pas pobrzeży północny region polski
Transkrypt
pas pobrzeży północny region polski
PAS POBRZEŻY PÓŁNOCNY REGION POLSKI POŁOŻENIE I GŁÓWNE OBSZARY Pobrzeża to dość wąski pas, rozciągający się wzdłuż wybrzeży Morza Bałtyckiego, w północnej części Niżu Polskiego POBRZEŻE GDAŃSKIE 1. 2. 3. Pobrzeże Gdańskie jest najdalej na wschód wysuniętą krainą pasa pobrzeży. W jego skład wchodzą tereny leżące w najbliższym otoczeniu Zatoki Gdańskiej, w tym delta Wisły – Żuławy Wiślane Ze względu na położenie, klimat regionu ma cechy nieco bardziej kontynentalne, zimą jest tam chłodniej niż w przypadku pozostałych makroregionów Pobrzeża Południowobałtyckiego. GDAŃSK Gdańsk jest miastem z bogatą historią. Już w XII wieku istniała tam osada rybacka. Dzięki nadmorskiemu położeniu miasto stało się ważnym ośrodkiem handlowym, rzemieślniczym i stoczniowym. Dziś Gdańsk to duży ośrodek turystyczny, naukowy i kulturalny, a atrakcje turystyczne to m. in.: Ratusz Miasta Głównego, Dwór Artusa, Fontanna Neptun i kamienice z bramami Starego Miasta. Gdańsk, zamieszkany przez ponad 457 tyś. ludzi, jest miastem związanym z gospodarką morską. Rozwija się tu: • przemysł elektroniczny • przemysł chemiczny • przemysł rafineryjny Gdańsk z Gdynią i Spotem tworzą zespół miast Trójmiasto. Port w Gdańsku POBRZEŻE KOSZALIŃSKIE 1. 2. 3. Pobrzeże Koszalińskie znajduje się w środkowej części pasa pobrzeży. Obszar ten urozmaicają wzniesienia, których wysokość przekracza niekiedy 100 m n.p.m. Wzniesienia często rozcinają rzeki wpadające bezpośrednio do morza. Łazy – Pobrzeże Koszalińskie (krajobraz) 1. 2. 3. Pobrzeże Koszalińskie to region turystyczny, wypoczynkowy i uzdrowiskowy. Występują liczne kąpieliska nadmorskie, m.in. Kołobrzeg Mielno, Darłowo oraz uzdrowiska: Kołobrzeg, Ustka, Ł eba; porty morskie, rybackie i żeglugi przybrzeżnej. W rejonie jezior Gardno i Łebsko utworzo- Białogard no Słowiński Park Narodowy. Ważniejsze miasta: Koszalin, Koszalin Słupsk, Kołobrzeg, Lębork, Białogard. Słupsk POBRZEŻE SZCZECIŃSKIE 1. 2. 3. Pobrzeże Szczecińskie położone jest w zachodniej części pasa pobrzeży. Obejmuje tereny od ujścia Odry po dolinę Parsęty. Ważniejsze miasta: Szczecin, Stargard, Świnoujście, Police, Goleniów, Gryfino, Gryfice, Pyrzyce, Kamień Pomorski, Nowogard, Trzebiatów, Wolin. Kamień Pomorski Szczecin ELEMENTY KRAJOBRAZU POBRZEŻY Współczesna rzeźba terenu pasu obrzeży jest kształtowana przez 3 czynniki: • morze • wiatr • rzeki MORZE Na pas pobrzeży wpływa budująca jak i niszcząca działalność morza, co jest najlepiej widoczne na wybrzeżach, czyli miejscu styku lądu z morzem. FORMY NISZCZĄCEJ DZIAŁALNOŚCI MORZA: WYBRZEŻA KLIFOWE • należą do form powstałych w wyniku niszczącej działalności morza, są strome i wysokie • klify występują na wyspie Wolin, w okolicach przylądka Rozewie oraz w Orłowie (dzielnica Gdyni) • klify występują w polskim pasie pobrzeży, jednak nie jest ich wiele, a przeważają szerokie i piaszczyste plaże. WYBRZEŻA KLIFOWE NA WYSPIE WOLIN, KTÓRE SĄ CHRONIONE W RAMACH WOLIŃSKIGO PARKU NARODOWEGO FORMY BUDUJĄCEJ DZIAŁALNOŚCI MORZA: • Mierzeje – powstały w wyniku akumulacji piasku niesionego przez prądy przybrzeżne wywołane stałymi wiatrami z północnego zachodu. Przykładem jest Mierzeja Helska, która ciągnie się od Kępy Swarzewskiej w kierunku południowowschodnim, oddziela ona Zatokę Pucką od morza • Jeziora przybrzeżne – zbiorniki wodne całkowicie oddzielone od morza mierzeją, niegdyś zatoka morska, morska laguna. Takie jeziora to np. Jamno, Sarbsko, Bukowo lub Zalew Wiślany (powstał w wyniku odcięcia Zatoki Gdańskiej Mierzeją Wiślaną. MIERZEJA HELSKA • Ma ponad 30 km długości, a szerokość waha się od 130 m do 3 km. • Zaczęła powstawać ok. 8 tysięcy lat temu, a w XVI wieku była jeszcze ciągiem wysp. • Jej obecny kształt uformował się w XVIII w. • Obecnie proces przyrastania mierzei jest spowolniony, dzięki wybudowaniu falochronu portu we Władysławowie, który zatrzymuje część osadów niesionych przez prądy przybrzeżne. Na niektórych mierzejach występują piaszczyste wydmy. Są one efektem akumulacyjnej działalności wiatru. W wyniku przenoszenia piasku formy te zmieniają swoje położenie. Jednocześnie zasypują one i tak ubogą na tym terenie szatę roślinną. W celu ochrony naturalnego powstawania tych form terenu utworzono Słowiński Park Narodowy. ŻUŁAWY WIŚLANE ● ● ● ● to największa delta w Polsce przyjmuje się, że zaczęła powstawać około 5 tys. lat temu obecnie obejmuje obszar ok. 2.5 tys. km kwadratowych około 30% powierzchni Żuław zajmują tereny położone poniżej poziomu morza ● na Żuławach występują bardzo żyzne gleby - mady ● najgłębsza depresja w Polsce (1.8 m p. p. m.) znajduje się w Raczkach Elbląskich Żuławy ŻUŁAWY WIŚLANE NA MAPIE KRAJOBRAZ ŻUŁAW WIŚLANYCH GŁÓWNE MIASTA Dzięki dogodnemu położeniu nad Bałtykiem powstały duże ośrodki miejskie, np. Gdańsk, Gdynia i Szczecin. Do niedawna dominował w nich przemysł stoczniowy, obecnie jednak większość polskich stoczni znajduje się w stanie upadłości. Dobrze natomiast rozwija się transport morski, a także chemiczny i spożywczy. W miastach tych mają również swe siedziby szkoły wyższe: uniwersytety, uczelnie techniczne, medyczne, artystyczne i morskie. Funkcjonują tam też liczne instytucje kulturalne. SZCZECIN GDYNIA źródła: https://pl.wikipedia.org/wiki/Pobrze%C5%BCa_Po%C5%82udniowoba%C5%82tyckie książka ,,Puls Ziemi” - Podręcznik dla gimnazjum do klasy trzeciej https://pl.wikipedia.org/wiki/Szczecin https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%BBu%C5%82awy_Wi%C5%9Blane https://pl.wikipedia.org/wiki/Wydma https://pl.wikipedia.org/wiki/Mierzeja_Helska https://pl.wikipedia.org/wiki/Gda%C5%84sk Julia Wiatrowska Katarzyna Kukułka