Co higiena oznacza?
Transkrypt
Co higiena oznacza?
Moduł 1: Higiena Zawartość: Podstawy higieny oraz wiedza specjalna związana z higieną w zakresie pralnictwa względnie zakładów włókienniczych świadczących usługi związane z obróbką tekstyliów w celu zapewnienia właściwego wprowadzenia normy EN 14065 (RABC-System) odnośnie higieny. 1 Leonardo da Vinci Forschungsprojekt D/03/B/F/PP-146 082 – Moduł 1, Higiena Higiena Podstawy ogólne higieny Hygieia: grecka bogini zdrowia Definicja: Pod pojęciem higieny rozumie się całość wszystkich procedur i wskazówek postępowania w celu zabezpieczenia przed zachorowaniami oraz służących do zachowania zdrowia ludzi i ochrony środowiska, 0 Higiena Higiena oznacza także profilaktykę, ale nie terapię! 2 Leonardo da Vinci Forschungsprojekt D/03/B/F/PP-146 082 – Moduł 1, Higiena Określenie pojęć w zakresie higieny Infekcja: osiedlanie i rozmnażanie organizmów patogennych Patogenność: zdolność mikroorganizmów do wywoływania chorób Tworzenie toksyn: zdolność mikroorganizmów do tworzenia substancji toksycznych (endotoksyny, ekzotoksyny) Infekcja utajona: wprowadzone czynniki chorobotwórcze żyją w organizmie bez wywoływania choroby Wirulencja: zdolność mikroorganizmów do inwazji i tworzenia toksyn Okres inkubacji: czas między wniknięciem czynników wywołujących chorobę i występowaniem pierwszych oznak choroby 3 Leonardo da Vinci Forschungsprojekt D/03/B/F/PP-146 082 – Moduł 1, Higiena Higiena Dlaczego potrzebujemy higieny? • • • • Ponieważ ustawy, zarządzenia, ochrona konsumentów, odpowiedzialność za produkty i ich bezpieczeństwo wymagają higieny, Ponieważ klient żąda zabezpieczenia jakości (np. HACCP lub Międzynarodowy Standard Żywności), Ponieważ oczekuje tego użytkownik końcowy i chciałby kupować produkty bez wad, Ponieważ „ignorancja higieniczna” nosi w sobie ryzyko oraz prowadzi do problemów zdrowotnych i socjalnych 4 Leonardo da Vinci Forschungsprojekt D/03/B/F/PP-146 082 – Moduł 1, Higiena Higiena Łańcuch infekcji Źródło infekcji Droga przenoszenia Wrażliwość indywidualna - człowiek - zwierzę Higiena - powietrze Infekcja - żywnościowa (środki - endogenna (przez sam spożywcze) organizm) - kontakt - ekzogenna (przez inne źródło) - przenoszenie (insekty) 5 Leonardo da Vinci Forschungsprojekt D/03/B/F/PP-146 082 – Moduł 1, Higiena Co higiena oznacza? Ochronę przed: • chorobami • brudem • stratami • Produktami przynoszącymi straty • reklamacjami • gniewem • Pośpiechem zgodnie z planem!!! Higiena 6 Leonardo da Vinci Forschungsprojekt D/03/B/F/PP-146 082 – Moduł 1, Higiena Przykład ogólnego planu higieny Co Powierzchnie robocze Kiedy Koniec zmiany jak Natryskiwać, codziennie przecierać świeżą ściereczką, nie wycierać suchą Czym Produkt XY Z czego np. z butelki z Kto Współpracownik możliwością natrysku Higiena 7 Leonardo da Vinci Forschungsprojekt D/03/B/F/PP-146 082 – Moduł 1, Higiena Higiena indywidualna Biżuteria - powinna zostać zredukowana do minimum, ponieważ może powodować podwyższone niebezpieczeństwo infekcji i obrażeń oraz zwiększone tworzenie się wnęk bakteryjnych Higiena Zakażenie bakteryjne: bransoleta pierścionki 8 Leonardo da Vinci Forschungsprojekt D/03/B/F/PP-146 082 – Moduł 1, Higiena Higiena osobista Człowiek jest czynnikiem najbardziej krytycznym! • czoło, skóra głowy: 106 zarazków na cm2 • ślina, wydzielina z nosa: 105 do 106 zarazków na cm2 • kichanie: 105 zarazków, szybkość około 100 m/s • opuszek palca: 20 – 100 zarazków na cm2 • ręka: 103 bis 104 zarazków na cm2 Higiena 9 Leonardo da Vinci Forschungsprojekt D/03/B/F/PP-146 082 – Moduł 1, Higiena Największa ilość bakterii jest przenoszona przez dłonie Higiena Obciążenie bakteriami odcisku powierzchni dłoni Czyszczenie rąk i dezynfekcja rąk należą stąd do ważniejszych osobistych środków higieny!!! 10 Leonardo da Vinci Forschungsprojekt D/03/B/F/PP-146 082 – Moduł 1, Higiena Higieniczna dezynfekcja rąk KIEDY? • Przed rozpoczęciem pracy i przed każdym rozpoczęciem pracy od nowa • Przed i po powrocie z przerwy (np. stołówka) • Po pobycie w toalecie • Po wytarciu nosa • W miarę osobistej potrzeby Higiena - większe rany na dłoniach powinny zostać zabezpieczone opatrunkiem nie przepuszczającym wody 11 Leonardo da Vinci Forschungsprojekt D/03/B/F/PP-146 082 – Moduł 1, Higiena Plan higieny rąk co? Mycie wstępne przy widocznych, dużych lub pokrytych zabrudzeniami czym? jak? Mydło/lotion do mycia, szczotka lub ewentualnie środki pomocnicze Ręce zgrubnie wytrzeć względnie szczotkować dotąd aż zostaną usunięte widoczne i pokrywające zabrudzenia Mycie rąk Lotion do mycia Ręce dokładnie umyć za pomocą mydła w płynie, potem dokładnie spłukać pod bieżącą wodą! i wytrzeć do sucha czystym ręcznikiem Higiena Dezynfekcja rąk Środek do dezynfekcji rąk Ewentualna pielęgnacja rąk Krem do skóry 3ml koncentratu z zasobnika ściennego wcierać przez 30 sekund w suche!!! ręce Dłonie wielokrotnie w ciągu dnia nacierać kremem do pielęgnacji rąk 12 Leonardo da Vinci Forschungsprojekt D/03/B/F/PP-146 082 – Moduł 1, Higiena Odzież wierzchnia lub ochronna • Po rękach, odzież wierzchnia i ochronna jest najczęstszym sprawcą przenoszenia zarazków • Strona brudna pralni: – np. w szpitalu: po opiece nad pacjentem fartuch ochronny może być solidnie obciążony zarazkami – np. w rzeźni: podczas pracy z mięsem fartuch ochronny może szybko ulec zakażeniu przez Salmonellę lub priony • Strona czysta pralni: – Po kilku godzinach noszenia odzieży szczególnie silnie zakażone są ramiona i okolice brzucha >>>>> Wymagania dotyczące zarówno wymiany bielizny ale także ochrony przed infekcją w pralniach 13 Leonardo da Vinci Forschungsprojekt D/03/B/F/PP-146 082 – Moduł 1, Higiena Higiena Brudne obszary pracy Brudnymi obszarami pracy są: • Środki transportu • Punkt przyjęcia towaru • Magazynowanie produktów wyjściowych • Utylizacja odpadów • Magazynowanie środków czystości i środków dezynfekujących • Pomieszczenia pobytu i przebieralnie • Pokoje sanitarne i WC 14 Leonardo da Vinci Forschungsprojekt D/03/B/F/PP-146 082 – Moduł 1, Higiena Higiena Czyszczenie, dezynfekcja, sterylizacja Czyszczenie Dezynfekcja Sterylizacja Definicja Usuwanie brudu Doprowadzić do takiego stanu materiały żyjące lub martwe, w którym nie powodują one infekcji Doprowadzenie do uwolnienia od zarazków Wskazanie Gdy występuje brud i pozostałości, ewentualnie występujące zarazki są apatogenne względnie fizjologiczne lub zawleczenie choroby czy jej przeniesienie jest nieprawdopodobne lub bez znaczenia Gdy nie wystarczy czyszczenie ponieważ występują zarazki patogenne oraz istnieje prawdopodobieństwo ich przemieszczenia Gdy najmniejsza ilość zarazków lub szczególnie odpornych czynników chorobotwórczych mogłaby doprowadzić do infekcji Podłoga, obszary sanitarne, ciała Środki do pielęgnacji, bielizna, powierzchnie stykające się z bielizną, zanieczyszczone obszary ciała Przykłady Instrumenty medyczne 15 Leonardo da Vinci Forschungsprojekt D/03/B/F/PP-146 082 – Moduł 1, Higiena Higiena Czyszczenie brudnych obszarów roboczych Należy przeprowadzić czyszczenie na mokro! • Albo tylko wodą pitną lub woda pitną z dodatkiem substancji myjących, które usuwają brud z powierzchni Higiena 16 Leonardo da Vinci Forschungsprojekt D/03/B/F/PP-146 082 – Moduł 1, Higiena Dezynfekcja powierzchni = Usuwanie zarazków chorobotwórczych = zmniejszenie ich rozprzestrzeniania • • • W zależności od stanowiska pracy muszą być podane specyficzne zalecenia odnośnie czyszczenia i dezynfekcji Często obowiązki te przekazywane są firmom zewnętrznym, które są wyspecjalizowane w tych metodach Ważne: Należy zwracać uwagę na czas działania, dozowanie, temperaturę, dla odpowiednich obszarów za pomocą odpowiednich środków 17 Leonardo da Vinci Forschungsprojekt D/03/B/F/PP-146 082 – Moduł 1, Higiena Higiena Ważne podczas dezynfekcji powierzchni • • • • • • Przestrzegać zaleceń ostrożności Stosować rękawice ochronne Usuwać wstępnie duże zabrudzenia Ustalić dozowanie Przestrzegać czasu działania i, gdy podano Wypłukać wodą (jakość wody pitnej) ! Higiena 18 Leonardo da Vinci Forschungsprojekt D/03/B/F/PP-146 082 – Moduł 1, Higiena Zwalczanie szkodników Należy zwalczać szkodniki, gdyż szkodniki: • Pożerają prawie wszystko • Zanieczyszczają produkty • Wywołują choroby • Rozmnażają się bardzo szybko • Są niepokaźne • Po wprowadzeniu Systemu RABC muszą być zwalczane 19 Leonardo da Vinci Forschungsprojekt D/03/B/F/PP-146 082 – Moduł 1, Higiena Higiena Praca w zespole I Higiena funkcjonuje tylko w zespole, gdy wszyscy pracują według jednakowych reguł!!! • Ważność dla wszystkich! • Regularne przypominanie! • Jednakowe informacje! • Wiarygodne kontrole! • Wzajemne zaufanie! Higiena 20 Leonardo da Vinci Forschungsprojekt D/03/B/F/PP-146 082 – Moduł 1, Higiena Praca w zespole II Czworo oczu widzi więcej niż dwoje! • Zapewnienie bezpieczeństwa przez rozpoznanie zagrożeń: – biologiczne (mikroorganizmy, szkodniki) – chemiczne (pozostałości chemikaliów) – fizyczne (ciała obce jak szkło itp.) Higiena 21 Leonardo da Vinci Forschungsprojekt D/03/B/F/PP-146 082 – Moduł 1, Higiena Kontrole zewnętrzne System-RABC jest kontrolowany corocznie przez kontrolę zewnętrzną • Badania odcisku stron wewnętrznych dłoni personelu, powierzchni w pobliżu bielizny oraz wilgotnej i suchej bielizny • Kontrola dezynfekującego procesu prania za pomocą bioindykatorów • Kontrola wody miejskiej, wody ze studni i/lub wody uzdatnionej Higiena 22 Leonardo da Vinci Forschungsprojekt D/03/B/F/PP-146 082 – Moduł 1, Higiena Badania higieny • Badania wody (woda procesowa, ostatnia kąpiel płucząca) : – Całkowita liczba bakterii E. coli i bakterii podobnych do coli • Bioindykatory (proces prania): – Bakterie testowe: Staphylococcus aureus i Enterococcus faecium (według RKI) • Badania odcisków (tekstylia, powierzchnie, osoby): Higiena – Całkowita liczba bakterii, oprócz tego wolnych od zarazków humanopatogennych, z rozróżnieniem ważniejszych zarazków pochodzących od produktów spożywczych (n.p. Salmonella spp., Staphylococcus aureus i Listeria monocytogenes) 23 Leonardo da Vinci Forschungsprojekt D/03/B/F/PP-146 082 – Moduł 1, Higiena Uregulowania prawne I • uregulowania prawne dotyczące pralni przemysłowych: - Zarządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej (Dz.U.92.74.366) dla pralni większych niż 160 kg/h. Zarządza, aby wyposażenie pralni zawierało: pralnice przelotowe, barierę higieniczną, cyrkulacje powietrza ze strefy czystej do strefy brudnej, śluzę dla personelu między strefą brudną i strefą czystą pralni, komory czyszczenia i dezynfekcji między strefami, zawory wodne i zawory spustowe muszą być szczelne 24 Leonardo da Vinci Forschungsprojekt D/03/B/F/PP-146 082 – Moduł 1, Higiena Higiena Uregulowania prawne II • uregulowania prawne w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy - Zarządzenie Ministra Gospodarki z dnia 27.04.2000 w zakresie BHP Ustala minimum wymagań odnośnie całkowitej wymiany powietrza w pomieszczeniach produkcyjnych oraz oznaczenia przewodów zasilających oraz wysokości ścian, które są poddawane myciu Higiena 25 Leonardo da Vinci Forschungsprojekt D/03/B/F/PP-146 082 – Moduł 1, Higiena Uregulowania prawne III • Zalecenia Państwowego Zakładu Higieny odnośnie warunków procesu prania i dezynfekcji bielizny - Specyfikuje środki do dezynfekcji (Ecolab, Diversey i Clovin) - temperaturę procesu prania głównego 60 –65oC - czas prania głównego od 15 do 20 minut 26 Leonardo da Vinci Forschungsprojekt D/03/B/F/PP-146 082 – Moduł 1, Higiena Higiena Działania ustawowe • Największą pretensję do wprowadzenia ustaw, norm i wytycznych odnośnie higieny, jak wynika z doświadczenia, mają klienci! Higiena 27 Leonardo da Vinci Forschungsprojekt D/03/B/F/PP-146 082 – Moduł 1, Higiena Co to jest bielizna szpitalna? Niebezpieczeństwo infekcji zwiększa się w sposób następujący: Szpital (oddziały zakaźne) TBC- obszary epidemii Szpital (normalny) Zakłady Koszary Bielizna domowa Higiena Hotele Oddziały szpitalne dzieli się dodatkowo jak następuje 28 Leonardo da Vinci Forschungsprojekt D/03/B/F/PP-146 082 – Moduł 1, Higiena Co to jest bielizna szpitalna? Szpital Pralnia Bielizna wysoce zakażona (stacje epidemiologiczne) Nie może być przejmowana lub poddawana obróbce przez zakłady świadczące usługi w zakresie tekstyliów Bielizna zakażona (Mikrobiologia/Patologia) Dezynfekcja + pranie Bielizna podejrzana o zainfekowanie (poza tym bielizna szpitalna, bielizna domowa) (dezynfekcja musi być zakończona przed spuszczeniem pierwszej kąpieli piorącej) Dezynfekcyjny proces prania Obecność mikroorganizmów oznacza niebezpieczeństwo! 29 Leonardo da Vinci Forschungsprojekt D/03/B/F/PP-146 082 – Moduł 1, Higiena Higiena Co to jest bielizna szpitalna? Definicja „bielizna ze służby zdrowia" według „Wskazania higieny szpitalnej i zapobiegania infekcjom”: ...„dotyczy to szczególnie szpitali, domów starców i centrów rehabilitacji o charakterze klinicznym i zakładów operacji ambulatoryjnych...." Higiena (Załącznik do p. 4.4.3 i 6.4 der „Wskazania higieny szpitalnej i zapobiegania infekcjom") 30 Leonardo da Vinci Forschungsprojekt D/03/B/F/PP-146 082 – Moduł 1, Higiena GUV-V 7y (VBG 7y) Bielizna szpitalna według GUV-V 7y § 20. Bielizna szpitalna w rozumieniu tego przepisu BHP oznacza bieliznę, która przypada w udziale podczas kontroli, obróbki, konserwacji i zaopatrzenia – chorych w szpitalach jak również – domów opieki i domów opieki zdrowotnej Do bielizny szpitalnej zalicza się także bieliznę używaną w laboratoriach medycznych i prosektoriach oraz zainfekowaną bieliznę z innych obszarów Inne obszary obejmują: – oddziały zakaźne utrzymania zwierząt doświadczalnych, – laboratoria, które przeprowadzają doświadczenia z nowotworzonych kwasów nukleinowych 31 Leonardo da Vinci Forschungsprojekt D/03/B/F/PP-146 082 – Moduł 1, Higiena Higiena Szczepy testowe bakterii • Według zaleceń RKI, zarówno Enterococcus faecium jak również Staphylococcus aureus muszą być martwe, jako bakterie testowe na nośnikach bakterii z zawiesiną bakterii we krwi, do sprawdzania dezynfekującego procesu prania: Higiena • Aby być także pewnym, że są martwe wirusy (wyzwalające żółtaczkę, AIDS i SARS) , musi zastosowany zostać metoda dezynfekcji obszaru działania A i B. 32 Leonardo da Vinci Forschungsprojekt D/03/B/F/PP-146 082 – Moduł 1, Higiena Walidacja dezynfekującego procesu prania • Nośniki bakterii z obszaru szpitala (według wskazań RKI) muszą być również stosowane w innych obszarach i będą na przykład użyte na oddziałach środków spożywczych i również do walidacji dezynfekującego procesu prania. 33 Leonardo da Vinci Forschungsprojekt D/03/B/F/PP-146 082 – Moduł 1, Higiena Higiena Koniec modułu 1. (Higiena) „nie jest wystarczającym wiedzieć, należy również stosować; nie jest wystarczającym chcieć, należy również czynić." Higiena J. W. v. Goethe (1748 – 1832) 34 Leonardo da Vinci Forschungsprojekt D/03/B/F/PP-146 082 – Moduł 1, Higiena