Pobierz materiały - Były sobie człowieki

Transkrypt

NAUCZANIE PRZEZ OGLADANIE
CZYLI ANIMACJA, PREHIST ORIA,
RODZINA I OT OCZENIE SPOLECZNE
MAT ERIALY DYDAKT YCZNE NA PODSTAWIE F ILMU
DLA KLAS 1–3 ORAZ 4–6
SZKOLY PODSTAWOWEJ
WSTĘP
F
ilm animowany dla dzieci może pełnić nie tylko funkcję rozrywkową, lecz także edukacyjną. Były sobie człowieki w reżyserii Jamela Debbouze’a to historia o pierwszych ludziach i ich odkryciach, o życiu we wspólnocie i roli rodziny. Jako komedia przygodowa
bawi, ale zarazem uczy, gwarantuje też momenty wzruszeń i refleksji.
Nasza publikacja została stworzona z myślą o nauczycielach klas 1–3 oraz 4–6 szkoły
podstawowej, którzy chcieliby przeprowadzić inspirujące lekcje po obejrzeniu filmu Były so-
bie człowieki.
Zebrane scenariusze zajęć skierowane są do nauczycieli języka polskiego, historii i społeczeństwa, plastyki, edukacji przyrodniczej i polonistycznej, a także wychowawców oraz nauczycieli prowadzących zajęcia komputerowe. Część scenariuszy można zrealizować „z kredą w ręku”, inne zgodnie z obecnymi trendami w edukacji wymagają zastosowania urządzeń
multimedialnych, takich jak: tablica interaktywna, projektor, komputer, tablet czy smartfon.
Każdy scenariusz zawiera cele zajęć, formy pracy z uczniami i niezbędne środki dydaktyczne, a także odwołuje się do konkretnych wymagań ogólnych i/lub szczegółowych podstawy programowej. Autorzy proponują zarówno pracę indywidualną, jak i zespołową, ciekawe teksty źródłowe oraz rozmaite formy aktywności, tak aby jak najbardziej zaangażować
uczniów w proces kształcenia. Ułatwia to opanowanie materiału (umiejętności), rozbudza
zainteresowanie tematem, rozwija zmysł obserwacji i kreatywność, stymuluje aktywność intelektualną oraz motywuje do nauki.
Film jest środkiem dydaktycznym, który pokazuje nowe spojrzenie na świat, uczy wrażliwości emocjonalnej, analizy, wnioskowania i konstruowania spójnych wypowiedzi. Jako trener
edukacji filmowej zachęcam do pracy z tym medium na wszystkich poziomach kształcenia
i na różnych lekcjach. Mam nadzieję, że przygotowane przez nas scenariusze staną się dla
Państwa źródłem inspiracji i pomogą z sukcesem wprowadzić uczniów w świat filmu, urządzeń multimedialnych i dalej – w świat kultury, historii, etyki i przyrody.
Anna Równy
trener edukacji filmowej
nauczyciel konsultant
SPIS TREŚCI
Szkoła podstawowa, klasy 1–3
Edukacja przyrodnicza i polonistyczna: Ogień oraz inne odkrycia
i wynalazki człowieka. Beata Kozyra ............................................................................................ 4
Zajęcia komputerowe: Moi przodkowie. Tworzymy drzewo
genealogiczne (zajęcia z wykorzystaniem komputerów). Joanna Apanasewicz ................................ 9
Zajęcia komputerowe: Moi przodkowie. Tworzymy drzewo
genealogiczne (zajęcia z wykorzystaniem tabletów). Joanna Apanasewicz ...................................... 17
Język polski: Jak się tworzy film animowany? Rozważania o rodzajach
filmowychi technikach animacji. Anna Równy ............................................................................... 23
Historia i społeczeństwo: My i nasze potrzeby. Bartłomiej Janicki .................................................... 28
Plastyka: Tajemnice malarstwa jaskiniowego. Malujemy
prehistoryczne zwierzęta. Tadeusz Banowski ................................................................................. 36
Godzina wychowawcza: Życie w rodzinie i we wspólnocie. Beata Kozyra ........................................ 42
O filmie ................................................................................................................................. 51
Tematy, koordynacja prac i konsultacja metodyczna: Anna Równy
Opracowanie redakcyjne: Maria Białek
Opracowanie graficzne i skład: Activa Studio, Adam Bremer
Scenariusze są zgodne z podstawą programową (Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 30 maja 2014 r.).
Aktualność adresów do wymienionych w scenariuszach serwisów i stron internetowych została sprawdzona przed
ich opublikowaniem. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za zawartość tych stron i stron, do których linki tam
się znajdują.
Czas realizacji tematu: 2 × 45 minut
Edukacja przyrodnicza
i polonistyczna
Ogień oraz inne odkrycia i wynalazki człowieka.
Cele lekcji:
Uczeń:
- wie, co oznaczają pojęcia odkrycie i wynalazek;
- potrafi wyjaśnić, na czym polega różnica między odkryciem a wynalazkiem;
- umie porządkować w kolejności chronologicznej;
- wskazuje naturalne i sztuczne źródła ciepła i zimna;
- rozumie, jak odkrycie ognia zmieniło życie na Ziemi.
Metody i formy pracy:
- burza mózgów;
- praca indywidualna;
- praca w grupach;
- mapa myśli;
- rozmowa kierowana.
Środki dydaktyczne:
- film Były sobie człowieki w reżyserii Jamela Debbouze’a;
- karty pracy;
- arkusze szarego papieru;
- klej;
- nożyczki;
- kredki.
4
Przygotowanie do lekcji:
Przebieg lekcji:
Zajęcia należy przeprowadzić po obejrzeniu filmu
Były sobie człowieki w reżyserii Jamela Debbouze’a.
FA Z A W S T Ę P N A
Przed projekcją nauczyciel prosi, by uczniowie zwró-
Nauczyciel podaje temat zajęć i wyjaśnia, że będą
cili uwagę, jakie wydarzenie spowodowało zmianę
one dotyczyć odkryć oraz wynalazków.
życia na Ziemi.
FAZA REALIZACYJNA
Powiązanie z podstawą programową:
Nauczyciel prosi uczniów o streszczenie historii
1. Edukacja polonistyczna. Uczeń:
przedstawionej w filmie, a następnie zadaje im trzy
1) korzysta z informacji:
pytania:
a) uważnie słucha wypowiedzi i korzysta
- Jakie wydarzenie zmieniło życie praczłowieka?
- Co odkryli bohaterowie filmu?
z przekazywanych informacji,
- Jakie istnieją inne źródła ciepła?
b)rozumie sens kodowania oraz dekodowa-
Pomysły uczniów zapisuje na tablicy.
nia informacji; odczytuje uproszczone rysunki, piktogramy, znaki informacyjne […].
Nauczyciel wyjaśnia, że istnieją naturalne i sztucz-
6. Edukacja przyrodnicza. Uczeń:
ne źródła ciepła, po czym dzieli uczniów na grupy
5)wyjaśnia zależność zjawisk przyrody od pór
roku; wie, jak zachować się odpowiednio do
i rozdaje karty pracy (patrz s. 7) oraz arkusze szare-
warunków atmosferycznych;
go papieru, klej, nożyczki i kredki. Następnie prosi
dzieci, by wycięły i pokolorowały ilustracje. Po wyko-
7) zna wpływ przyrody nieożywionej na życie lu-
naniu tego zadania poleca uczniom, by pogrupo-
dzi, zwierząt i roślin […]1.
wali przedstawione na obrazkach sztuczne i naturalne źródła ciepła i odpowiednio przykleili do kartonu
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 30 maja 2014 r.
1
ilustracje z podpisami.
zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczegól-
Po prezentacji efektów pracy w grupach nauczyciel
nych typach szkół (Dz. U. poz. 803): https://men.gov.pl/wp-content/
prosi klasę o wyjaśnienie, dlaczego słońce, wulkan
uploads/2014/08/zalacznik_2.pdf, s. 6, 11.
5
i ogień są naturalnym źródłem ciepła, a kominek,
FA Z A P O D S U M O W U J Ą C A
kaloryfer, zapałki i piec – sztucznymi.
Nauczyciel prosi uczniów, by opowiedzieli, jak wy-
Dopiero teraz nauczyciel wyjaśnia, czym są od-
glądało życie w czasach prehistorycznych. Swobod-
krycie i wynalazek. Odkrycie to uzyskanie wiedzy
ne wypowiedzi powinny zawierać informacje na te-
o czymś, co istnieje, ale co dotychczas nie było zna-
mat zmian spowodowanych odkryciem ognia (np.
ne; wynalazek to stworzenie czegoś nowego, co do
odstraszanie dzikich zwierząt, gotowanie jedzenia,
tej pory nie istniało. Nauczyciel pyta uczniów, czy
ogrzewanie obozowisk, zmiana koczowniczego try-
ogień to odkrycie, czy też wynalazek; prosi o uza-
bu życia na osiadły). Uczniowie pod kierunkiem na-
sadnienie.
uczyciela tworzą mapy myśli.
Po krótkiej dyskusji prowadzący rozdaje kolejne
karty pracy (patrz s. 8). Prosi dzieci o ustne odpowiedzi,
Zadanie domowe:
z czym kojarzą im się dane obrazki. Pomaga im
Co kojarzy ci się z zimnem? Narysuj dwa przykłady
ustalić historię oświetlenia. Przy okazji wyjaśnia po-
przedmiotów utrzymujących zimno. W jakim celu je
jęcie chronologii.
stworzono? Przygotuj się do ustnej wypowiedzi na
ten temat.
Autor:
Beata Kozyra – nauczycielka edukacji wczesnoszkolnej i języka polskiego
w Katolickim Zespole Edukacyjnym w Warszawie; autorka podręczników
edukacji przedszkolnej, wczesnoszkolnej i terapii pedagogicznej oraz wielu
materiałów dydaktycznych.
6
Karta pracy. Naturalne i sztuczne źródła ciepła
SŁOŃCE
KOMINEK
ZAPAŁKI
WULKAN
KALORYFER
OGNISKO
PIEC
PARA, WRZĄTEK
7
Karta pracy. Co było pierwsze?
ŁUCZYWO
LAMPA OLIWNA (KAGANEK)
ŻARÓWKA
ŚWIECA
OGNISKO
LAMPA NAFTOWA
8
Zajęcia komputerowe
Moi przodkowie. Tworzymy drzewo genealogiczne
(zajęcia z wykorzystaniem komputerów).
Cele lekcji:
Uczeń:
- wpisuje adres podanej strony w przeglądarce internetowej;
- edytuje zdjęcia w serwisie piZap;
- wyszukuje obrazy za pomocą Grafiki Google;
- loguje się na klasowe konto Google;
- pracuje w edytorze Rysunki Google.
- rozmowa kierowana;
- zadanie interaktywne;
- praca z materiałem wizualnym (zdjęcia, grafiki);
- praca z edytorem zdjęć piZap;
- pogadanka (opcjonalnie);
- praca z edytorem graficznym Rysunki Google.
- komputer z dostępem do internetu1;
- pendrive ze zdjęciami lub rysunkami członków rodziny;
- projektor multimedialny lub tablica interaktywna.
1
Zajęcia te można również przeprowadzić w systemie BYOD (więcej na ten temat: http://bit.ly/1REHJnK).
9
b) dostrzega elementy aktywne na stronie
Zajęcia należy przeprowadzić po obejrzeniu fil-
internetowej, nawiguje po stronach
mu Były sobie człowieki w reżyserii Jamela Deb-
w określonym zakresie […];
bouze’a. Tydzień przed zajęciami nauczyciel prosi
4) tworzy teksty i rysunki:
uczniów o zgromadzenie cyfrowych zdjęć swoich
a) wpisuje za pomocą klawiatury litery, cyfry
i inne znaki, wyrazy i zdania,
krewnych, zwłaszcza rodzeństwa i rodziców. Jeśli
b) wykonuje rysunki za pomocą wybranego
zachodzi taka potrzeba, pomaga sfotografować
edytora grafiki2.
lub zeskanować zdjęcia tradycyjne i zapisać je na
pendrivie. W przypadku braku zdjęć dziecko może
wykonać odpowiednie rysunki w edytorze graficz-
Przebieg lekcji:
nym Paint lub na papierze, a następnie je zeskanować. Nauczyciel zakłada klasowe konto Google
(tutorial: http://bit.ly/1q9SiVR).
Nauczyciel odczytuje zagadkę:
To z nimi mieszkamy,
Uwaga! Jeśli nauczyciel ma do dyspozycji dwie
bardzo ich kochamy.
jednostki lekcyjne z rzędu, może zrealizować zajęcia
Często są zmęczeni,
w jednym dniu, w przeciwnym razie należy rozplano-
więc im pomagamy.
wać działania na dwa spotkania.
Uczniowie odgadują, że rozwiązaniem zagadki
są RODZICE. Nauczyciel mówi, że rodzice stanowią
Powiązania z podstawą programową:
podstawę rodziny, a następnie pyta uczniów, kim
8. Zajęcia komputerowe. Uczeń:
mogą być jej pozostali członkowie. Zapisuje pro-
1) p
osługuje się komputerem w podstawowym
zakresie;
2
3) wyszukuje informacje i korzysta z nich:
zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wy-
a) przegląda wybrane przez nauczyciela
chowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. poz. 803): https://men.gov.pl/wp-content/
strony internetowe […],
uploads/2014/08/zalacznik_2.pdf, s. 13.
10
pozycje na tablicy. Pyta też, czy krewni są dla dzie-
Po wykonaniu zadania nauczyciel rozmawia
ci ważni, co dzieci robią z nimi w domu, podczas
z uczniami o tym, jakie znaczenie miało drzewo
wspólnych wyjazdów itd.
w filmie. Podaje temat lekcji – wprowadza pojęcie
Nawiązując do filmu, nauczyciel pyta, jak wy-
drzewa genealogicznego, wyjaśnia, czym ono jest,
glądała rodzina Simianów, kto był przywódcą,
i zapowiada, że każdy uczeń stworzy własne drzewo
jaka panowała hierarchia. Prosi o porównanie
genealogiczne, wykorzystując przyniesione zdjęcia.3
tej sytuacji z dzisiejszą i wskazanie różnic oraz
FA Z A R E A L I Z A C Y J N A
podobieństw.
Podczas dyskusji należy poruszyć temat miłości
Nauczyciel prosi uczniów, aby zapisali swoje zdję-
braterskiej oraz tego, co braci poróżniło, a co zjed-
cia na pulpicie, a następnie weszli na stronę http://
noczyło. Bardzo ważne jest wskazanie, jakie znacze-
www.pizap.com, która służy do modyfikacji zdjęć.
nie mają relacje członków rodziny Vani i Edwarda
Pokazuje klasie, jak wyeksportować pierwsze zdjęcie
oraz rodzin współczesnych, a także jaki mają wpływ
oraz dodać ramkę i podpis mówiący o tym, kim dla
na rozwój i funkcjonowanie rodziny.
Po tej rozmowie nauczyciel prosi
uczniów, aby włączyli komputery i wpisali w przeglądarkę następujący adres
zadania
interaktywnego:
http://lear-
ningapps.org/watch?v=pk1a84fun16.
Aby ułatwić dzieciom dostęp do zadania, można podać skrócony link (http://
bit.ly/1nIp0wb; do skracania linków
należy wykorzystać stronę https://bitly.
Zrzut strony z zadaniem interaktywnym3
com) lub – jeśli nauczyciel prowadzi
klasowy blog – sporządzić notkę z linkiem przekierowującym do zadania.
3
11
Źródło ilustracji: http://learningapps.org/watch?v=pk1a84fun16.
dziecka jest dany członek rodziny i jak ma
na imię (patrz s. 13). Warto zwrócić uwagę
na to, iż duża liczba ozdobników może zakłócić odbiór zdjęcia.
Uczniowie samodzielnie edytują zdjęcia
najbliższych członków rodziny (w domu lub
w bibliotece będą mogli dokończyć zadanie
i zmodyfikować fotografie np. dziadków).
Po wykonaniu zadania nauczyciel prosi
uczniów o wyszukanie w zasobach internetowych cliparta przedstawiającego drzewo,
które będzie tłem pracy. To dobra okazja, by
nie tylko wytłumaczyć, jak za pomocą filtra
Przykładowy szablon drzewa genealogicznego6
W przypadku pracy z młodszą grupą nauczyciel
wyszukiwarki znaleźć odpowiednią grafikę
(patrz s. 14), lecz także porozmawiać o prawach au-
może pominąć etap wyszukiwania cliparta przedsta-
torskich (warto zwrócić uwagę, że niektóre obrazy są
wiającego drzewo oraz tworzenia szablonu i udo-
na licencji CC BY 3.0 PL, co oznacza, że utwór może
stępnić szablon gotowy do wypełnienia (patrz s. 15).
zostać wykorzystany i zmodyfikowany, ale należy za-
Wtedy powinien podpowiedzieć uczniom, jak w ra-
znaczyć, kto jest autorem oryginalnej grafiki4).
zie potrzeby usunąć lub powielić pole na zdjęcie.6
Następnie nauczyciel prosi uczniów, aby zalogowali się na klasowe konto Google (podaje im
wszystkie potrzebne dane) i otworzyli Dysk, gdzie
Nauczyciel wyświetla prace uczniów za pomocą
za pomocą narzędzia Rysunki Google będą two-
projektora lub tablicy multimedialnej. Może też
rzyć swoje drzewo genealogiczne. Nauczyciel pro-
umieścić pliki na blogu klasowym7 lub w serwisie
si uczniów, aby wybrali opcję „Nowy Rysunek”, po
szkoły.
czym prezentuje, w jaki sposób wstawić drzewo
i wkleić zdjęcia, umieszczając je według określone-
Źródło ilustracji: https://pixabay.com/static/uploads/photo/2013/07/
6
go schematu5 (patrz s. 15). Dzieci wstawiają zdjęcia
18/10/56/tree-163545_960_720.jpg.
i podpisują swoje drzewo.
W tym przypadku można wprowadzić element oceniania rozwojo-
7
wego (uczniowie oceniają prace kolegów na podstawie ustalonych
Więcej na temat licencji: http://creativecommons.pl.
kryteriów) i udostępnić opcję komentowania. Należy przedtem po-
Szablon można zapisać na Dysku, tak aby uczniowie mogli w każdej
rozmawiać z uczniami o kulturze słowa oraz konieczności dbania
4
5
chwili z niego skorzystać.
o ortografię.
Autor:
Joanna Apanasewicz – nauczycielka edukacji wczesnoszkolnej
w Małej Szkole w Koninie Żagańskim pracująca w klasie tabletowej;
członkini grupy Superbelfrzy RP; autorka innowacji edukacyjnych,
scenariuszy i artykułów dotyczących wykorzystania technologii informacyjnokomputerowych w edukacji (publikuje m.in. w kwartalniku „IT w Edukacji”),
współautorka bloga edukacyjnego www.zamiastkserowki.edu.pl.
12
Edytowanie zdjęć w serwisie piZap.com8
1
2
Po wejściu na stronę http://www.pizap.com
Po przejściu do następnego widoku
kliknij „Start”.
kliknij „Edit”.
3
kliknij „Computer”.
4
Odszukaj folder ze zdjęciami i wybierz
jedno z nich.
3
5
Zdjęcie można edytować pod względem technicznym (np. przycinać, obracać, przyciemniać), a także ozdobić naklejkami, ramką lub
tekstem. Po zakończeniu edycji kliknij przycisk
„Save” w prawym górnym rogu.
5
1
8
Źródła ilustracji: http://www.pizap.com oraz https://pixabay.com/static/uploads/photo/2014/09/09/12/28/toy-440043_960_720.jpg.
13
6
Powtórnie kliknij „Save” i zapisz na dysku efekt
swojej pracy.
7
Aby rozpocząć nowy projekt, kliknij „Start a New
piZap” (wtedy cofniesz się do początku) lub
„Keep Editing” (po powrocie do zedytowanego
zdjęcia musisz otworzyć menu i zmienić zdjęcie,
wybierając opcję „Change photo”).
6
7
Wyszukiwanie clipartów w serwisie Google.pl9
1
2
Po wejściu na stronę http://www.google.pl
w prawym górnym rogu okna kliknij „Grafika”.
w okienko wpisz szukaną frazę.
3
Nad wynikami wyszukiwania kliknij „Narzędzia wyszukiwania”, a następnie „Prawa do użytkowania”.
Z rozwiniętego menu wybierz licencję: „Oznaczone do ponownego wykorzystania z modyfikacją”.
1
9
Źródło ilustracji: https://www.google.pl.
14
Praca w edytorze Rysunki Google10
1
Zaloguj się na konto Google.
2
Otwórz menu – kliknij piktogram
przedstawiający dziewięć krateczek (prawy górny róg, obok nazwy profilu) – i wybierz „Dysk”.
2
3
Po przejściu do następnego widoku wybierz: „Nowy” → „Więcej” →
„Rysunki Google”.
3
4
W kolejnej zakładce zobaczysz
nowy plik, któremu należy nadać
nazwę (np. imienazwisko). Aby
nazwać plik, kliknij pole „Rysunek
bez nazwy”.
4
5
Dodaj tło przedstawiające drzewo:
z zakładki „Wstaw” wybierz opcję
„Obraz” i wstaw ilustrację z dysku
komputera lub bezpośrednio z jej
adresu URL.
1
10
5
Źródło ilustracji: https://www.google.pl.
15
6
Rozciągnij tło na cały obszar
rysunku.
6
7
Umieść w koronie drzewa
pola na zdjęcia, wybierając
kolejno: „Wstaw” → „Kształt”
→ „Kształty”.
8
7
Aby wszystkie pola były
jednakowe, skopiuj pierwszy kształt (Ctrl+C) i wklej
(Ctrl+V) tyle razy, ile trzeba.
Po zaznaczeniu pole można
sformatować, nadając mu
inny kolor lub zmieniając
grubość albo styl linii. Pasek
narzędziowy znajduje się tuż
nad rysunkiem.
9
Aby wstawić w wyznaczone
8
pola zdjęcia członków swojej
rodziny, należy zastosować
tę samą metodę co podczas
wstawiania tła.
Nauczyciel może przygotować szablon dla uczniów lub poprosić uczniów, by sami wykonali wszystkie kroki – w takim wypadku powinien skopiować oraz odpowiednio wyciąć dla każdego dziecka poniższą instrukcję i podczas lekcji jedynie kontrolować pracę. Aby utworzyć pliki dla całej
klasy, po zapisaniu rysunku w zakładce „Plik” wybierz opcję „Utwórz kopię” i nadaj rysunkowi nową nazwę (imię i nazwisko kolejnego ucznia).
W ten sposób po wejściu na Dysk Google dzieci będą mogły wybrać swój plik i przystąpić do pracy.
16
Zajęcia komputerowe
Moi przodkowie. Tworzymy drzewo genealogiczne
(zajęcia z wykorzystaniem tabletów).
Cele lekcji:
Uczeń:
- wpisuje adres podanej strony w przeglądarce internetowej;
- edytuje zdjęcia za pomocą aplikacji PicCollage;
- pracuje w edytorze map myśli Mindomo.
- rozmowa kierowana;
- zadanie interaktywne;
- praca z materiałem wizualnym (zdjęcia, grafiki);
- praca z edytorem zdjęć PicCollage;
- praca z edytorem map myśli Mindomo.
- tablet z zainstalowanymi aplikacjami PicCollage i Mindomo;
- zdjęcia lub rysunki członków rodziny;
- projektor multimedialny lub tablica interaktywna.
17
4) tworzy teksty i rysunki:
Zajęcia należy przeprowadzić po obejrzeniu filmu
a) wpisuje za pomocą klawiatury litery, cyfry
i inne znaki, wyrazy i zdania,
b) wykonuje rysunki za pomocą wybranego
Tydzień przed zajęciami nauczyciel prosi uczniów
edytora grafiki2.
o zgromadzenie tradycyjnych zdjęć swoich krewnych.
W przypadku braku zdjęć dziecko może wykonać
odpowiednie rysunki na papierze. Uczniowie insta-
Przebieg lekcji:
lują aplikacje PicCollage i Mindomo .
1
Nauczyciel odczytuje zagadkę:
Uwaga! Jeśli nauczyciel ma do dyspozycji dwie
jednostki lekcyjne z rzędu, może zrealizować zajęcia
To z nimi mieszkamy,
w jednym dniu, w przeciwnym razie należy rozplano-
bardzo ich kochamy.
wać działania na dwa spotkania.
Często są zmęczeni,
więc im pomagamy.
Powiązania z podstawą programową:
Uczniowie odgadują, że rozwiązaniem zagadki
8. Zajęcia komputerowe. Uczeń:
są RODZICE. Nauczyciel mówi, że rodzice stanowią
1) p
osługuje się komputerem w podstawowym
podstawę rodziny, a następnie pyta uczniów, kim
mogą być jej pozostali członkowie. Zapisuje pro-
zakresie;
3) wyszukuje informacje i korzysta z nich:
pozycje na tablicy. Pyta też, czy krewni są dla dzie-
a) przegląda wybrane przez nauczyciela
ci ważni, co dzieci robią z nimi w domu, podczas
wspólnych wyjazdów itd.
strony internetowe […],
b) dostrzega elementy aktywne na stronie
internetowej, nawiguje po stronach
2
w określonym zakresie […];
zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. poz. 803): https://men.gov.pl/wp-content/
Obie aplikacje można bezpłatnie pobrać w sklepie Google Play.
1
18
Nawiązując do filmu, nauczyciel pyta, jak wyglą-
jaśnia, czym ono jest, i zapowiada, że każdy uczeń
dała rodzina Simianów, kto był przywódcą, jaka hie-
stworzy własne drzewo genealogiczne, wykorzystu-
rarchia panowała w stadzie. Prosi, aby uczniowie
jąc przyniesione zdjęcia i/lub rysunki.
porównali tę sytuację z dzisiejszą i wskazali różnice
oraz podobieństwa.
Podczas dyskusji należy poruszyć temat miłości
Nauczyciel prosi uczniów, aby za pomocą tabletów
braterskiej oraz tego, co braci poróżniło, a co zjed-
wykonali zdjęcia zgromadzonych fotografii i/lub ry-
noczyło. Bardzo ważne jest wskazanie, jakie znacze-
sunków, a następnie uruchomili pobraną wcześniej
nie mają relacje członków rodziny Vani i Edwarda
aplikację PicCollage, która służy do modyfikacji zdjęć.
oraz rodzin współczesnych, a także jaki mają wpływ
Pokazuje klasie, jak wyeksportować pierwsze zdjęcie
na rozwój i funkcjonowanie rodziny.
oraz dodać ozdobniki (patrz s. 21). Warto zwrócić
Po tej rozmowie nauczyciel prosi uczniów, aby
uwagę na to, iż duża liczba ozdobników może zakłócić odbiór zdjęcia. 3
włączyli tablety i wpisali w przeglądarkę następujący
adres zadania interaktywnego: http://
learningapps.org/watch?v=pk1a84fun16. Aby ułatwić dzieciom dostęp
do zadania, można podać skrócony link
(http://bit.ly/1nIp0wb; do skracania linków należy wykorzystać stronę https://
bitly.com) lub – jeśli nauczyciel prowadzi klasowy blog – sporządzić notkę
z linkiem przekierowującym do zadania.
Po wykonaniu zadania nauczyciel
Zrzut strony z zadaniem interaktywnym3
rozmawia z uczniami o tym, jakie znaczenie miało drzewo w filmie. Podaje temat lekcji
– wprowadza pojęcie drzewa genealogicznego, wy-
Źródło ilustracji: http://learningapps.org/watch?v=pk1a84fun16.
3
19
Następnie nauczyciel prosi, by uczniowie uruchomili aplikację Mindomo. Prezentuje, w jaki sposób stworzyć drzewo
genealogiczne, dodając zmodyfikowane
zdjęcia oraz krótkie opisy dotyczące poszczególnych osób (patrz s. 21).
Nauczyciel wyświetla prace uczniów za
pomocą projektora lub tablicy multimedialnej. Może też umieścić pliki na blogu
Przykładowe drzewo genealogiczne4
klasowym5 lub w serwisie szkoły.
Uczniowie samodzielnie edytują zdjęcia najbliższych członków rodziny (w domu będą mogli dokoń-
W tym przypadku można wprowadzić element oceniania rozwojo-
5
czyć zadanie i zmodyfikować fotografie np. dziad-
wego (uczniowie oceniają prace kolegów na podstawie ustalonych
ków) i zapisują je w pamięci swojego urządzenia.4
kryteriów) i udostępnić opcję komentowania. Należy przedtem porozmawiać z uczniami o kulturze słowa oraz konieczności dbania
o ortografię.
Źródło ilustracji: zrzut ekranu aplikacji tabletowej Mindomo.
4
Autor:
Joanna Apanasewicz – nauczycielka edukacji wczesnoszkolnej
w Małej Szkole w Koninie Żagańskim pracująca w klasie tabletowej;
członkini grupy Superbelfrzy RP; autorka innowacji edukacyjnych, scenariuszy
i artykułów dotyczących wykorzystania technologii informacyjno-komputerowych w edukacji (publikuje m.in. w kwartalniku „IT w Edukacji”),
współautorka bloga edukacyjnego www.zamiastkserowki.edu.pl.
20
Edytowanie zdjęć za pomocą aplikacji PicCollage
1
Uruchom aplikację
i wybierz opcję „Freestyle”.
2
Za pomocą dostępnych
narzędzi stwórz portret
wybranej osoby. Możesz
dodać krótki opis, np.
wiek, zainteresowania.
3
Aby zapisać plakacik
w pamięci urządzenia,
wybierz przycisk „Done”
w prawym dolnym rogu,
a następnie „Save”.
1
2
Praca w edytorze map myśli Mindomo
1
Uruchom aplikację
i stwórz nową mapę,
klikając opcję „New
Map”. W okienku wpisz
imię dziecka – ta nazwa
pojawi się w centralnym
polu mapy. Od imienia
dziecka poprowadzisz
kolejne gałęzie, czyli
rodziców i rodzeństwo.
1
21
2
Aby dodać gałąź do
kolejnej osoby, zaznacz
to pole i wybierz znak +
w prawym górnym rogu.
2
3
Po dodaniu gałęzi wstaw
zdjęcia. Aby dodać
zdjęcie, zaznacz imię
i z lewego panelu narzędziowego wybierz
ikonkę obrazka. Kliknij
opcję „Camera Images” i poszukaj zdjęcia
w pamięci urządzenia.
Zdjęcia można dodać
również z innych źródeł,
takich jak Flickr czy
galeria Mindomo, lub
wyszukać w sieci (ta
umiejętność może przydać się podczas kolej-
3
nych projektów).
4
Każde pole, na którym
znajduje się zdjęcie,
można zmodyfikować,
zmieniając kolor tła
(„Background”) oraz
formatując czcionkę
(„Font”).
5
Aby zapisać pracę, wybierz literkę „i” umieszczoną w prawym górnym
rogu. Po rozwinięciu
menu wybierz „Export as
Image”. Obraz zostanie
4
zapisany w pamięci urządzenia. Obraz można
również wysłać e-mailem,
wybierając opcję „Share
Map”, a następnie ikonę
poczty Gmail.
22
Czas realizacji tematu: 45 minut
Język polski
Jak się tworzy film animowany? Rozważania
o rodzajach filmowych i technikach animacji.
Cele lekcji:
Uczeń:
- poznaje pojęcia rodzaj filmowy i film animowany;
- poznaje różne techniki animacji i uczy się je odróżniać;
- rozwija umiejętność pracy w grupie.
- metoda poglądowa (oglądanie fragmentów filmów);
- metoda planszy;
- praca w grupach.
- film Były sobie człowieki w reżyserii Jamela Debbouze’a i fragmenty innych filmów;
- rzutnik multimedialny lub tablica interaktywna;
- komputer z dostępem do internetu;
- karty pracy.
23
Przebieg lekcji:
Lekcję należy przeprowadzić po obejrzeniu filmu
Nauczyciel zaczyna lekcję od obejrzenia zwiastuna
filmu Były sobie człowieki (http://www.bylysobiecz-
II. Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń zna
lowieki.pl) w celu ustalenia, jaki rodzaj filmowy re-
[...] teksty kultury wskazane przez nauczyciela.
prezentuje ten obraz. Nauczyciel zadaje pytanie:
2.Analiza. Uczeń:
„Jaki rodzaj filmowy obejrzeliśmy w filmie Były so-
1) dostrzega swoistość artystyczną dzieła;
bie człowieki – czy był to film fabularny, animowa-
2)odróżnia fikcję artystyczną od rzeczywistości;
ny, czy dokumentalny?”. Po odpowiedziach uczniów
7)wyodrębnia elementy dzieła filmowego
nauczyciel dopowiada, że wyróżniamy jeszcze dwa
i telewizyjnego (scenariusz, reżyseria,
rodzaje filmowe: film dydaktyczny (oświatowy) i po-
ujęcie, gra aktorska);
etycki (awangardowy), którymi jednak nie będą się
8)wskazuje cechy charakterystyczne przeka-
zajmować na lekcji.
zów audiowizualnych […], potrafi nazwać
ich tworzywo (ruchome obrazy, warstwa
dźwiękowa);
Nauczyciel dzieli klasę na pięć grup tematycznych
9)omawia akcję, wyodrębnia wątki i wydarze-
(animacja rysunkowa, animacja wycinankowa, ani-
nia;
macja plastelinowa, animacja kukiełkowa, anima-
10) charakteryzuje i ocenia bohaterów.
cja komputerowa) i rozdaje karty pracy (patrz s. 27)
3.Interpretacja. Uczeń:
poświęcone charakterystyce technik animacyjnych.
Uczniowie czytają pytania, na które mają od-
1)odbiera teksty kultury na poziomie dosłownym i przenośnym .
powiedzieć, następnie nauczyciel wyświetla filmy
1
animowane reprezentujące różne techniki animacyjne, korzystając z zasobów udostępnionych na
1
kanałach YouTube Studia Miniatur Filmowych, wy-
twórni SE-MA-FOR i artysty-projektanta Kamila La-
chowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczegól-
szuka, a także na oficjalnej stronie filmu Były sobie
człowieki.
uploads/2014/08/zalacznik_2.pdf, s. 25–26.
24
1
2
3
4
5
1. Animacja rysunkowa (fragment filmu Pomysłowy Dobromir, Studio Miniatur Filmowych, http://bit.ly/1QH23CX). 2. Animacja
plastelinowa (fragment filmu Sponge Ideas, SE-MA-FOR, http://bit.ly/1R3L9Ar). 3. Animacja wycinankowa (fragment filmu Bomba, Kamil Laszuk, http://bit.ly/1VPksP8). 4. Animacja kukiełkowa (fragment filmu Parauszek i przyjaciele, SE-MA-FOR, http://bit.
ly/1meE4Qr). 5. Animacja komputerowa (fragment zwiastuna filmu Były sobie człowieki, http://www.bylysobieczlowieki.pl).
25
Uczniowie ustalają w grupach odpowiedzi na
Przykładowa odpowiedź
Film animowany:
- łączy elementy sztuki filmowej i sztuki plastycznej
- rejestruje kolejne fazy ruchu na pojedynczej klatce filmowej
(24 klatki na sekundę)
- wprawia w ruch (ożywia) obiekty płaskie i trójwymiarowe
- wrażenie ruchu można wypracować za pomocą kamery
filmowej, aparatu cyfrowego, komputera, a także
bezpośrednio na taśmie filmowej
- wyróżniamy kilka technik animacji, m.in. rysunkową
plastelinową, wycinankową, kukiełkową, komputerową
- …
pytania. Po mniej więcej 5 minutach reprezentanci
grup przedstawiają wypracowane wnioski. Nauczyciel pomaga uczniom sformułować wnioski związane z różnymi technikami animacji (może wykorzystać
samouczek Muzeum Animacji SE-MA-FOR dostępny na stronie http://bit.ly/1pNAhMO).
Nauczyciel wykorzystuje metodę planszy, która
W ramach podsumowania lekcji nauczyciel pyta
umożliwia obrazowe zapamiętanie przekazywanych
uczniów, jaką technikę animacyjną wykorzystano
treści i istniejących między nimi powiązań, i prosi
w filmie Były sobie człowieki i jakie możliwości w roz-
uczniów, by stworzyli definicję filmu animowanego.
woju wizji twórczej dała ta metoda.
Nauczyciel rysuje na tablicy schemat, w centrum
którego znajduje się hasło FILM ANIMOWANY, lub
Zadanie domowe:
wyświetla grafikę na tablicy interaktywnej2.
Przynieś na kolejne zajęcia zdjęcie swojej rodziny
ukazujące ważny moment w jej życiu. Przygotuj się
do krótkiego uzasadnienia wyboru.
2
Wykres można wyświetlić ze strony http://bit.ly/1q6LaJt.
Autor:
Anna Równy – trenerka edukacji filmowej PISF, trenerka edukacji
medialnej; liderka Filmoteki Szkolnej na Mazowszu; członkini grupy
Superbelfrzy RP oraz Koalicji Edukacji Medialnej i Cyfrowej; przewodnicząca
Rady Nauczycieli NInA; autorka cyklu podręczników do języka polskiego
„Ponad słowami” dla szkół ponadgimnazjalnych (Nowa Era), scenariuszy
metodycznych i tekstów o tematyce filmoznawczej i medioznawczej.
26
Karty pracy
Grupa 1
Po obejrzeniu fragmentu filmu Pomysłowy Dobromir odpowiedzcie na pytania:
1. W jaki sposób stworzone są postaci w filmie?
2. Jaką technikę ożywiania ich wykorzystali twórcy?
Grupa 2
Po obejrzeniu fragmentu filmu Sponge Ideas odpowiedzcie na pytania:
1. Z jakiego materiału wykonano bohatera i filmowe rekwizyty?
2. W jaki sposób wprawiono postać w ruch?
Grupa 3
Po obejrzeniu fragmentu filmu Bomba odpowiedzcie na pytania:
1. W jaki sposób wprawiono wycinankę w ruch?
2. Za pomocą jakiego sprzętu można zrealizować taki rodzaj animacji?
Grupa 4
Po obejrzeniu fragmentu filmu Parauszek i przyjaciele odpowiedzcie na pytania:
1. Z jakiego materiału wykonane są postaci w filmie?
2. W jaki sposób wprawia się je w ruch na planie?
Grupa 5
Po obejrzeniu zwiastuna do filmu Były sobie człowieki odpowiedzcie na pytania:
1. Czy postacie i scenografię w tym filmie narysowano odręcznie?
2. Czy mamy tu do czynienia z obrazem jednopłaszczyznowym, czy wielopłaszczyznowym?
27
Historia i społeczeństwo
My i nasze potrzeby.
Cele lekcji:
Uczeń:
- dostrzega niepowtarzalność i wyjątkowość każdego człowieka;
- wymienia potrzeby ludzkie: naturalne, bezpieczeństwa, przynależności, uznania i szacunku,
samorealizacji;
- uzasadnia konieczność zaspokajania podstawowych potrzeb człowieka;
- odróżnia cechy fizyczne od cech psychicznych;
- określa własne cechy fizyczne i psychiczne oraz posiadane umiejętności i talenty;
- kształtuje umiejętność myślenia przyczynowo-skutkowego i ćwiczy spostrzegawczość;
- rozwija umiejętność tworzenia narracji obrazkowej;
- poznaje pojęcia społeczność i rodzina;
- wylicza prawa i obowiązki poszczególnych członków rodziny;
- opisuje rolę rodziny w kształtowaniu osobowości człowieka.
- rozmowa nauczająca;
- burza mózgów;
- praca indywidualna;
- metaplan.
- komputer z dostępem do internetu;
- karty pracy;
- rzutnik multimedialny lub tablica interaktywna.
28
Nauczyciel prosi uczniów, aby na przykładzie postaci
z filmu lub osób znanych im z ich życia codziennego
Przed projekcją nauczyciel rozdaje karty pracy
zidentyfikowali cechy odróżniające ludzi od siebie
dotyczące potrzeb bohaterów (patrz s. 31) i prosi
oraz wskazali czynniki łączące osoby należące do tej
uczniów, aby w trakcie oglądania filmu uzupełnili
samej grupy społecznej. Po krótkiej dyskusji uczniowie
pierwsze trzy kolumny.
podejmują próbę wyjaśnienia, czym jest społeczność.
Nauczyciel pyta uczniów, dlaczego ludzie od
najdawniejszych czasów starali się mieszkać blisko
1. Refleksja nad sobą i otoczeniem społecznym.
siebie. Następnie prosi ich, aby zastanowili się, czego do życia potrzebowali bohaterowie filmu. Dzieci
Uczeń:
porównują te potrzeby z potrzebami współczesnych
1) w
yjaśnia, w czym wyraża się odmienność
mieszkańców Ziemi.
i niepowtarzalność każdego człowieka;
Nauczyciel zapisuje na tablicy nazwy pięciu
2) podaje przykłady różnorodnych potrzeb czło-
podstawowych potrzeb człowieka (naturalne, bez-
wieka oraz sposoby ich zaspokajania;
pieczeństwa, przynależności, uznania i szacunku,
3) wyjaśnia znaczenie rodziny w życiu oraz wskazuje przykłady praw i obowiązków przysługu-
samorealizacji) i prosi uczniów, aby spróbowali
jących poszczególnym członkom rodziny1.
uzupełnić czwartą kolumnę w swoich kartach pracy, dopasowując nazwy potrzeb do wynotowanych
Przebieg lekcji:
zachowań bohaterów filmu. W dalszej części lekcji
cając szczególną uwagę na potrzebę samoreali-
Nauczyciel przedstawia uczniom temat lekcji, a na-
zacji. Prowadzący powinien zaakcentować różnice
stępnie prosi ich, aby zaprezentowali informacje
między cechami fizycznymi a psychicznymi ludzi.
uczniowie opowiadają o swoich potrzebach, zwra-
Nauczyciel prosi uczniów, aby przypomnieli sce-
z kart pracy, które wypełniali podczas projekcji filmu.
ny, w których bohaterowie dbali o siebie nawzajem,
okazywali sobie przywiązanie, poświęcenie, troskę
1
i czułość. Wprowadza pojęcie rodziny. Zachęca
dzieci, aby opowiedziały o obowiązkach członków
swojej najbliższej rodziny.
29
Następnie uczniowie otrzymują do wypełnienia
z tworzeniem komiksu za pomocą bezpłatnej apli-
metaplan (patrz s. 32). Po kilku minutach przedsta-
kacji Pixton (patrz s. 33). Uczniowie powinni spo-
wiają efekty swojej pracy. Po omówieniu zadania
rządzić notatki, którymi będą mogli się posiłkować
nauczyciel przedstawia uczniom różnicę między ro-
podczas realizacji zadania.
dziną wielopokoleniową i dwupokoleniową.
Zadanie domowe:
Przygotuj krótki komiks przedstawiający różne
Nauczyciel omawia pracę domową, którą uczniowie
potrzeby współczesnego nastolatka oraz sposoby
mają wykonać na komputerze lub tablecie. Zapo-
ich zaspokajania. Wykorzystaj aplikację Pixton.
znaje klasę ze wszystkimi czynnościami związanymi
Autor:
Bartłomiej Janicki – nauczyciel historii, wiedzy o społeczeństwie
i geografii w Zespole Szkół TAK im. Ireny Sendlerowej w Opolu; członek
grupy Superbelfrzy RP; współpracownik Centrum Edukacyjnego IPN Przystanek
Historia w Warszawie i Regionalnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli
„WOM” w Katowicach; autor książki Polski komiks historyczny (lata
1920–2010), licznych scenariuszy lekcji oraz artykułów poświęconych historii
lokalnej, dydaktyce historii, komiksom historycznym.
30
Karta pracy. Potrzeby bohaterów filmu Były sobie człowieki
Imię bohatera
Czego potrzebuje?
Jak spełnia potrzebę?
31
Nazwa potrzeby
Metaplan
Czy zawsze wypełniasz swoje obowiązki domowe?
Jak jest?
Jak powinno być?
Dlaczego nie jest tak,
jak być powinno?
Co zrobić, aby było tak,
jak być powinno?
32
Praca z aplikacją Pixton
1
Po wejściu na stronę
https://www.pixton.com/pl
w lewej dolnej części ekranu kliknij
przycisk „Pixton dla rozrywki”.
2
Utwórz konto użytkownika. Kliknij
przycisk „Zarejestruj się” w prawej
górnej części ekranu, wypełnij
formularz, wybierając login i hasło. Po założeniu konta aktywuj je,
klikając link przysłany na podany
podczas rejestracji adres e-mail.
3
Po zalogowaniu (przycisk w prawym górnym rogu) kliknij znajdującą się w lewym górnym rogu
ekranu ikonkę z ołówkiem.
33
4
Po przejściu do następnego widoku kliknij „Stwórz teraz komiks”,
następnie wybierz format komiksu
(pasek komiksowy) oraz tryb (dla
początkujących).
5
Wybierz tło komiksu: kliknij
interesujące cię otoczenie (np.
„Dom”), a na kolejnym ekranie
wybierz konkretne miejsce (np.
kuchnia).
6
Określ liczbę postaci, które wystąpią w komiksie, oraz wybierz ich
wygląd.
34
7
Widzisz pierwszy kadr komiksu
z określonym tłem i wybranymi
postaciami. Nad postaciami znajdują się dymki, do których można
dodać tekst. Aby to zrobić, wystarczy kliknąć.
8
Po kliknięciu postaci pod kadrem
pojawią się dodatkowe ikonki
umożliwiające przerzucenie postaci w poziomie, zmianę koloru
skóry, zmianę ułożenia ciała,
wybór mimiki. Ostatnia ikonka
(czerwona ze śmietnikiem) służy do
usunięcia postaci. Po kliknięciu tła
kadru w lewym górnym rogu pojawią się dwie pomarańczowe ikonki
umożliwiające dodawanie postaci
i zmianę tła obrazka.
9
Po ukończeniu pracy nad pierwszym
kadrem można dodać kolejny,
klikając niebieską ikonkę z plusem
w prawym dolnym rogu rysunku.
10
11
Po zakończeniu pracy kliknij
Zapisz komiks na koncie (przycisk
w znajdujący się nad komiksem
„Zapisz na później” w lewej dolnej
napis „Bez tytułu” i wpisz tytuł
części ekranu) lub pobierz go na
stworzonej opowieści obrazkowej.
dysk (przycisk „Pobierz”).
Nauczyciel może użyczyć swojego loginu i hasła uczniom, aby nie musieli oni zakładać swoich kont. Wiele osób może pracować jednocześnie,
wykorzystując jedno konto. Konto w wersji bezpłatnej pozwala na pobranie komiksu na dysk komputera przez tydzień, później można je przechowywać tylko na koncie.
35
Plastyka
Tajemnice malarstwa jaskiniowego.
Malujemy prehistoryczne zwierzęta.
Cele lekcji:
Uczeń:
- opisuje kadr filmu w odniesieniu do sztuki prehistorycznej i nawiązuje do innych scen z filmu;
- przypomina pojęcia: plama barwna, walor, kreska, kontur;
- rozwija umiejętność wskazywania środków wyrazu artystycznego w reprodukcjach malarstwa
jaskiniowego będących pierwszymi przejawami działalności człowieka;
- stosuje techniki plastyczne we własnej pracy twórczej;
- rozwija umiejętność pracy w grupie.
- ilustracyjna (pokaz slajdów);
- praca w grupach;
- praca praktyczna.
- rzutnik multimedialny lub tablica interaktywna;
- karty pracy;
- arkusze szarego papieru;
- pastele suche;
- węgle rysunkowe;
- gruboziarnisty papier ścierny (20 lub 40);
- pędzle szczecinowe.
36
pejskiego dziedzictwa kultury oraz opisuje ich
Lekcję należy przeprowadzić po obejrzeniu filmu Były
funkcje i cechy charakterystyczne na tle epoki
sobie człowieki w reżyserii Jamela Debbouze’a oraz
(posługując się podstawowymi terminami i po-
po omówieniu materiału teoretycznego o malarstwie
jęciami właściwymi dla tych dziedzin sztuki)1.
jaskiniowym okresu prehistorycznego. Uczniowie powinni znać podstawowe środki wyrazu plastyczne-
Przebieg lekcji:
go: plama barwna, walor, kreska, kontur. Na wcześniejszej lekcji trzeba przygotować arkusze szarego
papieru, które będą imitować skałę: arkusze należy
Po podaniu tematu lekcji nauczyciel wyświetla kadr
pognieść, namoczyć i pozostawić do wyschnięcia na
z filmu (patrz s. 39) i prosi uczniów o opisanie sce-
płaskiej powierzchni lub rozwiesić na linkach.
ny oraz wskazanie roli jaskini i znaczenia malunków naskalnych zwierząt w życiu człowieka czasów
prehistorycznych.
1. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych
w nich informacji – percepcja sztuki. Uczeń:
Kadr przedstawia Diego i Edwarda stojących w grocie skalnej.
Za nimi znajduje się malowidło wynalezione przez Diego,
przedstawiające „brzyduty” (mamuty). Bohater w filmie
domalowuje do istniejącego malowidła jakieś elementy,
używając kawałka skały lub drewna pozostawiającego ślad
(barwiącego). Malowidłom przypisywano znaczenie magiczne,
związane m.in. z przygotowaniami do polowania. W jaskiniach,
co również jest ukazane w filmie, odbywały się rytualne tańce.
W grotach znajdowały się także trofea z polowań, np. głowa
mamuta. Bohaterzy filmu podziwiali potęgę natury, doceniali jej
użyteczność, np. ogień zdobyty po uderzeniu pioruna i klejące
właściwości żywicy drzewa.
2)korzysta z przekazów medialnych oraz stosuje
ich wytwory w swojej działalności twórczej
(zgodnie z elementarną wiedzą o prawach
autora).
2. T
worzenie wypowiedzi – ekspresja przez sztukę.
Uczeń:
1)podejmuje działalność twórczą, posługując
się podstawowymi środkami wyrazu plastycznego […] w kompozycji na płaszczyźnie […]
(stosując określone materiały, narzędzia
i techniki właściwe dla tych dziedzin sztuki);
3. Analiza i interpretacja tekstów kultury – recepcja
1
sztuki. Uczeń:
2)rozpoznaje wybrane dzieła architektury i sztuk
plastycznych należące do polskiego i euro-
37
giel rysunkowy, a plamę barwną maluje pastelem.
Nauczyciel wyświetla ilustracje przedstawiające ma-
Uczniowie mogą pastel sproszkować na papierze
lowidła z Lascaux, Altamiry i Cueva de las Manos
ściernym i nanosić go pędzlem lub palcami. Obok
(patrz s. 40). Prosi uczniów, by przypomnieli, jakimi
zwierzęcia, za pomocą tej samej techniki, uczniowie
środkami plastycznymi posługiwali się autorzy malo-
wykonują obrys swojej dłoni, na której się podpisu-
wideł oraz jaka dominuje kolorystyka.
ją. Nauczyciel nadzoruje czynności uczniów, udziela
wskazówek praktycznych, zwraca uwagę na estetykę
prac.
- wyraźna czarna lub brunatna kreska, która stanowi kontur,
obrysowuje zwierzęta
- ciepłe kolory: jasne i ciemne brązy, ciemne czerwienie,
ciemne żółcienie (ochra)
- walor (odcienie jednego kolory przechodzące od jasnego do
ciemnego)
Uczniowie prezentują swoje prace, wieszają je na
sznurku obok siebie. Wypowiadają się na temat
wrażeń towarzyszących działaniu artystycznemu.
Nauczyciel informuje, że w ten sposób stworzyli wła-
Nauczyciel dzieli uczniów na czteroosobowe gru-
sną ścianę „prehistorycznej jaskini”. Ocenia prace
py. Każdej grupie przydziela jeden arkusz papieru
uczniów.
oraz zestaw do rysowania (węgle, suche pastele).
Zadaniem dzieci jest wykonanie pracy plastycznej
Zadanie domowe:
inspirowanej malowidłami z Lascaux – każdy uczeń
Przedstaw scenę z malarstwa jaskiniowego, kierując się
rysuje swoje zwierzę, wykorzystując do konturu wę-
wskazówkami zawartymi w karcie pracy (patrz s. 41).
Autor:
Tadeusz Banowski – nauczyciel języka polskiego, wiedzy o kulturze
i zajęć filmowych w liceum Zespołu Szkół im. Cypriana Kamila Norwida
w Nowym Mieście Lubawskim; pasjonat sztuki, filmu; trzykrotny laureat
w ogólnopolskim konkursie na modelowe programy nauczania zgodne
z nową podstawą programową.
38
Kadr z filmu Były sobie człowieki
Przykłady malarstwa jaskiniowego
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Źródła ilustracji:
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/42/Lascaux,_horse.JPG
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1d/Lascaux,_Megaloceros.jpg
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9a/Lascaux_horse_replica.jpg
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/cc/AltamiraBison.jpg
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1e/Lascaux_painting.jpg
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f4/SantaCruz-CuevaManos-P2210651b.jpg
40
Zanim farba wyschnie, lekko spryskaj pracę wodą (kolory się rozmyją). Na końcu czarną farbą nanieś kontury zwierząt. Pamiętaj o właściwym doborze kolorów.
Sposób wykonania. Podłóż rysunek pod flizelinę, wykonaj szkic zwierząt ołówkiem (odrysuj), następnie nanieś plamy barwne na zwierzęta oraz tło.
zwierzę – domowe lub wymyślone.
Przedstaw scenę z malarstwa jaskiniowego. Wykorzystaj poniższy rysunek, farby plakatowe i flizelinę formatu A4. Rysunek możesz uzupełnić o własne
Karta pracy. Zadanie domowe
Źródło ilustracji: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/bd/Lascaux-diverticule-f%C3%A9lins.jpg
41
Godzina wychowawcza
Życie w rodzinie i we wspólnocie.
Cele lekcji:
Uczeń:
- poznaje zagadnienia dotyczące wspólnoty i rodziny;
- uświadamia sobie znaczenie terminów rodzina bliższa i rodzina dalsza;
- wzbogaca słownictwo związane z rodziną.
- burza mózgów;
- pogadanka;
- dyskusja piramidowa (śnieżna kula);
- praca w grupach;
- praca indywidualna.
- karty pracy;
- arkusz szarego papieru;
- pisaki.
42
Przebieg lekcji:
Przed projekcją nauczyciel prosi uczniów, by zwrócili
Nauczyciel podaje uczniom temat lekcji. Przypomi-
uwagę, jak funkcjonowały prehistoryczne wspólnota
na, że podczas projekcji filmu mieli zwrócić uwagę
i rodzina.
na to, jak funkcjonowała wspólnota i rodzina prehistoryczna.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe dla
przedmiotu etyka.
Nauczyciel prosi, by uczniowie spróbowali wyjaśnić,
1. Poznawanie siebie, dostrzeganie cech indywidu-
jak wyglądało życie prehistorycznej wspólnoty, ja-
alnych własnych i najbliższych osób.
kie role odgrywali w filmie poszczególni członkowie
9. Uzasadnianie opinii, wydawanie sądów, kryteria
wspólnoty (np. Edward, Lucyna). Następnie rozbu-
ocen, między innymi w odniesieniu do zjawisk
dza ciekawość poznawczą uczniów, wyjaśniając po-
społecznych na poziomie małej grupy, społecz-
niże pojęcia:
ności szkolnej i społeczności lokalnej.
- wspólnota – zbiorowość ludzka związana
ze sobą materialnie, uczuciowo, żyjąca
Treści nauczania – wymagania szczegółowe dla
w gromadzie, bardziej lub mniej zależna od
przedmiotu wychowanie do życia w rodzinie.
siebie, wywierająca na siebie wpływ; termin
2. Przekaz wartości i tradycji w rodzinie, wspólne
dotyczy czasów prehistorycznych, społeczeństw
świętowanie, spędzanie wolnego czasu.
pierwotnych;
- rodzina – mała grupa społeczna składająca się
3. Więź rodzinna, związki uczuciowe i inne relacje
w rodzinie; konflikty i ich rozwiązywanie .
z rodziców, dzieci i krewnych;
1
- rodzina bliższa – małżonkowie (mąż, żona),
rodzice, rodzeństwo, dziadkowie;
1
- rodzina dalsza – krewni typu ciotka wujek czy
kuzynostwo;
zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczegól-
- rodzina z więzów krwi – spokrewniona w sposób
naturalny (brat, siostra, tata, mama);
uploads/2014/08/zalacznik_2.pdf, s. 64, 65.
43
- rodzina spowinowacona – rodzina „wybrana”
wspólne oglądanie fotografii, granie w gry plan-
(przez innych – np. mąż kuzynki, zięć, teść czy
szowe, wspólne czytanie, śmigus-dyngus, mikołaj-
teściowa; przez nas samych – mąż, żona).
ki, wspólne biesiadowanie, śpiewanie). Następnie
nauczyciel proponuje zabawę w skojarzenia: liderzy
Nauczyciel prosi uczniów, by zastanowili się,
grup prezentują swoje fiszki na forum klasy, pozo-
czym różniła się wspólnota pierwotna od rodziny.
stali uczniowie próbują odgadnąć znaczenie pikto-
Zadaje pytania pomocnicze:
gramów. Grupa, która odgadnie najwięcej pikto-
- Czy wszyscy bohaterowie filmu byli
gramów, zwycięża.
Na potrzeby zadania 3 nauczyciel rozdaje karty
spokrewnieni?
- Co łączyło wspólnotę, a co łączy rodzinę?
pracy z kadrami z filmu (patrz s. 49). Prosi uczniów,
by zastanowili się, co przedstawia ilustracja i jakie
Nauczyciel zapisuje odpowiedzi uczniów na arku-
uczucia towarzyszą bohaterom. Liderzy grup prezen-
szu szarego papieru pod hasłami RODZINA i WSPÓL-
tują swoje stanowisko. Na koniec uczniowie ustala-
NOTA. Jeśli trzeba, naprowadza: wspólne interesy,
ją wspólne stanowisko.
majątek, więzy krwi, zdobywanie pożywienia.
Nauczyciel zapowiada, że uczniowie wykonają
teraz trzy zadania.
Nauczyciel prosi, by uczniowie powiedzieli, jakie
Na potrzeby zadania 1 nauczyciel dzieli uczniów
role odgrywają poszczególni członkowie rodziny
na cztery grupy. Rozdaje karty pracy, na których
i wspólnoty. Prosi o wyjaśnienie, które pojęcie jest
widnieją ilustracje mebli (patrz s. 45). Prosi, by
szersze: rodzina czy wspólnota. Pyta, jakie uczucia
uczniowie wspólnie zastanowili się, jakie aktywności
towarzyszą uczniom podczas uroczystości, świąt i ry-
w rodzinie kojarzą im się z danymi przedmiotami,
tuałów rodzinnych.
i zapisali na karcie pracy swoje propozycje, np. łóżko – sen, odpoczynek; fotel – siedzenie, czytanie;
Zadanie domowe:
stół – posiłek, rozmowa; szafa – przechowywanie.
1. Przedstaw schemat rodziny w wybranym utworze
Po zaprezentowaniu efektów swojej pracy uczniowie
literackim. Wskaż, jakie role odgrywają poszcze-
wspólnie zastanawiają się, który z mebli najbardziej
gólni członkowie tej rodziny. Uzasadnij swój wy-
integruje współczesną rodzinę. W grupach tworzą
bór przykładami.
2. Znajdź w słowniku frazeologicznym (papiero-
mapę uczuć – piszą, jakie uczucia im towarzyszą
wym bądź internetowym) pięć związków fraze-
przy wymyślonych przez nich czynnościach.
ologicznych związanych z rodziną i wyjaśnij ich
W ramach zadania 2 nauczyciel rozdaje fiszki,
znaczenie.
na których uczniowie mają stworzyć piktogramy rodzinnych zajęć, rytuałów, uroczystości i tradycji (np.
Autor:
Beata Kozyra – nauczycielka edukacji wczesnoszkolnej i języka polskiego
w Katolickim Zespole Edukacyjnym w Warszawie; autorka podręczników
edukacji przedszkolnej, wczesnoszkolnej i terapii pedagogicznej oraz wielu
materiałów dydaktycznych.
44
Karta pracy. Zadanie 1
Grupa 1
Jakie aktywności w rodzinie kojarzą się z poniższym meblem?
SZAFA
45
Grupa 2
ŁÓŻKO
46
Grupa 3
STÓŁ
47
Grupa 4
FOTEL
48
Grupa 1
Grupa 2
49
Grupa 3
Grupa 4
50
O filmie
KOMEDIA EWOLUCYJNA DLA CALEJ RODZINY
Kiedy Edek spadł z drzewa i poznał Lucy,
świat stanął u progu nowej epoki.
Dwa miliony lat temu, tuż po obiedzie, młody małpolud o imieniu
Edward spadł z drzewa, na którym od zawsze mieszkali wszyscy
przedstawiciele jego gatunku. Upadając, złamał przednią łapę.
Chcąc przeżyć, musiał nauczyć się chodzić na dwóch nogach,
wymyślić ogień, narzędzia i... potrawkę z królika. Kiedy spotka
Lucy, świat stanie na głowie, a człowieki pospadają z drzew.
51
EDEK
(
)
Cześć, nazywam się Edward! Jestem synem króla,
chociaż zawsze myślałem, że nie mam rodziców. Ian
adoptował mnie, gdy byłem bardzo malutki. Może
nie jestem najsilniejszy, ale za to nie brakuje mi
sprytu! Opowiem wam, jak to było naprawdę z tą
prehistorią!
LUCY (ZBOROWSKA)
ZOF IA
Lucy to moja piękna narzeczona. Zanim
zechciała nią zostać, musiałem się bardzo
postarać i wykazać. Nie zawsze łatwo jest
być z Lucy... zwłaszcza gdy ma zły humor.
Ale i tak prawdziwy z niej anioł!
52
IAN
( GREBSKI )
KRZYSZT OF
Uwielbiam go! Zawdzięczam mu życie. Wychował
mnie jak własnego syna. Nie zawsze można
zrozumieć, co mówi, ale najważniejsze jest
przecież porozumienie serc, prawda?
ZÓLWIOTRUS
Dłuuugie łapy, dłuuuga szyja, ostry dziób.
Żółwiotruś to dopiero ptak! Pancerz bardzo
dobrze go chronił, ale także spowalniał bieg.
Musiał go zrzucić w drodze ewolucji.
53
O FILMIE
tytuł oryginalny: Pourquoi j'ai pas mangé mon père
tytuł polski: Były sobie człowieki
kraj produkcji: Francja
produkcja: Pathé, Boréales, Kissfilms, M6 Films, Umédia, Cattleya
gatunek: komedia/animacja/przygodowy
czas: 95 minut
film powyżej 6. roku życia
REALIZATORZY
reżyseria: Jamel Debbouze
scenariusz: Jamel Debbouze, Frédéric Fougea
muzyka: Jean Goudier, Jean-Paul Hurier, Johann Nallet
animacja: Frédéric Vandenberghe
producent: Marc Miance
W ROLACH GŁÓWNYCH
W POLSKIEJ WERSJI JĘZYKOWEJ WYSTĘPUJĄ
Edek: Maciej Musiał
Lucy: Zofia Zborowska
Wiedźma: Maria Winiarska
Król: Wiktor Zborowski
www.bylysobieczlowieki.pl
DYSTRYBUCJA W POLSCE
Best Film CO
DATA PREMIERY W POLSCE
13 maja 2016

Pobierz materiały - Były sobie człowieki

Transkrypt

Podobne dokumenty

Strona wyświetli wyniki wyszukiwania. Kliknij na link.