koncepcja wykorzystania mailingu sekwencyjnego i technik

Agenor HOFMANN-DELBOR, Politechnika Szczecińska, Szczecin
KONCEPCJA WYKORZYSTANIA MAILINGU SEKWENCYJNEGO I
TECHNIK WSPOMAGAJĄCYCH TWORZENIE TREŚCI PRZY
ZDALNYM NAUCZANIU JĘZYKÓW OBCYCH
Streszczenie. Rozważana w niniejszym referacie koncepcja powstała na bazie
licznych doświadczeń z mailingiem sekwencyjnym. Systemy wykorzystujące ów
mailing są sposobem na efektywne nawiązywanie i utrzymywanie trwałej relacji z
respondentem. Jej efektem jest wyższa skuteczność kampanii zarówno
edukacyjnych, jak i komercyjnych. Omawiana koncepcja zakłada także
minimalizację kosztów lokalizacji materiałów edukacyjnych w ramach nauczania
języków obcych, poprzez wykorzystanie nowatorskich technik wspomagających
tworzenie treści.
1. GENEZA OMAWIANEGO SYSTEMU
Choć zdalna edukacja nie jest już z całą pewnością żadną nowością, to dopiero od kilku lat
można mówić o prawdziwym rozkwicie systemów e-learningowych. Główną przyczyną jest,
oprócz coraz lepszych systemów, wzrost przepustowości łącz internetowych oraz
popularyzacja tego medium. W konsekwencji powstały portale edukacyjne, wokół których
skupiają się setki, a nawet tysiące osób, najczęściej uczestników ściśle profilowanych kursów.
Istnieje obecnie przynajmniej kilkanaście dużych platform dla systemów klasy LMS (Learning
Management Systems). Większość z nich ma charakter komercyjny, jednakże także
rozwiązania z grupy Open Source zdobywają coraz większe uznanie, dla przykładu warto
wymienić bardzo dynamicznie rozwijającą się platformę Moodle. Choć systemy te nie są
tematem niniejszego artykułu, warto je wspomnieć ze względu na ich ścisłą interakcję z
systemami tworzenia i emisji wiadomości wysyłanych do dużych grup respondentów.
Większość platform LMS ma obecnie specjalne moduły do tworzenia treści, najczęściej w
postaci edytorów podobnych do MS Word, jednakże tylko część posiada możliwość pracy z
modułami masowej wysyłki wiadomości. Tak zwane autorespondery [7], bo o nich mowa, są
obecnie jednym z najważniejszych narzędzi umożliwiającymi tworzenie lojalnej i otwartej na
informacje społeczności skupionej wokół danego tematu bądź portalu.
2. MAILING SEKWENCYJNY- HISTORIA, PRAKTYCZNE DOŚWIADCZENIA,
PRZYSZŁOŚĆ
Wraz z popularyzacją poczty elektronicznej powstały systemy, które przesyłały daną
wiadomość do dużej grupy odbiorców. Tak zwany mass-mailing[9], bo o nim mowa, stał się
początkowo potężnym narzędziem marketingowym, za pomocą którego reklama mogła
docierać do odbiorcy po najmniejszym możliwym koszcie. Odbiorcy zresztą zmieniali się wraz
72
A. Hofmann-Delbor
z rozwojem Sieci, także w warstwie społecznej, jak pisze Greenspun – „narzędzia współpracy
mogą umożliwić niektórym ludziom przeprowadzenie się z dala od miast i równoczesne
wykonywanie pracy związanej ze środowiskiem miejskim.”[4]. Niestety, bardzo szybko mailing
masowych przerodził się w zjawisko zwane spamem. Dziś dotyka on praktycznie każdego
użytkownika poczty elektronicznej. Oprócz zwykłego utrudniania życia, stał się on poważnym
problemem także z punktu widzenia działów marketingu, gdyż konsekwencją powszechności
spamu jest to, że mailing masowy drastycznie obniżył swoją skuteczność. Respondenci zaczęli
odruchowo usuwać wiadomości od nieznanych nadawców, w szczególności wiadomości
masowe. Co więcej, spam stał się często przyczyną poważnych problemów natury technicznej,
przepełnionych kont, nadmiernego ruchu w sieci itd. Szacuje się, że obecnie spam to grubo
ponad 80% poczty elektronicznej rozsyłanej na świecie. Wymusiło to na ustawodawcach wielu
państw stworzenia odpowiednich prawnych ograniczeń dla rozpowszechniania spamu.
Przepisy takie powstały także w Polsce.
Konsekwencją wprowadzenia prawnych uregulowań tematyki wysyłki wiadomości
masowych stała się konieczność samodzielnej rejestracji użytkowników. Miało to także plusy,
dzięki samodzielnemu zapisywaniu się na daną listę mailingową (grupę adresatów danego
mailingu) bazy respondentów stały się lepiej dopasowane, a użytkownik końcowy rozpoznawał
emitenta.
Szybko okazało się, że wysłanie pojedynczej wiadomości z reklamą, informacją lub
materiałem edukacyjnym zaczęło być mniej skuteczne niż dotychczas. Respondent, który jest
„odporny” na aktualną sytuację (spam, zalew wiadomości reklamowych) przeczyta daną
wiadomość i wykona żądaną akcje tylko przy założeniu, że istnieje trwała relacja zaufania
między nadawcą i odbiorcą, innymi słowy – jeśli zna nadawcę i interesuje go treść, która jest
mu dostarczana. Badania wykazały, że dużo skuteczniejsze jest odpowiednie porcjowanie
informacji, wysyłanie serii wiadomości przygotowujących respondenta do otrzymania finalnej,
niż od razu przesłania najistotniejszej treści. Stąd właśnie idea mailingu sekwencyjnego, w
ramach którego przeprowadzana jest emisja serii wiadomości w odpowiedniej kolejności i
odstępach czasu.
Niekomercyjne zastosowania mailingu sekwencyjnego wykorzystuje znaczna część
serwisów edukacyjnych, w Polsce jednym z prekursorów był Instytut Winfor, w ramach
którego przeprowadzono eksperymenty badające skuteczność takiego mailingu. Badania
dotyczyły respondentów mailingu związanego z portalem Prawojazdy.com.pl, który
przygotowuje kursantów do zdania egzaminu teoretycznego na prawo jazdy. W drodze
eksperymentów uzyskano bardzo niski współczynnik rezygnacji z otrzymywania kolejnych
wiadomości. Poniżej przedstawiono przykładową wizualizację wyników badań.
Koncepcja wykorzystania mailingu sekwencyjnego i technik wspomagających tworzenie...
73
Rys. 1. Efekty mailingu sekwencyjnego. Liczby wystąpień najważniejszych reakcji
respondentów[11]
Widać zatem, że mailing sekwencyjny może być także skutecznym narzędziem elearningowym. W przypadku nauki języków obcych spełnione są najważniejsze warunki, dla
uzyskania wysokiej efektywności: istnieje dużo materiału, który należy dostarczać kursantom
w odpowiednim czasie i w odpowiedniej ilości (np. realizując zróżnicowanie wg poziomu
trudności), istnieje także duża płynność w samej warstwie rejestracji użytkowników. Jest to
proces ciągły i wszystko wskazuje, iż należy spodziewać się tendencji wzrostowej w kwestii
liczby użytkowników serwisów edukacyjnych/zdalnej edukacji.
Dodatkowo warto wspomnieć o jeszcze jednej korzyści, dzięki metodom logiki rozmytej [5]
możliwe jest odpowiednie klasyfikowanie respondentów i w konsekwencji docieranie do nich
ze ściśle profilowanymi wiadomościami.
3. KONCEPCJA MAILINGU SEKWENCYJNEGO
Autorska koncepcja mailingu sekwencyjnego rozszerza znacząco możliwości typowych
autoresponderów. Po pierwsze system jest w pełni adaptacyjny, po drugie rozbudowany jest
on o moduł authoringowy (omówiony szerzej w punkcie „Techniki wspomagające tworzenie
treści”). Adaptacyjność zapewniona jest dzięki zastosowaniu cech algorytmu ACO (Ant
Colony Optimization). Algorytm ten stosowany jest w licznych problemach odnajdowania
optymalnej ścieżki metodami heurystycznymi. Jak pokazuje jeden z twórców algorytmu,
można go stosować właściwie w każdym zadaniu z problemem sekwencyjności zdarzeń [1].
Uniwersalność algorytmu uwidoczniono również w licznych innych artykułach [3] i książkach
[2] poruszających temat optymalizacji za pomocą algorytmu mrowiskowego.
W przypadku mailingu sekwencyjnego zadanie naukowe opiera się w głównej mierze na
znalezieniu optymalnej ścieżki mailingowej, na którą składa się kolejność wiadomości oraz
74
A. Hofmann-Delbor
czas emisji. W bardziej dokładnym ujęciu tematu mamy tu także do czynienia z wersjami
wiadomości oraz profilowanym doborem treści.
4. TECHNIKI WSPOMAGAJĄCE WORZENIE TREŚCI.
Tworzenie dokumentacji to proces, który od wielu lat nie ulegał większym zmianom.
Dopiero wraz z upowszechnieniem tematyki lokalizacji dokumentacji i produktów, stało się
jasne, że dotychczasowy model pracy przestał być wystarczający. Głównym powodem
wprowadzenia nowych pomysłów już na etapie tworzenia treści były oszczędności.
Niejednokrotnie okazywało się, że bardzo podobny tekst był już wcześniej przetłumaczony i
napisanie go przez autora w inny sposób (zmiana szyku itp.) powodowało konieczność
tłumaczenia go od nowa, co oczywiście zwiększało drastycznie koszty całego projektu.
Koncepcja narzędzi wspomagania tworzenia treści, zwanych często narzędziami
authoringowymi [10], powstała na bazie ogromnego sukcesu narzędzi wspomagania
tłumaczeń. Systemy te korzystają z centralnej bazy danych do przechowywania całej
przetwarzanej treści. Na tej podstawie generowane są podpowiedzi dla tłumacza. Na podobnej
zasadzie funkcjonują systemy wspomagania procesu tworzenia treści. Autorzy dokumentacji
korzystają ze specjalnej bazy danych, w której zgromadzono cały materiał utworzony do tej
pory. W praktyce umożliwia to generowanie dla autorów informacji na temat podobieństwa
aktualnie wprowadzonego zdania lub akapitu do wcześniej utworzonej treści. Nie jest to
oczywiście tylko kwestia samego podobieństwa, ale przede wszystkim przyszłych
oszczędności. Już na tym etapie autorzy wiedzą, że napisanie danego fragmentu tekstu w inny
sposób może drastycznie obniżyć dalsze koszty lokalizacji.
Lokalizacja nie jest procesem powiązanym wyłącznie z projektami komercyjnymi, coraz
więcej projektów Open Source lub ściśle niekomercyjnych projektów edukacyjnych wymaga
lokalizacji na wiele języków. Ograniczenie kosztów już na etapie tworzenia dokumentacji to
nieoceniony sposób na przyspieszenie etapu finalnej publikacji, a także na przygotowanie
większej liczby materiałów w ramach tego samego budżetu.
5. PODSUMOWANIE
Jak pokazano mailing sekwencyjny oraz techniki związane ze wspomaganiem tworzenia
treści można z powodzeniem stosować w dowolnej dziedzinie edukacji zdalnej, w
szczególności przy nauce języków obcych,
LITERATURA
1.
2.
3.
4.
L. M. Gambardella and M. Dorigo. HAS-SOP: An hybrid ant system for the sequential
ordering problem. Technical Report IDSIA-11-97, IDSIA, Lugano, Switzerland, 1997.
E. Bonabeau, M. Dorigo, and G. Theraulaz. From Natural to Artificial Swarm
Intelligence. Oxford University Press, 1999.
Dorigo M., G. Di Caro & L. M. Gambardella (1999). Ant Algorithms for Discrete
Optimization. Artificial Life, 5(2):137-172.
Greenspun P., „Publikuję w Internecie”, Kaufmann Publishers, San Francisco 1999
Koncepcja wykorzystania mailingu sekwencyjnego i technik wspomagających tworzenie...
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
75
Zdzisław Pawlak, Rough Sets. Theoretical Aspects of Reasoning, Wydawnictwo
Politechniki Warszawskiej, Warszawa, 1990
Roman Podraza, Adam Jurkowski, Coefficient of Credibility in Rough Set System, the 22
nd. IASTED International Conference on Artificial Intelligence and
Applications (AIA), Insbruck, Austria, 2004
T.C. Watts, "Introduction to the Sequential Autoresponder for Email Marketing",
www.TopEmailMarketingSoftware.com, 2006
Debbie Weil, "Autoresponders Can Boost Efficiency and Effectiveness", WordBiz Report,
2006
Gene Heratori, "The Plan or the Trash Can: An Email Marketing Guide",
http://www.dmconfidential.com/blogs/column/Marketing/1008/, 2006
Agenor Hofmann-Delbor, Antoni Wiliński, Authoring techniques in creating content for
sequential mailing, Polish Journal of Environmental Studies, Vol. 15, No. 4C, 2006, s 199202
A. Wiliński, J. Reiter, A.Hofmann-Delbor, „Badanie stopnia akceptacji e-maila przez
respondentów niekomercyjnego mailingu sekwencyjnego”, Metody Informatyki
Stosowanej w Technice i Technologii, Szczecin 2004, s
Silver Y., „Million Dollar E-mails“, www.milliondollaremails.com , 12/2004
Abramek K. Twój darmowy autoresponder, MiK, 2003, www.autoresponder.pl 12/2004
AUTHORING TOOLS AND SEQUENTIAL MAILING
CONCEPT FOR THE PURPOSE OF LINGUSTIC ELEARNING COURSE
Summary. Author describes a concept of combining new marketing technology
called sequential mailing with specific authoring techniques used so far only in the
localization industry. This would allow creating a complex, but efficient e-learning
system, used f.e. for language courses. Also described is the origin of the
proposed solutions and the background of the current mass-mailing situation.