1 ZAŁOŻENIA do zmiany ustawy o podatku dochodowym od osób

ZAŁOŻENIA
do zmiany ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie rozliczania
przez płatników podatku dochodowego od osób fizycznych za 2009 r.
I. Obecny stan prawny
1. Rocznego obliczenia podatku (PIT-40) dokonuje płatnik na wniosek podatnika (PIT-12)
składany do dnia 10 stycznia roku następującego po roku podatkowym. Rozliczenia tego
dokonuje płatnik, jeżeli podatnik nie chce korzystać z ulg podatkowych lub
preferencyjnego rozliczenia dochodów (wspólnie z małżonkiem lub osoby samotnie
wychowującej dzieci) i traktowane jest na równi z zeznaniem podatkowym. Zarówno
nadpłata jak i niedopłata w podatku dochodowym regulowana jest przez płatnika
sporządzającego rozliczenie. Termin dokonania rocznego obliczenia podatku upływa z
końcem lutego. Podatnik ma jeszcze dwa miesiące, na ewentualną zmianę decyzji i
złożenie zeznania podatkowego, jeżeli uzna że chce skorzystać z ulg i preferencji
podatkowych.
2
Podatnik, chcący skorzystać z ulg zobowiązany jest do samodzielnego złożenia zeznania
podatkowego.
II. Propozycje dotyczące nowego sposobu rozliczania przez płatników podatku
dochodowego od osób fizycznych za 2009 r.
1. Wprowadzenie jako podstawowej reguły obowiązku sporządzenia rocznego obliczenia
podatku przez płatnika z urzędu (bez konieczności uprzedniego składania wniosku przez
podatnika w tej sprawie).
Od tej zasady przewidywane jest odstępstwo, gdy podatnik złoży płatnikowi
oświadczenie, iż samodzielnie rozliczy swoje roczne dochody składając zeznanie
podatkowe. W tej sytuacji płatnik (zamiast PIT-40) sporządzi roczną informację
podatkową PIT-11.
W przypadku, gdy podatnik nie złoży płatnikowi żadnego oświadczenia, płatnik w
rocznym obliczeniu podatku uwzględni jedynie koszty uzyskania przychodu oraz składki
pobierane przez płatnika (na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne).
Jednakże, gdy podatnik zostanie rozliczony na powyższych zasadach przez więcej, niż
jednego płatnika (np. ze złożonego oświadczenia nie wynika, iż podatnik „ma” tylko
jednego płatnika), podatnik zobowiązany będzie do złożenia rocznego zeznania
podatkowego na ogólnych zasadach.
2. Wprowadzenie możliwości rozliczania przez płatnika w PIT-40 niektórych ulg
podatkowych.
Proponuje się aby płatnik dokonujący rocznego obliczenia podatku - na wniosek
podatnika wyrażony w oświadczeniu - uwzględniał w tym rozliczeniu odliczenie od
dochodu ulgi internetowej i od podatku ulgi na dzieci.
Jeżeli w latach następnych dane podane w oświadczeniu nie ulegną zmianie, płatnik
uwzględni pierwotne informacje.
Realizacja tego zamierzenia wymaga zmian systemowych ustawy PIT (w zakresie
rocznego obliczenia podatku przez płatnika i rozliczania nadpłaty/niedopłaty podatku):
1) w przypadku wystąpienia w rocznym rozliczeniu podatku niedopłaty, obowiązek
zapłaty podatku będzie ciążył tak, jak obecnie na podatniku,
1
2) a w przypadku wystąpienia w rocznym rozliczeniu podatku nadpłaty, zwrotu
dokonywać będzie urząd skarbowy zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej.
3. Proponuje się także, aby w składanym płatnikowi oświadczeniu podatnik mógł
wskazywać organizację pożytku publicznego, na rzecz której ma być przekazany 1%
podatku należnego.
W tym przypadku w rocznym obliczeniu podatku płatnik przekaże do organu
podatkowego dane podane przez podatnika, a organ podatkowy dokona przekazania
podatku, na ogólnych zasadach.
Realizacja zadań (omówionych w pkt 2 i 3) wymaga dodatkowo zmiany rozporządzeń
Ministra Finansów określających:
1) wzór oświadczenia PIT-12
2) wzór rocznego obliczenia podatku PIT-40 wraz z opracowaniem nowego załącznika
(stanowiącego informację o posiadanych dzieciach).
Należy zaznaczyć, iż powyższe rozwiązanie może kreować po stronie płatników
dodatkowe koszty administracyjne, polegające na opracowaniu i stworzeniu nowego
systemu obsługi rocznego obliczenia podatku (przygotowanie, czy nabycie
odpowiedniego programu komputerowego, zatrudnienie dodatkowej osoby).
4. Wprowadzenie regulacji, stosownie do której organy rentowe roczne obliczenie podatku
sporządzane na druku PIT-40A i PIT-11A będą przekazywały do organu podatkowego
nie w formie papierowej, ale na nośnikach cyfrowych.
Obecnie roczne obliczenie podatku przez organ rentowy (PIT-40A) oraz informacja
o dochodach uzyskanych od organu rentowego (PIT-11A) przekazywane są na nośnikach
cyfrowych na mocy porozumień zawieranych corocznie przez Ministra Finansów
z poszczególnymi organami rentowymi. Praktyka ta eliminuje konieczność przekazania
papierowej wersji formularza do organu podatkowego. Działania te obniżają koszty
ponoszone przez organy rentowe w związku z pełnieniem funkcji płatnika oraz ułatwiają
pracę organom podatkowym, które informacje sporządzone na nośnikach cyfrowych
mogą umieścić w swoim systemie informatycznym, bez konieczności ręcznego
wpisywania danych zawartych w PIT-40A lub PIT-11A.
Propozycja zawarta w dodawanych przepisach sankcjonuje stosowaną od wielu lat
praktykę.
Ponadto na podstawie art. 28 § 1 ustawy – Ordynacja podatkowa płatnikom przysługuje
zryczałtowane wynagrodzenie z tytułu terminowego wpłacania podatków pobranych na
rzecz budżetu państwa. Stawki wynagrodzenia określa rozporządzenie Ministra Finansów.
W celu zniwelowania ewentualnych podwyższonych kosztów związanych z realizacją
postanowień omawianej ustawy planuje się (poprzez zmianę rozporządzenia)
podwyższenie stawki wynagrodzenia z 0,3%:
1) na 0,35% kwoty pobranych podatków w odniesieniu do płatników sporządzających
roczne obliczenie podatku traktowane na równi z zeznaniem (PIT-40),
2) na 0,4% kwoty pobranych podatków w odniesieniu do płatników sporządzających
roczne obliczenie podatku traktowane na równi z zeznaniem (PIT-40) i przesyłających
to zeznanie za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
2
III. Harmonogram wykonania.
W celu zapewnienia sprawnego rozliczenia podatku dochodowego za 2009 r. oraz wsteczny
charakter regulacji dotyczący nowych obowiązków płatnika niezbędne jest aby prace w
Parlamencie nad nowelizacją ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zostały
zakończone w takim terminie, aby ustawa została ogłoszona w Dzienniku Ustaw najpóźniej
do końca października. Minister Finansów do dnia ogłoszenia ustawy nie będzie miał
podstawy prawnej do rozpoczęcia postępowania legislacyjnego dotyczącego wzoru
oświadczenia podatnika tj. PIT-12, jak wzoru rocznego obliczenia podatku PIT-40.
Dlatego też do minimum należy ograniczyć czas poświęcony na uzgodnienia projektu.
Tak ustalony harmonogram pozwoli na wydanie rozporządzeń Ministra Finansów w sprawie
druków i zachowanie przyjętego harmonogramu dotyczącego postępowania przetargowego na
druk formularzy, co wiąże się z dochowaniem terminu na dostarczenie do końca 2009 r.
formularzy podatkowych do urzędów skarbowych.
3