dolina środkowej odry plb080004

DOLINA ŚRODKOWEJ ODRY
PLB080004
Dolina Odry w okolicach wsi Brody
Fot. Grzegorz Rąkowski
Obszar obejmuje fragment doliny rzeki Odry na
odcinku od Głogowa niemal po ujście Warty. Na
omawianym odcinku rzeka trzykrotnie zmienia kierunek
z równoleżnikowego na południkowy, płynąc, na
przemian, fragmentami pradolin i dolinami przełomowymi
przez wysoczyzny morenowe. Na odcinku poniżej ujścia
Nysy Łużyckiej wzdłuż Odry biegnie polsko-niemiecka
granica państwowa. Szerokość doliny waha się od kilku do
10 kilometrów. Rzeka jest częściowo uregulowana
i obwałowana, zachowała jednak naturalne zakola. Taras
zalewowy doliny zajmują głównie łąki i pastwiska, wśród
których znajdują się liczne starorzecza i zabagnione
zagłębienia. Ta część doliny jest często zalewana podczas
wezbrań rzeki. Rozlewiska utrzymują się czasem przez
kilka tygodni. Na tarasie zalewowym spotyka się także
fragmenty cennych lasów łęgowych, w tym rzadkich łęgów
jesionowo-wiązowych i łęgów wierzbowych, a także
pojedyncze stare drzewa i zespoły zarośli. Wyższe tarasy
zajmują użytki rolne i bory sosnowe, zaś na zboczach
doliny, osiągających miejscami kilkadziesiąt metrów
wysokości względnej, często rosną lasy grądowe.
W granicach obszaru niemal w całości zawierają się
następujące siedliskowe obszary Natura 2000 Nowosolska
Dolina Odry PLH080014 (6040,3 ha), Kargowskie Zakola
Odry PLH080012 (3070,3 ha), Krośnieńska Dolina Odry
PLH080023 (19,599,9 ha) i Łęgi Słubickie PLK080013
(825,1 ha), a także 2 rezerwaty przyrody: „Bukowa Góra”
(10,64 ha) i „Łęgi koło Słubic” (397,94 ha) oraz fragmenty
Krzesińskiego Parku Krajobrazowego i obszarów
chronionego krajobrazu: „Nowosolska dolina Odry”,
„Krośnieńska dolina Odry” i „Słubicka dolina Odry”.
Zachowaniu i utrzymaniu siedlisk cennych gatunków
ptaków w Dolinie Środkowej Odry sprzyja prowadzona
przez użytkowników terenu ekstensywna gospodarka
łąkarska. Do największych zagrożeń dla lokalnej awifauny
i jej siedlisk należą: wycinanie starych drzewostanów
stanowiących miejsce rozrodu kluczowych w obszarze
gatunków lęgowych: kani czarnej, kani rudej i dzięcioła
średniego, zaniechanie wypasu i koszenia łąk, prace
hydrotechniczne prowadzone w korycie Odry,
zanieczyszczenie wód oraz farmy wiatrowe lokalizowane
wzdłuż doliny rzeki.
Rybitwy białoskrzydłe Fot. Grzegorz i Tomasz Kłosowscy
Dolina Środkowej Odry jest jedną z najważniejszych
w kraju ostoi ptaków drapieżnych, wodno-błotnych
i związanych z siedliskami szerokiej doliny rzecznej, która
częściowo zachowała naturalny charakter. Jest to
najważniejsza krajowa ostoja lęgowa kani czarnej Milvus
migrans (24–26 par lęgowych, ok. 7% ogólnokrajowej
populacji lęgowej) i kani rudej Milvus milvus (32–35 par
lęgowych, ponad 5% ogólnokrajowej populacji lęgowej).
Stosunkowo znaczną liczebność osiągają także gniazdujące
na terenie obszaru populacje derkacza Crex crex (110–120
odzywających się samców), rybitwy białowąsej Chlidonias
hybrida (3–30 par lęgowych, ponad 1% ogólnokrajowej
populacji lęgowej) i rybitwy białoskrzydłej Chlidonias
leucopterus (15–30 par lęgowych, ponad 3% ogólnokrajowej
populacji lęgowej) i dzięcioła średniego Dendrocopos
medius (250–300 par lęgowych, ponad 2% ogólnokrajowej
populacji lęgowej).
Obszar, położony w obrębie jednego z głównych
w kraju korytarzy ekologicznych wiodącego wzdłuż doliny
Odry jest także ważnym szlakiem migracji ptaków wodnobłotnych. Liczebność ich zgrupowań spotykanych tu
w okresie przelotów przekracza 20 000 osobników.
Największą liczebność osiągają stada gęsi zbożowej Anser
fabalis (3000–25 000 osobników). Dolina Środkowej Odry
jest również ważnym miejscem zimowania tego gatunku
(1000–3000 osobników), a także łabędzia krzykliwego
Cygnus cygnus (700–900 osobników).
Powierzchnia: 33 677,79 ha
Rok zatwierdzenia: 2007
Regiony geograficzne: Obniżenie Milicko-Głogowskie,
Pradolina Warciańsko-Odrzańska, Pojezierze Lubuskie
Mezoregiony: Pradolina Głogowska, Kotlina Kargowska,
Dolina Środkowej Odry, Lubuski Przełom Odry
Położenie administracyjne: województwo dolnośląskie,
powiat głogowski, województwo lubuskie, powiaty
nowosolski, zielonogórski, krośnieński i słubicki
Sprawujący nadzór nad obszarem:
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska
w Gorzowie Wielkopolskim
ul. Jagiellończyka 8
66-400 Gorzów Wielkopolski
tel: 95 711 53 38, fax 95 711 55 24
e-mail: [email protected]
www.gorzow.rdos.gov.pl
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska
we Wrocławiu
plac Powstańców Warszawy 1
50-153 Wrocław
tel: 71 340 68 07, fax: 71 340 68 06
e-mail: [email protected]
www.wroclaw.rdos.gov.pl
Dane Bazy Danych Ogólnogeograficznych, będące treścią niniejszego opracowania, są materiałem
państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, prowadzonego przez Głównego Geodetę
Kraju na podstawie przepisów ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne. Osoby korzystające z
tych materiałów nie mają prawa do ich zwielokrotniania, sprzedawania, udostępniania lub w inny
sposób wprowadzania do obrotu lub rozpowszechniania ich treści w całości bądź we fragmentach,
w szczególności do ich przesyłania lub udostępniania w systemach i sieciach komputerowych lub
jakichkolwiek innych systemach teleinformatycznych.