Klimat dla środowiska

ekologia
24
PROW 2014-2020. Program rolnośrodowiskowo-klimatyczny
Klimat dla środowiska
W połowie grudnia 2014 roku Komisja Europejska
zaakceptowała Program Rozwoju Obszarów Wiejskich
na lata 2014-2020. Obok Danii i Austrii Polska jest
jednym z trzech pierwszych krajów członkowskich UE,
które zakończyły opracowywanie i negocjacje dokumentu
programowego.
Nowy Program rolnośrodowiskowo-klimatyczny stanowi w większości kontynuację analogicznych
pakietów wdrażanych w ramach
Programu rolnośrodowiskowego.
W nowym okresie programowania
wzmocniono jednak ukierunkowanie terytorialne.
Uwzględniono szczególne potrzeby
obszarów Natura 2000 (w tym obszarów specjalnej ochrony ptaków),
parków narodowych, obszarów
narażonych na zanieczyszczenia
azotanami pochodzenia rolniczego (OSN), obszarów narażonych
na występowanie czynników erozyjnych oraz obszarów o niskiej
zawartości próchnicy w glebie.
Zostały zmienione wymogi dla poszczególnych pakietów działania,
teraz silniej ukierunkowane na zidentyfikowane potrzeby i presję
środowiskową.
ochronę cennych siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000
oraz poza nimi, a także zachowanie
tradycyjnych odmian i gatunków
drzew owocowych.
W ramach poddziałania (10.1)
Płatności w ramach zobowiązań
rolnośrodowiskowo-klimatycznych
pomoc będzie udzielana na następujące typy operacji (pakiety):
Pakiet 1. Rolnictwo
zrównoważone;
Pakiet 2. Ochrona gleb i wód;
Pakiet 3. Zachowanie sadów
tradycyjnych odmian drzew
owocowych;
Pakiet 4. Cenne siedliska
i zagrożone gatunki ptaków
na obszarach Natura 2000;
Pakiet 5. Cenne siedliska poza
obszarami Natura 2000.
Pakiety, czyli operacje
Wsparcie w ramach Działań rolnośrodowiskowo-klimatycznych
Program rolnośrodowiskowo-klimatyczny będzie realizowany poprzez dwa poddziałania.
Poddziałanie (10.1)
Płatności w ramach zobowiązań
rolnośrodowiskowo-klimatycznych,
w których pomoc będzie udzielana na praktyki agrotechniczne
promujące zrównoważony system
gospodarowania, w tym racjonalne
nawożenie oraz ochronę wód przed
zanieczyszczeniami, odpowiednie
użytkowanie gleb w celu przeciwdziałania utracie substancji organicznej w glebie oraz działania służące ochronie różnorodności biologicznej obszarów wiejskich, w tym
Lokalne odmiany,
cenne rasy
W ramach poddziałania (10.2)
Wsparcie ochrony i zrównoważonego użytkowania oraz rozwoju
zasobów genetycznych w rolnictwie
pomoc udzielana będzie na zachowanie lokalnych odmian roślin
uprawnych oraz ochronę szczególnie cennych ras zwierząt gospodarskich, w przypadku których niska
lub malejąca liczebność stwarza zagrożenie ich wyginięcia.
W ramach poddziałania (10.2)
Wsparcie ochrony i zrównoważonego użytkowania oraz rozwoju
zasobów genetycznych w rolnictwie
pomoc udzielana będzie na następujące typy operacji (pakiety):
02/2015 twój doradca ROLNICZY RYNEK
6. Zachowanie zagrożonych
zasobów genetycznych roślin
w rolnictwie.
7. Zachowanie zagrożonych
zasobów genetycznych zwierząt
w rolnictwie.
Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone
Celem pakietu jest promowanie
zrównoważonego systemu gospodarowania oraz zapobieganie ubytkowi substancji organicznej w glebie.
Pakiet jest działaniem równoważnym do jednej z praktyk rolniczych korzystnych dla klimatu
i środowiska, o których mowa w art.
43 rozporządzenia ws. płatności
bezpośrednich, czyli dywersyfikacji
upraw z uwagi na wprowadzenie
wymogu zastosowania minimum
4 upraw w plonie głównym w ciągu
roku w gospodarstwie. Udział głównej uprawy, a także zbóż łącznie nie
może przekroczyć 65%. Jednocześnie udział każdej uprawy nie może
być mniejszy niż 10% powierzchni
gruntów ornych. Beneficjent ma
także obowiązek zmianowania polegającego na zastosowaniu minimum trzech grup upraw w ciągu
5 lat zobowiązania na działce rolnej.
Płatność w ramach tego pakietu
przyznawana jest beneficjentowi,
jeżeli:
y posiada gospodarstwo rolne
położone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o powierzchni użytków rolnych nie
mniejszej niż 3 ha.
Wysokość wsparcia:
400 zł/ha
Pakiet 2. Ochrona gleb i wód
Celem pakietu jest odpowiednie
użytkowanie gleb, ochrona przed
erozją
wodną, przeciwdziała-
aktualności
ekologia
25
y 450 zł/ha ‒ dotyczy pasów
ochronnych na stokach o nachyleniu powyżej 20%.
nie utracie substancji organicznej
w glebie i ochrona wód przed zanieczyszczeniami.
Beneficjent jest zobowiązany do stosowania przynajmniej jednej z następujących praktyk agrotechnicznych
na danej powierzchni: międzyplon
ozimy, międzyplon ścierniskowy lub
pasy ochronne użytków zielonych
zakładane na gruntach ornych położonych na obszarach erodowanych
Pakiet 3. Zachowanie sadów
tradycyjnych odmian drzew
owocowych
(o nachyleniu powyżej 20%) w poprzek stoku.
Wsparcie
będzie
realizowane
na wyznaczonych obszarach szczególnie zagrożonych erozją wodną
(ok. 8,2%), obszarach problemowych o niskiej zawartości próchnicy
(ok. 3,6%) oraz obszarach szczególnie narażonych na zanieczyszczenia
azotanami pochodzenia rolniczego
(OSN) (7,4%). Łącznie ok. 19,2%
użytków rolnych w kraju.
Obszary szczególnie zagrożone
erozją i obszary problemowe o niskiej zawartości próchnicy, zostały
wyznaczone przez IUNG-PIB.
cyjnego sposobu uprawy i charakterystycznego elementu krajobrazu
wiejskiego. Płatność w ramach tego
pakietu przyznawana jest beneficjentowi, jeżeli:
y posiada gospodarstwo rolne położone na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej,
o powierzchni użytków rolnych nie mniejszej niż 1 ha.
Płatność w ramach tego pakietu
przyznawana jest beneficjentowi,
jeżeli:
y posiada gospodarstwo rolne położone na terytorium
Rzeczypospolitej
Polskiej,
o powierzchni użytków rolnych nie mniejszej niż 1 ha.
Wysokość wsparcia:
y 650 zł/ha ‒ dotyczy międzyplonów,
Celem pakietu jest zachowanie powierzchni sadów tradycyjnych odmian drzew owocowych, środowiska życia wielu organizmów, trady-
Wysokość wsparcia*:
1 964 zł/ha
*Płatność rolnośrodowiskowo-klimatyczna jest przyznawana
w pełnej wysokości, niezależnie
od powierzchni objętej wsparciem.
Pakiet 4. Cenne siedliska
i zagrożone gatunki ptaków
na obszarach Natura 2000
i
Pakiet 5. Cenne siedliska poza
obszarami Natura 2000
To pakiet ukierunkowany na ekstensyfikację gospodarowania, stosowanie określonej liczby i terminów wykonywanych pokosów lub
intensywności wypasu na cennych
siedliskach przyrodniczych albo
siedliskach zagrożonych gatunków
ptaków, znajdujących się na obszarach Natura 2000 i poza obszarami
Natura 2000, co wpływa pozytywnie na różnorodność biologiczną.
Płatność w ramach tego pakietu
przyznawana jest beneficjentowi,
jeżeli:
y posiada gospodarstwo rolne położone na terytorium
Rzeczypospolitej
Polskiej,
o powierzchni użytków rolnych nie mniejszej niż 1 ha.
Wysokość wsparcia w ramach
Pakietu 4:
Stawka płatności zależy od ekstensywnego użytkowania na OSO: 600
zł/ha, występowania gatunków ptaków tj.: rycyka (a także kszyka, krwawodzioba, czajki): 890 zł/ha, wodniczki: 1 199 zł/ha, dubelta (a także
kulika wielkiego): 1 070 zł/ha, derkacza: 642 zł/ha oraz typu siedliska:
zmiennowilgotne łąki trzęślicowe:
1 276 zł/ha, zalewowe łąki selernicowe i słonorośla: 1 043 zł/ha, murawy:
1 300 zł/ha,półnaturalne łąki wilgotne:
911 zł/ha, półnaturalne łąki świeże:
1 083 zł/ha, torfowiska: 600 zł/ha
(wymogi obowiązkowe) lub 1 206 zł/
ha (wymogi obowiązkowe i uzupełniające).
Wysokość wsparcia w ramach
Pakietu 5:
Stawka płatności uzależniona
jest od typu siedliska: zmiennowilgotne
łąki
trzęślicowe:
02/2015 twój doradca ROLNICZY RYNEK
ekologia
1 276 zł/ha, zalewowe łąki selernicowe i słonorośla: 1 043 zł/ha,
murawy: 1 300 zł/ha, półnaturalne łąki wilgotne: 911 zł/ha, półnaturalne łąki świeże: 1 083 zł/
ha, torfowiska: 600 zł/ha (wymogi obowiązkowe) lub 1 206 zł/ha
(wymogi obowiązkowe i uzupełniające).
Koszty transakcyjne:
Koszty zależą od powierzchni siedliska, na której będzie realizowany
pakiet. W pierwszym lub kolejnych
latach (w przypadku konieczności dokonania zmiany w istniejącej dokumentacji, związanej ze
zwiększeniem powierzchni) okresu
zobowiązania, płatność będzie powiększona o rekompensatę kosztów
transakcyjnych nie większą niż 20%
rocznej stawki płatności na dane
siedlisko.
Pakiet 6. Zachowanie zagrożonych
zasobów genetycznych roślin
w rolnictwie
Realizacja pakietu polega na uprawie lub wytwarzaniu materiału
siewnego/nasion:
y odmian regionalnych i/lub
amatorskich zarejestrowanych
w Krajowym Rejestrze oraz
y pozostałych gatunków i odmian roślin zagrożonych erozją genetyczną tj. pszenica
płaskurka; pszenica samopsza;
żyto krzyca; lnianka siewna;
nostrzyk biały; lędźwian siewny; soczewica i pasternak.
Wysokość wsparcia:
750 zł/ha ‒ w przypadku uprawy,
1 000 zł/ha ‒ w przypadku wytwarzania nasion/materiału siewnego.
Płatność przysługuje do maksymalnej powierzchni 5 ha dla poszczególnych gatunków/odmian roślin
uprawnych.
Koszty transakcyjne:
Płatność będzie powiększona o rekompensatę kosztów transakcyjnych obejmujących koszty wykonania oceny wytworzonego materiału
siewnego/nasion w laboratoriach
urzędowych lub akredytowanych
(dotyczy wytwarzania materiału
siewnego/nasion). Koszty transak-
26
cyjne są uzależnione od liczby uprawianych gatunków roślin. Kwota ta
będzie nie większą niż 20% rocznej
stawki płatności.
Płatność w ramach tego pakietu jest
przyznawana beneficjentowi, jeżeli:
y posiada gospodarstwo rolne położone na terytorium
Rzeczypospolitej
Polskiej,
o powierzchni użytków rolnych nie mniejszej niż 1 ha.
Pakiet 7. Zachowanie zagrożonych
zasobów genetycznych zwierząt
w rolnictwie
Pakiet ma na celu ochronę szczególnie cennych ras wybranych gatunków zwierząt gospodarskich (bydła,
koni, owiec, świń i kóz), w przypadku których niska lub malejąca
liczebność zwierząt hodowlanych
stwarza zagrożenie ich wyginięcia,
co przyczyni się do zachowania różnorodności biologicznej.
Płatność przyznawana jest do samic następujących ras:
y bydło ‒ polskie czerwone, białogrzbiete, polskie czerwono-białe, polskie czarno-białe;
y konie ‒ koniki polskie, huculskie, małopolskie, śląskie, wielkopolskie, sokólskie, sztumskie;
y owce – wrzosówka, świniarka,
olkuska, polska owca górska
odmiany barwnej, merynos
odmiany barwnej, uhruska,
wielkopolska,
żelaźnieńska,
korideil, kamieniecka, pomorska, cakiel podhalański, merynos polski w starym typie,
czarnogłówka, owca pogórza;
y świnie – puławska, złotnicka
biała, złotnicka pstra;
y kozy ‒ koza karpacka.
Wysokość wsparcia:
Bydło – 1 600 zł/szt., konie – 1 500
zł/szt., owce - 360 zł/szt., świnie –
1 140 zł/szt., kozy - 580 zł/szt.
Płatność przysługuje do maksymalnej liczby zwierząt w jednym
stadzie tj. (i) krów: 100 sztuk; (ii)
loch tej samej rasy: 70 loch stada
podstawowego świń rasy puławskiej, 100 loch stada podstawowego świń rasy złotnickiej białej oraz
02/2015 twój doradca ROLNICZY RYNEK
100 loch stada podstawowego świń
rasy złotnickiej pstrej.
Płatność w ramach tego pakietu
przyznawana jest beneficjentowi,
jeżeli:
y posiada gospodarstwo rolne
położone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o powierzchni użytków rolnych nie
mniejszej niż 1 ha;
y realizuje program ochrony
zasobów genetycznych wybranych gatunków zwierząt
gospodarskich (bydła, koni,
owiec, świń i kóz);
y posiada minimalną liczbę krów,
klaczy, owiec, loch, kóz określoną na poziomie przepisów
krajowych/w programie ochrony zasobów genetycznych.
Progi degresywności
W ramach działania, dla Pakietów 1, 2, 4 (z wyjątkiem obszarów Natura 2000 położonych
w granicach Parków Narodowych
– dla których nie stosuje się degresywności), 5, 6, płatności podlegają
degresywności w zależności od powierzchni objętej wsparciem. Stosuje
się następujące progi degresywności
powierzchni, która może być wspierana w ramach gospodarstwa rolnego:
y 100% stawki podstawowej –
za powierzchnię od 0,10 ha
do 50 ha;
y 75% stawki podstawowej –
za powierzchnię powyżej 50 ha
do 100 ha;
y 60% stawki podstawowej –
za powierzchnię powyżej
100 ha.
Degresywność nie ma zastosowania
do Pakietu 3.
Zasady łączenia pakietów/
działań
Nie dopuszcza się realizowania
różnych pakietów na tej samej powierzchni. Dopuszcza się łączenie
różnych pakietów działania w gospodarstwie, jednak, w przypadku
łączenia Pakietu 1 z Pakietami 4 i 5
– na cennych siedliskach obowiązują
wymogi tych pakietów.
Źródło: minrol.gov.pl
Tekst i zdjęcia Monika Miniewska
DODR we Wrocławiu