KODY KRESKOWE W LOGISTYCE

Efektywność komunikacji i
współpraca między systemami
uzyskana dzięki unifikacji
komunikatów i kodom kreskowym
KODY
KRESKOWE
W
LOGISTYCE
91
Kody jednowymiarowe
HISTORIA
• Lata 40. - badania nad możliwością zautomatyzowania
odczytu informacji o towarach za pomocą specjalnych
znaków i symboli
• 1949r. Joe Woodland, Berny Silver- opatentowanie
pierwszego kodu kreskowego zwanego „tarczą
strzelniczą” (bulls eye)
• Lata 50-60. - gwałtowny rozwój supermarketów
nastawionych na masową obsługę klientów
• 1973r. - opublikowanie jednolitych zasad znakowania
towarów- powstanie kodu UPC (Universal Product
Code)
• 1976r. - powstanie Europejskiego Stowarzyszenia
Znakowania Towarów (EAN- European Article Number)
przez ustalenie układów symboli EAN-13 i skróconej
wersji EAN-8.
Kody dwuwymiarowe
matrycowe
pię
piętrowe
Kody złożone
92
96
Korzyści ze stosowania
kodów kreskowych
• możliwość uzyskania od odbiorców
sprzedawanych towarów bieżącej,
szczegółowej informacji na temat zbytu, w celu
dostosowania produkcji do rzeczywistych
potrzeb rynku
• przyspieszenie obrotu towarowego i
zmniejszenie wydatków na inwentaryzację
towarów
• oszczędność siły roboczej przy magazynowaniu
• zmniejszenie wielkości zapasów
108
• usprawnienie wzajemnych relacji pomiędzy
handlem i produkcją
• polepszenie ochrony majątku jednostek
handlowych
• przyspieszenie obsługi klientów
• zwiększenie ochrony nabywców towarów przez
prawidłowe stosowanie cen
• usprawnienie wymiany handlowej z zagranicą
• operatywne zarządzanie magazynami i
placówkami handlowymi
109
1
System GS1
System GS1
• System EAN•UCC jest zbiorem
międzynarodowych standardów
ułatwiających efektywne zarządzanie
globalnymi łańcuchami dostaw
obejmującymi wiele branż, poprzez
unikalną identyfikację produktów,
przesyłek transportowych, zasobów,
lokalizacji i usług.
111
Struktura systemu
GS1
Filary systemu EAN
• Standardowe identyfikatory jednostek
handlowych, logistycznych, lokalizacji,
zasobów i relacji usługowych
• Standardowe symboliki kodów
kreskowych, RFID
• Standardowe komunikaty elektronicznej
wymiany danych
112
Zakres stosowania
identyfikacji za pomocą
kodów kreskowych
Identyfikacja w
systemie
• Jednoznaczna identyfikacja firm i towarów w skali całego świata
• Jednostki handlowe- dowolne jednostki od surowca po produkt
konsumencki łącznie z usługą, które mogą być wyceniane,
zamawiane, fakturowane w dowolnym punkcie łańcucha dostaw.
• Relacje usługowe - dane, związane z usługą lub usługami
świadczonymi na rzecz konkretnego usługobiorcy (np. nazwa i adres
usługobiorcy, rodzaj usługi)
• Zastosowania specjalne - kupony rabatowe, bony wartościowe, kwity
zwrotne, rachunki płatnicze, telefony komórkowe i inne.
• Jednostki logistyczne - dowolne kombinacje jednostek handlowych,
utworzone dla potrzeb przechowywania i transportu, które muszą być
identyfikowane i monitorowane w całym łańcuchu dostaw.
• Lokalizacje - siedziby firm lub organizacji, ich oddziałów i działów
oraz fizyczne lokalizacje np. punkty przyjęć towarów, półki w
magazynie, laboratorium w szpitalu, itp.
• Zasoby - środki trwałe, opakowania wielokrotnego użytku o
określonej wartości (np. kegi do piwa, butle gazowe, palety, skrzynki)
lub urządzenia transportowe, magazynowe i inne.
• Jednostki handlowe- dowolne jednostki od surowca po produkt
konsumencki łącznie z usługą, które mogą być wyceniane,
zamawiane, fakturowane w dowolnym punkcie łańcucha dostaw.
• Jednostki logistyczne - dowolne kombinacje jednostek
handlowych, utworzone dla potrzeb przechowywania i transportu,
które muszą być identyfikowane i monitorowane w całym łańcuchu
dostaw.
•
•
•
•
113
Relacje usługowe
Zastosowania specjalne
Lokalizacje
Zasoby
114
115
2
Globalne
Identyfikatory
Standardy danych
• W systemie GS1 występują dwa główne typy
standardów danych:
• Globalne identyfikatory, które jednoznacznie
identyfikują jednostki handlowe, jednostki
logistyczne, zasoby, lokalizacje oraz relacje
usługowe.
• Atrybuty, czyli informacje służące do opisu
jednostki identyfikowanej przy pomocy
globalnego identyfikatora, np. numer serii
produkcyjnej, data przydatności do spożycia,
waga itp.
• Jednostki handlowe - Globalny Numer Jednostki
Handlowej (GTIN)
• Jednostki logistyczne - Seryjny Numer Jednostki
Wysyłkowej (SSCC)
• Lokalizacje - Globalny Numer Lokalizacyjny (GLN)
• Zasoby
– Globalny Identyfikator Zasobów Zwrotnych (GRAI)
– Globalny Indywidualny Identyfikator Zasobów (GIAI)
116
117
Symboliki kodów
kreskowych w GS1
Atrybuty identyfikatory
zastosowań
• IZ
Pełen tytuł Identyfikatora Zastosowania
• 00
• 01
Seryjny Numer Jednostki Wysyłkowej
Globalny Numer Jednostki Handlowej
•
•
•
•
•
•
Numer GTIN towarów zawartych w innej jednostce n2+n14
Numer serii lub partii produkcyjnej
n2+an..20
Data produkcji (RRMMDD)
n2+n6
Data płatności (RRMMDD)
n2+n6
Data pakowania (RRMMDD)
n2+n6
Numer seryjny
n2+an..20
02
10
111
121
131
21
•
•
•
•
•
•
n2+n18
n2+n14
EAN/UPC: EAN-8, EAN-13,
UPC-A, UPC-E,
ITF-14,
GS1-128,
GS1 DataBar,
symboliki Złożone (Composite Symbology)
118
Wykorzystanie w
POS
Symboliki kodów
• System EAN.UCC obejmuje następujące symboliki
kodów kreskowych:
• EAN/UPC:
–
–
–
–
119
• Do odczytu w detalicznych punktach kasowych mogą być
stosowane jedynie kody kreskowe GS1.
• W innych zastosowaniach, takich jak np.:
EAN-8,
EAN-13,
UPC-A,
UPC-E,
– przyjmowanie,
– inwentaryzacja,
– kompletacja dostaw w magazynie,
• można zastosowań trzy różne symboliki: GS1, ITF-14 lub
UCC/EAN-128.
• Natomiast w przypadku oznaczania kodami kreskowymi
produktów i opakowań o małej powierzchni, np.
strzykawki, fiolki, podzespoły telekomunikacyjne itp.,
można zastosowań kody kreskowe RSS i symboliki
złożone.
• ITF-14,
• UCC/EAN-128,
• RSS (Reduced Space Symbology - symbolika o
zmniejszonej powierzchni),
• symboliki Złożone (Composite Symbology).
120
121
3
Zakres stosowania
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
GS1-8
Ich zastosowanie jest nieograniczone, można je stosować m.in. w:
dystrybucji,
transporcie,
handlu,
usługach,
produkcji,
administracji państwowej,
poczcie,
wojsku,
bankowości
i wszędzie tam, gdzie potrzebna jest identyfikacja i monitorowanie
towarów, usług, dokumentów itp.
122
GS1-13
125
ITF-14
126
127
Oznaczanie towarów
niestandardowych
GS1-128
• Do oznaczania towarów niestandardowych (o zmiennej
ilości/masie/cenie towaru w opakowaniu) stosowane są numery
EAN-13 z prefiksami.
• Numery te zawierają:
– identyfikator towaru i
– konkretną ilość, masę lub cenę.
• Do zastosowań wewnętrznych, gdy identyfikatorem towaru jest
numer wewnętrzny handlowca, używane są numery EAN-13 z
prefiksami 24 (kod z ceną) i 29 (kod z ilością lub masą).
• Do zastosowań ogólnokrajowych, gdy identyfikatorem towaru jest
numer krajowy, używane są numery EAN-13 z prefiksami 23 i 26
(kod z ceną) i 25 i 27 (kod z ilością lub masą).
• W poszczególnych przedsiębiorstwach mogą być stosowane są
także inne kody z prefiksem 2…, zgodnie z zasadami EAN.
• Do swobodnego zastosowania wewnętrznego GS1 Polska
przewidział prefix 20
ludwik wicki sggw 2008 zajecia z logistyki” poniżej kod EAN-128 z tym tekstem
128
142
4
Struktury kodów przy
znakowaniu towarów
niestandardowych numeram
Oznaczenia użyte w
tekście
iwewnętrznymi
Format
• Do przedstawienia struktur kodów przyjęto
następujące oznaczenia:
– Tw...Tw– numer wewnętrzny towaru niestandardowego,
– Tk…Tk – numer towaru niestandardowego wg katalogu
krajowego
– I...I
– ilość,
– W...W – waga,
– C...C – cena,
– V – dodatkowa cyfra kontrolna dla ilości, masy lub ceny,
– K – cyfra kontrolna EAN-13.
143
Prefik
s
11 cyfr dla zastosowania
wewnętrznego
Cyfra
kontrolna
Bez cyfry
kontrolnej dla
pola ceny
Pole ceny z
4 cyframi
2
TwTwTwTwTwTwTw
CCCC
K
Bez cyfry
kontrolnej dla
pola ceny
Pole ceny z
5 cyframi
2
TwTwTwTwTwTw CCCCC
K
Z cyfrą kontrolną
dla pola ceny
Pole ceny z
4 cyframi
2
TwTwTwTwTwTw V CCCC
K
Z cyfrą
kontrolną dla
pola ceny
Pole ceny
z 5 cyframi
2
TwTwTwTwTw V CCCCC
K
Cyfry kontrolne V i K liczone są w sposób automatyczny, podczas drukowania
etykiety z kodem kreskowym.
144
Znakowanie numerem
wewnętrznym wg ceny
prefiks
numer wewnętrzny towaru
dodatkowa cyfra kontrolna cena towaru cyfra kontrolna
24 Tw Tw Tw Tw V C C C , C C K
Przykład:
• Worek ziemniaków o masie 4,0 kg w cenie
1,00 zł za kilogram, będzie oznaczony
numerem: 24 1234 V 00100 K, gdzie 1234
jest numerem ziemniaków w danym
sklepie, a 1,00 zł to cena danej porcji
towaru.
Numer towaru musi oznaczać
konkretny, ściśle określony,
indywidualny rodzaj produktu.
Jeżeli występują jakieś modyfikacje
danego produktu muszą być
przydzielone inne numery.
145
156
Wymagana zmiana
numeru:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nie wymagana
zmiana numeru:
nowy produkt
zmiana producenta
nowa wersja produktu
zmiana nazwy
poważna zmiana opisu produktu
zmiana zawartości, cechy fizyko- chemicznej
nowy rodzaj opakowania
zmiana wagi lub objętości
dołączenie gratisowego produktu
promocyjna zmiana ceny
•
•
•
•
•
157
mało istotna zmiana składników
nieznaczna zmiana wagi
dołączony wewnątrz upominek
promocja konkursowa
zmiana graficzna opakowania
158
5
Miejsca automatycznej
identyfikacji w sferze produkcji i
dystrybucji
RFiD
160
Podstawowe typy
transponderów RFiD
Technologia RFiD
• Technologia identyfikacji przesyłek z
wykorzystaniem fal radiowych i nadajników
umieszczonych na jednostkach
logistycznych jest nowoczesną technologią
pozwalającą na automatyzację procesu
rozpoznawania jednostek i skrócenie
czasu przyjęcia i wydawania przesyłek.
• Tagi pasywne, nie wyposażone w baterie. Są one
aktywowane przez sygnał z czytnika.
• Tagi aktywne, wyposażone w baterię (źródło
zasilania) co pozwala na wzmocnienie sygnału
zwrotnego transmitowanego do czytnika.
• Tagi semi-pasywne: wyposażone w baterie
zasilające tylko wbudowane sensory.
• W Polsce wykorzystuje się częstotliwości (UHF:
860-960 MhZ – w Polsce w zakresie 865,6-867,6
MHz) wykorzystywany w łańcuchach dostaw
167
Częstotliwośc i
technologia
168
Składniki systemu
RFiD
• Wykorzystuje się różne częstotliwości, np.
(UHF: 860-960 MhZ – w Polsce w zakresie
865,6-867,6 MHz) wykorzystywany w
łańcuchach dostaw.
• Każdy system składa się z trzech
podstawowych elementów:
– identyfikatorów (pod postacią tagów,
transponderów,
– etykiet samprzylepnych tzw. smart labels lub
etykiet RFID),
– czytników oraz oprogramowania:
• komunikacyjnego
• użytkowego.
169
170
6
Automatyczna
identyfikacja w
technologii RFiD
Tagi RFiD
171
173
Korzyści ze stosowania
technologii RFID
• Nie jest wymagana linia odczytująca,
• W jednym momencie następuje wiele odczytów, może
następować odczyt z dużych odległości,
• Duża pojemność – możliwość zakodowania wielu
danych
• Wydajna praca w trudnych warunkach (np. oświetlenia)
• Informacja może być dodawana do transpondera w
dowolnym momencie,
• Kody zapisane w transponderze mogą identyfikować
konkretny produkt a nie tylko typ produktu,
• Wyższa trwałość niż trwałość etykiet.
174
7