docY - E-SGH
download 
Reklamacja Transkrypt
Y - E-SGH
Makroekonomia II Polityka fiskalna DR ADAM CZERNIAK SZKOŁA GŁÓWNA HANDLOWA W WARSZAWIE KATEDRA EKONOMII II 2 MIERNIKI RÓWNOWAGI FISKALNEJ Adam Czerniak, SGH wykład I Co składa się na sektor finansów publicznych 3 Podsektor rządowy Budżet centralny Fundusze celowe (np. fundusz pracy) Centralne jednostki budżetowe (uczelnie, PAN, instytucje kultury) Podsektor samorządowy Budżety gmin, powiatów i miast Ubezpieczenia społeczne FUS, FER, PFRON, etc. Adam Czerniak, SGH wykład I Różne miary deficytu (1) 4 Deficyt budżetowy Zapisany w ustawie budżetowej przygotowywanej przez rząd Dotyczy włącznie budżetu centralnego Deficyt ESA’2010 Liczony zgodnie z zasadami ustalanymi przez Eurostat Obejmuje np. deficyt Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, czy deficyt Krajowego Funduszu Drogowego To z niego rozlicza nas Komisja Europejska w ramach procedury EDP Adam Czerniak, SGH wykład I Różne miary deficytu (2) 5 Deficyt pierwotny Deficyt publiczny pomniejszony o koszty obsługi długu SFP = T – G – rD = PSFP - rD Deficyt cykliczny Deficyt publiczny skorygowany o cykliczne wahania dochodów i wydatków związane ze zmianami koniunktury gospodarczej Może być korygowany albo odchyleniem od wzrostu potencjalnego albo od trendu Deficyt strukturalny Deficyt cykliczny skorygowany o zmiany jednorazowe i tymczasowe w polityce fiskalnej Wysiłek fiskalny Spadek deficytu strukturalnego powiększony o dyskrecjonalne zacieśnienie polityki fiskalnej Adam Czerniak, SGH wykład I Dług sektora finansów publicznych 6 Może być liczony według metodologii krajowej i ESA’2010 Składają się na niego m.in.: Obligacje i bony skarbowe wyemitowane przez Skarb Państwa Obligacje komunalne wyemitowane przez jednostki samorządu terytorialnego Pożyczki rządowe od instytucji międzynarodowych Kredyty zaciągnięte przez jednostki budżetowe w bankach Adam Czerniak, SGH wykład I 7 MODEL IS-LM Adam Czerniak, SGH wykład I Równowaga na rynku dóbr 8 AD1 E1 AD Ā - bi1 AD0 E0 Ā - bi0 Linia 45° i i0 Y0 Y E0 E1 i1 Adam Czerniak, SGH Y1 IS Y0 Y1 Y wykład I Nachylenie krzywej IS po spadku podatków 9 AD1‘ = Ā + c(1-t’)Y - bi1 E1 ’ AD AD1 = Ā + c(1-t)Y - bi1 AD0 = Ā + c(1-t)Y - bi0 E1 E0 0 i i0 Linia 45° Y0 Adam Czerniak, SGH Y1’ Y E0 E1 ’ i1 0 Y1 E1 IS’ IS Y0 Y1 Y1 ’ Y wykład I Przesunięcie krzywej IS po wzroście G 10 AD1 E1 AD AD0 ΔG 0 i i0 0 Adam Czerniak, SGH E0 Linia 45° Y0 Y1 E0 E1 IS Y0 Y1 Y IS’ Y wykład I Krzywa LM 11 i i1 i0 i E1 E1 E0 E0 LL0 M/P Adam Czerniak, SGH LM LL1 L Y0 Y1 Y wykład I Zmiana nachylenia krzywej LM 12 LM’ i i’ i1 i0 i E’ E’ E1 E1 E0 LL’ LL0 M/P Adam Czerniak, SGH LM E0 LL1 L Y0 Y1 Y wykład I Przesunięcie krzywej LM 13 LM i i1 i E1 i’0 LL2 E0 E’1 E0 E’0 LL1 M / P M’ / P Adam Czerniak, SGH LM’ E’1 i’1 i0 E1 L E’0 Y0 Y1 Y wykład I Model IS-LM 14 i LM i0 E i* i1 B A C D IS Y0 Adam Czerniak, SGH Y* Y1 Y wykład I 15 POLITYKA FISKALNA W MODELU IS -LM Adam Czerniak, SGH wykład II Model IS-LM 16 i LM i0 E i* i1 B A C D IS Y0 Adam Czerniak, SGH Y* Y1 Y wykład II Skutki wzrostu wydatków rządowych 17 i LM E’ i*’ i* E Efekt wyparcia inwestycji A’ Prosty efekt mnożnikowy IS’ (G↑) IS Y* Adam Czerniak, SGH Y*’ Y0 wykład II Elastyczność rynku pieniądza a stymulacja fiskalna (1) 18 Niska wrażliwość stóp procentowych na zmiany popytu na pieniądz i Efekt wyparcia inwestycji E’ A’ i*’ i* E Prosty efekt mnożnikowy LM IS’ (G↑) IS Y* Adam Czerniak, SGH Y*’ Y0 wykład II Elastyczność rynku pieniądza a stymulacja fiskalna (2) 19 Wysoka wrażliwość stóp procentowych na zmiany popytu na pieniądz LM i E’ Efekt wyparcia inwestycji i*’ i* E A’ Prosty efekt mnożnikowy IS’ (G↑) IS Y* Adam Czerniak, SGH Y*’ Y0 wykład II Elastyczność rynku pieniądza a stymulacja fiskalna (2) 20 i LM E’ i*’ i* E Efekt wyparcia inwestycji A’ Prosty efekt mnożnikowy IS’ (G↑) IS Y* Adam Czerniak, SGH Y*’ Y0 wykład II Skutki obniżki podatków dochodowych 21 i LM E’ i*’ i* E A’ IS’ (t↓) IS Y* Adam Czerniak, SGH Y*’ Y0 wykład II Wzrost wydatków publicznych przy zrównoważonym budżecie 22 i IS’ (G↑, t↑, ∆SFP=0) LM E’ i*’ i* E ∆Y*<∆G IS Y* Y*’ Adam Czerniak, SGH wykład II 23 MODEL IS-LM W UJĘCIU ANALITYCZNYM Adam Czerniak, SGH wykład II Zapis matematyczny dla gospodarki zamkniętej (1) 24 Równanie IS (równowaga na rynku dóbr) Y = C + I + G = AD gdzie równanie konsumpcji: C = CA + c(1-t)Y równanie inwestycji: I = IA - bi wydatki autonomiczne: A = CA +IA + G mnożnik wydatków autonomicznych: wzór na IS: Y = m(A - bi) Adam Czerniak, SGH wykład II Zapis matematyczny dla gospodarki zamkniętej (2) 25 Równanie LM (równowaga na rynku pieniądza) MS = MD gdzie realna podaż pieniądza: MS = M/P realny popyt na pieniądz: MD = kY - hi k – wrażliwość popytu na pieniądz na zmiany dochodu h – wrażliwość popytu na pieniądz na zmiany stóp procentowych wzór na LM: Adam Czerniak, SGH wykład II Zapis matematyczny dla gospodarki zamkniętej (3) 26 Równowaga IS=LM lub gdzie α – mnożnik wydatków autonomicznych przy zmiennych stopach procentowych Adam Czerniak, SGH wykład II Mnożnik dla wydatków publicznych: modele keynesowskie a rzeczywistość 27 Mnożniki wydatków publicznych są niższe niż w modelach keynesowskich (prostym popytowym, ISLM) Mnożniki wydatków publicznych są zmienne w czasie i zależą od: kategorii wydatku koniunktury gospodarczej sytuacji na rynku długu wysokości długu Adam Czerniak, SGH wykład III 28 KOSZTY EKSPANSYWNEJ POLITYKI FISKALNEJ Adam Czerniak, SGH wykład II Automatyczny wzrost długu 29 Wzrost długu można rozbić na części składowe (𝑖 − 𝜋 1 + 𝑔 − 𝑔) 𝐷𝑇𝑡+1 − 𝐷𝑇𝑡 = 𝐷𝑇𝑡 + 𝐷𝑃𝑡 (1 + 𝑔 + 𝜋 + 𝑔𝜋) Automatyczny wzrost długu (tzw. efekt kuli śnieżnej) gdzie DT – dług publiczny (% PKB) DP – deficyt pierwotny (% PKB) π – stopa inflacji g – stopa wzrostu PKB i – nominalna stopa procentowa Adam Czerniak, SGH wykład II Automatyczny wzrost długu w gospodarce otwartej 30 (𝑖 − 𝜋 1 + 𝑔 − 𝑔 + 𝜀𝜌(1 + 𝑖)) 𝐷𝑇𝑡+1 − 𝐷𝑇𝑡 = 𝐷𝑇𝑡 + 𝐷𝑃𝑡 (1 + 𝑔 + 𝜋 + 𝑔𝜋) gdzie ε – stopa wzrostu kursów walut, w których emitowane są obligacje ρ – udział obligacji emitowanych walutach obcych w całym długu publicznym i – nominalna stopa procentowa Adam Czerniak, SGH wykład II Długookresowa stabilność długu (1) 31 Warunek stabilności zadłużenia publicznego 𝑇 𝐷𝑇0 ≤ − 𝑡=1 1 + 𝑔 + 𝜋 + 𝑔𝜋 𝐷𝑃𝑡 1+𝑖 𝑡 przy założeniu, że stopy procentowe, inflacja i wzrost będą kształtowały się na stałym poziomie Alternatywnym sposobem jest przeprowadzenie prognozy makroekonomicznej na kolejne lata i wyliczenie długu przy założeniu określonej ścieżki dla deficytu pierwotnego Adam Czerniak, SGH wykład III 32 EKSPANSYWNA POLITYKA FISKALNA A DEFICYTY BLIŹNIACZE Adam Czerniak, SGH wykład III Równanie wpływów i odpływów w gospodarce otwartej 33 S=I S+T=I+G S + T + Imp = I + G +Exp gospodarka zamknięta gospodarka zamknięta z państwem gospodarka otwarta z państwem odpływy = wpływy wielkości endogeniczne = wielkości egzogenicze Adam Czerniak, SGH wykład III Finansowanie deficytu publicznego w gospodarce otwartej 34 T – G = I – S + Exp - Imp Saldo sektora finansów Inwestycje publicznych netto Bilans handlowy Deficyt sektora finansów publicznych (T<G) musi być finansowany przez: oszczędności prywatne netto (I<S), albo oszczędności zagraniczne (Exp<Imp) …, ale ograniczenie inwestycji spowalnia PKB Adam Czerniak, SGH wykład III 35 EKWIWALENCJA RICARDIAŃSKA Adam Czerniak, SGH wykład III Ekwialencja Ricardiańska model 2-okresowy 36 Rozważ konsumenta, który żyje w dwóch okresach dzisiaj zarabia Y1 pomniejszone o podatek T1 i konsumuje C1 jutro zarabia Y2 pomniejszone o podatek T2 i konsumuje C2 może pożyczać lub oszczędzać pieniądze przy oprocentowaniu i jego funkcja użyteczności wygląda następująco Wyznacz, ile konsumuje dzisiaj i jutro 𝑌2 𝑇2 1 + 𝛿 𝐼1 1 + 𝑖 + 𝐼2 Y1 Y2− 𝑇1 1 + 𝑖 − 𝑇2 𝐶1 = 𝑌1 + − 𝑇1 − 𝑜𝑟𝑎𝑧 𝐶2 = 1+𝑖 (1 + 𝑖) 2 + 𝛿 2+𝛿 Adam Czerniak, SGH wykład III Ekwialencja Ricardiańska model 2-okresowy 37 Rozważ rząd, który ma dwie możliwości sfinansowania dzisiejszych wydatków (B) podwyżka podatków dzisiaj zwiększenie deficytu i spłacenie go jutro Załóż, że rząd pożycza po stopie procentowej i Czy decyzja rządu ma wpływ na wielkość wydatków konsumenta? ∆ B = ∆T1 + ∆T2/(1+r) a zatem C1 i C2 są wyłącznie zależne od B, a nie struktury jego finansowania Adam Czerniak, SGH wykład III
