Sporządzanie komputerowych notatek

Justyna Klimczyk
[email protected]
Nauczyciel informatyki
Gimnazjum im. Władysława Stanisława Reymonta w Kleszczowie
Scenariusz lekcji informatyki
klasa I gimnazjum
Temat : Sporządzanie komputerowych notatek
Cel lekcji:
• Redagowanie tekstów za pomocą komputera
Nowe pojęcia wprowadzone na lekcji:
• edytor tekstu;
• kursor tekstowy;
• redagowanie tekstu, notatka;
• copyright, licencja;
• akapit, spacja, wcięcie, interlinia;
• ustawienia strony;
• klawiatura numeryczna;
• instalowanie programu;
• pisanie bezwzrokowe;
• blok tekstu, wycinanie, wklejanie i kopiowanie bloku tekstu, schowek;
• aplikacja, praca z wieloma dokumentami tej samej aplikacji, praca z wieloma aplikacjami.
Oczekiwane i poddawane ocenie umiejętności uczniów:
• pisanie w edytorze tekstu liter małych i wielkich, polskich liter oraz innych znaków;
• umieszczanie znaków interpunkcyjnych zgodnie z zasadami;
• podstawowe redagowanie tekstu – wydzielanie akapitów, dodawanie wcięć i interlinii;
• wykonywanie operacji na blokach tekstu: usuwanie, kopiowanie, przestawianie;
• dobieranie parametrów mających wpływ na wygląd strony tekstu;
• znajomość rozmieszczenia klawiszy na klawiaturze i w miarę sprawne pisanie na klawiaturze wszystkimi palcami obu rąk;
• znajomość i przestrzeganie bezpieczeństwa i higieny pracy przy komputerze;
• cytowanie informacji z podawaniem ich autora oraz źródła;
• kopiowanie bloków tekstu między dokumentami z różnych aplikacji za pomocą schowka i przełączania się między aplikacjami;
• korzystanie z wybranych operacji klawiszowych;
• przenoszenie tekstu między różnymi dokumentami tej samej aplikacji.
Pomoce dydaktyczne:
• podręcznik;
• płyta Gim-Inf
• program Notatnik;
• program Mistrz Klawiatury;
Czas realizacji tematu: 4 x 45 min.
Lekcje 1 – 2. Zapisywanie notatek w komputerowym notatniku
Lekcje 3 – 4. Praca z różnymi programami
Planowany przebieg zajęć
• Tradycyjne i komputerowe redagowanie tekstów.
1
•
•
•
•
•
•
•
Zasady dotyczące zapisywania notatek w komputerowym notatniku.
Sprawne korzystanie z klawiatury.
Organizowanie miejsca pracy przy komputerze.
Przenoszenie tekstu między dokumentami z dwóch różnych aplikacji.
Przenoszenie tekstu między dokumentami z tej samej aplikacji.
Ćwiczenie sprawdzające.
Ocenienie ćwiczenia.
Realizacja tematu
Tradycyjne i komputerowe redagowanie tekstów.
"
Edytor tekstu - program komputerowy przeznaczony do tworzenia (pisania) i redagowania tekstów za
pomocą komputera. Edytor umożliwia wykonywanie wielu operacji na tekstach (na pojedynczych znakach lub na całych blokach tekstu): wstawianie, usuwanie, wycinanie, formatowanie akapitów, przeszukiwanie i zastępowanie, kopiowanie, łączenie różnych dokumentów, sprawdzanie pisowni itd.
Redagowanie dokumentu - nadawanie dokumentowi odpowiedniej postaci w zależności od jego treści i
odbiorcy, do którego jest adresowany lub kierowany. W redagowaniu dokumentu stosuje się różne możliwości edytora tekstu, do których zalicza się np. dobór kroju, wielkości i wyróżnienia czcionek, ustalanie
wielkości marginesów, włączanie ilustracji, tabel, wykresów itd. Redagowanie dokumentu na ogół dotyczy jednocześnie postaci i treści dokumentu.
Notatka – krótki tekst, gdzie istotna jest informacja, którą chcemy zanotować. Mniej ważna jest forma
tego zapisu, dlatego w tekście notatki zwykle nie stosuje się wyróżnień. Do przygotowania komputerowych notatek może posłużyć bardzo prosty edytor tekstu – Notatnik
Zapisywanie notatek w komputerowym notatniku.
Aby uruchomić program Notatnik należy:
• kliknąć przycisk Start → Programy → Akcesoria → Notatnik
okno programu Notatnik
"
Copyright (prawo autorskie) – zbiór przepisów prawa dotyczących ochrony praw autorów dzieł takich,
jak: książki, filmy, piosenki, utwory muzyczne, utwory sceniczne, obrazy malarstwa, grafiki, a także programy komputerowe.
Licencja – Zezwolenie na korzystanie z dzieła, takiego np. jak program komputerowy, które jest objęte
prawem autorskim. Licencja dołączona przez producenta do programu jest dokumentem, który uprawnia
nabywcę programu do legalnego korzystania z niego. Korzystanie z programu bez licencji jest niezgodne
2
z obowiązującym prawem autorskim.
Ćwiczenie:
Poszukaj słów „copyright” i licencja” w leksykonie SLI na płycie Gim-Inf. Zapisz w zeszycie objaśnienia
obu słów.
Zasady pisania
Pisanie znaków na klawiaturze
•
Miejsce, w którym jest wstawiany znak na ekranie, wyznacza kursor tekstowy mający postać migającej pionowej kreski |.
•
Klawisze z literami służą do pisania małych liter.
Przykłady: akwamaryna, stok.
•
Wielką literę otrzymuje się przez jednoczesne naciśnięcie klawisza Shift i klawisza z literą.
Przykłady: BRAWO, OK.
•
Naciśnięcie prawego klawisza Alt i klawisza z literą daje małą polską literę.
Przykłady: gęś, żółw.
•
Litera ź to Alt i x.
Przykłady: źdźbło, źrebak.
•
Dołączenie do tego klawisza Shift powoduje wyświetlenie wielkiej polskiej litery.
Przykłady: DŹBÓW, ŁÓDŹ.
•
Cyfrę lub znak z dolnej części klawisza uzyskuje się po naciśnięciu tego klawisza.
Przykłady: 1/2, 9-3, 30.
•
Znak z górnej części klawisza otrzymuje się przez jednoczesne naciśnięcie klawisza Shift i klawisza
ze znakiem.
Przykłady: +, (, ), @, _.
Znaki interpunkcyjne w tekście drukowanym
•
Między wyrazami w tekście wstawiamy tylko jeden znak odstępu (odstęp nazywany jest też spacją).
•
Większość znaków interpunkcyjnych stawiamy bezpośrednio po poprzedzającym je wyrazie, a za
znakiem dodajemy jeden odstęp.
•
Do poprzedzającego wyrazu "przykleja się" następujące znaki: przecinek, kropkę, dwukropek, średnik, pytajnik, wykrzyknik.
Przykłady: Czy tak? Dobrze!
•
Inaczej zapisujemy zwroty w nawiasach (oznaczające np. wtrącenia) i w cudzysłowach "tu przytaczamy cytat". Przed nawiasem lub cudzysłowem otwierającym wstawiamy spację, a po nim nie
wstawiamy; odwrotnie jest przed nawiasem i cudzysłowem zamykającym.
Przykłady: "Litwo, ojczyzno moja" (kto to napisał?).
Wszyscy uczniowie otrzymują od nauczyciela kartki z wydrukowanymi zasadami pisania na komputerze.
3
"
Spacja – pojedynczy odstęp w tekście. Uzyskuje się go za pomocą najdłuższego klawisza na klawiaturze.
Klawiatura numeryczna - Grupa klawiszy, znajdująca się po prawej stronie klawiatury, zawierająca
klawisze z wszystkimi cyframi. Ta część klawiatury może usprawnić wprowadzanie dużej ilości liczb i
jest stosowana dość często przez osoby korzystające z programów księgowych, np. w bankach. Klawisze
w tej grupie mogą służyć również do sterowania kursorem. Przełączenia między oboma grupami funkcji
w tym module klawiatury dokonuje się za pomocą klawisza Num Lock.
Stosowanie akapitów
"
Akapit - wydzielony fragment tekstu, na ogół zawierający tematycznie wyodrębnioną i spójną całość.
Akapit rozpoczyna się w nowym wierszu i może być poprzedzony wcięciem jego pierwszego wiersza.
Poszczególne akapity często rozdzielane są interliniami (pojedyncza, pusta linia). W edytorze tekstu
akapit rozpoczynamy przez naciśnięcie klawisza Enter. Wcięcie uzyskuje się wciskając klawisz Tab.
Ćwiczenie:
Odczytaj plik Czytajto z płyty Gim-Inf. Plik ten zawiera „metryczkę” płyty, czyli informację o jej autorach, producencie i zawartości. Przekształć zapisany tam tekst w notatkę, w której znajdują się informacje
o następującej strukturze:
Nazwa płyty ...
Płyta zawiera ...
Autorzy ...
Producent ...
Copyright ...
Zapisz notatkę w komputerze w pliku o nazwie Metryczka płyty
Operowanie na blokach tekstu
"
Blok – zaznaczony fragment tekstu. Tekst można zaznaczyć albo za pomocą myszy, albo używając klawisza Shift i klawiszy ze strzałkami.
Fragment tekstu, który chce się wyróżnić, trzeba najpierw zaznaczyć. Można to zrobić w następujący
sposób:
• ustawić kursor przed pierwszym wyrazem fragmentu tekstu
• przytrzymać lewy przycisk myszy
• przeciągnąć mysz w prawo do końca tego fragmentu
lub
• ustawić kursor przed pierwszym wyrazem fragmentu tekstu
• wcisnąć i trzymać klawisz Shift
4
•
wcisnąć klawisz strzałki È
Na bloku tekstu można wykonywać następujące operacje:
• usunąć blok (albo wyciąć)
• przenieść albo skopiować w inne miejsce
Przeniesienie polega na wycięciu bloku i wklejeniu go we wskazane miejsce, natomiast kopiowanie nie
usuwa pierwotnego bloku, tylko powiela go w nowym miejscu.
Kopiowanie:
Edycja → Kopiuj
Wklejanie
Edycja → Wklej
Wycinanie
Edycja → Wytnij
Ćwiczenie:
1. Napisz trzy słowa „bardzo lubię informatykę” w nowym dokumencie edytora Notatnik. Użyj operacji
przestawiania bloków do utworzenia wszystkich kombinacji tych słów, np.: „informatykę bardzo lubię” itd. Każdą kombinację zapisz w nowym wierszu. Na zakończenie cały tekst powiel dwukrotnie,
rozdzielając go interliniami.
2. We wszystkich kombinacjach słów „bardzo lubię informatykę” zamień słowo „informatykę” na zwrot
wybrany przez Ciebie, np.: „piesze wycieczki”. Spróbuj wykorzystać schowek i operację Szukaj/Znajdź. Rezultat zapisz w komputerze w pliku pod nazwą To lubię.
Ustawienia strony
Edytor Notatnik daje możliwość zmiany ustawień tekstu na stronie. Dotyczą one:
• marginesów;
• orientacji (pionowa, pozioma);
• nagłówka i stopki;
• rozmiaru papieru.
Orientacja - pionowe
lub poziome ustawienie strony
Ustawienie marginesów na stronie
Sprawne korzystanie z klawiatury.
5
Uczniowie uruchamiają program Mistrz Klawiatury, który znajduje się na płycie Gim-Inf w folderze Programy → Demo. Po zarejestrowaniu się w programie i wyborze lekcji uczniowie wybierają z menu programu opcję Lekcja → Palcowanie. Po wykonaniu polecenia na ekranie pojawi się schemat klawiatury z
informacją o prawidłowym ułożeniu palców obu dłoni na klawiaturze.
Ćwiczenia:
1. Uruchom program Mistrz Klawiatury i wykonaj polecenie Lekcja→Wybór lekcji. Otrzymasz okno
dialogowe z możliwością wyboru ćwiczeń. Wybierz ćwiczenie nauka klawiszy: a, s, d, f ; i wykonaj
je do końca. Na ekranie ukaże się okno z tekstem u góry i obrazem klawiatury u dołu oraz instrukcja,
jak ułożyć na klawiaturze palce przy pisaniu nowych znaków. Przeczytaj uważnie tę instrukcję i zastosuj się do niej.
2. W programie Mistrz Klawiatury wykonaj polecenie Lekcja→Teksty. W oknie dialogowym wybierz
tekst i zapisz go do końca. Sprawdź w dolnym pasku liczbę popełnionych błędów.
6
z każdą lekcją pojawia
się instrukcja wyjaśnia-
Organizowanie miejsca pracy przy komputerze.
Przy korzystaniu z komputera bardzo istotne znaczenie ma właściwe zorganizowanie miejsca pracy wokół niego oraz przestrzeganie zasad bezpiecznej pracy.
Uczniowie uruchamiają program Mistrz Klawiatury i sięgają do pomocy programu gdzie znajdują się
najważniejsze zagadnienia związane z organizacją miejsca pracy przy komputerze.
Ćwiczenia:
1. Zapoznaj się z treścią następujących tematów Pomocy programu Mistrz Klawiatury:
• Wybór biurka lub stołu
• Ustawienie biurka
• Ustawienie monitora
• Ustawienie krzesła, klawiatury i myszki
• Oświetlenie.
2. Sporządź notatkę w edytorze Notatnik. Zapisz w niej, jak należy korzystać z zestawu komputerowego w bezpieczny sposób. Możesz wykorzystać fragmenty tekstu z Pomocy programu Mistrz Klawiatury.
Nauczyciel zwraca uwagę uczniów na fakt, że nieetyczne i bezprawne jest przepisywanie lub kopiowanie
cudzych tekstów i traktowanie ich jak swoich.
"
Cytując kogoś zawsze należy podać źródło, tj. nazwisko autora oraz tytuł utworu, z którego pochodzi
cytat, a treść cytatu umieścić w cudzysłowie.
Przenoszenie tekstu między dokumentami z dwóch różnych aplikacji.
Uczniowie przećwiczą przenoszenie tekstu wykorzystując program Mistrz Klawiatury i Notatnik
Aby przenieść tekst między dokumentami z dwóch różnych aplikacji należy:
• uruchomić pierwszą z aplikacji (Mistrz Klawiatury);
• uruchomić drugą z aplikacji (Notatnik);
• z paska zadań wybierz przycisk z napisem Mistrz Klawiatury – aplikacja stanie się aktywna;
• z Pomocy programu wybrać interesujący nas tekst np.: Pomoc → Tematy pomocy → Ustawienie
monitora;
• zaznaczyć fragment tekstu i skopiować go do schowka;
• uaktywnić drugą aplikację – Notatnik;
• wkleić tekst ze schowka do dokumentu edytora Notatnik.
Przenoszenie tekstu między dokumentami z tej samej aplikacji.
Uczniowie przećwiczą przenoszenie tekstu wykorzystując program Notatnik
Aby przenieść tekst między dokumentami tej samej aplikacji należy:
• uruchomić aplikację (Notatnik) i otworzyć dokument z którego będziemy kopiować;
• zaznaczyć fragment tekstu i skopiować go do schowka;
7
•
•
otworzyć dokument , do którego wkleimy tekst ze schowka;
ustawić kursor w miejscu, gdzie ma być wklejony tekst i wykonać operację wklejania.
Wykorzystanie klawiszy do kopiowania i wklejania fragmentów tekstu
Operacje kopiowania, wycinania i wklejania można
usprawnić korzystając z operacji klawiszowych:
Edycja → Wytnij – Ctrl + X
Edycja → Kopiuj – Ctrl + C
Edycja → Wklej – Ctrl +V
Ćwiczenia:
1. Z pomocy systemu Windows wybierz fragment tekstu odnoszący się umowy licencyjne produktu i
skopiuj go do dokumentu w edytorze Notatnik. Plik zapamiętaj w komputerze pod nazwą Licencja.
2. W dokumencie edytora Notatnik zapisz wyjaśnienia następujących słów: interlinia, akapit, edytor
tekstu, tabulacja. Skorzystaj z leksykonu SLI na płycie Gim-Inf. Notatkę zapisz pod nazwą Definicje.
Ćwiczenie sprawdzające:
Wykonaj następujące polecenia:
• Wprowadź następujące ustawienia strony:
orientacja – pozioma,
marginesy – wszystkie 25 mm
• Odnajdź i skopiuj do dokumentu edytora Notatnik informacje na temat edytora tekstu – skorzystaj z
leksykonu SLI na płycie Gim-Inf; Pamiętaj o odpowiednim zaznaczeniu cytatów.
• W tym samym dokumencie napisz notatkę o bezpieczeństwie i higienie pracy przy komputerze – skorzystaj z tekstów znajdujących się w pomocy programu Mistrz Klawiatury;
• Nadaj skopiowanym przez siebie tekstom tytuły;
• Poszczególne akapity oddziel interlinią;
• Na początku tekstu wpisz swoje imię, nazwisko i klasę;
• Zapisz notatkę w komputerze pod nazwą Ćwiczenie sprawdzające;
• Wydrukuj notatkę.
8