Raport z nadzoru pedagogicznego sprawowanego przez

Transkrypt

Kuratorium Oświaty w Gdańsku
Raport z nadzoru pedagogicznego
sprawowanego przez Pomorskiego Kuratora Oświaty
w roku szkolnym 2010/2011
Gdańsk 2011
1
Wstęp
Podstawą prawną opracowania niniejszego raportu jest §19 rozporządzenia
Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 r. w sprawie nadzoru
pedagogicznego (Dz. U. z dnia 9 października 2009 r. Nr.168 poz. 1324).
Raport zawiera analizę danych i wnioski z realizacji nadzoru pedagogicznego
nad szkołami i placówkami w województwie pomorskim w roku szkolnym 2010/2011,
w formach: ewaluacja, kontrola i wspomaganie.
1. Ewaluacja
1.1 Ogólne informacje o przeprowadzonych ewaluacjach w roku
szkolnym 2010/2011
1) celem opracowania dokumentu jest analiza i wnioski danych z ewaluacji
zewnętrznych zrealizowanych w województwie pomorskim w roku szkolnym
2010/2011;
2) liczba przeprowadzonych ewaluacji:
- całościowych – 21
- problemowych – 69
3) zestawienie spełnienia wymagań na poszczególnych poziomach
w ewaluowanych typach szkół i placówek oraz w szkołach i placówkach
samodzielnych (tabela poniżej);
Typ
placówki
Przedszkol
a
pozi
om
1.
1
1.
2
1.
3
1.
4
A
B
6
C
D
2.
1
2.
2
2.
3
Wymagania
2.
2.
2.
3.
4
5
6
1
4
3
1
3
4
3
3
6
5
24 20 22 23 21
1
2
1
5
6
2
3
1
2
1
2
2
1
Szkoły
podstawow
e
7
7
7
1.
1
1.
2
1.
3
A
B
3
2
C
1
2
4
4
4
4
5
6
5
5
1
2
1
7
7
7
7
7
7
3.
2
3.
3
3.
4
4.
1
4.
2
4.3
1
3
4
3
4
4
3
1
4
4
4
4
2.
5
2.
6
3.
1
7
7
1
2
3
6
1
12 10 11 16 17 13
3
1
5
1
7
2.
4
3
5
4.3
1
2.
3
9
1
4.
2
1
2.
2
4
4.
1
1
2.
1
2
3.
4
1
30 30 30 30 30
1.
4
3.
3
1
E
raze
m
3.
2
2
1
1
D
E
Raz
em
4
4
21 21 21 21 21 21
4
4
4
2
1.
1
Gimnazja
1.
2
1.
3
A
1.
4
2.
1
2.
2
2.
3
2.
4
2.
5
1
3
3
3
13 12
6
16 14
2
2
8
2
1
4
2.
6
3.
1
3.
2
3.
3
3.
4
7
4
1
1
3
5
1
2
3
3
1
1
2
1
2
4.
1
4.
2
4.3
3
3
3
2
2
1
5
B
2
3
3
C
3
1
1
1
1
1
5
5
5
5
18 18 18 18 18 18
5
5
5
5
5
5
5
1.
1
1.
2
1.
3
1.
4
2.
1
2.
2
3.
2
3.
3
3.
4
4.
1
4.
2
4.3
1
2
2
1
1
3
7
2
4
3
3
1
6
D
1
E
raze
m
Licea
ogólnokszt
ałcące
A
B
4
C
3
3
1
1
D
2.
3
2.
4
2.
5
2.
6
3.
1
1
1
1
2
3
6
5
2
2
5
3
3
5
1
5
2
1
3
3
1
2
2
E
raze
m
Zasadnicz
e
szkoły
zawodowe
4
4
4
4
10 10 10 10 10 13
4
4
4
4
4
4
4
1.
1
1.
2
1.
3
1.
4
2.
1
2.
2
2.
3
2.
4
2.
5
2.
6
3.
1
3.
2
3.
3
3.
4
4.
1
4.
2
4.3
1.
1
1.
2
1.
3
1.
4
2.
1
2.
2
2.
3
2.
4
2.
5
2.
6
3.
1
3.
2
3.
3
3.
4
4.
1
4.
2
4.3
1
1
6
3
1
4
5
4
1
1
1
3
6
2
2
3
A
B
C
D
E
raze
m
Technika
A
B
1
C
1
1
1
1
1
1
1
D
1
E
raze
m
Szkoły
1
1
1
1
7
7
7
7
7
7
1
1
1
1
1
1
1
1.
1
1.
2
1.
3
1.
4
2.
1
2.
2
2.
3
2.
4
2.
5
2.
6
3.
1
3.
2
3.
3
3.
4
4.
1
4.
2
4.3
A
3
specjalne
B
C
D
E
raze
m
Inne szkoły
1.
1
1.
2
1.
3
1.
4
2.
1
2.
2
2.
3
2.
4
2.
5
2.
6
3.
1
3.
2
3.
3
3.
4
4.
1
4.
2
4.3
1.
1
1.
2
1.
3
1.
4
2.
1
2.
2
2.
3
2.
4
2.
5
2.
6
3.
1
3.
2
3.
3
3.
4
4.
1
4.
2
4.3
1
1
1
1
1
1
1
1
A
B
C
D
E
raze
m
Poradnie
psychologi
czno
–
pedagogic
zne
A
B
C
D
E
raze
m
Biblioteki
pedagogic
zne
1.
1
1.
2
1.
3
1.
4
2.
1
2.
2
2.
3
2.
4
2.
5
2.
6
3.
1
3.
2
3.
3
3.
4
4.
1
4.
2
4.3
1.
1
1.
2
1.
3
1.
4
2.
1
2.
2
2.
3
2.
4
2.
5
2.
6
3.
1
3.
2
3.
3
3.
4
4.
1
4.
2
4.3
A
B
C
D
E
raze
m
Ośrodki
doskonale
nia
nauczycieli
A
B
C
4
D
E
raze
m
1.
1
Placówki
opisane w
trzeciej
części
załącznika
do
rozporządz
enia
1.
2
1.
3
1.
4
2.
1
2.
2
2.
3
2.
4
2.
5
2.
6
3.
1
3.
2
3.
3
3.
4
4.
1
4.
2
4.3
A
B
C
D
E
raze
m
4) informacja o realizacji planu nadzoru pedagogicznego kuratora oświaty
w zakresie ewaluacji:
Rodzaj
ewaluacja
Przedszkola
Szkoły podstawowe
Gimnazja
Licea Ogólnokształcące
Technika dla młodzieży
Zasadnicze szkoły zawodowe dla młodzieży
Poradnie psychologiczno-pedagogiczne
Placówki doskonalenia nauczycieli
Szkoły policealne pomaturalne
Młodzieżowe komy kultury
Ogniska pracy pozaszkolnej
Biblioteki publiczne
W szkołach samodzielnych
W zespołach
razem
a) plan ewaluacji
całościowa
6
5
7
5
0
0
0
0
0
0
0
0
22
0
22
problemowa
25
12
9
8
8
2
8
1
2
3
1
4
83
0
83
razem
31
17
16
13
8
2
8
1
2
3
1
4
105
0
105
b) realizacja planu ewaluacji
całościowa
8
4
5
3
1
0
0
0
0
0
0
0
21
0
21
problemowa
24
18
14
6
6
0
1
0
0
0
0
0
69
0
69
razem
32
22
19
9
7
0
1
0
0
0
0
0
90
0
90
5
Plan ewaluacji został zrealizowany na poziomie około 90%. Z zaplanowanych
105 ewaluacji zrealizowano 90. Podstawową przyczyną, dla której nie zrealizowano
całości planu było odejście z pracy dwóch wizytatorów ds. ewaluacji, co z kolei
przełożyło się na zmniejszenie ilości zespołów, które były brane pod uwagę w czasie
planowania ewaluacji. Na problemy z wykonaniem planu miały również wpływ
zwolnienia lekarskie wizytatorów, w dwóch przypadkach trwające ponad dwa
miesiące.
W czasie realizacji planu dokonano niezbędnych zmian w zakresie typów
szkół i placówek, m.in. z powodu niedopracowanych narzędzi dla placówek
pozaszkolnych zrezygnowano z przeprowadzenia 3 ewaluacji w młodzieżowych
domach kultury, 1 w ognisku pracy pozaszkolnej i 4 bibliotekach publicznych.
Zastąpiono je ewaluacjami w szkołach podstawowych i gimnazjach.
1.2 Informacje dotyczące organizacji i przeprowadzania ewaluacji
Do przeprowadzenia ewaluacji powołano zespoły dwuosobowe. W pierwszej
połowie roku szkolnego 2010/2011 powoływano zespoły z zachowaniem zmienności
ich składu. Zmienność składu miała na celu wymiany wzajemnych doświadczeń
pomiędzy wizytatorami w przeprowadzaniu procesu ewaluacji. W drugiej połowie
roku 2010/2011 zaczęto odstępować od zasady zmienności na rzecz zachowania
stałego składu zespołu ewaluacyjnego i przydzielania szkół z terenu objętego
działaniem delegatury lub wydziału, gdzie był zatrudniony wizytator. Sposób
powoływania zespołów odbywał się na podstawie Zarządzenie nr 42/2010
Pomorskiego Kuratora Oświaty z dnia 13 września 2010 r. w sprawie: Regulaminu
przydzielania wizytatorów do szkół i placówek, w których została zaplanowana
ewaluacja lub kontrola planowa. W wymienionym regulaminie w części dotyczącej
ewaluacji zawarte są następujące zapisy:
1. Do przeprowadzenia ewaluacji całościowej lub problemowej wyznacza się zespół
wizytatorów spośród wizytatorów ds. ewaluacji.
2. Przydziału wizytatorów do szkół i placówek, celem wykonania przez nich
czynności ewaluacji dokonuje się w drodze losowania.
3. Losowego przydziału wizytatorów dokonuje zespół, powołany przez kuratora, na
podstawie:
a) listy szkół i placówek zaplanowanych i wybranych losowo do przeprowadzenia
ewaluacji,
b) imiennych list wizytatorów przewidzianych do przeprowadzenia ewaluacji.
4. Odstępstwo od losowego sposobu przydzielenia wizytatorowi szkoły lub placówki
może nastąpić w sytuacji wymagającej zastępstwa za wizytatora, który z przyczyn
losowych nie może zrealizować ewaluacji w przydzielonej szkole lub placówce, np.
z powodu długotrwałej niezdolności do pracy wywołanej chorobą lub innym
zdarzeniem losowym.
5. W szczególnym przypadku, gdyby ujawnione zostały okoliczności lub przyczyny
z powodu których wizytator przydzielony do danej szkoły lub placówki nie powinien
przeprowadzać w niej ewaluacji, temu wizytatorowi przydziela się kolejną szkołę
lub placówkę z zachowaniem zasad losowania.
6
6. Z czynności przydzielania wizytatorów do szkół i placówek, w których została
zaplanowana ewaluacja sporządza się protokół, do którego załącznikami są listy
szkół i placówek z przydzielonymi wizytatorami do przeprowadzenia w nich
ewaluacji.
Na podstawie prowadzonych czynności nadzoru Pomorskiego Kuratora
Oświaty nad realizacją zadań związanych z organizacją i przeprowadzaniem
ewaluacji nie stwierdzono nieprawidłowości. Wszystkie przeprowadzone ewaluacje
w roku szkolnym 2010/2011 przeprowadzono zgodnie z procedurą wynikająca
z rozporządzenia MEN w sprawie nadzoru pedagogicznego.
Dyrektorzy ewaluowanych szkół i placówek nie zgłosili do Pomorskiego
Kuratora Oświaty zastrzeżeń dotyczących raportów.
Wyniki ewaluacji były prezentowane podczas konferencji dla dyrektorów szkół
i placówek oraz omawiane także podczas spotkania z radą pedagogiczną na
podsumowaniu każdej ewaluacji. W przypadku jednego przedszkola ustalono poziom
E spełniania wymagań w obszarze „Funkcjonowanie przedszkola w środowisku
lokalnym” i „Zarządzanie przedszkolem”. Przedszkole przygotowało plan i wdrożyło
działania mające na celu poprawę stanu spełnienia wymagań we wspomnianych
obszarach.
1.3. Analiza wybranych danych z wymagań – szkoły/przedszkola
Wizytatorzy przydzielając szkołom i placówkom poziom A spełniania wymagań
brali pod uwagę szereg działań, które wyróżniały badaną szkołę lub placówkę.
Najczęściej były to następujące działania:
1)
wspólnie wypracowana i modyfikowana przez uczniów, rodziców i
nauczycieli koncepcja pracy szkoły/przedszkola z jednoczesnym praktycznym
sposobem bieżącego monitorowania realizacji zadań koncepcji,
2)
oferowanie uczniom przez szkołę zajęć umożliwiających rozwój ich
zainteresowań wykorzystując nowatorskie rozwiązania programowe
z wykorzystaniem projektów edukacyjnych również międzynarodowych,
3)
współpraca nauczycieli przy organizowaniu i realizacji procesów
edukacyjnych przekładająca się na szczególne osiągnięcia uczniów w
konkursach
i olimpiadach przedmiotowych oraz zawodach sportowych,
4)
szczególne zaangażowanie uczniów w planowanie i wdrażanie działań
wychowawczych na rzecz kształtowania prawidłowych postaw,
5)
wykorzystywanie przez szkołę możliwości środowiska na rzecz rozwoju
edukacyjnego uczniów, zaspakaja potrzeby środowiska w sposób uznany
i wysoko cenione przez partnerów.
Analiza zebranych informacji podczas ewaluacji nie daje jednoznacznych
podstaw do stwierdzenia, że w odnoszonych sukcesach w tym wymaganiu zachodzą
prawidłowości lub tendencje dotyczące określonych typów szkół lub placówek.
Podobnie brak podstaw do wskazania prawidłowości w tym zakresie ze względu na
7
wielkość szkoły lub placówki. Brak wspomnianych podstaw może być spowodowane
jeszcze zbyt małą ilością przeprowadzonych ewaluacji. Można zauważyć jedynie
tendencję wskazującą na większą liczbę wymagań spełnianych na poziomie A przez
szkoły/przedszkola z większych miast i aglomeracji w stosunku do szkół wiejskich.
W danych z ewaluacji znajdują się następujące przykłady dobrych praktyk:
a)
przedszkola:
1)
Na podstawie wyników prowadzonej wnikliwie diagnozy nauczyciele i
specjaliści przygotowują programy indywidualnego wspomagania rozwoju
dzieci (dla każdego wychowanka z orzeczeniem PPP osobny program).
2)
Przedszkole informuje o swojej pracy poprzez stronę internetową,
tablicę ogłoszeń, wydawaną gazetkę przedszkolną „Wesołe przedszkole”.
Rodzice na bieżąco są informowani o rozwoju dziecka i sposobach
wspomagania.
b)
szkoły:
1)
W ramach diagnozowania osiągnięć edukacyjnych uczniów w szkole
wypracowano system cyklicznych działań służących podnoszeniu efektów
kształcenia, do których należą:
• w klasach I - testy diagnozujące realizacje podstawy programowej,
• w klasach I i III - badania techniki głośnego czytania,
• w klasach II i III - badanie osiągnięć edukacyjnych,
• w klasach III - testy diagnozujące przygotowanie uczniów do kolejnego
etapu kształcenia,
• w klasach IV i V - testy diagnozujące poziom opanowania wiadomości
i umiejętności z języka polskiego,
• w klasach IV i V - testy diagnozujące poziom opanowania wiadomości
i umiejętności z matematyki,
• w klasach V i VI - próbne sprawdziany w wiadomości u umiejętności
w szkole podstawowej.
2)
Realizacja wielu projektów edukacyjnych w tym międzynarodowych
połączonych z wymianą uczniów.
3)
Działanie Sejmiku Korczakowskiego, na którym dzieci są prowadzącymi
debaty na wybrany wcześniej temat. Uczniowie uczą się dyskutować,
analizować
i słuchać np. o prawach dziecka, wolontariacie, służbach niosących pomoc,
swoim hobby itp. Posiedzenia sejmiku odbywają się z udziałem zaproszonych
gości np. sędzia Sądu Rodzinnego. Obrady prowadzi marszałek sejmiku.
4)
W ramach wyrównywania szans edukacyjnych szkoła dokonuje
systematycznej kompleksowej diagnozy możliwości uczniów, dającej
nauczycielom informacje na temat skuteczności stosowanych metod i form
pracy, właściwego doboru pomocy dydaktycznych, indywidualizacji procesu
nauczania i potrzeb uczniów m.in. socjalnych i edukacyjnych.
8
Wizytatorzy przydzielając szkołom i przedszkolom poziom B spełniania wymagań
zauważyli następujące trudności w osiągnięciu przez nich wspomnianego poziomu:
1)
szkoły mają trudności z wprowadzaniem nowatorskich rozwiązań
programowych,
2)
nauczyciele stosują zróżnicowane metody wspierania i motywowania,
ale nie wykorzystują współpracują z uczniami w doskonaleniu procesów
edukacyjnych,
3)
w szkole wnioski z analizy działań wychowawczych są wdrażane,
jednakże nie włącza się uczniów w planowanie i modyfikowanie działań
wychowawczych,
4)
szkoły i przedszkola monitorują procesy edukacyjne, jednak napotykają
na trudności we wdrażaniu wniosków z monitorowania w planowaniu tych
procesów,
5)
nauczyciele współdziałają w tworzeniu i analizie procesów
edukacyjnych,
a wprowadzane zmiany w przebiegu wspomnianych procesów nie zawsze są
wynikiem wspólnych ustaleń między nimi,
6)
w szkole są prowadzone działania zwiększające szanse edukacyjne
uczniów, jednak nie uwzględniają one indywidualizacji procesu edukacyjnego,
Do kryteriów, które są częściej nie spełniane na poziomie B niż inne, należą:
1)
współpraca nauczycieli dotycząca procesów edukacyjnych,
2)
informacja o postępach w nauce pomaga uczniom uczyć się,
3)
w szkole prowadzone są działania uwzgledniające indywidualizacje
procesu edukacji.
Wizytatorzy przydzielając szkołom i przedszkolom poziom D spełniania wymagań
zauważyli następujące trudności w osiągnięciu przez nie wspomnianego poziomu:
1)
nauczyciele oceniają postępy uczniów w nauce i przekazują informacje
zwrotne, jednak te informacje nie pomagają uczniom uczyć się i nie motywują
do dalszej pracy,
2)
w szkole istnieje oferta edukacyjna, jednak nie uwzględnia ona rozwoju
kompetencji potrzebnych na rynku pracy,
Nie jest możliwym stwierdzenie, czy powtarzają się uzasadnienia, jakie podali
ewaluatorzy przyznając szkołom/przedszkolom poziom spełnienia E, ponieważ
sytuacja ta dotyczyła jednego przedszkola. Z tego samego powodu nie można
stwierdzić, czy trudności na jakie napotykają szkoły i placówki w tym wymaganiu
odnoszą się do specyficznych cech strukturalnych opisanych w metryczce szkoły lub
przedszkola.
9
1.4 Analiza wybranych danych z wymagań - szkoły
Wymaganie 1.1.- Analizuje się wyniki sprawdzianu, egzaminu
gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego
kwalifikacje zawodowe
1.Pytanie badawcze Czy prowadzone są analizy jakościowe wyników egzaminów
zewnętrznych ?
Dane /wskaźniki
Jakie dane/ jakie informacje z egzaminów zewnętrznych są analizowane jakościowo?
Podać przykłady wdrożonych wniosków pochodzących z tych analiz – /wywiad
z dyrektorem/
Analizie jakościowej poddawane są wyniki uczniów z poszczególnych
przedmiotów, osiągnięcia i umiejętności uczniów w zakresie standardów
egzaminacyjnych oraz rozwiązywalność zadań przez poszczególnych uczniów.
Również określa się pozycję szkoły ze względu na trzyletnie wskaźniki wyniku
końcowego i edukacyjnej wartości dodanej EWD. Dyrektorzy stwierdzili, że również
porównują średnie wyniki szkoły w 9-stopniowej skali staninowej i dokonują wraz
z radami pedagogicznymi interpretacji tendencji rozwojowej szkoły na przestrzeni lat
oraz oceny zgodności oceniania wewnątrzszkolnego z wynikami oceniania
zewnętrznego. Ponadto zapewniają, że nauczyciele podejmują próby kontekstowej
interpretacji
wyników
egzaminów
zewnętrznych,
uwzględniając
czynniki
indywidualne, środowiskowe i pedagogiczne. Do najczęściej stosowanych zaliczyli
analizę kontekstową w zakresie środowiska z którego pochodzi uczeń, przyczyn
wpływających na podejście ucznia do nauki oraz warunków stworzonych przez dom
rodzinny do edukacji.
Ważnym aspektem interpretowania wyników egzaminów zewnętrznych jest
określenie obszarów, w których niezbędne jest wprowadzenie zmian w kontekście
dokonanej analizy oceniania zewnętrznego. I tak spośród obszarów wskazanych
przez dyrektorów należy planowanie i projektowanie pracy dydaktycznej, modyfikacja
metod nauczania i sposobów motywowania uczniów do uczenia się oraz organizacji
zajęć lekcyjnych. Dla niektórych rad pedagogicznych konieczne okazały się zmiany
we współpracy nauczycieli kształtujących te same umiejętności oraz doskonalenie
zawodowe członków rady. W niektórych szkołach zadecydowano o wprowadzeniu
zmian w nowelizacji szkolnego zestawu programów nauczania oraz ponownie
zastanowiono się nad doborem i stosowaniem podręczników szkolnych i pomocy
dydaktycznych. Niektórzy dyrektorzy uznali za konieczne wprowadzenie zmian
w wewnątrzszkolnym systemie oceniania.
Poniższy wykres przedstawia obszary, w których dokonano zmiany w
szkołach w kontekście przeprowadzonych analiz.
Przykłady obszarów, w których wdrożono zmiany
10
planowanie i projektowanie pracy
dydaktycznej
m etody nauczania
sposoby m otywowania uczniów do pracy
organizacja zajęć lekcycjnych
dobór i stosowanie pom ocy i podręczników
szkolnych
Analizując obszary, w których diagnozowane szkoły wprowadziły
zmiany,
trudno
nie
wewnątszkolny
system
oceniania
zauważyć, że wskazania dotyczą nauczycieli i działań przez nich podejmowanych.
doskonalenie zaw odowe
Wymaganie 1.2. - Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności
1. Pytanie badawcze Czy uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności
określone w podstawie
programowej stosownie do swoich możliwości
rozwojowych?
Wskaźniki/źródła
1. Proszę o zaznaczenie na skali od 1 do 8, w jakim stopniu Pana(i) uczniowie
opanowali w poprzednim roku szkolnym wiadomości i umiejętności opisane
w podstawie programowej? (Ankieta dla nauczycieli)
Świadczą o tym wyniki badań ankietowych przeprowadzonych wśród 569
nauczycieli, którzy wskazali w skali od 1 do 8, stopień opanowania przez uczniów w
roku szkolnym 2010/2011 wiadomości i umiejętności opisane w podstawie
programowej. Zdaniem 88,9% nauczycieli ich uczniowie w dość dużym stopniu
opanowali treści podstawy programowej, choć niepokojący jest procent nauczycieli
(11,1%), którzy są odmiennego zdania.
Nauczyciele: W jakim stopniu Pana(i) uczniowie opanowali wiadomości
i umiejętności opisane w podstawie programowej w poprzednim roku
szkolnym.
250
219
200
159
150
100
91
50
50
0
2
3
8
1
2
3
niew ielki stopień
4
37
5
6
7
8
duży stopień
2. Czy Twoim zdaniem zajęcia lekcyjne, w których uczestniczyłeś(łaś) dzisiaj były
dostosowane do Twoich możliwości? (Ankieta dla uczniów gimnazjum/szkoły
ponadgimnazjalnej Mój Dzień)
11
W opinii 71% uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, którzy
uczestniczyli w badaniu ankietowym zajęcia lekcyjne w dniu przeprowadzonego
badania były dostosowane do ich możliwości, co przedstawia poniższy wykres.
Uczniowie: Czy Twoim zdaniem zajęcia lekcyjne, w których uczestniczyłeś
dzisiaj były dostosowane do Twoich możliwości?
60%
54%
50%
40%
30%
20%
17%
7%
10%
0%
uczniowie
22%
tak, bardzo często tak, dość często tak, bardzo rzadko
nie wcale
3. Czy analizując osiągnięcia szkolne uczniów, uwzględniają Państwo ich
możliwości rozwojowe? Jeśli tak, proszę opisać, jak jest to realizowane. (Wywiad
grupowy z nauczycielami)
O stopniu opanowania wiadomości i umiejętności przez uczniów świadczą
informacje pozyskane z wywiadów grupowych z nauczycielami, którzy wskazali, że
systematycznie i na każdym etapie nauczania analizują osiągnięcia szkolne uczniów
uwzględniając ich możliwości rozwojowe. Po każdym półroczu kształcenia, zespoły
przedmiotowe i rady pedagogiczne opracowują statystyczne wyniki nauczania
zespołów klasowych i szkoły oraz przeprowadzają analizy kontekstowe wyników
nauczania. Na koniec roku szkolnego i etapu edukacyjnego nauczyciele przekazują
sobie informacje dotyczące kierunków dalszej pracy z uczniami. Ich zdaniem
analizowanie osiągnięć szkolnych uczniów i kierowanie się ich możliwościami
rozwojowymi jest podstawą do podejmowania wielu działań edukacyjnych, takich jak:
•
•
•
•
•
•
•
•
organizowanie zajęć lekcyjnych i kół zainteresowań dostosowanych do
potrzeb uczniów,
indywidualizowanie procesu nauczania poprzez różnicowanie stopnia
trudności zadań, hierarchizowanie wymagań edukacyjnych w cyklu
kształcenia,
dostosowywanie form i metod pracy do potrzeb i możliwości psychofizycznych
uczniów,
opracowanie
wymagań
edukacyjnych
do
indywidualnych
potrzeb
edukacyjnych uczniów,
konstruowanie indywidualnych programów nauczania dla uczniów
o specjalnych potrzebach edukacyjnych,
motywowanie i zachęcanie uczniów zdolnych do dalszej pracy,
promowanie osiągnięć i sukcesów edukacyjnych uczniów,
umożliwienie i zachęcanie wszystkim uczniów do udziału w konkursach,
olimpiadach przedmiotowych, zawodach sportowych, uroczystościach
szkolnych i pozaszkolnych,
12
•
organizowanie dodatkowej pomocy uczniom zarówno materialnej, jak
i dydaktycznej.
Wymaganie 1.3 - Nazwa wymagania: Uczniowie są aktywni
1.Pytanie badawcze: Czy uczniowie są zaangażowani w zajęcia?
Źródła/wskaźniki:
Ankieta dla uczniów (Moja szkoła) - Wybierz zdanie, które najlepiej wyraża Twoją
opinię o zajęciach lekcyjnych. (Wykres+komentarz)
Jednym z pytań zawartych w kwestionariuszu ankiety w wymaganiu
dotyczącym aktywności uczniów jest pytanie o angażujących charakter zajęć.
Z zebranych danych z ankiet wynika, że mniej niż połowa (45%) badanych uczniów
szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych potwierdza, że zajęcia dla nich są
ciekawe i angażujące, natomiast 54% uczniów jest odmiennego zdania. W
przypadku uczniów szkół podstawowych (65%) zaangażowanie w zajęciach jest
większe, co świadczy o tym informacja uzyskana z ankiet. Szczegółowe wyniki
przedstawia poniższy wykres.
Angażujący charakter zajęć lekcyjnych
350
324
300
250
223
200
150
100
50
0
84
41
5
żadne zajęcia
19
niektóre zajęcia
28
17
8
0
duża część zajęc w szystkie zajęcia brak odpow iedzi
szkoły gim nazjalne/ponagim nazjalne (680 uczniów )
szkoły podstawow e (69 uczniów)
Arkusz obserwacji zajęć - Uczniowie są zaangażowani w zajęcia. /wykres
+komentarz/
Również obserwacja zajęć potwierdziła, że uczniowie młodszych klas wykazują
większe zaangażowanie w proces dydaktyczny, niż uczniowie szkół gimnazjalnych
i ponadgimnazjalnych. Szczególnie aktywni są podczas powtarzania materiału,
rozwiązywania zadań i pracy w grupach. Ich aktywność twórcza wyzwalana jest w
wyniku zastosowania przez nauczycieli ciekawych rozwiązań metodycznych
i organizacyjnych oraz dlatego, że na lekcjach występują elementy
współzawodnictwa, praca w mniejszych i większych zespołach z przygotowanymi
wcześniej zadaniami. Uczniowie lubią kiedy nauczyciele wykorzystują na zajęciach
technologie multimedialne, gry dydaktyczne, pomoce przygotowane dla
13
poszczególnych uczniów i całych zespołów oraz kiedy otrzymują pozytywne oceny,
pochwały ustne, nagrody.
Wymaganie - 1.4 Respektowane są normy społeczne
1. Pytanie badawcze: Czy zachowania uczniów świadczą o przestrzeganiu norm
społecznych w szkole?
Rodzaje zachowań niewłaściwych/nagannych (Czy w ciągu ostatniego roku
zdarzyło się …) – uczniowie A
Badania ankietowe przeprowadzone przez wizytatorów ds. ewaluacji wśród
uczniów szkół podstawowych (64 uczniów) i gimnazjalnych/ponadgimnazjalnych (440
uczniów)
dot. rodzaju zdarzeń jakie miały miejsce na terenie szkół wykazały, że wśród
najczęściej występujących zagrożeń należy agresja słowna (przezywanie,
obrażanie), przemoc fizyczna i kradzież. Problem wymuszania pieniędzy i przymus
kupowania za własne pieniądze pojawia się wielokrotnie. Ofiarami niewłaściwych
zachowań są na ogół „inni”, a nie sami respondenci.
Rodzaje zachowań niewłaściwych, które zdarzyły się w ostatnim roku szkolnym
występujące w szkole.
350
323
300
250
190
200
150
100
3
20
11
2
15
7
19
5
28
17
kradzież
przedmiotu/pieniędzy
osobie z klasy
kradzież przedmiotu i
pieniędzy
zmuszanie innej osoby
do kupowania za
własne pieniądze
0 5
przymus kupowania za
swoje pieniądze
pobicie osoby z klasy
pobicie
szkoła podstawowa
0 6
obserwacja bójki z
użyciem ostrego
narzędzia
33
obrażenie osoby z klasy
obrażenie
0
26
uzycie w trakcie bójki
ostrego narzędzi
50
64
60
szkoła gimnazjalna/ponadgimnazjalna
Jak nauczyciele postrzegają zachowania uczniów ? (dane z pytania:
Porozmawiajmy o respektowaniu norm społecznych. Co uważają Państwo za
osiągnięcie szkoły w kształtowaniu wymaganych w szkole zachowań?) (Nauczyciele wywiad grupowy)
Nauczyciele są odmiennego zadania, uważają, że zachowania naganne wśród
uczniów to sytuacje sporadyczne i uczniowie raczej respektują i przestrzegają
ogólnie przyjęte normy społeczne. Nauczyciele w trakcie przeprowadzonych
14
wywiadów grupowych wskazali, jakie uzyskali efekty w wyniku kształtowania
zachowań u uczniów m.in.:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
widoczny spadek agresji,
znikomy problem palenia papierosów,
nieliczne kradzieże,
ograniczenie używania wulgarnych słów,
zmniejszenie wagarowanie,
prawidłowy stosunek uczniów do osób niepełnosprawnych,
widoczny wzrost świadomości i kompetencji społecznych uczniów,
coraz rzadsze wchodzenie w konflikty z prawem,
kształtowanie postawy szacunku do zwierząt i przyrody,
lepsze współdziałanie w grupie rówieśniczej i skuteczne porozumiewanie się
w różnych sytuacjach, uwzględnianie poglądów innych ludzi,
skuteczne dostosowywanie się do zapisów regulaminu szkoły.
2. Pytanie badawcze: Jakie jest poczucie bezpieczeństwa uczniów w szkole?
Źródła /wskaźniki
–
opinie uczniów A (pytania: Czy dzisiaj podczas lekcji czułeś się
bezpiecznie?; Czy dzisiaj podczas przerw czułeś się bezpiecznie?; Na
terenie szkoły po zajęciach lekcyjnych czuję się bezpiecznie?; Jeśli są w
szkole
miejsca,
w których czujesz się mało bezpieczny/a, wskaż je na liście poniżej
Analiza
wyników
ankiet
uczniów
szkół
podstawowych
(176)
i gimnazjalnych/ponadgimnazjalnych (1048) prowadzi do wniosku, że uczniowie
w szkole czują się bezpiecznie zarówno podczas zajęć edukacyjnych i przerw
lekcyjnych. Porównując dane liczbowe widoczny jest nieznaczny fakt, że uczniowie
szkół podstawowych (96%) i szkół gimnazjalnych/ponadgimnazjalnych (94%)
bezpieczniej się czują podczas zajęć dydaktycznych, niż podczas przerw (93%).
Dane liczbowe przedstawione są na poniższych wykresach.
Uczniowie: Czy dzisiaj podczas przerw lekcyjnych czułeś się bezpiecznie?
15
682
700
600
500
400
298
300
200
100 117
48
7 36
0
zdecydowanie
raczej nie
tak
4 32
szkoła podstawowa (176)
szkoła gimnazjalna/ponadgimnazjalna (1048)
Uczniowie: Czy dzisiaj podczas zajęć lekcyjnych czułeś się bezpiecznie?
690
700
600
500
400
295
300
200
100
0
132
38
zdecydowanie
tak
2
raczej tak
szkoły podstawowe (176)
27
raczej nie
4
35
zdecydowanie
nie
szkoły gim nazjalne i ponadgim nazjalne (1047)
Uczniowie w ankietach skierowanych do nich, wskazali miejsca w szkole,
w których czują się mniej bezpiecznie, zaliczyli te miejsca gdzie jest mniejszy nadzór
nauczycieli czyli toalety, szatnie.
Miejsca wskazane przez uczniów jako mało bezpieczne w szkole.
16
160
150
140
120
100
88
80
60
40
20
0
76
64
46
46
41
33
38
14
14
klasa
korytarz
boisko
toalety
szkoły gimnazjalne i ponadgimnazjalne
szatnia
4
stołowka
szkoły podstawowe
Warto zwrócić uwagę, że 53% uczniów szkół podstawowych wskazało, że
wszędzie czują się bezpiecznie w szkole i nie ma dla nich żadnych miejsc w szkole
niebezpiecznych. Natomiast niepokojąca jest opinia uczniów szkół gimnazjalnych
i ponadgimnazjalnych, gdzie tylko 30% uczniów wskazało, że w szkole występują
miejsca dla nich bezpieczne.
Wymaganie 2.1 - Szkoła lub placówka ma koncepcję pracy
1. Pytanie badawcze: W jakim stopniu nauczyciele uczestniczą w pracach nad
koncepcją pracy szkoły?
1. Ankieta dla nauczycieli: Czy uczestniczył(a) Pan(i) w pracach nad analizą i/lub
modyfikacją koncepcji pracy szkoły?
Szkoły (59), które poddane były ewaluacji, wykazały, że pracują w oparciu o
przyjętą przez Radę Pedagogiczną koncepcję pracy szkoły. Jak wynika z badania
nauczyciele w dużym stopniu uczestniczą w pracach nad koncepcją pracy szkoły
czego dowodem są wyniki ankiet, gdzie 92% uczestniczy w pracach nad analizą
i modyfikacją koncepcji pracy szkoły.
2. Wywiad z dyrektorem: Kto uczestniczy w analizie i modyfikacji koncepcji
pracy szkoły?
W opinii dyrektorów szkół uczestniczących w procesie ewaluacji nad analizą
i modyfikacją koncepcji pracy szkoły uczestniczą wszystkie podmioty szkoły z różnym
natężeniem. Największe zaangażowanie jest widoczne u samych dyrektorów i rady
pedagogicznej, co przedstawia poniższy wykres.
Dyrektorzy: Kto uczestniczy w analizie i modyfikacji koncepcji pracy szkoły?
17
60
54
49
50
45
38
40
30
22
20
13
10
0
dyrektor szkoły
nauczyciele sami
się zgłosili
uczniowie
wypowiedzi dyrektorów (57)
3. Ankieta dla nauczycieli: Czy czuje się Pan/Pani współautorem koncepcji pracy
szkoły?
Jak wynika z badania nauczyciele w dużym stopniu uczestniczą w pracach na
koncepcją pracy szkoły czego dowodem są wyniki ankiet, gdzie 94% nauczycieli
czuje się współautorami koncepcji pracy .
Wymaganie 2.2.
programowej
-
Oferta
edukacyjna
umożliwia
realizację
podstawy
1.Pytanie badawcze Czy oferta szkoły umożliwia zaspokajanie potrzeb
edukacyjnych uczniów?
Źródła/wskaźniki
1. Czy szkoła zaspokaja potrzeby edukacyjne Pana(i) dziecka? (Ankieta dla
rodziców)
Wyniki przeprowadzonych badań wskazują, że oferty zajęć edukacyjnych
realizowane w badanych szkołach są spójne z podstawą programową i odpowiadają
potrzebom uczniów. Dowodem potwierdzającym tę tezę są wyniki uzyskane z ankiet
dla rodziców. 86% rodziców potwierdza, że w badanych szkołach zaspokaja się
potrzeby edukacyjne ich dzieci.
2. Czy szkoła umożliwia Ci nauczenie się tych najważniejszych dla Ciebie
rzeczy? (Ankieta dla uczniów)
Również 91% uczniów szkół podstawowych i 82% uczniów szkół
gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych są zdania, że szkoła umożliwia im nauczenie
się dla nich najważniejszych rzeczy.
3. Czy szkoła pomaga Ci rozwijać Twoje zainteresowania?
uczniów)
(Ankieta dla
18
Należy podkreślić, że zdaniem uczniów szkoła pomaga rozwijać ich
zainteresowania, czego potwierdzeniem są dane liczbowe uzyskane z ankiet (86%
uczniów
szkół
podstawowych
i
60%
uczniów
szkół
gimnazjalnych/ponadgimnazjalnych).
Wymaganie 2.3. - Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany
1. Pytanie badawcze: Czy organizacja procesów edukacyjnych sprzyja uczeniu
się?
źródła/ wskaźniki
1. Czy Pana(i) zdaniem plan lekcji jest ułożony tak, że sprzyja uczeniu się?
/Ankieta dla rodziców/
73% rodziców potwierdza, że plan lekcji w badanych szkołach został tak ułożony, że
sprzyja uczeniu się uczniów.
2.
Czy Państwo biorą pod uwagę opinie uczniów o tym, jak powinien
przebiegać proces nauczania? Jeśli tak, proszę podać przykłady. /wywiad
grupowy
z nauczycielami/
Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany i odbywają się w ramach
wzajemnej współpracy nauczycieli i uczniów. Uczniowie za pośrednictwem swoich
przedstawicieli w samorządzie uczniowskim mogą wpływać na plany i zamierzenia
szkolne, zgłaszają swoje uwagi i wnioski podczas zajęć z wychowawcą klasy
i w trakcie przeprowadzanych badań ankietowych. Zdaniem nauczycieli szkół
podstawowych/gimnazjalnych uczniowie zgłaszają swoje uwagi i propozycje
dotyczące przebiegu nauczania, jednak są one uwzględniane w pewnym stopniu,
dotyczą w szczególności:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
tematyki i formy zajęć z godzin wychowawczych,
organizacji akcji i imprez szkolnych,
stosowania zróżnicowanych metody pracy na lekcji,
zmian sposobu prowadzenia zajęć i form przekazania treści na lekcji,
zorganizowania kół zainteresowań zgodnych z potrzebami i sugestiami uczniów,
przygotowywania dodatkowych zadań na lekcji z treści z których uczniowie mają
problemy,
sposobu wypowiedzi na lekcji (odpowiedzi ustne, pisemne, pytania na forum
klas),
prowadzenie zajęć o tematyce zgodnej z potrzebami uczniów,
zorganizowania dodatkowych zajęć, konsultacji i zespołów wyrównawczych na
prośbę uczniów.
Natomiast nauczyciele szkół ponadgimnazjalnych stwierdzili, iż pytanie
uczniów o to, jak powinien przebiegać proces nauczania w szkole nie sprawdza się,
ponieważ uczniowie nie wykazują potrzeby ingerowania w proces nauczania, który
proponuje im szkoła.
19
3. Co nauczyciele robią, aby uczniowie chcieli się uczyć? /Wywiad grupowy
z uczniami/
Również sama postawa nauczycieli sprzyja uczeniu się i zachęca uczniów do
aktywności. Nauczyciele zadają pytania problemowe, często dodatkowe
i szczegółowe, stosują skojarzenia i dokonują porównań z przykładami z życia
codziennego, konsultują wyniki pracy zespołowej i udzielają wskazówek,
naprowadzają uczniów na właściwy tok myślenia
1. Czy ktoś dzisiaj pomógł Ci się zastanowić, czego się nauczyłeś(łaś)? /ankieta
z uczniami (dwa narzędzia)/
2. Jak często na zajęciach rozwiązujesz zadania sformułowane przez nauczycieli
lub uczniów? /ankieta z uczniami/
Uczniowie szkół podstawowych wskazali, że na wszystkich (8%), na
większości (28%) oraz na niektórych (57%) zajęciach rozwiązują zadania
sformułowane przez nauczycieli. Przeczącej odpowiedzi udzieliło 7% ankietowanych
uczniów.
Wymaganie 2.4. - Procesy edukacyjne są efektem współdziałania nauczycieli
1. Pytanie badawcze: W jaki sposób nauczyciele wspierają się wzajemnie
w realizacji procesów edukacyjnych
Źródła, wskaźniki
Wywiad a nauczycielami: Proszę podać przykłady, w jaki sposób Państwo jako
nauczyciele wspierają się wzajemnie w organizacji i realizacji procesów
edukacyjnych.
Nauczyciele podają wiele przykładów, które świadczą o wzajemnym
wspieraniu siebie i do najważniejszych zaliczyli np.: organizowanie lekcji otwartych,
możliwość wspólnego wyboru programu nauczania do danego etapu edukacyjnego,
współorganizowanie imprez szkolnych, środowiskowych, wycieczek oraz wyjazdów
szkoleniowych, pomoc nauczycielom z małym stażem oraz odbywającym staż
awansu zawodowego, przeprowadzanie rad szkoleniowych (prezentacja metod pracy
na lekcji), możliwość wymiany materiałami metodycznymi (scenariusze lekcji,
ankiety, sprawdziany wiadomości). wzajemną wymianę doświadczeń zdobytych
podczas kursów i szkoleń oraz dzielenie się przykładami dobrych praktyk np.
przeprowadzanie referatów. Nauczyciele zaznaczyli, że również współuczestniczą w
tworzeniu rozkładów materiałów, planów dyżurów, opracowują sposoby realizacji
godzin z art. 42KN i ustalają formy pedagogizacji rodziców.
W sytuacji wystąpienia problemu, pomagają sobie nawzajem w rozwiązywaniu
problemów dydaktycznych i wychowawczych poprzez udzielanie porad, wymianę
doświadczeń i pomysłów, uzyskanie informacji zwrotnych na temat postępów i
problemów uczniów z danego przedmiotu. Dokonują tego na spotkaniach
nieformalnych, zespołach przedmiotowych/zadaniowych na posiedzeniach radu
20
pedagogicznej i podczas różnego rodzaju rozmów. Ponadto wzbogacają własny
warsztat pracy dydaktycznej i wychowawczej udostępniając sobie wzajemnie
materiały dydaktyczne, sprawdziany i testy scenariuszy zajęć opracowanych przez
nauczycieli.
2. Pytanie badawcze: Czy wsparcie ze strony innych nauczycieli jest
wystarczające?
Ankieta dla nauczycieli: Czy wsparcie jakie uzyskuje Pan(i) od innych nauczycieli jest
wystarczające?
Analiza zgromadzonego materiału badawczego pozwala stwierdzić, że
nauczyciele wspierają się w organizacji i realizacji procesów edukacyjnych. 81%
nauczycieli uważa, że wsparcie jakie uzyskują od innych nauczycieli jest
wystarczające, natomiast 11% nauczycieli jest odmiennego zdania.
Wymaganie 2.5 - Kształtuje się postawy uczniów
1. Pytanie badawcze – Czy postawy uczniów są kształtowane zgodnie z ich
potrzebami oraz z ich udziałem?
D wywiad - Czy uczniowie uczestniczą w tworzeniu i zmianie szkolnego systemu
oddziaływań wychowawczych?
Wyniki przeprowadzonych badań wskazują, że w różny sposób uczniowie
uczestniczą w tworzeniu i zmianie szkolnego systemu oddziaływań wychowawczych.
96% dyrektorów badanych szkół (59) potwierdza, że uczniowie uczestniczą.
U wywiad - Czy Wasze pomysły, oczekiwania mają wpływ na to, w jaki sposób w
szkole kształtuje się właściwe zachowania, pożądane postawy? Jeśli tak, jak
możecie na to wpływać, przedstawiać swoje oczekiwania, pomysły? Jeśli nie dlaczego?
Uczniowie prezentują różne stanowiska i opinie, co do powyższego zagadnienia.
Według jednej grupy uczniów ich pomysły, oczekiwania mają znaczący wpływ na to,
w jaki sposób w szkole kształtuje się właściwe zachowania i pożądane postawy i jako
przykłady wymieniają:
• uwzględnianie ich pomysłów podczas organizacji akcji charytatywnych,
wycieczek szkolnych, spotkań integracyjnych klas pierwszych, przedsięwzięć
związanych z obchodami świąt narodowych,
• aktywne uczestnictwo w pracach samorządu uczniowskiego, który jest
pomysłodawcą i organizatorem wielu imprez, uroczystości szkolnych oraz
działalności kulturalnej szkolnej,
• pośredni wpływ na dokonywanie zmian w Wewnątrzszkolnym Systemie
Oceniania,
• możliwość składania pomysłów na godzinach wychowawczych dotyczących
propozycji tematyki zajęć, wspólnego ustalania z nauczycielami klasowych
21
kontraktów/kodeksów zachowań oraz omawiania ocen zachowania uczniów z
klasy,
• możliwość udziału w różnego rodzaju projektach i przedsięwzięciach
edukacyjnych dot. promowania zasad kulturalnego zachowania.
Wystąpiły też sytuacje, że uczniowie wskazali, że ich pomysły i oczekiwania nie
mają wpływu na to, w jaki sposób w szkole kształtuje się właściwe zachowania i
pożądane postawy. Ich zdaniem postawy realizowane przez nich w szkole są ogólnie
przyjęte przez społeczeństwo i nie podlegają dyskusji. Czasami też nie mają wpływu
na organizację wycieczek, biwaków ponieważ nauczyciele nie są zainteresowani
uczestnictwem w nich. Pojawiają się również opinie, że uczniowie obawiają
się przedstawiać nauczycielom swoje pomysły na temat oceniania (np. zmiana
punkowego systemu oceniania lub jego modyfikacji) w związku z prawdopodobnymi
konsekwencjami jakie by odnieśli.
Wymaganie 2.6 - Prowadzone są działania służące wyrównywaniu szans
edukacyjnych
1. Pytanie badawcze – Czy i w jaki sposób szkoła umożliwia wszystkim
uczniom odniesienie sukcesu edukacyjnego na miarę ich możliwości?
Rodzice wywiad - Czy szkoła podejmuje starania, aby umożliwić wszystkim uczniom
odniesienie sukcesu szkolnego na miarę ich możliwości? Proszę podać przykład
takiej działalności
Większość rodziców podczas wywiadu grupowego potwierdziła, że widoczne są
działania i starania podejmowane przez szkoły w celu umożliwienie odniesienia
sukcesu szkolnego przez każdego ucznia. Świadczy o tym przystępowanie szkół do
różnego rodzaju imprez o charakterze edukacyjnym, liczny udział uczniów
w konkursach, zawodach szkolnych i pozaszkolnych, zajęciach dodatkowych
i wyrównawczych. Rodzice uważają, że każdy uczeń ma możliwość skorzystania
z bogatej oferty zajęć ponadobowiązkowych adekwatnej do jego możliwości
i zainteresowań. Ponadto ich zdaniem nauczyciele czasami poza lekcjami pracują
z uczniami indywidualnie, aby wytłumaczyć niektóre partie materiału lub przygotować
do udziału w konkursach. Nagradzają uczniów zdolnych stypendiami naukowymi.
Pojawiły się jednostkowe opinie rodziców że oferta zajęć pozalekcyjnych jest
uczniom narzucona, a szkoła przed przedstawieniem tej oferty nie prowadziła
sondażu.
Dyrektor wywiad - Jakie działania zwiększające szanse edukacyjne uczniów
prowadzi szkoła?
Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że w szkołach (59)
prowadzone
są działania zwiększające i służące wyrównaniu szans edukacyjnych uczniów, mimo
istniejących czynników społecznych i ekonomicznych ograniczających osiąganie
sukcesu edukacyjnego przez ucznia. Wśród wielu dowodów wymienianych przez
dyrektorów na poparcie tego sądu można wskazać:
• realizowanie bogatej oferty zajęć dodatkowych, pozalekcyjnych, kół
zainteresowań i kursów dających dodatkowe kwalifikacje zawodowe,
22
•
•
•
•
•
•
•
rozwijanie zainteresowań i talentów uczniów zdolnych poprzez zorganizowanie
dla nich zajęć dodatkowych, konsultacji i przygotowanie do konkursów,
stworzenie uczniom możliwości rozwijania ich zainteresowań poprzez
organizowanie wyjazdów i wycieczek edukacyjnych krajowych i zagranicznych,
indywidualizację procesu dydaktycznego np. system oceniania dostosowany do
możliwości ucznia,
zorganizowanie zajęć dodatkowych dla uczniów potrzebujących pomocy np.
terapii pedagogicznej, zajęć logopedycznych, gimnastyki korekcyjnej,
rewalidacyjnych, socjoterapeutycznych, wyrównawczych,
umożliwienie uczniom wzięcie udziału w przedsięwzięciach służących
wyrównywaniu szans edukacyjnych,
stosowanie aktywizujących metod pracy z uczniem, stałe motywowanie uczniów
do nauki, dostosowanie wymagań i metod pracy do możliwości uczniów,
współpraca z instytucjami działającymi na rzecz oświaty.
Nauczyciele wywiad - W jaki sposób indywidualizowany jest proces edukacji?
Proszę podać przykłady.
W celu wyrównywania i zwiększania szans edukacyjnych uczniów w badanych
szkołach stwierdzono, że podejmuje się działania uwzględniając indywidualizację
procesu edukacji, co potwierdzają informacje zgromadzone podczas wywiadu
z nauczycielami.
W tym celu zdaniem nauczycieli prowadzone są zajęcia indywidualne z uczniem
zdolnym i z trudnościami w nauce przy wykorzystaniu stopniowania trudności zadań,
różnicowaniu limitów czasowych na rozwiązywanie zadań, dostosowaniu wymagań
edukacyjnych dla uczniów o specjalnych potrzebach, zorganizowaniu odpowiednich
warunków w czasie sprawdzianu oraz dostosowaniu kryteriów oceniania do
dysfunkcji ucznia. W szkołach istnieje system wspierania uczniów, którego zadaniem
jest, według nauczycieli, motywowanie uczniów do pełnego wykorzystania ich
możliwości i zainteresowań, zachęcanie do wzięcia udziału w indywidualne
konsultacje kołach zainteresowań zespołach wyrównawczych dodatkowych zajęciach
(matematyka, przyroda, j. polski, historia w ramach godz. art. 42 KN), stosowanie
oceniania kształtującego z komentarzem słownym z zaznaczeniem dobrych stron
dziecka, przyjmowanie odpowiedniej postawy nauczycielskiej (życzliwość, uśmiech,
chwalenie i stosowanie stwierdzeń, że dzieci są mądre).
Jako przykład zindywidualizowanych działań sprzyjających nauce nauczyciele
wskazali: stopniowanie trudności zadań i ich zróżnicowanie w szczególności zadań
otwartych, indywidualne określenie limitów czasowych na rozwiązanie zadań,
organizowanie zajęć dydaktyczno-wyrównawczych, dostosowanie do zaleceń
poradni psychologiczno-pedagogicznej, zachęcanie uczniów do aktywności,
udzielanie pochwał i dostrzeganie drobnych sukcesów, praca indywidualna
z uczniem zdolnym, dostosowanie kryteriów oceniania do dysfunkcji ucznia oraz
systematyczna współpraca z rodzicami dzieci dyslektycznych.
Zdaniem nauczycieli biorących udział w wywiadzie w badanych szkołach
występuje indywidualizacja procesu edukacji, jako przykłady takiej indywidualizacji
23
wymieniają: dostosowywanie metod pracy, środków dydaktycznych do
indywidualnych potrzeb uczniów, rozwijanie zainteresowań poprzez udział w kołach
zainteresowań, zajęcia wyrównawcze i reedukacyjne oraz terapia pedagogiczna.
Indywidualizacja procesu edukacji odbywa się poprzez dostosowanie planów
nauczania do zaleceń poradni psychologiczno – pedagogicznej i tworzenie
indywidualnych planów pracy dla dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych, dla
dzieci niedowidzących lub niedosłyszących dostosowuje się karty pracy i zapewnia
odpowiednie miejsce w sali lekcyjnej.
Wymaganie 3.1. - Wykorzystywane są zasoby środowiska na rzecz
wzajemnego rozwoju
1.Pytanie badawcze Jakie działania podejmuje szkoła we współpracy
z podmiotami środowiska?
Ankieta dla nauczycieli – Jakie działania dydaktyczne, wychowawcze i organizacyjne
prowadziła Pani we współpracy z podmiotami środowiska lokalnego w tym lub
poprzednim roku szkolnym? (charakterystyka na poziomie B - współpraca szkoły z
instytucjami szkoły i organizacjami działającymi w środowisku wpływa korzystnie na
rozwój edukacyjny uczniów)
Nauczyciele potwierdzili, że w tym i w poprzednim roku szkolnym prowadzili
we współpracy z podmiotami środowiska lokalnego różnorodne działania
dydaktyczne, wychowawcze i organizacyjne, takie jak: organizowanie wyjazdów,
szkoleń, zajęć pozalekcyjnych i profilaktycznych, imprez środowiskowych, projektów
edukacyjnych oraz w innych np. pomoc w pozyskiwaniu środków finansowych na
nagrody dla uczniów, w organizacji turniejów, olimpiad przedmiotowych i
uroczystości szkolnych. Ponadto kluczowymi podmiotami, z którymi szkoły
współpracują, zdaniem respondentów, są: organy prowadzące szkoły w zakresie
działań statutowych i akcji profilaktycznych, szkoły sąsiadujące z daną szkołą
(wspólna organizacja imprez, zawodów sportowych), Poradnie Psychologiczno –
Pedagogiczne
(profilaktyka
i poradnictwo), Biblioteki Miejskie, Pedagogiczne (zajęcia biblioteczne, targi książki,
wystawy i spotkania z ciekawymi ludźmi). O wymiarze zaangażowania nauczycieli
w podejmowane działania przedstawia poniższy wykres.
Stopień zaangażowania nauczycieli w podejmowane działania we współpracy
ze środowiskiem.
24
inne
18
projekty edukacyjne
80
stypendia dla ucznia
57
prowadzenie lekcji
90
organizacja zajęć profilaktycznych
67
90
zakup sprzetu
165
imprezy środowiskowe
198
organizacja zajęć pozalekcyjnych
222
organizacja wyjazdów
0
50
100
150
200
250
opinie nauczycieli
3.Pytanie badawcze Jaki wpływ na rozwój uczniów ma współpraca szkoły ze
środowiskiem?
Wywiad z dyrektorem : Proszę wymienić najważniejsze korzyści, jakie odnoszą
uczniowie dzięki współpracy szkoły z podmiotami działającymi w lokalnym
środowisku? (charakterystyka na poziomie B - współpraca szkoły z instytucjami
szkoły i organizacjami działającymi w środowisku wpływa korzystnie na rozwój
edukacyjny uczniów);
Do najważniejszych korzyści, jakie odnoszą uczniowie dzięki współpracy
szkoły z podmiotami działającymi w lokalnym środowisku, dyrektorzy szkół (15)
zaliczyli: kształtowanie postaw i zachowań uczniów przygotowujących ich do życia
w społeczeństwie, integrowanie i utożsamianie się ze środowiskiem lokalnym oraz
poznawanie historii i kultury swojego regionu. Współpraca ze środowiskiem
zapewnia uczniom lepsze warunki edukacji tzn. rozwój bazy szkolnej (modernizacja
sal lekcyjnych, zakup sprzętu i pomocy), wzrost bezpieczeństwa w szkole i poza nią
(monitoring wizyjny, zakup koszulek odblaskowych i znaczków na tornistry) oraz
usprawnienie organizacji pracy szkoły (odśnieżanie szkoły, usuwanie wszelkich
awarii).
Dzięki współpracy szkoły z podmiotami działającymi w lokalnym środowisku
uczniowie mają możliwość poznawania nowych obiektów i instytucji pozaszkolnych,
dzięki którym rozwijane są zainteresowania wśród uczniów, mają możliwość
zdobywanie wiadomości i umiejętności praktycznych poprzez konfrontacje wiedzy
szkolnej z praktyką na wycieczkach do zakładów pracy, zajęciach na uczelni,
w planetarium. Ponadto dzięki współpracy szkoły z podmiotami działającymi
w lokalnym środowisku, uczniowie uzyskują wsparcie finansowe (nagrody i pomoc
materialna) oraz pomoc merytoryczna poprzez udział w zajęciach prowadzonych
przez wykładowców wyższych uczelni.
25
Zdaniem dyrektorów współpraca szkół z wybranymi do współpracy
podmiotami środowiska lokalnego w znaczący sposób podniosła jakość pracy szkoły
i przyczyniła się do rozwoju uczniów.
Wymaganie 3.2. - Wykorzystywane są informacje o losach absolwentów
1.Pytanie badawcze: W jaki sposób szkoła wykorzystuje informacje o losach
absolwentów?
Dane/wskaźniki:
Odpowiedzi na pytania :
W jaki sposób informacje o losach absolwentów są wykorzystywane przez Państwa
w uczeniu i wychowaniu? /wywiad grupowy z nauczycielami/
Z przeprowadzonych badań wynika, że szkoły pozyskują wiedzę o losach
absolwentów i wykorzystują ją w procesie nauczania i wychowania.
Z przeprowadzonych wywiadów z nauczycielami wynika, że badani respondenci
przeprowadzają analizy wyników kształcenia uczniów i kontynuacji przez nich nauki,
a następnie na tej podstawie formułują wnioski, które wykorzystują w planowaniu
pracy z uczniami w dalszej edukacji.
Wiedza o losach absolwentów, zdaniem nauczycieli, jest wykorzystywana
przez nich w procesie nauczania jako czynnik motywujący uczniów do
systematycznej nauki i pracy. Dodatkowo na zajęciach często przywołują przykłady
osiągnięć i sukcesów absolwentów oraz organizują spotkania z nimi dla uczniów.
Wiedza o losach absolwentów w szczególności, jaki procent uczniów
zakwalifikował się do szkoły pierwszego wyboru oraz kierunku wybranych studiów,
potwierdza czy podejmowane przez nauczycieli oddziaływania dydaktycznowychowawcze były skuteczne oraz czy dobór metod i form pracy był właściwy.
Ponadto na podstawie informacji o losach absolwentów nauczyciele pomagają
ukierunkowywać uczniów podczas podejmowania decyzji o wyborze szkoły oraz
przygotowują ofertę edukacyjną pod potrzeby uczniów, klasy (zajęcia pozalekcyjne,
klasy sportowe, językowe).
Czy Państwa zdaniem nauczycielom i innym pracownikom szkoły zależy na
współpracy z lokalnym środowiskiem?( Pytanie prekategoryzowane, wywiad grupowy
z partnerami i samorządem)
Partnerzy i samorząd lokalny (100%) oraz rodzice, zwrócili uwagę na to, że
w szkołach kładzie się duży nacisk na współpracę z rodzicami.
Wymaganie 3.3 - Promowana jest wartość edukacji
1. Pytanie badawcze: Jak postrzegana jest szkoła w środowisku i jakie
czynniki wpływają na jej wizerunek?
Źródła danych:
Pytania:
26
Czy szkoła dba o jakość uczenia się? /wywiady z rodzicami, partnerami i
samorządem; dane statystyczne + pytania otwarte/
W świetle przeprowadzonych badań, szkoły (15) są dobrze postrzegane przez
środowisko lokalne o czy świadczą wypowiedzi partnerów, przedstawicieli
samorządu lokalnego oraz rodziców. Ich zdaniem szkoły dbają o jakość uczenia się,
podejmują wiele działań i przedsięwzięć w powyższym zakresie.
Rodzice: Czy szkoła dba o jakość uczenia się?
350
300
250
200
150
100
50
0
301
90
72
20
zdecydow anie tak
raczej tak
raczej nie
zdecydowanie nie
Wywiad z partnerami i samorządem: Czy szkoła dba o jakość uczenia się?
Numer odpowiedzi Treść odpowiedzi Częstość Procent Procent ważnych
1
Zdecydowanie nie
0
0%
0%
2
Raczej nie
0
0%
0%
3
Raczej tak
2
40%
40%
4
Zdecydowanie tak
3
60%
60%
Braki odpowiedzi
0
0%
Razem
5
100%
100%
Czy uzyskują Państwo pełną informację na temat osiągnięć szkoły? /Wywiad
grupowy z partnerami i samorządem/
Ponadto prowadzą działania informacyjne dotyczące oferty edukacyjnej,
organizują zajęcia dodatkowe, pozalekcyjne (zajęcia i kursy językowe, komputerowe,
koła zainteresowań), modernizują i rozbudowują bazę szkolną, biorą udział w
programach i projektach ogólnopolskich/międzynarodowych, promują uczniów
zdolnych w tym laureatów konkursów.
W odczuciu rodziców szkoły dbają o swój wizerunek i jakość kształcenia
czego dowodem jest uzyskiwanie przez uczniów wysokich wyników ze
sprawdzianów/egzaminów zewnętrznych, dużej liczby świadectw z wyróżnieniem,
kontynuowanie nauki przez absolwentów w wybranych szkołach, wysoka zdawalność
egzaminu maturalnego i dostanie się na studia, uzyskiwanie wysokich lokat
w konkursach i zawodach sportowych. Sukcesy te, w opinii rodziców, szkoły
zawdzięczają kształtowaniu przez lata właściwych relacji między nauczycielami
a uczniami.
Ponadto w badanych szkołach stwierdzono, że przekazywane są informacje
o celowości i skuteczności swoich działań, gdzie dowodem są informacje
27
przekazywane rodzicom o celowości podejmowanych działań, o planowanych
zamierzeniach, w drugiej kolejności informują jakie działania szkoły sprawdzają się
ze względu na ich wartość edukacyjną i wychowawczą.
Czy Pana(i) zdaniem nauczycielom i innym pracownikom szkoły zależy na
współpracy z rodzicami? (Pytanie jednokrotnego wyboru ,ankieta dla rodziców)
Rodzice: Czy Pana (i) zdaniem nauczycielom i innym pracow nikom szkoły zależy na w spólpracy z rodzicam i?
290
300
250
200
150
138
100
45
50
0
zdecydowanie tak
raczej tak
raczej nie
16
zdecydow anie nie
Czy Państwa zdaniem nauczycielom i innym pracownikom szkoły zależy na
współpracy z lokalnym środowiskiem? (wywiad grupowy z partnerami i samorządem)
Numer odpowiedzi Treść odpowiedzi Częstość Procent Procent ważnych
1
Zdecydowanie nie
0
0%
0%
2
Raczej nie
0
0%
0%
3
Raczej tak
0
0%
0%
4
Zdecydowanie tak
5
100%
100%
Braki odpowiedzi
0
0%
Razem
5
100%
100%
Wymaganie 3.4 - Rodzice są parterami szkoły
Pytanie badawcze: W jakim stopniu rodzice uczestniczą w podejmowaniu
decyzji dotyczących pracy szkoły?
1. Ankieta dla nauczycieli: (Czy rodzice uczestniczą w podejmowaniu decyzji
dotyczących życia szkoły?)
Wszyscy nauczyciele uważają, że rodzice uczestniczą w podejmowaniu decyzji
dotyczących życia szkoły.
2. Wywiad z dyrektorem: (Proszę wskazać decyzje, na które rodzice mieli
największy wpływ)
Również dyrektorzy potwierdzają, że rodzice mają wpływ ale pośredni na
działania szkoły, do najważniejszych zaliczając:
• opiniowanie organizacji pracy szkoły,
• przeznaczenie i podział środków specjalnych z funduszy rady rodziców,
• realizację i modyfikację programu profilaktycznego i wychowawczego,
28
• określenie wysokości składki na radę rodziców i ubezpieczenia oraz wybór
ubezpieczyciela,
• organizację i logistykę różnych imprez okolicznościowych w szkole,
• poprawę bezpieczeństwa dzieci w szkole i poza nią,
• rezygnację z jednolitego stroju, wprowadzenia identyfikatorów.
3. Ankieta dla rodziców: (Czy opinie rodziców są brane pod uwagę przy
planowaniu działań szkoły?)
Natomiast 68% rodziców uważa, że ich opinie są brane pod uwagę przy
planowaniu działań szkoły, odmiennego zdania jest 32%. Wśród wielu dowodów
wymienianych przez rodziców są: opiniowanie dokumentów programowych szkoły,
szkolnych programów i regulaminów pracy, opiniowanie pracy nauczycieli
ubiegających się o wyższy stopień awansu zawodowego, podejmowanie decyzji
finansowych (aplikowanie o granty unijne na potrzeby szkoły, dofinansowanie
zawodów i imprez).
Wymaganie 4.1 - Funkcjonuje współpraca w zespołach
1.Pytanie badawcze: Jaki jest poziom zaangażowania nauczycieli we
współpracę?
1. Rodzaje zespołów nauczycieli: W pracę jakich zespołów jest Pan(i)
zaangażowany(a)?/ ankieta dla nauczycieli
Zdaniem ankietowanych nauczyciele są oni zaangażowani w pracę różnego
rodzaju zespołów, takich jak: wychowawczy (58%), ds. organizacji imprez (53%),
programowy (41%), metodyczny (29%), szkoleniowy (23%), ds. współpracy
z otoczeniem (20%), zarządzania szkołą (8%), oraz w zespole ds. egzaminów
zewnętrznych, integracji europejskiej, medialnych, edukacji wczesnoszkolnej,
diagnoz i analiz, wizerunku i promocji szkoły, rekrutacji, bezpieczeństwa. Poniżej
został przedstawiony wykres dotyczący stopnia zaangażowania nauczycieli w pracę
zespołów.
29
Nauczyciele: W pracę jakich zespołów jest Pan(i) zaangażowany(a)?
180
172
157
160
140
120
121
100
85
80
67
60
40
23
20
3
inne
nie
uczestniczę
współpracy z
otoczeniem
organizacji
imprez
szkoleniowy
zarządzania
szkołą
wychowawczy
metodyczny
programowy
0
62
60
2) Zaangażowanie we współpracę: Jak ocenia Pan(i) zaangażowanie nauczycieli
w pracę zespołów szkolnych?/wywiad z dyrektor;
Z wypowiedzi dyrektorów i nauczycieli wynika, że większość nauczycieli
angażuje się w pracę zespołów nauczycielskich w wysokim stopniu. Wysoki (77%)
stopień korzystania przez nauczycieli z pomocy innych nauczycieli w rozwiązywaniu
problemów, które napotykają w swojej pracy oraz na wspólne planowanie wspólnie
z innymi nauczycielami działań w szkole (95%).
3) Jak często korzysta Pan(i) z pomocy innych nauczycieli w rozwiązywaniu
problemów, które napotyka Pan(i) w szkole?/ ankieta dla nauczycieli;
Nauczyciele: Jak często korzysta Pan(i) z pomocy innych nauczycieli w
rozwiązywaniu problemów, które napotyka Pan(i) w szkole?
187
200
150
100
50
0
63
41
1
bardzo często
często
rzadko
nigdy
4
nie m am takiej
potrzeby
4) Jak często Pan(i) planuje wspólnie z innymi nauczycielami działania
w szkole?/ankieta dla nauczycieli
30
Nauczyciele: Jak często Pan(i) planuje wspólnie z innymi nauczycielami działania w szkole?
160
140
120
100
80
60
40
20
0
153
126
13
w zdecy dow anej
w iększości w spólnie
w w iększości
w spólnie
planow anie
indyw idualne
Wymaganie 4.2 - Sprawowany jest wewnętrzny nadzór pedagogiczny
1.Pytanie badawcze: W jaki sposób wnioski płynące z nadzoru pedagogicznego
wpływają na rozwój szkoły?
Ankieta dla nauczycieli - W jakim stopniu wnioski płynące z nadzoru pedagogicznego
(ewaluacji wewnętrznej) są podstawą dla wprowadzanych zmian w funkcjonowaniu
szkoły? (wykres).
Zdaniem 98% ankietowanych nauczycieli wyniki i wnioski z wewnętrznego
nadzoru pedagogicznego są wykorzystywane do planowania pracy szkół, gdzie
w oparciu o nie zostały wprowadzone zmiany w funkcjonowaniu szkoły.
Wywiad grupowy z nauczycielami - W jaki sposób zmiany te wpływają na rozwój
szkoły? (komentarz).
Według nauczycieli, najważniejsze to: efektywne wykorzystanie potencjału
uczniów, rodziców i nauczycieli, wszechstronny rozwój zainteresowań każdego
ucznia, podniesienie poziomu nauczania dzięki wyższej frekwencji uczniów na
zajęciach, zwiększenie oferty zajęć dodatkowych i pozalekcyjnych, wzrost
efektywności nauczania języków obcych. Ponadto ich zdaniem wprowadzone zmiany
w funkcjonowaniu szkoły wpływają na rozwój szkoły, unowocześnienie procesu
edukacyjnego, podnoszenie efektów kształcenia i uzyskiwanie osiągnięć
dydaktycznych i sportowych uczniów na szczeblu powiatu i województwa.
W opinii nauczycieli powyższe zmiany wpłynęły na poprawę bezpieczeństwa
uczniów, warunków pracy nauczycieli i uczniów, zmianę wizerunku szkoły
w środowisku, wzrost zadowolenia rodziców i zwiększenie ich udziału w życie szkoły.
Uczniowie mają satysfakcję z efektów swej pracy i uzyskują sukcesy na miarę swoich
możliwości.
31
Nie we wszystkich szkołach podano przykłady rozwoju szkół ponieważ dopiero
podjęto działania i nie jest możliwe dokonania oceny.
Wymaganie 4.3. - Szkoła lub placówka ma odpowiednie warunki lokalowe
i wyposażenie
1.Pytanie badawcze Czy baza lokalowa i wyposażenie szkoły w pomoce
dydaktyczne umożliwiają realizację podstawy programowej?
1. Jak Pan(i) ocenia warunki lokalowe - czy są one odpowiednie do realizowania
podstawy programowej i przyjętych w szkole programów? (Ankieta dla nauczycieli)
Dowodem potwierdzającym ten sąd są wyniki ankiet nauczycieli, które
wskazują, że 46% nauczycieli uważa, że warunki lokalowe są wystarczające do
realizowania podstawy programowej i przyjętych w szkole programów a 40%, że
występują tylko nieliczne braki. Pozostali tj.10% wskazało na znaczące braki.
Powyższe informacje ilustruje wykres.
Jak Pan(i) ocenia warunki lokalowe w szkole - czy są one odpowiednie?
300
276
250
200
137
150
138
120
100
50
0
43
są odpowiednie
występują
nieliczne braki
rodzice
31
30
9
występują
są
znaczące braki niewystarczające
nauczyciele
2.
(Ankieta dla rodziców)
300
276
250
200
150
137
100
50
0
138
120
43 31
są odpowiednie
30
9
występują
znaczące braki
rodzice
nauczyciele
32
3. Jak Pan(i) ocenia wyposażenie szkoły w pomoce dydaktyczne - czy jest ono
wystarczające do realizacji Pana(i) przedmiotów? (Ankieta dla nauczycieli)
Zdaniem 35% nauczycieli wyposażenie jest wystarczające do realizowania
podstawy programowej i przyjętych w szkole programów nauczania. Pozostali
nauczyciele 54% stwierdzili, że występują nieliczne braki w wyposażeniu, a 11%
nauczycieli uważa, że występują znaczące braki. Ankietowani uczniowie 76%
potwierdzali, że w badanych szkole jest wystarczająco dużo pomocy do nauki,
pozostali uczniowie 23 % są odmiennego zdania.
4. Czy, Twoim zdaniem, w szkole jest wystarczająco dużo pomocy do nauki?
(ankieta dla uczniów)
Analiza danych uzyskanych z ankiet dla nauczycieli i uczniów pozwala
stwierdzić, że wyposażenie w badanych szkołach znajduje się wyposażenie
wystarczające do realizowania podstaw programowych i przyjętych w szkole
programów nauczania.
Międzywymaganiowe - fakultatywne
2. Pytanie badawcze – Czy nauczyciele, uczniowie i rodzice mają wpływ na
procesy decyzyjne zachodzące w szkole? Jeżeli tak, to w jaki sposób ?
1.1 Źródła, wskaźniki
R ankieta - Czy opinie rodziców są brane pod uwagę przy planowaniu działań
szkoły?
Zdaniem 68% rodziców ich opinie są brane pod uwagę przy planowaniu działań
szkoły.
Rodzice: Czy opinie rodziców sa brane pod uwagę przy planowaniu działań szkoły?
300
268
250
200
150
124
100
50
0
53
zdecydowanie tak
30
raczej tak
raczej nie
zdecydowanie nie
33
R wywiad - Proszę podać przykład działań szkoły, na które wpływ miały opinie
rodziców?
Potwierdzeniem wpływu rodziców na procesy decyzyjne zachodzące w szkole
są przykłady podane przez nauczycieli w trakcie wywiadów grupowych, gdzie
wskazali działania, na które mieli wpływ, m.in :
1)
poprawę bezpieczeństwa uczniów na terenie szkoły,
2)
wprowadzenie i organizację zajęć dodatkowych,
3)
utworzenie oddziału przedszkolnego dla dzieci w wieku od 3 do 5 lat,
4)
uczestnictwo i współorganizacja w imprezach
wewnętrznych i
zewnętrznych, w których szkoła bierze udział,
5)
zmianę systemu oceniania, planu zajęć, regulaminu szkoły,
6)
powstanie wolontariatu szkolnego działającego pod patronatem
Caritasu,
7)
zmianę nauczyciela w danej klasie, zmianę relacji nauczyciel- uczeń,
8)
na rezygnację lub z wprowadzenie jednolitego stroju szkolnego
9)
remont i rozbudowę szkoły oraz zakup pomocy dydaktycznych.
N ankieta - Czy uważa Pan(i), że Pana(i) głos jest brany pod uwagę w trakcie
podejmowania decyzji o wprowadzaniu koniecznych zmian w realizacji procesów
edukacyjnych?
Nauczyciele: Czy uważa Pan(i), że głos Pana(i) jest brany pod uwagę w trakcie podejmowania decyzji
o wprowadzaniu koniecznych zmian w realizacji procesów edukacyjnych?
800
764
633
600
400
139
200
0
zdecydowanie tak
raczej tak
raczej nie
111
zdecydowanie nie
N ankieta - Proszę uzasadnić odpowiedź.
Również nauczyciele mają poczucie, że ich propozycje i uwagi, są rozważane
i są ważne w pracy szkoły. Nauczyciele wskazali, że mają możliwość wypowiadania
własnego zdania, zaproponowania różnego rodzaju rozwiązań organizacyjnych oraz
zatwierdzanie wniosków nauczycieli na posiedzeniu Rady Pedagogicznej. Często
przeprowadzają dyskusje w ramach zespołów zadaniowych/przedmiotowych
działających w szkole oraz przekazują informację i wiedzę ze spotkań metodycznych
na radach szkoleniowych, spotkaniach nieformalnych, warsztatach metodycznych.
Propozycje nauczycieli są wykorzystywane przez dyrektorów szkół w trakcie
tworzenia i modyfikacji planu pracy szkoły, czego przykładem dokonanych zmian są:
• ustalanie oferty i rodzaju zajęć dodatkowych,
• zwiększenie ilości godzin języka obcego,
• decydowanie o zakupie pomocy dydaktycznych i modernizacji sal,
34
•
•
•
•
ustalanie przedmiotowego systemu oceniania oraz wewnątrzszkolnego systemu
oceniania,
współorganizowanie programów edukacyjnych, projektów, konkursów, zawodów,
ustalanie propozycji tematyki szkoleniowej Rady Pedagogicznej,
decydowanie o wyborze programów nauczania, podręczników dydaktycznych.
Zdarzyły się też nieliczne głosy nauczycieli, którzy uważają, że ich głos nie jest
brany pod uwagę do wprowadzenia koniecznych zmian w realizacji procesów
edukacyjnych, ponieważ mają za krótki staż pedagogiczny nie zgłaszali żadnych
wniosków oraz nie mieli takiej potrzeby. Uważali, że wiele decyzji jest
podejmowanych przez dyrekcję szkoły i nie zawsze propozycje są możliwe do
zrealizowania.
U ankieta - Czy nauczyciele pytają Was o opinie, w jaki sposób chcielibyście uczyć
się na lekcjach?
Ponadto ankietowani uczniowie szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych
stwierdzili, że nauczyciele biorą pod uwagę ich opinie w sprawie, jak chcieliby się
uczyć na wszystkich zajęciach w 2%, na większości zajęć w 11%, na niektórych
zajęciach w 48%. Niepokojący jest wysoki procent uczniów 38,16%, dla których nie
występują nigdy takie sytuacje.
Uczniowie: Czy nauczyciele pytają Was o opinie, w jaki sposób chcielibyscie uczyć się na lekcjach?
1400
1261
1200
991
1000
800
600
400
200
0
290
55
na wszystkich
zajęciach
na większości
zajęciach
na niektórych
zajęciach
nigdy
U wywiad - Proszę podać przykład jakiejś zmiany w szkole, która została
przygotowana wspólnie przez nauczycieli i uczniów. Co o tym sądzicie?
Również uczniowie podczas przeprowadzanych z nimi wywiadów wymienili
przykłady wprowadzonych zmian w szkole i czego dotyczył ich wpływ, m.in.:
1)
przebiegu proces nauczania w szczególności sposobów, metod i form
pracy na lekcji,
2)
wprowadzenia lub zwiększenia wymiaru zajęć pozalekcyjnych
zgodnych
35
3)
z zainteresowaniami ,
4)
tematyki lekcji przedmiotowych i godzin wychowawczych,
5)
terminów testów, sprawdzianów, prac klasowych,
6)
wspólnego
zorganizowania
z
nauczycielami
uroczystości
okolicznościowych, konkursów szkolnych, apeli tematycznych, przedstawień
teatralnych,
7)
realizacji zadań w ramach koła wolontariatu, organizację akcji
charytatywnych
i festynów integracyjnym,
8)
wspólnego ustalania wycieczek szkolnych, przedmiotowych i
turystycznych,
9)
dokonania zmian w wewnątrzszkolnym systemie oceniania dot. zmiany
skali punktowej ocen zachowania, sposobu oceniania,
10)
zmodernizowanie bazy szkolnej.
36
1.5. Analiza wybranych danych z wymagań - przedszkola
Wymaganie 1.1.- Dzieci nabywają wiadomości i umiejętności
1.Pytanie badawcze Czy dzieci nabywają wiadomości i umiejętności określone
w podstawie programowej?
1. Jakie czynności dzieci potrafią wykonywać samodzielnie (Proszę o zaznaczenie,
które z wymienionych poniżej czynności Pana(i) dziecko potrafi samodzielnie
/ankieta dla rodziców/,
Zdaniem zdecydowanej większości ankietowanych rodziców, w badanych
przedszkolach kształci się czynności samoobsługowe, nawyki higieniczne
i kulturalne wychowanków. Ponad 90% ankietowanych rodziców uważa, że ich
dziecko potrafi poprawnie umyć twarz i ręce ( 99,40% - 496 z 499), samodzielnie
załatwiać potrzeby fizjologiczne ( 97,80% - 488 z 499), rozbierać się (96,79% 483 z 499), ubierać się (92,39% - 461 z 499), poprawnie trzymać łyżkę ( 94,19% 470 z 499) i widelec (92,78% - 463 z 499).
2.Obserwacja w najstarszych grupach: czy dzieci potrafią samodzielnie wykonywać
następujące czynności? /obserwacja zajęć/
Obserwacje zajęć również potwierdzają, że dzieci potrafią umyć się (11 z 15),
samodzielnie korzystać z toalety (10 z 15), ubierać i rozbierać się (8 z 15),
właściwie trzymać łyżkę i widelec (8 z 15). Z obserwacji (7 z 15) podobnie jak
z ankiet rodziców (75,15% - 375 z 499) wynika, że zapinanie guzików jest
najsłabiej opanowaną przez dzieci czynnością samoobsługową.
3. Aktywność ruchowa i twórcza dziecka (W jaki sposób w przedszkolu wspiera się
rozwój aktywności ruchowej dzieci? /Ankieta dla nauczycieli/, W jaki sposób w
przedszkolu wspiera się działania twórcze dzieci? /Ankieta dla nauczycieli/) Dzieci
są aktywne
Wg ankietowanych nauczycieli, przedszkola dbają o aktywność ruchową
dzieci, tworząc w tym celu odpowiednie warunki. W ich opinii rozwój aktywności
ruchowej dzieci wspiera się najczęściej poprzez: włączenie jej w pakiet zajęć
prowadzonych przez nauczyciela opiekującego się grupą (94 z 99); maksymalnie
długi czas spędzany na placu zabaw (92 z 99); prowadzenie przez specjalistów
zajęć aktywizujących (np. rytmika, taniec) w pakiecie zajęć dodatkowych (86 z 99)
oraz w dalszej kolejności poprzez prowadzenie przez specjalistów tych zajęć
w pakiecie podstawowych zajęć, dostępnych bez żadnych ograniczeń dla
wszystkich dzieci (57 z 99).
Zgromadzone w badaniach dane potwierdzają również, że w przedszkolach
wspiera się aktywność twórczą dzieci. W opinii ankietowanych nauczycieli
37
działania twórcze wychowanków najczęściej wspiera się przez włączanie zajęć
aktywizujących prowadzonych przez specjalistów w podstawowy pakiet zajęć,
dostępny bez żadnych ograniczeń dla wszystkich dzieci (68 z 94), a w drugiej
kolejności przez realizację zajęć rozwijających (np. plastyka, rysunek, muzyka
itp.), jako odpłatne uzupełnienie podstawowej oferty dydaktycznej przedszkoli (52
z 94).
4. Umiejętność pracy w grupie (Czy Pana(i) dziecko potrafi respektować zasady
przyjęte w trakcie zabaw z rówieśnikami? /Ankieta dla rodziców/, Czy Pana(i)
dziecko chętnie podejmuje zabawę z rówieśnikami? /Ankieta dla rodziców/, Jak
dzieci rozwiązują konflikty w grupach rówieśniczych? /Obserwacja zajęć/)
Respektowane są normy społeczne
Z informacji uzyskanych z ankiet rodziców i obserwacji zajęć wynika, że
w przedszkolach dzieci potrafią działać w grupie. Prawie wszyscy rodzice
uczestniczący w badaniach ankietowych są zdania, że ich dzieci potrafią
respektować zasady przyjęte w trakcie zabaw (96,2% - 478 z 497) oraz chętnie
podejmują zabawę z rówieśnikami ( 93,3% - 465 z 495), co przedstawia poniższy
wykres:
zdecydowanie
nie
raczej nie
0,80%
2,42%
3,02%
3,64%
69,82%
raczej tak
0%
Rodzice: Cyu Pana(i) dziecko
chętnie podejmuje zabawę z
rówieśnikami?
38,99%
26,36%
zdecydowanie
tak
20%
40%
Rodzice: Czy Pana(i) dziecko
potrafi respektować zasady
przyjęte w trakcie zabaw z
rówieśnikami?
54,95%
60%
80%
Liczba rodziców
Podczas prowadzonych obserwacji na prawie wszystkich zajęciach (11 z 12)
nie zaobserwowano konfliktów w grupach rówieśniczych, dzieci przestrzegały
reguł przyjętych przy zabawie. W jednym przypadku zauważono drobne konflikty,
które dzieci najczęściej starały się same rozwiązać.
2 Pytanie badawcze Wdrażane wnioski wynikające z analizy osiągnięć dzieci
przyczyniają się do rozwoju ich umiejętności.
1. Czy prowadzi Pan(i) analizy osiągnięć dzieci? /Ankieta dla nauczycieli/
38
Zdecydowana większość ankietowanych nauczycieli (97 z 98) wskazuje, że
prowadzą analizy osiągnięć dzieci. Istotne jest też, że nauczyciele w swojej pracy
wykorzystują jej wyniki.
2.Jakie zmiany, wprowadzone w tym lub poprzednim roku szkolnym, przyczyniły się
do rozwoju umiejętności dzieci? /Wywiad grupowy z nauczycielami/
W wywiadzie nauczyciele podają
przykłady różnorodnych zmian
wprowadzonych w ciągu ostatnich dwóch lat szkolnych, które przyczyniają się do
rozwoju umiejętności dzieci. Wymieniają następujące działania: modyfikacje planów
pracy, wprowadzanie zajęć logopedycznych i rytmiki, ukierunkowanie na rozwój
uzdolnień dzieci,
zwiększenie ilości i różnorodności stosowanych metod
aktywizujących, wzbogacanie bazy dydaktycznej, tworzenie kącików tematycznych
i zainteresowań, realizację projektów edukacyjnych („Kolorowe dni", „Dziecko
widzem i aktorem”, "Człowiek - najlepsza inwestycja"), organizację konkursów
i imprez („Międzyprzedszkolny Przegląd Teatralny”, „Przegląd Piosenki
Przedszkolnej"). Tworzone są również programy pracy z dziećmi potrzebującymi
wsparcia w danej sferze rozwoju i plany pracy z dziećmi wykazującymi uzdolnienia.
Wymaganie 1.2. - Dzieci są aktywne
1.Pytanie badawcze: Czy dzieci są zaangażowani w zajęcia?
1.Ankieta dla rodziców - Czy Pana(i) dziecko chętnie uczestniczy w zajęciach z oferty
podstawowej (bez dodatkowych opłat)? (wykres).
W opinii zdecydowanej większości ankietowanych rodziców ich dzieci chętnie
uczestniczą zarówno w zajęciach z oferty podstawowej - bez dodatkowych opłat
(91,79% - 257 z 280 ) jak i w zajęciach z oferty dodatkowej - za dodatkową opłatą
(92,03% - 254 z 280), co przedstawia poniższy wykres:
zdecydowanie nie
Rodzice: Czy Pana(i)
dziecko chętnie
uczestniczy w zajęciach
z oferty podstawowejbez dodatkowych
17,90%
1,09%
6,43%
raczej nie
6,88%
32,50%
raczej tak
39,86%
59,29%
zdecydowanie tak
0%
52,17%
10%
20%
30%
40%
Liczba rodziców
50%
60%
Rodzice: Czy Pan(i)
dziecko chętnie
uczestniczy w zajęciach
z oferty dodatkowej- za
dodtkową opłatą?
2.Arkusz obserwacji zajęć - Jaka część dzieci jest zaangażowana w zajęcia, a jaka
nie? Czy ma to związek z działaniami nauczyciela? Czy nauczyciel reaguje na brak
39
zaangażowania poszczególnych dzieci/grup dzieci? W jakich momentach zajęć
dzieci się angażują? (komentarz)
Obserwacje większości zajęć (6 z 7) pozwalają stwierdzić, że nauczyciele angażują
dzieci do zabawy i wykonywania różnorodnych zadań. Na jednych zajęciach (1 z 7)
zauważono dziecko, które alienowało się i nie brało udziału w działaniach dzieci.
Nauczyciele, w celu zaangażowania dzieci w zajęcia, stosują ciekawe metody pracy,
dobierają zabawy i zadania uwzględniając poziom rozwojowy dzieci, motywują je do
aktywności podczas zajęć grupowych i indywidualnych oraz zwracają uwagę, aby
każde dziecko miało możliwość zaprezentowania się przed grupą.
Wymaganie 1.3. - Respektowane są normy społeczne
1. Pytanie badawcze: Jakie jest poczucie bezpieczeństwa wychowanków w
przedszkolu ?
Źródła /wskaźniki
1.Czy Pana(i) dziecko czuje się bezpiecznie w przedszkolu? – /ankieta dla rodziców/
Potwierdza to również większość rodziców (80,92% - 403 z 498)
uczestniczących w badaniach ankietowych. Wg ich opinii dzieci nigdy nie mówiły,
że się boją. Natomiast 19,07% ankietowanych rodziców ma inną opinię w tej
kwestii. 16,06% (80 z 498) z nich wskazuje, że ich dziecko raz lub kilka razy
wspominało o lęku, ale wynikał on raczej z problemów adaptacyjnych niż poczucia
zagrożenia; 3,00% (14 z 498) podaje, że kilka razy pojawiły się wyraźne sygnały o
poczuciu zagrożenia oraz 0,2% (1 z 498) informuje, że sygnały o poczuciu
zagrożenia pojawiają się dość często. Wypowiedzi rodziców przedstawia poniższy
wykres.
Rodzice: Czy Pana(i) dziecko czuje się bezpiecznie w przedszkolu?
0,20%
sygnały zagrożenia pojawiają się dość często
3,00%
kilka razy pojawiły się wyraźne sygnały o poczuciu zagrożenia
raz lub kilka razy wspomniało o lęku, ale wynikał on raczej z
problemów…
16,06%
80,92%
nigdy nie mówiło, że się boi
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
Liczba nauczycieli
2.Czy Państwa zdaniem przedszkole jest miejscem bezpiecznym? (Co świadczy
o bezpieczeństwie lub jego braku?) – wywiad z rodzicami;
40
Również wszyscy rodzice uczestniczący w wywiadach grupowych uważają, że
przedszkola, do których uczęszczają ich dzieci są bezpieczne. Bezpieczeństwo
zapewniają rozwiązania organizacyjne: kontrola sprawowana przez pracowników
portierni, zainstalowany monitoring, zamykane drzwi i bramy zewnętrzne, ogrodzenie
terenu placówki i wyposażenie placu zabaw w sprawne urządzenia, odbieranie dzieci
z przedszkola przez osoby upoważnione, zapewnienie opieki dzieciom podczas
zajęć (zawsze obecni nauczyciele). Rodzice podkreślają, że podczas wyjść na
spacery, wycieczki w teren dzieci zabezpieczone są opaskami i kamizelkami
odblaskowymi. Przed każdym wyjazdem na wycieczkę jest kontrolowany stan
techniczny autokaru przez policję.
3.Czy pomieszczenia, w których przebywają dzieci (sale, korytarz, łazienka) są
urządzone tak, by były bezpieczne dla dzieci? Czy plac zabaw jest miejscem
bezpiecznym dla dzieci (jaki jest stan techniczny urządzeń)? – obserwacja placówki;
Obserwacje wszystkich ewaluowanych przedszkoli potwierdzają, że dzieci
w pomieszczeniach przedszkolnych i na placach zabaw są bezpieczne. Sale zajęć,
łazienki, korytarze wyposażone są w meble i urządzenia dostosowane odpowiednio
do grup wiekowych dzieci, a stan techniczny urządzeń na placach zabaw jest bardzo
dobry i dobry.
4.Z jakim miejscem lub sytuacją (w przedszkolu) najczęściej wiązały się sygnały
o poczuciu zagrożenia? – ankieta dla rodziców;
Zdaniem większości ankietowanych rodziców (88,35%) w przedszkolach nie ma
sytuacji i miejsc, które stanowią szczególne zagrożenia. Sygnały od dzieci o
poczuciu zagrożenia, wg (12,65% - 63 z 498) pozostałych ankietowanych rodziców,
wiązały się najczęściej z agresją ze strony innego dziecka, relacjami z rówieśnikami,
rozstaniem z rodzicami i tęsknotą za rodziną, problemami adaptacyjnymi, ze zmianą
nauczyciela, przejściem do innej grupy i przebywaniem w niej.
5.Czy jest coś czego się boicie w przedszkolu? Czy myślicie, że jest tu bezpiecznie?wywiad z dziećmi;
Dzieci w wywiadach grupowych (8 z 8) jednoznacznie informują, że w przedszkolu
czują się bezpiecznie. Podają również w większości wywiadów (7 z 8), że nie boją
się niczego. W jednym przypadku (1 z 7) wychowankowie informują, że obawiają się
reakcji nauczyciela, gdy zniszczą element dekoracji i nie korzystają
z kącika tematycznego przyrodniczego ze względu na stan czystości.
Wymaganie 2.1. - Przedszkole ma koncepcję pracy
41
1. Pytanie badawcze: W jakim stopniu nauczyciele uczestniczą w pracach nad
koncepcją pracy szkoły?
Źródła danych/wskaźniki
1.Czy uczestniczył(a) Pan(i) w pracach nad analizą i/lub modyfikacją koncepcji pracy
przedszkola? /Ankieta dla nauczycieli/
2.Czy czuje się Pan(i) współautorem(ką) koncepcji pracy przedszkola? /Ankieta dla
nauczycieli/
Udział nauczycieli w pracach nad koncepcją pracy w badanych przedszkolach
jest znaczący, co potwierdzają analizy ankiet nauczycieli i wypowiedzi dyrektorów.
Zdecydowana większość ankietowanych nauczycieli (91,78% – 212 z 231) czuje się
współautorem koncepcji, a jedynie 8,23% (19 z 239) respondentów ma odmienne
zdanie - co przedstawia poniższy wykres:
Nauczyciele: Czy czuje się Pan(i) współautorem(ką) koncepcji pracy przedszkola?
74,46%
80%
Liczba nauczycieli
70%
60%
50%
40%
30%
17,32%
20%
10%
0%
4,33%
zdecydowanie nie
3,90%
raczej nie
raczej tak
zdecydowanie tak
2.Czy koncepcja pracy przedszkola jest analizowana? Jeśli tak- jakie są wnioski?
/Wywiad z dyrektorem/
Wszyscy dyrektorzy zapytani w wywiadzie potwierdzili, że koncepcja pracy
przedszkola jest analizowana przez nauczycieli oraz formułowane są wnioski do
dalszej pracy. Wymieniają: włączanie rodziców w działania wychowawcze,
poszerzanie oferty zajęć dodatkowych, organizację imprez i uroczystości, realizację
programu autorskiego, wydłużanie czasu pracy przedszkola, wzbogacanie bazy
dydaktycznej przedszkola, modyfikację arkusza obserwacji dziecka – jako przykłady
wniosków wypływających z analizy koncepcji. Zdaniem dyrektorów na modyfikację
koncepcji mają wpływ rodzice i środowisko lokalne.
42
Wymaganie 2.2.- Oferta zajęć umożliwia realizację programu/programów
wychowania przedszkolnego uwzględniającego podstawę programową
wychowania przedszkolnego
1.Pytanie badawcze Czy oferta przedszkola umożliwia zaspokajanie potrzeb
edukacyjnych dzieci?
1. Czego Państwa zdaniem dzieci powinny nauczyć się w przedszkolu? /Pytanie
otwarte. Wywiad grupowy z rodzicami/
Rodzice biorący udział w wywiadach (29 z 29) wymieniają różne umiejętności
i wiadomości uwzględniające podstawę programową wychowania przedszkolnego,
które dzieci winne opanować w przedszkolu. Wg ich opinii, dzieci w przedszkolu
powinny nauczyć się samodzielności, wyrażać swoje potrzeby i uczucia, komunikacji
z rówieśnikami i dorosłymi, współdziałania w grupie, czynności samoobsługowych,
zasad dobrego zachowania, dbania o swoje zdrowie i bezpieczeństwo, rozwijania
zainteresowań. Wychowankowie, zdaniem respondentów, winni rozwijać swoje
zdolności plastyczne, muzyczne, taneczne, recytatorskie, matematyczne. Rodzice
oczekują również, że przedszkole przygotuje dzieci do podjęcia nauki w szkole.
2. Czy przedszkole umożliwia Pana(i) dziecku nauczenie się tych
najważniejszych rzeczy- proszę odnieść się do pierwszej wymienionej przez
Pana(ią) rzeczy w poprzednim pytaniu? Pytanie jednokrotnego wyboru ( Ankieta
dla rodziców)
Zdecydowana większość ankietowanych rodziców (95,93% -1085 z 1131)
potwierdza, że przedszkole umożliwiając dzieciom nauczenie się najważniejszych
rzeczy, zaspakaja ich potrzeby ( 4,07% - 46 z 1131 ankietowanych rodziców ma
przeciwną opinię w tej kwestii), co przedstawia poniższy wykres:
R odzice: Czy przedszkole um ożliw ia Pana(i) dzieck u nauczenie się tych najw ażniejszych
rzeczy?
57,67%
60%
Liczba rodziców
50%
38,28%
40%
30%
20%
10%
0%
1,77%
zdecydow anie nie
2,30%
raczej nie
raczej tak
zdecydow anie tak
43
3. Jakie są najważniejsze potrzeby edukacyjne dzieci? Proszę o odniesienie się
do poszczególnych grup wiekowych. /Pytanie otwarte Wywiad grupowy
z nauczycielami/
Istotnym jest, że nauczyciele w wywiadach grupowych wykazują się
znajomością potrzeb dzieci i sklasyfikowali je w zależności od grup wiekowych. Wg
ich opinii najważniejsze potrzeby edukacyjne w grupie 3- i 4-latków dotyczą
poczucia bezpieczeństwa, akceptacji, współpracy w grupie, zabawy poprzez ruch,
rozwijania wiadomości i umiejętności podstawowych. Dzieci 5-letnie, oprócz wyżej
wskazanych, mają szczególną potrzebę prezentowania swojej indywidualności,
zaspokajania aktywności fizycznej, rozwijania umiejętności poznawczych i
umiejętności radzenia sobie z rywalizacją, rozwoju umiejętności matematycznych,
manualnych, ruchowych. W grupie 6-latków najistotniejszą, zdaniem nauczycieli, jest
potrzeba rozwijania wcześniej nabytych umiejętności i wiadomości przygotowujących
przedszkolaka do dalszej edukacji, rozwijanie umiejętności społecznych, budowanie
odporności emocjonalnej dzieci.
4. Proszę wskazać najważniejsze działania przedszkola, które zaspokajają
wymienione przez Państwa potrzeby? Pytanie otwarte Wywiad grupowy
z nauczycielami
Nauczyciele biorący udział w wywiadach wymieniają cały wachlarz działań
przedszkola, które zaspokajają wymienione przez nich potrzeby. Ich zdaniem
najważniejszymi z nich jest realizowanie programu adaptacyjnego dla nowo
przyjętych dzieci oraz organizowanie uroczystości przedszkolnych i prowadzenie
wszystkich działań edukacyjnych i wychowawczych realizujących program,
dostosowanych do indywidualnych potrzeb i możliwości dzieci oraz wynikających z
ramowego planu dnia. Zaspokajaniu potrzeb edukacyjnych dzieci służy też
organizowanie kącików tematycznych i kącików zainteresowań, ustawiczne
wzbogacanie bazy, uatrakcyjnianie zajęć dzięki stosowaniu różnorodnych metod
pracy, stwarzanie miłej, przyjaznej atmosfery. Sprzyja temu również prowadzenie
zabaw tematycznych, ruchowych, pobyt na świeżym powietrzu, wycieczki a także
organizowanie uroczystości i konkursu, podczas których dzieci mają możliwość
wykazania się swoimi umiejętnościami i wiadomościami oraz zapraszanie do
przedszkola ciekawych gości i artystów. Organizuje się również naukę języka
angielskiego, lekcje rytmiki, zajęcia logopedyczne, naukę pływania, gimnastykę
korekcyjno-kompensacyjną. Na uwagę zasługuje fakt, że w kilku przedszkolach
nauczyciele wykorzystują w coraz większym stopniu takie metody i programy
edukacyjne, jak np. odmienną naukę czytania i pisania Ireny Majchrzak, biblioterapię,
metodę Carla Oraffa i Rudolfa Labana, gimnastykę rytmiczną Kniessów, elementy
Kinezjologii Edukacyjnej Paula Dennisona, metodę Dobrego Startu Marty
Bogdanowicz.
44
Wymaganie 2.3 - Procesy wspomagania rozwoju i edukacji dzieci mają
charakter zorganizowany
1.Pytanie badawcze: W jaki sposób w przedszkolu planuje się i doskonali
procesy edukacyjne?
1. W jaki sposób w przedszkolu planuje się procesy edukacyjne?- /Wywiad
z dyrektorem/
Procesy edukacyjne w badanych przedszkolach (29) są planowane
i doskonalone, o czym świadczą wypowiedzi dyrektorów i nauczycieli w wywiadach.
W procesie planowania bierze się najczęściej pod uwagę wyniki prowadzonych
obserwacji i diagnoz dzieci, wnioski z pracy w poprzednim roku szkolnym oraz
propozycje i oczekiwania rodziców. Uwzględnia się również podstawę programową
wychowania przedszkolnego, kalendarz, zasoby środowiska, warunki lokalowe,
możliwości warsztatowe nauczycieli i ich kreatywność. Najczęściej są tworzone
roczne plany pracy (roczny plan rozwoju) oraz powstające na ich podstawie plany
miesięczne. Opracowywane są też ramowe rozkłady dnia i kalendarze
(harmonogramy) imprez i uroczystości przedszkolnych oraz konkursów. Tworzy się
indywidualne plany pracy z dziećmi wymagającymi dodatkowych oddziaływań,
programy adaptacyjne dla nowych wychowanków i plany współpracy ze
środowiskiem (rodzicami i partnerami). Respondenci wymieniają również inne plany
funkcjonujące w przedszkolach, np. plany wewnątrzszkolnego doskonalenia
nauczycieli, plany nadzoru pedagogicznego,
ewaluacji wewnętrznej, promocji
przedszkola a także plany rozbudowy bazy i wyposażenia.
2. Czy w przedszkolu planuje się procesy edukacyjne? Jeśli tak, co uwzględniają
Państwo w planowaniu procesów edukacyjnych? - /Wywiad grupowy
z nauczycielami/
Planowanie ma na ogół charakter pracy zespołowej; plany są przygotowywane
przez zespoły zadaniowe i przedstawiane radzie pedagogicznej do akceptacji lub,
w przypadku małych rad, przez wszystkich jej członków. Bywają konsultowane
z rodzicami, choć najczęściej są przedstawiane radzie rodziców po uchwaleniu przez
radę pedagogiczną. Często nauczyciele tworzą plany, przyjmując cele główne lub
zadania priorytetowe na bieżący rok, które bywają powiązane z realizowanymi
projektami, programami edukacyjnymi lub postacią patrona.
3. Przykłady wykorzystania wniosków wypływających z monitorowania procesów
wspomagania rozwoju i edukacji dzieci? - /Wywiad z dyrektorem/.
Procesy wspomagania rozwoju i edukacji dzieci są w przedszkolach
monitorowane a wnioski wykorzystane w dalszej pracy, o czym świadczą wypowiedzi
dyrektorów i nauczycieli biorących udział w wywiadach. Podają oni różne przykłady
45
wykorzystania takich wniosków. Można wśród nich wyróżnić zmiany wprowadzone
w zakresie:
- spraw programowo- metodycznych (np. modyfikacje oferty programowej,
dostosowanie wymagań do potrzeb i możliwości dzieci, planowanie pracy
z dziećmi o specjalnych potrzebach edukacyjnych i indywidualizacja pracy,
tworzenie programów terapeutycznych i wyrównawczych, opracowanie programu
pracy z dziećmi uzdolnionymi, opracowanie programu logopedycznego,
wzbogacanie warsztatu pracy nauczyciela o nowe, aktywizujące metody pracy,
modernizowanie kącików tematycznych i kącików zainteresowań, wprowadzenie
zajęć dodatkowych),
- spraw organizacyjnych (np. doskonalenie współpracy nauczycieli z logopedą,
rodzicami, zintegrowanie działań edukacyjnych z uwzględnieniem współpracy
specjalistów i rodziców, opracowanie procedur dotyczących bezpieczeństwa
dzieci),
-wyposażenia (np. pozyskiwanie nowych pomocy dydaktycznych, przyborów do
zabaw ruchowych, instrumentów muzycznych, plansz edukacyjnych).
4. Przykłady wykorzystania wniosków wypływających z monitorowania procesów
wspomagania rozwoju i edukacji dzieci? - /Wywiad grupowy z nauczycielami/
Przykłady wykorzystanych wniosków z roku 2009/2010 wypływających
z monitorowania procesów wspomagania rozwoju i edukacji dzieci, zdaniem
nauczycieli to:
-
-
-
-
utworzenie lub zmodernizowanie kącików tematycznych oraz zainteresowań,
zorganizowanie cyklu szkoleń, kursów i warsztatów dla nauczycieli,
przeprowadzanie zajęć koleżeńskich i otwartych oraz konsultacji i spotkań
samo doskonalących,
dokonanie zmiany metod i form pracy,
tworzenie programów wspomagania i kontaktowania rodziców ze specjalistami
(zarówno zdolnych jak i o specjalnych potrzebach edukacyjnowychowawczych),
podjęcia decyzji o wprowadzeniu zajęć dodatkowych np. j.angielski, rytmika,
taniec,
religia,
zajęcia
korygujące
wady
wymowy,
gimnastyka
ogólnorozwojowa.
dostosowanie planów miesięcznych do możliwości dzieci z danej grupy oraz
dostosowanie treści do potrzeb danej grupy,
skierowanie dzieci na zajęcia logopedyczne, gimnastyki korekcyjno kompensacyjnej, elementów glottodydaktyki,
zacieśnianie współpracy z rodzicami w celu wymiany informacji o problemach,
postępach i kształtowaniu osobowości dzieci poprzez uruchomienie strony
internetowej i e-mailowego adresu do korespondencji,
ciągłe wzbogacanie warsztatu pracy nauczyciela i zastosowanie
aktywizujących metod pracy (drama, burza mózgów, gry planszowe, elementy
46
-
-
-
Metody Dobrego Startu, scenki recytatorskie , opowieści ruchowe
,doskonalenie współpracy logopedy z nauczycielami i rodzicami (Nikola)
kontynuowanie współpracy z rodzicami celem wymiany informacji o dziecku,
jego problemach, postępach i kształtowaniu osobowości dzieci, ustalenie
wspólnych nowych kierunków pracy w celu korygowania deficytów
rozwojowych wychowanków,
pozyskiwanie nowych pomocy np.: przybory do zabaw ruchowych,
instrumenty muzyczne, plansze edukacyjne)
dostosowanie planów miesięcznych do możliwości dzieci z danej grupy i treści
do potrzeb danej grupy,
zatrudnienie dodatkowej osoby dla dzieci wymagających szczególnej pomocy,
zakupienie sprzętu do rozwijania specyficznych umiejętności rozwojowych,
wdrożenie indywidualnych planów rozwoju dziecka,
zwiększenie ilości ćwiczeń grafomotorycznych, słuchowych, zabaw ruchowych
i ortofonicznych,
objęcie terapią pedagogiczną logopedyczną i gimnastyką korekcyjną dzieci
tego potrzebujących,
zachęcanie rodziców do korzystania z konsultacji specjalistycznych logopedy,
poradni psychologiczno – pedagogicznej oraz ukierunkowanie rodziców do
rozwoju zdolności i zainteresowań dzieci, zachęcanie do podejmowania pracy
z dzieckiem poprzez udzielanie wskazówek i podpowiadanie konkretnych
rodzajów ćwiczeń,
planowanie i modyfikacji planów pracy na kolejny okres z uwzględnieniem
indywidualnego podejścia do każdego dziecka, do wyboru różnych metod
i form pracy.
5. Czy w przedszkolu są ograniczenia- a jeśli tak to jakie- w stosowaniu zalecanych
warunków i sposobów realizacji podstawy programowej? – wywiad grupowy
z nauczycielami
We wszystkich przedszkolach (8), w których badano ten problem, planuje się
i doskonali procesy edukacyjne z uwzględnieniem zalecanych warunków i sposobów
realizacji podstawy programowej. Optymistyczny jest fakt, że nauczyciele badanych
przedszkoli, nie widzą żadnych ograniczeń w ich stosowaniu. Jedynie w dwóch
przypadkach wyrazili opinię, że pewnym ograniczeniem może być brak sali
gimnastycznej.
Wymaganie 2.4.- Procesy edukacyjne są efektem współdziałania nauczycieli
Pytanie badawcze: W jaki sposób nauczyciele wspierają się wzajemnie
w tworzeniu i analizie procesów wspomagania rozwoju i edukacji dzieci
podejmowanych w przedszkolu. i czy wsparcie to jest wystarczające?
Wywiad a nauczycielami: Proszę podać przykłady, w jaki sposób Państwo jako
nauczyciele wspierają się wzajemnie w organizacji i realizacji procesów
wspomagania rozwoju i edukacji dzieci.
47
Z przeprowadzonych badań wynika, że nauczyciele w wysokim stopniu
wspierają się wzajemnie w tworzeniu i analizie procesów wspomagania i rozwoju
edukacji dzieci. W wywiadach i ankietach uzyskano informację, że nauczyciele dzielą
się swoimi doświadczeniami w pracy z grupą, wymieniają się nowymi pomysłami,
pomocami dydaktycznymi i scenariuszami zajęć. Wspólnie analizują problemy
i prowadzą obserwacje, przygotowują uroczystości przedszkolne, festyny, imprezy,
akcje charytatywne. Współpracują przy tworzeniu planów. Wymieniają się literaturą
i wiadomościami ze szkoleń, kursów i konferencji oraz organizują zajęcia pokazowe
i rady szkoleniowe. Wspólnie analizują i dokonują wyboru programów oraz prowadzą
projekty edukacyjne, dbają o wystrój sal. Udzielają sobie wsparcia emocjonalnego.
Ankieta dla nauczycieli: Czy wsparcie jakie uzyskuje Pan(i) od innych nauczycieli
jest wystarczające?
Wszyscy ankietowani nauczyciele (68 z 68) są zadowoleni z poziomu
uzyskiwanego wsparcia, co ilustruje poniższy wykres:
Nauczyciele: Czy wsparcie jakie uzyskuje Pan(i) od innych nauczycieli jest
wystarczające?
58
60
liczba nauczycieli
50
40
30
20
10
0
10
0
0
zdecydowanie tak
raczej tak
raczej nie
zdecydowanie nie
Wymaganie 2.5. - Prowadzone są działania służące wyrównywaniu szans
edukacyjnych
1. Pytanie badawcze – Czy i w jaki sposób przedszkole dostosowuje proces
wspomagania i edukacji dzieci do ich możliwości i potrzeb rozwojowych?
Rodzice ankieta (pytanie jednokrotnego wyboru)- Czy ma Pan(i) poczucie, żew
przedszkolu pracuje się z Pana(i) dzieckiem w sposób, który uwzględnia jego
indywidualne możliwości i potrzeby?
Większość ankietowanych rodziców (234 z 273 tj. 85,7 %) wyraziło opinię, iż
ma poczucie, że w przedszkolu pracuje się z ich dzieckiem w sposób, który
uwzględnia jego indywidualne możliwości i potrzeby. Wyniki badania ilustruje
poniższy wykres:
48
Rodzice: Czy ma Pan(i) poczucie, że w przedszkolu pracuje się
z Pana(i) dzieckiem w sposób, który uwzględnia jego indywidualne możliwości i potrzeby?
60%
50,55%
Liczba rodziców
50%
40%
35,16%
30%
20%
11,36%
2,93%
10%
0%
zdecydowanie tak
raczej tak
raczej nie
zdecydowanie nie
Dyrektor
wywiad
Czy
wychowankowie
przedszkola
są
objęci
zindywidualizowanymi działaniami wspomagającymi ich rozwój i edukację? Jeśli tak,
proszę powiedzieć jakie działania są indywidualizowane i jakiej części dzieci one
dotyczą.
Biorący udział w badaniu dyrektorzy potwierdzili, że wychowankowie
przedszkoli są objęci zindywidualizowanymi działaniami wspomagającymi ich rozwój
i edukację. Wśród przykładów wymieniają zarówno działania skierowane do dzieci
wymagających dodatkowych oddziaływań stymulujących rozwój, jak i w stosunku do
uzdolnionych. Działania te dotyczą np. usprawniania narządów mowy, rozwoju sfery
percepcyjnej i sprawności ruchowej, manualnej, grafomotorycznej, edukacji
matematycznej i rozwoju społeczno – emocjonalnego. Polegają one często na
dostosowaniu tempa, form i metod pracy do potrzeb i możliwości dzieci; prowadzeniu
pracy kompensacyjno-wyrównawczej, terapii logopedycznej, gimnastyki korekcyjnokompensacyjnej. Nauczyciele pracują z wychowankami według indywidualnych
programów (planów) wspomagania rozwoju i edukacji (planów naprawczych), które
opracowują często przy współpracy z rodzicami. Wspomagają rozwój dzieci zdolnych
przez opracowywanie programów własnych nastawionych na
rozwijanie
zainteresowań dzieci.
Nauczyciele ankieta (pytanie jednokrotnego wyboru) - Czy wyniki diagnozy potrzeb i
możliwości wpłynęły na Pana(i) sposób pracy z dziećmi?
(pytanie otwarte) - Jeśli tak, proszę opisać jakie zmiany Pan(i) wprowadził(a) w pracy
z dziećmi?
Ponad 99 % ankietowanych nauczycieli (228 z 230) wyraziło opinię, że wyniki
diagnozy potrzeb i możliwości wpłynęły na ich sposób pracy z dziećmi. Ilustruje to
poniższy wykres:
49
Nauczyciele: Czy wyniki diagnozy potrzeb i możliwości
wpłynęły na Pana(i) sposób pracy z dziećmi?
99,13%
liczba nauczycieli
100%
80%
60%
40%
0,87%
20%
0%
tak
nie
Wśród wprowadzonych przez siebie zmian nauczyciele wymieniają najczęściej
opracowanie i wdrożenie planu naprawczego; indywidualnych programów
kompensacyjno – wyrównawczych, wspomagająco-korygujących do pracy
z dzieckiem z trudnościami i dzieckiem zdolnym; dostosowanie treści, form
zabaw, zajęć do możliwości i potrzeb dzieci i ich zainteresowań; wzbogacanie
warsztatu o aktywizujące metody i formy pracy, wprowadzenie arteterapii,
bajkoterapii, zajęć
wyciszających; rozwijanie rozpoznanych talentów dzieci;
nawiązanie ściślejszej
współpracy ze
specjalistami i z rodzicami w celu
ujednolicenia kierunków pracy z dzieckiem; zwiększenie ilości ćwiczeń rozwijających
poszczególne funkcje percepcyjno-motoryczne; wprowadzenie więcej zabaw
integrujących grupę; zachęcanie dzieci do uczestniczenia w konkursach
i dodatkowych zajęciach.
Wymaganie 3.1. Wykorzystywane są zasoby środowiska na rzecz
wzajemnego rozwoju
1.Pytanie badawcze Jak partnerzy oceniają współpracę przedszkola ze
środowiskiem?
Wywiad z partnerami i samorządem - Jak Państwo oceniają współpracę przedszkola
z organizacjami i instytucjami działającymi w lokalnym środowisku?
Wszyscy uczestniczący w wywiadach przedstawiciele samorządu i partnerów
wysoko i bardzo wysoko oceniają współpracę przedszkoli z organizacjami i
instytucjami działającymi w lokalnym środowisku. Podkreślają otwartość na
propozycje, zaangażowanie we współpracę oraz wysoką kulturę relacji.
2.Pytanie badawcze Jakie działania podejmuje przedszkole na rzecz środowiska
i we współpracy z podmiotami środowiska?
50
Przedszkola, zgodnie z opiniami dyrektorów i nauczycieli biorących udział
w wywiadach, współpracują ze środowiskiem w szerokim zakresie. W tabeli
przedstawiono podmioty, z którymi najczęściej współpracują badane przedszkola:
Lp.
Instytucja
1.
Szkoła
podstawowa
2.
Inne przedszkole
3.
Poradnie
psychologicznopedagogiczne
4.
Biblioteka
5.
Parafia
6.
MOPS- GOPS
MOPR
7.
Teatry
8.
Kluby osiedlowe,
taneczne itp.
9.
Władze lokalne
Działania podejmowane przez przedszkole we
współpracy
z tą instytucją.
-wizyty wychowanków w szkole, wymiana informacji o
absolwentach, udział dzieci w przeglądach i konkursach
organizowanych przez szkoły, lekcje otwarte dla
sześciolatków, udział w przedstawieniach przygotowanych
przez uczniów dla przedszkolaków, a także zapraszanie
uczniów na uroczystości przedszkolne, promocja szkoły na
zebraniach grupowych rodziców dzieci sześcioletnich;
- przegląd teatralny, wspólne rady szkoleniowe, wymiana
doświadczeń zawodowych wśród nauczycieli, dzielenie się
przykładami dobrych praktyk, uzgadnianie przez dyrekcje
przedszkoli spraw organizacyjnych w zakresie dyżurów
wakacyjnych;
-badania uczniów pod kątem uzdolnień, rozpoznanie
rodzaju i stopnia trudności, konsultacje specjalistów,
obserwacja uczestnicząca psychologa na terenie
przedszkola, prelekcje dla rodziców, warsztaty i szkolenia
dla nauczycieli;
- spotkania z ciekawymi ludźmi, wyrabianie zamiłowań do
literatury dziecięcej, możliwość spotykania się z autorami
książek, umieszczanie prac dzieci w pomieszczeniu
biblioteki;
- spotkanie ze społecznością lokalną poprzez np.
wystawienie "Jasełek".
- udział dzieci w przedstawieniu artystycznym dla
mieszkańców np. Domu Opieki Społecznej, udzielanie
doraźnej pomocy materialnej, wspieranie rodzin
potrzebujących pomocy.
- współorganizowanie przeglądu teatrzyków dziecięcych
dla wszystkich przedszkoli w mieście, organizowanie
przedstawień teatralnych na terenie przedszkola.
- pomoc w organizowaniu imprez i konkursów na terenie
przedszkola i poza nim;
- zapoznanie dzieci z pracą urzędów, nawiązywanie
kontaktów z władzami poprzez spotkania z nauczycielami i
dziećmi przy różnych okazjach; dofinansowanie do
projektów edukacyjnych i sportowych; organizacja pracy
51
10 Straż Miejska
.
przedszkola, zabezpieczanie środków finansowych na
funkcjonowanie placówki, wspieranie w wykonywaniu
codziennej pracy przedszkola;
- wspólne przeprowadzanie zajęć edukacyjnych z zakresu
bezpieczeństwa;
11 Policja
.
- akcje profilaktyczne, prelekcje dla dzieci;
12 Straż Pożarna
.
-poznanie pracy strażaków, prelekcje związane z
bezpieczeństwem pożarowym, udział dzieci w
organizowanych pod patronatem tej instytucji konkursach;
13 Fundacje
.
- pomoc w doposażeniu kuchni i sal;
14 Lokalne media
.
- przekazywanie relacji z ciekawych zajęć odbywających
się na terenie przedszkola;
15 Zakłady i instytucje
.
w najbliższej
okolicy
- zwiedzanie zakładów pracy, poznanie pracy ludzi
różnych zawodów;
16 Hospicja
.
- wykonanie kart świątecznych, występy dla
podopiecznych, udział w akcji „Żonkilowe Pola Nadziei”.
Z powyższych danych wynika, że przedszkola wykorzystują
środowiska na rzecz swojego rozwoju i rozwoju swoich wychowanków.
zasoby
Wymaganie 3.2. - Wykorzystywane są informacje o losach dzieci, które
uczęszczały do przedszkola
1.Pytanie badawcze: W jaki sposób przedszkole wykorzystuje informacje
o losach wychowanków, którzy uczęszczali do przedszkola?
Dane/wskaźniki:
Odpowiedzi na pytania :
W jaki sposób wykorzystuje się informacje o losach dzieci, które kiedyś uczęszczały
do przedszkola? – wywiad z dyrektorem; Do czego wykorzystywane są informacje o
losach byłych wychowanków? – wywiad z nauczycielami;
52
Z uzyskanych w czasie wywiadów z dyrektorami i nauczycielami informacji
wynika, że ponad połowa (5 z 9) badanych przedszkoli prowadzi systematyczną
obserwację losów dzieci, które do niego uczęszczały. Wypowiedzi dyrektorów
ilustruje poniższy wykres:
Dyrektor: Czy w przedszkolu zbiera się informacje o losach dzieci, które
uczęszczały do przedszkola?
5
Liczba dyrektorów
5
4
3
3
2
1
1
0
0
tak,
systematycznie
tak, od czasu
do czasu
tak, raczej
rzadko
nie , nie zbiera
się ich
Informacje takie uzyskiwane są od nauczycieli, od samych dzieci i ich
rodziców w czasie nieformalnych rozmów lub spotkań z absolwentami. W jednym
przedszkolu do zbierania opinii o losach wychowanków stosowano ankiety
skierowane do nauczycieli szkół podstawowych.
Zarówno dyrektorzy jak i nauczyciele podają, że informacje o losach
absolwentów poddawane są analizie, w wyniku której stwierdza się, czy stosowane
metody pracy z dziećmi pozwalają dobrze przygotować je do nauki. Wyniki analiz
uwzględnia się w planowaniu i ustalaniu kierunków pracy oraz na ich podstawie
podejmuje działania doskonalące. Informacje pozytywne utwierdzają respondentów
w przekonaniu, że działania przedszkola są właściwe a proces dydaktycznowychowawczy jest dobrze zorganizowany i prowadzony – i nie należy go zmieniać.
Ponadto pozytywne informacje przyjmowane są z satysfakcją przez cały personel
i motywują do dalszej pracy. Są też wykorzystywane w promocji przedszkola.
Dyrektorzy informacje o losach dzieci, traktują też jako wskaźnik jakości pracy
dydaktycznej i wychowawczej nauczycieli.
Wymaganie 3.3. - Promowana jest wartość wychowania przedszkolnego
1 Pytanie badawcze Jak postrzegane jest przedszkole w środowisku i jakie czynniki
wpływają na jego wizerunek?
1. Jakie są Pana(i) zdaniem 3 najważniejsze osiągnięcia przedszkola w ostatnim
czasie? /Wywiad z dyrektorem/
53
Dyrektorzy najczęściej uznają
za największe osiągnięcia przedszkola
uzyskanie certyfikatów, zdobycie przez dzieci znaczących miejsc w rożnych
konkursach, przeglądach i zawodach sportowych; dobrą współpracę z rodzicami,
zwiększenie ich zaangażowania w działania przedszkola; dobre samopoczucie dzieci
w przedszkolu i szybką adaptację najmłodszych wychowanków; dobre przygotowanie
dzieci do nauki w szkole; nagrody i odznaczenia zdobyte przez nauczycieli,
uczestnictwo
w
akcjach
charytatywnych,
projektach
międzynarodowych
i międzyprzedszkolnych oraz wzbogacanie bazy i dobrą opinię o placówce
w środowisku.
2. Jakie informacje o osiągnięciach wychowanków i samego przedszkola
upowszechniło ostatnio przedszkole w lokalnym środowisku? Proszę podać
przykłady. / Wywiad grupowy z partnerami i samorządem/
Dane uzyskane w wywiadach grupowych z partnerami i przedstawicielami
samorządów, świadczą o tym, że wszystkie badane przedszkola (9) promują wartość
wychowania przedszkolnego. Upowszechniają w lokalnym środowisku informacje
o osiągnięciach wychowanków i samego przedszkola. Umieszczają w prasie
informacji o uroczystościach przedszkolnych, o osiągnięciach w konkursach, ofercie
wychowawczej, urządzają galerie zdjęć, prezentują prace plastyczne dzieci.
3. Czy ma Pan(i) poczucie, że przedszkole dba o jakość kształcenia? /Ankieta dla
rodziców/
Zdecydowana większość ankietowanych rodziców (326 z 340, tj. 95,9%)
potwierdza starania przedszkoli o wizerunek w środowisku i dostrzega ich dbałość
o jakość kształcenia, co ilustruje poniższy wykres:
Rodzice: Czy m a Pan(i) poczucie, że przedszkole dba o jakość kształcenia?
46,47%
50%
45%
49,41%
Liczba rodziców
40%
35%
30%
25%
20%
15%
10%
5%
0%
0,88%
zdecydow anie nie
3,24%
raczej nie
Raczej tak
zdecydow anie tak
Wymaganie 3.4: - Rodzice są parterami przedszkola
54
Pytanie badawcze: W jakim stopniu rodzice uczestniczą w podejmowaniu
decyzji dotyczących pracy przedszkola?
Źródła danych/wskaźniki
1. Jakie formy współpracy z rodzicami prowadziła Pan(i) w tym lub poprzednim
roku szkolnym? Pytanie wielokrotnego wyboru Ankieta dla nauczycieli
Nauczyciele podają, że najczęstszą formą współpracy z rodzicami jest
wspólne przygotowywanie imprez i uroczystości przedszkolnych (77 z 79) oraz udział
rodziców w tych imprezach i uroczystościach (76 z 79), a także w akcjach
integrujących społeczność lokalną (66 z 79). Wyniki badania ilustruje poniższy
wykres:
Nauczyciele: 1. Jakie formy współpracy z rodzicami prowadziła Pan(i) w tym lub
poprzednim roku szkolnym?
1. udział imprezach i uroczystościach przedszkolnych
2. prace fizyczne na rzecz przedszkola (np. remonty, sprzątanie
3
48
Formy współpracy
3. wspólne przygotowywanie
imprez i uroczystości
itp.)
społeczności
9. inne
19
60
31
44
35
6. akcje integrujące
społeczność
lokalną (lokalne festiwale,
umiejętności
rodziców
konkursy, debaty, akcje społeczne i charytatywne itp.)
7. szkolenia, kursy, warsztaty
8. konsultacje, debaty angażujące członków lokalnej
2
77
przedszkolnych
4. udzielanie przez rodziców pomocy materialnej
5. współpraca merytoryczna pozwalająca wykorzystać wiedzę i
13
66
60
19
65
14
44
76
35
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
tak
nie
Wśród ”innych” form współpracy z rodzicami nauczyciele wymieniają
najczęściej rozmowy indywidualne, zebrania i prowadzenie zajęć otwartych.
2. Czy ma Pan(i) poczucie, że ma Pan(i) wpływ na to, co się dzieje
w przedszkolu? Pytanie jednokrotnego wyboru Ankieta dla rodziców
55
208 z 331 (67,84%) ankietowanych rodziców wyraziło opinię, że ma poczucie
wpływu na działalność przedszkola. Szczegółowe wyniki zawiera poniższy wykres:
Rodzice: 2. Czy ma Pan(i) poczucie, że ma Pan(i) wpływ na to, co się dzieje w
przedszkolu?
51,06%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
33,23%
11,78%
3,93%
zdecydow anie nie
raczej nie
raczej tak
zdecydow anie tak
3. W jaki sposób rodzice mogą dzielić się z Panem(ią) swoimi opiniami na temat
działalności przedszkola? Pytanie wielokrotnego wyboru Wywiad z dyrektorem
Z badań wynika, że wszyscy dyrektorzy badanych przedszkoli (9) uważają, że
rodzice mogą na wiele sposobów dzielić się z nimi swoimi opiniami na temat
działalności przedszkola. Wynik ilustruje poniższy wykres:
56
Sposób dzielenia
się opiniami
Dyrektor: W jaki sposób rodzice mogą dzielić się z Panem(ią)
swoimi opiniami na temat działalności przedszkola?
9
Zebrania rodziców
Indywidualne rozmowy w ramach wyznaczonych
godzin spotkań dla rodziców
Indywidualne rozmowy poza wyznaczonymi
godzinami spotkań dla rodziców
Przy okazji uroczystości i imprez przedszkolnych
7
tak
2
9
0
9
0
4
Inne
0
0
1
2
5
3
4
5
6
7
8
9
nie
Dyrektorzy wymieniają zarówno tradycyjne sposoby kontaktowania się
z rodzicami, takie jak zebrania i indywidualne rozmowy, jak i inne, nowoczesne
przez kontakt mailowy i telefoniczny oraz poprzez ankiety.
Wymaganie 4.1 - Funkcjonuje współpraca w zespołach
1.Pytanie badawcze:
współpracę?
Jaki
jest
poziom
zaangażowania
nauczycieli
we
1) Rodzaje zespołów nauczycieli: Jakie zespoły zadaniowe aktywnie działają
w przedszkolu? - wywiad z nauczycielami;
Nauczyciele w wywiadach wskazują, że w ich przedszkolach aktywnie działają
następujące zespoły zadaniowe:
57
Rodzaje zespołów
Nauczyciele: Jakie zespoły zadaniowe aktywnie działają w przedszkolu?
1. programowe (pracujące nad treściami nauczania)
2. metodyczne (rozwijanie metody pracy z uczniem)
3. wychowawcze i profilaktyczne
4. zarządzanie przedszkolem (planowanie i organizacja
działalności
5. szkoleniowe (doskonalenie zawodowe nauczycieli
6. nieformalne grupy pracowników
7. przedszkole i świat zewnętrzny (kooperacja z
otoczeniem zewnętrznym przedszkola
8. Inne
tak
4
5
4
5
5
4
4
5
5
4
4
5
4
5
4
5
nie
2) Zaangażowanie we współpracę: Jak ocenia Pan(i) zaangażowanie nauczycieli
w pracę zespołów w przedszkolu?/wywiad z dyrektor/
Dyrektorzy przedszkoli wysoko oceniają zaangażowanie nauczycieli w pracę
zespołów. Znaczna większość (7 z 8) respondentów wyraziło opinię, że większość
nauczycieli angażuje się w wysokim stopniu, jeden dyrektor ocenił, że większość
angażuje się w wystarczającym stopniu a żaden z badanych nie ocenił
zaangażowania nauczycieli negatywnie.
3) Czy czuje się Pan(i) odpowiedzialny(a) za pracę przedszkola jako całości? –
ankieta dla nauczycieli;
Nauczyciele potwierdzają swoje zaangażowanie, potwierdzone poczuciem
odpowiedzialności za całokształt pracy przedszkola. Szczegółowe wyniki ilustruje
poniższy wykres:
Nauczyciele: Czy czuje się Pan(i) odpow iedzialny(a) za pracę przedszkola jako całości?
Liczba nauczycieli
80
75
60
40
20
0
3
zdecydow anie tak
raczej tak
0
raczej nie
0
zdecydow anie nie
58
Wymaganie 4.2 - Sprawowany jest wewnętrzny nadzór pedagogiczny
1.Pytanie badawcze: W jaki sposób wnioski płynące z nadzoru pedagogicznego
wpływają na rozwój przedszkola?
Ankieta dla nauczycieli - W jakim stopniu wnioski płynące z nadzoru pedagogicznego
(ewaluacji wewnętrznej) są podstawą dla wprowadzanych zmian w funkcjonowaniu
przedszkola? (wykres).
W wyniku przeprowadzonych badań można stwierdzić, że we wszystkich
przedszkolach (9) sprawowany jest wewnętrzny nadzór pedagogiczny a wnioski
z niego płynące są podstawą dla wprowadzanych zmian w funkcjonowaniu
przedszkola. Taką opinię wyraziło 76 z 78 ankietowanych nauczycieli oraz ich
przedstawiciele biorący udział w wywiadach. Szczegółowe wyniki badań ankietowych
przedstawiono w poniższym wykresie:
Liczna nauczycieli
Nauczyciele: W jakim stopniu wnioski płynące z nadzoru pedagogicznego (ewaluacji wewnętrznej) są
podstawą dla wprowadzanych zmian w funkcjonowaniu przedszkola?
50
43
33
40
30
20
2
10
0
Są w pełni
uwzględniane
Są uwzględniane w Są uwzględniane w
dużym zakresie
małym zakresie
0
Nie są
uwzględniane
Wywiad grupowy z nauczycielami - W jaki sposób zmiany te wpływają na rozwój
przedszkola? (komentarz).
Z wypowiedzi nauczycieli udzielających wywiadu wynika, że zmiany
wprowadzane na podstawie wniosków z nadzoru wpływają na rozwój warsztatu
pracy nauczycieli np. umiejętność diagnozowania wychowanków, dobór metod i form
pracy do indywidualnych potrzeb dzieci. Dzięki temu wychowankowie osiągają
wszechstronny rozwój i są lepiej przygotowane do podjęcia nauki w szkole.
Wnioski z nadzoru wpływają również na zmiany w organizacji i ofercie
przedszkola, uatrakcyjnienie zajęć edukacyjno-wychowawczych, co powoduje
zwiększenie zainteresowania ofertą placówki przez rodziców i dzieci. Mają też wpływ
na zwiększenie współpracy z rodzicami i ze środowiskiem lokalnym oraz coraz
lepszą o przedszkolu opinię.
Wymaganie 4.3. - Szkoła lub placówka ma odpowiednie warunki lokalowe
i wyposażenie
59
Pytanie badawcze Czy baza lokalowa i wyposażenie przedszkola w pomoce
dydaktyczne umożliwiają realizację podstawy programowej i przyjętych
w przedszkolu programów?
1. Jak Pan(i) ocenia warunki lokalowe - czy są one odpowiednie do realizowania
podstawy programowej i przyjętych w przedszkolu programów? (Ankieta dla
nauczycieli)
46 z 78 ankietowanych nauczycieli (tj. 59%) wyraziło opinię, że warunki
lokalowe są odpowiednie, 31 z 78 uważa, że występują w tym zakresie nieliczne
braki a tylko jeden z respondentów uznał, że w warunkach lokalowych przedszkola
są znaczące braki; żaden z nauczycieli nie ocenił ich jako niewystarczające.
Nauczyciele: Jak Pan(i) ocenia warunki lokalowe - czy są one
odpowiednie do realizowania podstawy programowej i
przyjętych w przedszkolu programów?
Liczba nauczycieli
50
46
40
31
30
20
10
0
1
są w ystarczające
w ystępują
nieliczne braki
0
w y stępują
są
znaczące braki niew y starczajace
2. Jakie braki w wyposażeniu w pomoce dydaktyczne występują w przedszkolu? –
wywiad z dyrektorem
Również 4 z 9 dyrektorów badanych przedszkoli wyraziło opinię, że nie mają
one braków w wyposażeniu w pomoce dydaktyczne, dwóch widzi potrzebę wymiany
mebli w niektórych salach oraz uzupełnianie zużywających się pomocy takich jak
gry, układanki, zabawki, pomoce do zajęć. Trzech dyrektorów zamierza doposażyć
obiekt o rzutnik multimedialny, tablicę interaktywną, środki audiowizualne a inni
widzą potrzebę zakupu sprzętu i przyborów do zajęć sportowych, pomocy do zajęć
terapeutyczno-wyrównawczy.
3. Jak Pan(i) ocenia warunki lokalowe i przybory i pomoce do zabawy i nauki
w przedszkolu - czy są one odpowiednie? (Ankieta dla rodziców)
Ankietowani rodzice bardziej krytycznie od pracowników przedszkoli ocenili
warunki lokalowe i wyposażenie w przybory i pomoce do zabawy i nauki; dla 77 z
60
341 (tj. 22,6%) respondentów są one bardzo dobre, dla dalszych 180 z 341(tj.
52,8%) są odpowiednie, jednak 8 z 341 (tj. 2,35%) rodziców określiło je jako
niedostateczne. Szczegółowe wyniki przedstawia wykres umieszczony poniżej:
Rodzice: Jak Pan(i) ocenia warunki lokalowe i przybory i pomoce do
zabawy i nauki w przedszkolu - czy są one odpowiednie?
Liczba rodziców
60%
52,79%
50%
40%
30%
22,58%
19,06%
20%
3,23%
10%
0%
Są bardzo
dobre
Są
odpowiednie
2,35%
Występują
Występują
Są
braki
znaczące braki niedostateczne
103 z 342 (tj. 30,12%) rodziców oceniło, że przedszkole dysponuje
wystarczająco dużą liczbą przyborów i pomocy do zabawy i nauki, 198 z 342 (tj.
57,89%) , że raczej jest ich wystarczająco dużo, 36 z 342 (tj. 10,53%) że raczej jest
ich za mało a 5 rodziców uznało, że jest ich zdecydowanie za mało.
Rodzice: Czy w przedszkolu jest wystarczająco dużo przyborów
i pomocy do zabawy i nauki?
57,89%
Liczba rodiców
60%
50%
40%
30,12%
30%
10,53%
20%
1,46%
10%
0%
Zdecydowanie tak
Raczej tak
Raczej nie
Zdecydowanie nie
61
4. Jak Pan(i) ocenia wyposażenie przedszkolu w pomoce dydaktyczne, przybory
i pomoce do zabawy i nauki - czy jest ono wystarczające do realizacji Pana(i)
przedmiotów? (Ankieta dla nauczycieli)
Jeszcze wyżej oceniane jest przez nauczycieli wyposażenie przedszkoli
w pomoce dydaktyczne, przybory i pomoce do zabawy i nauki. Dla 56 z 77 z nich
(tj. 72,7%) jest ono wystarczające, 20 z 77 uważa, że występują nieliczne braki a dla
1 nauczyciela w wyposażeniu wstępują znaczące braki. Szczegółowe wyniki ilustruje
poniższy wykres:
Nauczyciele: Jak Pan(i) ocenia wyposażenie przedszkola w pomoce
dydaktyczne?
Liczba nauczycieli
60
56
50
40
30
20
20
10
0
1
0
w yposażenie jest w ystępują nieliczne w y stępują znaczące w yposażenie jest
w y starczajace
brak i
brak i
niew ystarczające
1.5. Wnioski z ewaluacji przedszkoli:
1)
Przedszkole posiada koncepcję pracy, która jest znana i akceptowana
przez rodziców i wszystkich pracowników przedszkola, dostosowana do
możliwości dzieci oraz oczekiwań ich rodziców, modyfikowana zgodnie ze
zmieniającymi się wymaganiami i potrzebami.
2)
Główne założenia i kierunki pracy przedszkola realizowane są w
oparciu
o wykwalifikowaną kadrę, ciągle wzbogacaną bazę, akceptację działań,
współpracę z rodzicami, osobami i instytucjami oświatowymi oraz
pozaoświatowymi.
3)
Działania przedszkola ukierunkowane na wszechstronny, radosny i
bezpieczny rozwój każdego wychowanka odzwierciedlają założenia wspólnie
wypracowanej koncepcji pracy.
4)
Oferta zajęć programowych, zajęć dodatkowych, realizacja programu
adaptacyjno - wychowawczego, a także angażowanie dzieci do różnych akcji,
62
przedsięwzięć, uroczystości i konkursów dają możliwość właściwego ich
rozwoju i sprzyjają osiąganiu gotowości szkolnej.
5)
Podczas wspomagania rozwoju i edukacji dzieci wszelkie działania
nauczycieli są planowane, monitorowane i analizowane, a wnioski z tych analiz
służą podniesieniu jakości pracy przedszkola.
6)
W przedszkolu kładzie się nacisk na kształtowanie u dzieci postaw
samodzielności i aktywności poznawczej, co skutkuje oczekiwanym
przygotowaniem ich do podjęcia dalszej edukacji w szkole.
7)
W przedszkolu prowadzi się wiele działań służących wyrównywaniu
szans edukacyjnych dzieci. Indywidualizacja pracy i rozwijanie uzdolnień
kierunkowych dzieci pozwalają na osiąganie przez nich sukcesów i spełnianie
oczekiwań rodziców.
8)
Zróżnicowane nauczanie, indywidualne podejście do dziecka oraz
partnerskie relacje z rodzicami sprzyjają wyrównywaniu szans edukacyjnych
przedszkolaków i osiąganiu sukcesu przez każde dziecko.
9)
W placówce prowadzone są liczne zajęcia dodatkowe w tym nauka
języka obcego, dla wszystkich podopiecznych, od czwartego roku życia.
10)
Realizacja programów profilaktyczno - edukacyjnych i adaptacyjno integracyjnych przyczynia się do kształtowania w dzieciach poczucia
odpowiedzialności, wyzwala ich aktywność ruchową i pozwala na budowanie
poczucia własnej wartości.
11)
Przedszkole prowadzi liczne działania służące wyrównywaniu szans
edukacyjnych, indywidualizacji pracy, rozwijaniu uzdolnień i talentów dzieci,
wspieraniu rodziców oraz pozyskiwaniu ich zaangażowania we współpracę na
rzecz rozwoju dzieci.
12)
Nauczyciele prowadzą obserwację i diagnozę pedagogiczną wszystkich
dzieci na podstawie których opracowują i wdrażają indywidualne programy
wspomagania rozwoju i edukacji dzieci.
13)
Zdarza się, że nauczyciele nie podejmują działań w zespołach
zadaniowych.
14)
Przedszkole stosuje systemowe rozwiązania w zakresie diagnozy i
obserwacji pedagogicznych w odniesieniu do potrzeb i możliwości
wychowanków oraz dostosowania działań do indywidualnych predyspozycji
dzieci.
15)
Oferta działań przedszkola jest zróżnicowana, zgodna z potrzebami
i zainteresowaniami dzieci i modyfikowana w oparciu o projekty i programy,
propozycje instytucji partnerskich i akcje medialne.
16)
Zdarza się, że oferta edukacyjna przedszkola mimo, że jest
modyfikowana
i zapewnia realizację podstawy programowej wychowania przedszkolnego, to
jednak w opinii ankietowanych rodziców nie jest zgodna z potrzebami dzieci
i nie pomaga rozwijać ich zainteresowań.
17)
Rodzice w pełni akceptują sposób realizacji podstawy programowej.
oczekują jednocześnie od przedszkola wzmocnienia u dzieci dojrzałości
emocjonalnej, rozwijania samodzielności i zachowań asertywnych. Oczekują
też wprowadzenia większej liczby zajęć ruchowych.
18)
W placówce prowadzone są specjalistyczne ćwiczenia dla dzieci z
dysfunkcjami pod kątem korygowania zdiagnozowanych wad i deficytów.
19)
W przedszkolu organizowane są zajęcia logopedyczne o charakterze
profilaktycznym dla wszystkich dzieci.
63
20)
Systematycznie przeprowadzane obserwacje i diagnozy dzieci,
z uwzględnieniem ich możliwości i potrzeb, mają wpływ na właściwe
planowanie i realizację procesów edukacyjnych i jakość pracy przedszkola.
21)
Procesy edukacyjne prowadzone w przedszkolu są planowane i
monitorowane, a wnioski płynące z tych działań służą dalszej pracy nad
wspomaganiem rozwoju i edukacji dzieci.
22)
Procesy edukacyjne przebiegające w przedszkolu, uwzględniające
indywidualizację procesów wspomagania rozwoju i edukacji oraz rozbudzające
ciekawość poznawczą dzieci, sprzyjają osiąganiu dojrzałości szkolnej przez
wszystkich wychowanków.
23)
Podejmowane przez przedszkole inicjatywy na rzecz i we współpracy
ze środowiskiem lokalnym, skierowane są na wzajemne wsparcie, zaspakajanie
potrzeb oraz nieustanny rozwój w realizacji procesu wychowania i nauczania.
24)
Przedszkole współpracuje z instytucjami działającymi w środowisku
lokalnym
i wykorzystuje jego zasoby dla celów edukacyjnych, wspierając
wielokierunkowy rozwój dziecka.
25)
Ewaluacja wewnętrzna oraz realizacja wniosków z nadzoru
pedagogicznego służą wprowadzaniu zmian w funkcjonowaniu przedszkola
przyczyniając się do jego jakościowego rozwoju.
26)
Sposób zarządzania placówką sprzyja pozyskiwaniu sprzymierzeńców,
tworzeniu właściwej atmosfery pracy i budowaniu pozytywnych relacji
z wszystkimi podmiotami środowiska lokalnego, co przekłada się na poprawę
jakości pracy przedszkola.
27)
Zdarza się, że przedszkole nie zna potrzeb środowiska lokalnego i
przez to nie wykorzystuje jego możliwości.
28)
Rodzice są partnerami w procesie rozwoju i edukacji swoich dzieci oraz
aktywnie uczestniczą w procesie wychowania.
29)
Wszyscy pracownicy przedszkola, współpracując z rodzicami są
zaangażowani w eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie pożądanych
zachowań dzieci.
30)
Przedszkole wykorzystuje stronę internetową do komunikacji z
rodzicami, umożliwiając im bieżące zapoznawanie się z zamierzeniami
przedszkola
i realizacją planów; z tekstami wierszyków, piosenek oraz wytworami słownymi
"Warsztatów wyobraźni", a tym samym ułatwia rodzicom możliwość udziału
w procesie wspomagania rozwoju i edukacji ich dzieci.
31)
Dzieci bardzo lubią swoje przedszkole, o czym świadczą wypowiedzi
rodziców, pracowników niepedagogicznych, nauczycieli, dyrektora oraz samych
wychowanków.
32)
W opinii pracowników przedszkola, rodziców, dzieci, partnerów i
samorządu, przedszkole jest miejscem bezpiecznym dla dzieci.
33)
Bogate i zróżnicowane wyposażenie przedszkola w pomoce służy
rozwijaniu każdej dziedziny poznawczej dzieci, wzbogacając ofertę programową
placówki.
34)
Występują braki w warunkach lokalowych przedszkoli, jednak nie maja
one istotnego wpływu na prawidłowe realizowanie podstawy programowej
kształcenia przedszkolnego i przyjętych zamierzeń.
2. Wnioski z ewaluacji szkół podstawowych:
64
1)
Koncepcja pracy szkoły jest znana i akceptowana przez uczniów i
rodziców, a jej modyfikacje oparte są na wynikach diagnoz dokonywanych
przez nauczycieli.
2)
Koncepcja pracy szkoły jest systematycznie modyfikowana, zgodnie
z potrzebami dzieci i środowiska, w celu rozwijania zainteresowań i zdolności
uczniów, efektywnego przygotowania ich do kolejnego etapu nauki i właściwego
funkcjonowania w społeczeństwie.
3)
W szkole prowadzona jest analiza osiągnięć uczniów i wyników
sprawdzianu,
a sformułowane na jej podstawie wnioski są wdrażane.
4)
Uatrakcyjnianie procesu dydaktycznego różnorodnymi rozwiązaniami
metodycznymi, wyjazdami do ośrodków nauki, kultury i techniki, współpraca ze
szkołami zagranicznymi, uczestnictwo w akcjach, projektach i programach
edukacyjnych a także szkolny sposób oceniania i nagradzania osiągnięć
uczniów wyzwala u nich motywację i zadowolenie.
5)
W szkole planuje się procesy edukacyjne, prowadzi analizy i wyciąga
wnioski
w celu doskonalenia pracy szkoły.
6)
Procesy edukacyjne zachodzące w szkole są planowane z
uwzględnieniem podstawy programowej, monitorowane i analizowane, a
wnioski z tych działań są wykorzystywane w dalszym doskonaleniu i
organizowaniu pracy szkoły
w celu uzyskiwania jak najlepszych efektów nauczania i wychowania.
7)
Modyfikacje procesów przebiegających w szkole wynikają z
prowadzonych diagnoz i nakierowane są na zapobieganie niepowodzeniom
szkolnym oraz umożliwianie osiągania sukcesów edukacyjnych.
8)
Nauczyciele wspierają się wzajemnie w organizacji i realizacji procesów
edukacyjnych, co ma wpływ na zmianę oferty zajęć pozalekcyjnych zgodnie
z potrzebami uczniów.
9)
Szkoła podejmuje działania zwiększające szanse edukacyjne
wszystkich dzieci, w tym uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych i
specyficznych trudnościach w uczeniu się.
10)
W szkole prowadzana jest praca zarówno z uczniem zdolnym, jak
i wymagającym wsparcia dydaktycznego.
11)
Szkoła troszczy sie o zdrowy tryb życia wychowanków organizując
różne formy zajęć sportowych, rekreacyjnych i ekologicznych.
12)
Zajęcia prowadzone są w oparciu o metody i formy aktywizujące
uczniów
i nowoczesne pomoce naukowe. Nauczyciele w pracy z dziećmi realizują
programy i projekty edukacyjne oraz rozwiązania nowatorskie z wielu dziedzin,
m.in. edukacji regionalnej, czytelniczej, ekologicznej, językowej, informatycznej
oraz sportowej w wielu dyscyplinach.
13)
Nauczyciele dostrzegają postępy i osiągnięcia uczniów, wzmacniają ich
poczucie wartości i motywują do większego wysiłku w osiąganiu sukcesów na
miarę możliwości każdego dziecka.
14)
Z opinii pozyskanych od uczniów wynika, ze proces uczenia się
utrudniają im: zmęczenie w nauce, niedosyt oczekiwanej informacji zwrotnej o
postępach
w nauce oraz inspiracji do autorefleksji.
65
15)
Szkoła tworzy warunki sprzyjające wszechstronnej współpracy z
instytucjami
i organizacjami działającymi w środowisku i poza nim. Jest inicjatorem
i organizatorem wielu imprez i szkoleń, pełni rolę edukacyjną i kulturotwórczą.
16)
Opinie rodziców na temat pracy szkoły są wykorzystywane w
planowaniu jej dalszych działań, co daje rodzicom poczucie współdecydowania
i uczestnictwa w życiu szkoły.
17)
Informacje o losach absolwentów wykorzystywane są przez nauczycieli
w miarę potrzeb i w rożnych formach do doskonalenia efektów nauczania i
wychowania oraz przygotowania uczniów do dalszego kształcenia.
18)
Ewaluacja wewnętrzna jest prowadzona z udziałem zespołu nauczycieli
powołanego do tego celu.
19)
Właściwe funkcjonowanie szkoły jest efektem sprawnego zarządzania
placówką. W ramach działających w szkole zespołów nauczyciele planują
działania podejmowane w szkole, wspólnie rozwiązują problemy i doskonalą
metody i formy współpracy.
20)
Szkoła zapewnia uczniom właściwe warunki do nauki i dba o ich
bezpieczeństwo, co przejawia się w sukcesywnie prowadzonej modernizacji
budynku i pozyskiwaniu nowych sal lekcyjnych, np. pracownia plastyczna oraz
zatrudnienie mediatora szkolnego i ochroniarza.
21)
Warunki lokalowe są na bieżąco poprawiane z zaangażowaniem
środków budżetowych i zewnętrznych.
22)
Baza lokalowa i wyposażenie szkoły umożliwia realizację podstawy
programowej i programów edukacyjnych. Nauczyciele uważają, że występują
w tym zakresie nieliczne braki.
3. Wnioski z ewaluacji szkól gimnazjalnych:
1)
Przyjęta przez radę pedagogiczną oraz znana i akceptowana przez
uczniów
i rodziców koncepcja pracy szkoły wyznacza cele i zadania realizowane
wspólnie przez wszystkich nauczycieli.
2)
Procesy edukacyjne zachodzące w gimnazjum są planowane i
monitorowane,
a wnioski z ich analizy są wykorzystywane do wprowadzania zmian,
ukierunkowanych na podniesienie efektywności pracy dydaktyczno –
wychowawczej szkoły.
3)
Procesy edukacyjne zachodzące w szkole są planowane z
uwzględnieniem podstawy programowej, monitorowane i analizowane, a
wnioski z tych działań są wykorzystywane w dalszym doskonaleniu i
organizowaniu
pracy
szkoły
w celu uzyskiwania jak najlepszych efektów nauczania i wychowania.
4)
Podstawą organizacji procesów edukacyjnych w szkole są
zdiagnozowane potrzeby, zainteresowania i oczekiwania uczniów. Przebieg
tych procesów warunkują relacje między uczniami i nauczycielami, atmosfera
na lekcji, metody pracy nauczycieli, a także czynniki ekonomiczne i sytuacja
środowiskowa uczniów.
5)
Szkoła podejmuje działania: przeprowadza i analizuje próbny egzamin
gimnazjalny, tworzy programy naprawcze i wspomagające, realizuje dodatkowe
66
zajęcia, które przyczyniają się do poprawy wyników z części humanistycznej
egzaminu i edukacyjnej wartości dodanej.
6)
W szkole tworzy się system wielostopniowej analizy wyników nauczania
i egzaminowania uczniów. Realizacja wypracowanych wniosków służy
podejmowaniu projakościowych działań edukacyjnych mających na celu
wspieranie indywidualnego rozwoju uczniów oraz podnoszenie poziomu ich
wiadomości i umiejętności.
7)
Szkoła diagnozuje wiadomości i umiejętności uczniów, co służy
dostosowaniu sposobów i metod pracy na zajęciach lekcyjnych i
pozalekcyjnych do możliwości rozwojowych gimnazjalistów.
8)
Nauczyciele współdziałają i wzajemnie się wspierają przy tworzeniu,
analizie, modyfikacji i realizacji procesów edukacyjnych angażując przy tym
rodziców
i przyczyniając się do poprawy efektywności działań organizacyjnych oraz
podejmowanych przedsięwzięć.
9)
Nauczyciele wspierają uczniów mających trudności w nauce,
opracowują "Plany pracy" dostosowane do indywidualnych potrzeb ucznia oraz
"Programy pracy" dla uczniów powtarzających klasę.
10)
Prowadzona przez szkołę stała współpraca z różnymi podmiotami
działającymi w środowisku w oparciu o ich potrzeby i możliwości oraz inicjatywy
podejmowane przez szkołę w tym zakresie powodują przygotowanie młodzieży
do aktywnego udziału w życiu społecznym.
11)
Szkoła podejmuje działania na rzecz swojego rozwoju we współpracy
ze środowiskiem lokalnym poprzez rozpoznawanie wzajemnych potrzeb
i możliwości oraz realizację wspólnych inicjatyw.
12)
Rodzice nie dostrzegają działań uwzględniających indywidualizację w
procesie edukacyjnym ich dzieci mimo, że w szkole prowadzi się działania
zwiększające szanse edukacyjne na miarę możliwości uczniów.
13)
Rodzice biorą udział w planowaniu działań szkoły, uczestniczą w
organizacji i realizacji działań, ich opinie i propozycje mają wpływ na
podejmowane decyzje.
14)
Stosowanie w pracy dydaktycznej metod aktywizujących i
nowoczesnych środków multimedialnych uatrakcyjnia zajęcia edukacyjne i
motywuje uczniów do nauki.
15)
Występują sytuacje, z których wynika, że nauczyciele wystawiając
oceny nie zawsze odnoszą się do wcześniejszych osiągnięć i trudności
uczniów, a także nie zawsze analizują z nimi przyczyny ich sukcesów i
trudności.
16)
Diagnozowanie i znajomość możliwości uczniów nakierowane są na
osiąganie sukcesów edukacyjnych gimnazjalistów oraz zwiększenie ich szans w
oparciu
o indywidualne możliwości.
17)
W szkole prowadzone są działania mające na celu wyrównywanie
szans edukacyjnych, które umożliwiają odniesienie sukcesu szkolnego również
młodzieży o specjalnych potrzebach edukacyjnych.
18)
W szkole prowadzone są różnorodne działania służące rozwojowi
każdego ucznia, w tym przeciwdziałające wykluczeniu społecznemu.
67
19)
Angażowanie uczniów w działania o charakterze charytatywnym,
patriotycznym, obywatelskim, artystycznym wpływa na efektywność
oddziaływań wychowawczych szkoły.
20)
Nauczyciele dokonują diagnozy zachowań i zagrożeń uczniów,
modyfikują działania wychowawcze, co prowadzi do zachowań uczniów
zgodnych
z wymaganiami.
21)
Uczniowie są współorganizatorami zajęć pozalekcyjnych o charakterze
kulturalnym, sportowym i charytatywnym: prowadzą radio szkolne, wydają
gazetkę, organizują zabawy szkolne, wyjazdy do kina i teatru, zajęcia sportowe,
działania na rzecz innych.
22)
Szkoła realizuje projekt edukacyjny związany z regionem, co ma wpływ
na kształcenie kluczowych umiejętności związanych z potrzebami rynku pracy.
23)
Informacje zwrotne o losach absolwentów są w niewielkim stopniu
wykorzystywane przez nauczycieli, co skutkuje wąskim zakresem współpracy
z absolwentami.
24)
Szkoła troszczy sie o zdrowy tryb życia wychowanków organizując
różne formy zajęć sportowych, rekreacyjnych i profilaktycznych.
25)
Szkoła systematycznie unowocześnia swoją bazę lokalową oraz
wzbogaca
ją
w nowoczesne pomoce naukowe i środki multimedialne, wykorzystując je przy
poszerzeniu metod pracy na zajęciach z młodzieżą.
4. Wnioski z ewaluacji liceów ogólnokształcących:
1)
Koncepcja szkoły skoncentrowana na wszechstronnym rozwoju,
kształtowaniu wartości i przygotowaniu uczniów do funkcjonowania we
współczesnym świecie, jest znana i akceptowana przez całą społeczność
szkolną.
2)
Szkoła dba o wyniki nauczania wdrażając działania dydaktyczne
wynikające
z analizy ilościowej i jakościowej wyników egzaminów zewnętrznych.
3)
Procesy edukacyjne w szkole są zorganizowane, spełniają oczekiwania
rodziców i uczniów, a działania liceum przyczyniają się do podniesienia
kompetencji młodzieży w przygotowaniach do egzaminu maturalnego.
4)
Oferta edukacyjna szkoły odpowiada potrzebom uczniów, szczególnie
w zakresie kształcenia kluczowych umiejętności związanych z egzaminami
zewnętrznymi.
5)
Wnioski z analiz osiągnięć uczniów wypracowane przez zespoły
nauczycieli stanowią podstawę do podejmowania projakościowych działań
służących wspieraniu indywidualnego rozwoju uczniów.
6)
Badanie nie potwierdza stosowania przez wszystkich nauczycieli,
aktywizujących i zróżnicowanych metod nauczania.
7)
Nauczyciele w pracy z uczniami szeroko korzystają z technologii
informatyczno-komunikacyjnych, co podnosi ich atrakcyjność i zachęca do
większej aktywności i zaangażowania młodzieży.
8)
Szkoła prowadzi liczne działania zwiększające szanse edukacyjne
uczniów lecz nie zawsze opinie uczniów i rodziców to potwierdzają.
68
9)
Rodzice uczestniczą w organizacji i realizacji wybranych działań szkoły,
ich opinie i propozycje mają wpływ na podejmowane decyzje. Uważają również,
że szkoła w niewystarczającym stopniu informuje ich o swoich działaniach.
10)
Szkoła podejmuje działania na rzecz swojego rozwoju we współpracy
ze środowiskiem lokalnym poprzez rozpoznawanie wzajemnych potrzeb
i możliwości oraz realizację wspólnych inicjatyw.
11)
Wielopłaszczyznowa współpraca szkoły z lokalnym środowiskiem
sprzyja doskonaleniu procesów edukacyjnych i stwarza uczniom szanse na
osiągnięcie sukcesu w dalszej nauce i na rynku pracy.
12)
Pożądane społecznie postawy uczniów są wynikiem podejmowanych w
szkole działań wychowawczych, co odzwierciedla ich zaangażowanie w życie
szkoły
i środowiska, np. działalność wolontariatu.
13)
Szkoła realizuje liczne programy i projekty edukacyjne, dzięki którym
wzbogaca ofertę edukacyjną, a uczniów wyposaża w dodatkową wiedzę i
umiejętności, kształtując przy tym odpowiednie postawy i cechy ich osobowości.
5. Wnioski z ewaluacji techników:
1)
Koncepcja szkoły oparta na modelu absolwenta, skoncentrowana jest
na wszechstronnym rozwoju uczniów, przygotowaniu ich do podjęcia pracy
zawodowej i dalszej edukacji.
2)
Koncepcja pracy szkoły wyznacza kierunek rozwoju placówki zgodnie
z oczekiwaniami uczniów i ich rodziców oraz środowiska lokalnego, a jej
modyfikacje są oparte na wynikach diagnoz i analiz.
3)
Szkoła uwzględniając wymagania określone w podstawie programowej
rozwija własną ofertę programową zwłaszcza w odniesieniu do kształcenia
kompetencji zawodowych, informatycznych oraz społecznych.
4)
W celu ukończenia przez młodzież szkoły i zdobycia przez nich
najlepszych kompetencji zawodowych procesy edukacyjne są zorganizowane i
analizowane, dostosowane do potrzeb i oczekiwań uczniów i ich rodziców.
5)
Nauczyciele współdziałają w tworzeniu i analizie procesów
edukacyjnych, wspomagają siebie w ich organizowaniu i realizacji.
Wprowadzane zmiany dotyczące przebiegu tych działań następują w wyniku
wspólnych ustaleń między nauczycielami.
6)
Procesy decyzyjne są planowane, monitorowane i modyfikowane przy
małym udziale uczniów, co utrudnia przejmowanie przez młodzież
odpowiedzialności za własny rozwój.
7)
Uczniowie mają szansę na osiągniecie sukcesu na rynku pracy dzięki
kierunkom zmian wprowadzanym w szkole, a zwłaszcza realizowaniu
programów modułowych, zajęciom przygotowującym do egzaminów
zewnętrznych
oraz
systematycznemu
doposażeniu
szkoły
w najnowocześniejsze technologie.
8)
Opinia nauczycieli o uzyskanej informacji zwrotnej, uzasadniającej
ocenę, jest rozbieżna z opinią uczniów.
9)
Szkoła aktywnie współpracuje z podmiotami lokalnego środowiska
wykorzystując jego potencjał i własny, co przyczynia się do rozwoju zarówno
samej placówki, jak i uczniów.
69
10)
Szkoła realizuje liczne programy i projekty zawodowe, dzięki którym
wzbogaca ofertę edukacyjną przygotowując uczniów na rynek pracy i wyposaża
ich
w dodatkową wiedzę i umiejętności, kształtując odpowiednie postawy i cechy
ich osobowości i zdobywając przez to uznanie w środowisku.
11)
Dzięki prowadzeniu w szkole działań służących wyrównywaniu szans
edukacyjnych uczniowie odnoszą sukcesy w konkursach zawodowych oraz
z powodzeniem zdaja egzaminy potwierdzające kwalifikacje zawodowe.
12)
Szkoła rozwija i kształtuje wrażliwość społeczna wśród młodzieży
organizując liczne akcje charytatywne wspierające osoby potrzebujące
różnorodnej pomocy.
13)
Działania wychowawcze prowadzone w szkole są analizowane, spójne
z programem wychowawczym, adekwatne do potrzeb i oczekiwań młodzieży
oraz kształtują u nich pożądane postawy i wartości moralne.
14)
Szkoła udziela wsparcia młodzieży z rodzin dysfunkcyjnych i
niewydolnych wychowawczo m. in. poprzez dofinansowanie różnych działań
mających na celu wyrównanie ich szans rozwojowych. Informuje rodziców o
sukcesach
i trudnościach ich dzieci oraz możliwościach korzystania z pomocy właściwych
instytucji.
15)
Nauczyciele wspólnie planują działania podejmowane w szkole,
rozwiązują problemy oraz doskonalą metody i formy pracy co przekłada się na
sprawne
i efektywne funkcjonowanie szkoły.
16)
Kierunki wprowadzanych zmian, a zwłaszcza system kształcenia
zawodowego, realizowanie ciekawych projektów edukacyjnych oraz
doskonalenie wyposażenia bazy placówki w nowoczesny sprzęt stwarza
uczniom szanse na osiągniecie sukcesu na rynku pracy.
17)
Szkoła diagnozuje występujące wśród uczniów zachowania negatywne,
analizuje je i wypracowuje wnioski, które służą podejmowaniu działań
eliminujących zagrożenia.
18)
Szkoła dba i systematycznie monitoruje bezpieczeństwo młodzieży i
czyni liczne starania związane z poprawą w tym zakresie.
19)
Uczniowie czują się w szkole bezpiecznie, wiedzą jakich zachowań się
od nich oczekuje i postępują zgodnie z przyjętymi normami.
6. Wnioski z ewaluacji poradni psychologiczno-pedagogicznych:
1)
Znana i akceptowana przez wszystkich pracowników koncepcja pracy
poradni podlega analizom i modyfikacjom uwzględniającym potrzeby i sugestie
klientów i pracowników.
2)
Monitorowanie realizacji zadań placówki sprzyja tworzeniu atrakcyjnej i
adekwatnej do oczekiwań klientów oferty. Wnioski wynikające z monitorowania
tych działań oraz z ewaluacji wewnętrznej wpływają na doskonalenie pracy
poradni oraz systematyczne poszerzanie współpracy z różnorodnymi
instytucjami i placówkami.
3)
Współpraca
wszystkich
pracowników
poradni
pozwala
na
zorganizowanie systemowego i efektywnego procesu edukacyjnego.
70
4)
Oferta edukacyjna umożliwia skuteczne wyrównywanie szans
edukacyjnych dzieci i młodzieży poprzez dostępność różnorodnych form pracy.
5)
Organizacja działań poradni pozwala na udzielanie szybkiego i
skutecznego wsparcia rodzicom, nauczycielom, dzieciom i młodzieży z
uwzględnieniem ich indywidualnych potrzeb.
1.6. Uogólnione wnioski z ewaluacji:
1.Ponad 70 % badanych przedszkoli spełniło wymagania na poziomie wysokim
(wykres poniżej)
80%
72%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
12%
10%
4%
0%
A
B
C
D
2%
E
2.Ponad 60% badanych szkół spełniło wymagania na poziomie wysoki (wykres
poniżej)
70%
62%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
23%
11%
4%
0%
A
B
C
D
3.Obszar – Procesy. Na pytanie skierowane do uczniów „Jak często na zajęciach
pracujesz w grupach?” ponad 70% uczniów w szkołach podstawowych i ponad 80
% uczniów w gimnazjach i szkołach ponagimnazjalnych stwierdziło, że na
niektórych zajęciach (wykres poniżej).
71
Uczniowie SP
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
Na wszystkich
zajęciach
Na większości
zajęć
Uczniowie Gim/PGim
Na niektórych
zajęciach
Nigdy
4. Obszar – Procesy. Na pytanie skierowane do uczniów „Jak często na zajęciach
rozwiązujesz zadania (problemy) sformułowane przez nauczyciela lub
uczniów?” blisko 60% uczniów w szkołach podstawowych i uczniów w gimnazjach
i szkołach ponagimnazjalnych stwierdziło, że na niektórych zajęciach (wykres
poniżej).
5. Obszar – Procesy. Na pytanie skierowane do uczniów „Czy wiesz, dlaczego
otrzymałeś taką, a nie inną ocenę?” około 12% uczniów w szkołach
podstawowych i uczniów w gimnazjach i szkołach ponagimnazjalnych stwierdziło,
że rzadko lub nigdy (wykres poniżej)
Uczniowie SP
Uczniowie Gim/PGim
70,0%
60,0%
50,0%
40,0%
30,0%
20,0%
10,0%
0,0%
Zawsze
Prawie zawsze
Rzadko
Nigdy
6. Obszar – Procesy. Na pytanie skierowane do uczniów „Czy nauczyciele
rozmawiają z Tobą o tym, co wpłynęło na Twoje trudności w nauce?” około
72
52% uczniów w szkołach podstawowych i około 67% uczniów w gimnazjach
i szkołach ponagimnazjalnych stwierdziło, że nigdy lub rzadko (wykres poniżej)
Uczniowie SP
Uczniowie Gim/PGim
50,0%
45,0%
40,0%
35,0%
30,0%
25,0%
20,0%
15,0%
10,0%
5,0%
0,0%
Nigdy
Rzadko
Często
Bardzo często
7. Obszar – Efekty. Na pytanie skierowane do uczniów „Moi nauczyciele
rozmawiają ze mną o postępach w nauce i dzięki temu wiem, jak się uczyć?”
około 44% uczniów w szkołach podstawowych i około 65% uczniów w gimnazjach
i szkołach ponagimnazjalnych stwierdziło, że rzadko lub nigdy (wykres poniżej).
UczniowieSP
Uczniowie Gim/PGim
60,0%
50,0%
40,0%
30,0%
20,0%
10,0%
0,0%
Bardzo często
Często
Rzadko
Nigdy
8. Obszar – Efekty. Na pytanie skierowane do uczniów „Wybierz zdanie które
najlepiej wyraża Twoją opinię o zajęciach?” około 35% uczniów w szkołach
podstawowych i około 50% uczniów w gimnazjach i szkołach ponagimnazjalnych
stwierdziło, że zajęcia nie są angażujące lub niektóre zajęcia są angażujące
(wykres poniżej)
Uczniowie SP
50%
40%
30%
20%
10%
0%
Zajęcia nie są
angażujące
Niektóre zajęcia
są angażujące
Uczniowie Gim/PGim
Duża część zajęć
angażuje mnie
Prawie wszystkie
zajęcia bardzo
mnie angażują
9. Obszar – Środowisko. Na pytanie skierowane do rodziców „Czy w tym lub
poprzednim roku szkolnym współuczestniczył Pan(i) w podejmowaniu
decyzji dotyczących życia szkoły?” i na pytanie skierowane do nauczycieli „Czy
rodzice uczestniczą w podejmowaniu decyzji dotyczących życia szkoły?”
73
około 90% nauczycieli zdecydowanie stwierdziło, że tak lub raczej tak.
Odmiennego zdania byli rodzice bo tylko około 25% była podobnego zdania.
(wykres poniżej)
Rodzice
Nauczyciele
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
Zdecydowanie
tak
Raczej tak
Raczej nie
Zdecydowanie
nie
10. Obszar – Zarządzanie. Na pytanie skierowane do nauczycieli „Pan(i) udział
w przeprowadzaniu ewaluacji wewnętrznej był spowodowany?” zdecydowana
część nauczycieli uczestniczy w ewaluacji wewnętrznej, traktuje ją jako zwyczaj
panujący w szkole. Mniej niż 50% uważa ewaluacje wewnętrzną za niezbędną.
(wykres poniżej)
Tak
Nie
Nieuczestniczęwewaluacji
Poleceniemwyraźnie
sformułowanymprzez dyrektora
Dyrektorprzekonał mnie do
udziałuwewaluacji
Zwyczajempanującymwnaszej
szkole
Uważamewaluację zaniezbędną
0%
50%
100%
11. Obszar – Zarządzanie. Na pytanie skierowane do dyrektora „Kto planuje w
szkole ewaluację wewnętrzną?” i pytanie skierowane do nauczycieli „W jaki
sposób planuje się ewaluację wewnętrzną ? większość dyrektorów i nauczycieli
stwierdziła, że ewaluację przygotowuje zespół nauczycieli (wykres poniżej)
Dyrektor
Nauczyciele
100%
80%
60%
40%
20%
0%
Przygotowuje
dyrektor
Przygotowuje
wyznaczona
osoba
Przygotowuje
zespół
Inne
10. Obszar – Zarządzanie. Na pytanie skierowane do nauczycieli „W jakim stopniu
wnioski płynące z ewaluacji wewnętrznej są podstawą do wprowadzania
zmian w funkcjonowaniu szkoły?” prawie wszyscy nauczyciele stwierdzili, że są
w pełni uwzględniane lub uwzględniane w dużym zakresie (wykres poniżej)
74
11.Wszystkie badane szkoły i przedszkola posiadają koncepcje pracy, które są
systematycznie modyfikowane, zgodnie z potrzebami uczniów i środowiska.
12.Przedszkola i szkoły wspomagają rozwój i edukację uczniów, wszelkie działania
nauczycieli w tym zakresie są planowane, monitorowane i analizowane, a wnioski
z tych analiz służą podniesieniu jakości pracy.
13. Przedszkola i szkoły prowadzą liczne działania służące wyrównywaniu szans
edukacyjnych, indywidualizacji pracy, rozwijaniu uzdolnień i talentów uczniów,
wspieraniu rodziców oraz pozyskiwaniu ich zaangażowania we współpracę na
rzecz rozwoju dzieci i młodzieży.
14. Procesy edukacyjne prowadzone w przedszkolach i szkołach są na ogół
planowane, monitorowane, a wnioski płynące z monitoringu służą dalszej pracy
nad wspomaganiem rozwoju i edukacji dzieci i młodzieży.
15. Szkoły i przedszkola troszczą się o zdrowy tryb życia dzieci i młodzieży
organizując różne formy zajęć sportowych i rekreacyjnych.
16. Uczniowie w większości badanych szkół są współorganizatorami zajęć
pozalekcyjnych o charakterze kulturalnym, sportowym i charytatywnym: prowadza
radio szkolne, wydają gazetkę, organizują zabawy szkolne, wyjazdy do kina i
teatru, zajęcia sportowe, działania na rzecz innych.
17. Nauczyciele na ogół wspólnie planują i realizują działania podejmowane
w szkole, rozwiązują problemy oraz doskonalą metody i formy pracy.
18. Szkoły diagnozują występujące wśród uczniów zachowania negatywne, analizują
je i wypracowują wnioski, które służą do podejmowania działań eliminujących
zagrożenia.
19. Szkoły realizują programy i projekty edukacyjne, dzięki którym wzbogacają ofertę
edukacyjną, a uczniów wyposażają w dodatkową wiedzę i umiejętności,
kształtując przy tym odpowiednie postawy i cechy ich osobowości.
20. Większość badanych szkół podejmuje działania na rzecz swojego rozwoju we
współpracy ze środowiskiem lokalnym poprzez rozpoznawanie wzajemnych
potrzeb i możliwości oraz realizacje wspólnych inicjatyw.
75
21.
Zdarza się, że przedszkole nie zna potrzeb środowiska lokalnego i przez to nie
wykorzystuje jego możliwości.
22. Rodzice w niektórych szkołach nie dostrzegają działań uwzględniających
indywidualizację w procesie edukacyjnym ich dzieci mimo, że w szkole prowadzi
się działania zwiększające szanse edukacyjne na miarę możliwości uczniów.
23.Dzieci bardzo lubią swoje przedszkole, o czym świadczą wypowiedzi rodziców,
pracowników niepedagogicznych, nauczycieli, dyrektora oraz samych
wychowanków.
24. Uczniowie czują się w szkole bezpiecznie, wiedzą jakich zachowań się od nich
oczekuje i postępują zgodnie z przyjętymi normami.
76
2
Kontrole
2.1
Realizacja kontroli planowych
2.1.1. OGÓLNE INFORMACJE O PRZEPROWADZONYCH KONTROLACH
PLANOWYCH
W roku szkolnym 2010/2011 pracownicy Kuratorium Oświaty w Gdańsku
przeprowadzili 918 kontroli planowych w 727 spośród 2982 nadzorowanych szkół
i placówek. Kontrole te zostały przeprowadzone w szkołach i placówkach
kierowanych przez 727 dyrektorów szkół i placówek. Plan nadzoru pedagogicznego
został wykonany w 100 % albowiem w Kuratorium Oświaty w Gdańsku zaplanowano
przeprowadzenie 753 kontroli.
Wykonanie planu kontroli wynikających z ustalonych na rok szkolny
2010/2011 zadań z zakresu nadzoru pedagogicznego przedstawiono w tabeli nr 1
Tabela 1
l.p zadanie z zakresu
.
nadzoru
pedagogicznego
1 prawidłowość
wykonywania przez
dyrektorów
publicznych szkół i
placówek zadań w
zakresie nadzoru
pedagogicznego
2 prawidłowość
dopuszczania do
użytku programów
wychowania
przedszkolnego w
publicznych
przedszkolach,
szkołach
podstawowych z
oddziałami
przedszkolnymi i
innych formach
wychowania
przedszkolnego
3 prawidłowość
dopuszczania do
użytku w szkole
programów
nauczania
liczba kontroli
zaplanowanyc
h
286
liczba kontroli
uwagi
o realizacji
przeprowadzonych
planu
Liczba kontroli
przekroczona w
związku z
kontrolą
453
wszystkich szkól
wchodzących w
skład
kontrolowanych
zespołów
87
87
112
112
77
4
5
6
7
w publicznych
szkołach
podstawowych i
gimnazjach
zgodność
organizacji
indywidualnego
nauczania na
podstawie
wydanych orzeczeń
z obowiązującymi
przepisami prawa
prawidłowość
dopuszczania w
publicznym
technikum dla
młodzieży i
publicznej
zasadniczej szkole
zawodowej dla
młodzieży programu
nauczania dla
zawodu
zgodność
wydawania
orzeczeń o
potrzebie
kształcenia
specjalnego przez
zespoły orzekające
działające w
publicznych
poradniach
psychologicznopedagogicznych z
obowiązującymi
przepisami prawa
przestrzeganie
przez niepubliczną
placówkę
doskonalenia
nauczycieli
przepisów prawa w
zakresie
planowania pracy i
sprawozdawczości
oraz zgodności
danych zawartych
we wpisie do
ewidencji ze stanem
40
37
28
29
8
8
9
9
Wykonano
mniej kontroli w
związku z tym,
że wiele liceów
profilowanych z
uwagi na brak
naboru zostało
wykreślonych
W jednym z
kontrolowanych
zespołów szkół
skontrolowano
technikum i
zasadniczą
szkołę
zawodową
78
faktycznym
8 zgodność
organizacji pracy
bursy z
obowiązującymi
przepisami prawa
9 zgodność
dokumentacji
przebiegu
działalności
dydaktycznowychowawczej
prowadzonej przez
domy wczasów
dziecięcych z
przepisami prawa
10 realizacja prawa
dziecka
pięcioletniego do
rocznego
przygotowania
przedszkolnego
11 prawidłowość
nadzorowania
realizacji przez
dzieci sześcioletnie
rocznego
obowiązkowego
przygotowania
przedszkolnego
RAZEM
3
3
1
1
127
127
52
52
753
918
Przyczyny niewykonania planu nadzoru pedagogicznego:
W temacie dot. zgodności organizacji indywidualnego nauczania na podstawie
wydanych orzeczeń z obowiązującymi przepisami prawa zostało skontrolowanych
razem 37 liceów ogólnokształcących i profilowanych, zamiast zaplanowanych 40, co
było spowodowane brakiem naboru do wielu liceów profilowanych i zakończeniem
ich działalności
Przyczyny zaplanowania znacząco mniejszej, niż wykonano, liczby kontroli:
W temacie dot. prawidłowości wykonywania przez dyrektorów publicznych szkół
i placówek zadań w zakresie nadzoru pedagogicznego zaplanowanych zostało 286
szkół i placówek, wykonano natomiast 453 kontrole w związku z tym, że
w zespołach szkół przeprowadzano kontrolę w każdej szkole wchodzącej w skład
zespołu.
79
2.1.2. Organizacja i przeprowadzanie kontroli planowych
1. Planowanie i organizowanie kontroli.
Plan nadzoru pedagogicznego Pomorskiego Kuratora Oświaty w części
dotyczącej kontroli został uzupełniony o harmonogram przeprowadzania kontroli
w poszczególnych szkołach i placówkach, który został przekazany do wiadomości
wizytatorów ds. kontroli.
O wyborze szkół i placówek do przeprowadzenia kontroli w danym zakresie
decydowały następujące czynniki:
1.czas, jaki upłynął od przeprowadzenia
pedagogicznego w szkole lub placówce;
ostatnich
czynności
nadzoru
2.częstotliwość przeprowadzania czynności nadzoru w szkole lub placówce;
3.lokalizacja szkoły (wieś, miasto do 5 tysięcy mieszkańców, miasto od 5 do 20
tysięcy mieszkańców, miasto od 20 do 100 tysięcy mieszkańców, miasto powyżej
100 tysięcy mieszkańców);
4.wyniki nadzoru pedagogicznego sprawowanego dotychczas nad szkołą lub
placówką (np. zakres lub liczba wydanych dotąd zaleceń, niepokojące sygnały o
funkcjonowaniu szkoły lub placówki);
5.konieczność pozyskania informacji o pracy szkoły lub placówki w celu realizacji
innych zadań kuratora oświaty (np. w celu dokonania cząstkowej oceny pracy
dyrektora szkoły);
6.odległość szkoły / placówki od siedziby kuratorium oświaty lub delegatury;
Zastosowanie powyżej wyszczególnionych kryteriów doboru szkół i placówek
do kontroli planowych wymagało zastosowania techniki losowego wyboru szkół
i placówek do kontroli.
Dobór wizytatorów do przeprowadzenia kontroli w tematach od 1 do 9 w
danej szkole lub placówce odbywał się w I połowie września 2010 r. a do kontroli
w zakresie: realizacja prawa dziecka pięcioletniego do rocznego przygotowania
przedszkolnego oraz w zakresie: prawidłowość nadzorowania realizacji przez dzieci
sześcioletnie rocznego obowiązkowego przygotowania przedszkolnego wizytatorzy
zostali wskazani na miesiąc przed przystąpieniem do kontroli. Do przeprowadzenia
kontroli planowych wyznaczano jednego wizytatora.
2. Przeprowadzanie kontroli planowych.
Przeprowadzając kontrole planowe wizytatorzy stosowali przepisy rozporządzenia
w sprawie nadzoru pedagogicznego.
80
Na 918 kontroli planowych było przeprowadzonych przez:
•
jedną osobę – 918 ;
• zespół dwuosobowy – 0;
•
zespół więcej niż dwuosobowy – 0 .
W roku szkolnym 2010/11 kontrole planowe przeprowadziło 29 wizytatorów
Kuratorium Oświaty w Gdańsku oraz 15 wizytatorów delegatur.
Wszystkie komórki organizacyjne Kuratorium Oświaty w Gdańsku, których
właściwością jest przeprowadzanie kontroli, realizowały kontrole planowe
we wszystkich tematach z ustalonych na rok szkolny 2010/2011 zadań z zakresu
nadzoru pedagogicznego.
918 kontroli zostało przeprowadzonych na podstawie upoważnień wydanych
przez Pomorskiego Kuratora Oświaty. Dyrektorzy 727 kontrowanych szkół lub
placówek zostali zawiadomieni o planowanej kontroli w terminie 7 dni przed
planowanym terminem rozpoczęciem kontroli.918 kontroli zostało przeprowadzonych
w terminie nieprzekraczającym 2 dni roboczych. Kontrolujący sporządzili łącznie 727
protokołów kontroli, w tym 727 w terminie 7 dni od dnia zakończenia czynności
w szkole lub placówce.
3. Nadzór Kuratora Oświaty nad przeprowadzaniem kontroli planowych
Pomorski Kurator Oświaty nadzoruje realizację zadań związanych z
planowaniem, organizowaniem i przeprowadzaniem kontroli planowych.
Pomorski Kurator Oświaty podpisał Plan nadzoru pedagogicznego na rok szkolny
2010/2011 zawierający m.in. tematykę i terminarz kontroli planowych. Dyrektor
Wydziału Ewaluacji i Kontroli nadzoruje działania związane z dokonywaniem
podziału wykonania kontroli przez poszczególne komórki organizacyjne Kuratorium
Oświaty. Dobór szkół do przeprowadzania kontroli odbywa się w Kuratorium Oświaty
w Gdańsku i jest nadzorowany przez Dyrektora Wydziału Ewaluacji i Kontroli.
Przydział wizytatorom kontroli do przeprowadzenia w danej szkole lub placówce
odbywał się na podstawie Zarządzenia nr 42/2010 Pomorskiego Kuratora Oświaty
z dnia 13 września 2010 r. w sprawie: Regulaminu przydzielania wizytatorów do
szkół i placówek, w których została zaplanowana ewaluacja lub kontrola planowa.
Zgodnie z w/w dokumentem przydział odbywał się w drodze losowania. Losowego
przydziału wizytatorów dokonuje zespół, powołany przez kuratora. Losowanie
odbywa się na podstawie:
a) listy szkół i placówek zaplanowanych i wybranych losowo do przeprowadzenia
ewaluacji,
b) imiennych list wizytatorów przewidzianych do przeprowadzenia ewaluacji.
81
Szczególnym nadzorem Kurator Oświaty otacza kontrole, do których dyrektorzy
szkół lub placówek wnosili zastrzeżenia oraz te, w związku z którymi do kuratorium
wpłynęły skargi.
Dyrektorzy szkół i placówek odmówili, zgodnie z § 15 ust. 1 rozporządzenia
w sprawie nadzoru pedagogicznego, podpisania protokołów kontroli składając
w terminie 7 dni od dnia ich otrzymania wyjaśnienia dotyczące przyczyn tej odmowy
nie stwierdzono w/w przypadków.
Do Kuratora Oświaty wpłynęło 1 zastrzeżenie do protokołu kontroli zgłoszone
przez dyrektora kontrolowanej placówki zgodnie z § 16 ust. 1 rozporządzenia
w sprawie nadzoru pedagogicznego. Kurator Oświaty stwierdził w powyższym
przypadku zasadność zgłoszonych zastrzeżeń w całości i dokonał zmian w protokole
kontroli, zgodnie z § 16 ust. 3 ww. rozporządzenia - 1 przypadek.
W związku ze stwierdzeniem zasadności zastrzeżeń Kurator Oświaty podjął
następujące działania mające na celu wyeliminowanie występowania zjawiska
w przyszłości:
1)
rozmowa wyjaśniająca z wizytatorem
uwzględnienie w tematyce narad kierownictwa Kuratorium problematyki
związanej z poprawnością przeprowadzania kontroli przez wizytatorów,
2)
3)
szkolenia wizytatorów ds. kontroli,
Do Kuratora Oświaty wpłynęło 0 skarg na przeprowadzenie przez wizytatorów
kontroli planowej.
2.1.2.1 Kontrola prawidłowości wykonywania przez dyrektorów
publicznych szkół i placówek zadań w zakresie nadzoru
pedagogicznego
Celem kontroli było pozyskanie informacji o zgodności podejmowanych przez
dyrektorów szkół i placówek publicznych działań w zakresie planowania nadzoru
pedagogicznego w roku szkolnym 2010/2011.
Podstawę przeprowadzenia kontroli stanowiło rozporządzenie Ministra
edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 r. w sprawie nadzoru
pedagogicznego (Dz.U. Nr 138, poz. 1324).
Kontrolą zostały objęte wszystkie typy publicznych szkół i rodzaje publicznych
placówek znajdujące się na obszarze województwa pomorskiego. Zaplanowano
przeprowadzenie kontroli w 10 % szkół i placówek samodzielnych oraz w 10 % szkół
i placówek w zespołach.
82
Kontrola została zrealizowana w okresie od 1 października do 30 listopada
2010 r. Kurator Oświaty wyznaczył osobę odpowiedzialną za koordynację zadań
związanych zaplanowaniem, przeprowadzeniem i podsumowaniem wyników kontroli.
1. Kluczowe zagadnienia kontroli:
Osiągnięcie celu kontroli było uzależnione od uzyskania w szkołach
i placówkach dowodów potwierdzających realizację zadań określonych
w szczegółowych zagadnienia zawarte w arkuszu kontroli.
Kluczowym zagadnieniem przedmiotowej kontroli było uzyskanie informacji,
czy dyrektorzy kontrolowanych szkół i placówek posiadają plany nadzoru
pedagogicznego.
Potwierdzenie posiadania planu nadzoru pedagogicznego przez dyrektora
szkoły lub placówki pozwalało na przystąpienie do drugiej części kontroli,
w wyniku której następowało sprawdzenie zgodności realizacji przez dyrektora
zadań związanych z planowaniem nadzoru pedagogicznego.
Sprawdzano więc, czy:
1) dyrektorzy przedstawili radzie pedagogicznej lub nauczycielom plan
nadzoru pedagogicznego, i czy uczynili to do 15 września 2010 r., a więc w
terminie zgodnym z przepisami rozporządzenia w sprawie nadzoru
pedagogicznego
2) plan
nadzoru
pedagogicznego
zawiera
wszystkie
wymagane
rozporządzeniem elementy: cele, przedmiot i harmonogram ewaluacji,
tematykę i terminy kontroli oraz tematykę szkoleń i narad dla nauczycieli;
3) działania przewidziane w planie nadzoru pedagogicznego wynikają z
potrzeb szkoły lub placówki, które zostały zidentyfikowane przed
sporządzeniem planu;
4) proces planowania nadzoru pedagogicznego w szkole lub placówce
przebiega z uwzględnieniem współdziałania dyrektora szkoły lub placówki
z nauczycielami.
2. Opis danych i ich analiza (szczegółowe wyniki kontroli umieszczono
w załączniku nr 1).
1) Dyrektorzy kontrolowanych szkół i placówek posiadają plany nadzoru
pedagogicznego.
83
Na 453 skontrolowanych szkół i placówek, plan nadzoru pedagogicznego
posiadało 453 dyrektorów (100%).
W zespołach szkół/placówek plan nadzoru pedagogicznego ma najczęściej
formę jednego dokumentów - liczba przypadków 128.
W trakcie kontroli nie wykryto przypadków nieposiadania planu nadzoru
pedagogicznego. Dotyczy to dyrektorów szkół/placówek prowadzonych przez
jst oraz dyrektorów szkół/placówek prowadzonych przez osoby prawne lub
fizyczne inne niż jst.
2) Dyrektorzy przedstawili radzie pedagogicznej lub nauczycielom plan nadzoru
pedagogicznego.
Spośród 453 dyrektorów posiadających plan nadzoru pedagogicznego,
449 przedstawiło plan nadzoru pedagogicznego radzie pedagogicznej i – 4
w placówkach, w których w szkole lub placówce nie funkcjonuje rada
pedagogiczna – nauczycielom.
Najczęściej plan nadzoru pedagogicznego
pedagogicznej (nauczycielom):
był
przedstawiany
radzie
- na zebraniach rady pedagogicznej (nauczycieli) – 437 przypadków,
- w formie zarządzenia dyrektora szkoły lub placówki –77 przypadków,
- lub w innych udokumentowanych formach, z których najczęstsze, to:
umieszczenie na tablicy ogłoszeń i stronie internetowej szkoły - 101
Nie wystąpiły przypadki nieprzedstawienia radzie pedagogicznej (nauczycielom)
planu nadzoru pedagogicznego.
Najczęstsze przypadki niedotrzymania terminu przedstawienia radzie
pedagogicznej (nauczycielom) planu nadzoru pedagogicznego wystąpiły
w: przedszkola – 2, SP – 4, G – 5, LO – 2, T – 1, ZSZ – 1
438 dyrektorów dokonało zapoznania rady pedagogicznej (nauczycieli)
z planem nadzoru przed 16 września 2010 r.
14 dyrektorów, którzy nie zachowali przepisowego terminu przedstawienia
radzie pedagogicznej (nauczycielom) planu nadzoru pedagogicznego wskazywali
na przyczynę niezgodności działania z prawem najczęściej:
-
przebywanie dyrektora na zwolnieniu lekarskim,
84
-
zaplanowanie dopiero w tym dniu dyrektor zapoznał radę pedagogiczną
z planem nadzoru),
-
oddelegowanie dyrektora przez organ prowadzący do innych zadań.
-
rad pedagogicznych w czwartki (czwartek
i dlatego.
przypadał 16 września
3) Plan nadzoru pedagogicznego zawiera wszystkie wymagane rozporządzeniem
elementy: cele, przedmiot i harmonogram ewaluacji, tematykę i terminy kontroli
oraz tematykę szkoleń i narad dla nauczycieli.
Badanie zgodności zawartości planów nadzoru pedagogicznego z przepisami
rozporządzenia wykazało:
a)
451 planów na 453 poddanych kontroli dokumentów zawiera cele
ewaluacji;
b) 451planów na 453 poddanych kontroli dokumentów zawiera przedmiot
ewaluacji;
c) 450 planów na 453
harmonogram ewaluacji;
poddanych
kontroli
dokumentów
zawiera
d) 453 planów na 453 poddanych kontroli dokumentów zawiera tematykę
kontroli;
e)
453 planów na 453 poddanych kontroli dokumentów zawiera terminy
kontroli;
f)
453 planów na 453 poddanych kontroli dokumentów zawiera tematykę
szkoleń i narad dla nauczycieli.
Niezgodności z przepisami rozporządzenia dotyczące uwzględnienia w planie
nadzoru pedagogicznego wymaganych elementów najczęściej dotyczyły:
a) brak celów ewaluacji - 2 (1SP+ 1G),
b) brak przedmiotu ewaluacji – 2 (1SP+ 1G),
c) brak harmonogramu ewaluacji – 3 (2SP+ 1G),
Nieprawidłowości te wystąpiły w SP – 4, G – 3.
Dyrektorzy, jako najczęstszą przyczynę niepełnej zawartości planu nadzoru
pedagogicznego wskazują:
85
a)
plan nadzoru pedagogicznego w części dot. celów, przedmiotu
i harmonogramu ewaluacji wewnętrznej jest w trakcie opracowywania
i będą przedstawione Radzie Pedagogicznej w listopadzie 2010 r.,
b) harmonogram ewaluacji wewnętrznej jest ustalany przez zespół powołany
do jej przeprowadzenia, rada pedagogiczna będzie z nim zapoznana
jeszcze w październiku.
4. Działania przewidziane w planie nadzoru pedagogicznego wynikają z potrzeb
szkoły lub placówki, które zostały zidentyfikowane przed sporządzeniem planu.
W 453 kontrolowanych szkołach i placówkach, w 450 stwierdzono, iż
określone zostały (zidentyfikowane) potrzeby wymagające zastosowania działań
w zakresie nadzoru pedagogicznego. Przypadki stwierdzenia nieokreślenia
potrzeb w powyższym zakresie wykryto w:
a) przedszkole - 1;
b) LO - 1;
c) ZSZ - 1.
Najczęstszym źródłem informacji o zidentyfikowaniu w szkole lub placówce
potrzeb
wymagających
zastosowania
działań
z
zakresu
nadzoru
pedagogicznego były dla kontrolujących:
a) sprawozdania zespołów przedmiotowych, przedmiotowo-wychowawczych
i zadaniowych nauczycieli,
b) wnioski ze sprawowanego nadzoru pedagogicznego dyrektora szkoły,
c) wnioski z ewaluacji wewnętrznej.
Najczęstszymi przyczynami niezidentyfikowania
wskazywaną przez dyrektorów są:
potrzeb szkoły/placówki
a) niedługie doświadczenie w zarządzaniu szkołą.
Kontrolujący stwierdzili, że w 450 szkołach i placówkach przewidziane
w planie nadzoru pedagogicznego działania wynikają ze zidentyfikowanych
wcześniej
potrzeb. Przypadki
nieuwzględnienia
w
planie
nadzoru
pedagogicznego potrzeb szkoły lub placówki wykryto w:
a) przedszkole - 1;
b) LO - 1;
c) ZSZ - 1.
86
Dyrektorzy, jako najczęstszą przyczynę nieuwzględnienia zidentyfikowanych
potrzeb szkoły/placówki w planie nadzoru pedagogicznego wymieniają:
a) niedługie doświadczenie w zarządzaniu szkołą.
5. Proces planowania nadzoru pedagogicznego w szkole lub placówce przebiega
z uwzględnieniem współdziałania dyrektora szkoły lub placówki z nauczycielami.
Proces planowania nadzoru pedagogicznego uwzględnia współdziałanie
dyrektora szkoły/placówki z nauczycielami w zakresie:
a) opracowywania planu nadzoru pedagogicznego: w 425 kontrolowanych
szkołach i placówkach;
b) udziału w wykonywaniu zadań i czynności zawartych w planie nadzoru
pedagogicznego: w 453 kontrolowanych szkołach i placówkach.
Najczęściej nie uwzględniano współdziałania dyrektora szkoły/placówki
z nauczycielami w zakresie planowania nadzoru pedagogicznego: przedszkola –
3, inne formy wychowania przedszkolnego – 1, SP – 8, G – 8, LO – 3, T – 2,
ZSZ – 1, policealna, pomaturalna – 1, przyspasabiająca do zawodu – 1.
Dyrektorzy wskazują iż nieuwzględnianie współdziałania z nauczycielami w
zakresie planowania nadzoru pedagogicznego wynika najczęściej z:
a) sprawowanie wewnętrznego nadzoru przez dyrektora szkoły wystarcza,
aby właściwie planować działania w tym zakresie. .
Wyniki kontroli prawidłowości wykonywania przez dyrektorów publicznych
szkół i placówek zadań w zakresie nadzoru pedagogicznego wskazują, że
dyrektorzy kontrolowanych w województwie pomorskim szkół i placówek w
100% posiadali plan nadzoru pedagogicznego na rok szkolny 2010/2011.
Nieprawidłowości w tym zakresie dotyczyły wskazanych poniżej typów szkół i
rodzajów placówek:
Typ szkoły/rodzaj
placówki, w
których dyrektor
nie posiadał planu
nadzoru
pedagogicznego
Liczba
kontrolowanych
dyrektorów
szkół/placówek
Liczba dyrektorów
nieposiadających
planu nadzoru
pedagogicznego
Procent
kontrolowanych
dyrektorów
nieposiadających
planu nadzoru
pedagogicznego
0
453
0
0%
-
-
-
-
87
Analiza wyników kontroli w odniesieniu do szkół i placówek posiadających
plan nadzoru pedagogicznego pozwala wyłonić obszary działalności dyrektora
szkoły lub placówki w zakresie planowania nadzoru pedagogicznego, których
wykonywanie przebiega z najmniejszą liczbą uchybień oraz wskazać takie
obszary, których wykonanie sprawia dyrektorom trudności. Wykres poniżej
ilustruje rozkład odpowiedzi wraz z procentowym ujęciem w zakresie
poszczególnych zagadnień szczegółowych (od 2 do 7).
praw idłow ość w ykon yw ania przez dyrektorów szkół/placów ek
zadań z zak resu nadzoru pedagogicznego
100,0%
pla n n adzoru p e da g og iczne go
za wie ra tem atykę i te rm iny kontro li
oraz tem a tykę szkole ń i n arad d la
nau czycie li - 4 53
za wie ra h arm on o gra m e waluacji 450
99,3%
za wie ra p rze dm io t e waluacji - 4 51
ie
n
a
g
a 10.0%
m
y
w
e
n
a
d
1.00%
100,0%
100,0%
100,0%
94,0%
96,0%
98,0%
100,0%
za wie ra ce le ew a lu acji - 45 1
liczb a dyre ktoró w, któ rzy
przed sta wili RP/nauczycie lom p lan
nad zo ru p e dag ogiczne go do 1 5
w rześn ia 2 0 10 r. - 4 38
liczb a dyre ktoró w, któ rzy
przed sta wili RP/nauczycie lom p lan
nad zo ru p e dag ogiczne go - 45 3
liczb a dyre ktoró w, któ rzy p osia dli
pla n y na dzoru p e da g og iczne go 453
liczb a kon trolow a nych
szkó ł/placó w ek - 4 53
102,0%
procent szkół spełniejących dane w ym aganie
Najmniej nieprawidłowości w zakresie objętym kontrolą dotyczyło obowiązku
przedstawienia planu nadzoru pedagogicznego radzie pedagogicznej . Zadanie to
wykonało 449 dyrektorów (100%) spośród dyrektorów szkól i placówek, w których
zostały powołane rady pedagogiczne.
88
Podobnie upowszechnienie planu nadzoru pedagogicznego przebiegało
w placówkach, w których nie powołuje się rady pedagogicznej. Dyrektorzy 4
spośród tych placówek zapoznali nauczycieli z planem nadzoru pedagogicznego.
Oznacza to, że w 100% kontrolowanych placówek, w których nie funkcjonują rady
pedagogiczne, nauczyciele zostali zapoznani z planem nadzoru pedagogicznego.
Wszystkie z tych placówek, to placówki publiczne prowadzone przez jednostki
samorządu terytorialnego. Najwięcej nieprawidłowości dotyczących wykonywania
przez dyrektorów szkół i placówek publicznych zadań w zakresie planowania
nadzoru pedagogicznego dotyczyło: przestrzegania terminu przedstawienia
radzie pedagogicznej planu nadzoru pedagogicznego
Nieprawidłowości w tym zakresie dotyczyły wskazanych w tabeli poniżej typów
szkól i rodzajów placówek:
Typ szkoły/rodzaj
placówki,
w których
dyrektor nie
dotrzymał
terminu
przedstawienia
radzie
pedagogicznej
planu nadzoru
pedagogicznego
Liczba
kontrolowanych
dyrektorów
szkół/placówek
Liczba dyrektorów
nieprzestrzegających
terminu
przedstawienia
radzie pedagogicznej
planu nadzoru
pedagogicznego
Procent
kontrolowanych
dyrektorów
nieprzestrzegających
terminu
przedstawienia
radzie pedagogicznej
planu nadzoru
pedagogicznego
przedszkola
45
2
4,4%
SP
115
4
3,4%
G
79
5
6,3
LO
48
2
4,2%
T
59
1
1,7%
ZSZ
33
1
3,0%
Stosunkowo niewiele uchybień odnotowano w odniesieniu do zawartości planu
nadzoru pedagogicznego:
 w 2 przypadkach (0,4%) plan nadzoru pedagogicznego nie zawierał celów
ewaluacji,
 w 2 przypadkach (0,4%) plan nadzoru pedagogicznego nie zawierał
przedmiotu ewaluacji,
 w 3 przypadkach (0,7%) plan nadzoru pedagogicznego nie zawierał
harmonogramu ewaluacji.
89
Najwięcej występujących nieprawidłowości i uchybień w tym zakresie – brak.
3. Zalecenia, uwagi i wnioski
spostrzeżenia kontrolujących.
zawarte
w
protokołach
kontroli
oraz
Wyniki przeprowadzonych kontroli były podstawą do wydania 7 dyrektorom
szkół/placówek 14 zaleceń, sformułowania 14 wniosków i uwag, co stanowi 3%
kontrolowanych szkół/placówek,
z tego najmniej:
 1 przedszkole - 2,4%,
 1 ZSZ – 3,0%,
a najwięcej:
 7 SP – 6,0%,
 5 G – 6,3%.
Najczęściej wydawane zalecenia dotyczyły zobowiązania dyrektorów
do:
a)
przestrzegania terminu zapoznawania rady pedagogicznej z planem
nadzoru pedagogicznego do dnia 15 września roku szkolnego, na który
plan nadzoru pedagogicznego został opracowany, zgodnie z § 21,
pkt 1 rozporządzenia Ministra Edukacji narodowej z dnia 7 października
2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego ( Dz. U. z 2009 r. Nr 168,
poz. 1324) – 12,
b)
uwzględniania w planie nadzoru pedagogicznego celów, przedmiotu
i harmonogramu
ewaluacji wewnętrznej, zgodnie z § 21 ust.2
rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009
r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz. U. Nr 168, poz.1324) – 2.
Wizytatorzy w uwagach i wnioskach najczęściej zwracali uwagę na:
a)
plan nadzoru pedagogicznego sporządzony zgodnie z art. 35 ust.4
i art..39 ust.1pkt 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty
(Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz.2572 z późn. zm.) i rozporządzeniem MEN
z dnia 7 października 2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego
(Dz. U. nr 168, poz.1324),
90
b) stwierdzenie niezgodności w zakresie
terminu zapoznania rady
pedagogicznej z planem nadzoru pedagogicznego,
c) opracowanie planu nadzoru pedagogicznego zgodne z wymogami
rozporządzenia w sprawie nadzoru pedagogicznego, ale zapoznanie rady
pedagogicznej nastąpiło po terminie wskazanym w rozporządzeniu.
Najczęściej występujące w arkuszach kontroli spostrzeżenia kontrolującego
dotyczyły:
a) sposobu prowadzenia protokołów rady pedagogicznej,
b) nieudostępnienia regulaminu Rady Pedagogicznej,
c) porządku panującego w szkole/ placówce.
4. Wnioski wynikające z analizy wyników kontroli:
1. wskazujące na potrzeby w zakresie wspomagania pracy szkół i placówek,
określające zakres wspomagania: przeprowadzenie szkoleń kształcących
umiejętność pracy zespołowej w radach pedagogicznych.
2. wskazujące na potrzeby w zakresie planowania nadzoru pedagogicznego:
brak.
2.1.2.2 Kontrola prawidłowości dopuszczania do użytku programów
wychowania przedszkolnego w publicznych przedszkolach,
szkołach podstawowych z oddziałami przedszkolnymi i
innych formach wychowania przedszkolnego1)
Celem kontroli było pozyskanie informacji o prawidłowości dopuszczania do
użytku programów wychowania przedszkolnego w roku szkolnym 2010/2011.
Podstawę przeprowadzenia kontroli stanowiły:
–
art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz art. 22a ust. 2 i 2b ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie
oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, 2572, z późn. zm.),
–
rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 r. w
sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz.U. Nr 138, poz. 1324),
–
rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 czerwca 2009 r. w sprawie
dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów
nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz. U. Nr 89, poz.
730).
1)
W przypadku innej formy wychowania przedszkolnego kontrola dotyczy odpowiednio dyrektora
szkoły/przedszkola, który zatrudnia nauczyciela prowadzącego zajęcia w innej formie wychowania
przedszkolnego.
91
Kontrolą zostały objęte publiczne przedszkola, szkoły podstawowe z oddziałami
przedszkolnymi oraz inne formy wychowania przedszkolnego znajdujące się na
obszarze województwa pomorskiego.
Zaplanowano przeprowadzenie kontroli w 10 % samodzielnych wskazanych
powyżej typów szkół i jednostek oraz w 5 % tych samych typów szkół i jednostek w
zespołach. Kontrola została zrealizowana w okresie od 1 grudnia 2010 r. do 28
lutego 2011 r.
Osiągnięcie celu kontroli było uzależnione od uzyskania w szkołach i placówkach
dowodów potwierdzających realizację zadań określonych w szczegółowych
zagadnieniach zawartych w arkuszu kontroli.
Kluczowym zagadnieniem przedmiotowej kontroli było uzyskanie informacji
o kontrolowanych programach oraz o trybie dopuszczania tych programów.
1) Program wychowania przedszkolnego stanowi opis:
a) zadań przewidzianych do realizacji w czasie ustalonym przez organ
prowadzący na bezpłatne nauczanie, wychowanie i opiekę,
b) zadań, które mogą być realizowane w czasie przekraczającym czas
bezpłatnego nauczania, wychowania i opieki.
2) Program wychowania przedszkolnego został opracowany:
a) samodzielnie przez nauczyciela,
b) przez nauczyciela we współpracy z innymi nauczycielami,
c) przez innego autora (autorów),
d)
przez innego autora (autorów) i zawiera zmiany dokonane przez
nauczyciela.
3) Dyrektor
przed dopuszczeniem
przedszkolnego zasięgał opinii:
do
użytku
programu
wychowania
a)
nauczyciela
mianowanego
lub
dyplomowanego
posiadającego
wykształcenie wyższe i kwalifikacje do pracy w przedszkolu,
b)
konsultanta,
92
c) doradcy metodycznego;
4) Dyrektor przed dopuszczeniem do użytku programów
przedszkolnego zasięgnął opinii rady pedagogicznej.
2.
wychowania
Opis danych i ich analiza (szczegółowe wyniki kontroli umieszczono w
załączniku nr 2).
Kontrolą objęto 26 grup trzylatków, 38czterolatków, 57pięciolatków oraz 117
grup sześciolatków, w których realizowano liczbę programów, odpowiednio 24
dla trzylatków, 38 dla czterolatków, 46 pięciolatków, 81 dla sześciolatków.
1)
Informacje o kontrolowanych programach
1. Na 87 kontrolowanych przedszkoli, szkół podstawowych z oddziałami
przedszkolnymi i innych form wychowania przedszkolnego, w 136 (93,79 %)
kontrolowanych jednostkach program wychowania przedszkolnego stanowił
opis zadań przewidzianych do realizacji w czasie ustalonym przez organ
prowadzący na bezpłatne nauczanie, wychowanie i opiekę oraz w 104 ( 76,47
%) kontrolowanych jednostkach stanowił opis zadań, które mogą być
realizowane w czasie przekraczającym czas bezpłatnego nauczania,
wychowania i opieki.
Program wychowania przedszkolnego nie stanowił opisu zadań
przewidywanych do realizacji w czasie ustalonym przez organ prowadzący na
bezpłatne nauczanie, wychowanie i opiekę w 0 kontrolowanych jednostkach,
natomiast w 32 kontrolowanych jednostkach, program wychowania
przedszkolnego nie stanowił opisu zadań, które mogą być realizowane
w czasie przekraczającym czas bezpłatnego nauczania, wychowania i opieki.
Najczęstsze przypadki, w których program wychowania przedszkolnego nie
stanowił opisu zadań przewidzianych do realizacji w czasie ustalonym przez
organ prowadzący na bezpłatne nauczanie, wychowanie i opiekę lub w czasie,
wystąpiły w: nie dotyczy.
Dyrektorzy, którzy dopuścili do użytku program wychowania przedszkolnego,
niestanowiący opisu zadań przewidzianych do realizacji w czasie ustalonym
przez organ prowadzący na bezpłatne nauczanie, wychowanie i opiekę,
wskazując na przyczynę niezgodności działania z przepisami prawa
najczęściej podają: nie dotyczy
93
przedszkolnymi i innych form wychowania
wychowania przedszkolnego został opracowany:
przedszkolnego,
program
a) samodzielnie przez nauczyciela w 3 przypadkach, co stanowi ( 3,45 %
wszystkich kontrolowanych jednostek),
b) przez
nauczyciela we współpracy z innymi nauczycielami w 3
przypadkach, co stanowi ( 3,45 % wszystkich kontrolowanych jednostek),
c) przez innego autora (autorów), w 56 przypadkach, co stanowi ( 64,36 %
wszystkich kontrolowanych jednostek),
d) przez
innego autora (autorów) i zawiera zmiany dokonane przez
nauczyciela w 25 przypadkach, co stanowi ( 28,74 % wszystkich
kontrolowanych jednostek).
2) Tryb dopuszczenia programu:
przedszkolnymi i innych form wychowania przedszkolnego dyrektor przed
dopuszczeniem do użytku programu wychowania przedszkolnego zasięgał
opinii:
a) nauczyciela
mianowanego
lub
dyplomowanego
posiadającego
wykształcenie wyższe i kwalifikacje do pracy w przedszkolu, w 41
przypadkach, co stanowi co stanowi ( 47,13 % wszystkich kontrolowanych
dyrektorów),
b) konsultanta, w 4 przypadkach, co stanowi co stanowi ( 4,60 % wszystkich
kontrolowanych dyrektorów),
c) doradcy metodycznego, w 4 przypadkach, co stanowi (4,60 % wszystkich
kontrolowanych jednostek),
d) Na 87 kontrolowanych przedszkoli, szkół podstawowych z oddziałami
przedszkolnymi i innych form wychowania przedszkolnego dyrektor przed
dopuszczeniem do użytku programu wychowania przedszkolnego zasięgał
opinii rady pedagogicznej, w 87 przypadkach, co stanowi ( 100 %
wszystkich kontrolowanych dyrektorów).
Najczęstsze przypadki ( 0 ) niezasięgnięcia opinii rady pedagogicznej przed
dopuszczeniem
programu/programów
wychowania
przedszkolnego
94
zaproponowanego/zaproponowanych przez nauczyciela/nauczycieli wystąpiły
w: nie dotyczy.
Dyrektorzy, którzy nie wywiązali się z obowiązku zasięgnięcia opinii rady
pedagogicznej przed dopuszczeniem programu/programów wychowania
przedszkolnego
zaproponowanego/zaproponowanych
przez
nauczyciela/nauczycieli – 0 wskazując na przyczynę niezgodności działania z
prawem najczęściej podają: nie dotyczy
Wyniki kontroli prawidłowości dopuszczania do użytku programów wychowania
przedszkolnego w publicznych przedszkolach, szkołach podstawowych z oddziałami
przedszkolnymi i innych formach wychowania przedszkolnego wskazują, że spośród
87 kontrolowanych w województwie pomorskim dyrektorów szkół i placówek, 87
( 100 %) prawidłowo dopuściło programy wychowania przedszkolnego na rok szkolny
2010/2011.
Odnotowane nieprawidłowości w związku z dopuszczaniem do użytku programów
wychowania przedszkolnego dotyczyły wskazanych w tabeli poniżej typów szkól i
rodzajów placówek:
Typ szkoły/rodzaj
placówki, w
których dyrektor
nieprawidłowo
dopuścił do użytku
program
wychowania
przedszkolnego
Liczba
kontrolowanych
dyrektorów
szkół/placówek
Liczba dyrektorów,
którzy
nieprawidłowo
dopuścili do użytku
program
wychowania
przedszkolnego
Procent
kontrolowanych
dyrektorów, którzy
nieprawidłowo
dopuścili do użytku
program
wychowania
przedszkolnego
28
0
0
Szkoły podstawowe
z oddziałami
przedszkolnymi
42
0
0
Inne formy
wychowania
przedszkolnego
17
0
0
Przedszkola
zawarte
w
protokołach
kontroli
oraz
95
Wyniki przeprowadzonych kontroli były podstawą do wydania dyrektorom
szkół/placówek 0 zaleceń, sformułowania 0 wniosków i uwag. Zalecenia wydano
dyrektorom 0 (0 %) kontrolowanych szkół/placówek, z tego najmniej: nie dotyczy.
Najczęściej wydawane zalecenia dotyczyły zobowiązania dyrektorów do
przestrzegania: nie dotyczy.
Wizytatorzy w uwagach i wnioskach najczęściej zwracali uwagę na: nie
dotyczy.
dotyczyły:
a) informacji na temat tytułów realizowanych programów,
b) sposobu upublicznienia informacji o wybranym programie wychowania
przedszkolnego.
1.
wskazujące na potrzeby w zakresie wspomagania pracy szkół
i placówek, określające zakres wspomagania: brak
wskazujące na
pedagogicznego: brak
2.
potrzeby
w
zakresie
planowania
nadzoru
2.1.2.3Kontrola prawidłowości dopuszczania do użytku w szkole
programów
nauczania
w
publicznych
szkołach
podstawowych i gimnazjach.
Celem kontroli było pozyskanie informacji o prawidłowości dopuszczania do
użytku w szkole programów nauczania w roku szkolnym 2010/11.
–
art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz art. 22a ust. 2 i 2b ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie
oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, 2572, z późn. zm.),
–
rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 r.
w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz.U. Nr 138, poz. 1324),
–
rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 czerwca 2009 r. w sprawie
dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów
nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz. U. Nr 89, poz.
730).
96
Kontrolą zostały objęte publiczne szkoły podstawowe i gimnazja znajdujące się
na obszarze województwa pomorskiego Zaplanowano przeprowadzenie kontroli
w 10 % samodzielnych publicznych szkół podstawowych i publicznych gimnazjów
oraz w 10 % publicznych szkół podstawowych i publicznych gimnazjów w zespołach.
Kontrola została zrealizowana w okresie od 2 stycznia do 31 marca 2011 r.
W publicznych szkołach podstawowych kontrolą objęto 4 losowo wybrane
programy edukacji wczesnoszkolnej: 2 realizowane w klasach pierwszych i 2 – w
klasach drugich. Jeśli w szkole realizowane były mniej niż 4 programy edukacji
wczesnoszkolnej, kontrolą objęto wszystkie programy edukacji wczesnoszkolnej.
W publicznych gimnazjach kontrolą objęto 4 losowo wybrane programy realizowane
w klasach pierwszych i drugich – po jednym: języka polskiego, języka angielskiego
nauczanego na poziomie III.1, historii i matematyki.
Osiągnięcie celu kontroli było uzależnione od uzyskania w szkołach
podstawowych i gimnazjach dowodów potwierdzających realizację zadań
określonych w szczegółowych zagadnienia zawartych w arkuszu kontroli.
Kluczowym zagadnieniem przedmiotowej kontroli było uzyskanie informacji, czy
szkolny zestaw programów nauczania uwzględnia dopuszczone przez dyrektora
programy nauczania do wszystkich zajęć edukacyjnych ujętych w szkolnym
planie nauczania i realizowanych w roku szkolnym 2010/11 oraz w roku
poprzednim dla obecnych klas drugich.
1) w szkołach podstawowych program edukacji wczesnoszkolnej uwzględnia
wszystkie obszary edukacji wczesnoszkolnej,
2) w szkołach podstawowych w programie edukacji wczesnoszkolnej dopuszczone
zostały odrębne programy nauczania z zakresu edukacji muzycznej, edukacji
plastycznej wychowania fizycznego, zajęć komputerowych lub języka obcego
nowożytnego,
3) program kształcenia ogólnego w gimnazjach obejmuje tylko III etap edukacyjny lub III
i IV etap edukacyjny,
4) program edukacji wczesnoszkolnej w szkole podstawowej oraz kształcenia ogólnego
w gimnazjach został opracowany samodzielnie przez nauczyciela, czy w inny sposób,
97
5) dyrektor przed dopuszczeniem do użytku programu nauczania ogólnego
zasięgał opinii różnych podmiotów zgodnie z § 4 ust. 2 rozporządzenia MEN
w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów nauczania,
6) dyrektor przed dopuszczeniem do użytku poszczególnych programów
nauczania ogólnego zasięgnął opinii rady pedagogicznej.
2. Opis danych i ich analiza (szczegółowe wyniki kontroli umieszczono w
załączniku nr 3).
1. Na 70 kontrolowanych publicznych szkół podstawowych, w 70 (100%)
szkołach szkolny zestaw programów nauczania uwzględnia dopuszczone
przez dyrektora programy nauczania do wszystkich zajęć edukacyjnych
ujętych w szkolnym planie nauczania i realizowanych w roku szkolnym
2010/11 oraz w roku poprzednim dla obecnych klas drugich.
Dyrektorzy 0 (0 %) szkół, w których w szkolnym zestawie programów
nauczania dopuszczonych przez dyrektora nie uwzględniono programów
nauczania do wszystkich zajęć edukacyjnych ujętych w szkolnym planie
nauczania i realizowanych w roku szkolnym 2010/11 oraz w roku poprzednim
dla obecnych klas drugich, jako najczęstszą przyczynę nieprawidłowości
wskazali: nie stwierdzono nieprawidłowości.
2. Na 42 kontrolowanych publicznych gimnazjów, w 42 (100 %) gimnazjach
szkolny zestaw programów nauczania uwzględnia dopuszczone przez
dyrektora programy nauczania do wszystkich zajęć edukacyjnych ujętych w
szkolnym planie nauczania i realizowanych w roku szkolnym 2010/11 oraz w
roku poprzednim dla obecnych klas drugich.
Dyrektorzy 0 ( 0 %) gimnazjów, w których w szkolnym zestawie programów
nauczania dopuszczonych przez dyrektora nie uwzględniono programów
nauczania do wszystkich zajęć edukacyjnych ujętych w szkolnym planie
nauczania i realizowanych w roku szkolnym 2010/11 oraz w roku poprzednim
dla obecnych klas drugich, jako najczęstszą przyczynę nieprawidłowości
3. W 0 (0%) szkołach podstawowych program edukacji wczesnoszkolnej nie
uwzględnia wszystkich obszarów i nie zostały dopuszczone odrębne programy
poszczególnych edukacji.
98
Dyrektorzy, jako najczęstszą przyczynę dopuszczenia do użytku w szkole
programu edukacji wczesnoszkolnej nie uwzględniającego wszystkich
obszarów i niedopuszczenia odrębnych programów poszczególnych edukacji
4. W 0 (0 %) szkołach podstawowych program edukacji wczesnoszkolnej nie
wyodrębnia celów i treści nauczania i wychowania dla klasy pierwszej.
Dyrektorzy, jako najczęstszą przyczynę dopuszczenia do użytku w szkole
programu edukacji wczesnoszkolnej, który nie wyodrębnia celów i treści
nauczania i wychowania dla klasy pierwszej podali: nie stwierdzono
nieprawidłowości.
5. W 70 ( 100 %) szkołach podstawowych i w 42 ( 100%) gimnazjach dyrektor
przed dopuszczeniem do użytku poszczególnych programów nauczania
ogólnego zasięgnął opinii rady pedagogicznej.
Dyrektorzy, jako najczęstszą przyczynę nie
pedagogicznej podają: nie było takiego przypadku.
zasięgania
opinii
rady
Nieprawidłowości w zakresie zgodności dopuszczania do użytku w szkole
programów nauczania z przepisami prawa odnotowano w poszczególnych typach
szkół w skali przedstawionej w tabeli nr 2
Tabela 2
L.p.
Rodzaj nieprawidłowości
1 Szkolny zestaw programów
nauczania nie uwzględniał
dopuszczonych
przez
dyrektora
programów
nauczania do wszystkich zajęć
edukacyjnych
ujętych
w
szkolnym planie nauczania i
realizowanych
w
roku
szkolnym 2010/11 oraz w roku
poprzednim dla obecnych klas
drugich.
Szkoły podstawowe
Gimnazja
Liczba
%
kontrolow
anych
szkół
podstawo
wych
Liczba
%
kontrolo
wanych
gimnazjó
w
0
0%
0
0%
99
2 Dyrektor przed dopuszczeniem
0
0%
3 Program
0
0%
4 Program
0
0%
do użytku poszczególnych
programów
nauczania
ogólnego nie zasięgnął opinii
rady pedagogicznej.
edukacji
wczesnoszkolnej
nie
uwzględnia
wszystkich
obszarów
i
nie
zostały
dopuszczone
odrębne
programy
poszczególnych
edukacji
edukacji
wczesnoszkolnej
nie
wyodrębnia celów i treści
nauczania i wychowania dla
klasy pierwszej
0
0%
Analiza wyników kontroli pozwala wyłonić obszary działalności dyrektora
szkoły w zakresie dopuszczania do użytku w szkole programów edukacji
wczesnoszkolnej w szkołach podstawowych i programów nauczania
w gimnazjach, których wykonywanie przebiega z najmniejszą liczbą uchybień
oraz wskazać takie obszary, których wykonanie sprawia dyrektorom trudności:
Najmniej nieprawidłowości w zakresie objętym kontrolą dotyczyło: nie
stwierdzono nieprawidłowości.
Najwięcej nieprawidłowości dotyczących wykonywania przez dyrektorów szkół
publicznych zadań w zakresie objętym kontrolą dotyczyło: nie stwierdzono
nieprawidłowości.
zawarte
w
protokołach
kontroli
oraz
szkół/placówek 0 zaleceń, sformułowania 0 wniosków i uwag.
Wizytatorzy w uwagach i wnioskach najczęściej zwracali uwagę na: brak
dotyczyły:
a) poziomu nauczania języków obcych nowożytnych.
100
4.
Wnioski wynikające z analizy wyników kontroli: .
określające zakres wspomagania:
a. w związku ze zbyt rzadkim zasięganiem przez dyrektorów szkól opinii, o
której mowa w § 4, ust.2 rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8
czerwca 2009 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów
wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do
użytku szkolnego podręczników (Dz. U. Nr 89, poz. 730) we współpracy z
ośrodkiem doskonalenia nauczycieli zorganizować szkolenia dla dyrektorów
szkół w powyższym zakresie
brak
2.1.2.4Kontrola zgodności organizacji indywidualnego nauczania
na podstawie wydanych orzeczeń w obowiązującymi
przepisami prawa.
Celem kontroli było uzyskanie informacji, czy w roku szkolnym 2010/2011
dyrektorzy szkół organizowali indywidualne nauczanie na podstawie wydanych
orzeczeń zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.
– art.71b ust. 5c i art. 85a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty
(Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.),
–
rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 września 2008 r. w sprawie
orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych
poradniach psychologiczno–pedagogicznych (Dz. U. Nr 173, poz. 1072),
– rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 września 2008 r. w sprawie
sposobu i trybu organizowania indywidualnego rocznego przygotowania przedszkolnego i
indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży (Dz. U. Nr 175, poz. 1086),
– rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 12 lutego 2002 r. w sprawie
ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 15, poz. 142, z późn.
zm.),
–
rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie
warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz
przeprowadzania sprawdzianów egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83,
poz. 562, z późn. zm.),
– rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 19 lutego 2002 r. w sprawie
sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji
101
przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej
dokumentacji (Dz. U. Nr 23, poz. 225, z późn. zm.),
– rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie
szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków,
w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia
lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz. U. Nr 50, poz. 400),
–
rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie
zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych
przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 11, poz. 114),
– rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie
bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach
(Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69, z późn. zm.)
Kontrolą zostały objęte publiczne i niepubliczne licea ogólnokształcące i licea
profilowane znajdujące się na obszarze województwa pomorskiego. Zaplanowano
przeprowadzenie kontroli w 20 % nadzorowanych szkół, w tym w: 10% szkół
samodzielnych i 10 % szkół funkcjonujących w zespołach.
Kontrola została zrealizowana w okresie od 1 marca do 31 maja 2011 r.
dyrektorzy szkół organizują indywidualne nauczanie na podstawie wydanych
orzeczeń zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.
Osiągnięcie celu kontroli było uzależnione od uzyskania w szkołach dowodów
potwierdzających realizację zadań określonych w szczegółowych zagadnieniach
zawartych w arkuszu kontroli.
W trakcie kontroli sprawdzano, czy:
a) dyrektor szkoły zorganizował indywidualne nauczanie na wniosek rodziców
(prawnych opiekunów) ucznia posiadających orzeczenie o potrzebie
indywidualnego nauczania oraz w porozumieniu z organem prowadzącym,
b) zostało ono zorganizowane zgodnie z orzeczeniem,
c) zajęcia indywidualnego nauczania zostały przydzielone nauczycielom zgodnie
z wymaganymi kwalifikacjami,
d) tygodniowy wymiar godzin zajęć indywidualnego nauczania realizowanych
bezpośrednio z uczniem wynosił od 12 do 16 godzin oraz czy był realizowany
co najmniej w ciągu 3 dni,
102
e) organizacja indywidualnego nauczania obejmowała wszystkie obowiązkowe
zajęcia edukacyjne,
f) szkoła prowadziła wymaganą dokumentację przebiegu indywidualnego
nauczania.
w załącznikach nr 4 i 4a).
W 37 szkołach, w których przeprowadzono kontrole, indywidualnym
nauczaniem objętych było 150 uczniów, tj. 1,26% ogółu uczniów, w tym: w liceach
ogólnokształcących 148 uczniów (1,25%), w liceach profilowanych 2 uczniów
(1,83%).
1) Dyrektor zorganizował indywidualne nauczanie zgodnie z obowiązującymi
przepisami.
Indywidualne nauczanie 35 dyrektorów liceów ogólnokształcących (100%)
oraz 2 dyrektorów liceów profilowanych (100%) organizowało zgodnie
z obowiązującymi przepisami, tj. na wniosek rodziców po otrzymaniu orzeczenia
o potrzebie indywidualnego nauczania oraz w uzgodnieniu z organem
prowadzącym. W trakcie kontroli stwierdzono także nieprawidłowości w tym
zakresie. Polegały one na organizowaniu indywidualnego nauczania:
- bez wniosku rodziców (prawnych opiekunów) uczniów posiadających
orzeczenie
o potrzebie
indywidualnego
nauczania
0%
liceów
ogólnokształcących i 0% liceów profilowanych,
- bez porozumienia z organem prowadzącym - 0% liceów ogólnokształcących
i 0% liceów profilowanych.
Jako przyczyny
podawali:
występujących
nieprawidłowości
dyrektorzy
najczęściej
nie stwierdzono nieprawidłowości.
2) Indywidualne nauczanie jest organizowane zgodnie z orzeczeniem wydanym
w tej sprawie przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną.
103
32 dyrektorów liceów ogólnokształcących (91,4%) oraz 2 dyrektorów liceów
profilowanych (100%) organizowało indywidualne nauczania zgodnie
z orzeczeniami wydanymi w tej sprawie przez poradnie psychologicznopedagogiczne: dyrektorzy kontrolowanych szkół z uwzględnieniem orzeczenia
ustalali zakres i miejsce oraz czas trwania nauczania, a także zakres i formy
pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Dyrektorzy tych szkół w miarę
posiadanych możliwości, uwzględniając zalecenia zawarte w orzeczeniu oraz
aktualny stan zdrowia, umożliwiali uczniom udział w zajęciach pozalekcyjnych,
uroczystościach i imprezach szkolnych, a także w zajęciach z oddziałem
w szkole. Spośród
150 uczniów realizujących nauczanie indywidualne
w kontrolowanych szkołach 144 miało nauczanie zorganizowane zgodnie
orzeczeniem, co stanowi 96% powyższej populacji.
Stwierdzone w tym zakresie nieprawidłowości dotyczyły:
-
zorganizowania indywidualnego nauczania w czasie innym niż wskazany w
orzeczeniu o potrzebie indywidualnego nauczania, w przypadku 5 uczniów, co
stanowi 3,33% uczniów realizujących indywidualne nauczanie w szkołach
objętych kontrolą.
Jako przyczyny
podawali:
występujących
nieprawidłowości
dyrektorzy
najczęściej
- przyznanie uczniowi indywidualnego nauczania przez poradnię psychologicznopedagogiczną od dnia wydania orzeczenia, co uniemożliwiało szkole dotrzymanie
tego terminu ze względu na czas potrzebny na uzgodnienia z organem
prowadzącym szkołę.
3) Zajęcia indywidualnego nauczania zostały przydzielone nauczycielom zgodnie
z wymaganymi kwalifikacjami.
Zajęcia indywidualnego nauczania zostały przydzielone przez dyrektorów
kontrolowanych szkół nauczycielom realizującym zajęcia indywidualnego
nauczania
zgodnie
z
wymaganymi
kwalifikacjami
w
34
liceach
ogólnokształcących (97,2%) oraz 2 liceach profilowanych (100%). Stwierdzone w
tym zakresie nieprawidłowości dotyczyły najczęściej:
- przysposobienie obronne w wymiarze 0,5 godz. tygodniowo,
Jako przyczynę występowania nieprawidłowości dyrektorzy najczęściej podawali:
104
- przyczyną była znaczna odległość miejsca zamieszkania ucznia od siedziby
szkoły i niemożność zapewnienia nauczyciela z odpowiednimi kwalifikacjami w
miejscu zamieszkania ucznia.
4) Tygodniowy wymiar godzin zajęć indywidualnego nauczania realizowanych
bezpośrednio z uczniem wynosi od 12 do 16 godzin.
W 35 liceach ogólnokształcących (100% ) oraz 2 liceach profilowanych (100%)
zajęcia indywidualnego nauczania realizowane były w wymiarze określonym
w przepisach prawa tj. od 12 do 16 godzin tygodniowo. Wymieniona liczba godzin
dotyczyła tylko zajęć indywidualnego nauczania realizowanych bezpośrednio
z uczniem.
Stwierdzone w tym zakresie nieprawidłowości polegające na realizacji zajęć
w wymiarze niższym niż 12 godzin dotyczyły 0 uczniów tj. 0%.
Jako przyczyny występujących nieprawidłowości
podawali:
dyrektorzy najczęściej
- nie stwierdzono nieprawidłowości.
5) Tygodniowy wymiar godzin zajęć indywidualnego nauczania realizowany jest
co najmniej w ciągu 3 dni.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa zajęcia indywidualnego
nauczania realizowane były co najmniej w ciągu 3 dni w 35 liceach
ogólnokształcących (100%) oraz 2 liceach profilowanych (100%). Stwierdzone
nieprawidłowości dotyczyły 0 uczniów tj. 0%.
Jako najczęstsze przyczyny występujących nieprawidłowości
podawali:
dyrektorzy
- nie stwierdzono nieprawidłowości.
6) Organizacja indywidualnego nauczania obejmuje wszystkie obowiązkowe
zajęcia edukacyjne.
Przeprowadzone
kontrole
wykazały,
że
dyrektorzy
34
liceów
ogólnokształcących (97,2%) oraz 1 liceów profilowanych (50%) organizując
105
indywidualne nauczanie uwzględniali wszystkie obowiązkowe zajęcia edukacyjne.
W trakcie kontroli stwierdzono także nieprawidłowości polegające na
nieobejmowaniu nauczaniem wszystkich obowiązkowych zajęć edukacyjnych.
Sytuacja taka miała miejsce w 5,4% szkół objętych kontrolą (2) i dotyczyła 3
uczniów tj. (2%). Stwierdzone nieprawidłowości najczęściej dotyczyły:
-
nie została uwzględniona wiedza o kulturze w przypadku 2 uczniów liceum
ogólnokształcącego, co stanowi 1,33% uczniów realizujących indywidualne
nauczanie w szkołach objętych kontrolą,
-
język angielski, i kształcenie w profilu w przypadku 1 ucznia liceum
profilowanego, co stanowi 0,66% uczniów realizujących indywidualne
nauczanie w szkołach objętych kontrolą.
Jako przyczyny
podawali:
występujących
nieprawidłowości
dyrektorzy
najczęściej
-
samodzielną realizację przez uczniów treści programowych z wiedzy o
kulturze i uzyskanie przez nich oceny klasyfikacyjnej na podstawie egzaminu
klasyfikacyjnego,
-
przeznaczenie godzin indywidualnego nauczania na realizację zajęć, z których
uczeń przystępował do egzaminu maturalnego.
7) Szkoła prowadzi dziennik indywidualnego nauczania odrębnie dla każdego
ucznia.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami w szkole powinny być prowadzone
dzienniki
indywidualnego
nauczania
odrębnie
dla
każdego
ucznia
zakwalifikowanego do indywidualnego nauczania. Kontrola wykazała, że
obowiązek w tym zakresie był przestrzegany przez 32 licea ogólnokształcące
(91,4%) oraz 2 licea profilowane (100%).
W szkołach, w których stwierdzono nieprawidłowości dyrektorzy szkół jako
najczęstsze przyczyny podawali:
- przyjęcie w szkole zasady prowadzenia przez nauczyciela, który realizuje
zajęcia indywidualnego nauczania z kilkoma uczniami, jednego dziennika dla
tych uczniów.
Analiza wyników kontroli wykazała, że na 37 szkół objętych kontrolą w 28 tj.
75,7% dyrektorzy organizują indywidualne nauczanie z uwzględnieniem wszystkich
obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa. Dotyczy to 27 liceów
ogólnokształcących (77,1%) oraz 1 liceum profilowanego (50%) – wykres poniżej.
106
Ods e te k s zk ół, w k tór ych nie s tw ie r dzono
nie pr aw idłow ś ci
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
LO
LP
RAZEM
Odsetek kontrolowanych szkół, w których nie stwierdzono nieprawidłowości
Najczęściej stwierdzanymi nieprawidłowościami były:
1) Brak w organizacji indywidualnego nauczania niektórych obowiązkowych
zajęć edukacyjnych (2 szkoły).
2) Nieprowadzenie odrębnie dla każdego ucznia dziennika indywidualnego
nauczania (3 szkoły).
Najmniej nieprawidłowości w zakresie objętym kontrolą dotyczyło:
1) Organizacji indywidualnego nauczania w terminach innych niż wskazane w
orzeczeniu (3 szkoły).
2) Powierzenie prowadzenia zajęć indywidualnego nauczania nauczycielowi
niezgodnie z posiadanymi kwalifikacjami (1 szkoła).
107
Odsetek nieprawidłowści wg. kontrolowanych zagadnień
60,00%
50,00%
40,00%
LO
30,00%
LP
RAZEM
20,00%
10,00%
0,00%
zgodność
organizacji z
orzeczeniem
przydzielenie
zajęć zgodnie z
kwalifikacjami
objęcie
nauczaniem
wszystkich
przedmiotów
dokumentowanie
przebiegu indw.
nauczania
Odsetek nieprawidłowości wg kontrolowanych zagadnień
zawarte
w
protokołach
kontroli
oraz
Wyniki przeprowadzonych kontroli były podstawą do wydania dyrektorom szkół 2
zaleceń, sformułowania 7 wniosków i uwag. Zalecenia wydano dyrektorom 2
(5,4%)
kontrolowanych szkół, z tego: 2 (5,7%) dyrektorom liceów
ogólnokształcących, a 0 (0%) dyrektorom liceów profilowanych.
Najczęściej wydawane
przestrzegania:
zalecenia
dotyczyły
zobowiązania
dyrektorów
do
a)
prowadzenia odrębnego dla każdego ucznia zakwalifikowanego do
indywidualnego nauczania dziennik nauczania indywidualnego, zgodnie z
§ 11 ust. 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 19
lutego 2002 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne
przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania,
działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji.
(Dz. U. Nr 23, poz.225 z późn. zm. – 1
b)
organizacji i realizacji indywidualnego nauczania dla uczniów klasy trzeciej
uzupełnionej o zajęcia wiedzy o kulturze jako obowiązkowe zajęcia
edukacyjne wynikające z ramowego planu nauczania liceum
ogólnokształcącego, zgodnie z § 5 ust.1 rozporządzenia Ministra Edukacji
Narodowej z dnia 18 września 2008 r. w sprawie sposobu i trybu
108
organizowania indywidualnego rocznego przygotowania przedszkolnego i
indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży (Dz. U. Nr 175, poz.1086)– 1
Wizytatorzy w uwagach i wnioskach najczęściej podnosili problem :
a) organizacji indywidualnego
w orzeczeniu,
nauczania
w
terminach
wskazanych
b) braku w organizacji indywidualnego nauczania niektórych obowiązkowych
zajęć edukacyjnych,
c)
powierzenia nauczycielom zajęć indywidualnego nauczania niezgodnie
z kwalifikacjami.
dotyczyły:
a) zwolnienia uczniów objętych
wychowania fizycznego.
4.
indywidualnym
nauczaniem
z
zajęć
Wnioski wynikające z analizy wyników kontroli:
1) określenie przez zainteresowane strony zasad współpracy pomiędzy
szkołą, poradnią psychologiczno-pedagogiczną i organem prowadzącym
szkołę w celu zapewnienia zgodności organizacji indywidualnego nauczania
z przepisami prawa,
2) prezentacja przykładów dobrych
indywidualnego nauczania.
praktyk
w
zakresie
organizacji
1) ponowne przeprowadzenie kontroli w zakresie zgodności organizacji
indywidualnego nauczania z przepisami prawa.
109
2.1.2.5 Kontrola prawidłowości dopuszczania do użytku w
publicznym technikum dla młodzieży i w publicznej
zasadniczej szkole zawodowej dla młodzieży programu
nauczania dla zawodu.
Celem kontroli było pozyskanie informacji dotyczącej prawidłowości
dopuszczania do użytku w publicznym technikum dla młodzieży i publicznej
zasadniczej szkole zawodowej dla młodzieży programu nauczania dla zawodu.
Podstawę przeprowadzenia kontroli stanowiło rozporządzenie Ministra Edukacji
Narodowej z dnia 8 czerwca 2009 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów
wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku
szkolnego podręczników (Dz. U. Nr 89, poz. 730).
Kontrolą zostały objęte publiczne technika dla młodzieży kształcące w zawodzie
technik mechanik (symbol cyfrowy 311[20]) oraz zasadnicze szkoły zawodowe dla
młodzieży kształcące w zawodzie mechanik pojazdów samochodowych (symbol
cyfrowy 723[04]). Zaplanowano przeprowadzenie kontroli w 50 % szkół każdego z
ww. typów kształcących we wskazanych zawodach. Kontrolą objęto program
nauczania dla zawodu, dopuszczony do użytku w danej szkole, dla jednego oddziału
klasy pierwszej w roku szkolnym 2010/2011.
Kontrola została zrealizowana w okresie od 1 października do 31 grudnia 2010 r.
Osiągnięcie celu kontroli było uzależnione od uzyskania w szkołach dowodów
dyrektorzy kontrolowanych szkół dopuszczają do użytku w danej szkole programy
nauczania dla zawodu, a także rozpoznanie, jakie są przyjęte w szkołach formy
dopuszczania do użytku programu nauczania dla zawodu.
Potwierdzenie dopuszczenia przez dyrektora szkoły programu nauczania dla
zawodu pozwalało na przystąpienie do dalszej części kontroli, w wyniku której
następowało sprawdzenie, czy dyrektor dopuszcza program nauczania dla
zawodu na wniosek nauczyciela/nauczycieli oraz jakie są przyjęte sposoby jego
wnoszenia, spełniania warunków zasięgania opinii rady pedagogicznej i
uwzględnienia w szkolnym zestawie programów nauczania dopuszczonego
programu. Kolejnym etapem było rozpoznanie przez kontrolującego czy
dopuszczony program był programem nauczania opracowanym w danej szkole
110
(np. przez nauczyciela, zespół nauczycieli), czy też programem nauczania
opracowanym, jako wzorcowy i opublikowanym przez KOWEZiU.
W przypadku stwierdzenia, że dopuszczony program opracowany został w danej
szkole sprawdzano, czy program nauczania dla zawodu:
1) stanowi zbiór usystematyzowanych, celowych układów umiejętności i treści
nauczania, ujętych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie;
2) zawiera programy nauczania poszczególnych przedmiotów zawodowych,
bloków tematycznych, modułów lub innych układów treści;
3) zawiera programy nauczania poszczególnych przedmiotów zawodowych,
bloków tematycznych, modułów lub innych układów treści, obejmujące:
a) szczegółowe cele kształcenia określające wiadomości i umiejętności, które
powinny być opanowane przez ucznia,
b) treści kształcenia w formie haseł programowych, powiązane
ze szczegółowymi celami kształcenia,
c) wskazówki metodyczne dotyczące realizacji programu,
d) propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania osiągnięć ucznia;
4) zawiera propozycję planu nauczania dla zawodu opracowaną na podstawie
ramowych planów nauczania, określonych w przepisach w sprawie ramowych
planów nauczania w szkołach publicznych;
Ponadto rozpoznano, czy:
1) przed dopuszczeniem programu nauczania dla zawodu w danej szkole
dyrektor szkoły zasięgnął opinii:
a)
zespołu nauczycieli przedmiotów zawodowych właściwych dla danego
zawodu,
b)
konsultanta lub doradcy metodycznego,
c) specjalistów z zakresu danego zawodu, w szczególności pracodawców,
przedstawicieli stowarzyszeń zawodowych i pracowników naukowych,
d)
nie zasięgnął opinii;
2) dopuszczony w szkole program nauczania dla zawodu uwzględnia
umiejętności i treści specjalizacji w zawodzie, jeżeli podstawa programowa
kształcenia w zawodzie przewiduje możliwość wprowadzenia specjalizacji.
załączniku nr 5).
1)
Dyrektorzy kontrolowanych szkół dopuścili do użytku w szkołach program nauczania
dla zawodu.
Na 29 (100%) skontrolowanych szkół, program nauczania dla zawodu dopuściło
29 (100%) dyrektorów, w tym:
111
a) 29 programów nauczania przedmiotowych,
b) 0 programów nauczania modułowych.
Spośród 0 wykrytych przypadków niedopuszczenia programu nauczania dla
zawodu: 0 przypadków dotyczyło techników, a 0 zasadniczych szkół
zawodowych, w tym 0 zasadniczych szkół zawodowych z oddziałami
wielozawodowymi.
Jako najczęstsze przyczyny niedopuszczenia programu nauczania dla zawodu
dyrektorzy podawali:
nie stwierdzono przypadków niedopuszczenia programów nauczania.
2) W kontrolowanych szkołach najczęściej występowały następujące formy
dopuszczenia do użytku programu nauczania dla zawodu:
a) decyzja dyrektora szkoły w sprawie dopuszczenia do użytku w szkole
programu nauczania dla zawodu – 2 (6,8% kontrolowanych szkół),
b) zapis umieszczony pod opinią komisji przedmiotowej dotyczący programu – 0
(0% kontrolowanych szkół),
c) adnotacja dyrektora pod szkolnym zestawem programów nauczania
„programy nauczania dopuszczone do użytku w szkole” oraz pieczęć i
własnoręczny podpis dyrektora” – 6 (20,6% kontrolowanych szkół),
d) zarządzenie dyrektora szkoły w sprawie dopuszczenia – 4 (13,8%
kontrolowanych szkół),
e) podpisanie przez dyrektora programu nauczania dla zawodu z klauzulą
”dopuszczam do realizacji” – 1 (3,4% kontrolowanych szkół),
f) inne:
- uchwała rady pedagogicznej – 8 (27,6%),
- nadanie programowi przez dyrektora numeru i umieszczenie go w
szkolnym zestawie programów nauczania – 8 (27,6%).
3) Dyrektor szkoły dopuścił do użytku w danej szkole program nauczania
dla zawodu, na wniosek nauczyciela lub nauczycieli.
Spośród 29 dyrektorów kontrolowanych szkół, w których dyrektor dopuścił
program nauczania dla zawodu, 29 (100%) dyrektorów dopuściło program
nauczania dla zawodu na wniosek nauczyciela lub nauczycieli. Najczęściej
przyjmowano następujące sposoby wnoszenia wniosku przez nauczyciela lub
nauczycieli:
a) złożenie do dyrektora szkoły pisemnego wniosku przez przedmiotowy zespół
nauczycieli – 27 (93,1% kontrolowanych szkół),
b) złożenie do dyrektora szkoły pisemnego wniosku przez nauczyciela – 0 (0%
c) złożenie do dyrektora szkoły pisemnego wniosku przez koordynatora ds.
kształcenia zawodowego – w przypadku klas wielozawodowych– 2 (6,9%
112
d) inne: 0
4)
Dyrektor szkoły dopuścił do użytku w danej szkole program nauczania dla
zawodu po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej.
W 29 (100%) szkołach dyrektorzy dopuścili do użytku program nauczania dla
zawodu, po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej.
5) Szkolny zestaw programów nauczania uwzględnia dopuszczony przez dyrektora
do użytku w danej szkole program nauczania dla zawodu.
W 29 (100%) kontrolowanych szkołach zestaw programów nauczania uwzględnia
dopuszczony przez dyrektora do użytku program nauczania dla zawodu.
6) W 1 (3,4%) kontrolowanej szkole dyrektor dopuścił do użytku program
nauczania dla zawodu opracowany przez nauczyciela lub nauczycieli. W
pozostałych przypadkach dyrektorzy dopuścili do użytku w szkole programy
opracowane i opublikowane przez KOWEZiU, które nie podlegały analizie
prowadzonej przez kontrolującego.
6a) Programy nauczania dopuszczone przez dyrektorów:
a) w 1 (100% programów dopuszczonych przez dyrektorów) przypadkach stanowią
zbiór usystematyzowanych, celowych układów umiejętności i treści nauczania,
ujętych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie,
b) w 1 (100% programów dopuszczonych przez dyrektorów) przypadkach
zawierają programy nauczania poszczególnych przedmiotów zawodowych,
bloków tematycznych, modułów lub innych układów treści,
c) w 1 (100% programów dopuszczonych przez dyrektorów) przypadkach
zawierają programy nauczania poszczególnych przedmiotów zawodowych,
bloków tematycznych, modułów lub innych układów treści, obejmujące:
− w 1 (100% programów dopuszczonych przez dyrektorów) przypadkach
szczegółowe cele kształcenia określające wiadomości i umiejętności, które
powinny być opanowane przez ucznia,
treści kształcenia w formie haseł programowych, powiązane
ze szczegółowymi celami kształcenia,
wskazówki metodyczne dotyczące realizacji programu,
propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania osiągnięć ucznia,
113
d) w 1 (100% programów dopuszczonych przez dyrektorów) przypadkach
zawierają propozycję planu nauczania dla zawodu opracowaną na podstawie
ramowych planów nauczania, określonych w przepisach w sprawie ramowych
planów nauczania w szkołach publicznych,
e) w 1 (100% programów dopuszczonych przez dyrektorów) przed
dopuszczeniem programu nauczania dla zawodu w danej szkole dyrektor
szkoły zasięgnął opinii:
− w 1 (100% programów dopuszczonych przez dyrektorów) zespołu
nauczycieli przedmiotów zawodowych właściwych dla danego zawodu,
− w 0 (0%) programów dopuszczonych przez dyrektorów) konsultanta lub
doradcy metodycznego,
− w 0 (0%) programów dopuszczonych przez dyrektorów) specjalistów z
zakresu danego zawodu, w szczególności pracodawców, przedstawicieli
stowarzyszeń zawodowych i pracowników naukowych,
− w 0 (0%) programów dopuszczonych przez dyrektorów) nie zasięgnął opinii.
7) Dopuszczony w szkole program nauczania dla zawodu uwzględnia umiejętności i
treści specjalizacji w zawodzie, jeżeli podstawa programowa kształcenia w
zawodzie przewiduje możliwość wprowadzenia specjalizacji.
W 20 (68,9%) programów dopuszczonych przez dyrektorów) przypadkach
dopuszczony program nauczania dla zawodu uwzględnia umiejętności i treści
specjalizacji w zawodzie, jeżeli podstawa programowa kształcenia w zawodzie
przewiduje możliwość wprowadzenia specjalizacji.
Wyniki kontroli prawidłowości dopuszczania do użytku w publicznym
technikum dla młodzieży i publicznej zasadniczej szkole zawodowej dla
młodzieży programu nauczania dla zawodu wskazują, że dyrektorzy
kontrolowanych szkół w województwie pomorskim w 100% dopuścili tym 15 w
technikach dla młodzieży kształcących w zawodzie technik mechanik i 14
zasadniczych szkołach zawodowych dla młodzieży kształcących w zawodzie
mechanik pojazdów samochodowych. Z ogólnej liczby dopuszczonych do użytku
programów nauczania 29 stanowiły programy przedmiotowe, a 0 programy
modułowe.
W 0 kontrolowanych szkołach dyrektorzy nie dopełnili obowiązku
dopuszczenia do użytku programu nauczania dla zawodu, w tym 0 technikach i 0
zasadniczych szkołach zawodowych. W przypadku zasadniczych szkół
114
zawodowych, z ogólnej liczby kontrolowanych szkół 2 dotyczyło zasadniczych
szkół zawodowych z oddziałami wielozawodowymi, co stanowi (14,3%).
Analiza wyników kontroli pozwala wyłonić obszary działalności dyrektora
szkoły w zakresie dopuszczania programów nauczania do użytku w szkole,
których wykonywanie przebiega z najmniejszą liczbą uchybień oraz wskazać
takie obszary, których wykonanie sprawia dyrektorom trudności – wykres poniżej.
Odsetek kontrolowanych szkół, w których nie stwierdzono nieprawidłowości
120%
100%
80%
60%
40%
20%
0%
Najmniej nieprawidłowości w zakresie objętym kontrolą dotyczyło nie
Najwięcej nieprawidłowości dotyczyło: nie stwierdzono nieprawidłowości.
Przeprowadzona analiza wskazuje, że w kontrolowanych szkołach dyrektorzy
dopuszczali do użytku programy nauczania dla zawodu opracowane jako
wzorcowe i opublikowane przez Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji
Zawodowej i Ustawicznej, co stwierdzono w 28 (96,55%) szkołach.
W 1 (3,45%) szkołach dopuszczone zostały przez dyrektora programy nauczania
dla zawodu opracowane przez nauczyciela lub nauczycieli.
115
Odsetek dopuszczonych przez dyrektora programów
nauczania dla zawodu opracowanych przez nauczyciela lub
nauczycieli, w których nie stwi erdzono nieprawidłowościi
120%
100%
80%
60%
40%
20%
0%
program stanowi zbiór
usystematyzowanych….
program zawiera programy
nauczania poszczególnych
przedmiotów zawodowych
treści .…
program zawiera propozycję
planu nauczania dla
zawodu….
Analiza danych wskazuje, że programy nauczania dla zawodu opracowane przez
nauczycieli i dopuszczone do użytku w szkołach nie zawierały:
– w 0 (0%) szkołach szczegółowych celów kształcenia określających
wiadomości i umiejętności, które powinny być opanowane przez ucznia,
– w 0 (0%) szkołach treści kształcenia w formie haseł programowych,
powiązanych ze szczegółowymi celami kształcenia,
– w 0 (0%) szkołach wskazówek metodycznych dotyczących realizacji
programu,
– w 0 (0%) szkołach propozycji kryteriów oceny i metod sprawdzania osiągnięć
ucznia.
– Analiza danych wskazuje, że programy nauczania dla zawodu opracowane przez
nauczycieli i dopuszczone do użytku w szkołach obejmowały wszystkie określone
prawem elementy.
Dyrektorzy kontrolowanych szkół przed dopuszczeniem programu nauczania dla
zawodu zasięgali opinii odpowiednich podmiotów, najczęściej zespołu nauczycieli
przedmiotów zawodowych.
zawarte
w
protokołach
kontroli
oraz
116
szkół 0 zaleceń, sformułowania 29 wniosków i uwag. Zalecenia wydano
dyrektorom 0 (0%) kontrolowanych szkół, z tego: 0 (0%) techników, a 0 (0%)
dyrektorom zasadniczych szkół zawodowych.
Najczęściej wydawane
do przestrzegania:
zalecenia
dotyczyły
zobowiązania
dyrektorów
Nie wydano zaleceń
a) dyrektorzy szkół dopuścili do użytku w szkole programy nauczania
w zawodzie zgodnie z obowiązującymi przepisami;
dotyczyły: Bez spostrzeżeń
1) Doskonalenie nauczycieli w zakresie umiejętności konstruowania
programów nauczania dla zawodu.
2) Doskonalenie nauczycieli w zakresie umiejętności pracy w zespole.
3) Doskonalenie liderów zespołów nauczycielskich w zakresie kierowania
pracą zespołu.
1) W zakresie kontroli planowej – kontrola zgodności dopuszczonych do
użytku w szkole programów nauczania dla zawodu z przepisami prawa.
2) W zakresie ewaluacji zewnętrznej – przeprowadzenie w zasadniczych
szkołach zawodowych i technikach ewaluacji zewnętrznej w obszarze
Procesy.
2.1.2.6Kontrola zgodności wydawania orzeczeń o potrzebie
kształcenia specjalnego przez zespoły orzekające działające
w
publicznych
poradniach
psychologiczno
pedagogicznych z przepisami prawa.
Celem kontroli było pozyskanie informacji o zgodności wydawania przez
dyrektorów publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych orzeczeń o
potrzebie kształcenia specjalnego przez zespoły orzekające z przepisami prawa w
okresie od 1 września 2010 do dnia kontroli.
117
Narodowej z dnia 18 września 2008 r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez
zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologicznopedagogicznych (Dz. U. Nr 173, poz. 1072).
Kontrolą zostały objęte publiczne poradnie psychologiczno-pedagogiczne
znajdujące się na obszarze województwa pomorskiego. Zaplanowano
przeprowadzenie kontroli w 27% publicznych poradni. Kontrola została zrealizowana
w okresie od 01 kwietnia do 30 czerwca 2011 r.
Osiągnięcie celu kontroli było uzależnione od uzyskania w poradniach dowodów
orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego wydawane były przez zespoły
orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych
zgodnie z przepisami prawa.
Mając powyższe na względzie, w trakcie kontroli sprawdzano, czy:
1) wnioski o wydanie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego zostały
złożone przez rodziców dziecka, zawierały elementy wskazane w w/w
rozporządzeniu i czy w przypadku określonych niepełnosprawności zostały
rozpatrzone przez właściwą poradnię wskazaną przez kuratora oświaty, za
zgodą organu prowadzącego;
2) dyrektorzy poradni powołali zespoły orzekające i czy w ich skład weszli:
dyrektor poradni lub upoważniona osoba, jako przewodniczący zespołu oraz
psycholog, pedagog, lekarz, inny specjalista;
3) przewodniczący zespołów orzekających i ich członkowie realizowali zadania
wynikające z rozporządzenia;
4) wydane orzeczenia są zgodne ze wzorem stanowiącym załącznik nr 1 do w/w
rozporządzenia i zostały przekazane wnioskodawcom w terminie 14 dni od
dnia posiedzenia zespołu orzekającego, podczas którego zapadła decyzja
o jego wydaniu.
załącznikach nr 6 i 6a).
1. Wnioski o potrzebie kształcenia specjalnego są składane przez rodziców/prawnych
opiekunów dziecka, zawierają elementy wskazane w rozporządzeniu i w przypadku
określonych niepełnosprawności są rozpatrywane przez właściwą poradnię wskazaną
przez kuratora oświaty, za zgodą organu prowadzącego;
a)
W 8 skontrolowanych poradniach kontrolą objęto 80 orzeczeń o potrzebie
kształcenia specjalnego;
118
b) 80 orzeczeń zostało wydanych na wniosek rodziców/prawnych opiekunów
dziecka,
co
stanowi
100%
skontrolowanych
orzeczeń.
W 0 przypadkach wniosek o wydanie orzeczenia złożył podmiot
nieuprawniony.
c) Na
80 skontrolowanych wniosków o wydanie orzeczenia
o potrzebie kształcenia specjalnego elementy wskazane w cytowanym
rozporządzeniu, tj.: imię i nazwisko dziecka, datę i miejsca urodzenia,
miejsce zamieszkania, a w przypadku ucznia nazwę i adres szkoły
zawierało 80 wniosków, co stanowi 100.% skontrolowanych wniosków.
d) Imiona i nazwiska rodziców/prawnych opiekunów oraz miejsce ich
zamieszkania zawierało 80 wniosków, co stanowi 100%.
e) Określenie
celu i przyczyny, dla której niezbędne jest uzyskanie
orzeczenia, zawierało 80 wniosków, co stanowi 100%.
f)
podpis wnioskodawcy zawierało 80 wniosków, co stanowi 100%.
Wśród elementów najczęściej brakujących w składanych wnioskach należy wymienić:
brak
g) spośród 80 wniosków dot. określonych niepełnosprawności 23 (28,8%)
zostało rozpatrzonych przez właściwą poradnię wskazaną przez kuratora
oświaty, za zgodą organu prowadzącego.
2. Dyrektorzy poradni powołali zespoły orzekające i w ich skład weszli: dyrektor
poradni lub upoważniona osoba jako przewodniczący zespołu, psycholog,
pedagog, lekarz, inny specjalista.
Na 80 skontrolowanych wniosków w 80 (100%) przypadkach dyrektorzy powołali
zespoły orzekające.
W 80 (100%) przypadkach w skład zespołu orzekającego weszli: dyrektor poradni lub
upoważniona osoba jako przewodniczący zespołu, psycholog, pedagog, lekarz, inny
specjalista.
Najczęściej stwierdzone nieprawidłowości w tym zakresie dotyczyły - brak
3. Przewodniczący zespołów orzekających i ich członkowie realizowali swoje
zadania:
Na 80 skontrolowanych orzeczeń w:
a) 80 przypadkach przewodniczący powiadomił wnioskodawcę o terminie
posiedzenia zespołu;
b) 80 przypadkach przewodniczący powiadomił wnioskodawcę o możliwości
udziału w posiedzeniu i przedstawieniu swojego stanowiska;
c) 80 przypadkach sporządzono protokół z posiedzenia zespołu
orzekającego;
119
d) 80 przypadkach sporządzony protokół z posiedzenia zespołu
orzekającego zawierał informację o podjętym rozstrzygnięciu wraz
z uzasadnieniem,
e) 80 przypadkach sporządzony protokół z posiedzenia zespołu
orzekającego zawierał podpis przewodniczącego i członków zespołu
orzekającego;
f) 80 przypadkach orzeczenie przygotował członek zespołu wyznaczony
przez przewodniczącego.
Stwierdzone nieprawidłowości w tym obszarze dotyczyły - brak.
4. Wydane orzeczenia są zgodne ze wzorem stanowiącym załącznik nr 1 do w/w
rozporządzenia i zostały przekazane wnioskodawcom w terminie 14 dni od
dnia posiedzenie zespołu orzekającego, podczas którego zapadła decyzja o
jego wydaniu.
Badanie zgodności zawartości orzeczeń z przepisami rozporządzenia wykazało, że
na 80 skontrolowanych orzeczeń:
g)
h)
i)
j)
k)
l)
m)
n)
o)
p)
q)
r)
s)
t)
u)
v)
w)
80 zawiera oznaczenie poradni, miejscowość i datę;
80 zawiera numer orzeczenia;
80 zawiera imię i nazwisko wnioskodawcy;
80 zawiera skład zespołu orzekającego;
80 zawiera imię i nazwisko dziecka;
80 zawiera datę i miejsce urodzenia dziecka;
80 zawiera adres zamieszkania dziecka;
79 zawiera nazwę i adres przedszkola lub szkoły, oznaczenie klasy,
nazwę zawodu – 1 dziecko w wieku 3 lat, nie uczęszcza do przedszkola
80 zawiera imiona i nazwiska rodziców (prawnych opiekunów);
80 zawiera adres zamieszkania rodziców (prawnych opiekunów;
80 zawiera informację, na jaki czas wydano orzeczenie;
80 zawiera wskazanie powodu wydania orzeczenia;
80 zawiera diagnozę;
80 zawiera zalecenia;
80 zawiera uzasadnienie wydania orzeczenia;
80 zawiera pouczenie o możliwości wniesienia przez wnioskodawcę
odwołania;
80 zawiera podpis przewodniczącego zespołu orzekającego.
Niezgodności z przepisami rozporządzenia dotyczące uwzględnienia w orzeczeniu
wymaganych elementów najczęściej dotyczyły - brak
Dyrektorzy, jako najczęstszą przyczynę niepełnej zawartości orzeczeń wskazują -nie
dotyczy.
Na 80 skontrolowanych orzeczeń w 80 przypadkach orzeczenie przekazano
wnioskodawcy w terminie 14 dni od dnia posiedzenia zespołu orzekającego,
podczas którego zapadła decyzja o jego wydaniu.
120
Dyrektorzy poradni, które nie zachowały przepisowego terminu przekazania
wnioskodawcy orzeczenia, najczęściej wskazują jako przyczynę niezgodności
działania z prawem - nie dotyczy.
Wyniki kontroli w zakresie zgodności wydawania orzeczeń o potrzebie kształcenia
specjalnego przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach
psychologiczno – pedagogicznych z obowiązującymi przepisami prawa wskazują,
że w kontrolowanych w województwie pomorskim poradniach w roku szkolnym
2010/2011 100% kontrolowanych orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego
zostało wydanych zgodnie z przepisami prawa.
Analiza wyników kontroli w poradniach pozwala wyłonić przepisy w zakresie
zgodności wydawania orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego przez
zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno –
pedagogicznych, których przestrzeganie jest realizowane z najmniejszą liczbą
uchybień oraz wskazać takie przepisy, których przestrzeganie sprawia
dyrektorom poradni trudności.
Najmniej nieprawidłowości w zakresie objętym kontrolą dotyczyło - nie
Najwięcej nieprawidłowości dotyczących zgodności wydawania orzeczeń
o potrzebie kształcenia specjalnego przez zespoły orzekające działające
w publicznych poradniach psychologiczno – pedagogicznych z obowiązującymi
przepisami prawa dotyczyło: nie stwierdzono nieprawidłowości
zawarte
w
protokołach
kontroli
oraz
Wyniki przeprowadzonych kontroli były podstawą do wydania dyrektorom poradni
0 zaleceń, sformułowania 0 wniosków i uwag. Zalecenia wydano dyrektorom 0
(0 %) kontrolowanych poradni.
Najczęściej wydawane zalecenia dotyczyły zobowiązania dyrektorów do
przestrzegania: nie wydano zaleceń.
Wizytatorzy w uwagach i wnioskach najczęściej zwracali uwagę na - brak.
dotyczyły – brak.
Wnioski wynikające z analizy wyników kontroli:
określające zakres wspomagania: brak
4.
121
brak
2.1.2.7 Kontrola przestrzegania przez niepubliczną placówkę
doskonalenia nauczycieli przepisów prawa w zakresie
planowania pracy i sprawozdawczości oraz zgodności
danych zawartych we wpisie do ewidencji ze stanem
faktycznym
Celem kontroli było pozyskanie informacji o przestrzeganiu przez niepubliczną
placówkę doskonalenia nauczycieli przepisów prawa w zakresie planowania pracy
i sprawozdawczości oraz zgodności danych zawartych we wpisie do ewidencji
ze stanem faktycznym w roku szkolnym 2010/2011.
Narodowej z dnia 19 listopada 2009 r. w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli
(Dz. U. Nr 200, poz. 1537 i Nr 218, poz. 1701).
Kontrolą zostały objęte niepubliczne placówki doskonalenia nauczycieli znajdujące
się na obszarze województwa pomorskiego. Zaplanowano przeprowadzenie kontroli
w 25 % nadzorowanych niepublicznych placówek doskonalenia nauczycieli.
Kontrola została zrealizowana w okresie od maja do lipca 2011 r.
Osiągnięcie celu kontroli było uzależnione od uzyskania w placówkach dowodów
kontrolowane placówki przestrzegają przepisów prawa w zakresie planowania
pracy i sprawozdawczości oraz zgodności danych zawartych we wpisie
do ewidencji ze stanem faktycznym.
Sprawdzano czy:
1) organ prowadzący niepubliczną placówkę
przygotował plan pracy placówki na rok 2010;
doskonalenia
nauczycieli
2) dane zawarte w zaświadczeniu o wpisie do ewidencji są zgodne ze stanem
faktycznym;
3) organ prowadzący, którego dane zawarte w zaświadczeniu o wpisie do
ewidencji są niezgodne ze stanem faktycznym, zgłosił samorządowi
122
województwa zmiany danych objętych wpisem, powstałe po wpisie do
ewidencji;
4) powyższe zmiany zostały zgłoszone w terminie 14 dni od dnia ich powstania;
5) organ prowadzący niepubliczną placówkę doskonalenia nauczycieli
przedstawił organowi sprawującemu nadzór pedagogiczny sprawozdanie
z realizacji planu pracy placówki za rok 2010 w terminie do dnia 31 marca
2011 r.
1) Organami prowadzącymi kontrolowane placówki są:
− osoby fizyczne w 3 przypadkach (33,3%),
− osoby prawne w 6 przypadkach (66,7%).
2) Dyrektorzy kontrolowanych placówek posiadają plany pracy przygotowane przez
organ prowadzący:
Na 9 skontrolowanych placówek, plan pracy posiadało 9 100% dyrektorów,
w tym:
- 3 100 % dyrektorów placówek prowadzonych przez osoby fizyczne,
- 6 100 % dyrektorów placówek prowadzonych przez osoby prawne.
Jako najczęstsze przyczyny nieposiadania planu pracy dyrektorzy podają: nie
stwierdzono nieposiadania planu pracy.
3) Dane zawarte w zaświadczeniu o wpisie do ewidencji są niezgodne ze stanem
faktycznym.
Na 9 kontrolowanych placówek
w 0 (0 %) przypadkach, w tym:
niezgodność
danych
stwierdzono
− w 0 (0%) przypadkach niezgodności stwierdzono w placówkach
prowadzonych przez osoby fizyczne;
− w 0 (0%) przypadkach niezgodności stwierdzono w placówkach
prowadzonych przez osoby prawne.
Stwierdzane niezgodności dotyczyły - nie stwierdzono niezgodności.
123
4) Organ prowadzący, którego dane zawarte w zaświadczeniu o wpisie do
ewidencji są niezgodne ze stanem faktycznym, zgłosił samorządowi
województwa zmiany danych objętych wpisem, powstałe po wpisie do ewidencji.
Nie dotyczy w związku z tym, że nie stwierdzono niezgodności w powyższym
pytaniu.
5) Powyższe zmiany zostały zgłoszone w terminie 14 dni od dnia ich powstania.
Nie dotyczy w związku z tym, że nie stwierdzono niezgodności w powyższym
pytaniu.
6. Organ prowadzący niepubliczną placówkę doskonalenia nauczycieli przedstawił
organowi sprawującemu nadzór pedagogiczny sprawozdanie z realizacji planu pracy
placówki za rok 2010 w terminie do dnia 31 marca 2011 r.
W 1 przypadku nie przedstawiono sprawozdania z realizacji planu pracy
placówki za rok 2010 w terminie do dnia 31 marca 2011 r., co stanowi 11,1%, w
tym:
− w 0 (0%) przypadku/ach stwierdzono brak sprawozdania w placówce/ach
prowadzonych przez osoby fizyczne;
− w 1 (16,7%) przypadku/ach stwierdzono brak sprawozdania w placówkach
prowadzonych przez osoby prawne.
Wyniki kontroli przestrzegania przez niepubliczną placówkę doskonalenia
nauczycieli przepisów prawa w zakresie planowania pracy i sprawozdawczości
oraz zgodności danych zawartych we wpisie do ewidencji ze stanem faktycznym
wskazują, że w województwie pomorskim 8 (88,9%) placówek prowadzi
działalność zgodnie z przepisami prawa w kontrolowanym zakresie.
Odnotowane nieprawidłowości najczęściej dotyczyły:
a) nieterminowego przedstawienia sprawozdania z realizacji planu pracy
placówki przez organ prowadzący organowi sprawującemu nadzór
pedagogiczny.
3. Zalecenia, uwagi i wnioski zawarte w protokołach kontroli oraz
placówek niepublicznych 0 zaleceń, sformułowania 1 wniosku i uwagi. Zalecenia
wydano dyrektorom 0 (0%) kontrolowanych placówek.
124
a)
konieczność terminowego przedstawiania sprawozdania z realizacji
planów pracy placówki przez organ prowadzący organowi sprawującemu
nadzór pedagogiczny
dotyczyły - brak
Ponadto, na skutek nieprawidłowości stwierdzonych podczas kontroli Kurator
Oświaty wydał 0 organom prowadzącym placówki niepubliczne (w tym 0 osobom
prawnym i 0 osobom fizycznym), polecenie usunięcia uchybień w
funkcjonowaniu placówki zgodnie z art. 83 ust. 1 pkt 3 ustawy o systemie oświaty
określające zakres wspomagania - brak
2. wskazujące na potrzeby w zakresie planowania nadzoru pedagogicznego –
brak
2.1.1.8 Kontrola zgodności organizacji
z obowiązującymi przepisami prawa.
pracy
bursy
Celem kontroli było pozyskanie informacji o prawidłowości pracy publicznej
bursy w roku szkolnym 2010/2011.
Narodowej i Sportu z dnia 7 marca 2005 r. w sprawie rodzajów i szczegółowych
zasad działania placówek publicznych, warunków pobytu dzieci i młodzieży w tych
placówkach oraz wysokości i zasad odpłatności wnoszonej przez rodziców za pobyt
ich dzieci w tych placówkach (Dz. U. Nr 52, poz. 467 i Nr 212, poz. 1767) i
rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 19 lutego 2002 r. w sprawie
sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji
przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej
dokumentacji (Dz. U. Nr 23, poz. 225, z późn. zm.).
Kontrolą objęto 100% publicznych burs w województwie pomorskim Kontrola została
zrealizowana w terminie od maja do czerwca 2011r.
organizacja pracy bursy jest zgodna z przepisami prawa.
Sprawdzono więc:
1) Kto korzysta z burs.
125
2) Czy bursa zapewnia wychowankom opiekę, warunki do nauki, rozwijania
zainteresowań, warunki do nauki i pomoc w nauce, rozwijanie zainteresowań.
3) Z kim współpracuje dyrektor i kadra pedagogiczna bursy w sprawowaniu opieki
nad wychowankami.
4) Czy powołany został zespół wychowawczy ds. okresowej oceny sytuacji
wychowanków.
5) Czy zespół wychowawczy ds. okresowej oceny sytuacji wychowanków opracował
plan wychowawczy na dany rok szkolny i czy dokonał okresowej analizy i oceny
podejmowanych działań wychowawczych.
6) Jak zorganizowana jest w bursie grupa wychowawcza (m.in. liczebność grupy,
tygodniowy wymiar zajęć opiekuńczo – wychowawczych, opiekę nad
wychowankami w porze nocnej).
7) Czy bursa prowadzi działalność w okresie ferii szkolnych.
W 3 kontrolowanych bursach wychowankami byli:
− uczniowie gimnazjum w 1 (33 %) bursach,
− uczniowie szkół ponadgimnazjalnych dla młodzieży w 3 (100%) bursach,
Dyrektorzy 0 (0%) kontrolowanych burs zapewnili uczniom szkół policealnych
oraz słuchaczom zakładów kształcenia nauczycieli i kolegiów pracowników służb
społecznych, w wieku do 24 lat.
Dyrektorzy zapewnili wychowankom:
− całodobową opiekę w 3 (100 %) kontrolowanych bursach,
− warunki do nauki pomoc w nauce w 3 (100%) kontrolowanych bursach,
− warunki do rozwijania zainteresowań w 3 (100%) kontrolowanych bursach,
− warunki umożliwiające uczestnictwo w kulturze, sporcie i turystyce w 3
(100 %) kontrolowanych bursach.
Opieka nad wychowankami jest sprawowana przez dyrektora i kadrę pedagogiczną
we współpracy:
− z rodzicami – w 3 (100 %) kontrolowanych bursach,
− ze szkołą – w 3 (100%) kontrolowanych bursach,
− z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi – w 3 (100%) kontrolowanych
bursach.
126
Dyrektorzy 3 (100 %) kontrolowanych burs powołali zespoły wychowawcze ds.
okresowej oceny sytuacji wychowanków.
W 3 (100%) kontrolowanych burs skład zespołu wychowawczego ds. okresowej
oceny sytuacji wychowanków był zgodny z przepisami prawa. Nieprawidłowości
dotyczące składu zespołu dotyczyły niepowołania:
−
−
−
−
przewodniczącego zespołu – w 0 (100 %) kontrolowanych bursach,
wychowawcy grupy wychowawczej – w 0 (100 %) kontrolowanych bursach,
pedagoga – w 0 (0 %) kontrolowanych bursach,
psychologa – w 0 (0 %) kontrolowanych bursach.
Zespoły wychowawcze w 3 (100 %) kontrolowanych bursach opracowały plany
wychowawcze na rok szkolny 2010/2011.
Zespoły wychowawcze w 3 (100%) kontrolowanych bursach dokonały okresowej
analizy i oceny podejmowanych działań wychowawczych.
W 3 (100%) bursach liczba wychowanków w kontrolowanych
wychowawczych jest zgodna z przepisami rozporządzenia.
grupach
Opieka nad będącymi przedmiotem kontroli grupami wychowawczymi w 3 (100 %)
bursach została powierzona wychowawcy.
W 3 ( 100%) bursach tygodniowy wymiar zajęć opiekuńczo-wychowawczych z
grupami podlegającymi kontroli został ustalony zgodnie z przepisami rozporządzenia.
Opiekę nad wychowankami w porze nocnej:
− w 3 (100 %) kontrolowanych bursach sprawuje wychowawca,
− w 2 (66,67 %) kontrolowanych bursach – osoba niebędąca wychowawcą
wskazana przez dyrektora bursy,
− w 0 (0 %) kontrolowanych bursach – nie ma opieki wychowawczej porze
nocnej.
W okresie ferii szkolnych 0 (0 %) kontrolowanych burs prowadzi działalność z uwagi
na brak zgody organów prowadzących.
Najczęściej wymienianymi przez dyrektorów burs przyczynami niezgodności działalności z
przepisami prawa są:
nie stwierdzono niezgodności.
Wyniki kontroli prawidłowości pracy publicznej bursy w roku szkolnym 2010/2011.
wskazują, że w 3 (100%) kontrolowanych burs w województwie pomorskim
organizacja
pracy
burs
w
kontrolowanym
zakresie
jest
zgodna
z obowiązującym prawem.
127
Występujące w tym zakresie nieprawidłowości w największym stopniu dotyczyły:
zawarte
w
protokołach
kontroli
oraz
kontrolowanych burs 0 zaleceń, sformułowania 0 wniosków i uwag. Zalecenia
wydano dyrektorom 0 (0%) kontrolowanych burs.
Nie wydano zaleceń.
Wizytatorzy w uwagach i wnioskach najczęściej zwracali uwagę na: brak.
dotyczyły: brak
1.
wskazujące na potrzeby w zakresie wspomagania pracy szkół
i placówek, określające zakres wspomagania: nie stwierdzono
2.
wskazujące na potrzeby
pedagogicznego: nie stwierdzono.
w
zakresie
planowania
nadzoru
2.1.2.8Kontrola zgodności dokumentacji przebiegu działalności
dydaktycznowychowawczej prowadzonej w domu wczasów
dziecięcych z przepisami prawa.
Celem kontroli było pozyskanie informacji o zgodności dokumentacji przebiegu
działalności dydaktyczno-wychowawczej prowadzonej w domu wczasów dziecięcych
z przepisami prawa.
Narodowej i Sportu z dnia 7 marca 2005 r. w sprawie rodzajów i szczegółowych
zasad działania placówek publicznych, warunków pobytu dzieci i młodzieży w tych
placówkach oraz wysokości i zasad odpłatności wnoszonej przez rodziców za pobyt
ich dzieci w tych placówkach (Dz. U. Nr 52, poz. 467 i Nr 212, poz. 1767)
i rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 19 lutego 2002 r.
w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki
dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz
rodzajów tej dokumentacji (Dz. U. Nr 23, poz. 225, z późn. zm.).
Kontrolą zostały objęty 1 (100%) dom wczasów dziecięcych. Kontrola została
zrealizowana w lipcu 2011 r.
128
1. Kluczowe zagadnienia kontroli
Osiągnięcie celu kontroli było uzależnione od uzyskania w placówkach
Kluczowym zagadnieniem przedmiotowej kontroli było uzyskanie informacji,
czy dokumentowanie przebiegu działalności dydaktyczno-wychowawczej
prowadzonej w domu wczasów dziecięcych było zgodne z przepisami prawa.
Kontrolą objęto zgodność działalności domów wczasów dziecięcych w zakresie:
1) prowadzenia ksiąg wychowanków,
2) prowadzenia dzienników zajęć wychowawczych,
3) dokumentowania prowadzonych zajęć specjalistycznych,
4) przekazywania pisemnej informacji o pobycie wychowanka w placówce
dyrektorowi szkoły macierzystej i rodzicom (prawnym opiekunom) wychowanka.
W wyniku kontroli ustalono, że:
1 (100%) kontrolowanych domów wczasów dziecięcych prowadziło księgę
wychowanków prawidłowo. 0 (0%) kontrolowanych domów wczasów dziecięcych
nie prowadziło księgi wychowanków.
Stwierdzone nieprawidłowości dotyczące prowadzenia księgi wychowanków – nie
1 (100%) kontrolowanych domów wczasów dziecięcych prowadziło dziennik zajęć
wychowawczych dla wszystkich kontrolowanych grup wychowanków. Brak dziennika
zajęć wychowawczych stwierdzono w 0 (0%) kontrolowanych domach wczasów
dziecięcych.
Wykryte nieprawidłowości w zakresie prowadzenia dziennika zajęć wychowawczych
najczęściej dotyczyły – nie stwierdzono nieprawidłowości.
Kontrolowany dom wczasów dziecięcych nie prowadzi zajęć specjalistycznych.
Przekazanie pisemnych informacji o pobycie wychowanka w domu wczasów
dziecięcych przebiegało zgodnie z przepisami w 1 (100%) kontrolowanych
placówkach.
Wyniki kontroli zgodności dokumentacji przebiegu działalności dydaktycznowychowawczej prowadzonej w domu wczasów dziecięcych z przepisami prawa w
129
roku szkolnym 2010/2011 wykazują, że w 1 (100%) domów wczasów dziecięcych w
województwie pomorskim prowadzi działalność w kontrolowanym zakresie zgodnie z
przepisami prawa.
W trakcie kontroli odnotowano jedynie, że uczestnikom jednej grupy, którzy
przebywali na turnusie z 3 wychowawcami, którzy bezpośrednio uczestniczyli we
wszystkich zajęciach programowych zorganizowanych dla dzieci nie przekazano
informacji o zachowaniu, kondycji psychofizycznej wychowanka – wg wyjaśnień
dyrektora opinia była zbędna.
zawarte
w
protokołach
kontroli
oraz
placówek niepublicznych 0 zaleceń, sformułowania 0 wniosków
i uwag.
1. wskazujące na potrzeby w zakresie wspomagania pracy szkół
i placówek, określające zakres wspomagania: - brak
2. wskazujące na potrzeby
pedagogicznego: - brak
w
zakresie
planowania
nadzoru
2.1.2.9Kontrola realizacji prawa dziecka pięcioletniego do rocznego
przygotowania przedszkolnego.
Celem kontroli było pozyskanie informacji w zakresie realizacji prawa dzieci
pięcioletnich do rocznego przygotowania przedszkolnego w roku szkolnym
2010/2011 (przyjmowanie dzieci pięcioletnich do przedszkoli i oddziałów
przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania
przedszkolnego na rok szkolny 2010/2011).
Podstawę przeprowadzenia kontroli stanowiły przepisy ustawy z dnia 7 września
1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.), ustawy
z dnia 19 marca 2009 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie
niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 56, poz. 458 i Nr 219, poz. 1705).
Kontrolą zostały objęte:
− publiczne przedszkola,
− publiczne szkoły podstawowe z oddziałami przedszkolnymi,
130
− zespoły szkół (publicznych), w skład których wchodzą przedszkola;
prowadzone przez jednostki samorządu terytorialnego, osoby prawne, inne niż
jst,
− publiczne inne formy wychowania przedszkolnego,
− niepubliczne przedszkola,
− niepubliczne inne formy wychowania przedszkolnego,
− niepubliczne szkoły podstawowe z oddziałami przedszkolnymi
znajdujące się na obszarze województwa pomorskiego.
Zaplanowano przeprowadzenie kontroli w 12% wskazanych powyżej szkół i
placówek Kontrola została zrealizowana w okresie od czerwca do sierpnia 2011 r
Osiągnięcie celu kontroli było uzależnione od uzyskania w kontrolowanych
jednostkach dowodów potwierdzających realizację zadań określonych
w szczegółowych zagadnieniach zawartych w arkuszu kontroli.
realizowane jest prawo dzieci 5 letnich do rocznego przygotowania
przedszkolnego.
Sprawdzano:
1. zatrudnienie nauczycieli punktów przedszkolnych lub zespołów wychowania
przedszkolnego w kontrolowanej jednostce,
2. sposób ustalenia rekrutacji zgodnie z postanowieniami statutu kontrolowanej
jednostki lub postanowieniami organizacji innej formy wychowania
przedszkolnego,
3. czy w kontrolowanej jednostce jest prowadzony rejestr zgłoszeń rodziców o
przyjęcie dziecka i w jakiej formie,
4. Liczba zgłoszeń rodziców ubiegających się, w terminie i po terminie rekrutacji,
o przyjęcie dziecka do kontrolowanej jednostki,
5. Rodzaje działań podjętych przez dyrektora wobec dzieci pięcioletnich
nieprzyjętych do kontrolowanej jednostki,
131
Dotyczy przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych.
Na 116 (100%) skontrolowanych jednostek:
w 10 (9,0%) jednostkach zatrudnieni są nauczyciele punktów przedszkolnych lub
zespołów wychowania przedszkolnego, w tym:
− w punktach przedszkolnych zatrudniono 9,6 nauczycieli – 9,6 etatów,
− w zespołach przedszkolnych zatrudniono 1 nauczycieli – 1 etat.
W 86 (99%) jednostek publicznych termin rekrutacji ustalono zgodnie
z postanowieniami statutu. W 29 (100%) jednostek niepublicznych termin
rekrutacji ustalono zgodnie z art.84 ust. 2 pkt 7 ustawy o systemie oświaty.
W 116 (100 %) kontrolowanych jednostkach jest prowadzony rejestr zgłoszeń
rodziców o przyjęcie dziecka.
Najczęściej występujące formy rejestrowania zgłoszeń:
1) pisemny rejestr wniosków/kart zgłoszeń (zeszyt, lista, itp.) – 114 (99,9 %)
kontrolowanych jednostek;
2) zbiór kart zgłoszeń – 84 (73 %) kontrolowanych jednostek;
3) elektroniczny rejestr wniosków – 3 (3 %) kontrolowanych jednostek;
4) inna forma – 3 (3 %) kontrolowanych jednostek:
a) zbiór podań rodziców
W 116 (100 %) kontrolowanych jednostkach 10 599 rodziców ubiegało się
w terminie rekrutacji, o przyjęcie dziecka do kontrolowanej jednostki, w tym: 3390
rodziców dzieci pięcioletnich.
132
W terminie rekrutacji do kontrolowanych jednostek przyjęto 9 622 dzieci, w tym
3370 dzieci 5 letnich.
W terminie rekrutacji do kontrolowanych jednostek nie przyjęto 20 dzieci
pięcioletnich.
W 116 (100%) kontrolowanych jednostek, spośród 66 rodziców dzieci 5 letnich
ubiegających się po terminie rekrutacji, o przyjęcie dziecka:
− przyjęto 61 dzieci,
−
nie przyjęto 5 dzieci.
W 5 (100%) kontrolowanych jednostkach publicznych dyrektor :
− podjął działania wobec
do kontrolowanej jednostki,
25
dzieci
pięcioletnich
nieprzyjętych
Najczęściej dyrektorzy:
1) przekazali do organu prowadzącego informację o nieprzyjęciu dzieci
pięcioletnich do kontrolowanej jednostki – 4 kontrolowane jednostki, w tym 17
dzieci, o których przekazano informację;
2) przekazywali wnioski rodziców do innych jednostek, w których były wolne
miejsca – 2 kontrolowane jednostki, w tym 10 dzieci, których wnioski
przekazano;
3) przekazywali rodzicom informacje o dalszym sposobie postępowania – 5
kontrolowanych jednostek, w tym 16 dzieci, których rodzice uzyskali
informację;
4) przekazywali informację o możliwości zgłoszenia nieprzyjęcia dziecka
jednostce samorządu terytorialnego – 3 kontrolowane jednostki, w tym 10
dzieci, których rodzice uzyskali informację;
5) przekazywali informację o możliwości zgłoszenia dziecka do innej
placówki wychowania przedszkolnego lub do szkoły podstawowej – 4
kontrolowanych jednostek, w tym 11 dzieci, których rodzice uzyskali
informację;
W 2 kontrolowanych jednostkach podjęto inne działania, np. :
− na terenie 2 gmin funkcjonował bieżący wykaz przedszkoli, szkół
podstawowych i innych form wychowania przedszkolnego dysponujący
wolnymi miejscami;
133
Wśród kontrolowanych jednostek, w 114
nie stwierdzono nieprawidłowości
związanych z przestrzeganiem postanowień statutu w kontrolowanym zakresie.
Wykryte w tym obszarze nieprawidłowości najczęściej dotyczyły:
1) braku w statucie uregulowań dotyczących przyjmowania dzieci pięcioletnich – 1
(1. %) kontrolowanych jednostek;
2)innego zakresu – 1 (1%) kontrolowanych jednostek, w organizacji punktu
przedszkolnego brak uregulowań dot. przyjmowania dzieci pięcioletnich.
Dotyczy punktów przedszkolnych.
W 9 (90%) punktach przedszkolnych termin rekrutacji ustalono zgodnie
z postanowieniami organizacji punktu przedszkolnego.
W 10 (100%) punktach przedszkolnych jest prowadzony rejestr zgłoszeń
rodziców o przyjęcie dziecka.
Najczęściej występujące formy rejestrowania zgłoszeń:
1) pisemny rejestr wniosków/kart zgłoszeń (zeszyt, lista, itp.) – 8 (80%)
punktów przedszkolnych;
2) zbiór kart zgłoszeń – 2 (20%) kontrolowanych punktów przedszkolnych;
W 10 (100%) kontrolowanych punktach przedszkolnych 542 rodziców ubiegało
się w terminie rekrutacji, o przyjęcie dziecka do kontrolowanego punktu
przedszkolnego, w tym 228 rodziców dzieci pięcioletnich.
W terminie rekrutacji do kontrolowanych punktów przedszkolnych przyjęto 507
dzieci, w tym 228 dzieci 5 letnich.
W terminie rekrutacji do kontrolowanych punktów przedszkolnych nie przyjęto 0
dzieci 5 letnich.
W 5 (50%) kontrolowanych punktów przedszkolnych, spośród 36 rodziców dzieci 5
letnich ubiegających się po terminie rekrutacji, o przyjęcie dziecka:
−
przyjęto 30 dzieci,
−
nie przyjęto 6 dzieci.
W 3 (100%) kontrolowanych publicznych punktach przedszkolnych dyrektor:
− podjął działania wobec 6 dzieci pięcioletnich
kontrolowanego punktu przedszkolnego,
nieprzyjętych
do
134
−
nie podjął działań wobec 0 dzieci pięcioletnich nieprzyjętych do kontrolowanego
punktu przedszkolnego.
Najczęściej dyrektorzy:
1). przekazywali wnioski rodziców do innych jednostek, w których były wolne
miejsca – 3 kontrolowane punkty przedszkolne, w tym 6 dzieci, których
wnioski przekazano;
Wśród kontrolowanych punktów przedszkolnych, w 9
nie stwierdzono
nieprawidłowości związanych z przestrzeganiem postanowień organizacji punktu
przedszkolnego
w kontrolowanym zakresie. Wykryte w tym obszarze
nieprawidłowości dotyczyły braku w organizacji punktu przedszkolnego
uregulowań dotyczących przyjmowania dzieci pięcioletnich – 1 (10%)
kontrolowanych punktów przedszkolnych.;
Dotyczy zespołów wychowania przedszkolnego.
W 1 (100 %) zespołów wychowania przedszkolnego termin rekrutacji ustalono
zgodnie z postanowieniami organizacji zespołu wychowania przedszkolnego.
W 1 (100%) zespołów wychowania przedszkolnego jest prowadzony rejestr
zgłoszeń rodziców o przyjęcie dziecka w formie pisemnego rejestru wniosków.
W 1 (100 %) kontrolowanych zespołów wychowania przedszkolnego;
12 rodziców ubiegało się w terminie rekrutacji, o przyjęcie dziecka do
kontrolowanego zespołu, w tym 5 rodziców dzieci pięcioletnich.
W terminie rekrutacji do kontrolowanego zespołu wychowania przedszkolnego;
przyjęto 12 dzieci, w tym 5 dzieci pięcioletnich.
W terminie rekrutacji do kontrolowanego zespołu wychowania przedszkolnego
nie przyjęto 0 dzieci 5 letnich.
W 1 (100%) kontrolowanych zespołów wychowania przedszkolnego, nie było
rodziców dzieci 5 letnich ubiegających się po terminie rekrutacji, o przyjęcie dziecka.
W kontrolowanym publicznym zespole wychowania przedszkolnego nie było
potrzeby podejmowania działań wobec dzieci pięcioletnich nieprzyjętych do
kontrolowanego zespołu.
135
Wśród kontrolowanych zespołów wychowania przedszkolnego, w 1(100 %) nie
stwierdzono nieprawidłowości związanych z przestrzeganiem postanowień
organizacji zespołu wychowania przedszkolnego w kontrolowanym zakresie.
Wyniki kontroli w zakresie realizacji prawa dzieci pięcioletnich do rocznego
przygotowania przedszkolnego w roku szkolnym 2010/2011 wskazują, że dyrektorzy
125 (98%) kontrolowanych w województwie pomorskim przedszkoli, szkół
podstawowych z oddziałami przedszkolnymi oraz innych form wychowania
przedszkolnego realizowali prawo dzieci pięcioletnich do rocznego przygotowania
przedszkolnego.
Najwięcej nieprawidłowości w tym zakresie stwierdzono w:
−
szkołach – 1 (2 %) kontrolowanych jednostek;
− punktach przedszkolnych – 1 (1%) kontrolowanych punktów;
Analiza wyników kontroli w odniesieniu do przedszkoli, oddziałów przedszkolnych
w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego pozwala
wyłonić obszary działalności dyrektora w zakresie realizowania prawa dzieci
pięcioletnich do rocznego przygotowania przedszkolnego, których wykonywanie
przebiega bez stwierdzonych uchybień oraz wskazać takie obszary, których
wykonanie sprawia dyrektorom trudności.
Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie objętym kontrolą dotyczącym:
1).prowadzenia rejestru zgłoszeń rodziców o przyjęcie dziecka,
2).rodzajów działań podjętych przez dyrektora
nieprzyjętych do kontrolowanej jednostki,
wobec
dzieci
pięcioletnich
Zadanie to wykonało 127 (100 %) dyrektorów spośród kontrolowanych dyrektorów.
Najwięcej nieprawidłowości 2 – (2 % kontrolowanych jednostek) w zakresie
zapewnienia dzieciom pięcioletnim
prawa do rocznego przygotowania
przedszkolnego dotyczyło uregulowań dotyczących przyjmowania dzieci pięcioletnich
Nieprawidłowości w tym zakresie dotyczyły:
1) braku w statucie uregulowań dot. przyjmowania dzieci pięcioletnich,
2) braku w organizacji punktu przedszkolnego uregulowań dot. przyjmowania dzieci
pięcioletnich.
136
2.1.2.10 Kontrola prawidłowości nadzorowania realizacji przez
dzieci
sześcioletnie
rocznego
obowiązkowego
przygotowania przedszkolnego.
Celem kontroli było pozyskanie informacji o prawidłowości nadzorowania przez
dyrektorów publicznych szkól podstawowych spełniania przez dzieci sześcioletnie
obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego.
Podstawę przeprowadzenia kontroli stanowiły przepisy ustawy z dnia 7 września
1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.), ustawy
z dnia 19 marca 2009 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie
niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 56, poz. 458 i Nr 219, poz. 1705), a także
rozporządzenia Ministra edukacji Narodowej i Sportu z dnia 19 lutego 2002 r. w
sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki
dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej, dydaktycznej i
opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji (Dz.U. Nr 23, poz. 225 z późn. zm.) i
rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 września 2008 r. w sprawie
sposobu i trybu organizowania indywidualnego obowiązkowego rocznego
przygotowania przedszkolnego i indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży (Dz.U.
Nr 175, poz. 1086)..
Kontrolą została przeprowadzona w publicznych szkołach podstawowych, dla
których ustalono obwód. Zaplanowano przeprowadzenie kontroli w 10 % wskazanych
powyżej szkół i placówek. Kontrola została zrealizowana w okresie od 1.06.2011
20.06.2011r.
Osiągnięcie celu kontroli było uzależnione od uzyskania w szkołach i placówkach
Kluczowym zagadnieniem przedmiotowej kontroli było uzyskanie informacji
o skuteczności dyrektorów publicznych szkół podstawowych w sprawowaniu
nadzoru nad spełnianiem przez dzieci sześcioletnie obowiązku rocznego
przygotowania przedszkolnego..
1) wszystkie dzieci sześcioletnie zamieszkałe w obwodzie szkoły realizują
obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego;
2) dyrektorzy przedszkoli i szkół przestrzegają obowiązku powiadamiania
dyrektora szkoły, w obwodzie której mieszka dziecko, o spełnianiu przez
137
dziecko obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego w kierowanej
przez nich szkole lub przedszkolu;
3) dyrektorzy podejmują działania mające na celu uzyskanie informacji o
spełnianiu przez dziecko rocznego obowiązkowego przygotowania
przedszkolnego;
4) szkoły prowadzą zgodnie z przepisami księgi ewidencji dzieci podlegających
rocznemu obowiązkowemu przygotowaniu przedszkolnemu;
5) dyrektorzy szkół podejmują działania w przypadku stwierdzenia
nierealizowania obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego przez
dziecko.
załączniku nr 11).
W obwodach 52 kontrolowanych publicznych szkół podstawowych
zamieszkałych jest 2585 dzieci, spośród których 2107 (81,54 %) spełnia
obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego. W 1 (1,9 %) kontrolowanych
przypadkach nie potwierdzono spełniania przez dziecko sześcioletnie obowiązku
rocznego przygotowania przedszkolnego.
Dyrektorzy 52 (100 %) kontrolowanych szkół zostali powiadomieni przez
dyrektorów publicznych i niepublicznych przedszkoli i szkół podstawowych o
spełnianiu w ich szkole przez dziecko rocznego obowiązkowego przygotowania
przedszkolnego.
W 50 (98,08 %) kontrolowanych szkołach dyrektorzy podjęli działania mające na
celu uzyskanie przez dyrektora informacji o spełnianiu przez dziecko obowiązku
rocznego przygotowania przedszkolnego lub obowiązku szkolnego.
Najczęściej dyrektorzy :
− kierowali pisemne lub telefoniczne zapytania do dyrektorów innych
szkół/przedszkoli – 70 kontrolowanych szkół;
− podejmowali próby nawiązania kontaktu z rodzicami dziecka i uzyskania
informacji o spełnianiu obowiązku przez dziecko – 30 kontrolowanych
szkół;
− przeprowadzali wywiad w środowisku zamieszkania dziecka – 11
kontrolowanych szkół;
− powiadamiali policję – 4 kontrolowanych szkół;
− stosowali inne działania – 3 kontrolowane szkoły:
138
powiadomienie organu prowadzącego,
W 52 (100 %) spośród kontrolowanych szkół jest prowadzona księga ewidencji dzieci
podlegających obowiązkowi rocznego przygotowania przedszkolnego zamieszkałych
w obwodzie szkoły. W 0 (0 %) szkołach stwierdzono nieprawidłowości w zakresie
prowadzenia księgi ewidencji.
Najczęściej stwierdzano nieprawidłowości polegające na:
W przypadkach niespełniania przez dzieci rocznego obowiązkowego przygotowania
przedszkolnego, dyrektorzy 50 kontrolowanych szkól podejmowali działania, do
których najczęściej należały :
− korespondencja z rodzicami,
przypomnienia,
upomnienia
–
1
− telefoniczne lub bezpośrednie rozmowy z rodzicami o charakterze
przypomnienia o obowiązku – 2 kontrolowanych szkół;
− złożenie wniosku o wszczęcie postępowania administracyjnego – 0
-
inne działania – 0 kontrolowanych szkół:
Spośród 2585 dzieci sześcioletnich zamieszkałych w obwodach kontrolowanych
szkół 354 (11,76 %) rozpoczęło naukę w klasie pierwszej kontrolowanych szkół.
W kontrolowanych szkołach rozpoczęło naukę w klasie pierwszej 117 dzieci
zamieszkałych poza ich obwodami.
Analiza wyników kontroli wskazuje, iż dyrektorzy 50 (98,08 %) kontrolowanych
szkół prawidłowo nadzorują spełnianie przez dzieci sześcioletnie rocznego
obowiązkowego przygotowania przedszkolnego lub obowiązku szkolnego.
Odnotowane nieprawidłowości w kontrolowanym zakresie najczęściej dotyczyły:
• braku
realizacji
rocznego
przygotowania
zamieszkałego w obwodzie szkoły,
przedszkolnego
dziecka
• braku dokumentowania kontrolowania przez dyrektora szkoły nadzorowania
spełniania przez dzieci sześcioletnie rocznego obowiązkowego przygotowania
przedszkolnego.
139
3. Zalecenia, uwagi i wnioski zawarte w protokołach kontroli oraz
Wyniki przeprowadzonych kontroli były podstawą do wydania dyrektorom szkół 2
zaleceń, sformułowania 0 wniosków i uwag. Zalecenia wydano dyrektorom 2 (3,8
%) kontrolowanych szkół.
Wydawane zalecenia dotyczyły zobowiązania dyrektorów do przestrzegania:
a)
kontrolowania i dokumentowania kontrolowania spełniania obowiązku
rocznego przygotowania przedszkolnego zgodni z art. 14b ust. 2 ustawy z
dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz.
2572 z późn. zm.). – 2;
Wizytatorzy w uwagach i wnioskach najczęściej zwracali uwagę na: brak.
dotyczyły: brak.
określające zakres wspomagania: brak.
1) z uwagi na trwającą od kilku lat migrację rodzin z dziećmi w wieku
przedszkolnym zasadnym wydaje się ponowienie kontroli w tym zakresie.
2.2. Kontrola doraźna
Kontrole doraźne są przeprowadzane przez organ sprawujący nadzór
pedagogiczny w sytuacji, gdy zaistnieje potrzeba przeprowadzenia w szkole lub
placówce działań nieujętych w planie nadzoru pedagogicznego.
2.2.1 Ogólne informacje o przeprowadzonych kontrolach doraźnych
dotyczące:
W roku szkolnym 2010/2011 pracownicy Kuratorium Oświaty w Gdańsku
przeprowadzili 197 kontroli doraźnych w 197 spośród 2982 nadzorowanych szkół
i placówek. Kontrole te zostały przeprowadzone w szkołach i placówkach
kierowanych przez 197 dyrektorów szkół i placówek.
W tabeli nr 3 przedstawiono informację o obszarach, w jakich kontrole doraźne
zostały przeprowadzone w roku szkolnym 2010/2011.
Tabela 3
RAZE
placó
szkołach dla
dzieci i młodzieży
szkoła
Liczba kontroli w:
przed
Obszary funkcjonowania szkół i placówek
będące przedmiotem kontroli*:
140
• realizacja podstaw programowych i ramowych planów nauczania
• przestrzeganie zasad oceniania, klasyfikowania i promowania
uczniów oraz prowadzenia egzaminów, a także przestrzeganie
przepisów dotyczących obowiązku szkolnego i obowiązku nauki
• przestrzeganie statutu szkoły lub placówki
• przestrzeganie praw dziecka i praw ucznia
• zapewnienie uczniom bezpiecznych i higienicznych warunków
nauki, wychowania i opieki.
1
2
2
• przestrzeganie przez szkolę niepubliczną przepisów art. 7 ust. 3
ustawy o systemie oświaty
1
M
wkach
ch dla dorosłych
ponadgimnazjalnychszkołach
gimnazjach
szkolach
szkołach podstawowych
1
1
1
1
1
3
2
3
7
12
2
4
13
4
2
12
3
4
1
6
2
9
• zgodność zatrudniania nauczycieli z wymaganymi kwalifikacjami
3
2
3
20
12
15
28
37
• inne
1 17 19 39 5
7 88
* W przypadku kontroli obejmujących zagadnienia z wielu obszarów należy ją wskazać przy każdym obszarze,
którego dotyczy kontrola.
2.2.2. Informacje dotyczące
doraźnych w zakresie:
organizacji
i przeprowadzania
kontroli
Przyczyną zarządzenia przez kuratora oświaty kontroli doraźnej w szkole lub
placówce jest stwierdzenie potrzeby przeprowadzenia w tej szkole lub placówce
działań nieujętych w planie nadzoru pedagogicznego. Takie stwierdzenie może
nastąpić na skutek wniosku pomiotu zewnętrznego lub na skutek analizy przez
kuratora oświaty dotychczasowych wyników nadzoru pedagogicznego nad szkołą lub
placówką. Podmioty wnioskujące o zarządzenie w roku szkolnym 2010/2011 kontroli
doraźnych w szkołach lub placówkach przedstawiono w tabeli nr 4.
Tabela 4
Liczba kontroli w:
RAZEM
placówkach
szkołach dla dorosłych
ponadgimnazjalnychszkołach
gimnazjach
przedszkolach
Liczba kontroli doraźnych przeprowadzonych
szkołach podstawowych
szkołach dla
141
a) na wniosek, prośbę, w związku z informacją pozyskaną od:
•
organu prowadzącego szkołę lub placówkę
•
MEN
•
prokuratury
•
Rzecznika Praw Obywatelskich
•
rodziców
•
uczniów
•
nauczycieli
•
Rzecznika Praw Dziecka
•
innych podmiotów
b) na skutek stwierdzenia przez Kuratora Oświaty potrzeby
przeprowadzenia kontroli doraźnej
RAZEM KONTROLI DORAŹNYCH
1
1
6
0
0
6
3
16
13
4
4
8
6
2
4
1
4
3
44
6
10
1
81
48
1
1
18
7
20
6
33
10
5
21
6
45
43
65
26 12 197
O przydzieleniu do przeprowadzenia kontroli doraźnej wizytatora (zespołu
wizytatorów o określonej liczbie członków) decydowały takie czynniki, jak:
1. specyfika i zakres przedmiotu kontroli;
2. odległość szkoły/placówki od siedziby Kuratorium Oświaty;
3. doświadczenie wizytatorów wskazanych do przeprowadzenia kontroli.
Przeprowadzając
kontrole
doraźne
wizytatorzy
przestrzegali
przepisów
rozporządzenia w sprawie nadzoru pedagogicznego, co zaprezentowano w tabeli nr
5.
Tabela 5
Liczba kontroli doraźnych, w tym:
a) przeprowadzonych przez:
1.
● jedną osobę
182
● zespół dwuosobowy
15
● zespół więcej niż dwuosobowy
0
RAZEM KONTROLI DORAŹNYCH
197
b) przeprowadzonych na podstawie imiennych upoważnień.
197
Liczba sporządzonych przez kontrolujących protokołów kontroli:
2.
a) w terminie 7 dni od dnia zakończenia kontroli
b) w terminie dłuższym niż 7 dni od dnia zakończenia kontroli.
RAZEM PROTOKOŁÓW
195
2
197
Pomorski Kurator Oświaty nadzoruje realizację zadań związanych z
organizowaniem i przeprowadzaniem kontroli doraźnych.
Pomorski Kurator Oświaty zarządza przeprowadzenie kontroli doraźnej w
przypadku, gdy zaistnieje potrzeba podjęcia działań nieujętych w planie nadzoru
pedagogicznego, przeprowadzana w związku z powziętą informacją o panujących
nieprawidłowościach w funkcjonowaniu danej szkoły lub placówki, koniecznością
sprawdzenia wykonania zaleceń pokontrolnych oraz sposobu wykorzystania uwag
i wniosków z wcześniejszych kontroli lub sprawdzenie spełniania przez szkoły
niepubliczne warunków określonych w art. 7ust. 3 ustawy o systemie oświaty oraz
nadzoruje przydział wykonania kontroli poszczególnym komórkom organizacyjnym
142
Kuratorium Oświaty. Przydziału wizytatorom kontroli doraźnych dokonuje właściwy
dyrektor wydziału lub dyrektor delegatury Kuratorium Oświaty w Gdańsku, na terenie
której funkcjonuje szkoła lub placówka będąca obiektem kontroli, a Pomorski
Wicekurator Oświaty nadzoruje zgodność tego przydziału z przepisami. Zgodnie z
regulaminem organizacyjnym Kuratorium Oświaty w Gdańsku zadania związane z
nadzorowaniem przeprowadzania kontroli doraźnych zostały powierzone
właściwemu dyrektorowi wydziału lub delegatury Kuratorium Oświaty w Gdańsku.
2.2.3. Wyniki kontroli doraźnych (liczba zaleceń wydanych w obszarach
wynikających z art. 33 ust. 2 ustawy o systemie oświaty – najczęściej
wydawane zalecenia)
Obszary
funkcjonowania
szkół
i
placówek
będące przedmiotem kontroli
zgodność zatrudniania nauczycieli z wymaganymi
kwalifikacjami
realizacja podstaw programowych i ramowych planów
nauczania
przestrzeganie
zasad
oceniania,
klasyfikowania
i promowania uczniów oraz prowadzenia egzaminów,
a także przestrzeganie przepisów dotyczących obowiązku
szkolnego i obowiązku nauki
przestrzeganie statutu szkoły lub placówki
przestrzeganie praw dziecka i praw ucznia
zapewnienie uczniom bezpiecznych i higienicznych
warunków nauki, wychowania i opieki.
przestrzeganie przez szkolę niepubliczną przepisów art. 7
ust. 3 ustawy o systemie oświaty
inne
RAZEM
Liczba zaleceń
0
0
12
1
1
1
19
0
34
Najczęściej zalecenia, wskazywały na niezgodność funkcjonowania szkól i placówek
w zakresie:
1) przestrzegania przez szkolę niepubliczną przepisów art. 7 ust. 3 ustawy
o systemie oświaty, a w szczególności dotyczyły:
a) prowadzenia dokumentacji
z przepisami prawa,
przebiegu
nauczania
niezgodnie
b) zatrudniania nauczycieli niezgodnie z kwalifikacjami,
c) braku lub niewłaściwego informowania słuchaczy o wymaganiach
edukacyjnych niezbędnych do uzyskania poszczególnych śródrocznych
i semestralnych ocen klasyfikacyjnych z obowiązkowych zajęć
edukacyjnych.
143
2) przestrzegania zasad oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów oraz
prowadzenia egzaminów, a także przestrzegania przepisów dotyczących
obowiązku szkolnego i obowiązku nauki, w tym związanych z:
a) niedostosowaniem zapisów WSO do obowiązujących przepisów prawa,
b) nieprawidłową realizacją
Pedagogicznej,
zaleceń
Poradni
Psychologicznej
–
c) nieprzestrzeganiem kryteriów oceniania zachowania zawartych w WSO.
2.2.4. Wnioski wynikające z analizy wyników kontroli doraźnych:
1)
Należy wzmocnić działania wspomagające dyrektorów wszystkich typów
szkół w zakresie sprawowania przez nich nadzoru pedagogicznego nad
przestrzeganiem zasad oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów
oraz prowadzenia egzaminów.
2) Istnieje potrzeba uaktualniania wiedzy i doskonalenia umiejętności
pracowników szkół w zakresie przestrzegania przepisów dotyczących
obowiązku szkolnego i obowiązku nauki.
a. Należy w planie nadzoru Pomorskiego Kuratora Oświaty uwzględnić
narady lub szkolenia dla dyrektorów szkół niepublicznych dotyczące zasad
funkcjonowania szkolnictwa niepublicznego w świetle obowiązującego
prawa.
b. Istnieje potrzeba monitorowania w szkołach i placówkach stanu
bezpieczeństwa i higieny warunków nauki, wychowania i opieki.
3. Wspomaganie
3.1. Organizacja i realizacja wspomagania
3.1.1. Informacje o wspomaganiu szkół i placówek opisujące działania
Kuratora Oświaty w zakresie:
1) Analizy bieżące, okresowe i całościowe
a) dotyczą wyników i wniosków:
- z przeprowadzonych kontroli planowych,
- z przeprowadzonych ewaluacji całościowych i problemowych,
144
-
z przeprowadzonych kontroli doraźnych,
ze zgłaszanych i podejmowanych działań w zakresie rozpatrywania skarg
i podejmowanych interwencji.
2) Analizy podsumowujące (rok szkolny):
a)
podsumowanie ilościowe w zakresie przeprowadzonych ewaluacji
zewnętrznych całościowych i problemowych,
b)
podsumowanie ilościowe przeprowadzonych ewaluacji zewnętrznych
w badanych obszarach (efekty, procesy, środowisko i zarządzanie),
c)
podsumowanie ilościowe i jakościowe przeprowadzonych ewaluacji
zewnętrznych z podziałem na poziomy spełnienia wymagań z podziałem
na typy szkół i placówek,
d)
zestawienie przykładowych odpowiedzi uczniów, rodziców i nauczycieli
na wybrane pytania w poszczególnych obszarach wymagań;
e)
podsumowanie ilościowe w zakresie zrealizowanych kontroli planowych
z podziałem na obszary zawarte w poszczególnych arkuszach kontroli,
f)
podsumowanie
jakościowe
wyników
kontroli
planowych
z
uwzględnieniem ilości i treści wydanych zaleceń dyrektorom szkół/placówek,
g)
podsumowanie wyników kontroli doraźnych w zakresach tematycznych,
m.in.:
prawidłowość oceniania i klasyfikowania uczniów,
obowiązki nauczyciela i wychowawcy klasy,
współpraca szkoły z rodzicami,
organizacja pomocy psychologiczno – pedagogicznej,
realizacja nauczania indywidualnego,
realizacja zaleceń poradni psychologiczno – pedagogicznej,
przejawy agresji wśród uczniów,
sytuacje kryzysowe między nauczycielem a uczniem,
konflikty między podmiotami w szkole,
sytuacje kryzysowe w szkole (próby samobójcze
i samobójstwa uczniów),
realizacji podstawy programowej kształcenia ogólnego,
realizacja ramowych planów nauczania,
zgodność
zatrudniania
nauczycieli
z
wymaganymi
kwalifikacjami,
przestrzegania statutu szkoły,
przestrzeganie praw dziecka,
realizacja obowiązku szkolnego i obowiązku nauki,
zapewnienie uczniom bezpiecznych i higienicznych
warunków nauki, wychowania i opieki;
h) inne obszary, w których dokonano analizy wyników sprawowanego w roku
szkolnym 2010/2011 nadzoru pedagogicznego:
145
organizacja doskonalenia zawodowego nauczycieli,
rozpatrywane skargi i podejmowany interwencji,
zatrudnianie
nauczycieli
zgodnie
z
wymaganymi
kwalifikacjami,
awans zawodowy nauczycieli,
odpowiedzialność dyscyplinarna nauczycieli,
rozpatrywanie
odwołań
nauczycieli
ze
-
stanowiska
kierowniczego,
rozpatrywanie
-
odwołań
od
ustalonej
oceny
pracy
nauczyciela,
prawidłowość
podejmowania
uchwał
przez
radę
pedagogiczną szkoły/placówki,
akredytacja placówek doskonalenia,
rozpatrywanie odwołań od orzeczeń o potrzebie kształcenia
specjalnego,
indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania
przedszkolnego,
organizacja
i
przeprowadzenie
konkursów
interdyscyplinarnych i przedmiotowych,
ocena spełniania przez szkoły niepubliczne warunków
określonych w art. ust.3 ustawy o systemie oświaty,
nadzór nad organizacją i przebiegiem wypoczynku dzieci i
młodzieży,
organizacja wypoczynku dla dzieci z rodzin znajdujących się
trudnej sytuacji materialnej,
analiza wyników badania potrzeb nauczycieli i organizacji
szkoleń w ramach wojewódzkich zadań edukacyjnych organizowanych przez
Pomorskiego Kuratora Oświaty w roku szkolnym 2010/2011. Raport z tego
badania został opublikowany na stronie internetowej Kuratorium Oświaty.
Zawiera on analizę działań z uwzględnieniem, m.in.:
 diagnozy potrzeb nauczycieli woj. pomorskiego w zakresie
doskonalenia zawodowego na rok szkolny 2010/2011 (wypełniają
formularz elektroniczny dostępny na stronie internetowej Kuratorium
Oświaty w Gdańsku),
 oceny przydatności kursów realizowanych w ramach wojewódzkich
zadań edukacyjnych w roku szkolnym 2010/2011,
 zestawienia pozyskanych informacji o sposobie wykorzystania zdobytej
wiedzy i doświadczenia w swojej pracy przez nauczycieli - uczestników
wojewódzkich zadań edukacyjnych.
-
Delegatury Kuratorium Oświaty w Gdańsku oraz Wydziały zgodnie z
obowiązująca strukturą, dokonują podsumowania i analizy działań i formułują wnioski
ze sprawowanego nadzoru pedagogicznego. Wyniki przeprowadzanych analiz
zostały podane do publicznej wiadomości podczas konferencji organizowanych przez
146
Pomorskiego Kuratora Oświaty dla Dyrektorów szkół/placówek w miesiącu sierpniu
2011r. w Gdańsku (2 konferencje), w Tczewie, Kościerzynie oraz w Miastku.
Materiały z konferencji zostały podane do publicznej wiadomości na stronie
internetowej Kuratorium Oświaty w Gdańsku.
3) Przygotowywanie konferencji wynikających z potrzeb szkół i placówek
w województwie
1.Organizacja konferencji/narad/szkoleń:
a) Realizacja trzeciej i czwartej godziny wychowania fizycznego – przykłady
dobrej praktyki (we współpracy z Akademią Wychowania Fizycznego w
Gdańsku).
b) Ocena pracy nauczyciela wychowania fizycznego (we współpracy z
Akademią Wychowania Fizycznego w Gdańsku).
c) III Pomorska Konferencja Poradni Psychologiczno – Pedagogicznych (we
współpracy z Wyższą Szkołą „Ateneum” w Gdańsku).
d) Pomoc psychologiczno-pedagogiczna w nowej formule.
e) Zmiany w prawie oświatowym oraz prowadzenie dokumentacji
przebiegu nauczania.
f) Nadzór pedagogiczny dyrektora szkoły – planowanie i organizacja.
g) Ewaluacja wewnętrzna i zewnętrzna w szkole/placówce oświatowej.
h) Aktualne zmiany w przepisach prawa oświatowego.
i) Nadzór pedagogiczny dyrektora szkoły.
j) Konferencja informacyjno - promocyjna programu "Uczenie się przez
całe życie" ze szczególnym uwzględnieniem programu Comenius.
k) Konferencja informacyjno - promocyjna programu "Uczenie się przez
całe życie"
ze szczególnym uwzględnieniem programu Comenius i
programu Leonardo da Vinci.
l) Zadania poradni psychologiczno-pedagogicznych w świetle nowych
przepisów prawnych.
m) Organizacja wypoczynku dzieci i młodzieży szkolnej, pozyskiwanie i
rozliczanie środków na jego realizację.
2.
Współorganizacja konferencji/narad/szkoleń:
a) Ewaluacja wewnętrzna i zewnętrzna – cykl konferencji dla nauczycieli i
dyrektorów szkół/placówek.
b) Poprawa efektów kształcenia w kontekście nowej podstawy
programowej „Pomorskie dobry kurs na edukację”.
c) Podniesienie efektywności kształcenia uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi.
d) Uczniowie o specjalnych potrzebach edukacyjnych.
147
e) Ocenianie kształtujące. Edukacyjna wartość dodana jako ocena
efektywności nauczania w grupie uczniów.
f) Sytuacja pedagogów i psychologów w szkołach w świetle zmian w
systemie opieki nad uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych.
g) Organizacja kształcenia i opieki psychologiczno – pedagogicznej
w odniesieniu do aktualnych zmian prawa oświatowego – warsztaty dla
dyrektorów szkół podstawowych i pedagogów szkolnych – prowadzący
promotorzy zmian z udziałem Poradni Psychologiczno – Pedagogicznych.
h) Indywidualizacja procesu nauczania i wychowania uczniów w klasach I
– III szkół podstawowych.
i) III Forum Edukacji Zawodowej pt. „Modernizacja kształcenia
zawodowego w powiecie tczewskim.
j) „Równy start w przyszłość” – konferencja edukacyjna podsumowująca
realizację projektu w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
(Sztum, Dzierzgoń).
2.
Konferencje organizowane w ramach wojewódzkich zadań
edukacyjnych:
a) Edukacyjna wartość dodana (EWD) jako wskaźnik oceny efektywności
kształcenia w kontekście poprawy wyników egzaminów zewnętrznych.
b) Bezpieczeństwo w szkole/placówce a profilaktyka uzależnień.
c) Wspieranie rozwoju zdolności i talentów uczniów.
d) Wybór kierunku kształcenia a potrzeby rynku pracy.
e) Organizacja i prowadzenie projektów edukacyjnych w gimnazjum.
f) Komunikacja i konflikt w relacji nauczyciel-uczeń.
g) Praca z uczniem niepełnosprawnym w szkole.
4) Szkolenia organizowane w ramach wojewódzkich zadań edukacyjnych:
a) Doskonalenie umiejętności komunikacji.
b) Budowanie pozytywnych relacji w klasie i szkole.
c) Motywowanie ucznia do nauki.
d) Praca z uczniem zagrożonym niskimi osiągnięciami.
e) Przeciwdziałanie agresji w szkole.
f)Praca z uczniem ze specyficznymi potrzebami edukacyjnymi.
g) Indywidualizacja procesu nauczania.
h) Planowanie i organizacja pracy szkoły a nowa podstawa programowa.
i)Przygotowanie nauczycieli do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie
udzielania pierwszej pomocy - szkolenie zakończone egzaminem.
j)Przygotowanie nauczycieli do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie
udzielania pierwszej pomocy - szkolenie zakończone egzaminem.
k) Planowanie i organizacja pracy szkoły a nowa podstawa programowa.
148
l) Podnoszenie efektywności kształcenia matematycznego poprzez dobór
właściwych metod i form pracy.
m) Wdrażanie podstawy programowej ze szczególnym uwzględnieniem
edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej.
n) Nowoczesne metody pracy w świetlicy szkolnej.
o) Praca z dziećmi z zaburzeniami zachowania.
p) Edukacja zdrowotna na lekcjach wychowania fizycznego.
q) Analiza wyników kształcenia i egzaminów zewnętrznych z wykorzystaniem
arkusza kalkulacyjnego.
r) Opracowanie programów nauczania.
s) Emisja i higiena głosu.
t)Opracowanie programów nauczania.
u) Analiza wyników sprawdzianów i egzaminów.
v) Doskonalenie umiejętności pisania oraz czytania ze zrozumieniem.
w) Przeciwdziałanie wypaleniu zawodowemu nauczycieli.
x) Ocenianie kształtujące w praktyce szkolnej.
y) Kształcenie umiejętności logicznego myślenia.
z) Planowanie pracy szkoły z uwzględnieniem wyników diagnozy osiągnięć
uczniów.
5) Współpraca, zawarcie porozumienia przez Pomorskiego Kuratora
Oświaty z innymi podmiotami w sprawie organizacji i prowadzenia narad,
szkoleń, konkursów oraz innych działań:
a) porozumienie zawarte między Marszałkiem Województwa Pomorskiego a
Pomorskim Kuratorem Oświaty, Pomorskim Centrum Zdrowia Psychicznego,
Wojewódzką Stacją Sanitarno – Epidemiologiczna w Gdańsku, Pomorskim
Oddziałem Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia w sprawie
realizacji programu zwalczania AIDS i Zapobiegania zakażeniom HIV na lata
2007-2011;
b) porozumienie zawarte w Gdańsku w dniu 17 marca 2005 roku przez
Akademię Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku reprezentowaną
przez Rektora AWFiS dr hab.Wojciecha Przybylskiego, prof. AWFiS i
Kuratorium Oświaty w Gdańsku reprezentowane przez Pomorskiego Kuratora
Oświaty Jerzego Ochotnego w zakresie doskonalenia zawodowego
nauczycieli prowadzących zajęcia wychowania fizycznego w szkołach
i placówkach oświatowych, przygotowania studentów do pracy w szkołach i
placówkach oświatowych, doskonalenia kompetencji osób sprawujących
nadzór pedagogiczny nad realizacją zadań w zakresie wychowania
fizycznego, doskonalenia kompetencji osób sprawujących zewnętrzny nadzór
nad szkołami (obowiązuje nadal);
c) porozumienie zawarte pomiędzy Marszałkiem województwa pomorskiego,
Wojewodą pomorskim, Pomorskim Kuratorem Oświaty, Komendantem
Wojewódzkim Policji w Gdańsku oraz prezesami Sądów Okręgowych w
149
d)
e)
f)
g)
h)
i)
j)
k)
l)
m)
n)
Gdańsku i Słupsku w sprawie powołania Zespołu Monitorującego Realizację
Zadań w Zakresie Przeciwdziałania Zjawiskom Patologii Społecznych na
Terenie Województwa Pomorskiego w ramach Programu „Razem przeciw
patologiom” (2002 r.- obowiązuje nadal);
porozumienie między Mazowieckim Kuratorem a Pomorskim Kuratorem
Oświaty z dnia 05 października 2010r. w sprawie współdziałania i organizacji i
przeprowadzenia dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjów
Ogólnopolskiego Konkursu Historycznego „Losy żółnierza i dzieje oręża
polskiego” w roku szkolnym 2010/2011r.;
porozumienie między Podlaskim Kuratorem Oświaty a Pomorskim Kuratorem
Oświaty z dnia 25 października 2010r. w sprawie realizacji Ogólnopolskiej
Olimpiady „Myśli Jana Pawła II”,
porozumienie między Łódzkim Kuratorem Oświaty a Pomorskim Kuratorem
Oświaty z dnia 30 sierpnia 2010 r. w sprawie organizacji Ogólnopolskiego
Konkursu „Papież Słowianin”,
porozumienie z dnia 9 marca 2006 r. pomiędzy p.o. Pomorskiego Kuratora
Oświaty a Stowarzyszeniem Elektryków Polskich Oddział Gdański
realizowanym przez Prezesa Andrzeja Wawrzyńskiego o współpracy na rzecz
poprawy stanu kształcenia w zakresie szeroko rozumianej elektryki, elektroniki
i informatyki,
porozumienie z dnia 19 lutego 2003 r. między Pomorskim Kuratorem Oświaty
a Pomorską Izbą Rzemieślniczą Małych i Średnich Przedsiębiorstw w
Gdańsku w sprawie zasad sprawowania nadzoru pedagogicznego nad
przebiegiem przygotowania zawodowego pracowników młodocianych w
zakładach rzemieślniczych,
współpraca z Polskim Związkiem Motorowym oraz Wojewódzką Komendą
Policji w zakresie organizacji Ogólnopolskiego Turnieju Motoryzacyjnego (dla
uczniów szkół ponadgimnazjalnych) oraz Ogólnopolskiego Turnieju
Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego (dla uczniów szkół podstawowych i
gimnazjalnych),
współpraca z zakresie realizacji I i II etapu Ogólnopolskiej Olimpiady „Losy
żołnierza i dzieje oręża polskiego”, której organizatorem Uniwersytet im.
Kardynała Wyszyńskiego w Warszawie,
współpraca w zakresie organizacji eliminacji wojewódzkich Ogólnopolskiego
Konkursu Sportowo – Obronnego dla szkół ponadgimnazjalnych z
Wojewódzkim Sztabem Wojskowym,
współpraca w zakresie organizacji Ogólnopolskich Zawodów Strzeleckich „O
srebrne muszkiety” z Wojewódzkim Sztabem Wojskowym,
współpraca w zakresie organizacji Ogólnopolskiego Konkursu „Polska w
NATO” dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych z Ośrodkiem Rozwoju
Edukacji,
współpraca
w
zakresie
organizacji
eliminacji
wojewódzkich
do
Ogólnopolskiego Konkursu Chórów A’Cappella Dzieci i Młodzieży Szkolnej,
150
o) współpraca w zakresie organizacji Dni Godności Osób Niepełnosprawnych z
SOSW Nr 2 w Gdańsku,
6) Upowszechnianie materiałów informacyjnych opracowanych przez
specjalistów z różnych instytucji:
a) program Polskiego Towarzystwa Programów Zdrowotnych w Gdańsku
wspierania na terenie województwa pomorskiego samorządowej polityki w
zakresie wprowadzania miejsc wolnych od tytoniu, którego partnerami są
Urząd Marszałkowski województwa pomorskiego, Miasto Gdańsk, Miasto
Kartuzy i Miasto Łeba - strona internetowa Kuratorium Oświaty w Gdańsku;
b) program zwalczania AIDS i Zapobiegania zakażeniom HIV na lata 20072011r. realizowany na podstawie porozumienia zawartego między
Marszałkiem Województwa Pomorskiego a Pomorski Kuratorem Oświaty,
Pomorskim Centrum Zdrowia Psychicznego, Wojewódzką Stacją Sanitarno –
Epidemiologiczna
w Gdańsku, Pomorskim Oddziałem Wojewódzkiego Narodowego Funduszu
Zdrowia - strona internetowa Kuratorium Oświaty w Gdańsku;
c) Ogólnopolski program edukacyjny "Trzymaj Formę!" realizowany przez
Główny Inspektorat Sanitarny i Polska Federacja Producentów Żywności
Związek Producentów - strona internetowa Kuratorium Oświaty w Gdańsku;
d) programy edukacyjne "Młody obywatel" i "Młodzi głosują" dla uczniów
gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych realizowane przez Centrum Edukacji
Obywatelskiej;
e) ogólnopolski program Szkoła z klasą 2.0. dla nauczycieli, którzy widzą
potrzebę edukacji medialnej, chcą kształtować u uczniów umiejętności
odpowiedzialnego i twórczego korzystania z nowych technologii informacyjno
– komunikacyjnych pod patronatem Ministra Edukacji Narodowej.
f) Kampania "Kocham. Nie biję". Kampania została też wpisana do Rządowego
Programu ograniczania przestępczości i aspołecznych zachowań "Razem
Bezpieczniej".
g) Projekt „Na północy STOP cyberprzemocy” współfinansowany ze środków UE
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
h) Bezpłatne materiały edukacyjne "Klub bezpiecznego Puchatka" dla uczniów
klas I szkół podstawowych województwa pomorskiego.
i) Ogólnopolski program edukacyjny "5 porcji warzyw, owoców lub soku" –
objęty patronatem honorowym Pomorskiego Kuratora Oświaty.
j) Prezentacja GUS "Powszechny Spis Rolny 2010-kompendium wiedzy”.
k) Projekty Edukacji Kulturalnej Centrum Edukacji Obywatelskiej.
l) Akcja „Szkolnych Klubów Bezpieczeństwa”.
m) List MEN ws. prawidłowej realizacji zajęć wychowania fizycznego.
n) Badania szkolnych uwarunkowań efektywności kształcenia prowadzone przez
Instytut Badań Edukacyjnych.
o) Informacja o broszurze „Negatywne skutki migracji zarobkowej”.
151
p) List Rzecznika Praw Dziecka w sprawie ochrony danych osobowych dzieci
i młodzieży.
q) Realizacja przez Spółdzielnię Edukacyjną "P-TKM" w Sztumie projektu
"Nauczyciel - to nie tylko teoretyk", zleconego przez Ministerstwo Edukacji
Narodowej.
r) List Rzecznika Praw Dziecka skierowany do wójtów, burmistrzów,
prezydentów miast i starostów w sprawie zamiaru likwidacji szkół/placówek.
s) List Ministra Edukacji Narodowej dot. Szkoły Odkrywców Talentów i Miejsca
Odkrywania Talentów.
t) Program Renault „bezpieczeństwo dla wszystkich”
7) Upowszechniania przykładów dobrych praktyk:
a) sposób uzyskiwania informacji o dobrych praktykach stosowanych w szkołach
i placówkach:
- informacje z raportów ewaluacji zewnętrznej,
- informacje od dyrektorów szkół, nauczycieli,
- informacje od instytucji zewnętrznych (Akademia Wychowania Fizycznego i
Sportu, ośrodki doskonalenia nauczycieli),
- zgłoszenia dyrektorów szkół /placówek działań do programu „Szkoły
odkrywców talentów” (42 szkoły/placówki w województwie pomorskim),
- prezentowane przez szkoły / placówki na różnych konferencjach,
- od września 2011r. – ujednolicony formularz elektroniczny zgłaszania
przykładów dobrych praktyk;
b) kryteria uznawania działań szkół i placówek za dobre praktyki godne
upowszechnienia:
Analiza celu podjętych działań oraz jego efektów w odniesieniu do adresatów
działania z uwzględnieniem potrzeb środowiska odbiorców;
c)
przyjęte w Kuratorium formy upowszechniania dobrych praktyk:
zamieszczanie przesłanych przez dyrektorów szkół/placówek
prezentacji oraz informacji o realizacji dobrych praktyk na stronie
internetowej Kuratorium Oświaty,
prezentacja podczas konferencji organizowanych dla
dyrektorów szkół/placówek i nauczycieli wraz z omówieniem przez osobę
zaangażowaną w jej realizację,
opracowanie i publikacja na stronie internetowej Kuratorium
Oświaty w Gdańsku „Wojewódzkiego kalendarza imprez dla dzieci i
młodzieży szkolnej”,
publikacja wykazu placówek kształcenia ustawicznego i
kształcenia nauczycieli, które uzyskały akredytację,
152
publikacja na stronie internetowej działań
honorowym patronatem Pomorskiego Kuratora Oświaty.
objętych
d) realizacja zadania w roku szkolnym 2010/2011
Obszary działalności obejmującej zakres dobrych praktyk:
a.
Współpraca szkół i pracodawców z obszaru zawodowego.
b.
Bezpieczeństwo uczniów.
c.
Praca z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych.
d. Współpraca międzynarodowa szkół/ placówek.
e. Realizacja procesu dydaktycznego.
f. Praca wychowawcza szkół/placówek.
g. Wychowanie prozdrowotne.
h. Rodzice w szkole.
i. Nadzór pedagogiczny dyrektora szkoły/placówki.
Lp. Obszar
tematyczny
2. Bezpieczeństwo
uczniów.
Tytuł dobrej praktyki
Typ szkoły
1) Policjanci edukują powiat tczewski”
Bezpieczna droga z radami
SpongeBoba" ,
szkoła
podstawowa
2) Dzień bez przemocy w Lasowicach
Wielkich
3.
Praca z uczniami
o specjalnych
potrzebach
edukacyjnych.
1) Uczniowie o specjalnych potrzebach
edukacyjnych w świetle zmian
przepisów prawa oświatowego i Karta
Indywidualnych Potrzeb Ucznia omówienie i przykłady do
wykorzystania.
2) Wyrównywanie szans edukacyjnych
uczniów i indywidualizacji pracy.
przedszkole,
szkoła
podstawowa,
gimnazjum
4.
Współpraca
międzynarodowa
szkół/ placówek.
szkoła
podstawowa,
gimnazjum
5.
Realizacja
procesu
dydaktycznego.
1) Wieści z Szymankowa - wymiana
międzynarodowa.
2) Współpraca międzynarodowa
w dziedzinie ekologii.
3) Współpraca międzynarodowa.
1) Dni otwarte w Ośrodku SzkolnoWychowawczym w Barcicach
2) Informacje o projekcie "Stać nas na
więcej" w gimnazjach i szkołach
ośrodki szkolnowychowawcze,
szkoła
podstawowa
153
podstawowych miasta Starogard
Gdański.
3) Organizacja nauki języka
angielskiego
i wypoczynku w czasie wakacji.
4) Wyrównywanie szans edukacyjnych
i dostosowanie zajęć do potrzeb
środowiska
5) Nowatorskie rozwiązania
programowe.
6) Realizacja projektu: „Dużej –więcej
– lepiej” rozszerzenie oferty
przedszkola.
7)Działalność placówek kształcenia
ustawicznego i kształcenia nauczycieli,
które uzyskały akredytację.
8)Nauczyciel wychowania fizycznego
w
Zespole
Szkół
Społecznego
Towarzystwa Oświatowego”.
9)
Problematyka
nagminnych
całorocznych zwolnień z wychowania
fizycznego”.
1) Wychowanie marynistyczne
priorytetem
w pracy wychowawczej szkoły.
2) Działalność wydawnicza szkoły.
gimnazjum
6.
Praca
wychowawcza
szkół/placówek.
szkoła
podstawowa,
gimnazjum
7.
Wychowanie
prozdrowotne
1) Współpraca międzynarodowa
w dziedzinie ekologii.
2) Organizacja zajęć udzielania
pierwszej pomocy we współpracy ze
Stowarzyszeniem Joannici :Dzieło
pomocy”.
przedszkole,
szkoła
podstawowa
8.
Rodzice w szkole
Stowarzyszenie Przyjaciół Szkoły
szkoła
podstawowa,
gimnazjum
9.
Nadzór
pedagogiczny
dyrektora
szkoły/placówki.
Ocena pracy nauczyciela wychowania
fizycznego.
szkoła
podstawowa,
gimnazjum
154
8) Zaproponowanie
upowszechnienia
przykładów
dobrych
praktyk
do
szerszego
1. Przedszkole Miejskie Nr 23 „Promyczek” w Słupsku (ul. Wazów 1 a; 76-200
Słupsk):
Przedszkole Miejskie Nr 23 „Promyczek” w Słupsku jest placówką, która
kojarzy się z uśmiechem, ciepłem, radością, aktywnością, twórczością
i
kreatywnością. To w niej dzieci razem się bawią, śmieją i rozwijają znajdując
przyjaciół oraz troskliwą opiekę. Jest też doskonałym miejscem, w którym poznają
podstawowe zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym oraz udzielania pomocy
poszkodowanemu.
Od października 2005 roku przedszkole współpracuje ze Stowarzyszeniem
Joannici Dzieło Pomocy w Słupsku, z którym zostało podpisane porozumienie
dotyczące prowadzenia przez wolontariuszy bezpłatnych zajęć z naszymi
wychowankami z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej i bezpieczeństwa w
ruchu drogowym. Porozumienie to dało nam możliwość włączenia powyższych treści
w edukację przedszkolną w grupie dzieci 5 i 6-letnich. Cennym dla nas jest podczas
tych zajęć kształtowanie u dzieci właściwych postaw w obliczu zagrożenia zdrowia i
życia, wdrażanie do stosowania zasad bezpieczeństwa w sytuacjach trudnych i
niebezpiecznych oraz gromadzenie wiedzy i doświadczenia w zakresie udzielania
pierwszej pomocy przedmedycznej poszkodowanemu.
Zajęcia z wychowankami odbywają się raz w tygodniu w formie 40
minutowych spotkań i zadań aktywizujących sferę intelektualną i emocjonalną dzieci.
Prowadzone są przez wolontariuszy JDP we współpracy z nauczycielami, podczas
których realizowana jest innowacja pedagogiczna „Mały ratownik w przedszkolu”.
Dzięki prowadzonym zajęciom podopieczni nasi znają numery telefonów
alarmowych, potrafią prawidłowo złożyć meldunek o zdarzeniu, sprawdzić oddech
poszkodowanemu, ułożyć go w pozycji bezpiecznej, okryć prawidłowo kocem NRC,
opatrzyć ranę, unieruchomić koniczynę górną i dolną, a nawet przeprowadzić
badanie fizykalne.
Aktywne metody pracy, zaangażowanie wszystkich podmiotów, duży zapał
wolontariuszy i dzieci przyniósł pożądane efekty. Nasi „Mali ratownicy” jako
najmłodsi uczestnicy w przedziale wiekowym 6-12 lat trzykrotnie brali udział w
międzynarodowych zawodach w Niemczech w miejscowości Paderborn zdobywając
III miejsce i brązowy medal, Bonn zdobywając I miejsce i złoty medal oraz Munster
zdobywając V miejsce. Za udział w czterech konkurencjach, małe drużyny z Polski
wysoko zostały ocenione przez jurorów za odwagę, kreatywność, umiejętność
współdziałania w zespole oraz naturalność i spontaniczność w niełatwych zadaniach.
Swoją wiedzę i umiejętności dzieci reprezentowały nie tylko za granicą, ale również
na terenie naszego miasta, uczestnicząc w pokazach podczas organizowanych
uroczystości min. z okazji jubileuszu Joannitów w słupskim ratuszu, podczas
uroczystości rozstrzygnięcia konkursu plastycznego „Pierwsza pomoc widziana
oczami przedszkolaka”, w czasie akcji organizowanej przez Prezydenta Miasta
Słupska „Pomoc dla powodzian”, w ramach „Słupskiej Majówki”, z okazji Dnia
155
Dziecka w słupskiej Galerii „Jantar”, a także podczas festynów rodzinnych. Idea jaka
przyświeca współpracy „Promyczka” ze Stowarzyszeniem JDP jest tak ważna, jak
ważne jest nasze zdrowie i życie, bowiem dzięki niej przedszkole kształtuje od
najmłodszych lat właściwe zachowania w sytuacjach trudnych i wymagających
udzielenia pomocy, uwrażliwia młode pokolenie na możliwość pojawienia się różnych
zagrożeń w życiu, uczy oceniać te zagrożenia oraz podejmować właściwe decyzje,
rozwija umiejętność przewidywania skutków działań swoich oraz innych osób, uczy
dbania o własne zdrowie i bezpieczeństwo oraz innych, daje szansę zdobycia wiary
we własne możliwości i odniesienie sukcesu nawet w sytuacjach trudnych.
Współpraca ze Stowarzyszeniem JDP to wspaniałe doświadczenie, potwierdzające
trafność wyboru dodatkowych zajęć. Dzięki tak zorganizowanej współpracy
realizujemy z pasją swoje zamierzenia wychowując twórczych, radosnych i
kreatywnych absolwentów. Współpraca ze Stowarzyszeniem Joannici Dzieło
Pomocy (od 2005 r.) w zakresie organizacji zajęć obejmujących udzielanie pierwszej
pomocy. Wychowankowie przedszkola uczestniczą cyklicznie w międzynarodowych
zawodach w udzielaniu pierwszej pomocy, które odbywają się w Niemczech,
prezentując swoje umiejętności i zdobywając wysokie lokaty (2006 – III miejsce,
2008 – I miejsce, 2010 – V miejsce). Wykazują się umiejętnością zachowań w
udzielaniu pierwszej pomocy, współdziałania w grupie, kreatywności.
2. Malborskie Porozumienie Rad Rodziców Szkół Podstawowych i Gimnazjalnych
jest organizacją skupiającą rodziców uczniów szkół powiatu malborskiego, którzy są
zainteresowani rozwijaniem współpracy szkoły z rodzicami. Na przestrzeni ostatnich
lat Porozumienie zorganizowało cykl następujących konferencji o szeroko rozumianej
tematyce wychowawczej:
1. Prawa rodziców w szkole.
2. Przeciwdziałanie agresji - „Agresji – stop!”
3. „Z kulturą na ty”.
4. „Rola ojca w rodzinie”.
5. „Rodzina w XXI wieku”.
6. „Uzależnienia”.
W efekcie odbytych spotkań, rodzice sformułowali szereg wniosków i
postulatów. Najważniejsze to: organizować konferencje dla rodziców w każdym roku
szkolnym, skutecznie informować o placówkach wspomagających pracę opiekuńczo
– wychowawczą szkoły oraz przygotować i przekazać malborskim rodzicom wykaz
instytucji wyspecjalizowanych w udzielaniu pomocy ofiarom przemocy,
rekomendować powołanie Rady Oświatowej w Malborku, popularyzować kulturalne
zachowanie uczniów, organizować warsztaty edukacyjne dla rodziców.
Z doświadczenia malborskiego Gimnazjum im. Królowej Jadwigi korzystają rodzice:
Słupska, Kościerzyny, Bytoni, Lichnów, Dzierzgonia, Sztumu, Grudziądza i Prabut.
3. Ocena
pracy
nauczyciela
Ogólnokształcących w Rumi.
wychowania
fizycznego
(Zespół
Szkół
156
Działania szkoły w tym zakresie są systemowe. W szkole zostały opracowane
procedurę dokonywania oceny pracy nauczyciela wychowania fizycznego, w której
określono: zadania nauczyciela, cele podejmowanych działań w pracy z uczniami;
opracowano własną kartę samooceny pracy nauczyciela, wzory sprawozdań
wypełnianych przez nauczycieli. Cele i zadania realizowane w zakresie wychowania
fizycznego zostały zawarte w planie rozwoju szkoły. Uwzględniono specyfikę szkoły i
środowiska (do szkoły uczęszczają uczniowie z ogniska wychowawczego, rodzin
niepełnych, eurosieroty, z rodzin niewydolnych wychowawczo; przygotowano ofertę
dla uczniów wykazujących średnią lub małą aktywność fizyczną, uczniów
niepełnosprawnych; zaproponowano aktywność fizyczną dla rodzin również w celu
integrowania środowiska lokalnego).
W szkole dyrektor stwarza możliwość doskonalenia zawodowego nauczycieli
wychowania fizycznego oraz rozwoju osobistego poprzez propagowanie nowych
form aktywności fizycznej, pokazy i prezentacje dla rodziców, udział w projektach
edukacyjnych, organizowanie imprez sportowych i kulturalnych ogólnoszkolnych oraz
miejskich, prowadzenie wolontariatu.
Dyrektor ocenia efektywność realizowania podstawy programowej
wychowania fizycznego, umiejętności nauczyciela w zakresie komunikowania się z
uczniami, rodzicami, tworzenia pozytywnych relacji, skuteczność pracy z
uwzględnieniem frekwencji na lekcjach, aktywności uczniów w prowadzonych przez
nauczyciela zajęciach oraz stopień ich zadowolenia z udziału w nich, budowanie u
uczniów świadomości i odpowiedzialności za własne zdrowie, podnoszenie jakości
życia oraz uczestnictwo w życiu w roli kibica, uczestnika życia społecznego i
kulturalnego.
Szkoła promuje sukcesy uczniów i nauczycieli w pracy bieżącej, zawodach
sportowych, w realizacji i uczestnictwie w projektach i programach zewnętrznych
oraz propagowanie różnorodnych form aktywności.
9) Promowanie wykorzystania ewaluacji w procesie doskonalenia jakości
działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej
działalności statutowej szkół i placówek:
a) narady z dyrektorami szkół na temat ewaluacji wewnętrznej i zewnętrznej,
b) współudział w organizacji konferencji regionalnych nt. ewaluacji zewnętrznej
dla nauczycieli i dyrektorów szkół/placówek,
c) dzielenie się przez dyrektorów doświadczeniami nt. sposobu przeprowadzania
ewaluacji wewnętrznej (prezentacja planów i raportów z ewaluacji
wewnętrznej)i refleksjami dyrektorów po ewaluacji zewnętrznej,
d) dystrybucja do szkół/ placówek publikacji książkowych („Ewaluacja w
nadzorze pedagogicznym”).
10) Wybór szkół, które spełniają wybrane wymagania na najniższym poziomie.
157
Spośród przeprowadzonych w roku szkolnym 2010/2011 90. ewaluacji,
spełnienie wymagań na najniższym poziomie (E) uzyskało jedno przedszkole. Taki
poziom został określony w odniesieniu do następujących wymagań:
Obszar: Środowisko
Wymaganie:
1. Wykorzystywane są zasoby środowiska na rzecz wzajemnego rozwoju.
2. Wykorzystywane są informacje o losach dzieci, które uczęszczały do
przedszkola.
3. Promowana jest wartość wychowania przedszkolnego.
Obszar: Zarządzanie
Wymaganie:
1. Funkcjonuje współpraca w zespołach.
Wybór szkół, które spełniają wybrane wymagania na najwyższym poziomie.
W wyniku przeprowadzonych w roku szkolnym 2010/2011 90. ewaluacji,
najwyższy poziom spełnienia wymagań (A) uzyskały:
a. Przedszkola
Wymaganie:
1.
Przedszkole ma koncepcję pracy – 4
2.
Oferta zajęć umożliwia realizację podstawy programowej wychowania
przedszkolnego – 3
3.
Procesy wspomagania rozwoju i edukacji dzieci mają charakter
zorganizowany – 1
4.
Procesy wspomagania rozwoju i edukacji dzieci są efektem
współdziałania nauczycieli – 3
5.
Prowadzone są działania służące wyrównywaniu szans edukacyjnych –
4
6.
Wykorzystywane są zasoby środowiska na rzecz wzajemnego rozwoju
–3
7.
Promowana jest wartość wychowania przedszkolnego – 1
8.
Sprawowany jest wewnętrzny nadzór pedagogiczny – 1.
b. Szkoły podstawowe
Wymaganie:
1.
Szkoła ma koncepcję pracy – 7
2.
Oferta edukacyjna umożliwia realizację podstawy programowej – 7
3.
Procesy edukacyjne maja charakter zorganizowany – 1
4.
Procesy edukacyjne są efektem współdziałania nauczycieli – 2
5.
Kształtuje się postawy uczniów – 3
6.
6
158
7.
– 1.
c. Gimnazja
Wymaganie:
1.
Respektowane są normy społeczne – 1 szkoła
2.
3.
4.
5
d. Licea ogólnokształcące
Wymaganie:
1.
Respektowane są normy społeczne - 1 szkoła
2.
3.
4.
5.
Kształtuje się postawy uczniów – 1
6.
1
7.
–2
8.
Promowana jest wartość edukacji – 1
9.
Sprawowany jest wewnętrzny nadzór pedagogiczny – 1
10.
Szkoła ma odpowiednie warunki lokalowe i wyposażenie – 1.
e. Technika
11)
Wymaganie:
1.
2.
3.
4.
–1
5.
Inne formy wspomagania
a.
Analizowanie rzeczowości i wydawanie merytorycznej opinii w sprawie
zasadności zgłaszanych przez różne podmioty wniosków o przyznanie
honorowego patronatu Pomorskiego Kuratora Oświaty dla konkursów, imprez
naukowych i edukacyjnych, zawodów sportowych, akcji, przedsięwzięć.
Analiza dotyczy zasięgu (masowy, otwarty, międzynarodowy, ogólnopolski,
regionalny, wojewódzki, powiatowy, gminny) i charakteru przedsięwzięcia,
jego przewidywanych efektów dla określonego we wniosku odbiorcy.
Zamieszczanie na stronie internetowej Kuratorium Oświaty w Gdańsku
wykazu przedsięwzięć objętych honorowym patronatem Pomorskiego
159
Kuratora Oświaty. W roku szkolnym 2010/11 zostały przyznanych
96 honorowych patronatów Pomorskiego Kuratora Oświaty.
b.
Opracowywanie i zamieszczanie na stronie internetowej Kuratorium
Oświaty informacji i komunikatów dotyczących organizacji konkursów,
szkoleń, akcji, przedsięwzięć skierowanych do uczniów, nauczycieli,
dyrektorów szkół/ placówek – w roku szkolnym 2010/11 po dokonaniu analizy
proponowanych działań – ok.290.
c.
Rozpatrzono 29 wniosków o przyznanie akredytacji dla niepublicznych
placówek i podmiotów kształcenia ustawicznego kształcenia z terenu
województwa pomorskiego. W efekcie przeprowadzonych postępowań
Pomorski Kurator Oświaty przyznał akredytację 26 placówkom.
12)
Organizowania konferencji i narad dla dyrektorów szkół i placówek:
Tematykę ustala się na podstawie:
kierunków polityki oświatowej wskazane przez MEN na dany rok
szkolny,
b)
wniosków z nadzoru pedagogicznego za poprzedni rok szkolny,
c)
badania potrzeb doskonalenia zawodowego nauczycieli w zakresie
doskonalenia zawodowego.
a)
Współpraca merytoryczna w prowadzeniu konferencji i narad:
a) uczelnie wyższe (Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu, Wyższa
Uczelnia „Ateneum” w Gdańsku),
b) placówki doskonalenia nauczycieli (Centrum Edukacji Nauczycieli w Gdańsku,
Niepubliczny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli „Oświata – Lingwista” w
Gdańsku),
c) stowarzyszenia,
d) inne, np. poradnie psychologiczno-pedagogiczne, cechy rzemiosł, izba
rzemieślnicza.
13)
Informacja o konferencjach i naradach przeprowadzonych w roku
szkolnym 2010/2011
1. Konferencje zorganizowane i przeprowadzone w ramach wojewódzkich zadań
edukacyjnych Pomorskiego Kuratora Oświaty.
Tytuł konferencji
Adresaci
Liczba
uczestników/grup
160
EWD jako wskaźnik oceny
efektywności kształcenia
w kontekście poprawy wyników
egzaminów zewnętrznych
Bezpieczeństwo w
szkole/placówce
a profilaktyka uzależnień
Wspieranie rozwoju zdolności
i talentów uczniów.
Wybór kierunku kształcenia
a potrzeby rynku pracy
dyrektorzy i nauczyciele
wszystkich typów szkół
i placówek, przedstawiciele
organów prowadzących
i placówek, przedstawiciele
organu prowadzącego
wszystkich typów szkół i
placówek
gimnazjów i szkół
ponadgimnazjalnych, doradcy
zawodowi, pracodawcy,
przedstawiciele organów
prowadzących szkoły i placówki,
przedstawiciele PUP
300/3
200/1
200/1
100/1
Organizacja i prowadzenie
projektów edukacyjnych
w gimnazjum.
gimnazjów
200/1
Komunikacja i konflikt w relacji
nauczyciel-uczeń.
100/1
Praca z uczniem
niepełnosprawnym w szkole.
100/1
161
2. Konferencje zorganizowane i przeprowadzone przez wizytatorów wydziałów i delegatur.
Lp.
Zakres
tematyczny
Typ szkoły/
rodzaj placówki
Liczba szkoleń
Konfere narady inne
ncje
5
Liczba
uczestnik
ów
150
Adresaci
1.
Zmiany
w przepisach
prawa
oświatowego
szkoły podstawowe,
gimnazja, szkoły
ponadgimnazjalne
2.
Organizacja
pomocy
psychologicznopedagogicznej
9
dyrektorzy,
nauczyciele
400
3.
Edukacja
europejska
Nadzór
pedagogiczny
przedszkola, szkoły
podstawowe,
gimnazja, szkoły
ponadgimnazjalne,
szkoły specjalne,
OREW-y
ponadgimnazjalne
2
80
przedszkola, szkoły
podstawowe,
gimnazja, szkoły
ponadgimnazjalne
5
dyrektorzy,
nauczyciele
dyrektorzy
organizacje
pozarządowe
1
4.
5.
Organizacja
wypoczynku
szkolnej,
pozyskiwanie i
rozliczanie
środków na jego
realizację
dyrektorzy
240
przedstawiciele
organizacji
pozarządowych
3.1.2 Wnioski z działalności wspomagającej Kuratora Oświaty
a)
wspomagania działań
Wynikające z podejmowanych w ramach
Zakres wspomagania pracy szkół i placówek wynika z wniosków formułowanych
w odniesieniu do analizy wyników kształcenia w poszczególnych typach szkół (wyniki
egzaminów zewnętrznych), treści zaleceń wydanych dyrektorom szkół/placówek w
wyniku kontroli planowych i doraźnych.
b)
dotyczące organizacji wspomagania
162
65
Istnieje potrzeba określenia struktury raportu z nadzoru pedagogicznego w
części dotyczącej wspomagania, np. z początkiem roku szkolnego, celem bieżącego
analizowania gromadzonych informacji z ukierunkowaniem na potrzeby wymaganej
sprawozdawczości.
Proponowane zakresy wspomagania w roku szkolnym 2011/12:
1. Poprawa efektów kształcenia.
2. Organizacja kształcenia i opieki psychologiczno – pedagogicznej w
odniesieniu
do
zmian
w
prawie
(szkoły
podstawowe,
szkoły
ponadgimnazjalne).
3. Rola rodziców w realizacji procesu kształcenia, wychowania i opieki.
4. Diagnoza i profilaktyka zachowań destrukcyjnych wśród dzieci i młodzieży.
Podsumowanie
Organizacja i realizacja zadań nadzoru pedagogicznego przez Pomorskiego
Kuratora Oświaty oraz analiza jego wyników pozwala sformułować następujące
uogólnione wnioski:
1. Kontynuować monitorowanie wdrażania podstawy programowej.
2. Zdiagnozować zjawisko zwolnień z zajęć wychowania fizycznego w szkołach
gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych.
3. Wspomaganiem należy objąć:
• szkoły i placówki, które osiągają słabe wyniki ze sprawdzianów i
egzaminów zewnętrznych, niskie EWD oraz te które w wyniku ewaluacji
zewnętrznej spełniają wymagania na poziomie E i D,
• rady pedagogiczne w analizowaniu i interpretowaniu wyników
nauczania oraz wykorzystywania ich do podnoszenia efektów kształcenia.
4. Doskonalenie systemu nadzoru pedagogicznego powinno zmierzać do:
• kontynuacji prac nad całym procesem ewaluacji zewnętrznej, głównie
nad weryfikacją wymagań, kryteriów, procedur i narzędzi,
• doskonalenia warsztatu wizytatora ds. ewaluacji, m.in. w zakresie
umiejętności dokonywania analizy zebranych informacji i opracowywania
raportów oraz doposażenia laptopów w mobilny internet,
• upowszechniania i wykorzystania wniosków z ewaluacji zewnętrznej
poprzez przykłady dobrej praktyki wśród szkół i placówek nieobjętych
dotychczas ewaluacją,
• zwiększenia możliwości praktycznego wykorzystywania platform
informatycznych (ewaluacji i kontroli planowych) przy analizie informacji
gromadzonych za ich pośrednictwem, szczególnie w celu sporządzania
sprawozdań i raportów z nadzoru pedagogicznego (możliwość pozyskania
wszystkich niezbędnych danych).
163

Raport z nadzoru pedagogicznego sprawowanego przez

Transkrypt

Podobne dokumenty

IV. ZARZĄDZANIE PRZEDSZKOLEM Zadanie Forma realizacji

Plan nadzoru pedagogicznego zawiera tematykę zadań i zakres

Oświadczenie rodziców o uczęszczaniu rodzeństwa kandydata do

KONCEPCJA PRACY PUNKTU PRZEDSZKOLNEGO W RÓŻANCE

www.eduprawnik.pl Kwalifikacje na stanowisko dyrektora

Opis działań w projekcie

16. Gospodarstwa rolne

Załącznik nr 7 OŚWIADCZENIE WOLI PRZYJĘCIA DZIECKA

13. Usuwanie odpadów stałych, ze szczególnym

nowe partnerstwo dla lepszej przyszłości