Program Profilaktyki - Górnośląskie Centrum Edukacyjne

SZKOLNY
PROGRAM
PROFILAKTYKI
GÓRNOŚLĄSKIEGO CENTRUM
EDUKACYJNEGO
W GLIWICACH
GLIWICE 2016
SPIS TREŚCI
I.
Wstęp
3
II.
Podstawy prawne programu
5
III.
Diagnoza sytuacji szkolnej
6
IV.
Cele szkolnego Programu Profilaktyki
7
V.
Poziomy działań profilaktycznych
7
VI.
Zadania Program Profilaktyki
8
VII.
Szkolne strategie działania
9
VIII.
Formy realizacji programu
9
IX.
Metody i formy pracy
10
X.
Główne zadania do zrealizowania w klasach pierwszych
11
XI.
Główne zadania do zrealizowania w klasach drugich
11
XII.
Główne zadania do zrealizowania w klasach trzecich
12
XIII.
Główne zadania do zrealizowania w klasach czwartych
12
XIV.
Działania skierowane do Rady Pedagogicznej
12
XV.
Działania skierowane do rodziców uczniów
13
XVI.
Przewidywane efekty podjętych działań profilaktycznych
13
XVII.
Osoby odpowiedzialne za realizację Programu Profilaktyki
14
XVIII.
Ewaluacja działań
14
XIX.
Harmonogram działań
15
XX.
Postanowienia końcowe
21
2
I. Wstęp
Przyspieszone tempo przemian społecznych i gospodarczych, nie zawsze harmonijne,
to specyfika czasów, w których żyjemy. Zwiększyła się liczba destrukcyjnych czynników
oddziałujących na młodzież, która często staje wobec wyborów i decyzji bardzo złożonych.
Wzrasta liczba osób przejawiających dysfunkcje rozwojowe oraz poszukujących wsparcia
w trudnych sytuacjach życiowych. Aby przeciwdziałać temu zjawisku, konieczne jest
podejmowanie na terenie szkoły wielopoziomowych działań profilaktycznych, gdyż:
1. Szkoła wypełnia znaczną część aktywnego życia dzieci i młodzieży.
2. Szkoła
jest
miejscem
intensywnego
rozwoju
w zakresie
funkcjonowania
interpersonalnego i społecznego w grupie rówieśniczej.
3. Szkoła jest miejscem działalności zadaniowej uczniów, a więc ujawnia lub wręcz
wyzwala trudności dzieci i młodzieży związane z przyjmowaniem odpowiedzialności
za własne życie.
4. Szkoła jest miejscem konfrontacji autorytetów i kształtowania się poczucia własnej
tożsamości ucznia, szkoła pozwala na łatwy dostęp do środowiska dzieci i młodzieży
i sprawną organizację prowadzonych oddziaływań.
Niniejszy program jest adresowany do młodzieży ponadgimnazjalnej przechodzącej
zasadnicze przemiany: fizjologiczne, emocjonalne, społeczne i duchowe związane z okresem
dojrzewania. Spośród wszystkich faz rozwojowych okres dojrzewania stanowi szczególną
fazę w życiu człowieka. Z perspektywy psychospołecznej właśnie wtedy dokonują się
najważniejsze zmiany w zakresie obrazu siebie i społecznej percepcji jednostki, formowane
są nowe wzorce relacji interpersonalnych, gwałtownie wzrasta liczba nowych doświadczeń
osobistych i społecznych. Rozwijane są umiejętności pozwalające na kształtowanie
się poczucia własnej kompetencji i tożsamości. Tempo oraz sposoby osiągania celów
rozwojowych zależą zarówno od samego nastolatka, jak i od osób, z którymi się kontaktuje.
Okres dojrzewania nie jest biernym oczekiwaniem na dorosłość i dojrzałość, wręcz
przeciwnie - w tej fazie życia młodzi ludzie są bardzo aktywni, eksperymentują z nowymi
zachowaniami, poszukują nowych ról, nabywają nowych doświadczeń, a tym samym stają się
innymi ludźmi, o nowych prawach i obowiązkach, mającymi nowe potrzeby i oczekiwania,
mających nowe role i zadania. W procesie tym niezwykle ważną rolę odgrywają znaczące
dla nich osoby dorosłe, a zwłaszcza rodzice i nauczyciele.
Założeniem Szkolnego Programu Profilaktyki jest wspomaganie wychowawczej roli
3
rodziny z uwzględnieniem prawa do przekonań religijnych, światopoglądowych oraz
wolności sumienia. Szkoła ma obowiązek zapewnić wszystkim uczniom powszechny dostęp
do nauki i wychowania, ochronę przed przemocą, a także kierować się zawsze dobrem
ucznia, troską o jego zdrowie, postawę moralną i obywatelską z zachowaniem poszanowania
godności osobistej.
Działalność edukacyjna szkoły jest określona przez:
1. Szkolny zestaw programów nauczania, uwzględniając wymiar wychowawczy, obejmuje
całą działalność szkoły z punktu widzenia dydaktycznego.
2. Program wychowawczy szkoły, obejmujący wszystkie treści i działania o charakterze
wychowawczym.
3. Program profilaktyki dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb danego
środowiska, obejmujący wszystkie treści i działania o charakterze profilaktycznym.
Cele Programu Wychowawczego:
1. Kształtowanie postaw służących wszechstronnemu rozwojowi osobowości ucznia.
2. Kształtowanie pozytywnych postaw społecznych.
3. Kształtowanie więzi z krajem ojczystym oraz poszanowania dla dziedzictwa narodowego.
4. Rozwijanie poczucia jedności człowieka z otaczającym światem.
Cele Programu Wychowawczego są nadrzędne wobec celów Szkolnego Programu
Profilaktyki
Górnośląskiego
Centrum
Edukacyjnego
w Gliwicach.
Szkolny zestaw
programów nauczania, podstawa programowa, Program Wychowawczy szkoły oraz Szkolny
Program Profilaktyki tworzą spójną całość i uwzględniają wymagania opisane w podstawie
programowej. Ich przygotowanie i realizacja są zadaniem całej szkoły – Dyrekcji, wszystkich
wychowawców klas, nauczycieli, pedagogów szkolnych, katechetów, pracowników
biblioteki, pielęgniarki szkolnej i pracowników administracyjnych szkoły.
Szkoła oraz poszczególni nauczyciele podejmują działania mające na celu
zindywidualizowanie i wspomaganie rozwoju każdego ucznia, stosownie do jego potrzeb
i możliwości.
umysłowym
Uczniom
w stopniu
z niepełnosprawnościami,
lekkim,
nauczanie
w tym
dostosowuje
uczniom
z upośledzeniem
się
ich
do
możliwości
psychofizycznych oraz tempa uczenia się.
4
II. Podstawy prawne programu
Program Profilaktyki realizowany jest w oparciu o następujące podstawy prawne
dla działań profilaktycznych w szkołach:
1. Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty, z późniejszymi zmianami.
2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad
udzielania
i organizacji
pomocy
psychologiczno-pedagogicznej
w publicznych
przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. 2013, poz. 532).
3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 czerwca 2015 r. w sprawie
szczególnych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów
i słuchaczy w szkołach publicznych.
4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 lipca 2015 r. w sprawie
warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży
niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem
społecznym.
5. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie
zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności
wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania
narkomanii.
6. Statut Górnośląskiego Centrum Edukacyjnego w Gliwicach.
Programy krajowe i miejskie
1. Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2006 – 2016.
2. Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2011 – 2016.
3. Program zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV na lata 2012 – 2016.
4. Rządowy Program ,,Bezpieczna i przyjazna szkoła” na lata 2014-2016.
5. Rządowy program wspomagania ,,Bezpieczna +” na lata 2015 – 2018.
6. Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce na lata 2014 –
2018.
7. Narodowy Program Zwalczania Chorób Nowotworowych na lata 2016 – 2024.
8. Miejski Program Działań Na Rzecz Niepełnosprawnych na lata 2014 – 2019.
9. Miejski Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ofiar Przemocy w Rodzinie
dla miasta Gliwice na lata 2015 – 2018.
10. Miejski Program Przeciwdziałania Narkomanii dla miasta Gliwice na lata 2016 – 2020.
5
III. Diagnoza sytuacji szkolnej
Podstawą do opracowania Szkolnego Programu Profilaktyki była diagnoza
środowiska szkolnego, przeprowadzona w oparciu o:
1. Analizę dokumentacji szkolnej - wyników w nauce i frekwencji uczniów, a także uwag
o zachowaniu uczniów zapisywanych przez nauczycieli uczących.
2. Analizę sytuacji wychowawczej szkoły - informacji zebranych od uczniów, ich rodziców,
wychowawców, nauczycieli, pedagogów i pracowników biblioteki, pracowników
administracyjnych.
3. Ankiety przeprowadzone wśród nauczycieli, uczniów i ich rodziców.
4. Obserwacje zachowania uczniów w sytuacjach szkolnych i pozalekcyjnych.
5. Rozmowy indywidualne i wywiady.
Analiza zebranego materiału wykazała, że w szkole występują następujące problemy:
1. Brak motywacji do nauki.
2. Nieumiejętna organizacja czasu wolnego.
3. Wysoka absencja na zajęciach lekcyjnych.
4. Zachowania agresywne.
5. Używanie wulgaryzmów, niska kultura osobista uczniów.
6. Palenie papierosów i picie alkoholu.
7. Kontakty ze środkami uzależniającymi w środowisku.
8. Zaburzenia odżywiania się – anoreksja, bulimia, nieracjonalne, wątpliwe diety.
Na tej podstawie wyróżniono cztery najistotniejsze obszary oddziaływań profilaktycznych:
1. Zapobieganie niepowodzeniom szkolnym.
2. Bezpieczeństwo w szkole.
3. Promocja zdrowego stylu życia.
4. Profilaktyka uzależnień.
6
IV. Cele Szkolnego Programu Profilaktyki
Szkolny Program Profilaktyki powstał, by przeciwdziałać opisanym wyżej
negatywnym zjawiskom. Jego nadrzędnym celem jest zwiększenie ilości i jakości
oddziaływań profilaktycznych, w szczególności w zakresie ochrony zdrowia i redukcji
antyspołecznych zachowań młodzieży.
1. Uczeń nabywa umiejętności w pokonywaniu trudności w nauce.
2. Uczeń czuje się w szkole bezpiecznie.
3. Uczeń pogłębia i stosuje w praktyce wiedzę z zakresu zdrowego stylu życia.
4. Uczeń zdobywa informacje na temat szkodliwości wszelkiego rodzaju uzależnień
na rozwój fizyczny, emocjonalny i społeczny człowieka.
V. Poziomy działań profilaktycznych
Działalność profilaktyczna obejmuje:
1. W
przypadku
profilaktyki
uniwersalnej
–
wspieranie
wszystkich
uczniów
w prawidłowym rozwoju i zdrowym stylu życia oraz podejmowanie działań, których
celem jest ograniczanie zachowań ryzykownych.
2. W przypadku profilaktyki selektywnej – wspieranie uczniów, którzy ze względu
na swoją sytuację rodzinną, środowiskową lub uwarunkowania biologiczne są w wyższym
stopniu narażeni na rozwój zachowań ryzykownych.
3. W przypadku profilaktyki wskazującej – wspieranie uczniów, u których rozpoznano
wczesne objawy używania środków uzależniających lub występowanie zachowań
ryzykownych, które nie zostały zdiagnozowane jako zaburzenia lub choroby wymagające
leczenia.
Działania profilaktyczne w szkole obejmują w szczególności:
1.
Realizowanie wśród uczniów oraz ich rodziców lub opiekunów prawnych programów
profilaktycznych
i promocji
zdrowia
psychicznego
dostosowanych
do
potrzeb
indywidualnych i grupowych.
2.
Przygotowanie
alternatywnej
oferty
zajęć,
pozytywnej
rozwijających
formy
zainteresowania
działalności
zaspakajającej
i uzdolnienia
ważne
jako
potrzeby,
w szczególności potrzebę podniesienia samooceny, sukcesu, przynależności i satysfakcji
życiowej.
7
3.
Kształtowanie oraz wzmacnianie norm przeciwnych używaniu środków i substancji
psychoaktywnych, a także norm przeciwnych podejmowaniu innych zachowań
ryzykownych.
4.
Doskonalenie zawodowe nauczycieli i wychowawców w zakresie realizacji szkolnej
interwencji profilaktycznej w przypadku podejmowania przez uczniów zachowań
ryzykownych.
VI. Zadania Programu Profilaktyki
W zakresie zapobiegania niepowodzeniom szkolnym:
1. Podejmowanie działań zapobiegających niepowodzeniom szkolnym.
2. Wzrost frekwencji uczniów na zajęciach szkolnych.
3. Motywowanie uczniów do nauki.
4. Przygotowanie uczniów do wyboru dalszej szkoły kształcenia.
5. Przygotowanie uczniów do aktywności zawodowej na rynku pracy.
W zakresie bezpieczeństwa w szkole:
1.
Zapoznanie uczniów z zasadami bezpieczeństwa na terenie szkoły.
2.
Nauka zachowań kulturalnych.
3.
Przeciwdziałanie przemocy i agresji.
W zakresie promocji zdrowego stylu życia:
1.
Zapoznanie uczniów z funkcjonowaniem organizmu w okresie dojrzewania.
2.
Przedstawienie uczniom zdrowego i higienicznego stylu życia.
3.
Zapoznanie z aktywnymi formami spędzania czasu wolnego.
4.
Radzenie sobie ze stresem oraz trudnymi sytuacjami życiowymi, przeciwdziałanie
depresji.
5.
Realizacja programów zdrowotnych.
6.
Profilaktyka chorób cywilizacyjnych.
7.
Przybliżenie młodzieży i rodzicom problematyki związanej z zaburzeniami łaknienia.
8.
Uświadomienie
uczniom
zagrożeń
zdrowotnych
i społecznych
wynikających
z nieprzemyślanej i zbyt wczesnej inicjacji seksualnej.
W zakresie profilaktyki uzależnień:
1.
Dostarczenie uczniom informacji na temat środków uzależniających i mechanizmów
rozwoju uzależnień.
2.
Dostarczenie uczniom wiedzy na temat zagrożeń związanych z uzależnieniami
8
od alkoholu, tytoniu, narkotyków, dopalaczy i innych środków psychoaktywnych.
3.
Ukazywanie wpływu mediów i reklamy na kształtowanie niewłaściwych postaw.
4.
Upowszechnienie wśród uczniów zachowań asertywnych.
VII.
Szkolne strategie działania
Szkolny Program Profilaktyczny zakłada realizację celów poprzez wykorzystanie
następujących strategii:
Strategie informacyjne - mają na celu dostarczenie adekwatnych informacji na temat
skutków zachowań ryzykownych i tym samym umożliwienie dokonywania racjonalnego
wyboru, zmianę postawy i zachowania.
Strategie edukacyjne – ich celem jest pomoc w rozwijaniu ważnych umiejętności
psychologicznych i społecznych, np. umiejętność nawiązywania kontaktów z ludźmi,
radzenia sobie ze stresem, rozwiązywania konfliktów, opierania się naciskom otoczenia itp.
Strategie alternatyw – mają na celu pomoc w zaspokajaniu ważnych potrzeb psychicznych
(np. sukcesu, przynależności) oraz osiągania satysfakcji życiowej przez stwarzanie
możliwości zaangażowania się w działalność pozytywną (artystyczną, społeczną, sportową
itp.).
Strategie
–
interwencyjne
w zidentyfikowaniu
ich
celem
jest
pomoc
osobom
mającym
trudności
i rozwiązywaniu swoich problemów oraz wspieranie w sytuacjach
kryzysowych. Strategie te skierowane są do dzieci i młodzieży przeżywających liczne
trudności (grupy podwyższonego ryzyka) i należą do podstawowych działań w ramach
profilaktyki drugorzędowej.
VIII. Formy realizacji programu
Zadania programu realizowane są w ramach:
1. Lekcji wychowawczych.
2. Lekcji przedmiotowych.
3. Kontaktów indywidualnych z uczniami.
4. Badań ankietowych.
5. Udziału w uroczystościach szkolnych, apelach, imprezach kulturalnych, rekolekcjach,
wycieczkach szkolnych.
9
6. Spotkań ze specjalistami - terapeutami, psychologami, pedagogami, funkcjonariuszami
Policji, Straży Miejskiej – w trakcie prelekcji, pogadanek, warsztatów, szkoleń.
7. Kontaktów indywidualnych z rodzicami.
8. Współpracy z instytucjami wspomagającymi pracę szkoły:
 Stowarzyszenie na Rzecz
,,Rozwój”;
Ochrony Zdrowia i Promocji Zdrowego Stylu Życia
 Stowarzyszenie Promocji
w Pławniowicach ;
Zdrowia
i Trzeźwego
Stylu
Życia
,,Szansa”
 Ośrodek Leczenia Uzależnień i Zdrowia Psychicznego w Gliwicach;
 Ośrodek Profilaktyki i Leczenia Uzależnień w Zabrzu;
 Śląskie Centrum Profilaktyki w Chorzowie;
 Sąd Rodzinny i Nieletnich;
 Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna;
 Komenda Miejska Policji;
 Straż Miejska;
 Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej;
 Ośrodek Interwencji Kryzysowej;
 Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie;
 Instytut Onkologii w Gliwicach;
 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Gliwicach;
 Izba wytrzeźwień (realizacja programu profilaktycznego ,,Nie Piję bo Tak”;
 Manpower Gliwice - międzynarodowa firma w dziedzinie doradztwa personalnego;
 Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach.
IX. Metody i formy pracy
Metody:
- podające (wykład, pogadanka);
- obserwacja;
- metody aktywizujące, problemowe (dyskusja, warsztaty, drama);
- eksponujące (pokaz, film, wystawa);
- praktyczne (metoda projektu, metody badawczo-obserwacyjne).
10
Formy pracy: rozmowy indywidualne, warsztaty, programy profilaktyczne, zebrania
klasowe, imprezy ogólnoszkolne i środowiskowe, przedstawienia, broszury informacyjne,
programy wychowawcze klas, prelekcje, pogadanki dla uczniów i rodziców, pomoc innych
instytucji specjalistycznych i edukacyjnych, zasoby biblioteki (scenariusze zajęć, ulotki
informacyjne, filmy DVD itp.)
X. Główne zadania do realizacji w klasach pierwszych
1. Poznanie uczniów i ich środowiska rodzinnego.
2. Integracja zespołu klasowego.
3. Wypracowanie form współpracy z rodzicami.
4. Zapoznanie uczniów z obowiązującymi regulaminami.
5. Przeciwdziałanie absencji.
6. Wpajanie zasad savoir-vivre.
7. Dbałość o dyscyplinę.
8. Profilaktyka uzależnień.

uświadomienie wpływu używek na rozwój fizyczny, psychiczny i społeczny;

sytuacje trudne i sposoby ich rozwiązywania bez sięgania po środki odurzające;

kształtowanie asertywnych postaw wobec środków uzależniających poprzez
sztukę odmawiania.
XI. Główne zadania do zrealizowania w klasach drugich
1. Profilaktyka zachowań agresywnych:

rozpoznawanie i wyrażanie emocji;

rozwijanie umiejętności społecznych i postaw moralnych;

przedstawienie prawnych i moralnych skutków stosowania przemocy;

kształtowanie umiejętności radzenia sobie ze stresem;

wpajanie zasad savoir-vivre.
2. Profilaktyka uzależnień:

uświadomienie wpływu używek na rozwój fizyczny, psychiczny i społeczny;

omówienie sytuacji trudnych i sposobów ich rozwiązywania bez sięgania po środki
odurzające;
11

kształtowanie asertywnych postaw wobec osób proponujących zażycie środków
uzależniających;

dostarczanie uczniom wiedzy na temat zagrożeń związanych z uzależnieniami
od alkoholu, tytoniu, narkotyków, dopalaczy i innych środków psychoaktywnych.
3. Multimedia – umiejętność korzystania i czerpania informacji, ochrona danych osobowych.
XII.
Główne zadania do zrealizowania w klasach trzecich
1. Wyzwalanie aktywności uczniów w kierunku samopoznania i samooceny.
2. Nauka umiejętności odpowiedzialnego wyboru.
3. Nabywanie umiejętności radzenia sobie ze stresem.
4. Przekazanie informacji o szkodliwości stosowania środków odurzających.
5. Dostarczanie uczniom wiedzy na temat zagrożeń związanych z uzależnieniami
od alkoholu, tytoniu, narkotyków, dopalaczy i innych środków psychoaktywnych.
XIII. Główne zadania do zrealizowania w klasach czwartych
1.
Przygotowanie uczniów do aktywności zawodowej na rynku pracy.
2.
Promocja zdrowego stylu życia:
3.

radzenie sobie ze stresem oraz trudnymi sytuacjami życiowymi;

przeciwdziałanie depresji;

realizacja programów zdrowotnych;

profilaktyka chorób cywilizacyjnych.
W zakresie profilaktyki uzależnień:

dostarczenie
uczniom
informacji
na
temat
środków
uzależniających
i mechanizmów rozwoju uzależnień;

upowszechnienie wśród uczniów znajomości zachowań asertywnych.
XIV. Działania skierowane do Rady Pedagogicznej
Działania służące podnoszeniu kwalifikacji z zakresu profilaktyki to:
1.
Stałe doskonalenie umiejętności wychowawczych i profilaktycznych.
2.
Propagowanie kursów i szkoleń dotyczących wychowania oraz profilaktyki.
12
3.
Spotkania z pracownikami instytucji działających na rzecz szkoły.
4.
Wspieranie wychowawców w ich działaniach wychowawczo –profilaktycznych.
5.
Propagowanie literatury dotyczącej profilaktyki uzależnień.
XV.
Działania skierowane do rodziców uczniów
Do rodziców uczniów Górnośląskiego Centrum Edukacyjnego skierowane są działania
informacyjno-edukacyjne, których celem jest:
1. Zapoznanie z dokumentacją obowiązującą w szkole - Statutem GCE, Regulaminem
Ucznia,
Regulaminem
Oceniania
Zachowania
oraz
obowiązującymi
w szkole
procedurami.
2. Uświadomienie odpowiedzialności wychowawczej za losy swoich dzieci.
3. Informowanie rodziców o możliwości korzystania z pomocy oferowanej przez instytucje
specjalistyczne.
4. Organizacja „Kiermaszy Profilaktycznych”.
5. Pedagogizacja rodziców podczas zebrań, spotkania ze specjalistami.
XVI. Przewidywane efekty podjętych działań profilaktycznych
Działania profilaktyczne opisane w niniejszym programie odniosą pożądany efekt,
co widoczne będzie w następujących zachowaniach:
1. Wzrost poczucia bezpieczeństwa uczniów na terenie szkoły.
2. Mniejszy wskaźnik zachowań agresywnych oraz różnych form stosowania przemocy.
3. Wiedza o prawidłowym żywieniu.
4. Aktywny udział w promocji zdrowego stylu życia.
5. Aktywne
formy
spędzania
czasu
wolnego
z uwzględnieniem
oferty
szkolnej
i środowiskowej.
6. Wiedza o osobach i instytucjach niosących pomoc w nauce.
7. Przekonanie o negatywnym wpływie środków psychoaktywnych na zdrowie i jakość
życia.
8. Wiedza na temat instytucji pomocowych i o udzielanej tam pomocy.
9. Współpraca rodziców ze szkołą.
10. Świadomość problemów wieku dorastania.
13
11. Znajomość zagadnień profilaktycznych wśród nauczycieli.
12. Znajomość
procedury
udzielania
pomocy
rodzinie
w rozwiązywaniu
sytuacji
problemowych przez nauczycieli.
13. Znajomość procedury postępowania w przypadku łamania przez uczniów regulaminu
szkoły.
XVII. Osoby odpowiedzialne za realizację Programu Profilaktyki
Za realizację programu profilaktyki odpowiadają : Dyrektor szkoły, wicedyrektorzy
właściwi dla danego typu szkoły, wychowawcy, nauczyciele, pedagodzy, pielęgniarka
szkolna, pracownicy szkoły i inni specjaliści współpracujący ze szkołą.
XVIII. Ewaluacja działań
Sprawdzeniem skuteczności działań będzie sporządzane sprawozdanie z programu
profilaktyki w czerwcu każdego roku szkolnego, natomiast co trzy lata program będzie
podlegał ewaluacji, w której uwzględnimy opinie uczniów, rodziców, nauczycieli.
W ustaleniu czy program profilaktyki przynosi oczekiwane efekty będziemy:
1. Zapoznawać się z dokumentację szkolną.
2. Analizować obserwacje i uwagi nauczycieli.
3. Przeprowadzać ankiety wśród uczniów i ich rodziców oraz pracowników szkoły.
4. Zapoznawać się ze sprawozdaniami z realizacji Programu Profilaktyki.
Efektem działań będzie poznanie postaw uczniów, nauczycieli i rodziców wobec prac
wykonanych w ramach realizacji Szkolnego Programu Profilaktyki. Uzyskane wyniki będą
służyły jako podstawa do wprowadzenia zmian lub innowacji niniejszego programu
14
XIX. Harmonogram działań
OBSZAR I: NIEPOWODZENIA W NAUCE
Cel: Uczeń nabywa umiejętności w pokonywaniu trudności w nauce.
Zadania:
1. Zapobieganie - Podejmowanie działań zapobiegających niepowodzeniom szkolnym,
pomoc psychologiczna - pedagogiczna.
2. Zapobieganie - Działania mające na celu podniesienie frekwencji uczniów na zajęciach
szkolnych.
3. Wspomaganie - Motywowanie uczniów do nauki.
4. Kształtowanie - Przygotowanie uczniów do aktywności zawodowej na rynku pracy.
LP
Zadania
Podejmowanie
działań
zapobiegających
I.1 niepowodzeniom
szkolnym, pomoc
psychologiczna pedagogiczna
Treści
Formy realizacji
1. Analiza dokumentacji ucznia –
opinie, orzeczenia z Poradni
Psychologiczno-Pedagogicznej,
zeszyty, sprawdziany, testy,
1. Analiza przyczyn niepowodzeń
rozmowy z uczniami, ich rodzicami/
szkolnych i podejmowanie
opiekunami prawnymi.
działań zaradczych.
2. Kierowanie uczniów mających
problemy w nauce na badania
specjalistyczne do Poradni
Psychologiczno – Pedagogicznej.
1. Organizowanie zajęć dydaktyczno –
wyrównawczych i specjalistycznych
dla uczniów napotykających na
trudności w nauce.
2. Przestrzeganie przez nauczycieli
zaleceń do pracy z uczniem
2. Pomoc w nauce uczniom
zawartych w orzeczeniach/opiniach
mającym trudności szkolne
wydanych przez specjalistów.
i ze specyficznymi potrzebami
3. Upowszechnienie wśród uczniów
edukacyjnymi.
informacji na temat możliwości
uzyskania pomocy w nauce na
terenie szkoły.
4. Otoczenie szczególną opieką
uczniów
z rodzin dysfunkcyjnych.
3. Rozwijanie i poszerzanie
zainteresowań uczniów.
Organizacja zajęć pozalekcyjnych
i kółek zainteresowań.
4. Utrzymywanie stałego kontaktu Bieżące informowanie rodziców na
z rodzicami ucznia.
temat osiągnięć ucznia w nauce.
15
LP
Treści
Zadania
Formy realizacji
1. Przestrzeganie zasad
usprawiedliwiania nieobecności na
zajęciach szkolnych,
1. Systematyczne monitorowanie 2. Wyjaśnianie przyczyn absencji na
absencji i realizacji obowiązku
zajęciach szkolnych (rozmowy
szkolnego.
z uczniem, z rodzicami /opiekunami
prawnymi,
z wychowawcą klasy, z pedagogiem,
z dyrekcją szkoły.
1. Konsultacje i zebrania dla rodziców,
2. Indywidualne konsultacje
Działania mające
z rodzicami ucznia.
na celu
2. Utrzymywanie stałego kontaktu
3. Uświadamianie uczniom i ich
podniesienie
z rodzicami /opiekunami
I.2
rodzicom konsekwencji absencji
frekwencji uczniów
prawnymi ucznia.
uczniów na zajęciach – wyniki
na zajęciach
w nauce, zgłaszanie do instytucji.
szkolnych
3.
Ścisła współpraca z instytucjami
Zgłaszanie sytuacji nagminnego
wspierającymi opiekuńczowagarowania do: Urzędu Miasta, Sądu,
wychowawczą i profilaktyczną
MOPS, Policji, Straży Miejskiej i PPP.
funkcję szkoły
4.
Tworzenie życzliwej
i przyjaznej atmosfery do nauki
i pobytu młodzieży w szkole.
Stwarzanie uczniom warunków
umożliwiających wykazanie się
swoimi mocnymi stronami
w różnych dziedzinach życia
szkolnego.
I.3
Motywowanie
uczniów do nauki
Wyposażenie uczniów w wiedzę o
sposobach radzenia sobie ze stresem
związanym z problemami w nauce.
Przygotowanie
uczniów do
I.4 aktywności
zawodowej na
rynku pracy.
Poradnictwo dotyczące aktywności
zawodowej i możliwości wejścia na
rynek pracy.
Zapewnienie uczniom poczucia
bezpieczeństwa na terenie Szkoły.
1. Organizacja konkursów, wystaw,
pokazów szkolnych talentów.
2. Udział uczniów w imprezach.
tematycznych, olimpiadach,
konkursach poza szkołą.
3. Promowanie postaw uczniów
osiągających najwyższe wyniki
w nauce.
1. Organizacja zajęć edukacyjnych
dotyczących efektywnego uczenia się
i zapamiętywania.
2. Przeprowadzanie zajęć
wychowawczych w klasach na temat
prawidłowego uczenia się i dobrej
organizacji czasu pracy.
1. Organizacja zajęć z doradcą
zawodowym
z Poradni PsychologicznoPedagogicznej: ,,Drogowskaz na
rynek pracy”
i ,,Zaprzyjaźnić się z rynkiem pracy”
2. Organizacja zajęć z przedstawicielem
firmy Manpower z Gliwice
,,Możliwości wejścia na rynek
pracy” i ,,Lokalny rynek pracy” .
16
Obszar II: BEZPIECZEŃSTWO W SZKOLE
Cel: Uczeń czuje się w szkole bezpiecznie.
Zadania:
1.
Kształtowanie/Zapobieganie - Zapoznawanie uczniów z zasadami bezpieczeństwa na
terenie szkoły.
2.
Kształtowanie - Uczenie zachowań dotyczących kultury życia codziennego.
3.
Zapobieganie/Korygowanie - Przeciwdziałanie przemocy i agresji.
LP
Zadania
Treści
1. Zapoznanie uczniów na
godzinach wychowawczych ze
Statutem, OW, Programem
Wychowawczym, Szkolnym
Programem Profilaktyki –
w szczególności uczniowie
z klas I.
Zapoznawanie
uczniów z zasadami
II.1.
bezpieczeństwa na
terenie szkoły.
2. Tworzenie bezpiecznej
atmosfery w szkole.
Uczenie zachowań
II.2. dotyczących kultury
życia codziennego.
II.3.
Sposoby realizacji
1. Zajęcia wychowawcze.
2. Aktualizowanie strony
internetowej Szkoły
zawierającej najważniejsze
dokumenty.
3. Udostępnienie uczniom i ich
rodzicom wykazu instytucji
pomocowych oraz możliwości
uzyskania pomocy na terenie
szkoły i w środowisku.
1. Aktywne dyżury nauczycieli
podczas przerw
śródlekcyjnych.
2. Obowiązkowe noszenie
identyfikatorów przez uczniów
i pracowników szkoły.
3. Przeprowadzenie zajęć
integracyjnych w klasach I.
4. Przeprowadzenie ankiety
wśród uczniów na temat
poczucia bezpieczeństwa na
terenie szkoły.
3. Pierwsza pomoc
w najczęstszych przypadkach
zagrożenia zdrowia i życia.
Organizacja zajęć uczących
udzielania pierwszej pomocy.
1. Troska o kulturę słowa.
2. Kształtowanie umiejętności
radzenia sobie i rozwiązywania
sytuacji problemowych.
Przeprowadzenie zajęć
wychowawczych we wszystkich
klasach.
Ograniczanie zachowań
agresywnych i przemocy w szkole.
1. Monitorowanie zachowań
uczniów łamiących
Regulamin Ucznia.
2. Podejmowanie działań
interwencyjnych.
Przedstawienie społeczności
uczniowskiej prawnych
konsekwencji zachowań
sprzecznych
lekcje wychowawcze, pogadanki,
spotkania z przedstawicielami
Komendy Miejskiej Policji
i Straży Miejskiej,.
Przeciwdziałanie
przemocy i agresji
17
LP
Zadania
Treści
z normami społecznymi - ,,
Odpowiedzialność prawna nieletnich
za czyny karalne” .
Sposoby realizacji
Obszar III. ZDROWY STYL ŻYCIA
Cel: Propagowanie zdrowego stylu życia.
Zadania:
1. Kształtowanie - Zapoznanie uczniów z funkcjonowaniem organizmu w okresie
dojrzewania.
2. Kształtowanie - Przedstawienie uczniom zdrowego i higienicznego stylu życia.
3. Kształtowanie - Zapoznanie uczniów z aktywnymi formami spędzania czasu wolnego.
4. Zapobieganie - Radzenie sobie ze stresem oraz trudnymi sytuacjami życiowymi.
5. Zapobieganie - Profilaktyka chorób cywilizacyjnych.
6. Zapobieganie - Przybliżenie młodzieży i rodzicom problematyki związanej z zaburzeniami
łaknienia.
7. Zapobieganie - Uświadamianie uczniom zagrożeń zdrowotnych i społecznych
wynikających z nieprzemyślanej i zbyt wczesnej inicjacji seksualnej.
LP
Zadania
Zapoznanie uczniów
z funkcjonowaniem
III.1.
organizmu w okresie
dojrzewania.
Przedstawianie uczniom
sposobów na prowadzenie
III.2.
zdrowego i higienicznego
stylu życia.
Zapoznanie uczniów
III.3. z aktywnymi formami
spędzania czasu wolnego.
Treści
1. Wpływ zdrowego stylu życia na
prawidłowy rozwój psychiczny
i fizyczny.
2. Specyficzne problemy wieku
dorastania i zagrożenia zakłócające
prawidłowy rozwój.
Wzbogacanie wiedzy uczniów na
tematy związane z:
a. prawidłowe odżywanie się,
b. higieną psychiczną (organizacji
nauki, pracy, wypoczynku,
umiejętnego korzystania
z multimediów),
c. higieną osobistą (dbałość o
czystość ciała i odzieży).
1. Propagowanie aktywnego spędzania
czasu wolnego.
2. Uświadamianie uczniom znaczenia
aktywności fizycznej dla
prawidłowego funkcjonowania
organizmu.
3. Zapoznanie z możliwościami
uprawiania sportu w najbliższej
okolicy i walorami rekreacyjnymi
wybranych dyscyplin sportowych.
Sposoby realizacji
Tematy realizowane
podczas lekcji biologii,
godzin
wychowawczych,
pogadanki, spotkania ze
specjalistami.
Lekcje wychowawcze,
przedmiotowe.
Organizacja konkursu
plastycznego na plakat
promujący zdrowy tryb
życia.
Lekcje wychowawcze,
przedmiotowe.
18
LP
Zadania
Radzenie sobie ze stresem
III.4 oraz trudnymi sytuacjami
życiowymi.
III.5
Profilaktyka chorób
cywilizacyjnych..
Treści
1. Uświadamianie uczniom znaczenia
utrzymywania dobrych relacji
z innymi ludźmi, w tym
z rodzicami oraz rówieśnikami tej
samej i odmiennej płci.
2. Korzystanie z pomocy
psychologicznej i innych form
wsparcia w stanach kryzysu
zdrowotnego – fizycznego
i psychicznego.
1. Zapoznanie z przyczynami
i skutkami chorób
cywilizacyjnych: nowotworowych,
układu krążenia, AIDS, otyłości,
depresji.
1. Anoreksja i bulimia – moda czy
śmiertelna choroba.
2. Wewnętrzny przymus nadmiernego
Przybliżenie młodzieży
jedzenia.
i rodzicom problematyki
III.6
3. Uświadamianie uczniom
związanej z zaburzeniami
niebezpieczeństwa bezkrytycznego
łaknienia.
i nieuzasadnionego korzystania
z wątpliwych lub szkodliwych diet
bez konsultacji ze specjalistą.
1. Pogłębienie wiedzy uczniów na
temat cech płciowych kobiety
i mężczyzny.
Uświadamianie uczniom
2. Uświadomienie konsekwencji
zagrożeń zdrowotnych
przedwczesnej inicjacji seksualnej.
i społecznych wynikających 3. Zapoznanie z zagrożeniami
III.7
z nieprzemyślanej i zbyt
wynikającymi
wczesnej inicjacji
z nieodpowiedzialnej inicjacji
seksualnej.
seksualnej.
4. Kształtowanie odpowiedzialności
za własne czyny i za życie swojego
partnera.
Sposoby realizacji
Tematy realizowane
podczas lekcji biologii,
godzin
wychowawczych,
pogadanki, spotkania ze
specjalistami.
Tematy realizowane
podczas lekcji biologii,
godzin
wychowawczych,
pogadanki, spotkania ze
specjalistami.
Tematy realizowane na
lekcjach
wychowawczych.
Pogadanka z udziałem
zaproszonych
prelegentów np.
dietetyk.
Tematy realizowane
podczas lekcji biologii,
godzin
wychowawczych,
pogadanki,
pogadanki z pedagogiem
i specjalistami,
filmy, fachowa literatura
Obszar IV: PROFILAKTYKA UZALEŻNIEŃ
Cel: Uczeń zdobywa informacje na temat szkodliwości wszelkiego rodzaju uzależnień
na rozwój fizyczny, emocjonalny i społeczny człowieka
Zadania:
1. Zapobieganie - Dostarczenie uczniom informacji na temat środków uzależniających
i mechanizmów rozwoju uzależnień.
2. Korygowanie – współpraca ze specjalistami z zakresu profilaktyki uzależnień.
19
3. Zapobieganie - Dostarczanie uczniom wiedzy na temat zagrożeń związanych
z uzależnieniami od nowoczesnych technologii.
4. Kształtowanie - Ukazywanie wpływu mediów i reklamy na kształtowanie niewłaściwych
postaw wśród młodzieży.
5. Wspomaganie - Upowszechnienie wśród uczniów znajomości zachowań asertywnych.
LP
Zadania
Dostarczenie uczniom
informacji na temat
środków
IV.1.
uzależniających
i mechanizmów
rozwoju uzależnień.
Współpraca ze
specjalistami
IV.2
z zakresu profilaktyki
uzależnień.
Dostarczanie uczniom
wiedzy na temat
zagrożeń związanych
IV.3
z uzależnieniami od
nowoczesnych
technologii.
Ukazywanie wpływu
mediów i reklamy na
kształtowanie
IV.4
niewłaściwych
postaw. wśród
młodzieży.
Treści
1. Ukazywanie niebezpieczeństw
związanych z zażywaniem
substancji psychoaktywnych alkohol, nikotyna, leki, ze
szczególnym uwzględnieniem
dopalaczy i innych środków
psychoaktywnych.
2. Uświadamianie uczniom i ich
rodzicom skutków uzależnień
oraz zachowań ryzykownych dla
zdrowia
i życia człowieka
3. Informowanie o instytucjach
udzielających pomocy osobom
uzależnionym
i współuzależnionym.
1. Kierowanie uczniów do
placówek leczenia uzależnień
w przypadkach stwierdzenia
takiej potrzeby.
1. Uwrażliwianie na
niebezpieczeństwa związane
z nadmiernym korzystaniem z:
telewizji, komputera, Internetu,
telefonu komórkowego,
komunikatorów
multimedialnych, gier
fabularnych, militarnych.
2. Cyberprzemoc - zwrócenie
uwagi uczniów na zjawisko
cyberprzemocy, konsekwencje
tego typu działań dla ofiar
i sprawców, zasady reagowania
w sytuacjach cyberprzemocy.
1. Informowanie o
wykorzystywanych w mediach
technikach manipulacyjnych
i przekazach działających na
podświadomość.
2. Ukazywanie skutków
bezkrytycznego odbioru informacji
płynących ze środków masowego
przekazu.
Sposoby realizacji
Zajęcia profilaktyczne,
warsztaty, pogadanki,
prelekcje prowadzone przez
nauczycieli, pedagogów
i zaproszonych specjalistów,
także z wykorzystaniem
filmów edukacyjnych
dostępnych w bibliotece
szkolnej, organizacja
kiermaszy profilaktycznych
dla uczniów i ich rodziców,
pedagogizacja rodziców.
Kontakt z pracownikami
placówek specjalistycznych.
Zajęcia profilaktyczne,
warsztaty, pogadanki, prelekcje
prowadzone przez nauczycieli
i zaproszonych specjalistów,
także z wykorzystaniem
filmów edukacyjnych
dostępnych
w bibliotece szkolnej,
organizacja kiermaszy
profilaktycznych, akcji
ulotkowych dla uczniów i ich
rodziców.
Zajęcia profilaktyczne,
warsztaty, pogadanki, prelekcje
prowadzone przez nauczycieli
i zaproszonych specjalistów,
także z wykorzystaniem
filmów edukacyjnych
dostępnych w bibliotece
szkolnej, organizacja
kiermaszy profilaktycznych,
akcji ulotkowych dla uczniów
i ich rodziców.
20
LP
Treści
Zadania
Upowszechnienie
wśród uczniów
IV. 5
znajomości zachowań
asertywnych.
1. Podnoszenie umiejętności
interpersonalnych uczniów
i rozwijanie ich dyspozycji
osobowościowych.
2. Uczenie umiejętności radzenia
sobie z własnymi emocjami.
XX.
Sposoby realizacji
Zajęcia profilaktyczne,
warsztaty, pogadanki, prelekcje
prowadzone przez nauczycieli
i zaproszonych specjalistów,
także z wykorzystaniem
filmów edukacyjnych
dostępnych
w bibliotece szkolnej dla
uczniów
i ich rodziców.
Postanowienia końcowe
1. Program Profilaktyki jest częścią koncepcji pracy szkoły.
2. Z treścią Programu Profilaktyki zapoznają uczniów i ich rodziców wychowawcy klas.
3. Rada Rodziców Górnośląskiego Centrum Edukacyjnego w Gliwicach pozytywnie zaopiniowała
Szkolny Program Profilaktyki w dniu 26.01.2016r.
4. Samorząd Szkolny Górnośląskiego Centrum Edukacyjnego w Gliwicach został zapoznany
z Programem Profilaktyki w dniu 29.01.2016r.
5. Program Profilaktyki został zatwierdzony przez Radę Pedagogiczną Górnośląskiego
Centrum Edukacyjnego w Gliwicach w dniu 02.02.2016r.
……………………………..
Przewodniczący Rady Rodziców
.................................................
Dyrektor szkoły
……………………………..
Przewodniczący Samorządu Uczniowskiego
21