SPIS TREŚCI 1. Założenia programu. 2. Cele programu. 3. Formy i

SPIS TREŚCI 1. Założenia programu. 2. Cele programu. 3. Formy i

SPIS TREŚCI
1. Założenia programu.
2. Cele programu.
3. Formy i metody pracy.
4. Czas realizacji.
5. Tematyka zajęć.
6. Geneza programu.
7. Przykładowy scenariusz zajęć.
1
ZAŁOŻENIA PROGRAMU
Projekt zakłada wykształcenie u wychowanków postaw proekologicznych
związanych z celowym i świadomym segregowaniem odpadów we własnym otoczeniu
oraz oszczędnością zasobów naturalnych.
Program uwzględnia:
•
wykorzystanie infrastruktury ekologicznej czyli obecność w najbliższym otoczeniu
punktów i kontenerów na odpady
•
punktów skupu surowców wtórnych
•
instalację urządzeń energooszczędnych i ograniczających zużycie wody
Program zakłada:
•
ukazanie wychowankom celowości podejmowanych działań poprzez zapoznanie
z przebiegiem recyklingu podstawowych surowców wtórnych oraz utylizacji
odpadów
•
współpracę z organizacjami pozarządowymi
•
podjęcie działań służących popularyzacji zagadnienia w najbliższym otoczeniu
dziecka
CELE PROGRAMU
Wychowanek uczestnicząc w programie:
•
ma świadomość wpływu na stan przyrody poprzez własne zachowanie
•
potrafi samodzielnie ocenić rodzaj odpadu i umieścić go w odpowiednim kontenerze
•
zna bezpośrednie i pośrednie korzyści jakie może przynieść segregowanie
odpadów
•
zna możliwości przeróbki surowców wtórnych
•
zna możliwe sposoby utylizacji odpadów
•
aktywnie uczestniczy w gromadzeniu surowców wtórnych
•
zna pojęcia i symbole związane z recyklingiem
2
FORMY I METODY PRACY
Program przewiduje organizację zajęć w internacie dla chłopców. Zakłada
organizację zajęć planowych w budynku, wycieczek edukacyjnych we współpracy
z instytucjami działającymi w środowisku lokalnym oraz podejmowanie inicjatyw własnych
o charakterze lokalnym jak i uczestnictwo i akcjach ogólnokrajowych.
TEMATYKA ZAJĘĆ
Organizacja zajęć przewiduje realizację poszczególnych tematów w sposób
ułatwiający wychowankom zdobycie i utrwalenie sobie wiadomości dotyczących
wybranego aspektu ekologii.
Zakłada stopniowe poszerzanie zakresu zdobywania nowych wiadomości od
środowiska najbliższego dziecku do szeroko rozumianego środowiska lokalnego.
Uczestnik zajęć zdobywa wiedze na podstawie obserwacji kierowanej i dowolnej,
eksperymentów, własnych doświadczeń oraz wiadomości przekazywanych stopniowo
przez opiekuna.
Założeniem programu jest taka konstrukcja zajęć i ich przebiegu aby podopieczni
sami doszli do założonych wniosków i poczuli się odpowiedzialni za własne działania.
Sprzyjać temu ma ukazanie zależności człowiek - środowisko i wpływu jednostki na stan
przyrody. Wychowanek podejmując się danego zadania ma czuć, iż robi coś ważnego i
odnosić z tego satysfakcję. Wzmocnieniem pozytywnym dla wychowanków ma być
gromadzenie funduszy ze zbiórki surowców wtórnych, których przeznaczenie zostanie z
góry ustalone przez grupę. Sposób rozliczania wkładu pracy zależy od przyjętej formy i
polegać ma na ocenie wkładu pracy i zaangażowania bądź zebranych surowców wtórnych
w środowisku rodzinnym.
Tematyka zajęć obejmuje :
1. Zajęcia wstępne zachęcające do udziału w zajęciach.
Polegać mają na ukazaniu dzieciom problemu i zachęceniu do działania.
Częścią tych zajęć ma być uświadomienie ilości odpadów jaka powstaje codziennie
wokół nas i przekonanie dzieci, iż świat bez wysypisk śmieci jest piękniejszy.
Zajęcia mogą mieć formę wycieczek poglądowych eksperymentu lub obserwacji
kierowanej. Celem ich jest przekonanie podopiecznych, że również oni maja wpływ
na wygląd otoczenia podejmując się powierzonych zadań. Dodatkową motywacją
dla wychowanków jest pisemna deklaracja chęci udziału w zajęciach oraz zbiórka
3
funduszy ze sprzedaży makulatury na ustalony przez chłopców cel.
2. Śmieć – przyjaciel czy wróg?
Założeniem tych zajęć jest ukazanie, iż odpady dzielą się na szkodliwe i
nieszkodliwe dla środowiska (organiczne i nieorganiczne). Zajęcia te mają za
zadanie ukazanie kierunku podejmowanych działań na segregowanie odpadów
nieorganicznych i odpowiednie składowanie odpadów organicznych. Wychowanek
zostaje ty wdrażany do rozpoznawania odpadu (plastik szkło papier, baterie),
nazywania go i sortowania wg ustalonych reguł. (szkło białe, szkło kolorowe, papier,
baterie)
3. Co z tym śmieciem ?
Nauka rozróżniania i segregowania odpadów na plastik, szkło, papier, baterie
połączona ze sposobami ich gromadzenia. Wprowadzenie odpowiednich kolorów
sugerujących rodzaj odpadu (szkło – biały, szkło kolorowe – zielony, plastik – żółty,
baterie – pomarańczowy). Zapoznanie z przeznaczeniem i sposobem korzystania z
kontenerów na odpady. Poznanie możliwości powtórnej przeróbki odpadów i
utylizacji w trakcie wycieczek i zajęć praktycznych. Stworzenie Kącika Odpadów w
którym gromadzone będą tymczasowo odpady. Poznanie alternatywnego
wykorzystania odpadowa poprzez wykonanie prac plastycznych ze zgromadzonych
materiałów.
4. Skąd się biorą śmieci?
Próby odpowiedzi na pytania o najczęstsze źródła śmieci i powody ich
powstawania (sklep, opakowania, transport). Zachęcenie dzieci do baczniejszej
uwagi na sposób robienia zakupów. Praktyczne ćwiczenia w środowisku lokalnym i
eksperymenty dotyczące źródeł odpadów. Uświadomienie podopiecznym, iż
odpady są częścią cywilizacji i nie da się ich całkowicie wyeliminować jednak
można znacząco zmniejszyć ich liczbę.
5. Ekolodzy to My!
Własne akcje ekologiczne polegające na porządkowaniu Rezerwatu
Podkarczówka przy wsparciu MPO Kielce. Akcje polegać mają na cyklicznym
porządkowaniu wybranego terenu w pobliżu placówki i umieszczaniu
informacyjnych tablic zachęcających do dbania o czystość.
6. I co z tego mamy?
Ukazanie korzyści wynikających z segregowania odpadów (czyste
środowisko, sprzedaż odpadów wtórnych itp.). Wycieczka do wybranego miejsca
4
sfinansowana całkowicie ze zgromadzonych środków. Podkreślenie i
umotywowanie chłopców do podejmowania dalszych działań w kierunku
segregowania odpadów we własnym środowisku.
7. Oszczędzaj światło i wodę!
Wdrażanie chłopców do oszczędzana energii elektrycznej i wody. Wyjaśnienie
powodów i celowości takiego postępowania. Główne sytuacje w jakich marnujemy
prąd i wodę. Modernizacja wyposażenia internatu oraz ustalenie zasad
zachowania.
GENEZA PROGRAMU
Problem racjonalnej gospodarki odpadami jest niezmiernie istotny gdyż w ciągu
ostatnich lat wielkość nagromadzonych odpadów uległa podwojeniu. W większości
przypadków odpady wcale nie są przerabiane. 99% odpadów komunalnych skierowano na
wysypiska, które zajmują łącznie powierzchnię około 3020 hektarów. Jedynie 1% odpadów
przerabia kilka kompostowni w Polsce.
W miastach powstaje ok. 50 mln m3 odpadów komunalnych stałych i ok. 15 mln m3
odpadów płynnych rocznie Szacowany tonaż powstających odpadów komunalnych wynosi
12 mln ton rocznie.
Według oficjalnych danych statystyczny Polak produkuje ponad 350 kg odpadów
rocznie. Są wśród nich odpady organiczne, szkło, plastyki, papier, puszki metalowe.
Podstawą ekologicznego myślenia jest świadomość, że wszystko ze wszystkim jest
połączone i naruszenie nawet jednego elementu, może poważnie uszkodzić istniejącą
równowagę. Nonszalancko potraktowane śmieci, spalone bądź zakopane w kącie ogrodu nie znikną. Wrócą z powietrzem, którym oddychamy, z wodą którą pijemy.
Najważniejsze to starać się myśleć o odpadzie, kiedy dokonujemy zakupu. Sposób
pakowania, pojemność, sposób transportu i przechowywania – wszystko to ma
niebagatelne znaczenie w gospodarce odpadami. Istotne jest by odpady były właściwie
sortowane i zabezpieczane. Fakty dotyczące recyklingu mówią same za siebie:
Recykling papieru - recykling 1 tony papieru pozwala na zaoszczędzenie:
•
od 2,3 m3 do 7 m3 miejsca na składowisku
•
26500 litrów wody
•
1476 litrów ropy
Wyprodukowanie 1 tony papieru z makulatury:
•
chroni 17 drzew przed wycięciem
5
•
ogranicza ilość: zużycia energii o 75%, zanieczyszczeń powietrza o 74%, ścieków
przemysłowych o 35%.
Wady: papier może być wykorzystany powtórnie jedynie trzy razy, gdyż w trakcie
przetwarzania ulegają pogorszeniu jego właściwości (skrócenie włókien).
Recykling szkła - szkło może być przetwarzane nieograniczoną ilość razy. Recykling 1
tony szkła pozwala na zaoszczędzenie: 603 kg piasku, 196 kg sody kalcynowanej, 196 kg
wapienia i 68,5 kg skalenia - ogranicza się w ten sposób degradację środowiska w tym
znaczące zmiany krajobrazu.
Wyprodukowanie nowego wyrobu ze stłuczki szklanej ogranicza ilość:
•
zużycia energii o 25 - 32%,
•
zużycia wody o 50%,
•
zanieczyszczeń powietrza o 14 - 20%,
•
odpadów przemysłowych o 97%.
Recykling metali - produkcja stali ze złomu ogranicza ilość:
•
zużycia surowców pierwotnych o 90%: 1134 kg rudy żelaza, 453,5 kg węgla i
18 kg wapienia,
•
odpadów górniczych o 97%,
•
energii o 74%
6
PRZYKŁADOWY SCENARIUSZ ZAJĘĆ
Temat zajęć: Papier
Cel główny: Wychowanek świadomie segreguje odpady.
Cele operacyjne:
Wychowanek:
•
zna i rozumie pojecie ekologia, segregacja odpadów, recykling
•
potrafi ukazać celowość segregowania odpadów
•
poda rzeczy które można wytworzyć po przeróbce makulatury
•
poda rzeczy które można wytworzyć z papieru i makulatury
•
wzbogaci swój zasób słownictwa czynnego i biernego
•
poprawnie wypowie wyrazy
•
sformułuje wypowiedzi słowne w postaci pełnych zdań
•
ma poczucie sprawczości i odpowiedzialności za wygląd najbliższego otoczenia
•
potrafi przeliczać elementy w zakresie 10
•
potrafi porównać przedmioty pod względem wielkości i kształtu
•
potrafi pracować w zespole
•
rozwija sprawność manualną
•
wzmacnia aparat oddechowy
Formy pracy:
•
grupowa
•
indywidualna
Metody pracy:
•
słowna
•
oglądowa
•
praktycznego działania
Środki dydaktyczne:
makulatura, gruba tektura, klej, nożyczki, zszywacz
7
Dzień pracy - aktywności ucznia.
Wytworzenie sytuacji inspirującej określony rodzaj aktywności ucznia.
1. Zebranie chłopców na świetlicy. Przywianie się.
2. Zapoznanie chłopców z tematem zajęć.
Określenie przedmiotu aktywności.
1. Próby odpowiedzi na pytana:
•
co jest najwygodniej zrobić z papierem ?
•
do czego może doprowadzić zaśmiecanie środowiska ?
•
przypomnienie pojęcia segregacja odpadów i recykling
Wielokierunkowa aktywność edukacyjna.
1. Czy każdy papier nadaje się do segregowania – ustalenie co można uznać za
makulaturę. Prezentacja przykładowych gatunków papieru i materiałów
przypominających papier. Zwracanie uwagi na istotne szczegóły determinujące
jego przydatność Segregowanie ich pod względem przydatności do segregowania,
kolorów, ciężaru i formatu.
1. Ustalenie sposobu co należy robić z odpadami, czyli jak gromadzić makulaturę.
Prezentacja miejsca gdzie gromadzona jest makulatura w placówce.
2. Ustaleni co można zrobić z makulatury (papier toaletowy, opakowania, papier na
książki).
3. Jak możemy wykorzystać makulaturę w szkole? - prace plastyczne, ochrona ławek
podczas zajęć itp.
4. Zachęcenie chłopców do wykonania przestrzennych prac plastycznych z
makulatury (abażur z papieru)
5. Przygotowanie materiałów.
6. Prezentacja etapów wykonania prac:
•
nadmuchanie balonu ćwiczenia aparatu oddechowego
•
posmarowanie jego powierzchni wazeliną
•
oklejanie balonu warstwami papieru makulaturowego
•
odstawienie do wyschnięcia
7. Aranżacja miejsca pracy. Odliczanie potrzebnych arkuszy papieru i pozostałych
materiałów.
8. Podział chłopców na 2 osobowe grupy.
8
9. Samodzielna bądź kierowana praca wychowanków w zespołach.
Podsumowanie i ewaluacja zajęć.
1. Przypomnienie zasad segregowania makulatury.
2. Odpowiedzi na pytania dotyczące sposobów wykorzystania makulatury przez ludzi.
Ocena efektów pracy wychowanków.
1. Prezentacja prac wychowanków.
2. Ocena stopnia zaangażowania podopiecznych w zajęcia.
3. Podziękowanie chłopcom za uwagę.
KOMENTARZ METODYCZNY:
Chłopcy w trakcie zajęć utrwalają sobie pojęcia segregacji odpadów i postawę
odpowiedzialności za własne otoczenie. poznaja możliwość powtórnego wykorzystania
papieru jak i sposób jego gromadzenia jako surowca wtórnego. Bogacą zasób
słownictwa oraz wdrażani są do wypowiedzi słownych z użyciem pełnych zdań. Ponadto
uczą się pracy w zespole podczas wykonywania prac plastycznych.
9