Pomoc społeczna w pytaniach i odpowiedziach - wybrane

Spis treści
Małgorzata Szrajda
1. Dochód w ustawie o pomocy społecznej ....................................................
1.1.
1.2.
1.3.
1.4.
1.5.
1.6.
1.7.
1.8.
1.9.
1.10.
1.11.
1.12.
1.13.
1.14.
Definicja dochodu ....................................................................................
Odliczenie alimentów ...............................................................................
Świadczenia dla bezrobotnych na podjęcie działalności gospodarczej ...
Ulgi podatkowe (zwroty) ..........................................................................
Kredyt i pożyczka ....................................................................................
Inne świadczenia ......................................................................................
Wyłączenia spod dochodu ........................................................................
Aktualne kryteria dochodowe w pomocy społecznej ..............................
Dochód z działalności gospodarczej ........................................................
Dochód uzyskiwany z gospodarstwa rolnego ..........................................
Sytuacja utraty dochodu ...........................................................................
Dochód jednorazowy ...............................................................................
Zmiana sytuacji osobistej lub majątkowej ...............................................
Dochód osobisty a dochód rodziny ..........................................................
11
12
13
14
15
15
17
17
19
19
20
21
22
23
23
Anna Łukasiewicz
2. Świadczenia pieniężne z pomocy społecznej .............................................
2.1.
25
Warunki przyznania zasiłku stałego ........................................................
26
2.2. Okres, na jaki przyznaje się zasiłek stały ................................................
28
2.3. Dokumentacja wymagana do przyznania zasiłku stałego .......................
28
2.4. Przekroczenie dochodu osobistego przy wliczeniu do niego
kwoty zasiłków rodzinnych ......................................................................
29
2.5. Zasiłek stały dla małżonków ...................................................................
30
2.6. Zasiłek stały dla osoby przebywającej w domu pomocy społecznej .......
31
2.7. Zasiłek stały dla osoby prowadzącej własną działalność gospodarczą ....
31
2.8. Przeliczenie kwoty zasiłku stałego ..........................................................
32
2.9. Zasiłek stały jako świadczenie ściśle związane z osobą uprawnioną ......
33
www.rb.infor.pl
3
Pomoc społeczna w pytaniach i odpowiedziach – praktyczne wskazówki
2.10. Zasiłek stały a renta z ZUS ......................................................................
33
2.11. Zasiłek stały lub okresowy a renta lub emerytura wypłacona
za okres wsteczny .....................................................................................
34
2.12. Uprawnienie do zasiłku stałego a majątek ...............................................
35
2.13. Zasiłek stały dla osoby uprawnionej z umowy dożywocia ......................
36
2.14. Warunki przyznania zasiłku okresowego .................................................
37
2.15. Zasiłek okresowy dochodem osoby .........................................................
39
2.16. Ustalenie prawa do zasiłku okresowego a skład rodziny .........................
39
2.17. Wysokość zasiłku okresowego .................................................................
40
2.18. Okres, na jaki przyznawany jest zasiłek okresowy ..................................
41
2.19. Podwyższenie minimalnej kwoty zasiłku okresowego ............................
41
2.20. Potrącenie przez organ rentowy części kwoty zasiłku okresowego .........
42
2.21. Zasady przyznania zasiłku celowego .......................................................
42
2.22. „Niezbędna potrzeba bytowa” ..................................................................
43
2.23. Zasady przyznania specjalnego zasiłku celowego ..................................
45
2.24. „Szczególnie uzasadniony przypadek” ....................................................
46
2.25. Wpływ niewypłacanego, należnego wynagrodzenia na ustalenie
uprawnienia do świadczeń z pomocy społecznej .....................................
48
2.26. Ubieganie się o kilka specjalnych zasiłków celowych
w jednym miesiącu ...................................................................................
49
2.27. Maksymalna wysokość przyznanego specjalnego zasiłku celowego .....
50
Katarzyna Słoma
3. Wynagrodzenie przyznawane opiekunowi przez sąd za sprawowanie
opieki jako świadczenie z pomocy społecznej ..........................................
3.1.
4
51
Wynagrodzenie przyznawane przez sąd za sprawowanie opieki .............
52
3.2. Opodatkowanie wynagrodzenia dla opiekuna .........................................
53
3.3. Składka na ubezpieczenie zdrowotne od wynagrodzenia
za sprawowanie opieki .............................................................................
53
3.4. Składki na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia
za sprawowanie opieki .............................................................................
54
3.5. Tryb przyznawania wynagrodzenia dla opiekuna ....................................
54
www.rb.infor.pl
SPIS TREŚCI
3.6. Koszty sądowe w sprawie o przyznanie wynagrodzenia opiekunowi .....
55
3.7. Ustanowienie kuratora do reprezentowania osoby pozostającej
pod opieką w postępowaniu o przyznanie wynagrodzenia opiekunowi ..
55
3.8. Wysokość wynagrodzenia dla opiekuna ..................................................
56
3.9. Tryb wypłaty wynagrodzenia ...................................................................
57
3.10. Decyzja administracyjna o wypłacie wynagrodzenia .............................
58
3.11. Właściwość miejscowa gminy w sprawie o wypłatę wynagrodzenia ......
59
3.12. Roszczenia opiekuna w związku z poniesieniem nakładów
i wydatków na opiekę ...............................................................................
59
3.13. Zbieg opieki ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej .....................
60
3.14. Wynagrodzenie za sprawowanie kurateli .................................................
61
Katarzyna Słoma
4. Brak współdziałania strony w postępowaniu o przyznanie świadczenia
z pomocy społecznej ......................................................................................
4.1.
63
Zasada współdziałania w pomocy społecznej ..........................................
64
4.2. Brak współdziałania strony w rozwiązywaniu trudnej sytuacji
życiowej ....................................................................................................
65
4.3. Przyznanie pomocy mimo braku współdziałania ....................................
67
4.4. Konsekwencje braku współdziałania dla świadczeniobiorcy
pomocy społecznej ...................................................................................
68
Marcin Chrapek
5. Domy pomocy społecznej ..............................................................................
5.1.
71
Kierowanie do domu pomocy społecznej osoby ubezwłasnowolnionej
całkowicie .................................................................................................
72
5.2. Decyzja o skierowaniu osoby do domu pomocy społecznej
na czas określony .....................................................................................
73
5.3. Kierowanie osób do domu pomocy społecznej działającego
na podstawie zezwolenia warunkowego ..................................................
74
5.4. Umieszczanie osób w domu pomocy społecznej działającym
na podstawie zezwolenia warunkowego ..................................................
75
www.rb.infor.pl
5
Pomoc społeczna w pytaniach i odpowiedziach – praktyczne wskazówki
6
5.5. Kierowanie osób do prywatnych domów pomocy społecznej .................
75
5.6. „Komercyjne” miejsca w domach pomocy społecznej prowadzonych
przez jednostki samorządu terytorialnego ...............................................
76
5.7. Przeniesienie mieszkańca umieszczonego w domu pomocy społecznej
na tzw. starych zasadach do innego domu pomocy społecznej ...............
78
5.8. Wnoszenie pełnej odpłatności (powyżej 70% dochodu osoby)
za pobyt w domu pomocy społecznej .....................................................
79
5.9. Dochód jednorazowy a odpłatność za pobyt w domu pomocy
społecznej .................................................................................................
79
5.10. Odpłatność za dom pomocy społecznej a wartość majątku mieszkańca
domu pomocy społecznej .........................................................................
80
5.11. Odpłatność za niepełny pierwszy miesiąc pobytu w domu pomocy
społecznej .................................................................................................
81
5.12. Wpływ zajęcia komorniczego dochodu mieszkańca domu pomocy
społecznej na odpłatność za pobyt w domu pomocy społecznej .............
81
5.13. Zasady odpłatności za pobyt w domu pomocy społecznej
mieszkańców przyjętych na tzw. starych zasadach ..................................
83
5.14. Wysokość odpłatności członka rodziny osoby przebywającej
w domu pomocy społecznej .....................................................................
85
5.15. Egzekwowanie odpłatności od członków rodziny osoby przebywającej
w domu pomocy społecznej ....................................................................
86
5.16. Odpłatność za pobyt w domu pomocy społecznej od członka rodziny
niespełniającego warunków określonych w art. 61 ust. 2 pkt 2 ustawy
o pomocy społecznej ................................................................................
89
5.17. Ustawowe zwolnienie z odpłatności za nieobecność w domu pomocy
społecznej .................................................................................................
89
5.18. Odpłatność za dom pomocy społecznej za okres dłuższego
przebywania poza nim ..............................................................................
90
5.19. Zasady zwalniania z odpłatności za pobyt w domu pomocy społecznej ....
91
5.20. Stosowanie zasady ogólnej określonej w art. 106 ust. 3b ustawy
o pomocy społecznej w przypadku mieszkańców domów pomocy
społecznej ................................................................................................
93
5.21. Uprawnienie do zasiłku pielęgnacyjnego i dodatku pielęgnacyjnego
a pobyt w domu pomocy społecznej ........................................................
94
5.22. Sprawienie pogrzebu mieszkańcowi domu pomocy społecznej ..............
95
www.rb.infor.pl
SPIS TREŚCI
5.23. Kierowanie osób do niebędących domami pomocy społecznej
placówek całodobowej opieki, o których mowa w art. 67–69 ustawy
o pomocy społecznej ................................................................................
96
5.24. Aktualizacja rodzinnego wywiadu środowiskowego w domach
pomocy społecznej ..................................................................................
97
Małgorzata Szrajda
6. Placówki zapewniające całodobową opiekę osobom
niepełnosprawnym, chorym lub osobom w podeszłym wieku
w ramach prowadzonej działalności gospodarczej ................................
6.1.
99
Podmioty mogące wystąpić z wnioskiem o wydanie zezwolenia
na prowadzenie działalności gospodarczej polegającej na zapewnieniu
całodobowej opieki osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym
lub osobom w podeszłym wieku oraz podstawy prawne pobytu
w przedmiotowych placówkach ............................................................... 100
6.2. Wymogi formalne – prowadzenie działalności gospodarczej polegającej
na zapewnianiu całodobowej opieki osobom niepełnosprawnym,
chorym lub osobom w podeszłym wieku ................................................ 101
6.3. Standardy placówek zapewniających całodobową opiekę osobom
niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym
wieku ........................................................................................................ 105
6.4. Nowelizacja ustawy o pomocy społecznej z 12 lutego 2010 r.
a nowe obowiązki dla przedsiębiorców prowadzących działalność
polegającą na prowadzeniu placówki ...................................................... 109
6.5. Rodzaje zezwoleń na prowadzenie działalności w zakresie prowadzenia
placówki zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym,
przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku .............................. 110
6.6. Kary za nielegalne prowadzenie działalności w zakresie prowadzenia
placówki zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym,
przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku .............................. 111
Małgorzata Szrajda
7. Uprawnienia wojewody w ramach kontroli standardów świadczonych
usług w przypadku podmiotów prowadzących działalność polegającą
na prowadzeniu placówki zapewniającej całodobową opiekę osobom
niepełnosprawnym, chorym lub osobom w podeszłym wieku ................ 115
www.rb.infor.pl
7
Pomoc społeczna w pytaniach i odpowiedziach – praktyczne wskazówki
7.1.
Uprawnienia wojewody ............................................................................ 116
7.2. Rodzaje kontroli przeprowadzanych przez służby wojewody ................. 117
Katarzyna Słoma
8. Ochrona danych osobowych w postępowaniu o przyznanie
świadczenia z pomocy społecznej ............................................................... 121
8.1.
Dane osobowe .......................................................................................... 122
8.2. Adres e-mailowy jako nietypowe źródło danych osobowych .................. 123
8.3. Ochrona danych osobowych ..................................................................... 123
8.4. Przetwarzanie danych osobowych świadczeniobiorców pomocy
społecznej ................................................................................................. 126
8.5. Zasady przetwarzania danych osobowych świadczeniobiorców
pomocy społecznej ................................................................................... 128
8.6. Obowiązki osoby upoważnionej do przetwarzania danych osobowych ... 130
8.7. Prawa osoby, której dane są przetwarzane ............................................... 131
8.8. Forma odmowy udostępnienia danych osobowych .................................. 132
8.9. Podawanie do wiadomości publicznej nazwisk osób korzystających
z pomocy społecznej i wysokości pobieranej przez nich pomocy ........... 132
8.10. Udostępnianie rodzinnych wywiadów środowiskowych .......................... 133
8.11. Dane osobowe w rodzinnych wywiadach środowiskowych ..................... 133
8.12. Uprawnienia komisji rewizyjnej a dane osobowe świadczeniobiorców
pomocy społecznej ................................................................................... 134
8.13. Zgoda na przetwarzanie danych osobowych w przypadku
przeprowadzania rodzinnego wywiadu środowiskowego ........................ 136
8.14. Uzależnienie wypłaty zasiłku od wyrażenia zgody na przetwarzanie
danych osobowych ................................................................................... 136
8.15. Uprawnienia do żądania udostępnienia danych osobowych
od innego organu ...................................................................................... 137
8.16. Udostępnienie danych osobowych kuratorowi ......................................... 137
8.17. Prawo sądu opiekuńczego do żądania informacji o małoletnim
i jego środowisku od jednostki organizacyjnej pomocy społecznej ........ 138
8.18. Przetwarzanie danych osobowych świadczeniobiorców otrzymujących
posiłek na stołówce .................................................................................. 139
8
www.rb.infor.pl
SPIS TREŚCI
8.19. Niedopełnienie przez administratora danych osobowych obowiązku
uzupełnienia, uaktualnienia, sprostowania, wstrzymania przetwarzania
danych lub ich usunięcia ze zbioru .......................................................... 140
8.20. Kary za naruszenie zasad przetwarzania danych osobowych .................. 141
Anna Łukasiewicz
9. Gmina właściwa do udzielenia świadczenia ............................................. 143
9.1.
Właściwość miejscowa gminy w sprawie świadczeń z pomocy
społecznej ................................................................................................. 144
9.2. Gmina właściwa do wydania decyzji o skierowaniu i odpłatności
za pobyt w domu pomocy społecznej ..................................................... 145
9.3. Właściwość miejscowa gminy dla osób przebywających
w domu pomocy społecznej ..................................................................... 146
9.4. Udzielenie pomocy przez gminę miejsca pobytu
osoby zainteresowanej .............................................................................. 147
Małgorzata Szrajda
10. Egzekucja świadczeń z pomocy społecznej .............................................. 149
10.1. Zmiany dotyczące egzekucji świadczeń z pomocy społecznej ................ 150
11. Przepisy dotyczące pomocy społecznej ..................................................... 151
Ustawa z dnia 12 marca o pomocy społecznej .................................................. 152
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 kwietnia 2009 r.
sygn. akt K 6/08 ................................................................................................. 263
Ustawa z dnia 12 lutego o zmianie ustawy o pomocy społecznej
oraz niektórych innych ustaw ............................................................................. 264
Podstawy prawne do wszystkich rozdziałów książki ....................................... 277
www.rb.infor.pl
9