Przegląd wytycznych dotyczących dezynfekcji endoskopów

Przegląd wytycznych dotyczących dezynfekcji endoskopów (żołądkowo –
jelitowych i bronchoskopów). Część 2 – Opracowano na podstawie: 1. Department of Health: Choice Framework for local Policy and Procedures 01-­‐06 –
Decontamination of flexible endoscopes: Policy and management 2013. 2. Department of Health: Choice Framework for local Policy and Procedures 01-­‐06 – Decontamination of flexible endoscopes: Operational management 2013. 3. HSE Code of Practice for Decontamination of RIMD. Recommended Practices for Endoscopy Units. Version 1.0, 2007. Wymagania dotyczące pomieszczeń w których jest przeprowadzana dekontaminacja endoskopów. Dekontaminacja endoskopów powinna być przeprowadzana w specjalnie do tego przeznaczonym pomieszczeniu. Pomieszczenie powinno być tak zaprojektowane, aby ułatwić jednokierunkowy przepływ pracy z obszaru "brudnego" (przyjęcie zanieczyszczonych endoskopów) do "czystego" (kontrola, suszenie i przechowywania endoskopów po dekontaminacji). Powinien być wyznaczony obszar zmiany/zakładania odzieży roboczej. Wszystkie pomieszczenia powinny być mechanicznie wentylowane i wyposażone w ekstrakty w celu ochrony pracowników przed działaniem niebezpiecznych substancji. Powinno być zapewnione komfortowe środowisko pracy: temperatura kontrolowana pomiędzy 18-­‐22ºC i wilgotność w zakresie 35-­‐60%. Wykończenia ścian i innych powierzchni powinno być wyrównane, gładkie, wytrzymałe i odporne na częste czyszczenie. Podłogi powinny być pokryte zmywalnym materiałem antypoślizgowym, który jest dobrze uszczelniony. Pomieszczenie powinno być wyposażone w dwa oddzielne zlewy: jeden do mycia i jeden dla płukania endoskopów i akcesoriów. Umywalki powinny być odpowiedniej wielkości, aby umożliwić zanurzenie endoskopów. Poza zlewami do czyszczenia i płukania endoskopów pomieszczenie powinno być wyposażone w zlew przeznaczony tylko do higieny rąk. Wejście do pomieszczeń gdzie wykonywany jest proces dekontaminacji powinno być ograniczone do upoważnionych do tego osób. Personel Zasadnicze znaczenie mają szkolenia dla wszystkich pracowników zajmujących się procesem dekontaminacji endoskopów. Należy jasno określić i udokumentować rolę i obowiązki każdej osoby. Ważne jest, aby personel wszystkich szczebli posiadał wiedzę z zakresu dekontaminacji, podstawowych elementów profilaktyki zakażeń, mikrobiologii i procesów chemicznych. Powinna być wyznaczona osoba, która w danym dniu odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie myjki – dezynfektora, zapewniając, że urządzenie jest obsługiwane w sposób bezpieczny i skuteczny. Personel powinien nosić odzież ochronną podczas dezynfekcji endoskopów, aby zminimalizować ryzyko ekspozycji na materiał potencjalnie zainfekowany. Powinna być dostępna następująca odzież ochronna: rękawiczki, fartuchy ochronne, maski, gogle. Myjki-­‐ dezynfektory (MD) MD są podzielone na dwie grupy: • jednodrzwiowe, które są ładowane i rozładowywane z tej samej strony. • dwudrzwiowe, pozwalające na ładowanie endoskopów z jednej strony a rozładowywanie czystych, zdezynfekowanych z drugiej strony. Ten typ myjek-­‐
dezynfektorów pozwala na zachowanie strefy czystej i brudnej. Kluczowe czynniki wpływające na skuteczność procesu mycia/dezynfekcji obejmują: • stężenie detergentu; • potwierdzenie przepływu płynów przez wszystkie powierzchnie wewnętrzne i zewnętrzne endoskopu; • zgodność myjki-­‐dezynfektora z endoskopem; • temperaturę procesu mycia; • rodzaj procesu mycia; • ciśnienie strumienia wody (jeśli jest stosowane); • umiejscowienie endoskopu w myjce – dezynfektorze tak, aby był dobry dostęp substancji chemicznych na wszystkich zewnętrznych powierzchniach; • ciśnienie i / lub przepływ detergentu przez wszystkie kanały; • czas kontaktu; • jakość wody. Kluczowe czynniki przy określaniu skuteczności mikrobiologicznej Kluczowe czynniki określające skuteczność mikrobiologiczną procesu obejmują: • zapewnienie, że ładunek jest czysty; • rodzaj i typ stosowanego preparatu do dezynfekcji; • stężenie środka dezynfekującego; • jakość mikrobiologiczna wody stosowanej do końcowego płukania; • temperatura, w której środki myjące i dezynfekujący są używane; • czas kontaktu z endoskopem; • jakość i temperatura wody używanej do rozcieńczania (jeśli dotyczy) środków dezynfekujących; • potwierdzenie przepływu środków dezynfekujących na wszystkich powierzchniach, wewnętrznych i zewnętrznych endoskopu; • brak materiałów hamujących, takich jak resztkowe zabrudzenia i pozostałości środków chemicznych po procesie mycia; • ciśnienie i przepływ przez kanały; • rodzaj wykonywanej procedury; • brak pęknięć i uszkodzeń endoskopu i jego kanałów. Ważne jest usunięcie chemicznych środków dezynfekujących po procesie dezynfekcji i powinno być to osiągnięte bez pogorszenia czystości lub bezpieczeństwa produktu. Kontrola jakości mikrobiologicznej wody wykorzystywanej do procesu płukania ma kluczowe znaczenie w tym zakresie. Eksploatacja myjek-­‐dezynfektorów (MD) MD powinny stanowić układ zamknięty. Powinien być wymóg, aby dostęp do komory był zablokowany, przed rozpoczęciem cyklu mycia i dezynfekcji. System kontroli powinien umożliwiać regulację pompy i wpustu ciśnienia na wlocie do różnych połączeń aby umożliwić dostosowanie MD do procesu mycia i dezynfekcji poszczególnych rodzajów instrumentów. Preferowane są roztwory dezynfekcyjne jednorazowego użytku. Roztwór dezynfekujący zastosowany raz nie powinien być używany ponownie. Mniej zadowalające są systemy, gdzie roztwory dezynfekujące wykorzystywane są do wielu cykli. Jeśli taki system jest używany, cykl nie powinien rozpocząć się, gdy stężenie środka dezynfekującego spadło poniżej minimalnego zalecanego przez producenta. Ponowne wykorzystanie roztworu dezynfekującego w trakcie kilku cykli pracy MD obarczone jest ryzykiem, ponieważ może być trudno rzetelnie przewidzieć i kontrolować rozcieńczenie i zanieczyszczenie roztworu, które mogą zmniejszać jego aktywność. Nie powinno być możliwe przerwanie cyklu przez operatora przed jego zakończeniem bez włączenia się alarmu i aktywacji wiadomość przerwaniu cyklu. Nie powinno być możliwości otwarcia lub wyzerowania MD bez pomocy specjalnego narzędzia, klucza lub kodu. Wymagania procesu dezynfekcji Standard wymaganej dezynfekcji powinien być zdefiniowany przez użytkownika w porozumieniu z konsultantem w dziedzinie kontroli zakażeń szpitalnych. Zasady ogólne: • endoskopy, które przechodzą przez sterylne jamy ciała są uważane za inwazyjne i powinny być wolne od drobnoustrojów i endotoksyn; • endoskopy, mające kontakt z błonami śluzowymi, ale nie przechodzące przez sterylne jamy ciała można dezynfekować za pomocą dezynfekcji wysokiego poziomu. Wybór środka dezynfekującego zależny jest od wymaganego poziomu dekontaminacji i kompatybilności z endoskopem i MD. Woda stosowana w trakcie procesu (z wyjątkiem końcowego płukania wodą) Woda wykorzystana do płukania z jednego procesu nie powinna być wykorzystywana i stosowana w kolejnych cyklach. Po procesie płukania powinna być odprowadzona do kanalizacji. W przypadku gdy MD obsługuje więcej niż jeden wlot wody, woda stosowana w trakcie procesu nie musi być tej samej jakości, jak woda stosowana do płukania końcowego, która będzie dostarczana oddzielnie. Końcowe płukanie wodą Jakości mikrobiologiczna wody stosowanej do końcowego płukania określona jest w tabeli 2. Jakość mikrobiologiczna wody powinna być sprawdzana co tydzień. Na zakończenie cyklu MD powinna pozostawić minimalną ilość wody w rurkach i kanałach, które mają kontakt z wodą stosowaną do końcowego płukania. MD powinna być zaprojektowana i skonstruowana tak, aby mogła być zdrenowana i suszona, kiedy nie jest w użyciu. Dane na temat resztkowej objętości wody w MD powinny być dostępne w danych testowych. Wymagania dotyczące samo-­‐dezynfekcji MD. Dezynfekcja MD ma zapewnić, że wszystkie rurociągi, zbiorniki, pompy, systemy filtracji wody są czyszczone i dezynfekowane. Cykl samo-­‐dezynfekcji powinien być wybierany przez użytkownika i programowany, dzięki czemu może być włączony przez operatora w wybranym momencie. Cykl użytkowania i dezynfekcji endoskopu. MD są nieprzystosowane do dezynfekcji endoskopu bez obróbki wstępnej. Po wyjęciu endoskopu z ciała pacjenta, kanały należy przepłukać zgodnie z zaleceniem producenta endoskopu. Na zewnątrz endoskop powinien być przetarty jednorazową ściereczką nasączoną wodnym roztworem odpowiedniego detergentu (np. roztwór enzymatyczny). Endoskop powinien być wilgotny po użyciu i przed manualnym czyszczeniem, dlatego powinien być przenoszony jak najszybciej z miejsca użycia do miejsca gdzie wykonywana jest dezynfekcja. Endoskopy nie powinny być transportowane z kanałami pełnymi płynu. Czyszczenie manualne endoskopu. W trakcie czyszczenia endoskopu powinny być przestrzegane zalecenia producenta. Przed przystąpieniem do czyszczenia, należy wykonać test szczelności, sprawdzić czy nie ma pęknięć lub wycieku. Ilość wykorzystanego detergentu dodanego do wody powinna być zgodna z zaleceniami producenta detergentu. Endoskop i akcesoria powinny być namoczone w detergencie zgodnie z zaleceniami producenta. Należy usunąć wszystkie przyciski / zawory / zatyczki i inne części wymienne. Należy wyrzucić części jednorazowego użytku. Endoskop powinien być całkowicie zdemontowany, tak aby wszystkie powierzchnie mogły być dokładnie oczyszczone. Instrumenty / kanały biopsyjne powinny być szczotkowane kilka razy szczoteczkami do tego przeznaczonymi zgodnie z instrukcją producenta endoskopu. Szczotki wielokrotnego użytku przed ponownym użyciem powinny być oczyszczone, skontrolowane i poddane procesowi sterylizacji. Po użyciu, zlew należy przepłukać wodą z kranu, wyczyścić i osuszyć. Drugi zlew należy wypełnić zimną wodą, a następnie zanurzyć endoskop, przepłukać każdy kanał za pomocą strzykawki aby usunąć detergent. Endoskop powinien być następnie płukany pod bieżącą wodą i dokładnie oceniony pod kątem uszkodzeń przed połączeniem do MD. Etapy procesu w MD. Podłączenie endoskopu do MD. Test szczelności -­‐ automatyczny test szczelności może być używany do uzupełnienia manualnego testu szczelności. Wstępne płukanie w wodzie o temp. poniżej 45 °C Sprawdzenie drożności kanałów Mycie Płukanie Dezynfekcja chemiczna Ostateczne płukanie Suszenie Wybór kabiny do suszenia endoskopów. Kabiny do suszenia mogą być wykorzystywane do uzupełniania suszenia przez MD. Kabiny do suszenia mogą być też wykorzystywane do przechowywania endoskopów. Przechowywane endoskopy powinny być poddane ponownie procesowi dezynfekcji przed użyciem, jeżeli nie zostały zdezynfekowane w ciągu ostatnich trzech godzin. Pakowanie i transport Transport poddanych obróbce endoskopów nie powinien zagrażać jego czystości. Informacje, które powinny być odnotowane dla każdego automatycznego cyklu dezynfekcji endoskopu: • numer identyfikacji procesu dezynfekcji endoskopu • numer cyklu • typ MD • typ używanego cyklu • data i godzina rozpoczęcia cyklu • zawartość obciążenia • parametry krytyczne dla konkretnego cyklu MD • nazwa operatora • wyniki procesu MD Kontrola po dekontaminacji Zawsze, gdy osoba przeprowadzająca dezynfekcję endoskopu ma powody uznać, że endoskop nie był poddany prawidłowej dekontaminacji, nie powinien być dopuszczony do stosowania u pacjenta. MD powinny być poddawane walidacji -­‐ zawierać potwierdzenie skuteczności procesu czyszczenia. Metoda badania określona jest w normie EN ISO 15883-­‐5. MD powinny być sprawdzane kwartalnie. Badanie pozostałości białka powinno być prowadzone raz w tygodniu w losowo wybranych endoskopach po procesie dekontaminacji. Woda stosowana do płukania końcowego powinna być testowana co tydzień. W przypadku, gdy wyniki badań wody są poza zakresem przyjętej normy, powinien być wprowadzony program naprawczy. W kolejnej części dobór preparatów do mycia i dezynfekcji i proces walidacji.