Pobierz - Fundacja Otwarty Dialog

Fundacja Otwarty Dialog
Al. J. Ch. Szucha 11a/21
00-580 Warszawa
T: +48 22 307 11 22
W Madrycie o prześladowaniach
mediów w Kazachstanie i "sojuszu
dyktatorów"
18 czerwca w Madrycie odbyło się wspólne seminarium Reporterów Bez Granic i Fundacji
Otwarty Dialog dotyczące represji wobec dziennikarzy w Kazachstanie. Wzięli w nim udział
eksperci Fundacji, oraz kazachscy prawnicy, dziennikarze i aktywiści polityczni. W przeddzień
koronacji nowego króla Hiszpanii, uczestnicy wyrazili nadzieję, że Madryt porzuci politykę
wspierania dyktatorów i opowie się jasno po stronie przyjaciół demokracji.
Z Międzynarodowego Centrum Prasy (Auditorio del Centro Internacional de Prensa), gdzie odbyło
się seminarium, popłynął jasny komunikat: nie ma zgody na przymykanie oczu na brutalne
prześladowanie mediów w Kazachstanie. Interesy gospodarcze państw europejskich w tym kraju
nie zwalniają ich z odpowiedzialności za tolerowanie represji reżimu Nazarbayeva. Dziennikarzy i
analityków, którzy przybyli na seminarium szczególnie interesował kontekst geopolityczny
związany z kryzysem na Ukrainie i utworzeniem Unii Euroazjatyckiej. Powstanie nowego bloku
postawiło niezależnych dziennikarzy z Białorusi, Rosji i Kazachstanu w nowej sytuacji –
prześladowane redakcje nie znajdują już bezpiecznej przystani w państwach sąsiednich.
Prowadzący seminarium Raphael Panadero, dziennikarz radia Cadena SER przedstawił dylemat,
przed którym stoją władze hiszpańskie w relacjach z Kazachstanem. Z jednej strony współpraca
daje im możliwości inwestycyjne, które mogą dać impuls gospodarce. Z drugiej jednak wikła w
wątpliwe moralnie decyzje, takie jak próby bezprawnej ekstradycji związanego z opozycją
Alexandra Pavlova. Rodzi się pytanie czy ważniejsza jest w tej relacji dyplomacja gospodarcza, czy
respektowanie praw człowieka.
Merytoryczną część spotkania otworzyła prezentacja raportu Fundacji Otwarty Dialog "Los
medios independientes y de oposición en Kazajistán a punto de ser aniquilados". Jędrzej Czerep,
analityk Fundacji ocenił, że reżim umiejętnie wybiera strategie walki z krytykami, aby jak
najmniej ucierpiał na tym jego wizerunek. Jest to maska łatwa do zdjęcia, którą jednak chętnie
podtrzymują europejscy przyjaciele prezydenta Nazarbayeva.
Tamara Simakhina, prawniczka broniąca dziennikarzy prześladowanych przez aparat państwowy,
zwróciła uwagę na zaostrzenie represyjnej legislacji dotyczącej działalności mediów w ostatnich
miesiącach. Wskazała na paranoiczne kroki reżimu, który tropiąc "wspólne medium Respublika"
uderza w ośrodki niemające nic wspólnego z głównym serwisem opozycji.
Irina Petrushova, naczelna serwisu informacyjnego Respublika przypomniała, że reżim
notorycznie odbiera dziennikarzom uprawnienia do wykonywania zawodu. To dla wielu z nich
bardziej dotkliwe niż emigracja, bo realnie odcina możliwości pracy. Oceniła, że w Kazachstanie
prześladowani dziennikarze nie mają możliwości samodzielnie się bronić i zdani są na łaskę
władzy. Jedynie solidarne działanie społeczności międzynarodowej może uratować niektóre
osoby. Do tego potrzebna jest jednak świadomość natury autorytarnych reżimów byłego Związku
Radzieckiego – a tej, zwłaszcza w Hiszpanii, ostatnio brakowało. Jest jednak szansa, że rosyjska
blokada gazowa Ukrainy, która rykoszetem uderzy w Europę, przyniesie otrzeźwienie.
Kontekst społeczno-polityczny zarysował Muratbek Ketebayev, kazachski dysydent, któremu
groziła ekstradycja z Polski do Kazachstanu pod fałszywymi zarzutami terroryzmu, tymi samymi
co wobec więzionego w Hiszpanii Alexandra Pavlova. Zauważył, że w Kazachstanie duży posłuch
znajduje rosyjska propaganda: od niedawna wszedł do obiegu znany w Rosji epitet "wróg narodu",
którym określa się każdego, kto nie popiera linii władzy. Stygmatyzuje to i naraża na
niebezpieczeństwo dziennikarzy krytycznych wobec reżimu. – Europa musi pamiętać, że tworzona
przez Moskwę Unia Euroazjatycka to nie tylko związek ekonomiczny, ale przede wszystkim sojusz
dyktatorów, którzy prowadzą coraz bardziej represyjną politykę – ocenił Ketebayev, – Kiedy
Europa instrumentalnie wspiera Nazarbayeva, Putina, czy Łukaszenkę, przyjmuje zasady gry
dyktatorów i legitymizuje ich władzę.
facebook.com/OpenDialogFoundation | [email protected] | www.odfoundation.eu