
14,0
15,3
–
14,7**
8
Legenda
91
78
87
85
92
80
86
86
16,4
18,2
15,3
16,6
9
Malaga
-
93
95
94**
-
88
93
91**
-
14,5
11,1
12,8**
10
Oberon
102
89
89
93
102
89
90
94
14,0
15,8
12,1
14,0
11
Sagitta
104
95
–
100**
102
94
–
98**
14,8
16,9
–
15,9**
12
Satina
112
115
117
115
116
118
122
119
13,6
15,4
12,1
13,7
13
Stasia
88
101
106
98
86
102
105
98
14,7
16,9
12,8
14,8
14
Tajfun
98
114
111
108
101
119
114
111
17,4
18,6
15,3
17,1
15
Tetyda
108
100
93
100
109
103
94
102
13,8
15,5
11,3
13,5
8
7
7
8
7
7
8
7
7
* - średnia za 1 rok
– - bak danych
Tabela 13
Odmiany średnio późne i późne ziemniaka.
Plon ogólny i handlowy bulw (% wzorca) oraz zawartość skrobi (%) w punktach doświadczalnych.
Plon ogólny
Rok zbioru 2014
Zawartość skrobi w %
Plon handlowy
ZSCKR
Chroberz
SDOO
Przecław
ZDOO
Słupia
SDOO
Uhnin
SDOO
Węgrzce
PD
Bebelno
ZSCKR
Chroberz
SDOO
Przecław
ZDOO
Słupia
SDOO
Uhnin
SDOO
Węgrzce
PD
Bebelno
ZSCKR
Chroberz
SDOO
Przecław
ZDOO
Słupia
SDOO
Uhnin
SDOO
Węgrzce
Odmiana
PD
Bebelno
L.p.
Wzorzec, dt z ha 395,6
426,0
359,5
604,4
549,0
586,1
388,6
418,9
312,8
577,1
533,4
540,3
%
%
%
%
%
%
104
98
93
90
93
93
104
97
100
90
93
96
15,5
15,2
15,8
14,9
18,2
15,3
2
Gustaw
Jelly
103
96
91
108
96
106
102
96
96
107
98
112
10,9
12,9
12,7
11,4
14,3
11,7
3
Mondeo
102
120
115
116
113
103
102
121
104
117
115
108
11,0
15,1
12,2
12,8
14,6
10,0
4
Syrena
91
86
100
86
98
98
91
86
100
86
94
84
13,4
13,4
11,8
12,9
13,3
12,6
1
- 98 -
Tabela 14
Średnio późne i późne odmiany ziemniaka. Plon ogólny i handlowy bulw (% wzorca) oraz zawartość skrobi (%). Lata zbioru: 2012, 2013, 2014
Plon ogólny
L.p.
Odmiana
Zawartość skrobi
Plon handlowy
2012
2013
2014
Średnia
2012-2014
2012
2013
2014
Średnia
2012-2014
2012
2013
2014
Średnia
2012-2014
448,7
396,8
486,8
444,1
418,5
371,3
461,9
417,2
w%
w%
w%
%
91
87
95
91
92
88
97
92
17,1
18,3
15,8
17,1
2
Gustaw
Jelly
96
102
100
99
98
103
102
101
14,5
15,3
12,3
14,0
3
Mondeo
–
111
112
112**
–
109
111
110**
–
15,7
12,6
14,2**
4
Syrena
114
–
93
104**
114
–
90
102**
15,7
–
12,9
14,3**
7
7
6
7
7
6
7
7
6
Wzorzec, dt z ha
1
Liczba doświadczeń:
– - bak danych
Tabela 15
Charakterystyka użytkowa jadalnych odmian ziemniaka wg COBORU
L.p.
Odmiana
Kształt
bulw
Głębokość
oczek
(skala 9°)
Barwa
skórki
Barwa
miąższu
Smak
(skala 9°)
Typ
konsumpcyjny
1
2
3
4
5
6
7
Arielle
Denar
Impala
Justa
Lord
Miłek
Viviana
ow
oow
ow
oow
oow
oow
oow
7
7
7,5
7
7
6,5
7
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Arielle
Bellarosa
Cyprian
Gwiazda
Ignacy
Michalina
Oman
Owacja
Vineta
ow
oow
oow
oow
oow
oow
ow
oow
oow
7,5
7
7
7
6,7
6,5
7,5
7
7
Odmiany bardzo wczesne
ż
jż
7,5
ż
jż
7
ż
jż
7
ż
ż
7
ż
jż
7
ż
jż
6,5
ż
jż
7
Odmiany wczesne
jbż
ż
7
cz
ż
7
ż
jż
7
ż
jż-ż
7
ż
jż
6,7
ż
jż
6,5
ż
jz
7,5
ż
jż
7
ż
ż
7
7
7
7
6,5
6,5
7,5
6,8
7,5
7,5
6,8
7,5
7,5
7
7
7,5
Odmiany średnio wczesne
jbż
kr
6
ż
jż
7
ż
jż
6,5
ż
jż
6,5
jbż
jż
6,7
ż
kr
6,5
ż
ż
7,2
jbż
jż
6,5
ż
jż
6,4
cz
jż
7
ż
jż
7
ż
ż
7,5
ż
ż
6,5
ż
ż
7
ż
jż
7,5
BC
BC-C
BC
B-BC
BC
B-BC
B-BC
BC-C
B-BC
AB
B
B
B
B-BC
B-BC
Odmiany średnio późne i późne
6,5
ż
kr
6
7,5
ż
ż
7,5
7
ż
kr
6,7
7
ż
ż
7
BC
B
B-BC
B
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
1
2
3
4
Ametyst
Cekin
Finezja
Gawin
Honorata
Jurata
Jurek
Legenda
Malaga
Oberon
Sagitta
Satina
Stasia
Tajfun
Tetyda
Gustaw
Jelly
Mondeo
Syrena
oow
oow
oow
oow
oow
oow/ow
oow
oow
ow
ow
ow
oow
oow
ow
oow
oow
ow
oow
ow
Przydatność
do przetwórstwa
frytki
B
AB
AB
B-BC
AB
BC
AB
+
AB
B
B
B
B
B
B
B-BC
AB
+
+
+
+
Typ konsumpcyjny: AB - sałatkowy,
B - ogólnoużytkowy,
BC - lekko mączysty,
C - mączysty
Kształt bulw:: o - okrągły,
oow - okrągłoowalny,
ow - owalny,
pow - podłużnoowalny
Głębokość oczek (skala 9°):
-1° - bardzo głębokie,
9° - bardzo płytkie
Smak (skala 9°): 1° - zły,
9° - wybitnie dobry
Barwa skórki:
ż - żółta,
róż. - różowa,
jbż - jasnobeżowa,
cz. - czerwona
Barwa miąższu:
b - biały,
kr - kremowy,
jż - jasnożółty,
ż - żółty
- 99 -
chipsy
+
Tabela 16
Ziemniak jadalny - odporność na podstawowe choroby wg. COBORU
Zaraza
ziemniaka
Wirusy
L.p.
1
2
3
4
5
6
7
Odmiana
Arielle
Denar
Justa
Lord
Miłek
Lord
Viviana
Y
3-4
7
4
5-6
7
7
5-6
Liściozwój
M
Czarna
nóżka
Parch
zwykły
2
3
2
3
3
2
2
*
5
6
*
6
*
*
7,6
7,7
7,9
7,7
7,7
8,3
7,5
3
2
5
3
3
3
3
4
2
*
*
*
*
*
*
*
*
6
7,3
8,1
7,6
8,1
8,0
7,6
7,9
8,0
8,1
6
4
4,5
3
3
3
4,5
5
3,5
3,5
4
3
4
5
5
*
7
*
*
*
*
*
*
*
*
*
6
*
7
*
7,8
7,8
7,8
7,8
7,4
8,0
7,8
7,8
*
8,2
7,9
8,2
8,3
7,9
8,3
5
5
4
5
*
*
*
5,5
8,1
7,9
*
7,6
- liście
(skala 9°)
5-6
*
7
4-5
6
2
5-6
*
7
4
5-6
*
5-6
*
Odmiany wczesne
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Altesse
Bellarosa
Cyprian
Gwiazda
Ignacy
Michalina
Oman
Owacja
Vineta
3-4
5-6
5-6
7
7
7
5-6
9
7
3-4
8
5-6
7
7
3-4
5-6
7
8
*
*
*
*
*
*
*
*
4
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Ametyst
Cekin
Finezja
Gawin
Honorata
Jurata
Jurek
Legenda
Malaga
Oberon
Sagitta
Satina
Stasia
Tajfun
Tetyda
9
5
9
7
5-6
8
8
9
8
8
8
5
8
7
8
5-6
5-6
7
7
5-6
5-6
5-6
5-6
7
5-6
3-4
7
7
7
5-6
*
3
*
*
*
*
*
8
*
*
*
4
*
2-3
*
Odmiany średnio późne i późne
1
2
3
4
Gustaw
Jelly
Mondeo
Syrena
9
5
3-4
8
Odporność na choroby w skali 9°:
7
5
3-4
5
8
*
*
3
9 - bardzo odporna;
- 100 -
1 - bardzo podatna;
* - brak danych
Tabela 17
Ziemniak - odmiany skrobiowe. Zawartość i plon skrobi (Uhnin). Rok zbioru 2012, 2013, 2014
L.p.
Plon skrobi
Zawartość skrobi
dt/ha
(%)
Odmiana
2012
2013
Średnia
2014
2012-2014
2012
2013
2014
Średnia
2012-2014
1
2
3
4
5
6
Glada
Harpun
Jubilat
Kaszub
Pasat
Zuzanna
61,2
37,7
62,4
53,8
20,1
22,7
19,7
20,8
–
35,6
69,1
52,4
–
23,1
19,8
21,5
66,0
–
84,8
75,4**
21,1
–
20,9
21,0**
–
–
50,7
50,7*
–
–
23,2
23,2*
69,1
60,8
79,4
69,8
19,5
23,2
18,1
20,3
66,7
61,2
72,7
66,9
19,5
23,7
19,2
20,8
odmiany średnio późne i późne
1
2
3
4
5
6
Danuta
Hinga
Inwestor
Kuras
Pasja Pomorska
Pokusa
Liczba doświadczeń:
62,7
70,4
45,0
70,6
87,0
66,7
67,5
18,8
21,0
24,2
18,5
21,7
18,7
22,3
64,3
70,0
69,0
67,8
20,0
24,2
21,3
21,8
74,1
82,0
84,9
80,3
18,9
22,0
18,1
19,7
-
62,7
80,7
71,7
-
24,5
20,1
22,3
85,6
61,3
92,9
79,9
18,5
21,0
18,7
19,4
1
1
1
1
1
1
– - bak danych
* - średnia za 1 rok
Tabela 18
Ziemniak skrobiowy - odporność na podstawowe choroby wg COBORU
Zaraza
ziemniaka
liście
Wirusy
L.p.
Odmiana
Y
Liściozwój
M
Czarna
nóżka
Parch
zwykły
(skala 9°)
1
2
3
4
5
6
Glada
Harpun
Jubilat
Kaszub
Pasat
Zuzanna
7
7
5-6
7
3
5
5
4
7
5
8,0
–
7
5-6
–
5
–
8,2
7
7
–
5
–
7,9
9
5
4
5
6,5
7,7
9
5-6
–
3
–
8,4
odmiany średnio późne i późne
1
2
3
4
5
6
Danuta
Hinga
Inwestor
Kuras
Pasja Pomorska
Pokusa
8
5-6
–
5
–
8,0
9
5-6
2
7
5
8,1
7
5-6
–
7
–
8,3
9
3-4
–
8
–
7,8
8
7
2
5
5
8,2
7
5-6
–
4
–
7,5
Odporność na choroby w skali 9° 9 - bardzo odporna (skrajnie odporna),
– - brak danych
- 101 -
1 - bardzo podatna
Wyniki badań
W grupie odmian bardzo wczesnych praktycznie wszystkie zarejestrowane odmiany ziemniaka były w typie
konsumpcyjnym B, AB do BC. Odznaczały się przy tym bardzo wczesną tuberyzacją, wysoką plennością (już po 60
dniach od daty sadzenia) oraz dobrymi walorami konsumpcyjnymi (smak 6,5-7,5°, w skali 9°) (tab. 15). W 2014
roku, w pierwszym terminie zbioru (po 40 dniach od wschodów), największy plon bulw uzyskały odmiany: Lord
(w czterech punktach badawczych), Viviana (w 2 miejscowościach) i Denar (w jednej miejscowości) (tab. 7).
W trzyletnim cyklu badań, w pierwszym terminie zbioru, najwyżej plonowały odmiany: Arielle i Lord, a tylko
nieznacznie niżej - Viviana i Miłek (tab. 8). W zbiorze bulw po dojrzeniu w 2014 roku najwyżej plonowały: Lord,
Denar i Impala (tab. 7). Jednocześnie odmiany Lord i Denar okazały się najplenniejsze w całym, trzyletnim cyklu
badań (tab. 8).
W grupie odmian wczesnych, w Krajowym Rejestrze, znajduje się 26 odmian. Odmiany te charakteryzują się
dobrymi właściwościami smakowymi (smak 6,5-7,5°, w skali 9°) oraz wysokim potencjałem plonotwórczym.
Przeciętne plony bulw, tych odmian, w 2014 roku w pełnej dojrzałości wynosiły około 517 dt/ha. W większości
punktów doświadczalnych najwyższe plony uzyskała odmiana Ignacy (w 7 miejscowościach), odmiany: Owacja,
Michalina i Vineta odznaczały się najwyższym plonem bulw w pojedynczych miejscowościach (tab. 9). Odmiany;
Owacja, Michalina i Vineta potwierdziły swój wysoki potencjał plonotwórczy, w trzyletnim cyklu badań, uzyskując
najwyższy plon ogólny i handlowy bulw (tab. 10).
Grupa odmian średnio wczesnych jest najliczniej reprezentowana w Krajowym Rejestrze i liczy 46 odmian,
w tym 10 skrobiowych. W większości są to odmiany jadalne, o ugruntowanej pozycji na rynku konsumpcyjnym
(tab. 11 i 15). Najplenniejszymi odmianami jadalnymi w 2014 roku okazały się: Ametyst (w 5 miejscowościach) i
Satina
(w 2 miejscowościach) (tab. 11). W trzyletnim cyklu badań najwyższym plonem ogólnym charakteryzowały się:
Ametyst (129 % wzorca), Satina (115 % wzorca) i Tajfun (108 % wzorca), odmiany te odznaczały się również
najwyższym plonem handlowym (tab. 12). Wszystkie te odmiany cechowały się jednocześnie wysoką wiernością
plonowania. Z odmian skrobiowych, tej grupy wczesności, godnymi polecenia są również odmiany: Pasat i Zuzanna
(tab. 17).
W grupie odmian średnio późnych i późnych znajdują się odmiany konsumpcyjne i skrobiowe (tab. 13-15).
Z odmian jadalnych najwyższym plonem ogólnym i handlowym bulw, w warunkach; Chrobrza, Przecławia, Słupi
i Uhnina, charakteryzowała się odmiana Mondeo. W warunkach Węgrzc odmiana Jelly, a w Bebelnie najwyżej
plonowała odmiana Gustaw (tab. 13). Najplenniejszymi odmianami jadalnymi, zarówno w plonie ogólnym, jak
i handlowym w trzyletnim cyklu badań, okazały się: Jelly i Gustaw (tab. 14).
W tabeli 17 przedstawiono odmiany skrobiowe według grup wczesności, zawartości skrobi oraz plonu tego
składnika z hektara. W 2014 roku wykonano dwa doświadczenia z odmianami skrobiowymi w warunkach Uhnina,
na glebie lekkiej. W grupie odmian średnio wczesnych, najwyższy plon skrobi w 2014 roku uzyskała odmiana
Jubilat, zaś w trzyletnim cyklu badań odmiany: Pasat i Zuzanna. Najwyższy plon skrobi z hektara, w grupie odmian
średnio późnych i późnych, w 2014 uzyskały odmiany: Pokusa i Hinga zaś w trzyletnim cyklu badań najwyżej
plonowały odmiany: Kuras i Pokusa (tab. 17). Należy przypuszczać, iż w najbliższych latach dużą popularnością
będą cieszyć się odmiany skrobiowe z grupy wczesnych i średnio wczesnych. Podyktowane jest to polityką
przetwórni ziemniaka, które chcą uniknąć strat w okresie późno-jesiennym i dążą do wcześniejszego przerobu
surowca.
W tabeli 18 zamieszczono odporność odmian skrobiowych na główne choroby wirusowe, grzybowe
i bakteryjne, zaś w tabelach 15 i 16 charakterystykę morfologiczną, właściwości konsumpcyjne oraz odporność na
choroby, jadalnych odmian ziemniaka. Charakterystykę użytkową tych odmian przygotowano na podstawie syntezy
wyników odmianowych, przeprowadzonych przez COBORU. W niniejszej publikacji skoncentrowano się na
przedstawieniu wartości użytkowej odmian, w ujęciu tabelarycznym, tak, aby potencjalny użytkownik odmian mógł
samodzielnie wyciągnąć stosowne wnioski.
Rolnik decydując się na uprawę konkretnej odmiany, oprócz wysokości plonu bulw, czy też plonu skrobi
z hektara, powinien brać pod uwagę odporność odmian na choroby (tab. 16 i 18), co wiąże się z częstotliwością
wymiany materiału sadzeniakowego, poziomem ochrony przed chorobami grzybowymi i bakteryjnymi oraz
nakładami finansowymi na jeden hektar plantacji ziemniaka.
Wnioski:
1. Uzyskane w warunkach południowo-wschodniej części Polski wysokie, rzeczywiste plony ziemniaka świadczą,
o dużych możliwościach potencjalnego plonowania zarejestrowanych odmian ziemniaka, efektywnie
wykorzystujących postęp biologiczny w rolnictwie.
2. Wysoki efekt plonotwórczy można uzyskać stosując właściwy dobór odmian o wysokiej wartości gospodarczej,
a także dzięki systematycznej wymianie sadzeniaków ziemniaka oraz poprawnej agrotechnice.
3. Trzyletnie wyniki badań pozwolą rolnikom na trafny wybór najwartościowszych odmian do uprawy, dostosowanych do lokalnych warunków gospodarowania, w tej części kraju.
- 102 -
4.Wyniki badań odmianowych ziemniaka, uzyskane w Stacjach Doświadczalnych Oceny Odmian w Ciciborze,
Słupi, Węgrzcach, Uhninie oraz innych punktach doświadczalnych, zlokalizowanych na terenie województw:
lubelskiego, podkarpackiego, małopolskiego i świętokrzyskiego, ze względu na zróżnicowane warunki glebowe
i meteorologiczne, nie są reprezentatywne dla całego regionu południowo-wschodniej Polski, ale są miarodajne
przy tworzeniu tzw. „Listy odmian zalecanych do uprawy” na obszarze tych województw.
ziemniaka znajdujących się na LOZ w woj. małopolskim
Charakterystyka opracowana przez COBORU w oparciu o wieloletnie wyniki doświadczeń
przeprowadzonych na terenie całego kraju.
DENAR (rok wpisania do KR - 1999; rok włączenia do LOZ - 2008)
Odmiana bardzo wczesna, jadalna, w typie konsumpcyjnym sałatkowym do ogólnoużytkowego o dobrym smaku.
Charakteryzuje się bulwami bardzo dużymi, okrągłoowalnymi, kształtnymi, o płytkich oczkach i jasnożółtym
miąższu. Odmiana bardzo plenna, o dużym udziale w plonie frakcji handlowej. Przydatna do uprawy na wczesny
zbiór. Odmiana odporna na mątwika ziemniaczanego, odporna na wirusy, podatna na porażenie zarazą ziemniaka.
Zalecana do uprawy w całym kraju.
LORD (rok wpisania do KR - 1999; rok włączenia do LOZ - 2008)
Odmiana bardzo wczesna, jadalna, w typie konsumpcyjnym sałatkowym do ogólnoużytkowego o dobrym smaku.
Charakteryzuje się bulwami bardzo dużymi, okrągłoowalnymi, kształtnymi, o płytkich oczkach i jasnożółtym
miąższu. Odmiana bardzo plenna, o dużym udziale w plonie frakcji handlowej. Przydatna do uprawy na wczesny
zbiór. Odmiana odporna na mątwika ziemniaczanego, odporna na wirusy, podatna na porażenie zarazą ziemniaka.
MILEK (rok wpisania do KR - 2006; rok włączenia do LOZ - 2009)
Odmiana bardzo wczesna, jadalna, w typie konsumpcyjnym ogólnoużytkowym do lekko mączystego, polecana
głównie do bezpośredniego spożycia. Charakteryzuje się bulwami dużymi, okrągłoowalnymi, kształtnymi, o dość
płytkich oczkach, żółtej skórce i jasnożółtym miąższu. Odmiana bardzo plenna, o dużym udziale w plonie ogólnym
frakcji handlowej (głównie w najwcześniejszym terminie zbioru - 40 dni po wschodach). Odmiana zalecana do
uprawy na wczesny zbiór. Odmiana odporna na mątwika ziemniaczanego, odporna na wirusa Y, średnio odporna na
wirusa liściozwoju, podatna na porażenie zarazą ziemniaka. Odmiana przydatna do uprawy na terenie całego kraju.
VIVIANA (rok wpisania do KR - 2010; rok włączenia do LOZ - 2011)
Odmiana bardzo wczesna, jadalna, w typie konsumpcyjnym sałatkowym do ogólnoużytkowego, o dobrym smaku.
Charakteryzuje się bulwami dużymi, owalnymi, o regularnym kształcie, bardzo płytkich oczkach, żółtej skórce
i jasnożółtym miąższu. Miąższ zarówno surowy, jak i po ugotowaniu nie ciemnieje. Daje duże plony zarówno
w najwcześniejszym terminie zbioru (40 dni po wschodach), jak i po zakończeniu wegetacji. Przydatna do uprawy
na wczesny zbiór. Odmiana o dużym udziale plonu handlowego w plonie ogólnym. Odporna na mątwika ziemniaczanego, średnio odporna na wirusa Y i wirusa liściozwoju, bardzo podatna na porażenie zarazą ziemniaka.
W rejonach dużego zagrożenia wirusami wymaga częstej wymiany sadzeniaków.
ARIELLE (rok wpisania do KR - 2006; rok włączenia do LOZ - 2014)
Odmiana bardzo wczesna, jadalna, w typie konsumpcyjnym sałatkowym i dobrym smaku. Bulwy bardzo duże do
dużych, owalne, o regularnym kształcie, płytkich oczkach, żółtej skórce i jasnożółtym miąższu. Miąższ zarówno
surowy, jak i po ugotowaniu nie ciemnieje. Odmiana plenna zarówno w najwcześniejszym terminie zbioru (40 dni
po wschodach), jak i po zakończeniu wegetacji. Charakteryzuje się dużym udziałem plonu handlowego w plonie
ogólnym. Odmiana odporna na mątwika ziemniaczanego, podatna na wirusa Y, średnio odporna na wirusa
liściozwoju, bardzo podatna na porażenie zarazą ziemniaka. W rejonach dużego zagrożenia wirusami wymaga
częstej wymiany sadzeniaków.
Odmiany wczesne
BELLAROSA (rok wpisania do KR - 2006; rok włączenia do LOZ - 2010)
Odmiana wczesna, jadalna, w typie konsumpcyjnym ogólnoużytkowym. Bardzo plenna, o bardzo dużym udziale
frakcji handlowej w plonie ogólnym. Tworzy bulwy bardzo duże, okrągłoowalne, bardzo kształtne, o płytkich
oczkach. Skórka czerwona, miąższ żółty. Miąższ zarówno surowy, jak i po ugotowaniu nie ciemnieje. Odmiana
odporna na mątwika ziemniaczanego, średnio odporna na wirusa Y oraz odporna na wirusa liściozwoju. Bardzo
podatna na zarazę ziemniaka. Odmiana przydatna do uprawy na terenie całego kraju; w rejonach dużego zagrożenia
wirusami wymaga częstej wymiany sadzeniaków.
- 103 -
OWACJA (rok wpisania do KR - 2006; rok włączenia do LOZ - 2008)
Odmiana wczesna, jadalna, w typie konsumpcyjnym ogólnoużytkowym do lekko mączystego. Charakteryzuje się
bulwami bardzo dużymi, okrągłoowalnymi, o płytkich oczkach, żółtej skórce i jasnożółtym miąższu, który po
ugotowaniu nie ciemnieje. Odmiana bardzo plenna, o dużym udziale w plonie ogólnym frakcji handlowej. Odmiana
odporna na mątwika ziemniaczanego, odporna na wirusa Y oraz liściozwoju; dość podatna na porażenie zarazą
ziemniaka. Zalecana do uprawy na terenie całego kraju.
VINETA (rok wpisania do KR - 1999; rok włączenia do LOZ - 2008)
Odmiana wczesna, jadalna, w typie konsumpcyjnym sałatkowym o dobrym smaku. Charakteryzuje się bulwami
dużymi, okrągłoowalnymi, bardzo kształtnymi o bardzo płytkich oczkach, żółtej skórce i żółtym miąższu. Odmiana
dość plenna, o dużym udziale w plonie frakcji handlowej. Odmiana odporna na mątwika ziemniaczanego, średnio
odporna na wirusa Y i liściozwoju, bardzo podatna na porażenie zarazą ziemniaka.
CEKIN (rok wpisania do KR - 2004; rok włączenia do LZO - 2013)
Odmiana średnio wczesna, jadalna, w typie konsumpcyjnym mączystym, rzadziej ogólnoużytkowym o dobrym
smaku. Charakteryzuje się bulwami dużymi, okrągłoowalnymi, kształtnymi o płytkich oczkach i jasnożółtym
miąższu. Odmiana plenna o bardzo dużym udziale frakcji handlowej. Odmiana odporna na mątwika
ziemniaczanego, dość podatna na wirusy, oraz na porażenie zarazą ziemniaka. W rejonach dużego zagrożenia
wirusami wymaga częstej wymiany sadzeniaków.
SATINA (rok wpisania do KR - 2000; rok włączenia do LOZ - 2008)
Odmiana średnio wczesna, jadalna, w typie konsumpcyjnym ogólnoużytkowym o bardzo dobrym smaku.
Charakteryzuje się bulwami bardzo dużymi, okrągłoowalnymi, bardzo kształtnymi o płytkich oczkach i żółtym
miąższu Odmiana bardzo plenna o dużym udziale w plonie frakcji handlowej. Odmiana odporna na mątwika
ziemniaczanego, średnio odporna na wirusa Y, odporna na wirusa liściozwoju, podatna na porażenie przez zarazę
ziemniaka. Zalecana do uprawy w całym kraju, w rejonach dużego zagrożenia wirusami wymaga częstej wymiany
sadzeniaków.
TAJFUN (rok wpisania do KR - 2004; rok włączenia do LOZ - 2009)
Odmiana średnio wczesna, jadalna, w typie konsumpcyjnym ogólnoużytkowym do lekko mączystego o dobrym
smaku. Charakteryzuje się bulwami bardzo dużymi, owalnymi, kształtnymi o płytkich oczkach i jasnożółtym
miąższu. Odmiana bardzo plenna o dużym udziale frakcji handlowej. Odmiana odporna na mątwika
ziemniaczanego, bardzo odporna na wirusy, średnio odporna na porażenie zarazą ziemniaka. Zalecana do uprawy
w całym kraju, a zwłaszcza do uprawy w rejonach o dużym zagrożeniu wirusami
TETYDA (rok wpisania do KR - 2008; rok włączenia do LOZ - 2012)
Odmiana średnio wczesna, jadalna, w typie konsumpcyjnym ogólnoużytkowym do lekko mączystego, o dobrym
smaku. Charakteryzuje się bulwami bardzo dużymi, o regularnym, okrągłoowalnym kształcie i płytkich oczkach.
Odmiana o żółtej skórce i jasnożółtym miąższu. Bardzo plenna, o bardzo dużym udziale frakcji handlowej w plonie.
Zawartość skrobi ok. 12%. Odporna na mątwika ziemniaczanego. Obok zdolności plonotwórczych cechuje się
również wysoką odpornością na wirus Y. Średnio odporna na wirus liściozwoju oraz porażenie zarazą ziemniaka.
JUREK (rok wpisania do KR - 2012; rok włączenia do LOZ - 2014)
Odmiana średnio wczesna, jadalna, w typie konsumpcyjnym ogólnoużytkowym do lekko mączystego, o dobrym
smaku. Charakteryzuje się bulwami bardzo dużymi, o dość regularnym, okrągłoowalnym kształcie, płytkich
oczkach, żółtej skórce i żółtym miąższu. Odmiana plenna, o dużym udziale frakcji handlowej w plonie ogólnym.
Odporna na mątwika ziemniaczanego. Odporność na wirusa Y duża do bardzo dużej, liściozwoju średnia do dużej,
na zarazę ziemniaka średnia.
Odmiany średnio późne
JELLY (rok wpisania do KR - 2005; rok włączenia do LOZ - 2009)
Odmiana średnio późna, jadalna, w typie konsumpcyjnym ogólnoużytkowym o dobrym smaku. Charakteryzuje się
bulwami bardzo dużymi, owalnymi, kształtnymi o płytkich oczkach, żółtej skórce i żółtym miąższu. Odmiana
bardzo plenna o dużym udziale w plonie frakcji handlowej. Odmiana odporna na mątwika ziemniaczanego, bardzo
odporna na wirusa Y i średnio odporna na wirusa liściozwoju, średnio odporna na porażenie zarazą ziemniaka.
Zalecana do uprawy w całym kraju, w rejonach dużego zagrożenia wirusami wymaga częstej wymiany
sadzeniaków.
- 104 -
MONDEO (rok wpisania do KR - 2013; rok włączenia do LOZ - 2015)
Odmiana średnio późna, jadalna, w typie konsumpcyjnym ogólnoużytkowym do lekko mączystego o dość dobrym
smaku. Charakteryzuje się bulwami dużymi, okrągłoowalnymi, o regularnym kształcie i płytkich oczkach. Skórkę
ma żółtą, miąższ kremowy. Odmiana bardzo plenna o dużym udziale frakcji handlowej. w plonie ogólnym Odporna
na patotyp Ro1 mątwika ziemniaczanego. Odporność na wirusa Y i liściozwoju oraz zarazę ziemniaka mała do
średniej.
Oprócz odmian, których charakterystyki przedstawiono powyżej, w Krajowym Rejestrze na rok 2015 znajdują się:
Bardzo wczesne:
(jadalne)
-
Berber, Courlan, Flaming, Fresco, Impala, Impresja, Ingrid, Irys,
Justa, Krasa, Molli, Riviera.
Wczesne:
(jadalne)
-
Altesse, Amora, Annabelle, Aruba, Augusta, Bila, Carrera,
Cyprian, Etola, Ewelina, Gracja, Gwiazda, Hubal, Ignacy,
Innovator, Karlena, Lady Claire, Latona, Magnolia, Michalina,
Nora, Oman, Rosalind, Veronie
(skrobiowe) - Cedron, Tucan.
Średnio wczesne: (jadalne
-
Agnes, Almera, Ametyst, Andromeda, Asterix, Benek, Bogatka,
Courage, Dali, Ditta, Etiuda, Finezja, Folva, Gawin, Honorata,
Irga, Jurata, Jutrzenka, Laskara, Lawinia, Legenda, Malaga,
Marlen, Meridian, Oberon, Orchestra, Pirol, Roxana, Sagitta,
Sante, Stasia, Victoria, VR 808.
(skrobiowe) - Albatros, Boryna, Glada, Harpun, Jubilat, Kaszub, Kuba,
Mieszko, Pasat, Rumpel, Widawa, Zuzanna.
Średnio późne:
(jadalne)
- Bryza, Cecile, Eurostar, Fianna, Gustaw, Roko, Syrena, Zenia.
(skrobiowe) - Danuta, Ikar, Pasja Pomorska.
Późne:
(jadalne)
- Medea, Zagłoba.
(skrobiowe) - Bzura, Gandawa, Hinga, Inwestor, Jasia, Kuras, Pokusa,
Rudawa, Skawa, Sonda,
Aktualne szczegółowe charakterystyki wszystkich odmian wpisanych do Krajowego Rejestru Odmian
(przedstawione w formie tabelarycznej), znajdują się w „Liście Opisowej Odmian” wydawanej corocznie przez
COBORU.
- 105 -
Doświadczenia prowadzone
w systemie ekologicznym - 2014
Rolnictwo ekologiczne jest poważnym wyzwaniem dla instytucji badawczych oraz organów decyzyjnych do
podjęcia działań w kierunku upowszechniania, popularyzacji oraz konkretnego wdrażania i pomocy drobnym
gospodarstwom rolnym Małopolski. W roku 2013 wychodząc naprzeciw potrzebom specyficznego rolnictwa
małopolskiego z inicjatywy Małopolskiego Urzędu Marszałkowskiego na wniosek Wojewódzkiego Zespołu PDOiR,
Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Węgrzcach rozpoczęła prowadzenie doświadczeń odmianowych
w systemie ekologicznym. Wyodrębniono działkę o powierzchni 1,80 ha i zgłoszono podjęcie działalności
ekologicznej w Biurze Certyfikacyjnym COBICO.
System gospodarowania ekologicznego wyklucza stosowanie nawozów mineralnych oraz chemicznych
środków ochrony roślin. Stosowane są nawozy organiczne, nawozy zielone oraz płodozmian z odpowiednią ilością
roślin strączkowych, motylkowych i okopowych w zmianowaniu. Płodozmian powinien być tak zaplanowany aby
stwarzał korzystne warunki uprawy rośliny następczej. Zastosowane zabiegi agrotechniczne powinny umożliwić
uprawę bez zastosowania herbicydów, oczywiście przy uprawie niektórych gatunków konieczne jest odchwaszczanie mechaniczne.
Rok 2014 był w SDOO w Węgrzcach drugim rokiem realizacji doświadczeń w systemie ekologicznym.
Był to kolejny rok konwersji czyli zmiany sposobu gospodarowania z konwencjonalnego na ekologiczny.
Ustalając dobór odmian do doświadczeń ekologicznych kierowano się przede wszystkim odpornością odmian
na choroby, potencjałem plonowania oraz w zależności od gatunku różnymi cechami wartości gospodarczej. Zespół
Wojewódzki PDOiR podjął również decyzję o wprowadzeniu do doborów odmian dla doświadczeń ekologicznych
wszystkich odmian rekomendowanych do uprawy w województwie małopolskim, znajdujących się na Liście
Odmian Zalecanych.
Warunki klimatyczne w sezonie wegetacyjnym 2014 były niezbyt korzystne dla wzrostu i rozwoju roślin.
Roczna suma opadów - 750,6 mm, to więcej niż średnia roczna suma opadów dla Węgrzc. Najwyższe opady
wystąpiły w miesiącach: lipiec - 182,0 mm i sierpień - 84,6 mm. W tych miesiącach również była notowana
największa liczba dni z opadami. Dodatkowo 15 lipca 2014 r wystąpiło bardzo silne gradobicie, które w znacznym
stopniu uszkodziło zasiewy i miało znaczący wpływ na wysokość otrzymanych plonów.
Suma opadów w latach:
2011 - 501,7 mm
2012 - 525,5 mm
2013 - 667,4 mm
2014 - 750,6 mm
- 106 -
W roku 2014 zrealizowano w Stacji Doświadczalnej Oceny Odmian w Węgrzcach 9 doświadczeń
wg poniższego zestawienia, w których badano 81 odmian.
Doświadczenia ekologiczne
L.p.
Rok: 2014
Gatunek
Lokalozacja
Liczba
doświadczeń
Liczba
badanych
odmian
1
Ziemniak
SDOO Węgrzce
1
16
2
Pszenica ozima
SDOO Węgrzce
1
18
3
Pszenica jara
SDOO Węgrzce
1
9
4
Mieszanki zbożowo-strączkowe
Pszenica + groch
SDOO Węgrzce
1
2+3
5
Mieszanki zbożowo-strączkowe
Owies + groch
SDOO Węgrzce
1
3+3
6
Jęczmień jary
SDOO Węgrzce
1
9
7
Owies
SDOO Węgrzce
1
8
8
Marchew
SDOO Węgrzce
1
5
9
Burak ćwikłowy
SDOO Węgrzce
1
5
9
81
Razem
Doświadczenie z odmianami pszenicy ozimej założone zostało po raz pierwszy jesienią 2013 roku.
W doświadczeniu brało udział 18 odmian wybranych spośród odmian wpisanych do Krajowego Rejestru
i rekomendowanych do uprawy w LOZ dla województwa małopolskiego oraz włączono odmianę ALMARI, która
jest jeszcze uprawiana przez rolników.
Otrzymane „wyniki” pozwalają zauważyć, że wśród badanych odmian znajdują się, odmiany które osiągnęły
wyższy plon w porównaniu do pozostałych (KWS Ozon, Sailor czy odmiana Platin), a więc ich uprawa
w systemie ekologicznym będzie bardziej opłacalna.
W przypadku pszenicy jarej możemy przedstawić dane z lat 2013 oraz 2014 i porównać wysokość plonów
z obu lat badań. Pamiętać jednak należy, że rok 2013 był pierwszym rokiem konwersji, a w 2014 roku wystąpiło
gradobicie.
- 107 -
Najwyższe plony w 2014 roku osiągnęły odmiany: Łagwa, Hewilla, Struna i Arabella. Wnioski należy
jednak wyciągać ostrożnie biorąc pod uwagę fakt, że gradobicie mogło w różny sposób wpłynąć na obniżenie
plonowania poszczególnych odmian w zależności od stopnia dojrzałości oraz innych cech morfologicznych.
Analizując „wyniki” doświadczenia z owsem stwierdzamy, że plony odmian w roku 2014 są niższe niż
w roku 2013. Można wyciągnąć wnioski, że powodem było gradobicie, właśnie ten gatunek ze względu na budowę
kwiatostanu czyli wiechy najbardziej ucierpiał i straty plonu były najwyższe. Potwierdziło się to również w innych
doświadczeniach z owsem i na polach produkcyjnych. Pomimo tego odmiany Bingo i Arden potwierdziły swoją
wartość i osiągnęły najwyższy plon.
Ziemniak w uprawie ekologicznej
W doświadczeniu brało udział 16 odmian jadalnych ziemniaka z wszystkich grup wczesności. - 5 odmian
bardzo wczesnych, których wysokość plonowania oceniana była w dwóch terminach kopania. (I termin przypada
60 dni od sadzenia lub 40 dni po wschodach, II termin w okresie pełnej dojrzałości czyli po zaschnięciu łętów).
Poziom plonowania badanych odmian kształtował się na podobnej wysokości z wyjątkiem odmiany Arielle, która
plonowała niżej w I terminie kopania.
Wyniki te potwierdzają rekomendację odmian Miłek, Viviana i Lord do uprawy na wczesny zbiór i do
przyspieszonej uprawy pod osłonami. W II terminie kopania plony odmian nieznacznie się różniły. Najwyżej
plonowały odmiany Arielle i Lord nieco słabiej pozostałe.
- 108 -
Wśród odmian wczesnych najwyższy plon osiągnęła odmiana Owacja, dobrze plonowały odmiany Vineta
i Michalina, a najniżej Bellarosa, odmiana o czerwonej barwie skórki.
Spośród odmian średnio wczesnych najwyższe plony osiągnęła odmiana Tajfun, której plon był jednocześnie
najwyższy z wszystkich odmian biorących udział w doświadczeniu. Dobry plon osiągnęła też odmiana Satina.
Grupę odmian średni opóźnych i późnych reprezentowały odmiany Jelly i będąca w badaniach rejestracyjnych odmiana ZAH 21813. Odmiana Jelly ze względu na wrażliwość na zarazę ziemniaczaną dała niski plon.
Ziemniak jest gatunkiem który w warunkach uprawy ekologicznej może osiągać zadowalające plony, jest
także bardzo dobrym przedplonem dla roślin następczych. Aby otrzymać oczekiwane rezultaty należy zastosować
nawożenie organiczne, a do uprawy wybierać odmiany z grupy bardzo wczesnych i wczesnych, gdyż wtedy ochrona
przeciw zarazie ziemniaczanej nie jest konieczna, lub odmiany z grup o dłuższym okresie wegetacji, ale o większej
odporności na zarazę ziemniaczaną. Jak przedstawiono na wykresie odmiana Tajfun plonowała najwyżej, należy
bowiem do odmian odporniejszych na zarazę ziemniaka.
Podsumowując dwa sezony wegetacyjne realizacji doświadczeń odmianowych w systemie ekologicznym
nasuwają się następujące wnioski:
 rolnictwo ekologiczne stwarza specjalne wymagania odnośnie doboru gatunków i odmian.
 spośród doświadczeń ze zbożami jarymi najsłabiej przez dwa kolejne lata plonowały odmiany
jęczmienia jarego, ten gatunek okazał się najbardziej wymagający intensywnej uprawy
 wybierając odmiany do uprawy ekologicznej należy w każdym gatunku brać pod uwagę przede
wszystkim odporność na choroby, a dopiero w dalszej kolejności inne cechy wartości
gospodarczej istotne dla danego gatunku.
Kontynuacja doświadczeń odmianowych w systemie uprawy ekologicznej w latach następnych da pełniejszą
odpowiedź, które z badanych gatunków i odmian sprawdzą się w tego typu uprawie i pozwoli wskazać odmiany
najbardziej przydatne do uprawy w gospodarstwach ekologicznych.
Otrzymane po drugim roku badań wyniki należy traktować jako orientacyjne, ze względu na dwuletni
okres przejściowy, w czasie którego następuje przestawianie sposobu gospodarowania z konwencjonalnego
na ekologiczny, jak również ze względu na wspomniane gradobicie w 2014 roku.
- 109 -
Lista odmian zalecanych na obszarze województwa małopolskiego
na sezon 2014 / 2015
L.p.
Gatunek/odmiana
Okres badań
Rok
w PDO
włączenia do L.p.
(od roku)
LOZ
Gatunek/odmiana
Okres badań
Rok
w PDO
włączenia do
(od roku)
LOZ
Pszenica ozima
Pszenica jara
Grupa A
Grupa E
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Tonacja
Natula
Ostroga
Bamberka
Skagen
Arkadia
Sailor
Patras
Linus
10.
11.
12.
Jantarka
KWS Ozon
Platin
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Algoso
Borowik
Agostino
Fredro
Subito
Tomko
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Dańkowskie Diam.
Daran
Stanko
Armand
Brasetto F1
Palazzo F1
SU Stakkato F1
2001
2009
2008
2009
2009
2011
2011
2012
2011
2004
2011
2011
2012
2012
2013
2013
2014
2015
1.
Bombona
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
2005
Grupa A
Tybalt
2005
Parabola
2006
Łagwa
2009
Ostka Smolicka o
2010
Arabella
2011
Izera
2012
Struna
2013
2010
2010
2012
2013
2014
2014
1.
2.
3.
4.
5.
6
7
8
Atico
Iron
KWS Olof
Suweren
Basic
Ella
Oberek
Soldo
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Krezus
Bingo
Scorpion
Zuch
Arden
Siwek n
Nagus n
Celer g
2007
2007
2008
2011
2012
2013
2013
2014
Jęczmień jary
Grupa B
Pszenżyto ozime
2007
2011
2011
2010
2012
2012
2013
2013
2013
2014
2014
2015
Żyto ozime
2005
2005
2007
2011
2009
2009
2012
2014
2014
2014
2014
2014
2014
2014
2009
2011
2010
2010
2011
2012
2013
2013
2011
2012
2012
2012
2014
2014
2014
2015
2005
2009
2008
2008
2010
2010
2011
2000
2007
2011
2011
2011
2012
2011
2013
2005
Owies
Ziemniak
1.
2.
3.
4.
5.
Denar
1999
Lord
1999
Miłek (wcz. zbiór)
2006
Viviana)
2010
Arielle
2006
1.
2.
3.
Owacja
Vineta
Bellarosa
Odmiany wczesne
2006
1999
2006
2008
2008
2009
2011
2014
1.
2.
3.
4.
5.
Satina
Tajfun
Tetyda
Cekin
Jurek
2000
2004
2008
2004
2012
2008
2009
2012
2013
2014
2008
2008
2010
1.
2.
Jelly
Mondeo
Odmiany średnio późne
2005
2013
2009
2015
E - odmiany elitarne, A - odmiany jakościowe, B - odmiany chlebowe, C - odmiany pozostałe (w tym paszowe),
n - ziarno nieoplewione g - odmiana górska, o - odmiana oścista, F1 - odmiana mieszańcowa
Ostatnie zmiany w LOZ nastąpiły w dniu 09. 02. 2015 r. decyzją dyrektora Stacji Koordynującej PDOiR w woj.
małopolskim, mgr inż. Jolanty Madejskiej po uprzednim zapoznaniu się z opinią Zespołu Wojewódzkiego PDOiR.
- 110 -
Spis treści:
1.Wstęp
3
2.Skład Zespołu Wojewódzkiego PDOiR
4
3.Informacje ogólne
5
4.Pszenica ozima
7
5.Pszenżyto ozime
24
6.Żyto ozime
34
7.Orkisz ozimy
46
8.Pszenica jara
51
9.Jęczmień jary
62
10.Owies
73
11.Ziemniak
80
12.Doświadczenia ekologiczne
106
13.Lista Odmian Zalecanych
110
- 111 -
Adresy jednostek prowadzących doświadczenia
PDO w województwie małopolskim
32-086 Węgrzce
tel: (12) 285-88-81; tel/fax: (12) 285-87-81
Zakład Doświadczalny w Łopusznej
34-432 Łopuszna
tel: (18) 265-39-35; 265-38-72
Uniwersytet Rolniczy
31-120 Kraków
Al. Mickiewicza 21
Katedra Szczegółowej Uprawy Roślin - SD Prusy
tel: (12) 662-43-82
Małopolska Hodowla Roślin HBP - Kraków
ZHR Polanowice
32-090 Słomniki
tel: (12) 388-16-82
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin
Zakład Doświadczalny Grodkowice
32-015 Kłaj
tel. (12) 284-10-95
Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Karniowicach
32-082 Bolechowice
tel: (12) 285-21-14; 285-20-28
(gospodarstwa rolników indywidualnych w Nieczajnej)
Zespół Szkół im W. Witosa
Ul. W. Witosa 10
32-210 Książ Wielki
tel. (41) 383-80-10
Władysław Sysło
Gospodarstwo indywidualne
Kobyle 157
32-700 Nowy Wiśnicz

Małopolski Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa

Transkrypt

Podobne dokumenty

Elektra F1 - Grupa Rolnik

Pobierz ulotkę Lista Odmian Zalecanych do uprawy dla Dolnego

Listy odmian zalecanych do uprawy na terenie Dolnego Śląska w

Odmianowe nowości w Konotopie

DAWNE ODMIANY ROŚLIN ROLNICZYCH PONOWNIE NA POLU

lista odmian zalecanych (loz) na 2016 rok pszenica jara 1

OCHRONA RÓŻNORODNOŚCI BIOLOGICZNEJ

Cornabel F1 - Agroplanet