Sprawdzian – manipulacje i mutacje DNA cz.2

1. Podział biotechnologii
Ze względu na pochodzenie obiektu
Tradycyjna
Współczesna
Piwo (brzeczka, słód), wino, masło, sery,
Inżynieria genetyczna
szczepionki
Ze względu na przedmiot badao
Roślin
Zwierząt
Żywności
Ze względu na obszar
Zielona
Czerwona
Biała
Niebieska
Fioletowa
Rolnictwo,
Ochrona zdrowia Przemysł
Ochrona
Aspekty prawne i
produkcja
człowieka i
środowiska
społeczne
żywności
zwierząt
2. Najważniejsze procesy biotechnologiczne
Nazwa
Wyjaśnienie
Przykład zastosowania
Biosynteza
Procesy biochemiczne
Produkcja żywności, pasz dla
zachodzące w komórce
zwierząt, detergentów
Biokonwersja
Zdolnośd komórek do
Produkcja aminokwasów i
przekształcania obcych
antybiotyków
związków w nieszkodliwe
Biodegradacja
Rozkład związków chemicznych Usuwanie zanieczyszczeo
w komórce
Bioakumulacja
Zdolnośd komórek do
Usuwanie ze środowiska
gromadzenia substancji
substancji toksycznych
Biotransformacja
Procesy w wyniku których
Otrzymywanie witamin i leków
substancja ulega
sterydowych
przekształceniu
3. Transformacja i transfekcja
a. Transformacja – wprowadzanie genów do komórek prokariotycznych
b. Transfekcja – wprowadzanie genów do komórek eukariotycznych
4. Wektory – nośniki genów
a. Plazmid – kolista cząsteczka DNA o małym ciężarze i dużym genomie
b. Bakteriofag
i. Adenowirusy – posiadają duży genom. Dzięki temu mogą przenosid duże
geny. Atakują komórki dzielące się i niedzielące się. Powodują schorzenia
układu oddechowego i pokarmowego
ii. Retrowirusy – łączą się z genomem gospodarza i nie powodują odpowiedzi
odpornościowej. Atakują tylko komórki dzielące się
5. Geny markerowe – znacznikowe (warunkują określone cechy wektora)
6. Agroinfekcja – wprowadzenie bakterii ze zmienionym plazmidem do komórki roślinnej
7. Wektory
a. Drożdży – YAC
b. Roślin – Ti
c. Zwierząt SV 40
8. Metody wprowadzania DNA do komórki bez wektorów
Nazwa metody
Przyrząd
Mikroiniekcja
Mikroigła
Elektroporacja
Poddanie działaniu impulsów elektrycznych
mieszaniny plazmidów
Mikrowstrzeliawnie
Armatka genowa (W, Au)
9. Klonowanie – określony gen wprowadza się do wektora, a następnie do bakterii lub innego
organizmu
10. In vitro – „w probówce”
11. In vivo – wewnątrz komórki
12. Nokautowanie – celowe uszkadzanie genów, aby poznad określone funkcje danego genu.
Zmiany mają charakter przypadkowe
13. Ukierunkowana mutageneza – zmiany wywołane przez człowieka, będące procesem
kontrolowanym
14. Interferencja RNA – małe cząsteczki RNA wyszukują komplementarną sekwencję mRNA i
przyłączają się do niej. W ten sposób blokują one działanie genu. Mówi się wtedy, że gen
ulega wyciszeniu.