środki kontrastowe w badaniu tomografii komputerowej

4 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką
Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej
50-981 Wrocław, ul. R. Weigla 5
Zakład Radiologii Lekarskiej i Diagnostyki Obrazowej
Pracownia Tomografii Komputerowej
ŚRODKI KONTRASTOWE W BADANIU TOMOGRAFII KOMPUTEROWEJ
Jodowe środki cieniujące stosowane w badaniu tomografii komputerowej są stosowane bardzo często i znacząco zwiększają
wartość diagnostyczną badania a wielu przypadkach ich podanie decyduje o prawidłowym rozpoznaniu jednostki chorobowej.
Środki te oparte są na jodzie i u niektórych pacjentów wywołują działania niepożądane. Skutki uboczne są bardziej
zaznaczone przy użyciu jonowych środków kontrastowych (Uropolinum, Urografin). Mniejszą toksycznością charakteryzują
się niejonowe, niskoosmolarne monomery (Ultravist, Omnipaque, Iomeron) oraz dimery jonowe (Hexabrid) i niejonowe
(Isovist, Visipaque).
Reakcje uczuleniowe najczęściej pojawiają się od razu lub w ciągu pierwszych 20 minut od podania środka cieniującego
(rzadko po 24-48 godzinach)
Klasyfikacja powikłań po donaczyniowym podaniu jodowych środków cieniujących wygląda następująco:
Lekkie
Nudności
Wymioty
Pokrzywka
Świąd skóry
Chrypka
Kaszel
Kichanie
Obfite pocenie się
Uczucie ciepła
Umiarkowane
Omdlenie
Ciężkie wymioty
Rozległa pokrzywka
Obrzęk twarzy
Obrzęk krtani
Skurcz oskrzeli
Ciężkie
Drgawki
Obrzęk płuc
Wstrząs
Zatrzymanie oddechu
Zatrzymanie krążenia
Przeciwwskazania do stosowania środków cieniujących wymienione poniżej(z kilkoma wyjątkami) można zignorować tylko
ze wskazań życiowych i podać kontrast z zachowaniem szczególnych środków ostrożności oraz specjalnych procedur
zabezpieczających oraz procedur po podaniu środka:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
ostry krwotok śródmózgowi
rozwinięta nadczynności tarczycy (np. wole guzkowe)
niewydolność nerek ze stężeniem kreatyniny we krwi > 4.5 mg%
nadwrażliwość na jonowe środki cieniujące
uczulenie na jod
odwodnienie znacznego stopnia
ostra i przewlekła niewydolność krążenia
nadciśnienie
niewydolność wątroby i nerek ( m.in. chorzy dializowani)
szpiczak
choroba Waldenstroma
astma i rozedma płuc
jaskra
drgawki o etiologii mózgowej
cukrzyca insulinozależna
dzieci do 2 roku życia i dorośli powyżej 60 rż.
alergia
astma
guz chromochłony
anemia sierpowata