wyklad 1-pdf
Transkrypt
wyklad 1-pdf
BIOLOGIA ZWIERZĄT Z ZOOGEOGRAFIĄ Dr Karolina Bącela-Spychalska [email protected] Zaliczenie zajęć Zaliczenie ćwiczeń + Egzamin testowy Prowadzący ćwiczenia: dr M. Płóciennik (x6) dr K. Bącela-Spychalska (x2) 8 ćwiczeń 14.45 – 17.00 Nie ma zajęć 21.05.2011 literatura literatura SPOSOBY ROZMNAŻANIA SIĘ BEZKRĘGOWCÓW Rozmnażanie i rozwój zwierząt Jolanta Wiedeńska Definicja rozmnażania Weisz, 1977: termin „jednostka reprodukcyjna” Rozmnażanie jest to wytwarzanie przez organizm macierzysty jednostki reprodukcyjnej, która na drodze dalszego rozwoju przekształca się w dojrzały organizm potomny. Typy rozmnażania Rozmnażanie bezpłciowe (wegetatywne): - podział - schizogonia - sporogonia - strobilizacja - pączkowanie - regeneracja - poliembrionia Rozmnażanie płciowe (generatywne): - izogamia - anizogamia - oogamia - partenogeneza = dzieworództwo rozmnażanie bezpłciowe nowy osobnik powstaje bez udziału specjalnych komórek rozrodczych – gamet podział osobnik rodzicielski przestaje istnieć!!! podział podłużny podział poprzeczny wiciowiec pantofelek FILM Nereis diversicolor schizogonia podział jądra i cytoplazmy w obrębie jednej komórki, w wyniku którego powstaje wiele komórek potomnych Plasmodium sp. strobilizacja wielokrotny podział poprzeczny pączkowanie osobnik potomny odpączkowuje od macierzystego, który nie traci swojej indywidualności Eunice viridis palolo pąki zimowe i ciała redukcyjne grupy niezróżnicowanych komórek, otoczone błonami etc. chroniącymi je przed środowiskiem zewnętrznym Ciała redukcyjne gąbek morskich Gemule gąbek słodkowodnych Statoblast mszywioła Cristatella mucedo regeneracja morfalaksja – odtwarzanie całego organizmu z jego fragmentów gąbki, polipy parzydełkowców, płazińce, pierścienice, szkarłupnie 200 osobników 64 osobników 279 osobników poliembrionia podział zapłodnionej komórki jajowej - bliźnięta jednojajowe Copidosoma floridanum rozmnażanie płciowe związane z wytworzeniem gamet - w wyniku zapłodnienia dochodzi do powstania zygoty typy gamet rozmnażanie hermafrodytyczne hermafrodytyzm, hermaphroditismus obojnactwo obupłciowość Hermafrodyta – syn Hermesa i Afrodyty samozapłodnienie - rzadko (tasiemce) zaplemnienie krzyżowe - często FILM rozmnażanie rozdzielnopłciowe rozdzielnopłciowość, gonochorismus biseksualizm dwupłciowość amfigonia, gr. amfi – obydwa, gonos – rodzenie dymorfizm płciowy gr. dis – podwójnie, morphe – kształt dymorfizm płciowy cechy pierwszorzędowe – budowa narządów rozrodczych cechy drugorzędowe – budowa wewnętrznych i zewnętrznych dróg wyprowadzających komórki rozrodcze cechy trzeciorzędowe – różnice morfologiczne i fizjologiczne poza układem rozrodczym jelonek rogacz świetlik Lampyris noctiluca szczetnica Bonellia viridis przywra krwi Schistosoma haematobium jajorodność jajożyworodność jajorodność żyworodność jajorodność jajożyworodność jajorodność jajożyworodność jajorodność jajożyworodność jajorodność żyworodność dzieworództwo = partenogeneza parthenogenesis – gr. parthenos – dziewica genesis – pochodzenie Rodzaje partenogenezy • • • • • Stała Przypadkowa Szczątkowa Warunkowa Ekologiczna Rodzaje partenogenezy • • • • • Stała Przypadkowa Szczątkowa Warunkowa Ekologiczna Wrotki z rzędu Bdelloida Rodzaje partenogenezy • • • • • Stała Przypadkowa Szczątkowa Warunkowa Ekologiczna Bombyx mori Potamopyrgus antipodarum Rodzaje partenogenezy • • • • • Stała Przypadkowa Szczątkowa Warunkowa Ekologiczna matka robotnica truteń Rodzaje partenogenezy • • • • • Stała Przypadkowa Szczątkowa Warunkowa Ekologiczna Rodzaje partenogenezy • • • • • • Stała Przypadkowa Szczątkowa Warunkowa Ekologiczna Pedogeneza Tanytarsus sp. Micromaltus sp. Partenogeneza cykliczna sporocysta redia Rozwój zwierząt 1. 2. 3. 4. Okres rozwoju embrionalnego Okres młodociany Okres dojrzałości Okres po ustaniu zdolności reprodukcyjnych 1. 2. 3. 4. Okres rozwoju embrionalnego Okres młodociany Okres dojrzałości Okres po ustaniu zdolności reprodukcyjnych rozwój bezpośredni rozwój pośredni rozwój z przemianą pokoleń - metageneza - heterogonia rozwój bezpośredni rozwój „prosty” rozwój bez przeobrażenia ametamorphosis ametabolia rozwój pośredni metamorfoza rozwój złożony rozwój z przeobrażeniem metamorphosis I, J - planula nitnikowce (Nematomorpha) acanthor acanthella Rozwój owadów: rozwój bezpośredni rozwój „prosty” rozwój bez przeobrażenia ametamorphosis ametabolia Diplura Apterygota Collembola Thysanura rozwój pośredni metamorfoza rozwój złożony rozwój z przeobrażeniem metamorphosis Protura (pierwogonki) Rozwój anameryczny: larwa – 9 segmentów; imago - 12 hemimetabolia holometabolia hemimetabolia 1. Przeobrażenie niezupełne archaiczne – prometamorfoza subimago i imago Ephemerella sp. subimago i imago Ephemera danica 2. Przeobrażenie niezupełne typowe – heterometamorfoza 3. Przeobrażenie niezupełne wtórnie uproszczone – hipomorfoza 4. Przeobrażenie niezupełne skomplikowane – hipermorfoza holometabolia 1. Przeobrażenie zupełne typowe – holometamorfoza 2. Przeobrażenie zupełne przedłużone – hipermetamorfoza = nadprzeobrażenie 3. Przeobrażenie zupełne regresywne Podział larw w zależności od liczby narządów lokomotorycznych: larwy polipodialne larwy oligopodialne larwy apodialne gąsienica Gąsienice błonkówek larwa kampodealna larwa kampodealna widłogonek z rodzaju Campodea Rząd: Chrząszcze, Coleoptera Rząd: Wielkoskrzydłe, Megaloptera Rząd: Siatkoskrzydłe, Neuroptera złotook, Chrysopa sp. Rząd: Chruściki, Trichoptera pędrak Rząd: Chrząszcze, Coleoptera larwy apodialne Podział larw w zależności od stopnia wykształcenia głowy: larwy eucefaliczne larwy hemicefaliczne larwy acefaliczne Podział larw w zależności od stopnia wykształcenia głowy: larwy eucefaliczne larwy hemicefaliczne larwy acefaliczne Podział larw w zależności od stopnia wykształcenia głowy: larwy eucefaliczne larwy hemicefaliczne larwy acefaliczne Podział larw w zależności od stopnia wykształcenia głowy: larwy eucefaliczne larwy hemicefaliczne larwy acefaliczne czerw – larwa apodialna, acefaliczna Typy poczwarek: poczwarka wolna, pupa libera poczwarka zamknięta, pupa obtecta Typy poczwarek: poczwarka wolna, pupa libera poczwarka zamknięta, pupa obtecta Typy poczwarek: poczwarka wolna, pupa libera poczwarka zamknięta, pupa obtecta Typy poczwarek: poczwarka wolna, pupa libera bobówka, pupa coarctata poczwarka zamknięta, pupa obtecta rozwój bezpośredni rozwój pośredni rozwój z przemianą pokoleń - metageneza - heterogonia filoksera winiec, Phylloxera vastatrix Cykl filoksery (Phylloxera vastatrix) rozwój bezpośredni rozwój pośredni rozwój z przemianą pokoleń - metageneza - heterogonia