Odpady - problem czy marnotrawione zasoby Odpady, w tym

Odpady - problem czy marnotrawione zasoby
Karolina Skalska-Józefowicz
Odpady, w tym toksyczne i niebezpieczne są nieuniknioną konsekwencją aktywności
człowieka. Zapewnienie równowagi ekologicznej i odpowiedniej jakości życia ludzi wymaga
racjonalnego
zarządzania
odpadami,
wykorzystania
ich
w
sposób
umożliwiający
zaoszczędzenie surowców pierwotnych, a jeżeli nie jest to możliwe, zapewnienie
bezpiecznej utylizacji.
Jak w najprostszy sposób rozwiązać problem odpadów? Unikać ich powstawania.
Oczywiście nie jest to takie proste ponieważ funkcjonowanie człowieka wiąże się z produkcją
odpadów.
Hierarchia postępowania z odpadami oparta na 3R – reduce, reuse, recycle.
By wytworzyć
produkty bez których nie możemy
się dzisiaj obejść, trzeba wydobyć i
przerobić ogromne ilości surowców, produkując przy tym wielką ilość odpadów. Każdy z nas
wyrzuca w ciągu roku przeciętnie ok. 300 kg śmieci. Codziennie na wysypiska trafia morze
odpadów. Jednak poprzez racjonalne i świadome podejście do tego problemu jesteśmy w
stanie zmienić niekorzystną rzeczywistość. Wystarczy stosować kilka prostych zasad jak:
unikanie produkcji odpadów (reduce), wielokrotne wykorzystanie produktów (reuse) oraz
ponowne przetwarzanie odpadów i odzysk surowców wtórnych (recycle). Z kolei odpady,
które nie nadają się do recyklingu, a posiadają wystarczającą wartość kaloryczną należy
poddać termicznemu przekształcaniu z odzyskiem energii (waste to energy).
Odpady komunalne charakteryzują się dużą różnorodnością surowców, których
deponowanie na składowiskach oznacza utratę cennych zasobów i prowadzi do dużego
obciążenia dla środowiska.
Odpadowe korzyści
Koncepcja 3R opiera się na idei, że wykorzystanie materiałów i substancji zawartych w
odpadach zawiera także czynnik społeczny i gospodarczy. Sortowanie i przetwarzanie
odpadów generuje nowe miejsca pracy, gdyż prowadzi do powstania niezależnego sektora
gospodarczego oraz przyczynia się do poprawy stanu środowiska naturalnego i ochrony
klimatu. Tak więc troska o środowisko wymaga zmiany sposobu myślenia o odpadach.
Odpady to nie jest problem, którego „trzeba się pozbyć”, ale cenne zasoby, które należy jak
najefektywniej wykorzystać.
Stosowanie tych zasad przewodnich w zakresie polityki ochrony środowiska powinno dawać
pewność, że zużycie zasobów odnawialnych i kopalnych nie wykracza poza zdolności
regeneracyjne przyrody i zdolność naszej planety do zapewnienia warunków do życia dla
przyszłych pokoleń.
Cele gospodarki odpadami
Europejskie cele w zakresie gospodarki odpadowej zakładają ustanowienie systemów
selektywnej zbiórki surowców przynajmniej dla papieru, szkła, metalu i plastiku do roku 2015.
Do roku 2020 minimum 50% masy odpadów komunalnych ma zostać poddana recyclingowi.
Należy też promować selektywne zbieranie i ponowne wykorzystanie bioodpadów, które po
przetworzeniu są naturalnym nawozem organicznym.
Dobrze zorganizowana gospodarka odpadami jest nie tylko istotna dla ochrony zdrowia
ludzkiego i środowiska, ale ma ogromne znaczenie dla odpowiedzialnego i oszczędnego
korzystania z zasobów naturalnych w tym dla przeciwdziałania zmianom klimatu.
„Śmieciowa rewolucja”
Wdrażaniu dyrektyw unijnych ma służyć nowa ustawa O utrzymaniu czystości i porządku w
gminach, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2012 r..
Główną intencją nowelizacji przepisów jest gruntowna reforma systemu gospodarki
odpadami komunalnymi w Polsce. Tworzony system ma umożliwić w szczególności
ograniczenie składowania odpadów na wysypiskach, w tym ulegających biodegradacji, jak
również osiągnięcie wymaganych poziomów recyklingu i odzysku wybranych frakcji
odpadów, pochodzących z gospodarstw domowych. Zmiany mają również na celu poprawę
stanu środowiska, poprzez uszczelnienie systemu gospodarowania odpadami komunalnymi.
Jednym z głównych celów ustawy jest także wyeliminowanie tzw. „dzikich wysypisk” lub
innych praktyk jak palenie odpadów w domowych piecach.
W roku 2011 na 1 mieszkańca Polski przypadało około 315 kg wytworzonych odpadów
komunalnych, natomiast ilość zebranych odpadów komunalnych przypadająca na 1
mieszkańca kształtowała się na poziomie ok. 255 kg, co oznacza że przed „rewolucją
odpadową” średnio ok. 60 kg odpadów przypadających na jednego mieszkańca trafiała na
nielegalne wysypiska lub do domowych pieców. Ta wielkość pomnożona przez liczbę
ludności naszego kraju daje wręcz astronomiczne ilości. W 2011r. gorzej było tylko w
Rumunii.
Ty też możesz być EKO!
Warto pamiętać, że racjonalnym gospodarowaniem odpadami nie tylko wspieramy nasz
domowy budżet, ale także przyczyniamy się do ograniczenia powstawania odpadów.
Ponadto skuteczne sortowanie śmieci u „źródła”, czyli przez każdego z nas powoduje
zmniejszenie zużycia surowców naturalnych, co przekłada się na ochronę klimatu i
środowiska naturalnego.
Dlatego:
Segreguj odpady – czteroosobowa
rodzina
może
w
ten
sposób
zaoszczędzić nawet 500 zł rocznie
ponadto a np. z 20 butelek PET
powstanie Twoja nowa bluza polarowa.
Zredukuj ilość zużywanego papieru i
drukuj dwustronnie możesz oszczędzić
nawet 200 zł rocznie
Pożycz lub wynajmij sprzęt, którego używasz okazjonalnie. Jedna wiertarka czy szlifierka
rocznie mniej to przynajmniej 100 zł w kieszeni.
Zamiast baterii jednorazowych używaj akumulatorów, zaoszczędzisz pieniądze i ulżysz
środowisku.
Unikaj jednorazowych toreb i naczyń, nie dość że nie są wcale tanie to jeszcze znacznie
zwiększają ilość powstających odpadów. Jednorazówki w które pakujesz swoje zakupy mogą
rozkładać się nawet przez 120 lat
Kupuj napoje w butelkach zwrotnych. Koszt opakowania bezzwrotnego został wliczony w
cenę produktu. Wyrzucając opakowanie wyrzucasz pieniądze a każda wprowadzona
ponownie do obiegu szklana butelka pozwala zaoszczędzić ilość energii za 80 gr.
Nie kupuj napojów w puszkach aluminiowych ponieważ do ich produkcji zużywa się 14
razy więcej energii niż do produkcji szkła, a koszt wyprodukowania opakowania wliczony jest
w cenę produktu, którą to Ty płacisz.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej, zapraszamy na niepowtarzalną wystawę „Zielony klimat”,
która odbędzie się w Warszawie w trakcie światowej konferencji klimatycznej ONZ COP 19,
w dniach 12-22 listopada 2013 roku w Pałacu Kultury i Nauki.